Baner ac Amserau Cymru

SIR FON. KMVN) yr ymgeiswyr dros y sir lion yn Beamnrais, ddydd Sadwrn, o flaen yrnciiclsirydd, Mr. D. Hughes. < niirychiolid yr ymceisydd Rhyddfrydig gan Mr. David Owen, eyfreithiwr, Bangor, yr Invn aestynodd un papyr yn enwi yr ynigeisydd Rhyddfrydig, yr hwn oedd wedi ei arwyildo gan Mr. II. Jones, Bryn Arfon, Llangefni, a'r Parch. E. Cynflig Davies, Pont Menai. Darparwyd papyrau eraill hefyd o Gaergybi ac Anilwch; ollllm thybiwyd fod angen am eucyilwyno. Cafodd tri o bapyrau en cyfhvyno ar ran yr ynigeisydd Ceidwadol—y Cadben Pritchard Rayner. Cymnier yr etholiad le ddydd Sadwrn, ond ni chyfrifir y pleid- leisiau hyd ddydd Utili. Dydd Sadwrn, bu Mr. Lewis yn auerch cyfarfodydd yn nghynimydogaeth i'ensavii. Y mae y derbyniad unol a gwvesog a. roddir i Mr. Lewis yn mliob rlian o'r Ynys yn argoelj .hla o'i fuddugoliaeth ddydd Sadwrn nesaf.

0 BWRDEISDREFI PENFRO. YN Hwlffordd, nos Fereher, cafivyd cyfarfod lliosoga Uylanwadol i gefnogi ymgeisiaeth Mr. Lewis Morris yr ynigeisydd Rhyddfrydig. Llywyddid gan yr Hen- adur Phillips. Wedi i Mr. W. Davies, yr ymgeisydd Rhyddfrydig dros y sir, Dr. Davies, Mr. James Phillips, a Mr. Lewis Morris draddodi areithiau gryuius, pasiwyd penderfyniad yii i-iikvyiijov cyfarfod i sicrhau dychweliad buddugoliaethus Mr. Morris. Yr oedd unfrydedd abrwdfrydeddniawrynnodweddu y gweithrediadau.

CYFARFOD RHYDDFRYDIG YN NINBYCH. Nos Sadwrn diweddaf, cafwyd cyfarfod lliosog a brwdfrydig yn y dref lion, i gefnogi ymgeisiaeth Mr. Barlow, yr ymgeisydd Rhyddfrydig dros y bwrdeis- dreli. Cymmerwyd y gadair gan Mr. Boaz Jones. AVedi i'r "llywydd wneyd rhai sylwadau agoriadol, galwyd ar y Mri. W. Jones, Pentre DLl, Henllan; H. .Iones, Portland Place; Duncan Matheson, Gwree- sam y Pareh. W. Foulkes, Llangollen a Mr. Bar- low, i anerch y cyfarfod, gan y rhai y cafwyd areith- iau bywiog a grymns. AVedi paaio pleidlais unfrydol o ymrwymiad i fod yn ffyddlawn dros Mr. Barlow, yn gystal a phleidlais o ddiolchgarwch i Mr. Glad- stone a'i Lywodraeth Ryddfrydig am eu hymdrecli- ion i ddwyn y cwestiwn Gwyddelig i derfyniad bodd- 11:10111 heddychol, terfynwyd y cyfarfod trwy ganu I leii lvlitd fy Nliadau,' a'r dorf yn ymuno i roddi lair banllef wresog o gyinmeradwyaeth i Mr. Glad- stone a Mr. Barlow.

B AVLCH-Y-LL AN. Nos AVener diweddaf, ffurfiwyd pwyllgor oryf yn y lie uchod er hyrwyddo ymgeisiaeth Alr. Davies. Dewiawyd y Parch. 1). Davies, Bethania, yn gadeirydd ar y pryd, a rhoddodd anerchiad pwrpasol iawn. Dywedodd y Parch. T. Lewis, Bethania, ei fod yn credu fod gan Mr. Davies olwg calon ar sir Aberteifi, neu na buasai erioed wedi cyfranu c jmmaint at achosion da yn y Bir. Etholwyd Mr. J. Jones, Yaw., Bwlch, yn gadeirydd y pwyllgor; a'r Parch. D, Davies yn ysgrifenydd a Mr. T. Jones, Neuarth, yn is- oruehwyliwr. Pasiwyd yn unfrydol i gael Mr. Davies i'r llo i anerch ei etholwvr lliosog a brwdfrydig. Gwnaed cais at Mr. J. Jones, Bwlch, am gael benthyg ei wagen y tro hwn etto i gario yr etholwyr ar ddydd yr etholiad i bleid- leisio dros Mr. Davies.

