Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
8 erthygl ar y dudalen hon
^ ^TSTED13 FOB ABERTAWE.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
^TSTED13 FOB ABERTAWE. Parhad o tudul. 572. Daeth 3 o gwmuiau yn mlaen i ymgystadlu mewn cann „ Yawning Catch." Penderfynwyd rhoddi 15s. i bob nn Pnrwyd ohwerthin mawr wrth ganu hon. ilvsbvsodd Dr. James y cyhoedftidynfuanytraeth. a\Vd mawr buddugol yn Eisteddfod Caernarfon ar Leuyddiaeth Gymreig, a gellid anfon enwau i'r givd[,v i, Gwilym Teilo, nen i Creuddynfab. Cini gan Miss Walters, Tredegar. Cafodd encor uehel. nC Cafwyd y feirniadaetU ar y eyfansoddiad i dri o leisiau ar "Arwyddion Henaint." Gwobr 2 gini, yr hon a roddid gan Ddosbarth Canu Tan y Graig. Nid oedd neb yn deilwng. Cafwyd triawd digrifol yn awr rhwng Talhaiarn, Owain Alaw, ae Idris Vychan. Rhoddodd Dr. James ei feirniadaeth ar y Toddeid- iau i D Pugh, Ysw., A. S., llywydd yr ail ddiwrnod. y gorou oedd Mr. William Corslett, Dyma y Todd- Aid;- Ffyddlawn noddydd a llywydd galluog Yw Pugh olwynau hen eppil enwog, A'i araeth geinwedd, diddelwedd heulog, Ef wefreiddia y dyrfa fawreddog Dros ei fad wlad oludog-i'r senedd Etto o'i rinwedd a'n gawr tarianog. DAFYDD AB GWILYM. Yn awr fe ddaeth prif attynfa farddonol yr Eisteddfod -testyn y gadair-sef Albert Dda." Darllenodd lago Emlyn y feirniadaeth. Derbyniasid deg o awdlau. Y goreu oedd" IdwaI," sef y Parch. W. Ambrose, Porthmadog. Cynnryohiolwyd ef gan ei gefnder Mr. Ambrose Lloyd, Caer. Swm y wobr oedd 21 gini, a gwerth 5p. o dlws. Cafwyd yn nesaf y feirniadaeth ar y traethodau ar "Fettelyddiaeth." Gwobr lOp. Daugyfansoddiada a dderbyniwyd. Y goreu cedd "Nidum", sef John Davies, Glandwr, yr hwn a wisgwyd gan Miss Vivian, Darllenwyd y feirniadaeth gan Mr. Penrose, un o'r beirniaid. Darllenwyd y feirniadaeth ar yr Hanesgerdd Saes. oneg ar Gastell Abertawe. Gwobr 5p., a thlws gwerth op Ymgeisiodd pedwar. Barnwyd dau yn gyfartal, sef Mr. W. Morris (Gwilym Tawe), a Mr. Downing Evans (Leon), Newport. Rhoddodd Gwilym Tawe ei gyfiran ef o'r wobr yn ol. 0 blith y saith traethawd a dderbynjasid ar Ddif. yrwch poblogaidd," gwobr gwerth 5 gini o dlws. Rhoddwyd y wobr am yr eiddo Mr. E. A. Snow, Llan- ellVY. Daeth lliaws yn mlaen i ymgystadlii am y wobr a eynnyeiwyd gan Mrs Stubbs, i'r cuiftr tenor goreu ar Dafydd y Gareg Wen," neu Morfa Rhuddlan." Dyfarnwyd y wobr gan Owain Alaw a Mr J. Ambrose Lloyd, i John Watkins, Treforris. Yn awr fe ddaeth v gystadleuacth ohiriedig am yr ail wobr am y tri dernyn yr ennillwyd y wobr am danynt ddoe gan gor Abertawe a Threforris. Enmll- wyd y wobr hon gan gor Unedig Aberdar. Terfynodd hyn orchwylion y cyfarfod. Y CINIAW. I