Baner ac Amserau Cymru

OYNNWYSIAD, DJgwjddiadaa, ke, „ i Y Seoedd 2 DadfyMylHUi „ 2 Newrddron Tramor 2 Tranddan a Ditmreinlaii 3 Tr Ail Bwyth 3 P& ]WhYgku 4 Neiryddion Oymralg w 6 Y cyfinthiad Dewldd o'r Beibl or 6 Barddoniaeth « Ifarohnadoedd «« m< m 6 Gohebiaethau 7 Dyfodiad y Duo a'r Dluoes o Edinburgh i Brydain. 8 Hysbyaiadau 8

« Dydd Llun diweddaf, ymwelodd dirprwy- aeth oddi wrth amryw o gymdeithasau dar- llawyr a Changheltydd y Drysorfa, i gymmhell yr angeurheidrwydd o ddiddymu trwydded darllawyr. Yr oeddynt yn holiol wrthwyn- ebol i ddiddymiad y dreth ar frAg. Mewn attebiad, dywedodd y Canghellydd ei fod yn lIynn fod cynnifer o wahanOl ddosbarthiadau yn disgwyl cael eyfranau mor fawr o weddill mor fychan. Modi bynag, efe a addawodd gymmeryd yr holl hawliau o dan ystyriaeth fonwl, —————— ▲

Yr ydym yn deall fod Is-iarll Emlyn mewn effaith wedi rhoddi ei le i fyny fel un o gyn- nrychiolwyr sir Gaerfyrddin. Y mae Mr. POWELL etto ar y maes, a Mr. PUXLBY ydyw yr ymgeisydd Toryaidd. Wrth gwrs, cefnogir Mr. PUXLBY gan yr holl Doryaid yn y sir, ac y mae yn ddiammheu y gwnant ymdrech anghyffredin er siorhau ei ddychweliad. Yr ydym yn gobeithio yr yaogasgla holl Rydd- frydwyr y sir fel un gtr 0 amgylcb Mr. POWELL, ac yr ymladdant drosto gyda gwrol- deb a pheaderfyniad diysgog. Cint yn awr gyfleusdra i adennill eu cymmeriad, ac i fedd- iarma yr eisteddle a gollasant. Ymddengys i ni y gallant, ae y dylent esnill buddngol- iaeth. Y mae yr holl enwadan Anghydffurf- iol yn gryfion iawn yn y sir; ac nid oes dim yn eisieu oad undeb, oydwfithrediad, a ffyddlon- aeb, er siarhaa llwyddiant. Byddai yn gywilydd oMOl iddynt ddewia Gwyddel Tory- Aidd-un sad ydyw yn cydymd le d Beiitf a kwyat oac "11 hiawndtrau pladol nil. chrefydiel- o flaw (Jymro Khyddfrydk, 8*l*dgarol, a flafriol i'w holl iawn4«raw- Yr yiym yn gobwtluft no ddarntynfflnt eu hun. n ttwr wnerd j fiafeh bath. Oyda'r balot, III bydd gaaddyat ua dros roddieu pleidleisiau i'r Toryaid. Y mae yn ammhos- aiM iddynt gael. amddiffyniad sicrach nag a roddir iddynt gan y balot." Na: fydded iddynt goelio yr adroddiadau celwyddog a ledaenir. gan y Toryaid diegwyddor ynghylch ei an- niogelwoh.

Yn Hya ynadon y sir yn Ngwrecsam, dydd ?iAundiw6ddaf, oyhuddid JAMES HouQHAGA?, fmyet?an yn byw yn Bouthaba, o drywaau SAMUEL DA VIES, gyrwr peiriant,oFrynmaHy, nos Badwrn. Yr oedd y carcharor a DAVIES yn cael eu cario adref mewn, cerbyd o Wrecsam, pan y dywedwydrhyw beth o duedd i iselu cymmeriad gwraig y earcharor. Ar hyn efe a dynodd gyllell allan, a gwnaeth ymgais i'w gwthio i gorph DAVIES, I Torwyd dtilad yr olaf mewn amryw fanau; ond nid aeth y llafn ynmhellach. Y naefe a i dynodd y gylleU ar draws gwddf DAVIES, gan, wneyd dau archoli, un yn mron trwy y cnawd i'r genau. Yn yr ymdrechfa, curwyd dvry, ferch allan o'r cerbyd, ac archollwyd un dyn arall. Cadwyd y carcharor joaewn dalfa byd I ddydd Llun. :—-♦—■