YMWELIAD MH. BOWEN ROWLANDS AG ABERYSTWYTH. I I)yr)i) Sadwrn, Melielin 2Cain, cyrhaeddodd Mr. Bowen Rowlands, yr hwn a ddewiswyd yn ynigeisydd gan Gymdeithas Ryddfrydig sir Aberteifi, yr wyth- lios ihiiwedaf, i'r dref uchod, a chafodd dderbyniad l'Yllfrydig iawn. Ymgynnnllodd cannoedd o'i jgefn- ogwyr I orsaf y ffordd haiavn i'w gyfarfod ac yn cael eu blaenori gan seindorf bres, gorynideitliasant trwy amryw o brif lieolydd y dref. Yn yr hwyr, cynnai- iwyd cyfarfod gorlawn yn yr Assembly Rooms, o dan lywyddiaeth Mr. F'ryer, yr hwn a weithredai fel goruchwyliwr etholiadol i Mr. D. Davies yn yr ethol- iad diweddaf. Cafwyd araeth faith gan Mr. Rowlands, yn yr hon y dad"anai yr hyfrydwcli a deimlai trwy ei foil mewn perlliuth gydgordiad a mwyafrif mawr ei gvilgeneill yn Nghymru ar gvvestiwn yr Ymreolaeth ir twcrddou. Dadganodd, hefyd, ei fod yn nafr Dadsefydliad a Dadwaddoliad yr Elwys yn Nghymru, yn gystal ag amryw fesurau eraill oedd yn dwyn cyssylltiad a Cliymra. Yr oedd yno ddirprwy- aeib o Aberaeron a Clieinewydd yn y eyfarfod, parai a 1h\:w,lnt fod y rbanau hyny o'r wlad yn unfryd yn llafr ei y"'?siaeth. Pasiwyd pleHllms o ym- ddincdaetb yn ?h. Kowiands

FFESTINIOG. I 1 i A Ml 1 C H I O L A E T H MEIRIoif. I *MWKi.oi>DMr. T. E. Ellis, Bala, ymgeisydd Kliyddfrydig y sir, 4 ii cymmydogaeth nos Fawrth diweddaf, gan yr hwn y cafwyd anerchiad rhagorol ar brif byngciau y dydd, yn yr Assembly 1W, „ hon oedd yn cynnwys dros 6? 0 wran- ?w)r. iMtwyd penderfyni?d o ymddiriedaeth yn Mr. senSd i fod y ffyddlawn i'w ddychwelyd i'r Bencdd. Ar 01 y cyfarfod, gosgorddwyd ef a'r pwyllgor gan y mil- oedd i r gwestty, o(Mi ar nen ffenestr pa un y dywedodd Mr. JriS iiis ychydig eirNu chwanegol. Cafedd dderbyniad ?n- rl!y(lod(lu4, Dranoeth, 3eth i ffair y Uan, lie y darfu iddo gyfurch infer o'r amaethwyr. Ac yn yr hwyr, cafwyd cyf- wriotl mawr yn yr awyr agored. Pasiwyd penderfyniad yn ymrwymo i'w gefnogi. Yn blaenori yi orymdaith i le y cylarfod, yr oedd udgyru pris Ffestiniog. Y mae eedd Meirion yn sicr i Mr. Ellis, o herwydd y mae wedi boddloni y rhai y tybiasid a fuasent yn aefyll yn ei erbyn. Credwn, fel cymmydogaeth, y gall Mr. Ellis, o'i ddy- chwelyd, wneyd daioni i'r gymmydogaeth hon er ceisio prynu y tir sydd o dan y miloedd tai sydd yn yr ardal trwy ryddfreiniad y prydlesoedd. Y mae hwn yn hoff-bwngc Mr. Ellis. Anfonodd Mr. Morgan Lloyd y llythyr canlynol 'At JOHN CADWALADR, Ysw., Ysc/rifenydd Cymdeithas Ryddfrydig Sir Feirionydd. ANWYL SYR, Yr wyf yn dymuno cofrestru fy ngwrthdystiolaeth yn erbyn gwaith y pwyllgor o gynnrychiolwyr yn Nolgellau yn erbyn trosglwyddo'pleidleisiau chwech o gynnrychiolwyr Penrhyndeudraeth oddi wrthyf fi i Mr. Ellis, a thrwy hyny roddi mwyafrif iddo arnaf fl. Yr ydych yn gwybod fod genyf fwyafrif o ryw 400 yn y balot a gymmcrodd le, a bod mwyafrif y cynnrychiolwyr oedd yn bresennol yn Nolgellau ddydd Sadwrn diweddaf wedi enrhwymo i bleidleisio drosof. Addawyd i mi ehwareu teg; ae mewn ymddiried ar yr addewid hono y gwnaethuin fy nadganiad o flaen y pwyllgor. Ydwyf, Anwyl Syr, Yr eiddoch yn ffyddlawn, Mchcfiib 30a in. MOKGAN LLOYD. Acho", y To)-iaid.-Difi-ifol a digalon yw achos y Toriaid yn sir Feirionydd. Yr wyf yn deall eu bod wedi curo wrth borth pob boneddig i geissio ganddynt sefyll yn ymgeis- ydd drostynt: ond y mae eu holl ymdreehion yn y cyfeiriad hwn wedi bod yn hynod o aflwyddiannus, ac y maent erbyn hyn yn destyn gwawd y wlad. Y maent wedi bod yn hynod ddoniol gyda'u hattebion yn ddiweddar. Pan y gof- ynid i un heddyw 'I'wy sydd yn dyfod allan genych?' Coweli wybod yfory.' Pan ofynid yfory drachefn, yr oeddynt wedi anfon at hwn a hwn.' Ac erbyn y trydydd dydd, dyna ddywedent—' 0 yr oedd ganddynt hwy ddyn iawn i ddyfod.' 'l'wy ydyw?' 'Dyn.iawn.' Ond ar ol holi yn mhellach, nid oeddynt yn gwybod pwy oedd 'ydyn iawn1 hwnw; ac fel hyn y maent wedi bod er's pythefnos yn methu yn Ian a pherswadio neb i ddyfod i'r maes i ym- ladd eu brwydrau.— Treborfab.

