Baner ac Amserau Cymru

t ?  TELERA V AM Y 'FANER.' I pris arerapMad dydd Mercher ydyw 2g. El phrls am chwsrter, yn rhacl drwy'r post, 01 cyminerfr t, nea unrhyw nllar mwy dan yr un amlen, yw yn 01 U. 2g. yr un. ond talu yn nilaen neu 2. 6c. os na wneir hyny. Ei ptoia wedi ei atampio yw tig. neu ta. go. y ehwarter, ond talu yn Dilaen a 3s. os na wneii hyny. PIllS argraphiad dydd Sadwrn ydyw Ig, yr no ond el phrls am ehwarter, yn rhad drwy y post, ydyw U. Sg,, ond talu yn mlaen, neu 21, os na wneir hyny. Anfonir 2 gopl drwy y post am 28. 9e. y chwarter, ond talu ya mlaen: neu Bi. os na wneir hyny. Hefyd, anfonir 4, 6, neu unrhyw gyfoller yn ddidraul drwy y post gan y Cyhoeddwr yn ol ly. yr un. Y MAX y chwarterl yn terfynu ddiwedd Mawrth, Mehefin Medi a Khagfyr. Yn mhob amgyithiad, anfonir hi yn mlaen hyd nes y ceir rhybudd I attal. NOL DALAETHA0 Yit AM-ERICA.-Aniouir y ddwy PAKBR am y prisiau canlynol ya ddidraul ir Unol Dal- aethau — BAXBK dydd Mercher yn ol St. Sc. y ehwarter, a BANEK dydd Sadwrn yn ol 2s. 2c. y ehwarterond yn jnhob amerlchiad, y maeyn rhaid' talu yn miaeu, ac «ttelir hi pan T bydd yr arian wedi eu treullo. Gellir anion trwy adratft ar fangc, neu ar ryw dy maanachol uarchus diogel arall yn Lloegr; a gwell hyn na thalu trwy bapurau dollars yr Unol Ualwfthau, gan fod eu gwerth nwy yu gyfnewidiol yn y wlad hon. G*ll' pawb hefyd pa bryd y terfima. JlARDDONIABTtI,- Y mae ami un o'r beirdd, wrth anfon en cyfansoddiadau i ni, yn PWYIO arnom eu cyhoeddl yr wythnos oesaf.' Dvmunwn hyabysu y cyfryw fod yn ammliosSibl i ni gyilawni eu eais ond fel hysbysiadau. 09 bydd rhyw rai vn dymuno hyny wrth anfon llineilau ar farwolactliuu, priodaaau, neu euedigaethau, Ac., dealler y bydd yn angenrheidiol iddynt anfon 3c. am bob lhnell a gynnwvsa y cyfansoddiadau. Caat felly ymddangos yn 1 nesaf,' ac ni byddwn yn gyfrifol am eu rhagoroldeb fel cyfansoddiadau. Os na wneir hyn, bydd yn angeiutneid- 101 i ni anfon v eyfansoddiadau at oiygydd y Fardd- oniaeth, a chymmer felly rai wytbnosau cyn ymddangos, yn ot twrn y farddoniaeth fydd mewn llaw.

ITTKKAV AM HTSBYSIADAU. AM Hyibysiadan o. I Yn Eitieu,' Ac., y pm fydd yn ol M y Ulnell argrapbedig, o. telir yn mlaan llaw; neu, 4c. y llinell, os na wneir hyny. Codir fel am dair UlDen. .m%ysbyzied ddigwyddo tod yn llai na hyny. Y PRis am Hysbysiadau Masnachol, Ysgolion, Eiatedd- fodau. Cyfarfodydd Cyhoeddus, Iilyfrau, &c fydd yn ol St. y fodfedd-gan fesnr i lawr y golofn.

