Baner ac Amserau Cymru

"T.RRAH .AM HYSBYSIADAU. I Wyth Hmel); a than hyny, 2s. y tro. Bros wythUineH,tairceiMOgylhnell- Hyabysiadau a.mchwa.rter MwyJdyn,a. throsodd, am briaMU llawer la.

AT BIN GOHEBWYR. Ap Cal/c'(I'Bydtl yn dda genym gyhoeddi eich penniDion wedi i chwi goetM yehydig arnynt Nid arwydd o chwaeth goethedtg yw y fath eiriau a byn- I ganol y diafliaid." Cwmni y cythreuliaid uffernol." Ymchwel i ganot y Namiau," &c. Peth croes iawn i deimtadau dyn ystyriol o'i fhd- eddau ei hun yw defnyddio ymadroddion o'r fath i osod allan dynged dmgwyddot ei gydgrMdur. Dy!em fod yn gyunil ein geir.M. a gwy aidd em teimladau wrth son am sefyllfa ddyfodot ein cyd- ddynion. Dydd y UineDau yneithaf darUeMdwy wedi i chvi wneuthur ychyd.g gy&ewidjadfm yn y a nodasoni. <7<? 4</tMK'.—Y mae y gohebydd hwn yn cadarn- han yr hyn a ddywedodd SyUwr yn y FANEn yr wvthnos ddiwedllaf, mewn perthynas i'r arferiad -odtwyn gormod o Saesneg i mewn t Ysgohon S,tbbitliol Cymreig; ond nidydym yn gweled fod Mgen o gyhoeddi, gan nad oes ynddo ffeithiau newyMion obwys. JeuaJ!Nis gatlwn Iiebgor !!e i gyhoedd: haaca uMith fet hwn am y Darllcniadau ueiniog. /? E. W —Ychydig lawn o ddyddordeb a deimla. ein Jaritenwyr mewn cyfansoddiadau marwnado) yn etinvt!dig os byddant yn faitb, fel ymaeyretddoeh eh vi yn digwydd bod. Etto, yr ydym yn hyderu ygaUwn wneyd He i'r UineUM yn un 0'11 rbifynau liesaf. R W. yr ydym yn cydfMuu & chwi fod twyllo mawn cyfarfodydd ifet.ydd.f yu boch.d rhy sSTedm end yr ydym yn methu ?e!ed pa ddyben -eillduol a a itttebiti cyhoeddiad e:ch Dytbyr. C)y?? ??)' -Y mae yn d!f;?ydd yn anhntMsiol yn fyn. y?l? p? yn,.e yrun pJ.n.u ynarf.r y?n enw? ymM ?did?vyddfeUy y tro hwu. Yr oedd un Joteb?d ? y?ifenodd ar banes Y?c'? S.?bb?.th.?d Manehester y. ysgrifenu 0 d.. yr ..w G?yli??, ac ys¡¡rifnodd -??ll "? ?- yw gwestiwn neu gilydd dan ?? ?wrtbodwyd y diw?d.f, o herwydd ?;. ? ±?d?S'???? y'? 01; ond er ;???????? 0 Fanchester, dyl?m hysbysu uad efe oedd hwaw. Pcttdrago/l,-Y m.- y 9,,h??byda hwD. yn b?,.u f.d ?'M??????? bod ynghylch Pah- goni. Yr ydym ninnau befyd yn meddwl yr un P?h Jjnidydy-n yn gweled un dyben i n. gyhoeddi ei lythyr. _——?..————

Y mae y HwythM Ambaidd yn Nghulior Persia me-wnsefynftuwrthryfet. Na.w mis yn o), yr oedd diaM rithote, Pennsyl- vania, yn gynnwysedigo ddau dy Yn awr y mM yn cefnogi newyddiadur yn medducylchrediado dair mU ogopiau, yn derbyn deng mil a deugain o 'ythyrau bob mis, ac yn cynnal deuddeg o westhu. BMmsDA.-C?? M?M? ? ?'?'?' Gwyliau y Pusg .1?ni, fel arfem], cynnaIiodd y? A.-i. by.?p? eu CJ.{arfod l'regetbu blynyddol yn Bethesda. ;S??s???????5??,R?S ? y m?.ChUreay., o n.s Stdwrn hyd no, Lm. ?L?? ?' ? wemyddodd M yracMysar ceddynt ??? R. Th.mM. BMgor; N. Stephens, Liver- Wil iams Dinbyoh a Jenkins, Brynm?wr, S?t ? r ??