Baner ac Amserau Cymru

LLOFFION 0 DDYFFRYN ABERDAR. Cyfarfod misol yr Annibynwyr.—Y mae Annibyn- wyr y dyffryn hwn wedi cychwyn cyfarfod misol, yr hwn sydd i fod af gylch rhcolaidd yn holl gapelydd y dyffryn. Bu o'r blaen tuag amser y diwygiad, a gwnaeth ddaioni mawr y pryd hwnw; ond aeth i lawr o achos rhywbeth na wyddom ni. Trwy ei fod wedi gwneyd lies yr amser hwnw, ac achos crefydd yn isel, marwaidd, a digyffro yn y misoedd hyn, penderfynwyd ail gychwyn y cwrdd misol, gan ddis- gwyl bendith oddi wrth yr Arglwydd arno. Cyn- nelir y cyfarfod weithiau i ymddiddan a gweddio; a phryd arall, i ymddiddan a phregethu; a pliryd arall, i bregethu yn unig. Y mae yr eglwys lie y cynnelir y cyfarfod yn cael dewis ei chynllun ei hlln, Cyn- naliwyd cyfarfod y mis yma (Mawrth) yn Cwmdar. Cyfarfod pregethu a ddewisodd yr eglwys yn Cwm- dar. Pregethwyd am ddeg o'r gloch gan y Parclin. D. Price, Siloali, a W. Williams, Hirwaun; am ddau o'r gloch, gan Mr. D. Jones, myfyriwr, a W. Will- iams, Abercwmboy; ac am chweeh o'r gloch, gan y Parehn. R. Evans, Bethel, a S. Davies, Soar. Caf- wyd cyfarfod da iawn ar y pryd, a gobeithio y bydd daioni yn dilyn. Cyfarfod blymjddol—Cynnaliodd eglwys Bethania ei chyfarfod blynyddol eleni etto, fel arferol, ar ddydd Gwener y Groglith. Yr oedd yno ddau ddyu mawr o'r Gogledd eleni, sef y Parclin. Pritchard, Amlwch, Mon, a Davies, Birkenhead. Y ddau oedd yn gweinyddu gyda hwy oeddynty Parclin. Ho wells, Abertawe, a Davies, sir Benfro. Cafwyd pregethau goleu a chynnhes, hyawdl a nerthol, cynnhyrfiol ac argyhoeddiadol. Yr oedd yn gyfarfod da mewn gwirionedd. Gobeithio y caiff cannoedd o'r gwran- dawyr eu rhyddhau gan y Mab, yn ol pregeth dda Mr. Davics, Birkenhead, ar ryddid perflaith, o afael- ion tyi'on pechod. Ymfudiaeth etto.—Yr oedd nos Sul a boreu dydd Llun, Mawrth 25ain a'r 26ain, yn amser a gofir yn hir gan ugein;au. Y gair pruddglwyfus a thorcalonus farewell oedd i'w glywed mewn teuluoedd, eglwysi, tafarndai, ac ar y ffyrdd drwy ran fawr o'n dyffryn nos Sul. Aeth ugeiniau ymaith boreu ddydd Liun tua gwlad machlud haul o'r dyffryn hwn yn unig; a phan oeddynt yn-iiiyued tua gorsaf, Yale of Neath, I' yr oedd cannoedd lawer yn eu dilyn er mWYll dangos eu pirch i'r rhai oeddyn myned ymaith; ac niel oedd dim i'w g!ywed yn yr orsaf ond y gair farewell, na dim braidd i'w weled ar rudd neb ond dagrau. Ond fel y crybwyllasom o'r blaen, y mae ein dyffryn yn llawn etto. Y mae ugeiniau yn parotoi at fyned ddydd Llull nesaf etto. F gwrthdarawiad dychrynllyd.