Am bedwar o'r gloeb, oynnaliwyd cinhw orhoeddus, i oyfeillioa jr Eisteddfod yn yr Assembly Rooms, d»n hwyddiaeth y Maer, E. M. Ri"haris, Y«w. Yr oedd y ciniaw wedi ei barotoi gan Mr. W. Button. Yr oedd yoo Kynnulliftd lluosog. Wedi ym-uud y lliain, cyn- nyitiwyd aairvw lwagc-dsstynau, a uaymmerwvd rhan yn yr jmdrafodaeth gan y cadeirydd, W. Bulkeley Huches Ysw.; y Parch. J. Griffiths, Nsddj Talhaiarn j Hugh Owen, Yew.; Gwilym Teilo; Mr. G. B. Brook; Mr G. G. IfraaeU; Owalll Alaw; Parch. J. Griffiths, LWik); Gwilym Tawe; a Mr. J, T. Jankius. Yn molith pethau ereill, mynegwyd yno gan Gwilym Tawe, tifud* yndisfiwyly bydclal derbvrtiadau yr E4 litedafod ya 1700p., yrhyuoedi yn llai o 300p. nag a dderbyn- i-yd ya Ngtisernttrfou; oud yr oeid y tocynau yn Abertawe yn rhatagh, yn ol y cyf-rulrwvdd o dri i bomp uai yo Nghaernarfon, ao felly yr oeddy tyrfaoedd yn Abert»we yu llawor Uiosocaob. Y CYSOHBRDD. Er fod y baboll wedi ei ^harofoi i ddal 7,001) o boblt ytotd'i lieuo ynrhy f c an i Kynoivys y ym- dVlent yno. Yn fau wedi yr am." i ddeohreu, fe giv., yd un o'r di»ti»tt yn mhen y babell y» craoio, a liollt- odd aniryw ereiH. oad yr oed 1 barau haiarn wedieu ihoJdi oddi tanodd y rbai a ddalias»nt y pwj B»U. Aetb yn glffio miwr yn y gallefy oed., yn y ewr hwnw, yr hon a waghl\wya yn ebrwyd). P"rh,odd y cyff o er BoaetUaf yiu-lreoliiou Dr. Davies a r Al^er i'w ostegu. "God bless the Prmoe of Wale. 1100 ym. uiiold ri-.au o'r Kyanulleidfn, ond parhau .i; oedd y eyff,o. Poidio.ld 1 raddau piu y daeth Mias Edith Wynne yn mla. n i gauu, "Mae Robyn yn Swil." Yua fe Reisiodd y Maer gan v dyrfa oistedd. IV edl oanu TchydiK djarnau dyma gyffi'o eilwaith rnwy nareynt&f. Yr oedd ua o'r diatiau, o herwyfld tyiidra y gynnulleidfa, wedi aymmud o'i le, gau zoldi gwir acboB i gyffro. YmgyngboroJd y Maer yn fiyoiog a rhai o aelodsu y pwyliaror osdd ar yr e«*yi.l>»r, a hyabytodd mai gwell oedd rhoddi to-fyn ar oicbwylion y oyfw fod. Dymun- odd ar i bawb fynod allan. gan addaw y dycbwelid eu iarian Iddynt drannoeto. Ymadawodd pawb ar hyny yn drefnus. Gelllr sylwi yma fod rhyw ddynion pan webont y dilt yn craoio, wedi dechreu ottro ymaitb y byrddau ar ochr y babeil, yr byn a chwauegodd ya fawr at ddychryn y sawl oedd yn y gallery. Yn fuan wedi hyny, ym^jf.rfu y pwyllgor, pryd y penderfynwyd anfon dynion cyftddas i edrych y lie, ac i hj„bS8U y "catilyniad Idlynt erbyn naw drannoeth. Hhoddwyd dynion ar waith-ya ebrwydd i wneud i fyny J niwea a dderbyniodd yr adeilad. Pjuderfynwyd befyd, yn hytrach Da soini cyfeilllon a cbefnogwfr yr Eisteddfod, y dechreuid cyf-trfod y boreu am 11, gan ddarfod aui 2 o'r gloch ae yn lie cael uu oyngherdd, y oynnelid dau, sef un am hedwar, a'r lIall am banner awr wedi saith. A gallai y Bawl oedi gauddyntdocynau Jfflddangof,