-d' ?M ey.u.u.. phr?u :wir Fttgorol.—CoA?? H'NLL"C//).c?"d<Ar nos 1?, y 69ain o'r mis diweddaf cynn?Hwyd oyngherdd yn n??pel y .M.thod- ?id ynytUe hwn, i'rdiben yn fwy.fuu.o?yrchot o g.s??lu S? tu?g .t gMl Uyf geU i'r ?got Su! Am f?- ?Si, cymmer?yd y ?r gM Mr. Fo?k.s P)? M?od yr hwn t agorodd y oyf.rfod yn yduU arfer.. ?dihyDy, E?d ar y cur i ganu "D? g&dwo'r tFrre?nhhiinMes?? "C? wymp ? Uewdyn," gMMr. Hugh F,?nhi?",?. 11 All'. Wen,' gan j J.< Roberts, a H. ? "? BwSyn ? clyd," g.n Hew Uwyfo. itoberts: Mother will comfo r t "?H?n-dAVbd,"gm y ?r; Mother w.II comfort J?'Mwar "WHI the Wisp," g.n L!ew ?yfo? "Caethiwed B?biJon," "DdadI ? Hyf,ryd" E?n y c6r V fenyw faoh t'r Bei.M M?wr," a Ti wyddoat beth ddywed fy ngh?on," g'n Mr. High BabBtts; d&tHoa X Bont Naturiol," gan M'-A. Robe'ts: "I'mtRotmer," gan Uaw Llwyfo; VtU- age C orittere," gan bedwM: "Dafydd y aareg Wen, gan Mr. J H. Robe'ts; Meddyliau am y Nef" gan y alUryw ddarll9.u reiIl. Canwyd rhai 0 yn pawb am y Llew, ei fod ef yn ae yn Wlf, DId yw y eyfaill 0 B en. U.n,yn i.b?ll .? .I Mae pawb oedd yn bresennol yn ?y [,if f.d g??,itb 11 R Y- -I-u Ti wydd.?t b??tl? ddy- wed fy Nglalon" yn un o'r petbau mwy?f effeithiol a ?wsant etiaed. Yr cedd Mr. Jontthm WiDmms yH cyMorthwyo gyda'r /t(t)'moMiM )t.- M feil?, rhwng pawb a, ph<.b pet)), cawsom gyDghetdd bach pur dda, a.c yr ydy- yn gobeithio i  HonUan gasglu Uawe; o ?ian ?. ?ryn prynu Uyfrau i gyr!iortbwyo y bcohgyn yn eu ),ymdrechiou i EM?a gwybcdaeth

Yn mhlith y Hiaws cyfarfødyd\ a gynnat- iwyd mewn gwahanol fanau er mwyn p)eidie ysgrif y Diwygiad, y mae yr un a gynnaliwyd yn Stroud yr wythnos ddiweddaf wedi tynu gryn lawer o sylw, ac wedi bod yn destyn ilawer iawn o siarad. Yr hyn sydd yn gwneyd y cyfarfod diwygiadol hwn mor nodedig ydyw y (faith ei fod wedi ei gynnal gan aelodau y fwrdeisdref a anfonodd Mr. Horaman i'r senedd i'w eycnrychioli, a'u bod drwy eu pleidgarwch i'r mesur diwygiadot wedi coH- hrnu ei ymddygiad ef fel aelod aeneddol. Gosododd un o'r dosbarth gweSthio! y cyn- nygiad hwn o flaen y eyfatfod Nad yw Mr. Horsman mwyach yn Mdianno! ar ymdditicdaeth, nac yn cynnrychioli egwyddor:on rhyddfrydig bwtdeisdref Stroud." Cariwyd y cynnygiad hwn yn unfrydoI; a chan mai y dynion a wnaethant hyNy a Meid- leiaias&nt fel etholwyr dros y boneddwr o dan sylw, yr oedd y weithred hon o'u heiddo gya- ta! & phe y dywedasant wrtho, Dyro gyfnf o'th omehwyUaet.h; canys nis getii fod mwy yn oruchwyliwr." Y mae ei fywyd seneddoi ar ben-y bobl a'i dewisodd wedi ei daftu mewndlrmygdrosy drws; ac aid oes gan- ddo mwyach fwy o reswm dros fod yn y Cyffredin nag a fuasai ganddo dros bresen- noli ei hun yn senedd Fringe. Nid ydyw yn cynnrychioli neb ond efe ei hun a ch&n ein bod yn credu na bydd ein gwlad ddim ar ei gwell mewn un modd drwy ei egwyddor ion, byddwn yn barod i gydtawenychu a'n cydwkdwyr pan-y gweiom ef yn eilio o'r golwg i'r tawelweh a'r dinodedd sydd yn gweddu I ddynion diegwyddor. Y mae ei gydymaitb, Mr. Lowe, wedi d!