Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
rwy YDY-IV rWY ? I
rwy YDY-IV rWY ? I Y mMnt hwy s)-dd yn ei chanol yn dea.U yn bern'aith v pwyntiM. Msent hwy wedt hea gynnefino a r Mnsawdd! yn deall yn bcraa,ith mewn munyd tua phagyfeitiad y mae hyd yn oed yr awel deneuaf yn Pedwar o'r gloch prydnawn ddydd Ma.wrth y rhanwyd y seMa<e ar bwngc y !e<o. Pitn ar yr heol ar fy nychwetind o gallery ncuadd y senn/e, dtgydd- idsbrynuuno newyddiadu¡lon pryduwnol Wash- lngtOD, t'r petli cyntaft welwn ew?- llythyrenau mawrion, oedd y newydd am y bleidhis yn y seitate, yn y geiriau a THE REPU13LIC PRESERVED! THE UNION I The PrcstW<;M<< Veto S,.tai.ed! I As we go to press, at 5 o'clock, we have the extreme gratification to announce to our readers that the Senate by a. vote of "Thirty Yeas to Eighteen Nays" have y!ti'M to pass the Preedmen's Bureau Bill over the PRESIDENT'S veto God be praised jin this deliLwançe! Ca?o '? ni, meddwn wrthyf fyhun—"YrUndeb wedi ei waredu MoJiaj]t i Dduw am y wared- iftMth!" Hoiais, ar ol myn'd i'r ty. pwy a pha. beth oedd polities y hrawd hwn ag oedd mor dduwiol yn codi gwyn ei )ygMd tua'r nef i foliannu Duw am wrthodiad y "Bureau BiU." "Ho!" meddai'm cy&iU mewtl attebiad,. gwnn.eth perchenog a gotyg- T.M y papur yna yr o)l a aModd drwy ei oes ddal i fmy gaethwasiaeth, Yr oedd yn dat caethion ei hun "I' !farm yn MMyIand-dalioddhwy tragaUodd, ac ymJaddodd ei oreu yn erhyn Abraha,n Lineotn o ddechreu ei ar!ywy<Miaeth hyd ddydd ei farwolltetli. Dyna pwy yjyw ef sydd yn awr a'i lygaid duwiol tM'r nefyn dio)ch i Dduw am wrthodtad y I-reed- men's Bureau BiU. \r oedd dydd iMi diweddal yn DBYDD GEX!:D!GA.MJI WASITI:GTON. CeJwir y dydd, sef ?s?t?<M' ? yn ?t" o hanner g?yt. yn enwedig yn ninas Washington, y ddiDas f syl&enwyd gan George Washtngton. Y dydd Mercher cyn hyny. yr oedd y munau wedi eu piastre gyda phapurau m?wnon, yM hysbysu y cyn- nelid cyMod dranoeth, dydd lau yn Grover's Theatre un o ehwareudai mwya.fy ddmas, i rdyben o roddi cyflensdra i'r dinasyddion a phreswylwyr y District o/' Cohm&M i arddangot! eu te'mtadau o harch a diolcllgarwch i'r Ar!ywydd Johnsoa, M gynnal ei freichiau i fyny yn ngwyneb gwrthwyneb- ?da,. ei e)ynion i'w gynMuniau ? i fesurau. ?a- h.ddid pob dyn ag oedd yn caru IIwyddiant a ?yn- iaut ei wlad, ac Adferiad dioed yr Undeb, i ddy- fod yno to rally round y doeth, craSus, a gwladgarol Ar)ywydd Andrew Johnson, o Tennessee, &c. Yr oedd cyfarfod pwysig arall yn Miel ei gynnat ar yr un adeg yn Neuadd y Cynnrychiolwyr-oration yn CMt ei thrnddodi ar iywyd un o'r senator", J. Win- ter Davies, o Maryland, a. fuasai iarw rai misoedd yn ol Aethum, pa fodd by nag, yn ol y gwnhodd- iad. i Grovor's Theatre, i gynnai breichiau y Pat- riot Statesman Andrew Johnson. of Tennessee. Aethum yno yn gymar, er mwyn sicrhau !le eyneus i Etyweda gweled. Ac wrtii weled y tath de.nUad yn y dd'nas a'r cwmpasoedd, codwyddwyesgynhwr evferbyn &'r ehwarendv, o fewn rhyw gan Uath I'w gilydd, He geUid annercn y miloedd nad aUeut gaet He yn y chwarendy. Ni byddai o un dyben rhoddi rhestr o enwau y perSormwyr ar yr acMysur iiwn. Sytwtus, pa fodd byna" i ddechreu, nad oedd yn ycyfMfbdgymmaiut ag un gwyneb du. Y mae yn Washington a.'r cwm- pasoedd, yr wyf yn deal), o ugain i ddeng mil &r hugain o bob! dduon; ac anami yr eir i un gynnu! eidia, boed hi e natur y bo, na welir yno Mi gwyneb- au duon. Ond 'doedd yno ddim un yn y eyfarfod mawr yn Grover's TIteatre ddydd lau. Ac yr oedd yn bur dda, drutdn, iddynt nad oedd- ynt yno, o ran nid oedd dim yn cymmeryd yao vn debyg i ryw air s ddywedid gan r.ti o'rareithwyr mown Sordd o w:twd, ft sarhad, a diystyrwch ar yr (,i:ei-lasti?tg a pliawb o'i bloid%vyr. Fel enghraitft o doa y cyfarfod hwn a a)wyd i gvnnat breichiau y gwiadgnrwr o Tennessee, dytyn- af air neu ddau o areithiM-dnu neu dri o'r prif a.r- Y cyntaf 0 CREENCLiYBMtTH.OKENTUCKT, I en o gyBBryohioiwyr y dataeth none yn y \xyugYULlU" fa. Now ebe ef< the qne:tion .f negro sewage h2 he en t.Jkd great deal i.. tbe district of Columbia (set y rhandir hwnw Y mae dina. Washing,ton yn sefyll arno, yr hwn a t-ynnwys ddenr: m.itdir d.r bob forad). 