—Crybwyllasom am y ddiangfa ryfedd a gafodd degau o fywydaa pan aeth y ddwy gerbydres ar ffordd liaiarn Dyffryn Nedd i wrthdarawiad, boreu ddydd Mawrth diwedd- af, yn MAXim ddydd Sadwrn; ond y mae'r ddiangfa a gafodd y teithwyr yn un mor debyg i wyrth fel nad allwn ymattal heb son am y peth etto. Pan darawodd y ddau beiriant yn eu gilydd, fe dorodd pen blaen pob un o honynt, tebyg fel pe buasai dau liwrdd yn taraw eu gilydd, a phen pob un yn disgyn I ;lr{l ;;h:d; e;ls:;inp!:J i'r lIall, a hyn oedd yn syndod, gweled un yn iaeh yn dyfod allan o'r cerbyd, a neidiodd i'r llall, ac hefyd cael un yn fyw yn y cerbyd isaf. Mr. William Thomas, arolygwr y reiliau ar gledr-ffordd Dyffryn Nedd a dderbyniodd y niwed trymaf. Torodd ef ei glun a'i asen:m, a thorodd friwiau mawrion ar ei ben. Efe oedd yn y cerbyd isaf. Neidiodd rhai o'r teithwyr drwy y ffenestri allan; a neidiodd y peir- iannwr a'r tanwr, un bob oclir, latheni oddi wrth y ffurdd liaiarn, ychydig latheni cyn i'r peiriannau daraw. Diau y gwneir ymchwiliad i'r achos yn fuan gan awdurdodau y rheilffordd. Mae y naill yn awr yn taflu y bai ar y llall. Pit mor gyflym bynag yd- oodd cerbydres y teithwyr yn dyfod, y mae pob syn- wyr yn dyweyd y dylasai'r ffordd fod yn rliydd iddi gan ei bod yn llawn amser iddi fod yn y stesion pan gymmerodd y gwrthdarawiad le. Hefyd, y mae'r gerbydrcs yn dyfod bob amser gyda nerth a cby- lymder mawr o Hirwaun i Aberdar, a hyny o blegid fod y darn hwnw o'r ffordd yn dyfod ar i waered. Y mae bywyd dynion yn rliy werthfawr i fod mor es- geulus o honynt.

BETHESDA. I C'yfarfod dirtccitol.—Nid ydym heb ymdeimlo fod gan ein golygwyr gryn wrthwynebiad i gyhoeddi adroddiadau o gyfarfodydd dirwestol cyffredin. Ond yngymmaint ag mai nid cyfarfoydd cyffredin sydd vn Bethesda y dyddiau hyn, yr ydym yn teimlo y byddai yn ddyddorol gan garedigion dirwest glywed pa fodd y mae yr achos da hwnw yn myned yn mlaen y dyddiau hyn yn ein cymmygodaeth. Dyma vdwvf vn vstyried yn" gyfarfodydal cyffredin, dim ond rhvw ddau ddwsin mewn capel a gynnatiai IddWY fll yn rhwydd. Cyfarfodydd felly oedd yn Bethesda, ychydig wythnosau yn o). Ond yn bres- ennol, He bynag y cynnelir cyfarfod dirwestol, fe fydd y Ile hwnw yn sicr o fod yn orlawn. Etto, dymunem i'n darllenwyr ddeall nad ydym ni byth yn anfon adroddiadau o bob cylarfod sydd yn cael eu cynnal yma; na, nid ydym yn anfon adroddiad am un o bob dwsiu o'a cyfarfodydd. Bob amser y byddwn yn anfon adroddiad o gyfarfod, bydd rhyw- beth neillduol: yn sicr o fod ynjhwnw, ac fellyjyr un presennol, a ehalff ein darlleswyr ddyfalu pa beth yw. Cynnaliwyd y cyfarfod dywededig yn yr Ysgoldy Cenhedlaethol L'anllechid, nos Lun, 26ain eyfisol. Cymmerwyd y gadair lywyddol gan y Parch. John Erans, parson y plwyf. Onid yw hyn yn taraw yn lied ddyddorol ar ein darllenwyr? Fel hyn y mae yr achos dirwestol yn selyll, ac yn effeithio yn Beth- esda. Anerchwyd y eyfarfod yn rhagorol o dda gan'y parchedig lywydd, yughyd ar cyfeillion selog a doniol