- gwydd bod yn fwy ffodus nag efe; ond yr ydym yn credu fod hyny i'w briodoli I am- gylchiadau yn unig. Nid oes genym un ammheuaeth na chawsai yntau fod dan yr un dyaged a Mr. Horsman, pe buaMi yn cyn. nrychioli bwrdeisdref annibynol. Ond nid sw Calne yn digwydd bod yn ddirr. mwy na Ual nag y gait Ardalydd Lansdowne bennodi y neb a fyno efe iddo ac y mae efe yn hoilol foddlawn yn ddiau i'r dull y mae ei gynnrych- iolydd yn gweithredu; pe amgen, fel y eyiw- odd Mr. Bright, y mae yn Bowood (palas yr etholwr) ddigon o footmen a bwttenaid ag y gellid yn rhwydd lawn bennodi un o honynt i gymmeryd lie yr aelod anrhydeddus dros Catne. Ac y mae y Saith nad ydyw hyny wedi eymmeryd He, yn pro6 yn ddiammheuot fod Mr. Lowe, gan nad pa mor ddirmygus ydyw yn ngolwg Rhyddfrydwyr a dynion gonest yn gyn'redino!, yn ddyn with fodd calon yr Ardalydd Lansdowne. Fe allai fod rhywun yn barod i ofyn, Onid oes gan Mr. Horsman a Mr. Lowe bawl i fab- wysiadu yr opiniynau a fynont, a chymmaint o ryddid i gyhoeddi eu hopiniynau ag sydd gan Mr. Bright a Mr. Gladstone ? Oes yn ddiau; ac ni fynem er dim ddyweyd banner gair yn erbyn neb am SutSo barn drosto ei bun ? Ein harwyddair yw, Rbydd i bob meddwl ei farn, a rhydd i bob barn ei ilafar." Y mae y dyn a dybio mai am farnu drostynt eu hunain y condemnir y ddau ae!odseneddo! crybwylledig, yn bradychu anwybodaeth dy- bryd gyda golwg ar amgyiehiadau yr aehos. N1 chiywsom neb yn dyweyd gair yn eu her- bynoherwyddeubodynDoryaid,naco herwyddiddyntarddangosbyny. Yi-hyna gondemir ynddynt ydyw, eu bod wedi twyllo y wtad drwy gymmeryd arr.ynt fod yn Rhydd- frydwyr cyhyd, a hwythau yn elynion calon iddo. Eu rhagrith sydd yn eu gwneyd yn ddirmygus. Nid am fod yn asyn y eafodd Mr. Hirglusthg eigoademnio.eithramwisgo croen Ilew am dano, ac ymdrechu pasto fel y cyfryw. Pe buasat wedi; ymfoddloni ar ei Myneiddiwcb, a gwisgo ei gymmenad priodol ei hun, ni buasai neb yn talu mwy o sytw iddo nag I ryw asyn ara! Ei haetUugrwydd rhag- rithiol a seliodd ei dynged yn mysg ei gym- deitMon, ac a.'i gwnaeth YJI. destyn gwawd a dirmyg eynredinol. Felly gyda golwg ar y ddau bechadur poHticaidd o dan sylw-yr oeddyat wedi bod ar hyd y Mynyddoedd yn siarad, yn pleidleisio, ac yn ceisio enniUcym- meradwyaethfelRhyddfrydwyraphIetdwyr i Ddiwygiad Seneddoi; end y mae eu har- eithiau diweddar a'u hymddygiadau presen- nol yn pron yn amiwg mai twy!l oedd y cyfan, Mmaithagtithoeddeubywyd. Gan hyny, mae yr anathema gondemnio! a gyhoeddir uwch eu penau yn