1 voted" ebe Smith, "against that MU 10 Congre. be- cause' the peopie .f the di.tnct .atd they did not ?.t .t (euMdwy?w anftrth). I am a peopte'. man ?tw mat,r). A))ow me to:?y. I am a?mst negro sutfrage. not only in the district of Coiumbt., but everywhere (cur. dwy'&w mawr). I am against it in Kentucky. and against it in South Carotina. The whtt. and black are ent rety differen;, separate rMes. The white man hM a pecutiar form, a peca'iar face, nose. and 5tra)<;ht hair with all the elegant refined feelings that beIonK to a mM and the dispoMtioa to eievate himaett aod be a man. The 'otherm<tjfte(tyiwetynnei))dMiarygMyca mown Utthyreaao other Mnj/ be a mttm, bat with ar.markably aat ooae (ehwetthm mawr) &d extraerdiBMy cu.ly hai? The one bM a ho)b? ?B ?e 'Ollt. with the ,ther tbe hollow in the foot mak. a hole in the ground (chwertbin rnwy f?th). Nature intended the-n to he distinct, "nd Thad. Stevens & Company can- Bot make them one (cymmeMdwyaeth nchei). Yr eedd ef&m roddi y Cfeadur hwn, y nigar-wlio may ts a man—mewn rhvw f)ad ar ei ben ei hun, lie y rntio {wyobau ei !ywodraeth ei hun a'i aralwydd ei hun—and we have Mr own (coro dwy)aw mawr). We can put tttem in theit own comttry, where bod intended they Y.r, y maeyr Meithydd byawdt a donio! hwn, Green Clay Smith, wed' bod, drwy ei oes. yn oadwsjaf- iaid ar ei b)anh)gfa y" Kentucky ond a glywadd .hyw- un. tybe-i, ef, neu un o'i frodyr, yn da_i en fet hyn dros i'r negro m?! byw yn y wlsd He yr cedd Duw wedi bwr- iado iddo fad, sef AfMea, mae'a deby?. Pa ham, ynte, na ch.ai touydd l A,oo yn ei wtad ? 0 ragrith- daxftfe ,e¡¡.ed. AreithmramUynycyhrfod oedd yr Aorbydsddus A.J.&oge!oNew Jersey, ua ataUoMJod.tU Ty y C¡onrychi<,lwyr. Yr oedd'y hrawd bwn, Rogers, fater alD yny" yo y n08 Sadwm cyn HYDY, Georg a F ranels Train-y Gwyddel hanner fo yn c.d? y..aint 0 ?t*r flynyddoedd yn 01 yn LIuod. -.e?. cyfufo(! o'r Ffeniaid YD y ddin&8 bon. Baich y hwnw nedd bwrw ar yr An. rhydeddus Cha8. kriams, sydd yn dras y wlad ban yo 0 herwydd iddo wrthad ymyryd yn aeho9 rhyw Uawd o Pfenian a hawtiainawid y wlad hon. Ond hyn yn& wrth baeio. Yn y cyhrfod hwn. i ddal i fyoy freichiau yr Arlywydd Johnson, yn ystod ei araetb, syiwodd yr Anrhydeddus A. J. Rogers, o New Jersey, fei y canlyn :—I supported the iUut- trioDS Abraham Lincoln in every constitt4ional  ment to put down the rebellion, but when one of the ojects was to str ke the 8hackles off the the people of the South of millioGs of <lollirs of I protested againlt it (loud applause)." GeiJid cbwanegu and y mae hyn vna. Ilawn udigon er dang08 tôn, boro, a theimlad y ymgynnulledig yo Grunr's Theatre yo Wa8bingtoo, ddydd Iau i guro cefn yr Arlywvdd Johoson am ei veto, 80 i gyn.s! ei freichian yn y cyfwog presen- nol,  .Ilan  tyUan "to rally around 11 ys dywedant. "our patriotic Pie?ident the tailor boy of East Tennessee." Ar ddiwedd y gwasanaetll yn y cbwareudy, aeth y CWfQui yn m8wr. band yn chwaTcu blaen, i Í; DY White Houle i Iytlwyno Ardderch. ogrwydd Andrew J OhOSOD Yf anarchiad y cyttunasid RrDi yn y eyfa,fad yn;Grover', Th?.tre, d.etb ?  {)r"ydd allan a tbraddododd i ni .raeth, nou yn hytraeh Harangue I 0 tnag awr 0 hyny i awr a banner 0 hyd.