canlynol: — Mr. Evan Roberts, Siop, Carneddi; Mr. Moses Jones, Llyfrwerthrdd, Bethesda; a Mr. Owen, atliraw yr Ysgol Geuhedlaetliol yn y Jle. Chwaneg- wyd llawer at ddyddordeb y eyfarfod trwy i'r cur o aan lywyddiaetli fedrus Mr. W. Samuel, Carmel; ganu amryw donau difyrus; a thrwy y canu da, ar areithio da, cafwyd cyfarfod nodedig o dda, o ganlyniad, fe dalodd yn gampus am ddyfod iddo. JSICladdedigaeth y diweddar Mr. Elias Jioberts Bethesda.~Ya gymmaint ag i ni gael ein camarwain ychydig bach gyda golwg ar y lie y claddwyd gweddillion y gwr ieuange ucliod, a rliag y byddai hyny yn rhywbeth, dymunem liysbysu mai yn myn- went.Glanogwen, ae nid yn mynwent Llanlleehid y claddwyd ef, fel ag yr oedd yn y FANER yr wyth- nos o'r blaen. Cyfarfod llenyddol Pen y groes.—Nos Wener y Groglith, cynnaliwyd cyfarfod llenyddol yn nghap- el ten y groes (T. C.), ger Bethesda, yr liwi oedd yn dal cysylltiad a'r Ifsgol Sabbathol yn y lie. Llywyddwyd y cyfarfod. a hyny yn fedrus, gan y ffraeth, a'r doniol-y Parch. G. Jones, Tre'r Garth. Y belrniaid oeddynt, Llystyn, Hugh BerfelHughes, Mr, J. Roberts, Bangor, a Mr. II. J. Owens, Fyunon bach. Cafwyd amryw ganenon difyrus gan Miss Ellen Jones (Ellen Tegai), Mr. H. J. Owen, Mr. D. Jones, Peneastell, &. Yr oedd y testynau yr ym- gystadleuwyd arnynt yn arwyddo chwaeth dda yn y detholwyr, ae yr ydyna yn deall hefyd iddynt gael cyfansoddiadau da ar y cyfan arnynt. Yr ydym yn deall iddynt gael un o'r cyfarfodydd mwyaf dyddorol, a phawb gael eu llwyr fodd- hau. Cyfarfod llenyddol Llanlleehid. Cynnaliwyd y cyfarfod uchod, nos Sadwrn y Pasg, yn nghapel y (T. C.), Llanlleehid. Yr oedd liwa etto yn gyfyiig- edig i'r Ysgol Sabbathol yn y lie. Yn absennoldeb y Parch. E. Stephen cymmer- wyd llywyddiaeth y cyfarfod gan Mr. J. Davies (Gwyneddon), Bangor. Y Beirniaid yma oeddynt y Parch. E. Stephen Tanymarian, leuan Gwyllt, Gwyneddon, a Mr. E. Jones, atliraw yr Ysgol Frytanaidd, Llan- Yr oedd yma liaws o destynau gwir fuddiol, megys, Symmudiad Arch y Cyfammod, Prydiondeb mewn dyfod i foddion gras, Llythyrau at Gyfaill, Gramadeg, Cyfieitiiiadau, Hhifyddiaeth, Ton Gyn- nulleidfaol, Miriam, Rhwymedigaeth rhieni i ddysgu crefydd a moesiu da yn y teulu, Cyfiawnhad trlvy ffydd, Peunillion ar fynediad Israel trwy y Mor Coch, Sea. Cafwyd llawer o gyfansoddiadau lied dda. Fel chwanegiad at ddyddordeb y eyfarfod, cafwyd am- ryw ganeuon difyrus a doniol gan Mr. II. Owen, Ffynnon bach, a Mr. E. Thomas, Pontygwair, gynt; yngliyd ag anerchiadaa gwir fuddiol gan leuan Gwyllt, a Gwyneddon. Trwy y cyfan, cafwyd cyfar- fod difyrus ac adeiladol. Mae'n ddiammlieu fod cyfarfodydd o'r natur yiiia yn gyfarfodydd tra buddiol i'w liarfer yn ein gwlad. Maent yngwneyd llawer iawn o les yn ddiammlieu.—Goheb.