DYDD GWENER. I
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
DYDD GWENER. I r- Am naw o'r gloch boreu heddyw, cyfarfu y Pwyllgor Cyffmliuol yn y Royal Institution, y Parch. J olm Griffith yn llywyddu. Galwyd ar yr sgrifellydd i ddarllen adroddiad y Pwyllgor eyf,fredinol, yn yr hwn y dangoswyd fod yr ael- odau wedi cyfarfod bedair gwaith yn ystod y flwyddyn a aeth heibio tair gwaith yn yr wythig, ac unwaith yn Birmingham 28ain o Hydref, 1862 Iono-- sef ar yr Bjrill lOfed, 1863. ,7" .i-30ain, 1863; ae 3laiu, 1863 J Ü y lie blaenaf a Gorphenaf n y Ileolaf. Gan fod adroddiadau oytarfodydd hyn wedi ymddangos yn barod yn y newyddiaduron afreidiol oedd eu dwyn i aewn i'r adroddiad presennol. Dywedwyd fod Eisteddfod Caernarfon wedi bod yn llwyddiannus iawn, ac yr oedd y Pwyllgor wedi rhoddi 150p. i drysorfa yr Eisteddfod Geuhedlaethol. Yr oeddid wedi cyttuno gyda Meistri Hughes a'i Feibion, Wrecsam, i gyhoeddi Llyfr Chwarterolyert-hynol i'r Eiiteddfod. Ymddengys y rhifyn cyntaf ar fyrder, yn cynnwys rhai o brif gyfansoddiadau Eisteddfod Caernarfon. Bynfd y llyfr yn llawer mwy nar Talietm, ond fe'i gwerthir am yr un bris, sef swllt y ehwarter. Rhoddir ef yn rhad i'r sawl a danysgrifia gini bob blwyddyn. Cyfeiriwyd at farwolaeth Alaw Goch, y trysor- ydd, colled yr hwn a deimlid yn fawr gan y wlad yn gyffredinol ac yn enwedig gan y Pwyllgor, y rhai a amddifadwyd mor ddfsymmwth o'i help a'i gynghor. Bu yr ysgrifenydd, er pan ymaflodd yn ei swydd yn ymweled k phrif drefi Gogledd Cymru, ac mewn lliaws o fanau yn y De a theimlai y pwyllgor hyfrydweh i dystio fod llwyddiant pur dda wedi dilyn ei lafur-yn mhob man, fe gafodd gynnorthwy calonog y dynion mwyaf dylanwadol. Y mae aelodau seneddol, ynadon, offeiriaid, a gweinidogion pob enwad wedi estyn eu cefnogaeth yn llawen, a buont yn llywyddion mewn amryw gyfarfodydd. Ynjmhlith manau ereill yr ymwelwyd â hwy enwir y rhai aganlyn: —Manchester, Wigan, Liverpool, Llangollen, Llanfyllin, Llangynog, Amwythig, Dinbych, Bethesda, Porth Madog, Ffestiniog, Birmingham, Treforris, Pontardawe, Ystalyfera, Llandilo, Merthyr, Aberdar, a Nedd. Yn mhob un o'r lleoedd yna y mae pwyllgorau lleol, y rhai ydynt yn awr mewn cyflawn waith. Dymunai y Pwyll- gor ddadgan eu rhwymau i Glan Alun, Mr. Am- brose Lloyd, Parch. W. Jones (Myfyr Mon), ac ereill, am eu gwasanaeth yn cynnorthwyo yr Ys- grifenydd i alw cyfarfodydd yma a thraw, a hyny ar eu traul eu hunain. Swm yr arian sydd wedi eu haddaw yw 89p. 19s. 6c. Yn tybio fod yr addewidion oil yn sier, a chwauegu y IIwm o Gaernarfon, y mae