t —— ————————————— GENEDIGAETHAU. CLOUGH-Gorphenaf 26ain, yn 2, Hough Green, Caer, priod Mr. G. F. Clough, ar fab. Avir,S-Awst 4ydd, Mrs. Susannah Danes, Ty'nllwyn, Cann Oifice, ar ferch. OWEK--Gorphenaf 28ain, yn y Deondy, Llanelwy, priod Deon Llanelwy, ar ferch. PARRY --J-'orphenaf 27ain, priod Mr. Robert Parry, Westeote, Hoole, Caer, ar ferch. THomAs--Gorphenaf 26ain, priod Mr. William Thomas, Pencraig Ucliaf, Llanwinio, ar fab. "WTSNE—Awst laf, priod Mr. Elias Wynne, aaiedydd, Beacon's Hill, o'r dref hon, ar fab. PRIODABAU. ELLIS-WILLIAMS-Gorpbenaf 30ain, yn nghapel y Methodistiaid CalSnaidd, Penmachno, gan y Parch. Thomas M. Jones, y gweinidog, a Mr. Richard Huglws, cofrestrydd, Mr. R. 0. Ellis; Highgate, Ffestiniog, & Miss M. A. Williams, merch hynaf Mr. Richard V. Williams, Hendre House, Pen- mitchno.. VATGHAN—STOBBT—Gorphenaf 30ain, trwy drwydd- ed. yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, Llanelwy, gan y Parch. B. Hughes, Mr. John Vaughan, Ty n- y-coed, a Miss Ellen Storey, merch Mr. John Storey, Pen-y-bryn—y ddau o Llanelwy. MARWOT-A THA-U. IUYIES—Awst 3ydd, yn CSain mlwydd oed, lIIrs. Daviea, anwyl briod Mr. David Davies, Ygol y Bwrdd, Khydgaled, ger Dinbych. ar ol hir nychdod. Cymmer ei ehladdedigaeth le ddydd Iau, yn myn- went cdpel y Groes. D.W'JEs—Gorphenaf 25ain, yn Lewis Arms, Penrhiw- fer, Mr. Thomas Davies, Gellifron, Ton-yr-efail. Claddwyd ef y dydd Ian canlynol, yn mynwent eglwys LlanwoHo. JAMKS—Gorpheuaf 20fed, Mrs. Mary James, gweddw diweddar Mr. Phillip James, Pantbuarthe, Llan- winio. Cymmerodd ei chladdedigaeth le y dydd Mercher canlynol. pryd y gweinyddwyd gan y Parch. B. Pa vies, y gweinidog. LFWIS-Awst 2il, yn xiiiy ei thaid a'i nain (Mr a Mrs Darid Jones, Pen-y-stryd, Gellifor), Harriet Gwladys i.cwis, rnercli ieuengaf Mr. a Mrs. John Lewis, Ysgol y Bwrdd, Drefnewydd, Rhyinm, ar ol dim vpd un diwruod o saldra trwm, yn tiwydd a phed- war mis oed. [ H v s b y s i a d Faban syw, nid yw dy waith—yn y byd, Er mai ber fu d'ynidaith; Heb ei orphen yn berffaith, Wyt berl Crist heb arliw craith. J. J. G. WRIGHT-A.wst 2n, ar enedigaeth un bychan (H?rw-   priod Mr. Edwin Wright, pla?trwr, Gr.i View, Beabon's Hill, Dinbych, yn :.>9ai,: mlwy,ld oed. Gadawodd briod a chwech oi)iaritarei?ui. ), r oedd hi yn ferch i JIll'. Andrew ,Jaml'. O'?r Bwyddfa hon, Cymmerodd ei chladd- ??aet??yn?nweutyr Eglwys Wen prydnawn ddydd Mawrth diwedJaf. ihysbysiadl. mncoheth CATHERINE E' OwM, ^rch /<cAa? ?? a ,??. OWES. Pwk ?op. Blaenau Ffatill iV. BIAF'P, lesuln (le%,is droafabanod bach. J'edd ef ei liuuan, Eiddo r cyfryw rai etileddiaeth ydyw 1teyrnas nef aa walierddwch iddynt atat ddod. i>Tvs-irenad ddaeth a chipiodd Catherine bach, o LJacll fyd i ardd r per lysiau r nef. iMDEITHYDD.

l'V-i gwasuuartbvdd ar y tfordd haiam y de- 'rl'oIDJ y PaFch. J. McNeill, y pregethwr pobl- c;1iid, »t et yrfa yn y byd?* > '■