(ODDI VI,Tll BIN GOHEBYDD…
(ODDI VI,Tll BIN GOHEBYDD 0 FAXOHESTEB). jDt/tM .Mefc/if; AfHtcr</t 28atn. Co(/)- gwynt,-Ymadrodd Hed gyffredin ydyw hwn yM gan deulu y gyfeddaeh, yn neiliduoly dos- barth hwnw o honynt ag sydd wedi lien arter a di: tota. Mae ant] un cyn hyn wedi benthyca crefydd 1 i 'ttteb dybenion na fwriadwyd iddi, sef codi i- gwynt." A phan y bydd hi wedi myned yn calm dim a.we! yn ehwythu o unmau, nid yw o bwys yn ybydgftnUitwso honynt, o ba ]e na pha. fodd y cyfyd y gwynt; end codi fydd rilid. e:un neu g'ym- mhwys, cyBa.wu a't anghy&twn; y moddion a ddefn- yddir at hvuy nid gwa.etli ganddytit. Aeth uu o'r séct yna at foneddwr adnabyddus :miei )iM!iomy dydd o'r btaen, a gwnaeth defnydd o enw'r GoUeb- ydd. Y canlynia.d fu iddo gact ei wisgo o'i ben i w draed, a gwisg fuasai yn gwcdda i barson. Yr es- gusitwd n. wnMth oedd, nad oedd yn a.Uuog t tyned i un Me o addoliad ar y 8:tbbnth, am nad oedd gan- ddo wisg addas, ond pe buMai yn feddiitnnol ar hono ei hyfrydwch penaf i'yddai myned i'r Mpel. Yn mhen ychydig ddyddiau ar 01 hyny, gwetsom ct yn dyfod allan o un o'r tafMndai iselaf yn UKhymmydoga.eth Deansgate, ))cb gynunfunt ng edefyn o'r wisg a dderbymodd am d<tno. Ni ddy- wedwn mai Cyniro yw y creadur yna; ond ttyn a ddywedwn, os byth y dywn iddo wneyd yr un peth etto, y caiff ei enw, ynghyd&'i gymmeriad fed yn hysbys trwy holi Gyntru. Nid oes yr un digwydd- iad Iiyuod, yr uu gyflafan ddycbrynllyd, mt d:m)- wain bwysig YII cymmcryd lIe, JUt bydd defn- ydd yn cael ei wney(I 0 honi er Snddiitd y London a. pMa. yr anifeiiiaid sydd y dyddia.u liyii yn bettmu hyn81 t'anteisiol fet handles i'r peiriant codi gwynt. Y dydd o'r b!aen. yr oedd Dedwar o ddyuion y)i gyru trwy heo)ydd ein ddinas, mewncerbydagored, aearnoygeiria.u hyn mewn jHythretjan breision Griw y loiidoit," pob nn o'r dynion yn smocio ei eigllr, a'r iaith a ddein- yddient, uid yn gyfryw ag a. t'uasid yn ei disgwyl gan wcdi en gwaredu 0 sain inarwolactli, a mewn iiiod(I gwyrthiol broil, and yn debye- ach o lawer i iaith y tyiwyth :t yrodd y Bttrnwr Lush o gyrhaedd cymdeithas yr wythnos ddiwedd- a.f—rhai am ddeg, a.c ereill am bymt))exm)ynedd. Dyna fel y dywedodd boneddwr oedd yn edrych ar- nynt yn Oldham street, 'That's a nice way to rise the wind." Yr un diwrnod mewn <;wr ami! i'r ddicas, a'we)som y Loudon wedi ei phaentio mewn tca<<;)' eo/oM?'. ar fwrdd tun deuddeg troedfedd sgwar, vn Ued dda. het'yd. Yr pedd wedi banner suddo, ar dvn a'i Portmanteau," yn ei !aw, yn seiyll yn syn, ac yn edrych ar y cwch yn ngbanot y tonau. Ac medda.iuno'redrychwyryny fan hon, Another money making scheme." Ychydig ddyddiau yn ol, profwyddynynUys yr heddgeidwaid, am dreio ei )aw at gcdi'r gwynt" trwy wneyd organ o bla yr a.nifeitiaid. Aetliatfasn,,tch-,i,reyfrifol,vrliivnsy,ld yn hynod am ei gymmwynasgarwch, a Hythyr yn ei taw, wedi ei ysgrifenu, meddiu, gan g!erigwr, yr hwn un.nI1n.oon M y prvd.otierwyad ddyfodatoynbersonot, ermai hyny fuasa) fwyaf dymunol ganddo, Cynnwys y lIythy1' oedd erfyn- iad am vchydig gymmhorth i wrcigan weddw, yr hon oedd¡ wedi cot:: ei hoUanii'eiliaid trwy'r pb. Oud ea.fwyd fod erne yn y peiliant