sefyllfa arianol yr Eisteddfod yn sefyll fel hyn Addewidion 89p. 19s. 6c. Swm o Gaenarfon 150p. 0s. Oc. Cyfanswm 239p. 19s. 6c. Allan o'r swm yna y mae yn ddyledus i'r Ysgrif- enydd. ei gyflog, costiau teithiol, &c, 81p .168. lc., ac felly y mae yn aros y swm o 158p 3s. 5c. yn ffafr y Pwyllgor Pan fydd yr holl bwyll- gorau lleol, a'r trefniadau i gyd wedi dechreu gweithio yn nghyd yn rhwydd a threfnus, a chaniatau amser rhesymol i'r egwyddorion sydd wedi eu mabwysiadu ilywodraethu eu gweithred- iadau, teimlai y Pwyllgor sicrwydd diammheuol y gellir gwneud yr Eisteddfod yn sefydliad par- haol. Pasiwyd yr adroddiad yn unfrydol. Ail etholwyd y P-irch. John Griiffth yngadeir- ydd am y flwyddyn ddyfodol; ail etholwydhefyd aelodau y pwyllgor. Cynnaliwyd Gorsedd mewn cae cyfagos, pryd yr urddwyd lliaws o bersonau. Agorwyd yr Eisteddfod yn y babeil o ddeutu I leg o'r gloch, pryd y gosodwyd Arglwydd Esgob Ty Ddewi yn y gadair gyda'r ddefod arferol. Wedi cael unawd ar ydelyngan Mr. Llywelyn Williams, darllenwyd anerchiad y Pwyllgor i'r Ittywydd, yr hwn a attebodd-mewn ar&ith faith, 11awn o synwyr a ffraethineb. Amlygai ei hun yn berffaith foddlawn i'r Eisteddfod gyrhaedd sefyllfa o enwogrwydd drwy y wlad yn gyffred- inol, gan ei fod yn credu y bydd ei ffrwythau yn Ilea mawr i bob dosbarth o ddynion. [Rhaid i ni dalfyru yr areithiau a draddodwyd heddyw, o ddiffyg aniser a gofod.] Cododd Dr. James, a dywedodd ei fod wedi cael caniatad yr esgob i'w urddo gyda'r hen urdd dderwyddol, a thra yn gosod ysnoden ar ei fraich, dywedai :Dr. Thirlwall, Esgob Ty Ddewi; yr wyf yn eich gwisgo fel arch-dderwydd Cymru gydag arwyddnod derwyddol yn ol braint a def- awd Ynys Prydain, gan obeithio y bydd eich bywyd a'ch athrawiaeth moir bur a difrycheulyd a'r ysnoden wen hon. (Banllefau o gymmerad- wyaetnj. Yna daeth y beirdd yn mlaen i draddodi eu hanerchiad»u barddonol. Beirniadaeth y traethodau ar Gofrifiad Cymru, a pha beth a ddysga." Gwobr, 5p. a gwerth 6p. o dlws. Dau gyfansoddiad a dderbyniwyd, yn dwyn y ffugenwau "Gwilym ap Thomas," ac loan Cengor." Rhanwyd y wobr rhyngddynt, Ni cbaf?.-yd gwybodaeth pwy oeddynt. Dyfarnwyd y wobr o 35p. am yr "Hanes goreu o Drefydd CorpWiaethol Morganwg (yn Saes- neg) i'r Paroh. Mr. Richards, Morriston, a gwisg- wyd ef gan y llywadd. Câ.n gan Owain Alaw, "Glan Meddwdod Mwyn." Ennillwyd y wo* r gadeiriol, un gini ar ugain a bathodyn gwerth pum gini, am y Cantata wreidd- iol oreu, gan Mr. J. Ceiriog Hughes. Canmol- wyd ei gyfansoddiad yn fawr gan Mr. Brinley Richards, y beirniad. Rhanwyd y wobr am "Hir a Thaddald i'r Maer," rhwng Gwilym Elian ao un araU. Canwyd Hen Wlad fy Nhadau," gan Mist Watts yn bur