hol!o! gyfattebol i\v gweithredoedd. Y mae ymddygiad gonest a phenderfynol etholwyr Stroud yn teilyngu cymmeradwyaeth drwyadi gan bob dyn o egwyddor. Profasant eu bod yn ddynlon a fetddlent farnu drostynt eu hunain, ac yn yetyned eu hopiniynau gwteidiadot yn rhy bwysig i gael eu diystyru a'u camgynnrychioH gan y dyn oedd wedi ymrwymo i weithredu yn hoUol i'r gwrth- ivyneb. Byddai yn byfrydwch mawr genym weled siroedd a bwrdeisdrei fCymru, y rhai a gam. gynnryohioiir gan Doryaid yn gwneuthur yr un modd, ae yn argyhoeddl y fath ddynion a Syr W. W. Wynn, Mr. Mainwanng, Mtl. Pennant, Mr. Wynne, o Beniatth, a'u eynel- yb, fod etholwyr Cymru yn gosod cymmaint o werth ar egwyddorion rhyddtd a diwygiad, fel y byddai yn well ganddynt yra cant o greaduriaid o'u bath hwy i ganol y dinodedd a'r ebMgoiIant a deilyrlgant, nag aberthu yr- tot leiaf o'r egwyddorion hyn er mwyn bodd- loni ac enniii n'afr neb. Mae yn dda genym weled fod rhai cyfarfodydd wedi eu cynnal eiMes, ac yr ydym yn hyderu na bydd i un dref o bwys yn Nghymru esgeuluso y cyneus- dra presennol.

Y MolE dyfodiad y mail o Jamaica wedi ein eynnysgaethu a Ilwyth chwanegol o ffeithiau yn gosod al!an y creulonderau digyfTeIyb a gynawnwyd gan lywodraethwyr a swyddogion Prydeinig yr ynys anffodus hono, o dan yr esgus o amddiffyn eu hunain, a gweinyddu cyfiawnder i wrthwynebwyr a theyrnfradwyr. Yr oeddym ni eisoes wedi rhoddi i fyny bob gobaith am y stawns leiaf y gaUasai y Llyw- odraethwr Eyre a'i gymdeithion ddyfod â. dim yn mtaen a atlasai gynawnhau y fath weith- rediadau anfad a gwaedfyd; end y mae yn rhaid I ni gydnabod nad oeddym yn dyagwyl y buasai eu hachos yn gwisgo agwedd mor druenus, a.'a hyrnddygiadau yn ymddangos mer dra barbaraidd a Hofruddio!. Nid oes dim yn amiyeaeh na bod yr awdur- dodau yn Jamaica wedi gwneuthur y paroto- adau mwyaf pgniol gogyfer a chynawnbau eu hunain ger bron y Ddirprwyaeth Ftenhinol, a'u bod yn feddiannol ar fanteision a ehyf- leusderau rhagorol tuag at wneyd hyny. Yr oedd trigolion cyfoethocaf a galluocaf yr ynys yn b!e!dio! Iddynt, ac yn gwneuthur pob peth yn eu gallu i bron fod y negroaid yn debyc- ach i gythreuliaid mewn cnawd nag i fodau dynol, ac nad oedd un ffordd gyfiawnach, ddoethach, a mwy teilwng o foneddwyr Cristionogol i ymwneyd a hwynt na'f ffordd a fabwysiadwyd. Ond er yr hoi! fanteision hyn, maey Keith- tau a ddygir i'r arnlwg gan y Ddirprwyaeth yn yr ymchwiiiad presennot yn pron nad oedd gan awdurdodau Jamaica y cysgod JIeiaf o sail dros dyblo fod y fath beth a gwrthryfel yn cael ei fyrfyno na'I fwriadu gan y bobl. Y mae hyd yn oed gohebydd y TilnØl, y papur sydd wedi ymwerthu i bleidio gormes, anghyf- lawnder, a phob celwydd, y mae gohebydd swyddol y papur diegwyddor hwn, er mor ffafriol ydyw i'r Llywodraethwr