Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

6 erthygl ar y dudalen hon

ilgllip fpwtftatn*is. Nos…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

ilgllip fpwtftatn* i s Nos SADIVRS, lonavr .r:8ain, 1882. Llundain Gymreio. (O(J(li t,th cill (i(Illct)!Itt(I n OVMPERTIIAS Y CVMMRODORION. 1 LARCH. I.). JONES-DAVIES, 11 A., AR ADDYSG YN NGIIYMRU. Nos Fercher diweddaf, cynnaliwyd cylarloa cy- hoeddus cyntaf y gymdeiUvaa uchod sun y tym- mor presennol. Cymmerwyd y gadair gan y Dr. John Williams, o Harley Street, a dailleuwyd jiiipyi- gau y Parch. 1). Jones-Davies, ii. i., per- iglor North Benfleet, a diweddar Gymmrawd o Goleg yr Emmanuel, Caergvawnt, ar Y dymun- oldeb o ddysgu Saesneg trwy gyfrwng y Gym- raeg mewn ysgolion elfenol yn y manau hyny o Gymru lie y siaredir Cymraeg.' Y mae papyr Mr. Jones-Davies yn chwanegiad pwysig at y dcladl ar Addysg yn Ngbymru. Dagenymddy- weyd fod cymdeithas y Cymmrodorion wedi pendeifymi ei avgrapho, a'i gyhoeddi, a'i lcdaenu yn mys" yr aelodau, ac yn mysgy Cymry, ar ei thraul ei hun. Yn ngwyneb liyn, ni wnawn yraa ond rhoddi y crynodeb byraf o houo. Et, nad oes un cwestiwu wedi cael cymmamt o sylw yn N'diymru yu ddiweddar a cliwestiwn addysg, nid yw v aaith alarus fod miloedd o hlant Cym- reig yn gadael yr ysgolion elfenol yn flynyddol lieb ond y wybodaeth fwyaf arwynebol or laith Saesnec wedi gwneuthur yr argraph ddyladwy ar feddwl y wlad. Er fod y dirprwywyr a fa yn vmchwilio i sefyllfa addysg yn y Dywysogaetli yn cvtlnabod y diffyg, nid ydynt yu cynnyg un math o feddygiuiaeth; a gresynai y llefarydd ei bcxl wedi gadael cyfleusdra mor ragorol i alw sylw y llywodraetli at y mater i litliro o u gafae Yn ol tablau Arolygwyr yr Ysgolion yu Nghym- ru, yr oedd efe yn barnu fod o ddeutu 13,000 o blant yn gadael yr ysgolion yn flynyddol heb -? yinniiitriaet l i o sefyllfl feistroli Saesneg. Trwy o setyiita plant Cymreig a Seisnig o dri dosbarth, dangos- odd foll y mater yn un hynod o ddifcritol i'r Cymro; ao yu ol y drefn bresennol o gario yn mlaen ysgolion Cymru, nid oedd ef yn gwe edun gobaith am wellliftd. Klioddwyd y drefn hon- sef, y drefn sydd yu gorfodi yr athraw i beidio talu sylw i'r iaith a siaredir gan y plentyn-ar y wlad nid o herwydd easineb nac anystyriaeth yr awdurdodau.ond o herwydd y bu raid i'r Cymro, oes let, ddwy yn ol, gymmeryd ei ddewis o ddau ddrwg, naill ai bod y plant i gael [eu dysgu gan Gymro na fedrai ddim Saesneg, neu Saisnafedr- ai ddim Cvmraeg. O'r ddau, hwy a ddewisasaut y lleiaf, sef yr olaf, ac felly y daeth y drefn bres- ennol i fod. Ond nUie'r amgylchiadau a arwein- iodd i hyny yn awr wedi pasio, a hyderai ef yr unai Cymdeithas y Cymmrodoriou i ddwyn y mater ger bron y cyhoedd a cher bron y