CYFARFOD CHWARTEROL ANNIBYNWYR CYMREIG SIR BENFRO. CYXXAMWTD hwn ar y 27ain a'r 28ain o Fawrth, yn Paut teg, ger Haw Rhosycaerau. Yr oedd hefyd yn gyfarfod agoriadol i'r addoldy newydd. Saif ar ymyl y brif-ffordd o Goodwick i Mathir. Cofiai yr hybareh W. Davies, Penycae, am addoliad gan yr Annibynwyr yn y fan hono er's 75 mlynedd. Ych- ydig nes i lawr, y mae mynwent plwyf Manorowain; aethom i lawr yno i weled beddfaen y p?r efengylwr Jones, Llangan. Mynegwyd i ni fod y geiriau yn anarllenadwy; a rhag yr ant felly, rhoddwn yma gopi o honynt. Sacred to the memory of the Rev. David Jones' rector of Llangan, in the county of Glamorgan, who departed this life, August 12, 1810. Aged 75 years. Here lies entomb'd beneath the silent clod, A sinner wash'd in Jesu's precious blood, He fought thefight, and gained the glorious prize A crown, and reigns triumphant in the skies." Gerllaw iddo y gorwedd gweddillion y Parch. T* Richards, Abergwaen. Givedi tiriad y Ffrangcod gerIlal" Abergwaen yn 1797, pregethid am rai blynyddoedd ar draeth Wdig, gan Griffiths, o Nevern, a Jones, Llangan. Cyn de- chreuad Ysgolion Sabbathol, yr oedd 4 milldir i le o addoliad, 'yn caniatau myned unwaith y Sabbath. Ond bellach, gyda theithio ddwy a thair gwaitli y dydd, lliosogir yr addoldai, ac .i'r diben i gael cyfle i fyned i'r Ysgol Sul a chyfarfodydd yn hwyr y Sb. bath, y codwyd addoldy Pant teg i gynnal rliy w 120 o eisteddleoedd. Y mae ar dir Mr. Perkins, Hendre wen, yn mhlwyf Tremdan, ac y mae wedi costio cant a banner o bunnau, ae yn ymddangos yn debyg o atteb diben da iln liardalwyr. Y Cynnadle(ld.-Cymmerodd y Parch. D. Bate- man y gadair, am 10 boreu dydd Mawrth. Gwedd- iodd y Parch. R. Perkins. Pla y Gwartkeg,—Dygwyd y mater dan sylw gan y Parch. J. Jones, Ty ddewi. Yr oedd y rhan amlai wedi cadw cyfarrfodydd 0 ymostgyniad a gweddi yn ei herwydd gyda diolchgarwch am nad yw wedi ym- ddangos yn Neheudir Cymru. Tcimlidy dylemgyd- nabed llaw yr |Arglwydd yn y tarn a fygythir ar y wlad, ac ymdreehu arwain meddyliau y bobl yn yr iawn gyfeiriad i ymadael a'u bciau, 0 lurwydd y rhai y mae yn iawn i Dduw ymweled a'r genedl. Y cyfarfod chwarterol nesaf a gynnelir yn mis Hydref, yn Ty'rhos, a bydd cyfarfod cenhadol y sir yn Mai neu Mehefin, yn Bethesda a Llansylio. Nod- wyd Mri. Morris, Trefdraetb, i fod ar bwyUgor Caer- C) rddin, a Mr. Thomas, Bethesda, arbwyligor A?or- lionddu am y flwyddyn ddyfodol. ) iludiad Da ucanmlwyddol.—Dywedodd Mr, Bate- man cin bod wedi talu 160p. a addawsom at Ney- land, athrefnwydi'rbrodyr James, Carfan, a Perkins Maenclochog, i fyned drwy y cylch i dderbyn y ped- werydd cyfrandaliad, Cateceisio.—Tia ymddiddan dyddorol ar y mater hwn. Sylwodd Evans, Hebron, fod y cateceisio cy. hoeddus wedi syribio i anfri ar ol yr ymchwiliad i addysg yn Nghymru yn 1847, a bod y canlyniad yn golledus. Galwodd sylw at bapur a ddsrllenwyd ar y mater yn nghyfarfod Hydrefol yr Undeb Cynnull- eidfaoljn Bristol, yr hirn a geir yn y "Congrc. gational Year Book." Hysbysodd fod y Parch. H. Phillips, Ty'n y gwndwn yn dwyn allan argraphiad ncwydd o Gatecism ei hybarch dad Dr. Phillips, Neuaddlwyd, a dymusai i athrawon alw sylw yr Ys- golion Sabbathol ato. Heffai y Parch. R. Perkins, i'r arferiad ddyfod yn fwy cyffredin. Meddyliai y Parch. J. Evans, Trefgarn, y byddai cateceisio yn antedote da o'r type gwaethaf o'r Darlleniadau Cein- iog, a'n heisteddfodnu. Sylwodd y Parch. J. Wil- liams, Castellnewydd, fod bwleh eisieu ei lenwi rhwng y catecisinau bychain, Rhodd Mam, &c. a chatecism y