Eyre, a'i swyddogion, yn gorfod cydnabod na ddyg- wyd un prawf i ddangos fod Mr. Gordon mewn cynghrair a neb o'r terfysgwyr, Bac ychwaith fod un math o gydftadwnaeth a 'phenderfyniad i wrthryfela yn bodoli yn myag y negroaid drwy yr ynys. Yr unig gyhuddiadau a eMir bro6 yn eu her- byn ydyw eu bod yn ymddangos yn anfoddog, yn edrych yn dramgwyddedig, ac yn cynnal cyfaifodyddynyrhai yr arddangosid telmt- adau !Ied debyg i'r teimladau a arddangosir mewn cyfarfodydd etholiadoi yn ein gwlad ni Y styrid hyn yn rhesymau digonol gan awdl1r- dodau gwladol Jamaica dros t}lange)Iu y trueiniaid anffodus, yn wrywod a benywod, a gwirfau, eu crogi ar y nesaf at law, a'u gosod i fyny fel targed, 400 o JathenI o bell- der, i'r mitwyr saethu atynt. Fel y mae gwaetbaf y modd, md ydyw ystadegau y Hadditdau yn gyflawn etto. Y mae rhyw brawnadau newyddion o farbar- eiddiwch yn dyfod i'r golwg yn feunyddiol. Yn yatod yr ymchwiliad sydd yn myned yn miaen yn Jamaica yn awr, yr ydym yn cael hanes am un Cadfndog yn anfon at ei is- swyddog i OTchymyn iddo ymddwyn mewn modd Itymach tuag at y gwrthryfelwyr," a'u cospi hyd eithaf Hymdra y gyfraith am swyddog aral!, yr hwn a ymdrechai symbylu fflangellsvr :a arddangosai arwyddion o taesu dwylaw, i gyflawni ei ddyledswyddfarbaraidd gyda set adnewyddol, drwy ei hysbysu fed un ara!! yn "gwneyd gwaith ardderchog—yn saethu pob dyn du na atlai roddi cyfrif bodd- haot am dano ei hun." "Y mae Nelson, yn Mborth Antonio," ebe un bryslythyr a anfon- wyd ar y pryd, 11 yn eu crogi o'u cyrau drwy gyfrwng y llys milwrol. Gobeithhvyf na anfonwch i ni ddim carchafonon. Nis gait deddf wladol wneuthur dtm. Cospwch y cenawon yn dda." Ofer ydyw amlhau eng- hreifftiau. Ymddengys fod swyddogion e[ Mawrhydi yn Jamaica wedi anghoSo pob teimlad dyngarol, pobegwyddoro gynawnder, a phob rhwymedigaeth foesol; Hywodraethid eu gweithrediadau yn ho!!o) gan adgasrwydd at y negroaid, a phenderfynu peidio gadael dim yn ol o'tt tu hwy i arddangos yr at gas- rwydd hwnw yn y modd mwyaf creulawn a mileinig a gofno iwyd ar ddalenau haneeydd- iaeth erioed. Faint bynag o ymdrech a wneir i wyngalchu gweithtedoedd Llywodraethwr a swyddogion creill Jamaica, erys yn naith anmh!ygadwy fod deddf filwrol wedi ei ebyhoeddi yn yr ycys heb y sail teiaf i gredu fod cydfradwr- iaeth yn bodoli; ae wedi ei chyhoeddi, eiibon- iwyd hi gan y swyddogion i otygu fod holl bobi dduon Jamaica i gael eu hystyried yn wrthryfetwyr oddi eithr iddynt attu profi { foddionrwyddeugelynioneubodynddmi. wed. Mae genym yr ymddiriedaeth fwyafhyderus yTi ngweithrediadau y Ddirprwyaeth, ac y gwna bob peth yn ei gallu tuag at weinyddn cyfiawnder diwyro yn yr achos 8, eymmud rhywfaint o'r gwarth a daSwyd ar gymmer. iad Prydain Fawr gan y gyOafan ofnadwy.