Ylt ETHOLIADAU YN NGHYMRU. I Y Cynnrychiolacthaw. Dydd yr Etholiad. SIR FORGANWG:- Dwyrain Mawrtli, Gorph. 13eg. Deheu Gwener, Gorph. 9fed. BwR. CAIIIDYDD:- Merclier, Gorpli. 7fed. Siit FyNwy:- Deheu Merclier, Gorph. 7fed. Gogledd Gwener, Gorph. 9fed. Gorllewin Llun, Gorpli. 12fed. Bwit. MYNWY:- Mercher, (jorph. 7fed. SIR ABERTEIFI;— Gwener, Gorph. 9fed. SIR GAEUNARFON-.—- Eifion Iau, Gorph. 15fed. Arfon Llun, Gonih. 12fed, SIR FRYCHEINIOG:— Mawrtli, Gorpli. 13eg. SIK.FAESYFED:— Ian, Gorph. 8fed. SIR FON;— Sadwrn, Gorph. lOfed. SIR GAERFYRDDIN Dwyrain Mawrtli, Gorph. 13eg. GorDewin Iau, Gorph. 15fed. BWR. CAERFYRDDIN Mercher, Gorph. 7fed. SIK BENFRO:— Llun, Gor,?)li. 12fed. BWR. PENFRO:- Mercl:er, Gorph. 7fed. SIR FEIRIONYDD;— Merclier, Gorph. 14eg. Sm DREFALDWYN:— awrtl, Gorph. 13e». BWR. DINBYCH:— Gwener, Gorph. 9fea.

I BWRDEISDREFI CAERNARFON. I ENWID yr ymgeiswyr am y bwrdeisdrefi uchod ddydd Gwener, o fiaen y maer yu Nghaernarfon. Cynnyg- iwyd T. D. L. Jones-Parry, Ysw., Madryn, Pwllheli, gan Hugh Pugli, Llysmeirion, Caernarfon, a Morgan Richards, Bangor. Enwyd Mr. Edmund Swetenham, yr ymgeisydd Oeidwadol, gan John Owen, Ty Coch a Richard Thomas, Caernarfon. Cymmer yr etholiad le ddydd Mawrth, a chyfrifir y pleidleisiau yn Nghaer- narfon ddydd Mercher (heddyw).