fffeithiol. Cystadleuaetb ar y delyn deir-ren-cyfynjedig i rai rhwng 10 a 18 oed, genedigol o Gymrtt-gwobr, Ysgoloriaeth werth 50p., yneynnwystelyn deir-rhes gwerth 15p., a SOP. at addysg gerddorol yr ysgolor am ddeuddeng mis. Bhoddwyd y wobr i Mr, W Frost, Merchyr. Urddwyd Mr. Chatterton telynw VW)-* ag urdd garddawl gan Dr. Jaifl^ jf* ..nee, lief fawr o gymmeradwy%sti%. suanol ban- HysbYlwy y çyf-fitiot fod Mr. W, D' gan Mr. Geo. G. Francis Royal I" y ceifledydd, wedi anrhegu y ..tution, yn Abertawe, a'r ddau gerflun a utiangoswyd yn yr Eisteddfod-yn cynnryehioli JIIr. Brinley Richards a Mr. John Thomas. Wedi cael araeth fuddiol gan beriglor Nedd, Daeth y gyatadleuaeth am yr Ysgoloriaeth leniol (gwryw neu fenyw). Yr ymgeiswyr i fod yn frodor. ion o Gymru. Swm y wobr oedd 50p., y rhai a roddid tuag at addysg: y canwr buddugol. Ennill- wyd hi gan Miss Watts, yr hon a ganodd Gwecith Gwyn" yn gampus. Gwisgwyd hi gan yr Arglwydd EIgob. Dyfarnwyd y wobt o lOp. am y Llawlyfr Iechyd i Mr. William Harris. Dyfarnwyd y wobr, 8bf 5 gioi, am y tair canig oren i" Rassitlli," 110 am y motet goreu, sef 8p. a thlwi arian, i "Bachgen Bach." Yn y prydnawn, eisteddodd ycbydig o aeiodau Pwyllgor yr Eisteddfod i fnri u y pfthau canlynol, y rhai nas gellid eu gorphen y boien gan ddiffyg amser:— Y canwr tenor goreu o alaw Gymreig. V wo'r gyntaf, 2 gini, Mr,. Silas Evans, Aberdat j a'r ail, I gini, i Mr. John Watkins, Treforiv. Canu deuawd orou (lleisiau banywaidd) am wobr o ddau gini. Rhanwyd hi rhwng Mrs. Evans, Aberdar, a Miss Forey, Mertbyr. Darllen Cerddoriaeth gan go*. Yfflgystadleuodd tri, sef cor Aberdar, cor Abertawe a Threfor a, a ch6r Dyffiyn Tawe. Rhanwyd y wobr rhyng. ddvin t. Cynnygiodd Mr. Grenfill ddiolchgarwch y cyfar- fod i'r Arglwydd Esgob am ei ymcdygiad yn y gadair. Cefoogodd Mr. Pugb, A. S., a Dr. James, a phaeiwyd ef yn unfryd. I Y CYNGHERDD. Am banner awr wedi saith, dechreuodd y cyng- herdd gy'da Chantata Llewelyii "-y geiriau Seis- nig gan Mr. Thomas Oliphant, Llundain; y geiriau Cymrac-g gan Talhaiarm; a'r gerddoriaeth gan Mr. John Thomas (Pencerdd Gwalia). Yr oedd y lie yn orlawn, a'r olwg ar y babeil, wedi ei go!euo a'i haddumo a nwy, yn ysblenydd. Canoid y gwahaa- oI gautur,o!k y darnau a bennodwyd iddynt gyda'r llwyddiant mwyaf, a derbyniwyd y cyfan yn frwd- fry dig gan y gynuulleidfa. Ar y diwedd, canodd Afr. Lewis Thomas "I'm a roamer" yn gampus. Wedi i'r cor ganu "Difyrwch ewyr Harlech," can- wyd yr Anthem Genhedlðol, a therfynwyd y cyngherdd. Dywedodd Dr. Davies fod yn dda ganddo allu hysbysu fod y wobr am y gerddoriaeth i Gantawd Ceiriog Hughes, wedi ei hennill gan Mr. Edward Lawrence, organydd, Mertbyr.