hwn, fel nit chodai ygwynterdim. Yll hytrach ll,i godi, a.,th >'n iwytaweInadiyntosoeddbossiM.oMegidbuyr ustus mor anghnredig ag anfon y dyn am ns i dori ceryg, iIe nad oes yr uu awel yn chwythn o gyfeir- iadynybyd. y/'amM'ay Cheetham Hill. -Lled dcbyg yw y teulu dynol yn mhob man onid u? yn y byd ae yn yr en-Iwys, yn y senedd M a.Uan o'r senedd. Nid rhyf- edd y bydd tipyn o anghydwelediftd weithinu yn tori a.)]ttn mewn pwt o gwrdd Henyddol. neu gyf,tr- fod athrawon, neu ynte yn r)):u: o bwyUgorau y -TH'tthanol gymdeithMM. Pan y bydd Mtodau y cynghor trefot, gwajcheidwMd. ie yn wir, Mlod.ui y ddau dy o senedd, yn methu a chyttuno ar bob petit a ddygtr ger eu bron, prin y buasem yn disgwyl i Horsm:m,Low,&Co.,iet!m!tc)fydtveied:t'rYsgrtf y Diwygia.d, na. Ghtdstone yr ieuenga.f ar yr Oxford test." Ondlfel yn:t y mfte petlmu rywfodd, M fel yna yn union yr oedd hi yn y eyfarfod a fu gan ein cyngltor trefol y dydd o'r biMn. Cynnygiwyd gan un o'r aelodau fod tramwalj i gael ei gwneyd t Cheetham Hill. Yr oedd y cynnygiad yn ol pob rhel'fwm, yn gyfryw ag y buaeid yn disgwyl ccfnog- aeth iddo gan bob aelod. Ond na, nid teiiy. Gydn tod v cynnyghtd wedi ei gefuogi, dyma. y gwrthwyn- ebiad cryiaf iddo gan ryw un ncu ddau, iim byddys yn disgwyl rhyw ]:nrer ganddynt M unrhyw :tch]ys- ur; ni bydd gMddynt yn dr:tgywydd gynnygiitd o fath yn y heiddo eu liunain, megys yr oedd yn y deehreu y muc- yr awr hon, a.c y bydd byth, heb yr un cyfnewidhd nn diwygiad yw eu credo. Yr unigreswn pa. binn y gwrthwynebid y tramway gM un o'r boneddwyr hyn, yw, ddarfod un o yrwyr Greenwood, ryw da.ir btynedd yn o), naca eiho o ffordd ei gerbyd ar di-atitwall SaHorù a R))vfedd mor wasMMthgaryw cof fimbell un o bon- omyn y byd yma. Beth byu!ig, y traliz?vag ð & hi o ddigon ar ranindy ty. Mae Cbeethum H)H yn un o'r pentren sydd wedi eynnyddn fwynt yn Mifer y tai a'r bob]og!<etb, yn y Mynyddoedd diweddaf, o fewn cyniciM Manchester, a.c nid oes hyd yn hyn yrunrheiia'orddynycyfeina.d.Mtybyddcitel tramway o wasauaeth niawr i'r trigolion sydd yn preswylio vno. Mae yr koU SordLt o'r Exchange i'r pentref bron wedi ei phalmantu, ar o!l a gyncygir yw goi!odh!u!<rn ar g'mol y Burdd i otwy..ion y lJ1t,ses redeg arno, yn )le ar y ceryg. Bydd ygwahim- iaeth i'r teithwyr yn annisgrins.d-.vy. Tll(tnqellu ya y ca?,chai,Yn eiii Ilytiiyr yr wyth. nos 'ddiweddaf.soniwydsm ryw ddwstn o ddynion ieuiingc, oeddynt wedi eu dedfrydu yn y brawdlys yr wythnos naenorot i wasanaeth penydiol. o SMth i bvmtheng mtynedd bob un, ac yn cinvanegol at hyny eu bod í g?el en i!Ü,ng(:)lu. I)YLid Mawrth, l?y??y eu bo-I i g?eL t -a dechreuwyd cario y rhan olaf o'r ddedfryd i iveit], redi'td FttangeUwyd wyt)i o'r ddeuddeg—ped- war ddydd Mereher,s phedw.r ddydd I.u. Dywed un o.dd yn bresemtd ar y pryd, fed yr olygfa y- un ofuadwy, Yn un o fuarthau y ca.rctiM y.maematH o geffyl M-cn, i-ttywbeth yn debyg i'r stocliS fyddlÜ yn Nghymru, yn amser y Gwylmabsantau, if. ile ynddo í sicrimucoesau y carchMor, a 'i freiciu.mi gMteu strapiowrthochry boes. n€u y ceffyl pren. Yr unig wisg ?m da.no oedd y t???e?.-Un or ?r? ?dd yn gwdnydduy gosp. Y ?t o, "? ?" oeddyroa'eryrf-?'