NODION ETHOLIADOL 0 MORGANWGI A MYNWY. Y MAE y rhagddarpariadau ar gyfer yr I Etholiad Cvffrcdinol I sydd yn ymyl yn cael eu cario yn mlaen yn brysur yma. Ymdreehfa hynod fydd hon-yr un hynotaf mewn llawer ystyr sydd wedi cymmeryd He yn ystod y ganrif bresennol. Llawer o rai oedd yn arfer bod yn gydweithwyr brwdfrydig yn yr amser gynt, yn wrthwynebwyr penderfynol yn awr; a llawer o rai oedd yn wrthwynebwyr eitliafol gynt, yn awr yn gydweithwyr egniol. Nid Rhyddfrydwyr a Cheidwad- wyr, na AVhigiaid a Thorïaid ydyw y cymmeriad a'r broffes wahaniaethol yn yr etholiad hon, ond Undebwyr a Rheol. wyr Cartrefol; neu mewn geiriau eraill, Chamberlainiaid, Hartingtoniaid, a Salisburiaid o un tn, a Gladstoniaid o'r tu arall; ac yn ngwyneb y gymmysgfa hon mewn barn a theimlad a fodo!a yn bresennol, nid oes yr un o'n dewiniaid gwleidyddol a fedr ragfynegn:pa fodd y try pethau yn y ddwy sir yma, beth bynag. Y mae yn sicr y cymmer ym- drechfa le yn amryw o'r cynnrychiolaethau-mor bell ag y mae Morganwg yn myned—nid rhwng Rhyddfrydwyr a Cheidwadwyr, end rhwng y ddwy blaid Ryddfrydig, neu yn l dig, iieu yn hytracb, rhwng infer o Ryddfrydwyr mewn undeb A'r Ceid- wadwyr o un tu, a chorph mawr y Kliyd^frydwyr o'r tu arall. Y mae y darparu ar gyfer y I Frwydr ifn Nghaerdydd I yn myned yn mlaen gytta llawer o ym a Drwdiryuedd o bob tu er's rhai dyddiau. Y ddau ymgeisydd yma ydynt Syr E J. lteed, yr hwn sydd wedi oynnrychioli y fwrdeisdref, ynghyd &'i cliyd-fwrdeisdrefi—Pontfaen a Llantrisant- yn ffyddlawn a galluog fel Rliyddfrydwr bellach am rai blynyddoedd; a Mr. H. R. Brand, yr hwn, yn y senedd ddiweddaf, a gynnrychiolai sir Gaerloew. Mab ydyw i Mr. Brand, yr hwn a fu am rai blynyddoedd yn lefarydd Ty y Cyffredin, ae a ddyrchafwyd i Dy'r Arglwyddi o dan y teitl o Arglwydd ^Hampden, Deallodd y boneddwr hwn nad gwiw oedd iddo fel Undebwr a gwrthwynebydd i Fesurau Gwyddelig Mr. Gladstone geisio cael ei ethol yn yr ym- drechfa hon gan Ryddfrydwyr Caerloew. FeUy, ar gais Toriaid a nifer o Ryddfrydwyr Cacrdydd, y mae wedi dyfod i'r maes fel gwrthwynebydd i Syr Edward Reed; ac y mae Mr. Dillwyn Llewelyn, yr ymgeisydd Ceidwadol aflwydd- iannus yn yr etholiad diweddaf, wedi rhoddi ffordd iddo, ao yn gweithio yn egniol o'i blaid. Ystryw gyfrwys ydyw hon o eiddo y Toriaid. Rhoddant o'r neilldu eu Toriaeth am y presennol er hud-ddenu nifer o Ryddfrydwyr i gydweith- redu a hwynt, er Uwyddo ryw fodd i geisio gorchfygu Syr E. Reed, yr hyn y maent, er ceisio droion, wedi methu ei wneyd drwy ddyfod fi Cheidwadwr allan yn ei erbyn. Gweitliir ar yr un egwyddor, a chwareuir yr un trie hefyd yn Neheu Morgamm. I Y mae Mr. Richard Cory, yr Ymneillduwr selog a haelion- us, a'r hwn a arferai fod yn Rhyddfrydwr brwdfrydig, wedi penderfynu dyfod aUan fel gwrthwynebydd i Mr. A. J. Williams. Gresyn fod boneddwr mor (Ida a Mr. Cory, yn ei sel benboeth Brotestanaidd, wedi rhoddi ei hun yn offeryn yn llaw y Toriaid, y rhai, ynghyd &'u newyddiadur, y Western Mail, a arferant ei wawdio a'i ddirmygu yn imhob dull a modd o herwydd ei sel a'i ymdrechion Ymneill. duol crefyddol a Rhyddfrydig gwleidyddol. Ond yn awr, efe ydyw eu ffafr-ddyn, am eu bod yn gobeithio y gall ef gael.buddagoliaeth ar Mr. A. J. Williams, a thrwy hyny wneuthur cefnogwyr Mr. Gladstone a'i fesurau un yn Uai o rif. Y teimlad cyffredin yma, yn mhlith Rhyddfrydwyr Morganwg a'i gyfeillion gorPlI ydyw, mai camsymad pwysig o du Mr. Richard Cory yw rhoddi ei hun ar gais y Tori- aid yn wrthwynebydd i Ryddfrydwr mor dda, ac aelod sydd yn debyg o fod mor ddefnyddiol a Mr. AVilbams-un y teimla, nid yn unig Delieu Morganwg, ond yr oil o Ddeheu- dir Cvmru yn falch o bono. Yn MIM VY, hyd yn hyn, nid yw yn debygol y byua ymureenta yn un I o'r sirol. Yu ol pob ymddangosiad preseuuol, [ byddiArglwyfld Warmington a Mr. Price, y Rhyddfrydwyr, a r MUwriad 3rorgan y Ceidwadwr, gael eu dychwelyd yn auiwrthwynebiad. Ond nid oes sicrwydd o hyn, o blegid yn y. adeg gynnhyrfus bresennol, nis gwyddom pa gyf- newidiad a all gymmeryd lie mewn diwrnod. Ond bydd ymdrechfa galed a ehyfyng yn y Burdcisdrcfi Isef, Casnew'dd, Brynbiga, a thl'c' Fynwy. Y mae gan Mr. Carbutt, yr aelod Rhyddfrydig a ddychwelwyd drwy fwy- afrrif [bychan yn yr etholiad diweddaf, wrthwynebydd o ddylanwad lleol cryf yn Syr George Elliott, yr hwn sydd o r diwead wedi cydsynio it chais taer y Toriaid i ddyfod i'r maes; ond er hoil ddylanwad lleol Syr George yn Nghas- newydd, credir, drwy gymmhorth y bleidlais Wyddelig, yr hon sydd yn meddu gryn nerth yn y bwrdeisdrefi hyn, yn liedlduol yn Nghasnewydd, y bydd Mr. Carbutt, y Rhydd- frydwr, a chefnogydd Mesurau Gwyddelig Mr. Gladstone, gael ei adychwelydd gyda mwy o fwyafrif nag a gafodd yn yr etnohad diweddaf. Er hyny, y mae Syr George yn gwneyd ei oveu er ceisio ennill ffafr a bod yn boblogaidd gyda phawb yn ddiwahaniaeth. Treuliai Syr George Sul yr 20fed o Fehefin yn Mynwy. Eglwyswr selog yw y barwnig mewn ystyr grefyddol; ond aeth ef a nifer o'i gyfeillion i gapel Ymneillduol y nos Sul dan sylw. Nid oes eisieu dy- weyd wrth y sylwgar fod amcan neillduol mewn golwg yn yr ymweliad hwn & chapel Ymneillduol rhyw dair wythnos cyn yr etholiad cyffredinol; a chafwyd prawf digonol mai gwleidyddiaeth a sedd yn Nliy y Cyffredin oedd yn llanw pen a cualon Syr George. Hywle tua chanol ei bregetb, gwnaeth y boneddwr oedil yn meddiannu y pulpud, ddefn- ydd o hanesyn gwleidyddol fel illustration, yn yr hwn yr oedd enwau dau neu dri o seneddwyr o enwogrwydd yn dyfod i mewn. Cafodd yr illustration y fath ddylanwad ar feddwl Syr George Elliott nes yr anghofiodd y dydd a'r lie yr ydoedd, a gwaeddodd allan- Clywch, clywch' (' Hear, Itcm"), mewn Ilais clir ao uohel, nes tynu sylw a chrou gryn syndod a llawer o ddifyrwch j'r gynnulleidfa, a tliaflu an- hawsder ar ffordd y pregethwr i fyned yn mlaen i gwblhau y gwasanaeth. Byddai yn anhawdd i'r Ceidwadwyr gael ymgeisydd cryfach na Syr George yn mwrdeisdrefi Mynwy. Er hyny, y farn a'r disgwyliad ydyw, y bydd Mr. Carbutt rai cannoedd o fwyafrif ar y blaen y tro hwn o blegid y mae y Rhyddfrydwyr yn y gynnrychiolaeth yn hollol unol; ac y maent yn sicr o'r bleidlais Wyddelig. Deallwn fod rhwystr neillduol i Ymgeisiaeth lIfr. B. Cory yn Neheu Morganwg wedi dyfod i'r golwg. Y mae ef a'r owmni i ba un y perthyna, fel 'Cory, Brothers, &c. yn meddu cyttundeb !r Liywodraeth i anfon rhyw gymmaint o 16 yn wythnosol at wasanaeth y llynges; a dywedir fod hyn yn ei anghymmhwyso i fod yn aelod seneddol. Os cywir byn, dyma reswm digonol a cliyfleusdra rhagorol i'r Henadur Cory i ymryddhau o'r sefyllfa anhyfryd o blith y cyfeillion anghydnaws, i fysg pa rai y cymmerodd ei ar- wain mewn byrbwylldra a diffyg ystyriaetli. Wrth daflu Golwj gyffredinol ar y sefyllfa a'r rhagolygon etholiadol yn y ddwy sir hyn hyd yn bresennol, y mae pethau yn sefyll fel y canlyn:- Yn Nghaerdydd, dau Rydnfrydwr ary maes fel gwrthwyn- ebwyr. Yr un modd yn Neheu Morganwg. Dim gwrth- wynebiad i Mr. Yeo yn Ngorllewinbarth Morganwg; nag i Mr. Alfred Thomas yn .Nwyrain Morganwg; na Mr. W. Abraham, yn y Rhondda na chwaith, hyd )n hyn, i Mr. Talbot yn Ngbanolbarth Morganwg; na Hussey Vivian yn nosran Abertawe o'r sir, er nad ydyw y boneddwr olaf a enwyd yn rhoddi boddlonrwydd i'r mwyafrif mawr o'r etholwyr gyda golwg ar y Mesurau Gwyddelig. Wedi ysgrifenu y sylwadau blaenorol, deallwn fod lIfr.;R. Cory, yn ddoetli, wedi tynu yn ol yn ffurfiol o'r ymgeis- iaeth yn Neheu Morganwg ac nid yw; yn debygol y daw neb arall i'r maes yn erbyn Mr. A. J. Williams. Hyd yn hyn, nid oes tebygolrwydd y bydd ymdreehfeydd yn y ddwy air hyn, ond yn Nghaerdydd a'i chydfwrdeisdrefl, a Chas- newydd a'i ehydfwrdeisdrefi yn unig. Felly, bydd y ddwy air hyn yn debygol o ddychwelyd tri-ar-ddeg o Ryddfryd- wyr yn yr etholiad hwn etto, fel ag y gwnaethant yn yr etholiad di weddaf. Bydd pleidlais deuddeg o'r aelodau hyn yn ddiogel o du Mesurau Mr. Gladstone a Rheolaeth Leol i'r Iwerddon tra y mae eiddo un o honynt yn ammheus, sef Syr Hussey Vivian; a'r farn gyffredin ydyw, wedi i'r boneddwr hwn weled a deall fod teimlad y cynnrychiol- aethau mor gryf ae unol o blaid Mesurau Gwyddelig Mr. Gladstone, na fydd iddo bleidleisio yn eu herbyn, os na all yu gydwybodol:wney d o'u plaid. Nid ydyw yn gwrth- wynebu egwyddor y mesurau, ond rhai adranau o honynt; felly, ar y cyfan, y mae eynnrychiolwyr y ddwy sir hyn yn dra unol yn eu cefnogaeth i Reolaeth Gartrefol i'r Iwerdd- on; ac yn hyn, nid ydynt ond yn cynnrychioli barn a theimlad eu hetholwyr. Y mae amryw o "gymmanfaoedd y gwalianol enwadau crefyddol Ymneillduol a gynnaliwyd yn y ddwy air hyn yn ddiweddar, wedi pasio, braidd yn ddieithriad, benderfyniad- au yn ffafr Mesurau Gwyddelig Mr. Gladstone, ae yn cefn- ogi ymgeisiaeth y rhai hyny sydd yn gefnogol iddynt. Mae hyn yn profi yn mha gyfeiriad y mae y farn a'r teimlad Rhyddfrydig Ymneillduol yn myned. Felly, ar y cyfan, y mae y rhagolwg ar yr etholiad cyffredinol sydd ar gymmer- yd He yn dra ffafriol yn y ddwy sir hyn i Mr. Gladstone a'i Fesurau Gwyddedig. Gall y bydd llawer o gyfnewidiadau wedi cymmeryd lie yn y gwahanol gynnrychiolaethau cyn y daw y Uinellau hyn o dan lygaid y darllenydd ond dyna [yr olwg gyftredinol sydd ar bethau yn awr, modd bynag, tra yr wyf fi yn ys- grifenu hyn o linellau.- Gohebydd.