llywodr- aeth, yr hon sydd wedi dangos awydd i symmucl ymaitli yr anfantsision o dan ba rai yr ydym ni fel Cymry yu gorphwys. Derbyniwyd papyr Mr. Jones-Davies gyda llawer o gymmeradwy- aeth, a ohymmevwyd rliau yn y ddadl a ddilvn- odd gan Mr. David Lewis, bargyfreithiwr; M r. Howell Thomas, y Parch. John Morgan, M. A., Dr. Isambard Owen, M. A., a'r cadeirydd. Ter- fyuwyd y cyfarfod gyda'r diolchgarwch arferol. Y PARCH. D. LLOYD JONES, M. A., AR I GAUTA-)IA. BUDDHA.' Nos Ian, traddodwyd davbth yn nghapel Wil- ton Square, gan y Parch. D. Lloyd Jones, o Llau. dinam, ar Gautama Buddha, sefydlydd crefydd y Chincaid." Cymmerwyd y gadair gan Mr. Griffith Davies, Arundel Square, yr hwn a wnaeth yohydig sylwadau yn cynuwys amcan- gyfrif o grefvddau y byd a'u proffeswyr. Rhoddodd" Mr. Lloyd Jones adroddiad pur ddyddorol o'r lianes tvaddodiadol ynghylcli' Gau- tama Buddha,' sefydlydd Buddhistiaeth India a China; ond braidd na tbybiem ei fod yn gosod oormod o bwys ar yr hen groniclau y cyfeiriai atynt mor fynycli, y rhai gan mwyaf ydynt chwedlau traddodiidol o awduriaeth a dyfeisiad canlynvvyr Gautama amryw ganrifoedd ar ol ei farwolaeth. Yn yr ail ran o'i ddarlith, gwnaeth rai sy I wadauar athra wiaethau Buddhistiaeth, cref- ydd fel y dywedodd y Parch. D. Charles Davies, sydd yn ail yn unig i Gristionogaeth (er rhaid add f, gyda phellder aufesurol) yn ei moesoliaeth dvrchafiaeth. Tueddai rhai o ddigrif-chwedlau ilfr. Lloyd Jones yn y berthynas hon i iselu ych- ydig ar fawredd ei destyn. Diweddodd ei ddar- lith gyda gair neu ddau am gynnydd Cristionog- aeth yn mysg y Chineaid, a gwuaeth gyfeiriad arbellig at waith y cenadwr Cymreig, y Parch. Griffith John. Y mae perthynas Cymru a'r China Inland Mission yn clivvanegu y dyddor- deb a ddylid deimlo genym tuag at y rhan hon o'r Dywysogaeth. Ar gynnygiad y Parch. John Owen ac eihad Mr. Lewis H. Roberts, diolchwyd vn o-vnuhes i Mr. Lloyd Jones am ei ddarlith; ac ar gais y Parch. D. C. Davies i Mr. Griffith Davies am lywyddu. MAJTION. Y mae Mr. Owen Roberts, M. A., F. S. A., wedi derbyn v swydd o Drysorydd i Gymdeithas y Cymmrodorion, yr hon a aeth yn wag trwy farwol- aeth Syr Hugh Owen. Deallwn fod y Proffeswr Eudler, F. G. s., diweldar o Goleg Aberystwyth, wedi ei wneuthur yn director of Anthropological Institute. Cynnaliwyd cyfres o gyfarfodydd diwygiadol yn nghapelydd Cymreig y brifddinas yr wythnos ddiweddaf, pryd yr amlygwyd brawdgarweh yn mhlith gweinidogion trwy newid pwlpudau &'u gilydd. Nos Iau nesaf, bydd Mr. Richard Roberts, B. A., Canoubury, yn darllen papyr yn Wilton Square ar Political Dissent.'

GWEITHRED WARTHUS MEWN NEWYDDIADUR.

Y MF.THODISTlAID.

Marwolaeth y Parch. JOHN MORGAN…

Claddedigaeth Y Parch. JOHN…

Y BRAWDLYSUED". M O N.