?.? cry{, deunaw modfeddo hyd, a ehylymaulawer arno; yr ocdd gwaed yu Ihfo wedi v lash gyntaf, Yr oedd yr olygfa yn ddigon i wneyd i'r cryfaf o'r edrychwyt banner Uewygu; ac yr oedd y MrchMorion YR ysgrechian nes pert .'r hen gnrehar grynu. Nid oedd yr un o honynt yn ddigon eryfi gerdded yn 01 i'wlgellJwed(eu fH\Dgellu. Yr oedd hanner munyd rhwng pobfnMget!Md..L'r doctor n n011 Stott yn setylt geruaw, i ?j..? ? ?? j_ ?..?. ? dioddef Myna.' ua o honynt ci fod yn dioddet oddi wrth ryw anhwytder corphoro!, end wedi i'r doc- tor ei chwitio, bu raid iddo fyned at y post. Dioieh- wnam ras atta!iol,.a chadwed yr Argiwydd hoU dctMlIenwvr y :FA:BR r)t«g myned i afael y fath gasp. Adwa.enem raí o'r dioddefwyr ucttod. a wetwyd mor obeithMl unwaith a neb o blant Gymru. M' M<tHM.< cotideiiiniedig.-Cyrliaeddodd y newydd yr Uchel Sirydd y Sabbath diweddat; oddi wrth Syr Gforge Grey, fod bywyd y earcharor uchod i gad ei arbed, ClerJ. lladralta oddi ar ei Pys yr heedgeidiiraid, dydd Llun, profwyd icuangc o'r enw Ii, T, Holly, amlallratta 0 70p. i BOp. midi ar ci feistriaid, sei y Mri. David Hill, a'tt Cyt' Peel -.trcet. Wythnos yn o), dygodd Holly niter o agor- iadau 0 log ell cot uchaf Mr, Bellow, un or firm, a agoriadau agorodd y cash-box, 0 ba Ie y cym- merodd yr arian; wedi hyny, diingodd. Acthpwyd i ehwilio ei yno cafwyd rhan 0 ly tliyr-trwy gyn- llWYS y darn ilytbyr, dcallwyd f,)d Frederick Thomas Holly, wedi mYlled i Liverpool. Dilynwyd eI heb oedi gan Spibov, un 0'1' Er- byn i Spibey gyrhaedd Liverpool, fod Holly wcdi myncrl i Cork yn yr lwerddoil. Dilynwyd ef yno; acth Hpibay 81' fwrdil yr agcrlong Ilaris, yr hon ocdd yn rhwym a bron yn barod i gyehwyn i Mon- treal, yn Canada; ac yn y fan hono, wedi sicrhau ei berth y cafwyd F. T. Hotly. Erfyniai yn dacr am ollyiigdod, gan ddyweyd y gallai gael lIe yn New York. Ni wmndawyd ar ei gais; efyn 01 i Manchester, a thraddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y Y mae cais wedi ei anfon at y maer, i alw maM-reddng yn ystod y pythefnos ncsaf. Mae pob 0 Hyddfrydwyr yn eyttllllo yn well 0 hlaid yr ysgrif, er Dad yw yn bobpeth ae y bnasai lIiaws Yll eidymuno. Etto mae eithanon yn eydgyfMfod i waeddi Let us push it through." IIiae lIythyrall werli eu 0 Sheffield a Bir- mingha.m n.t John Bright, Ysw., yn dymuno arno ddyfod yno i'w eynnorthwyo yn eu cyfurfodydd mawrion y dyddian neaaf M bwngc yr Ysgrif Ddiw- ygiadol. Ond y mae yr aelod dras Birmingham wedi atteb y naill Hall 0 trwy ddyweyd fod yn rhaid iddo wrth ychydig seib- iant. Er hyny, m1e yn rhoddi ar ddeall iddynt y bydd gyfarfodydd mitwrion, a deiseba-a ddyiauwad nid bychan er cario yr ysgrif yit liwydd- iannus trwy y ty. Mac heddyw yn ddydd 0 ymostyngiad trwy or- chymyn yr esgob, Mae y maer wedi gwaliodd aet- odau y Gorphoraeth i'w ddityu i'r Eglwys Gadeiriol igydymostwlJg yn herwydd pIn yr ailifeiliaid. Y ]nae rhai clerigwyr yn bcio yn fawr am hyn, gan (Idyweyd nad oes acllOs goIYI1 i'r AllIcidrol symmud pIayrMifeiIiaid ar amser cysiiegredig y Grawys; ac mai;yn unig ,:rhag ofn prinder o roa.<< &<'e/' ar 1m byrddau y goIynir cywilydd iddynt am &ddwi mor gnaw dot am eu brodyr.