BTJNCORN. I I Yr Etholiad.-Y mae y ddwy blaid yn gweithio yn rhag- orol; ond nid oes gan Mr. Verdin, yr ymgeisydd Undebol, rhyw lawer o gefnogwyr yn y dref hon. Y mae yn honi mai Rhyddfrydwr ydyw, a cheisia trwy hyny daflu llwch i lygaid rhai o'r etholwyr; ond yr ydym yn credu nad ydyw pobl dda dosbarth Northwich mor ynfyd a chymmeryd eu dallu ganddo. Bu yma yn anerch yr etholwyr yr wythnos ddiweddaf, a Uu o Dorlaid yn ei gynnorthwyo; ond ni chawsant fawr o wrandawiad. Aethant i ymosod ar Mr. Gladstone, a Rhyddfrydwyr eraill, a methodd y bobl eu goddef, a therfynwyd y cyfarfod mewn terfysg mawr. Nid ydym yn cymmeradwyo hyn, ond dylai y Toriaid siarad yn barchus am bobl sydd yn anfeidrol well na hwy, a chofio na wna difriaeth argyhoeddi neb-rliesymclu sydd eisieu. Pe buasent wedi ymdrechu ymosod ar egwyddorion Rhydd. frydiaeth, yn Ile ymosod ar bersonau, buasent yn cael gwrandawiad astud. Ond ni wiw disgwyl hyn oddi ar eu llaw hwy. 'A newidia yr Etliiop ei groen,'&c. Nos Iau, cynnaliwyd cyfarfod mawreddog, yn y Neuadd Gyhoeddus, gan bleidwyr Mr. Brunner. Yr oedd yr ystafell yn orlawn, a bernir fod yno tua 2,000 o bersonau; ac yr oedd yn uu o'r cyfarfodydd mwyf brwdfrydig a gynnaliwyd yma erioed. Cymmerwyd y gadair gan James Handly, Ysw., ac anercli- wyd y cyfarfod gan Mr. Kniveton, A. Birrell, Ysw., Mr. Speakman, a J. T. Brunner, Ysw. Hwn ydocdd y tro cyntaf i Mr. Birrell wneyd ei ymddangosiad yn gyhoeddus yn Runcorn, a chafodd dderbyniad ardderchog; a thra- ddododd araeth faith a galluog ar Ymreolaeth. Efe, yn ddiau, ydoedd y siaradwr goreu yn y cyfarfod, er fod y brodyr eraill yn siarad yn ddoniol a da. Cymmeradwywyd cvnllun Mr. Gladstone, pasiwyd pleidlais o ymddiriedaeth yn Mr. Brunner, a phleidlais o ddiolohgnrwch i'r cadeirydd. Y mae rhagolygon yr etholiad yma yn dra disglaer. Y mae yn wir fod yma rai o'r Rhyddfrydwyr yn wrthwynebol i Fesur Mr. Gladstone, ao am bleidleisio i Mr. Verdin; ond y mae yr holl Wyddelod o blaid Mr. Brunner, fel yr ydym yn lied hyderus y dychwelir ef gyda mwyafrif aurhydeddus.- Iota.