Y mae CangheUydd y Trysoriys a M's. Gladstone yn caet eu disgwyt i GatteU Hawarden ddydd Sad. wrn Desaf. Cafodd ?amuel Burgess, engine-driver ar y Sbrdd haiarn, ei iethu i farwolaeth yn cgorMf CMerUecu ddydd Mawrth. Y mae esgob Caer deulu yn bresennol ar ym, weJjad yo NghasteII Ilawarden, seI preswyIfod Stephen Giynne, yn sir Fniot. Daelh cwmpeini 0 foneddigion a bODeddlgelau 0 Liverpool i WrecMm er mwyn rhoddi cyngherd(t nos Wener. Y cynDyrch i fyned at yr ysbytty. Ca<bdd Cymro o'r enw Samuel WiUiams, eoa/ aycMf, Wern, ei iadd ddydd Mercher, wythuog ;'r di. weddaf, wrth neidio alian o'r trcti pan mewn symmudiad. y mae prif drigolion Rhy! wedi dechreu tanys- grifio tuag at godi trysorfa i adferteisio Rhyl fel 1111 o'r Iteoedd mwya.f dymunol i dreutio nusoedd yr haf. 251'. at yr amcan mewn cyfarfod a gynnaliwyd i'r dyben o ystyried y pwngc. Y mae y Campbeliaid wedi agor capet ncwydd ytt Rosset, gor lIaw Wreesam. Rhoddwyd F arian aeth at ei adeiladu lUewn ewyllys gan Mr, J. Da -c', Pregethwyd ar ei agoriad gan Ir. a Afr. Hi1I, Sutlierlnd. Y mae wi-it oddi wrth y Sberiff wedi cael ei mewn grym erbyn Bwrdd Lleol TretrYRnon air, ddyIed a'u ho'l eiddo wedi ei gymmeryd ymaith. Dvwedir fod hyn wedi ctel ei achlysuro drwy ym- rafaelion o berthynas i'r He mwyaf m?nteisiol i ad- eHadu neuaci<i farclinadol. i bump I) wyr mewn ty yn y lie hwn ar yr un adeg oedmn pa rai a wuaut 419 0 flynyddoedd. Yr oedd eu hoedran fel hyn: 89, 85, 83, 82, 80. Y mae gllr arall yn y dref âi oedrön yn 94. Bitooiis, WARRlliGTO, damwain alacthus Ie yn y lie llchod, ddyJd MRwrth 3Uain. Tra yr oedd William R' cliards, gvnt o'r Cefn mawr, yn breaAio y yn y gwaith uchod, a thrwy fod y breaks yn neu rywbatli, rhedodd y wagen flaennf (ar ba un y safai efe i gyflawni ei waith) dros beu y lail, a thra y eodai y pen olaf i fyny trwy ddisgyniad y pen auafwyd ef i'r fath raddau fel y bu far1\' y dydd Llua canlynol, yn 35 mlwydd oed. Gadawodd weddw ac un plentyn yu Ilawn galar ar ei 01. a chlarldedigaeth Richflrd Suarlli Mely". y 24aln, yn nghloddfa y tuag o'r gloch yn y boreti, daeth ceuad y nefoedd i alw it. Roberb ad. Efe a ond un arall, Joseph Jones a adawyd dan arteithillu hyd yn llyn. Ond hyderwn y bendithia Duw ymdrechion gof..lu8 a IIwyddiannus Congl y Wal i'w I\dferu etto. Mawrth y 29ain, hebryngwyd rhan farwol R. Rob. erti i Ian Ffestiniog, gan un o'r tyrfaoedd mwyaf fu yn Ffestinio&, erioed. Yr oedd R. Roberts yn wr mawr mewn duwioldeb a defnyddioldeb yn y gYIll- niydogtteth, a dangosodd y trigoIion yr anrhydedd mwyaf iddo ar ddydd ei Yr