(ODDI wnTH GOnEUYDD 0 I
(ODDI wnTH GOnEUYDD 0 Dydd -M<ttcr</< 27c[!'M, 1866. Cj/mro meMK peitbleth.-Allie y Saescn wedi cael !'eKii'wteimifidynamtynddiweddar,drwyehwert))- in am ben ambelt i Gymro trwetan yn y dref hon. Mtte'n resyn fod a.mbe)l i grcadur yn cael ei ollwng oddi cartref heb ddarparu UyfEethair ar ei gyfer, i'w gadw 0 fewn terfynau giN-eddeidd-dra. Rhoddasom lmnes un nen (Idau 0'1' ereaduriaid trwstan hyn 0'1' yn ddi ar hynt garkriaethol, yn eael ell cymmeryd i lodging a ehweeh eyn y boreu. Y mae genym er dn gofid i gofnodi hanes am (Irwstneiddiiveh cadben Cymreig, "wedi rhoddi ei droed ynddt hi," chwedt yr hen frawd hwnw pan roes ei droed yn y (ei-iitoline). Emv y brawd hwn ydyw William Roberts, ond ni ddywedai 0 ba barth o'r hen wM. y deuM (gresyn na c!mwsem ivybod), ond ei gydymaith gorenar y pryd ydoed(I Syr John Heidden. Gwyddoeh dditriienwyr am dano ef yn dda, m:d gwneyd ynfydion o bawb a'i canlyna ydyw ei holf ivaitli, o'r hyn Ileiaf, dyna a wnMth y tro hwn. Y cyltuddiftd a ddygwyd yn ei erbyn ydoedd tori i mewn i dy Dr. Games, Highnetd street, oddentu d!),a o'r gtoch y boreu. Nid ydym am fanyln yr hanes; ond mndd ar ddim neges ddrwg yr oedJ y brawd hwn yno, oud iddo ddigwydd cael y yn agored, a pherswadiodd Syr John iddo fyne(I i mewn i ochel yr oreriii, Y1' hyn a yn bur ddisereiiioili. Yn y daeth hcdd- geidwad lieibio, a chanfu y drws yn agored, ileth i iiiewn, gall -3-fitreli, pwy Attcbodd WlIliam Roberts yn Jdigon (lifloesgiii, "Mai y a'r got las Y1' ac ymaith I William Rberts ca char. 13Qru dranoeth, 0 nuen yr yitaci, me1\'n attCUUUll gwestJwn IIwnw, dy- wedui" Na ef ddim am y peth, ond ei fød vn Cnfodd wers ddoniol yr yiiiid, II dir- wywyd ef i 56. a'r costau; tltlodd yriariaii, a gwaùn- odd hi fel cyw gviydd. Cymnierwch wers, fechgyu Cyiilru 1Ie garw ydyw y" a'i- filodfa .twy.ilod,-CO(]c odd yn ystorm d'dyehrynHyd yn ydrefhon yr wyth. nos lie yn mhlith y ùamweiniau 0 bob tuath, digwyddodd ù:tlllwain i tilodftL {wystH'od sydd yu yn cael ei harddangos yn y Commutation Row, Ue hyuod auilwgpaii iydd y gwynt yn Fed gryi'. y tro hwn y gywarehJoo sydd yn gorclmddio y filüclfa yn ysnodenau i ehwareu 111' glint y iiefoedd, nes peri dychryn ar yr ymwclwyr oedd yn cligwydd bod yno ar y prycl, a rhuaclau y goedwig yn diaspcdain yr holl croehlefam yr epaod (nioiikeys) yn waeth na snviimil- iwn o gathocl gwylition.do]efainhanRerbra.wdI!itiws oedd yn breseunol—y chimpausee, or the man mon- key—yn dorcatonus dros ben. Mewn ga.ir, meddynt, yr oedd yno g)?il,?llerdd o'r nadau niwyafannedwydd :t <Ha.t:th i glustiaiicreadurod,lyn erioed On,) chwsMgaatyroH.ebwythoddygwyntdairne bedttir o'r meni, nes o'r braidd gwncyd un gynlllly En fa o'r creitdunaid gwyUtion, ae ofnid yn fawr idd dori yn rhydd, a chyn)meryd ):wiM'aith drwy (.' heolydd. Digwyddodd Nn hen fmwd fod yn no)aryradeggythryNushou,a'idrAe(it)Tl[;,i. mwynhau