ABERTAWE. I Ymgeisiaeth Mr. Dillwyn.—Yn Nelladd Albert, nos Wener, caed cyfarfod mawr a brwdfrydig i gefn. ogi ymgeisiaeth Mr. Dillwyn, pan y llywyddai Mr. T. Phillips. Wedi i bleidlais o ymddiriedaeth gael ei phasio yn Mr. Gladstone, cafwyd araelh gan Mr. Dillwyn. Credai ef fod mesur YmrpoUieth i'r Iwerdd- on yn fesur o gyliawnder a thegwcli a'r wlad hono. Nid oedd efe yn cael ei ddychrynu gan y canlyniadau a ddywedid a ddilynai y mesur hwnw. Yr oedd efe yn hen wr; ganwyd ef ynA bertawe, 72ain nilynedd yn ol; yr oedd wedi bod yn y senedd er's 32ain o flvnyddoedd; ac yn ystod yr amser hwnw, yr oedd wedi gweled llawer iawii o gyfnewidiadau, Gwaeddai y Torïairl yn barhans, o ddyddiau rliyddfreiniad y Pabyddion i'r adeg y caniatawyd i Mr. Bradlaugii gael ei le yn Nhý y CyftVedin, fod cyfanrwydd yr ynilierodraeth mewn perygl. Ond nid oedd wedi bod felly, a ehrerlai ef mai pailiau i lwyddo a wnai v wli ad i nonyn y dyfodol. Pasiwyd pleidlais unfrydol ° ymdrlirierlaeth yn Mr. Dillwyn, adygwyd y gweith- rediadaul derfyniad gyda chymmeraawyaeth mawr i'r Md. Cladstone a Dillwyn.