Gymmanfa. Teimlai pawb yn gyffelyb i'r rhai a ar- ferent Ilyfforddwr y Parch. T. Charles, ac ereillj Holiedydd Bach y Parch. T. Levi, ond bernid y gellid cael rhywbeth mwy cyraddas i'n henwad. Mawr gyinmeradwyai Mr. Davies, Glandwr, Gatecism Dr. Everett, yr hwn, er ei fychander, sydd yn cynnwys crynodeb gwerthfawr o wirioneddau crefydd, a cliarai ledu catecisra Dr. Phillips yn mhlitli ieuengetyd cref- yddol Cymru. Sylwodd Mr. Thomas, St. ( lears, mai camsynied mawr yw fod oes y cateceisio drosodd, mai yr un yw y byd yn dair blwydd oed, yn awr ag erioed, a bod yn rhaid ei ddysgu. Dywedodd Mr. Jones, Penygroes, fod y llanw yn troi o blaid y cat- ecisinau, a sicrhaodd Mr. James, Llandilo, y byddai ei ysgolion yn lion iawn o glywed fod argraphiad newydd o Sypiau Grawnwin Dr. Phillips, i ddyfod allan yn Mai nesaf. Y Widow's Fund.—Mynegwyd ein bod yn derbyn bedair gwaith cymmaint oddi wrthi ag a roddir ati, ac annogwyd y rhai a allont gynnsrthwyo ianfon eu rhoddion i Mr. Lewis, Brynberian. Wedi ymddi. ddan tra dyddorol, terfynodd Mr. Thomas, St. Clears, y gynnadledd trwy weddi. Ymoddion eyhoeddus.-A in ddau, gweddiodd Wil- liams, Llangloflem, pregethodd Jones, Llandudocli, a Davies, Glandwr. Am 6, gweddiodd Jones, Ty ddewi; pregethodd Evans, Trefgaru, a Perking, Maenclochog. Dydd Mercher, am hanner awr wedi naw, gweddiodd Williams, Trewyddel; pregethodd Thomas, Llansylio, Thomas, Bethlehem, St. Clears, a Williams, Castellnewydd. Am ddau, gweddiodd Davies, Gideon; pregethodd Jones, Penygroes, a 'Lewis, Llanberan. Am 6, gweddiodd Jones, Aber- gwaen; pregethodd Thomas, Whitland, ae Evans, Hebron. Cafwyd hin dda y dydl cyntaf ond yr ail ddydd, rhwystrodd y drycin rai i ddyfod o bell, yr hyn a barodd i'n casgliad at draul adeiladiad y ty fod ryw- faint yn llai. Ond teimlid yn gyffredin fod y cyf- arfod cyntaf hwn yn ad-daliad am y drafferth a'r ymdrech i gael yma babell i deulu Jacob. Bydded i'n cyfeillion yn yr ardal egniol gydweithio, a bydd gan y plant a fegir adgofion parchus am y Pant teg.

Y LLOFRUDDIAETH YN MOUNTAIN- ASH. Ya ydym yn deall fod Robert Coe, y bachgen sydd o dau ddedfryd marwolaetli yn ngharcliar Abertawe o dan y cyhuddiad o gyflawni y llofruddiaeth uchod, wedi gwneuthur cyfaddiad o'i cuogrwydd wrth y Parch. Mr. Williams, caplan y carchar. Y mae yn dyweyd ei fod ar ddydd Sadwrn, Afedi yr 2ii-y dydd ar yr hwn y dywedwyd fod y llofruddiaeth wedi ei gyfltiwni-ei fod ef a John Davies wedi ffraco a'u gilydd yn y coed, a'i fod wedi rhoddi am- ryw ddyrnodiau creulawn iddo, yr hyn a fu yn eff- eithiol i'w daflu ar lawr. Eithr ni chafodd y dyrnod- iau hyn eu rhoddi gan y fwyell a ddangoswyd ar y prawf. Wedi hyny, efe a adawodd Davies, gan gredu, os nai oedd wedi marw, ei fod yn sier o wnevd hyny yn ddioed. Ar y dydd Llun eanlynol, efe a aeth i'r goedwig, a'r fwyeU a nodwyd gydag ef. Pan ddaeth i'r man lie yr oedd wedi gadael corph Davies, canfyddodd ei fod yn parhau yn fyw o hyd. Ar hyny, gyda barbareiddiwch ag sydd bron yn anghrcdadwy, efe a dorodd y pen oddi wrth ei gorph, ac a'i cariodd ychydig ffordd oddi wrtho. Nid Oel un animheuaeth na fydd iddo, cyn ei ddienyddiad, yr hwn sydd i gymmeryd lie ar ddydd Iau, y 12fed o'r mis hwn, wneuthur cyfaddefiad Uawnach, a hysbysu pa beth a'i cymmhellodd i gyflawni y weithred. Dy- wed rhai mai eiddigedd oedd yr achos; eithr nis gwyddom pa sail sydd ganddynt, er ei bod yn ym- djlangos yn beth hollol anhygoel ei fod wedi cyf- awni llofruddiaeth mor ofnadwy er mwyn cael yr yehydig sylltau oedd gan y truan anffodus yn ei logell.