Y mae y fasnach mewn a haiarn ar hyn' o bryd yn farwaiddiawnyn Neheudir Cymru, I a'r prisiau yn parhau i ostwng y naill wyth- nos ar ol y IledL Ymddengys yn awr yn debygol y oymmer gostyngiad mwy le cyn hir, nag a ddisgwylid. Y mae gostyngiad pwysig! wedi cymmeryd lie yn mhriaiau glo yn mhob rhan o'r deyrnas. ,Yn ol yr arwyddion pres- ennol, gellir ei brynu yn fuan yn mron am yr un prisiau ag y prynid ef ddwy flynedd yn ol. Nid y fasnach mewn gl6 yn unig sydd yn marWeiddio, ond y mae yn mron bob masnach arall yn dechreu marweiddio, nid yn unig yn y wlad hon; ond hefyd ar y Cvfandir.. Y mae miloedd lawer ,o bobl allan o waith yn Awstria a Ffraingc. Dyd4 Llun diweddaf, mewn cyfarfod o aelodau Cymdeithas G16 Gorllewinbarth sir Lancaster, a gynnaliwyd yn Liverpool, penderfynwyd rhoddi pythefnos o rybudd am ostyngiad o 15 y1 cant yn nghyf- logau y glowyr. Cymmerwyd y cam hwn mewn canlyniad i'r gostyngiad mawr sydd newydd gymmeryd lie yn mhrisiau glo, a [ mwareidd dra masnach.

Dywed y Globe ei fod wedi derbyn, yn y llwybr arferol, y llythyr canlynol, yr hwn sydd yn proffesu bod yn gyfaddefiad gan CHAELES OBTON, brawd yr Ilawlydd, o'r twyll am ba un y condemniwyd yr olaf:— Mawrtklfed, 1874. Syit,-A fyddweb chwi cystal a dodi y llythvr hwn i mewn, a chwi a wnewch ffafr & mi fel brawd y person a elwir yr Hawlydd. Yr wyf yn gwneyd y cyfaddefiad hwn am nas gallaf yn hwy gadw y fath bwysau ar fy meddwl. Yr wyf drwy hyn hysbysu nad ydyw y person sydd yn galw eihun Syr E. C. TICHBORNE yn neb amgen na brawd eich ufndd was. CHARLES ORTON, 14 George-street, Wapping." Nid ydyw y Globe yn rhoddi ei air fod y llytbyr uohod yn un dilys, ac y mae yn ei gyhoeddi gan adael i'r darllenwyr ffurfio barn am ei gywirdeb.

Dywedir mai y rheswm dros beidio dwyn ORTON yn mlaen fel tyst i Lys yr Heddgeid- „waid, ddydd lau, i dystio o Maid y carc haror JBAN LurE, oedd ei fod wedi atalygu ei fwriad, os rhoddid ef ar ei lw, i dyngn dan yr enw TICHBORNE ac Did OSTOIT. Buasai effaith hyn yn amlwg; wrth gwrs, Ri8 gallasai y Iiys dderbyn tyitielaeth dan y cyfryw am- ModMt; ac nig gallasai basio heibio y fiaith fod y tyst yn rhoddi ei euw fel bar wig, yn lie fel cigydd; o ganlyaiad, boaaai OALTOlf yn tynga aiandon draehefn yn ngalwg y gyfraith, I ut edrychasid ar ei 4ystiolaith reI un hellol «hliw«irth< Yr oedd hifyd yn arnmheua pa uji a gy»*eryd iif.jlffaHli 6 Newgate, hyd y» oe<l trwy orohyi^yn anrhyw fkrnwyr on y rhai a'i tradd«daiMBii i pm&upj; gyda I" j gwys F«? C?M oddi wrth y S wyddfa G<n'treM,?<deaUirfod y Barnwyr a'r Ya? grifenydd Cartrefol yn petruso rhoddi y cyf- ryw ysgrifau, Buasai ARTHUR OBTOJT yn y Llys gyda ad llwydion, a gwallt byr, yn rhoddi tystialaeth yn ffafr JEAN LUIE, mewn dillad cyffoiyb, yn olygfa ag y buasai y cy- hoedd yn ttwalo dyddordeb niid bychan ynddi. Y mae Boo eyfaill yr Hawlydd, a hen was du Syr EDW DOUGHTY, yn gorwedd er's cryn amser it glaf iawn, yn nhy Mrs. ORTON, gwraig yr Hywlydd.' Dywedir fod y rfewydd am y canly d o'r prawf wedi effoithio mor drwm arnoJel na ddisgwylir iddo adfaru. Ymddengypji fod yn hen dros 70 mlwydd oed. < ?' ? j.