ABERDAR A'I HELYNTION. I
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
ABERDAR A'I HELYNTION. I Ffynnon Y nyscynnon.- H wyrach nad ydyw eich darlleuwyr yn gwybod fod ffynnoh neillduol o rinweddol wedi ei darganfod yn ddiweddar ar dir Y nysoynnoll. Nid ydym y funyd hon yn cofio enw y dargaufyddwi; pe bai hyny o ryw bwys, gwdaem ymch»iliaJ i'r achos. Digon yw dyweycl fod lliaws yn ac 0 gylch > gymmydogaeth yn barod i ddwyn eu tystiolaeth o blaid y ffynnon. Yr oedd amryw gyfeillioner'stalmynburawydd- us i gael barn dyu o nod am natur y dwfr yma, felly, anfonwyd galwyn o hono tn ddiwediar i olat y Dr. Hers path, o Gaerodor, i'w ddadaLsoddi. Wele yn canlyn ei farn ef am y dwfr:- Organic matters 11 Organic salt of Magnesia 1.78 Mtrale of Soda 1.92 Sulp'nt2 of Soda 5.76 Chloride of Sodium 80 Carbonate ot Lime 1371 Carbonate of Iron. 1.49 Snlpllate of Lime 5 92 Total grains 31.49. Heb law'hyny, dywed fod y dwfr yn y tardd- iant yn oyonwys Sulpherated Hydrogen, felly yo gwasanaethu fel tonic ac alterant. Myn rhai ei bod yn tra rhagori ar ffynnon Llanwrtyd. Nid drwg fyddai genym gael eicrwydd fed hyn yn wirionedd, gan y byddai yn arbed trafferth a threuliadau dirfawri bobly.gweithiau. Ymddengys fod pobl Llanwrtyd wedi eu llyngcu i fyny gan un meddylddryoh, sef '(jiwneul ceiniog." Os yw y darllenydd am fod yin ilygad-dyst o'r dull ar modd y tynir gwaed o gareg, aed i Lanwrtyd. Caniataer i ni nodi Saith aeu ddwy ag oldd yn myned yn mhell i ferofi gwirionedd hyn. Cynnaliwyd tipyu o Eisteddfod yno yn diw- eddar. Gan i ni ddigwydd bod yo y gymmydop- aetb ar yr adeg. troisom i mewn i'r babeil. Yr oedd y mynediad i'r hy" a alwent y blaenseddau yn 3..60.! Llwyddwyd i dynu a lau geini gau lawer o lopellau y dieitniiaid. Yr ydym yn tyst- io i ni gael mwy o ddifyrwoh ae odeiladaeth am 60. ugeiniau o weithiau gartref. Nid gwiw i chwi leddwl am fyued a dyfod i'r captl ar y Sab- bath hett ollwug rhyw gyiuinaint o yuuwysiad eich llogellau i'r blwoh. Ba y Paroti. D. Evans Treforris, yn pregethu yno y 8 bbath o'rblaen;ao fel arfer, yr oedd llonaid y capel yn ei wrandaw. Yr oedd yn rhaid cial ar y cyfle -sdra i wrieud casgliad bychan. CasgKyd tua phum punt, a'r ewbi a ddaeth i ran Mr. Evans am bregethu, oedd diolch-dim ond hyny. Nid ydym yn gwybod am un dosba th o ddynion wedi Uwyddo i ddeall y first law of nature mor drwyadl a phobi Llanwrtyd. Dywedwyd wrthym ftvy nag unwaith nad oedd toodd caniatau i neb orwedd noson yn nghol Morpheus, hyd yn oed ar broad bed of cloan straw, heb dalu swllt o leiaf 1 Fel diwedd-glo ar hyn yma, dywedwn i ni ym. adael & Llanwrtyd jn llawen ein oalon, ond yn yagafn ein llogell.
CYNNAOLEDD EGLWYSIG. I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYNNAOLEDD EGLWYSIG. I Y mae Cynnadledd EglwYO19, 0 ?n nawddy DM o'Marlborough, larU Derby, A?twydd E"! '1 Dult glwydd Lyttelton; Al?tw?od J, MMB'- OU" At: Anrhydeddua AlgevsM Euertw C1 A. S.; Mr. Mh 0.- ?-Se nett, A.a.i Mr.B"?' ?.ob, ert,, A.S.?; Mr. ?b?ar'. A'a-Mt' ? ?D?.A.S.; Mr W. J. Legb, ?. ?owbmy.A.S.! Mr. GUM Puller, A. ?tchesgob Yot?, Esgob Manchester Esgob Hh}dychain, a pheodefigion a boneddigion ereill, i gaei ei cliyunal yn Manchester yn y mis nesaf, ¡.:yda'r amcan o gydymgyDghori o barth i'r modd ion goreu i sicihau efftjithiolrjpydd yr Egl wys Sef- ydlddig. Blaenorir y Gynnadledd gan wasanaeth yn yr Eglwys Gaaeiriol ar ddydd Mawrtb, y 13eg o Hydref, a chyiineiir y cytarlodydd yn y Free Trade Hall ar y dyddiau canlynol, yn mha rai y darllenir papurau or wahanol faterion perthynol i lwyddiant yr Eglwys.