ein brawd i fyny a digon wrth gefn i'r gaumoIiaeth a roddodd y Parch. W. Ambrose, Porthmadog iddo, wrth allerch y gynnulleidfa fawr a galarus, yn Tany- grisiau cyn cychwyn. Y mae ystôr weddiau heo eu hatteb fel y ar ran ei deulu, cynnwysedig o wraig a dau Mentyn, bydded i Dduw eu hatteb etto. bywgrapbiad 0 hono fel dyn a chrintion, a swyddog ddydd r.tu, y 29ain o'r mis diweddaf, cynnafiwyd trenghot- iad yn y Buck lun, yn y dref hon, i ymchwiiio i'r achos 0 farwolaeth Mr. Challes Evans, 83 oed, gynt o Benhyiiao, ger Haw Lia.cidfoM, yr hwn a fuasai farw yn dra disymmwth y boreu blaenoroJ. Galwyd ar Hugh Lewis, gyrwr omnibus yr Elephant Hote), yr hwn a ddywededd ei fod tua deg o'r gioch boreu ddydd Mercher wedi cael gorchymyn oddi wrth Miss Evans, nith y trangcedig, i fyned cer- byd at y ty, gan fod ar ei hewythr eisieu dyfod i'r dref. Yn gydffurfiol a hyn, a.eth yntau a'r cmMtAM< at ddrwa y ty; ond nid cynt y cyrhaeddodd yno nag y elywodd Miss Evans yn crio ac yn gwaeddi fod ei hewythr yn marw. Fan gtywodd hyn, rhedodd i mewn i'r ty, ac i fyny y grisiau gynted fyth ag y gaDai; a phan aetk i'r ystafeU, tanfydd- odd yr hea Ar yn eiatedd ar lawr a'i bw yn pwyso ar Miss Hamer, nith arati iddo, yr hon oedd yn ei gynnorthwyo. Dywedodd Miss Hamer ei bod hi YU11IeddwI ei fod wedi marw. Cvfodais oddi ar lawr, a goaodais ef ar y gwely, a phrysurMS i ymofyn am Dr. Jones. Dywedodd Miss Mary Hamer ei bod hi yn byw gyda y tra.ngeedig', a'i bod yn nith iddo. Yr oedd wedi codi y boreu hwnw tua chwarter wedi SMth. Nid oedd yn teimto mor iMii ag arferot wrth iyned i'r gwe)y y noswaith naeBoro). Yr oedd yn cwyno ei fod wedi pasio noswaith ddrwg iawn. Cymmerodd Rofli a bara ac ymenyn i'w foreu- fwyd. Dywedodd fod arDO eisieu myned i fyny HofTt. Nis gaHaeai fyned heb gymmhorth; cyn- ntrthwyaisefi lyny y grisiau. Wedi hyny, dy- wedpdd wrthyf ata fyned i lawr. Fan ddaeth yr aeth Miss Eyans i ddyweyd wrtlio; aC ddioed clywais hi yn gwaeddi; aethum innau i fyy; a chefalS MIss Evans YD. cynnorthwyo i'w ddal ] fyny. Hugh Lewis oedd y cynta.f a ddaeth i meMT atom. Dywedodd Dr. Jones ei fed ef wedi myM'i yno gynted ag y dygwyd gair iddo fod Mr. EvM* yn sU, ond ei fod wedi RJarw cvn iddo ef aHn cyr- haedd yno. Wedi rhai tystiolacthau i'r un pwrpas; ac i'r trengholydd anerch y dygwyd I mewn y rheithfarn 11 Cafwyd wedi mnrw." mae pobl y lIe yn iawn i fynu rhyw fath 0 gyfarfod cyhoedds bob (iycid o'r ben flwyddyn 1'( llall-eisteddfod, ncu ¡¡yfarro.! Rhag troseddu ar y rheol ni-ferol, pen- derlynwyd cael cyfarfod Uenyddot a darlith t!dy<i<!