BRAWDLYS SIR FYNWY. Agorwya brawdlys y swydd hon ar ddydd Ma with, y Nouadi :Sirol, Tre. fynwy, ger bron yr Anrhyd. Sir Gilling.Pigott. Boreu ddydd Mercher, cymmerodd y barnwr ei le ary foingo am ddeg o'r gloch, a dechreuwyd ar y gwaith o brofi y carcharorion. Cylwddwyd geneth 18 mlwydd oed, o'r enw Mary Jane Jones, o fod yn eaog o ddwyn swllt a thair ceiniog allan o drawei, mewa swyddfa berthynol i'r Patent Nut and Bait Company," Cwmbran. Rheith- farn, dieuog. Cafwyd Herbert German yn enog o dori i mewn 1 siop Mary Rowlands, Casgwent, gan ddwyn oddi yno gynfasau, crysau, a blanoedi. Cafwyd ef yn euog hefyd o ladrata amryw bethan oddi ar Mr. Watkins, meddyg, Chepstow, ar y Meg 0 Orphenaf diweddaf, a chdt nchal, het, a pilar o fenyg, eiddo Afr. Thomag Hammacott, St. Woolep, ar y lOfed o Fawrth. Addefodd y carcliaror ei euogrwydd yn wyncb pob on o'r oyhuddiadaD, a dedfrydwyd ef i dri mis o gar- chariad, am y ddau ladrad diweddaf a nodwyd, a chwe mis ogarohariad am dori y ty. Aberystwyth.—Lladratta Dillad. 1.11, aiary ijeiener (ouj a gyiauueioaa 61 heuogrwydd o ddau gyhuddiad a ddygid yn ei herbyn o dori tv Abbiar Garrett, a lladratta amryw ddilladau'fa chad- ach llogell, eiddo William Llywelyn, Aberytwyth ar y 14eg o ionawr diweddaf; ac hefyd o ladratta cadach, eiddo David Morgan. Gwadodd y garcliares y cyhuddiad o ladratta shawl, eiddo dyn olr enw Bows, gof, yn Aberystwyth, ar y 14eg o Ionawr di- wcadaf. Dygodd y rheithwyr y ddedfryd dieuog ar y tryù- ydtl gddiad Dedfrydwyd hi i naw mis o garchariad ar y ddau gyhuddiad blaenaf,

Gwener y Groglith diweddaf. Yn y prydnawn, ym- pynnullodd Uiaws o bobl i'r Ysgoldy Brytanaidd, pryd y cymmerwyd y gadair gan C. R. Jones, Yaw., /.lanfyllia. Bu amryw yn ymryson darllen, adrodd a chanu am y goreu, a chafodd y buddugwyr eu gwobrwyo. Darllenodd Meiriadog ei feirniadaeth ar yr englynion a dderbyniwyd i'r gystadleuaeth. Y mae yn diliddadl fod Meiriadog yn un o'r beirn- iaid mwyaf craffui yn Nghymru, ac yn feddiinnol ar egwyddor ag sydd yn ei gwneyd yn annichonad- wy iddo weitbredu anghyfiawnder-boddio dynion ilea beidio. Aeth pob peth yn mlaen yn y cyfarfod hwn yn eithaf dymunol. Am chwecb, ymgynnull- wyd drachefu yn yr un lie, pan gymmerwyd y gad- air gan Mr. Thomas Jehu, ac y traddodwyd darlith ar America," gan C. R. Jones, Ysw. T¡¡\LLW.- Ysgol Frytanaidd. T mse yn hyf- ryJwch gonyiu hysbysu fod darpariaethau wedi caelll CU gw? cnlhur gyda golwg ar ddwyn yn mlacn y se1ydJjad rhagorol hwn gyda effeithiolrwydd. Y ysgolftrislr bwriadedig yw Mr. Eran Lewis, gynt atliraw ysgol Cemmaes. Cynnaliwyd cyfnafod I mewn cys.ylltlad a hyn ddydd Merelier diweddaf, I pryd y darfu lliaws mawr eistedd i bwr a i I, eu hunain mewn yfed te a bwyta bara britli. Er fod y Trallwin yn u i o'r lleyedd mwyaf eglwysydd- ol yn Nghymru, y mae yn dda genym allu liysbysu tin darllenwyr fod J'no gyfeillion calon i'r Ysgol] Frytanaidd, y rliai a wnant bob peth yn eu gaUuOer iniryn ei dwyn yn mlaen yn llwyddiannus. TRAI.IAVM.