I DR. DUFF YN DYCHWELYD 0…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DR. DUFF YN DYCHWELYD 0 INDIA. Y mae y Parch. Dr. Duff (y cenhadwr enwog yn India), yn hysbysu mewn llythyr at Dr. Candlisb, ei fod ar ol ymdrechfa feddyliol galed, wedi dyjod i'r penderfysiad mai ei ddyledswydd ydyw ufudd- hau i'r alwad unfrydol a roddwyd iddo efgan Gym- manfa Gyfftedinol yr Eglwys Rydd, i ymgym-iiaryd 4'r swydd o Arweinydd Pwyllgor y Genhadaeth Gartrefol. Ni ddisgwyhr ef adref am rai miseedd.
I YR ATHROFA OGLEDDOL.
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
I YR ATHROFA OGLEDDOL. I Parhad yn tudal, 566. Dywedodd Mr. T. Gee fod yn hysbys i ael- odau y cyfeisteedft-d ti lod ef, yn y cylarfoa yta Nhrfiflycnon, wedi cyfeirio at Ddinbych lei Ile eym- hwys i'r athrofa, ae we £ S jfwneuthur thai sylwadau anffaftiot ar y Bala yn y cyfarfod àwnw, y rhai oedd yn seiliedig ar aflachusrwydd tybiedig y lie. Yr oedd pawb yn ddiau wedi elywed y chwedlau cedd yn cael eu taenu arhyd y wlad, a llawer yn gwybod am slroedd oedd, fel sir Ddinbych, wedi colli amryw 6'u pregethwyr ieuaine tta yr oeddynt yr>o, neu yn fuaa wedi iddynt adael yr athrofa. Pa mor gywir oedd priodoli hyny i'r Bala, nid oedd efe yn gwybad ond yr oedd yn teimlo ei fod yn gwestlwn o'r pwya mwyaf, gan eu bod ar benderfynu lie ay- fodol y sefydliad. Yr oedd wedi dyfod it eyfaifod hwn heb ofyn pleidlais gan neb o blaid Dinbych gan fwriadu iddi sefyll ar ei theilyngdod ei hun ac nid oedd efe yn meddwl ei chyunyg i sylw y cyfar- fod nee y gwelid fod pleiawyr y Bala yn analluog i foddlorii y cyfarfod am ei iachusrwydd. Osd eibyn gwrando yr holi sylwadau a wnaed gan y rhal oedd yn gwrthwynebu y Bala ar ystyriaethau ereill, yr oedd yn canfod nad oedd rhyw bwya mawr yn cael ei roddi i'r wrthddadl boa gan y rhai oeddyn llawer inwy galluog nag ef i farnu. Felly, gan fod hon ya syrthlo i'r llawr, i'w feddwl ef nid oedd ond ychydig bwya mewn un wrthddadl arall. Am Wtecsam, nid,oedd efe yn gallu teimlo, er talu y sylw mauyl- af i'r holl sylwadau galluog a glywojd o'i phlaid, ei bod o gwbl i'w chydmharu A'r hen dref j ae yr oeda efe yn meddwl yn gryf fod y ddadi bellach yLi get- wedd yn unig rhwng y Balaa Bangor. Wrth ayiwi ar genheuloedd ereill, fe geid fod eu hathroieydd hwy yn cael eu plaau yn rhywle tuachanol engwa- hanol wledydd :-yr oedd trigoliou Scotland wodi gosod eu hathrofeydd hwy yn Edinburgh a Glas- gow, &c., a'r Saeson yn Oxford, Cambridge, a Llun- dain, &c. Ac yr cedd y brodyr oedd yn aadleu dros Fangor yn addeffod y Bala yn gotwedd yn nghancl y Gogledd achan sad oedd efe yn gweied un riieswm digonoloddi wrth y cyirifon mallwl a gyflwynwyd i'r cyfarfod gan bleidwyr Bangor dros symoiud yr athrofa i'r ddinas hono, yr oedd efe o'r farn inai y Bala ddylai fod ei chat tret (cymmeradwyaetb), Am y Ueihid sydd wedi cymmeiyd lie o fewn y deng mlynedd diweidaf yn mhoblogseth ardd y Baia a pharthau o sir feirionyod, a'r tebygolrwydd iadl fod yn anialwch diffaith bedwar ugain miynedd a ohwe mis, fel y dywedwyd, i'r dydu bWIIW, nid oedd efe yn teimlo un gradd o bryder nac ofo. Cyfoeth gwlad sydd bob amser yn ychwanegu ei thrigolien. Llechi sir Gaernarfon oedd wedi peri y fath gyn- nyau yu mnooiogaein y pArtll nwn o'r Dywysog- aeth. Y mae aur ya sicr wedi ei gael mewn manau yn air Feirionydd, ac fe ddywedir fod aur wedi is ddarganfod hetyd yn rhywle tuachymydog. aeth y Bala ae 08 oedd llechi Arfon wedi dybiu y boblogaecb, pa beth oedd i'w adysgwjl oddi wrth aur ?