Y mae syfiinudiad newydd y merched yn America, at hwn y oyfeiriasom yn, un o'n rhifynau di daf, yn parhau i fynedyn mlaen yn II ddiannus. Eu cynllun, fel y dywedasom, ydyw cynnal cyfarfod gweddi yn y bar-room, yn y saloons, lie y caniateir iddynt, neaa a na chaniateir iddynt, allan yn yr heol gyfemyn a'r ty. Yn Ohio, India, a y iddynt, gyf1o gylchynant y saloons, ae Ant ar Kentueky, gylehynant y saloons, ac 4nt ar eu gliniau y Iloriau budron, a gweddiant hyd nes y bjidd y perchenog, mewn Uawer o amgylchiadat, un ai yn cilio o'r olygfa, neu yn cydsynio l roddi y fasnach i fyny. Myn- ega y newywjien diweddaf fod Cincinnati yn crynu gan roddiadan am y llwyddiant rhyfeddol sJid wedi coroni llafur y merched yn Dayton, ibod gwerthwyr gwirodydd eisoes yn ffurfio 0 ghreiriau Diffynol, ac yn siarad am appelio 2 y Ddeddfwriaeth am amddiffyn- iad. Me n dref dyohrynwyd y merched yn ddirfawiffgan geidwad saloon yr hwn a Tedodd i'w dbol gyda phocer poeth. Y mae y ceidwaid on Jamestown wedi ymrwymo y coUant y Biferyn olaf o'u gwaed cyn yr ildiant iddys Ond er yr holl fygythion a gyhoeddir eu herbyn, y mae y merched yn parhau ed yn mlaen gyda'r gwaith, ac yn llwddo i wneuthur daioni an- urhaethol. p

Dydd G ner diweddaf, ymwelodd dir- prwyaeth Ii g a dylanwadol, yn eynnrych- loli gwakan ganghenau y Cynghrair er dileu Treth yr Swu, ac yn eyenwys aelodau senedcdlol, A r. DISRAELI, yn ei breswylfod swyddol, ing-street, i wasgu arno yr angenrheid dd am ddiddymiad lhtyr a diammodol rath yr Inewm. Yr oedd o ddeutu 20 bersonau yn breaennol, a thraddodwyjlnaw neu ddeg o areithiau. Oyf- lwynwyd gan Syr CHARLES RUSSELL, aelod seneddol newydd dros WestminstcK Ond er eu holl siarad, meth- asant ach dim allan o'r Prif Weinidog. Ni ddarfa do addaw diddymu Treth yr Incwm, 0 adroddodd yr hen ymadrodd ystrydebol byddai iddo dalu sylw priodol i'r hyn a ddy asid. Ymddengys fod rhagol- ygon gwrthwynebwyr y dreth ar frAg ar hyn o bryd yn fwy disglaer na rhagolygon gwrth- wynebwyr th yr incwm.

Rhwng cawech a saith o'r gloeh nos Wener diyeddaf, cwamerodd ffrwydrad arswydus le yn foundry eifitriilid ROCKWORK a FOSTER, Attercliffe, heffield. Yn yr amser a enwyd, yr oedd o dieutu ugain o ddynion yn gweithio yn y Tawdd(-dy, ac yr oeddynt newydd godi copelan (cupola) ya cynnwya o ddeutu talrl tynell o ddtfr bwrw gyda dyrwynydd (cram) nerthol. Yr oedd y gadwen gyda phil. un y gwnaed hyn yn un newydd, ac yr oeddid wedi profi ei Hi yn oldigon ctti i garie pwye- aa o ddee tynell Nid eedd wedi eael ei delhyddie etieed oi bisen. Pam oeddy Ueetr wedi dyrhaadd pwynt yn anion uweh hea y pwll bwrw, yr hwa oeèflo ddeuta pymttag troedfedd o ddyfnder, toredd y pdweu, pa hyrddio yr holl kt4t gwyalaB ?r pwll, y, ÀWJI" meddir, oedd ya oyniawyq svm o ddwfr, I Cymmsrodd flfirwydrad arswydus le, yr 11. i KWU pipmmpiq ttjt. a glywyd, ac a deimlwyd dros arwynebedd o hanger milldir. Jjluchiwyd metel, pridd, a sylweddau ereill ya mhob oyfeiriad. Allan- o'r ugain oedd yn gweithio yn y He ar y pryd, cafwyd fod deufdeg, wedi enniweidiQ yn drwm, ao amryw, fel yr ofnir, yn angeuol. 11 1