— Y Lladrai. Crybwyllasom yn y FANKK am ddydd Sadwrn diweddaf, am y modd y I cafodd Alr. Abraham Breese, Llanerchydol, ei ys- beilio o'r swm o 45p. yu y dref hon y mae yn hyfrydweh gcnym allu liysbysu ein darllenwyr yn awr fod 30p. o'r arian wedi eu cael drIVY ymdrech a [ dlwydrwydd yr heddgeidwaid. Yr oedd yr arian wedi eu lapio mewn hen gadach llogell, ae wedi ei guddio mewn peutwr o ysgartliion v tu ot i'r Rail- way Tavern. Cymmerwyd gwraig y dafarn i fyny ar y cyhuddiad o ladrata y: arian, a ehymmerwyd meichiau drosti y buasai yn ymddangos y boreu^can- lynol; ond y mae yn amlwg erbyn hyn fod yn well gan Mrs. Bolas beidio presennoli ei hun ger bron ei gwell; o blegid cymmerodd gyfieusdra yn y nos i ddiangc ymaith i ryw le, ac nid ydynt liyd yma wedi llwyddo i gael allan ei liyiiiguddfan. Pa fodd bynag. cymmerwyd Mary Ann, ei mercli, Margaret ei mercli yu nghyfraith, a dynes arall o'r enw Mrs. Goodwin o flacll y maer a'r ynadon erei 1. Goliir- iwyd yr aclios hyd nes y caffai yr heddgeidwoid gyfieusdra i ddal yr hen wraig. MEJ:THT.I Tri>rir, — Y mae dydd Llun y Pasg yn wyl yma gan y werin yn gyffredin, ac fel yr ar- ferai fod bu eleni etto. Prif gyrchfa'r ieuengctyd fu ffair gwagedd Cefn-coed-y-cymmer, lie y cynnelid pob rhialtwch a champau aiinutiol, yn gyssyllticdig a themlau halogedig Bacchus, yr lion oeddyn gasglfapob nuisance moesol, drygsawr a llygredigaeth yr hwn a lwyddai i heintio moes-awyrgylch meddyliau a chym- deithasfaoedd yr iouengctyd, gan wrthweithio pob dylanwad daionus a gymmhwysid atynt er eu dyr- chafiad cymdeithasol Be ysbrydol. Ond y mae ar- weinwyr a swyddogion Ysgolion Sabbathol y dref a'r ardal yn cydymgynglireirio i warchau castell y gelyn a'i liewynu ynddo, drwy attal oddi wrtho, hyd y gallent, adgyflenwad o unrhyw gyfeiriad; ae y mae yn dda genym eu bod yn llwyddo yn y cynnyg- iad i fesur helaeth. Y IIwybr y gwnant hyny ydyw darparu gwleddoedd corphorol a meddyliol yn, agos, yr oil o'r gwahanol gapelydd yn ystod y prydnawn, lie yr ymfwynhiiau plant ac ieuengctyd, ar ol cyf- ranogi o'r to a'r deisen. mewn cystadleuaethau cJof- anaoddiadol, adroddiadol, a dadganiadol, ac y gwefr- eiddir eu calouau teimladwy ag auercliiadau cyfE- rous, priodol i'w hadeiladacth gymdeithasol a chre- fvddol. Yr ydym yn disgwyl drwy barhiid yr ym- ilrechion hyn a'u cyifelyb, mewn ffyddlondeb a doethineb, y llwyddir i ddiddyfnu meddyliau yr oes eydd vn codi oddi with y gwag arfcrion diraddiol hyn a'u cyfEelyb, i ymliyfrydu mewn arferion a sef-I- y/iliadau teilyngach o ddyuion, a wisgwyd a dehv 1) LIW.—Goheli. DlNBVrH-.