yr olygfa a'r swn aRafar, ond 1)?n Yn ng))anol ei fwyni.'utt, digwyddodd ychyd!? <Id<:h;,? ddyfod beibio, wedi eu dyehrYllu gau y swn erchY]1 mae'n debyg. Gwelodfi y bmwd hwy, a chan fellù wi mai rhai o'r bwystfllod oeddynt, ymaibh ?g ef (a'r defaid ar ei 01 am QIdeutu haDuer milldir) gan l?f. itin (os yr un), yn waeth n?'r gwylttfitod cu huuJn ,?'i galnn o'i Ile priodol. Cymmerodà ei nodded ruew tafarndy, bu bron mewn llewyg am ysbaid 0 amse, a'r otwg Mno yn bur wahiHio! yn a.wr i'rhyn ydocdd cyn cymmcryd y goes..Meddytais itn) ddywejiaj rhywuu y fomcnt y clywals yr hanes, fl a saif, it dery, ae & ddengys pan dd:tw yn bwl' felly gydii y bmwd hwn feddyiiwu. i frawd fel yna ymuno Lladratt(t cash-Z,oxe..s- Y ae hyn wcdi ) 9 'Cd yn beth hynod o gynredin yn ein tref yn ddm't /Har vn enwedigodaita.fiti-MU. DyM-ediriodod.icuttt pymtheg 0" cash boxs" wedi eu colli 0 wahanol dafarnan, y eyfan yn y swm ° 3501" 1 fiordd fwyaf eyffredin a ddcfnyddir ydyw eh y- allan am dai i dim ond un yn g\lsanaethu yno pryd. Aiff dau o'r ysbeilwyr i'r parl\r, canalil i gloe!\a galwant Am cigar bb un, a -Itsiad; I)an yn gweml ar y ddan hyn (pa r?ti gad want Y barman ynlled llÍr Ylltroi ac yn trosi y cigars) da.wytrvj- ydd person i mewn i'r bar, aiff hwn y tu lUc1r:¡"j'r counter i ehwilio drysor. Y mae yn wrtho yn amJ, lie yna ymaith âg ef nerth ei cynllun, yo y rhan Jiosocaf 0 allai fod yna wers i Gyntry yn y fan hon, t fnd M eu rhag y fatlt OUtI y maeyndd!thysbysufodpedw!iro'rri)a[hynw<;ji dyfod i'r ddalfa, a gwelaf fo(i yn eu rnysg un o'r enw Robert gwn ai ydyw ai gobeithio nad e, rhag ei fod wedi lIychwino ei gym- meria.d, a chymmcri'd ei w]a.d yn y fargen, Dia;n- mhen y trina y ei lieithaf, fiC nia heb ei Jmeddu Darlilh 111' y A Palmerstoll,-Traddodir yruchod hennyn Hope Hall; felly, bydd yn rhy ddiweddar i ni alln rhoddi cry no- deb o honi yn y FANER am ddydd S.tdwrn. <Js na eheweh damaid otoni cyn y Sadwrn wedy'n. anfon- at yehydig 0 honi i chwi. Diammhcu y yn werth ei gwrindaw,, gaii fod y tliyd(I yn ei ystyrie(I geuym yn un rhai gorell a1' bob pwngc, Rhaid i mi brystiro, y maent dylifo yno yn aii-r, onid collaf iycisteddle. lIe AP
MR. BRIGHT A SYR WILLIAM HUTT…
MR. BRIGHT A SYR WILLIAM HUTT AK YSGRIF Y DIWYGIAD. Mews eyfarfod a gycn&Iiwyd ytt Birmingham nos dydd Llun diweddaf, o dMi iywyddiaeth y Maer, pasiwyd y penderfYlIiadau "GaneubodyndibynuMadJewidUywodraeth ei r,twrhydi y dygir mesur i ad-ddosbirtlia yr cis. teddieocdd i mewn cyn gynted ag y gellir, eu bcdyn dymuno ar i'r aelodau dros y fwrdeisdref gefnogi yrysgrii'erhe)MtMa.dyretho!fr.dntsyddynaM-ro then y Gan fod y cyfarfud hwn o'r farn nad ydyw JM- mesur y LJywodraeth yn chyf- ÜLwn y bobl, eu hod yn dymu110 ar yr M)od:m dros y fwrdeisdref wrthsefyit po!) ytnuais t wueir i gyfyu¡1u yr ygrif, ac i arfcr eu holl ddylan- wad i ddarbwyllo T5' y Cyffreàin i roàt1i yr e¡rlurháll