GORLLEWINBARTH SIR DDINBYCH. Enwyd Mr. W. Cornwallis West yn ymgeisydd am yr etholaetli hon yn Neuadd Drefol Dmbych, ddydd Sadwm diweddaf; a chan na enwyd neb arall, cy- hoeddodd yr Uchel Sirydd (Mr. Meredith, o Wrecsam), ei fod wedi ei ddewis. Rlioddwyd wyth o bapyrau i mewn drosto o wahanol mnan y sir; sef un cyffredin- ol, a saitli eraill o Langollen, Llanrwst, Colwvn Bay, Llanarmon, Pentrefoelas, a Rhuthyn, Dinbych, a Llansilin. Yr un cyflredinol â'l' enwau canlynol wrtho:— Thomas Gee, Dinbych, cynnygydd; S. Gregson Fell, eilydd: \YílIiam Foulkes, Market Street, Llangollen; Henry Powell Jones, Greenfield, Rhuthyn; John Parry, I'las, Llanarmon-yn-Iftl; John Porter, Pwll-y- crochan, Colwyn Bay; Owen Isgoed Jones, Uanrwst; Daniel Jones, Wern, Llandyrnog; William Jones, Pentre tIn, Llannefydd; a Hugh Williams, Sea View, Abergele—cefnogwyr. — [Yiuddengys y gweddill vn MANER Sadwrn.]

MR. WEST, A. S., A'R ETHOLIAD YN MWRDEISDREFI SIR DDINBYCH. Y MAE genym yr awdurdod oren dros sicrhau nad yw y Milwriad West, yn y graddau lleiaf, yn eydym. ueimlo â, nae yn vlioddi ei gefnogaeth i ymgeisiaetb Mr. Kenyon yn y bwrdeisdrefi hyn. Chwedlau gwrachi'aidd a disail yw pob petli i'r gwrthwyneb. Nid ydyw chwaith wedi awdurdodi ei Oruchwyiiwr i ganfasio dros y Tori, a dynmna ar ei holl denantiaid i weithredu yn rhydd, yn nnol [¡'n hargylioeddiadau personol.

ROSSETT, CJER GWRECSAM. PRYDNAWN Sadwrn, yr oedd cyfarfod yn cael ci gynnal yn yr awyr agored, yn agos i orsaf y ifo (I haiarn yn Rossett, er cefnogi ymgeisiaeth Syr Watkin Williams Wynn, yr ymgeisydd Toriaidd am y rlian- barth Dwyreiniol o sir Ddinbych. Llywyddid gan Mr. C. W. Townshend. Wedi i Syr Watkin draetlm ei syniadau ar wladlywiaeth Wyddelig y Liywodr- aeth, eynnygiodd Syr Robert Cunlifle fod y cyfarfod hwnw yn ei ystyried yn berson cynimhwys a pliriodol i gynnrychioli y rhanbarth bono yn y senedd, ac yn ymrwyino i wneyd pob petli i sicrhau ei ddychweliad. Cefnogwyd y cynnygiad gan y Cadben Griffith Bos- cawen, Mr. W. Trevor Parkins, a'r Milwriad Jones, a chariwyd ef yn unfrydol.

C A E R G Y B I. Cyfarfod Rhyddfrydig. Dydd Lhm diwedd?f, C?lf(t)fO(l cyfarfod Hicsog a brwdfrydig yn y Nen- add Drefol, yn y He nchod, gan Mr Lewis, yr yni- ane i-eIh)%rNe,yf(oI l, T(Ifi-ydi,?,. (%,iiiiiieriv y d riian ?,ii y e?N f geisydd Rhyddfrydig. Cymmerwyd rlian yn y cyf- arfod gan y Parch. Griffith Ellis, M.A., Bootle, a Mr. W. Jones, Llundain. Yn nglnvrs ei anerchiad, di- olchodd Mr. Lewis i'r gweithwyr Rhyddfrydig yn Nghaergybi am y s61 mawr oeddynt wedi arddangos ar ei ran. Er pan yr oedd wedi bod yn Nghaergybi o'r blaen, yr oedd wedi anerch tri-ar-liugain o gyfar- fodydd, ac wedi cyfarfod caredi,rw (I a'r hrwll. frydedd linvyaf yn nihob man. Yr oedd yn amlwg fod trigolion Ynys Mon yn derbyn cynnygion Mr. Gladstone fel yr unig rai oedd yn dadrys y cwestiwn Gwyddelig. Appeliai at y Rhyddfrydwyr oedd yn cloffi rhwng dan feddwl i'w gefnogi ef. Gwnaeth gyfeiriad at Gyfreithiau y Tir, Dadsefydliad, Addysg, &c., fel niaterion yr oedd y Cymry eisoes wedi gwneyd eu meddyliau i fyny arnynt. Cariwyd pleidlais un- frydol o ymddiriedaeth yn Mr. Lewis.