-so ni wyddys pa faint o drysorau ereill oedd yn gorwedd yn ei hen fynyddoedd cribog. Na: nid oeda efe yn gweied argoelion tod sir Feirionydd yn debyg o fod yn aniaiwch yn fuan (cymmeradwy- aeth). Wedi gwaeyd ychyaig sylwadau pellach ar yr atnrofa, fel yr oedd wedi tylu megys yn ei ehar- tref presennol, ac wedi ilwydao yno i toddlonrwydd cyftrediuol, acfel yr oedd wedi ei chyfoethogi gan y Cymry i fod at wasaoaeth teyrnaa y Cyfryngwr yn eu plith eu hunain-dywedodd na fynai efe er dim ymgymmeryd a'r cyfrifoldeb o'i symmud i Ie estronol; ac yr oedd o'r farn helyd njai cam oesol ft gwiad oedd weai cyfranu mor haelioaus tuag ati fyddai ei gosod ar derfynau Ucear Yr oedd efe, gan hyny.o galon yn bleidiol iddi gaelaroa yn ei hen garnet (cymmeradwyaetb). Wedi rhai sylwadau peHacllgan y Paroh. Robert filiis, a Mr. Roberts, Lla idloes, a'r Cvmmedrolwr • thinwyd y ty, a chaiwyd niier y pleidieisiau fel a. gatilyn:— Biugor 4 AI Gvrecsam ifl Hila 23 fan ail roddwyd achos y Bala a Gwrecsam 0 Iti..eu y cytartoa, cudo td y pIl"ar brawd oedd So Fangor drosy blaenaf, ac yn wir yr bol, gyoory ch- lolwyr yn mroaj a derbybiwyd y gydag uehel a iiia,th gyoonieradwyaeth gao y Ihai oedd yu bresennol ac yn cymmeryd dyddorde mawr yu ngweithiediadau y cyfeiste/diod Textynwyd y cyfatfod trwy weddi.
CYFAKCHUD
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYFAKCHUD lr Adlam. M.ertkyK at- ddntid ei briodas. Tueddir holl blant AddL-briodi- Bri ydyw i'r eitha'; mewn rhwymyn pob dynyn da, Hardd feinwen o urdd fyna. Chwithau ddewisooh weithion-y ddynea A ddenodd ealont Ll.no. a^Sullawnswymon, A'v a red, hard-jed hon. DQed • chwi hedd byd a iecbyd-, nawdd Beunyddiol lor gwy^fyd; Gras, moetbau, gwir eamwythyd, bob ganu'a ber uwch cwynion byd. Dh:wl NIOL
IPBNNILLION AK BRIODAS -..
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I PBNNILLION AK BRIODAS Mae ambell un wrth geisio gwraig, Am wneud ei hun yn gryn 'sgolbaig; Ond llawer un a'i cafodd hi, Heb fedru cowntio rule of three. Peth diflis iawn gan bob rhyw fereh, Yw son am rywbeth heblaw serch; Addition yw eu cownts i gyd, Sef addio un ac un ynghyd Fe ddarfu Haw ,'i anwyl fun, Qyd-ddysxu addio un at un; Ond mewn addition mab a nserch, Mae'r ddau yn uu yn nghwlwm wrch I 'R y'oh chwithau'n un er bod yn ddau. Ac 011 y byddooh yu parhau; (jrwaniadau siriol o bob man, Belydro byth ar Huw ac Ann. Ar ol priodi, pawb heb feth Sy'n dysgu multiplyo peth, A bwyntehyn mben amaer teg, Y multiplyir dau yn ddeg. Beth bynag, hoed i'ch gyrfa hir, o dau wemadau awyr glir, A phan 1 flj yr ausdl wan, Y nef fo'n aerbyn Huw 110 Ann, J^lanOrynmair. IIYXIDBOU,