lllwyaf It ellir ar yr holl Gn.n fod :\Ir, Bright yn anaUuog- i roddi ei brcsea- noldeb yn y cyfM'fod, efe a anfbnodd y fiythyr can- lyuol fel KocuDAi.E, Maivi-tit 25aoi, 186k. FJ- ai1wyl Mr. Lloyd,-3Iae yn g-enyf 11i galJaf fod yn yn eich nos yfory, i weled lie j Birmingham i amlygn ei syniadau ar y cwestm'n sydd yn nwr yn tynu cym- maint 0 sylw trwy y",lad, Nis gllIlaf ysgrifenu feI y gallwn ond rhaid i mi ysgrifenu yehy,;ig linellau ttocli. Y mae ysgrif yr etholfmint sydù YJI awl' bron y Benedd yn Ilollol oiiest. Uö daw yn gyfraith, rhydd i nifr mawr 0'1' dosharthiatlan canol yn y siroed(I a'r (lymelinvela yr 0 gau y dosbarthiadaa g'weithiol allan, yr hon a sefydlwyd gan Gyfr:litII Diwygiad 1832. R))ydd yr ethoitrnint i gynnifer o weithwyr yn yr ho11 fwrdeisdrefi p01¡logaidd a pinv}s- ig fel nil. theimtitnt mwyaeh fet dosharth en boti yn cael eu cau allan sarhau yn fwriadol gan y Gyf- raith. Rhoddir yr ethotfMint i 200,000 o wy! adis- gwylir y bydd yn foddion i leihau galJu ioliadoly mewn rJmi siroedd, :tc i nyddu cynnrychioliad corph mawr mcddhnwyr tai a thiroedd yn y sir. ltliyd(I yr etholfraint yn ac yn yr holl ddinasoedd mawrion i nifer ? ddynion ieuangc :t sydd yn byw mewn Jlettyau neu mewn 1'hanau 0 dal; ac fel h,1'1I Ie estynn yr etholfraint i la.weroedd n?d ydynt y" cael eu cynnwys yu yr ctholfmint a ganiata\l'rd gan GyfrMth y Diwygiad. Yr wyf yn dywent ?(! )'1' ysgrif yn u?i onest, ae os y lleiaf )'dyw a al11 y lIywodraeth ei gynnyg, dichon ci fod y n?,"3'gf 8 alli y IIywodraeth ei gario trwy y s ? I l? d,t. -d3 y Senedd hyth yn selog 0 bl?id diwygiad, na  iesurda. Yr oedd° yn ca?u Ys?rit- 'Ddi ?'?' t831:t'32.Yroeddynca.s!myrysgrif?"f"? Ddeddffm'r Yd, yn 1846. Nid ydyw yn cMU ylgrif vretholfrtuntsyddyimwrarcibwrdd.4't" galla tirfcddiani101 ýn y siroedd ydyw i r¡¡([<I'II: Mth.atherfysgaUwgrwobrwyin-thynyhw'? drefi,.). byddai yn rhyteddi'r t!yh-yw ?ne?d M"? tfafriot i ryddid it chynnrt-ehM)Md §'oncM b,,bl, (),)d er gwaethafy cyiryw Senedd te ?'? ? ?.'? bresennolosgwna,Birmi.t)?h:tma.thret'un erelll ? dytedswydd. Y nme y b!aid Uoryaidd yn ei hcr? o ddaUmeb a, ffotiueb yr ho!) y eeir digon 0 M?? mewn tmnesiact)). Kid oes gcnym un He i "? vr ymddya;a yn ddoettmeh yu n.wr, ac y .n'ae éHYIIl d<tosbarth bychMi o ddynion nad ydynt yn '? Mr ? ?? yr enw Torymd, ond y maent yn gwneyd eu,gw::11 \'n se)og. Mne y rhtu hyn yn ynumo t ?' ?' ?_ wr:a.etb, ar yr hyn y nme Mr. t)israe!i :t'r,b?'" ?' ?. wynebol yn sylfaenu ell holl obeithioll, Ir If ? wynebot yn syffaenu en hott obeitttion. H' ?.? y Cyffredin er's ttawer cenhedhtettt. Y mae ??' ?' ffurno yn erbyH yr ysgrif hon, yn gystat 'Ii-! yn cri byn Arg)wyddRusMll, gan yr hwn y pluderfvn ,I !;w)!idiywiaettt ryddfrydig a phobtogaidd y lIy\oI' Mth. Beth a ddylid ei wncyd o dan yr cli- iadau hyn ? Gwyddoch beth a woaeth etch t.,u,,¡ bedair blyriedd arlde, ar liti,iin j,it I