—Dydd Gwener y Groglith diweddaf, cvnnaliodd Annibynwyr y dref hon eu cyfarfod llenyddol blyuyddol, mewn cyssylltiad tÙ Ygol Sabbathol yn y dref a'r gymmydogaeth. Llywyddwyd y cyfarfodydd gan y Parch. B Williams. Cynnaliwyd y cyfarfod cyntaf am ddau o'r gloch. Ystyrid y cyfarfod hwn fel math 0 gyngherdd, pryd y canwyd darnau gan Mr. W. Wallace Thomas, a chan y cdr dan arweiniad Mr. John Morris; ac y gwobrwywyd y rhai canlynol am adrodd pennillion Ljfr Hymnau S. R. :-1&f, Ann Owens, jJ, David Lewis, 3ydd, Jane Maria Jones. Yn ne£.t' cystadleuaeth y Catechism ar Lyfr Jonah. Ni ddaeth neb yn mlaen i attab i'r enw. Diweddwyd y cyfarfod hwn drwy ganu "God bless the Prince of Wales Yn yr Assembly Roo-, am bedwar o'r gloch, cynnaliwyd tea party, pryd y daeth ynghyd amryw gaianoedd; a dy- wedai pawb fu yno iddynt gael gwledd odidog. Am chwech yn yr hwyr, cynnaliwyd cyfarfod yn nghapel Swan. Wedi caellUtercbiad agoiiadol gan y llyw- ydd, aed yn mlaen yn y drefn ganlya -I :-Dechrcuwyd trwy ymholi pwy oedd yr ennillwyr ar y Catechism ar Lyfr Jonah. Y goreu, J. Jones, yn awr o Rathyn il, Hen Gyfaill i'r Ysgol Sabbatho!, ond nid attebodd i'w e??. We di I)yny, canwyd Anthem Manchester gan y gl' Y 1bl ýË:it ¿'h,e::Ihw:wîlc I TllOmas. Drlla.wyd Y Rhywb?,th Rlyf?dd am y goren. Barnwyd John Morris a John Davies yn gyfar- tal. Wedi hyny, canwyd Cheshunt New gan y cflr. Darllenwyd y feirniadaeth ar y "Llythyr oddi wrth ei e hwaer at ei brawd yn Llundain (oyfyngedig i ferched), laf, Mvfanwy, sef Ann Huglles; 2il, Ruth, sef Hannah Rober.s. |"Quiutett," gan y cÓr, a Mr. W. Wallace Th.i,ia?,' a galwyd arnynt i ail ganu. Galwodd y llyw- ydd ar Ann Owens i adrodd Y Rhywbeth Rhyfedd," yr hyn a wnaeth yn hynod 0 dda. Yi", cafwyd araeth faddiol ac e&ithiol iawn gan CI wydfardd. C?m G?l.?t" gan Mr. W. W. Thomas. Auerchwyd y cyfarfod wedi hyny gan Mr. Thomas, Foundry. Yna, cafwyd y feirn- iadaeth tr y traethawd ar t(Ddinbych, ei diffygion ai ihagoriaethau Robert Knowles, ieu. oedd 'y goren Canwyd "Nebo" gan Mrs. Winifted Williams. Ar ol hyny, canwyd Mn gyffredinol-" French." Adroddwyd Clefyd Dydd Sul," gan Thomas Morris. Caliwyl 1. Y Rhaiadr" gan y côr. Adroddodd Clwydfardd hefyd nglynion ar V Rhsiadr," Anerchwyd y cyfarfod yn bur ddifyrus gan y Parch. R. Pritchard. "Cwymp Llewelyn," gan Mr. W. W. Thomas. Darllen Ioan ix 29 laf, Eiuma Roberts; yr 2il, John Davies. QUlntett, "Bloeddiwn yr Anthem," a "Duw sydd oddfa." Adrodd Tv; r Babel" gan Thomas Morris, fMfynwyd y eyfarfod trwy gyawyno diolchgarwch i'r ?tM odd wedi bod mor ?yddtawn gydar t6, ^Dr. Pierce am fenthyg yr harmonium, Mr. Jonathan Will- 'Ma?tn ?i chwareu, Clwydfardd, a Mr,\pritohard, y c6r, a yn neillduol Mr. John Moriis, ac hefyd i'r beinnaid a r llywydd. Derbyniwyd hysbysrwydd fod Dr. LiTinfcstone I wedi cyrhaedd yn ddiogel i Zanzibar. Yr oedd yn bwriadu myned yn mlaen yn ddioed gyda'i ymcliwil- I iidau. )