Dengys y tanysgrifiadau at achosion Eglwys Rydd Ysgotland am y naw mis oedd yn diw. eddu Chwefror 16eg, 1874, cryn gynnydd wrth eu cymmharu i thanysgrifiadau yr ua- tymmor yn 1873, gyda'r eithriad o Drysorfa Addysg, yr hon sydd wedi lleihau mewn can., lyniad i drosglwyddiad ysgolion i'r byrddan ysgol. Y mae Trysorfa CynnaHaoth y Wein- idogaeth yn cyrhaedd i 103,362p. 78. 9c., yr hyn sydd yn gynnydd o 9,035p. 9s. 2a; Trysorfa Addysg, 3,517p. Us. 7c., yr hyn sydd yn lleih&d o 1,414p. lOs. 7c. Yr oedd cyfanswm y cyfraniadau at Drysorfa Gen- hadaeth Dramor o'r laf o Ebrill, 1873, t Chwefror 16eg, 1874, yn cyrhaedd i 17,085p. 108. So., yr hyn oedd yn gynnydd o 1,529p. ^J, 6s. 10c. ar y flwyddyn gyllidol flaenorol. I

v Y mae y Parch. C. H. SPURGKON o'r un farn a'r rhan fwyaf o gyfeillion cydraddoldeb crefyddol gyda'golwg ar y canlyniad o'r othol. iad Ily ffredinol, diweddar. "Nid ydyw," J meddai, "ond yr hyn y gallesid ei ddisgviyl, I ac ni ddylid gofidio o'i herwydd." Dywed yn mhellach, "Pa bryd bynag y dychwela y Rhyddfrydwyr i awdurdod, y dychwelant fel Rhyddfrydwyr gwirioneddol, parod i ganiatau, o leiaf, gyfran o iawnderau yr Anghydffurf- wyr." Ei farn ddiysgog yw, y dylai Anghyd- ffurfwyr ddangos gofaj arbenig amyregwydd-1 erion hyny ag y mae Ymneillduaeth wedi: cocli p honynt, a'i llwyddiant i raddau helaeth 111 dibynu arhynt. Nid ydyw diofalweh am danynt, mewn effaith, ond yr un peth a dio- falwch am lwyddiant ysbrydol.

Y mae Methodistiaeth Wesleyaidd i gael ei hanrhydeddu trwy adeiladu cofadail i'w aylfaenwyr, JOHN & CHARLES WESLEY. Dy- wedir fod Deon STANLEY wedi rhoddi cenad i'w chodi yn Westminster Abbey. Y oerdwr ydyw Mr. ÅDAJlÄCWN, "yr" hwn sydd yn un o'r rhai cymmhwysaf y gallesid ei gael i wneyd y gwaith, yr hwn sydd yn gynnwyg- edig o'r darluniau llawnaf. Yn ei waelod bydd darlun o JOHN WESLEY yn pregethu ar fedd ei dad yn mynwent Epworth. Saif y gofadail yn agos i gofadail yr Ymneillduwr enwog, Dr. ISAAc WATTS.

Yn mrawdlys Caerfyrddin, yr hwn a gyn- naliwyd yr wythnos ddiweddaf, cyhuddid dyn o'r enw JOHN OWEN o ladd EDWARD EVANS, argraphydd, ynmhlwyfyr Eglwys Newydd, ar y 4ydd o Ragfyr diweddaf. Yr oedd y caroharor a'r trangcedig yn eistedd o amgylch t&n ger Castell Caerfyrddin, yr hwn oedd wedi ei adael yno gan rhyw lafurwyr oeddynt yn gosod pibellau nwy i lawr. Aethant i gallwair in gilydd, ac wedi i OWBR daraw y trangcedig mewn dull ffyrnig, curedd ei ben ef yn erbyn mur y Castell. Efe a aeth adref ewynai ei fod yn glaf, ac yn fuan wedi hyny efe a fu farw. Yn yr ymchwiliad a wnaisd i'w gorph M 01 ei &rvo!Mth, barnwyd mai nid tr&Î8 oedd yr ach08 o'i farwolaeth, er ei fod yn daI 0188yUtiad an1lniongyrchol i hi Cafodd y rheithwyryc*MhMoryn eaog o ddyn-Iadd- iad, end ey&wynM&mt ef i drugMedd. Yna 'ad' endd i;y :Yibedwarnkisogarob"agy?k, iwar aged.

?'?'???" ?"?'M M eymmodi, a ehytM?? y ,.Ja" non yn b. ? M ttymwtw?w, mti AwstrJ#, RwMt? a GO'lunY Yk M?ym bmei&ad othas, ydyw' ("V VM ya btMiM m ?<wrM& ) bov*oh ya BxM? «t ar yr m FYd mtt? ydyw y ."ø&8I1d:n.. D.C D. '1 CYN'A TOn aM<.M! <Mtt!"? y ?tt-ytyfw?. ?*t wt?hpw?M.??H?jtM y rtty?M "r. JSi?'M ? ?<6M< yr tw?M. ??. yt hHby)?[ Ihnt, .S ya MwMy? id =dpw &by t W!'d &tao rbwng AWO" a N1?."