D Y F V KYN ITHONDDA. AIL ETHOLIAO MH. W. ABRAHAM. nil Mr. H. 1'. Linton, dirprwy returning officer, yn eistedd yn y Swyddfeydd t^yboeddus yn y Pentre, o banner dydd hyd ddau o'r gloch, i dderbyn papyrau enwi ymgeiswyr am Ddosbarth Rhondda. Yr unig berson a enwyd ydoedd Mr. William Abraham, gor- uchwyliwr mwnawl, Pentre. Ei gynnygydd cyntaf ydoedd Mr. T. P. Jenkins, emifectioncr, Llwynpia Road, Llwynpia, llywydd Cymdeithas Ryddfrydig a Llafur y Rhondda; a'? cefno-Nvr ydoedd Mr. Edward Meredith, Llwynpia Road, Uwynpfa. Cyflwynwyd dau bapyr arall ar ran Mr. Abraham. Ar derfyn yr awr ben?odedi-, cyhoeddodd prif swyddo yr ethol- Md foci Mr. Abraham wedi cael ei ail ethol, yr hwn a dderbyniodd longyfarchiadau ei gyfeillion oedd yn bresennol. Wrth dalu diolch am ei ail etholiad, iiy- wedodd Mr. Abraham ei fod yn gobeithio yr arbedid ef i wasanaethu yr achos oedd mor agos at galon ei etholwyr ac ef ei hun (cymineradwyaeth mawr). Yr oedd yn dda ganddo weled eu bod ar yr un ochr ar gwestiwn mawr y dydd a'r mwyafrif mawr o weitli- wyr trwy y wlad yn gyffredinol (cymmeradwyaetli mawr). Pasiwyd pleidlais o ddiolchgarwch i brif swyddog yr etholiad, ac anfonwyd telegramau yn ddioed o ganlyniad yr etholiad i Mr. Gladstone vn Mhen-ar-lag, a Mr. Arnold Morley, y Chwip Rhyild- f rydig.

LLANELLI. YMGYNNULI.ODD tyrfa liosog i Bare y Bobl yn Llanelli, prydnawn ddydd Gwener, er cefnogi ymgeisiaeth Syr Arthur Stepney, yr hwn sydd yn gefnogwr Mr. Gladstone. Llywyddid gan Mr. Joseph Maybeiy. Caed araeth i ddechreu gan yr Henadur Warren, Caerfyrddin, a dilynwyd ef gan Dr. Llewellyn Bevan, Llundain, yr hwn a alwai am i etholwyr Llanelli wneyd eu dyledswydd ddydd Merchcr trwy ddychwelyd Syr Arthur Stepney i fod yn nerth i Mr. Gladstone i gario allan fesur o gyliawnder i'r Iwerddon. Cafwyd araeth fer hefyd gan Syr Arthur Stepney. Diwedd- wyd y cyfarfod trwy ddyrchafu banllefau uchel o gymmer- adwyaeth i Stepney, Gladstone, ac craill, a gosgorddwyrl Syr Arthur Stepney i ystafelloedd y pwyllgor gan dyrfa fawr.

HENLLAN, GER DINBYCH. Iniffeisiaeth Mr. Barlow.—.Nos Lun diweddaf, cyn- naliwyd cyfarfod lliosog yn yr Hen Gapel, yn y lie uchocl, er eefnogi ymgeisiaeth Mr. Barlow, yr YIII- geisydd Rhyddfrydig dros y bwrdeisdrefi. Cymmer- wyd y gadair gan Mr. Roberts, Foxliall. Rlioddwyd derbyniad gwresog i Mr. Barlow ar ei ymùllangosiad cyntaf o flaen yr etholwyr yn y llan hwn. Cafwyd areithiau grymus ac annogaethol i ffyddlondebo blaid yr ymgeisydd Rhyddfrydig gan y Parch. It. Ambrose Jones; Mr. Gee; Mr. W. Jones, ilenllan; Mr. Me' Murray, Tywysog. Uïal1 y bydd i drigolion Henllan broli yn ftYdùlawll i'r faner Ryddfrydig ddydd Gwener nesaf.

BANGOR. Cyfarfod o'r Toriaid.—cefnogi ymgeisiaeth y Mil. Piatt, yr ymgeisydd Ceidwiulol dros rail Ogledd- 01 sir Gaeniarfon a Mr. Edmund Swetenham, yr ymgeisydd Ceidwadol dros y bwrdeisdrefi, cynnal-

y gadair. AVedi cael anereliiaoi nianwl gan y .1 cadeirydd, galwodd ar y Parch. L. ltOltcrick, Ceinewydd, i gynnyg pleidlais oymddiried- '11.th VII :\11'. Gla<lstone It i Wein'\ltliaeth, ac eiliwyd I of "aii Mr. Jacob Davies, a chefnogwyd ef yn wresog "an Mr. John Evans, Llainwen, cododd pawb en dwv- fciw dros y penderfyniad. lna gahvodd y cadeirydd ar y Parch. T. li. Dttvies, Penrhiwgaled, i gynnyg ncndevfyniad o lilaid Mr. Bowen Rowlands a'i ym- ••eisiaetli. Cafwyd anerchiad a rhesymau annogaeth- ol i bawb i vwvmo i wneyd ei van t'w ddychwelyd i senedd St. Stephen. Eiliwyll ef gan y Parch. D. lone Ceinewydd, gydag anerchiad i'r un cyfeiriad ar cvnnysvdd. Oafwyd ychydig eiriau hofyd ar y pen- derfyniaiT'hwn gan y Mri. James a Price, Cei; a Davies, Llwynlienwas; yna rlioddwyd y penderfyniad i'r cyfarfod, a chododd pawl) oedd yn y lie eudwylaw drosto. Cafwyd cyfarfod rhagorol acyroeddyn caelei lvwodraethu gan ysbryd iachusol dnvyddo. Bwriada Si i. 1). Davies dalu ymweliad [Ù Ceíllewydd naíll ai nos AVcner neu ddydd Sadwrn nesaf. Gobeithio y lI,ilr hertt'aith dawelwch i. draethu ei olvgiadau I gwleidyddol prosennol.—Tiidorian.