PA BRYD Y CEIR DADGYSSYLLTIAD? I I DDYCHWELYD at yr hyn oedd genym mewn llaw yr wythnos ddiweddaf, da genym allu dwyn tystiolaeth chwanegol i'r teimlad o foddhad a llawenydd sydd wedi ei gynnyrchu yn mhob civr o'r Dywysogaeth gan lythyr amserol dau ysgrifenydd Cynghrair Cenedl- aethol y Rhyddfrydwyr. Hwyraeh y eyd. nabyddir, hyd yn oed gan y gelynion, ein bod ni mewn mantais weddol dda i allu deall teimlad corph ein cydwladwyr ar fater o'r natur hwn; ac yr ydym, yn y modd mwyaf dibetrus, yn dadgan ein harIg lylioedd- iad fod yr epistol a gyhoeddwyd, yn y ddwy d da f -,fedi bod yn iaith, yn ein rhifm l:: .-cldaf, bod yn symbyliad o'r fath gryfaf i'r pwnge ag y mae calon Cymru wedi ei osod arno yn mlaenaf o'n holl gwestiynau mawrion, ae wedi dwyn Dadsefydliad a Dadwaddoliad yr Estrones' megys o fewn cyrhaedd ein golwg. Dyma, mewn gwirionedd, ydyw yr hyn a olygem ni pan yn. sôn am fater o'r fath wedi ei ddwyn o fewn cylch yr hyn a elwir yn I wladweiniaeth ymarferol.' Ar yr un pryd, ystyriwn mai da: a fyddai i ni cdrych yn mha le yn gywir yr ydym yn sefyll; neu mewn geiriau eraill, pa fodd, yn wyneb y llythyr crybwvlledig, yr ydys i atteb y cwestiwn a osodasom yn benawd i'r erthygl hon Pa bryd y ceir Dadsefydliad ar yr Eglwys yn Nghymru ? Ofnwn rhag i neb fyned i orphwys ar ei rwyfau, a thybio fod y gwaith ar ben, dim oud cael llywodraeth Ryddfrydig i swydd. Byddai unrhyw syniad o'r fath yn garogym- meriad dybryd. Yn ylle cyntaf, addefa y Mri. SCHNAD- HORST a HUDSON yn eu Ilythyr, iiad ydyw gwaith eu Cynghrair hwy yn gosod pwngc yr Eglwys yn Nghymru yn ail ar eu rhag- len, o gwbl i'w ystyried fel yn rhwymo y weinyddiaeth Ryddfrydig, pan y daw hi i swydd ar ol yr etholiad cyftredinol nesaf, i gymmeryd y cwestiynau i fyny yn y drefn y bydd y Cynghrair a'i Bwyllgor yn eu gosod i lawr; hyny yw, gallai y weinydd- iaeth gymmeryd achos yr Estrones' i fyny yn chweebed neu yn ddegfed, ac nid yn ail, ac yn uniongyrehol ar ol Ymreolaeth i'r Iwerddon. Addefwn nad oes ynom lawer o bryder ar y pen hwn a hyny am mai rhy brin y credwn y bydd i'r llywodraeth new- ydd ddiystyru ac anwybyddu cymmaint a hyny ar y drefn a osodir ar bethau gan Gynghrair y blaid. Ni byddai yn ddiogel iddi feiddio gwneyd dim o'r fath. Ar y pen hwn, credwn y gall ein darllenwyr fod yn eithaf tawel eu meddyliau, er pob peth a ddywedir yn y llythyr. Mewn cyfeiriad arall, yr ydym ni yn gweled arwyddion y bydd angenrheidrwydd am weithrediad o'r gras o amynedd. Dygir y mesur newydd ar Ymreolaeth i'r Iwer- ddon i mewn, yn naturiol, yn mlaenaf dim; a chymmerwn yn ganiataol y bydd iddo gael ei basio gan Dy y Cyffredin gyda mwy- afrif mawr. Yna anfonir ef i Dy yr Ar- glwyddi; a pha beth a fydd ei dynged yno yw y cwestiwn nas gall lai na chodi hyd yn oed yn awr. Hwyrach mai I curo danodd' i farn y Ty isaf, a llais y wlad. Gall wneyd hyny, meddwn; a gobeithiwn mai y doeth- ineb hwn a arddangosir ganddo. Ond y mae yn dra ammheus genym. Wrth gofio cyfansoddiad y Ty uchaf-cofio mai o elyn- ion pob diwygiad yn gyffredinol, a'r diwyg- iad hwn yn arbenigol, y gwneir y mwyafrif mawr o'i aelodau i fyny, a chofio hefyd fod y rhai hyny wedi tynghedu eu hunain i gymmeryd eu harwain gan archelyn y Gwyddelod, yr ydym yn dyfalu yn gryf mai gwrthod y mesur a wna Ty yr Ar- glwyddi y tro cyntaf, o leiaf. A pha ganlyniad a fyddai i hyny 1 Byddai dau lwybr yn agored i Mr. GLADSTONE o dan yr amgylchiadau adfydus hyn — creu nifer digonol o bendefigion newyddion, a'u hanfon i'r Ty i orbwyso pleidleisiau Arglwydd SALISBURY a'i glymblaid; neu ynte, appelio at y wlad yn erbyn yr arglwyddi mewn etholiad cyffredinol cyn ceisio gwneyd dim arall. Os cawn farnu yr hen arweinydd gyda golwg ar y dyfodol oddi wrth ei ym- ddygiadau yn y gorphenol, yr ydym yn teimlo yn lied sicr mai y cynllun diweddaf a fabwysiedid ganddo. A dichon y byddai y cwestiwn o fodolaeth Ty yr Arglwyddi, hefyd, yn cael ei daflu i'r glorian. Ond fe welir ar unwaith fod hwn yn cyn- nwys oediad mawr ar benderfyniad achos yr Eglwys yn Nghymru. Ystyriwn ein bod yn dyfalu yr hyn sydd yn fwyaf tebygol o gymmeryd lie, er mor dra cbroes i'n teimladau ydyw; ac am hyny, yr ydym yn galw ar ein cydwladwyr i weith- redu amynedd. Yr ydym ni, o'r dechreu, yn rhagweled mai gyda Thy yr Arglwyddi y gall y rhwystr mwyaf ar ffordd sylweddol- iad ein dymuniadau cenedlaethol gyfodi. Yn wir, awn mor bell a dyweyd, a chaniatau fod Ymreolaeth y Gwyddelod yn cael ei basio mewn canlyniad i ail etholiad cyffred- inol am y byddai y Ty Uchaf yn ofni gormod am ei ddiogelwch ei hun i'w wrtliod vr ail waith-ac yna, fod y maes yn glir i ddwyn y Mesur ar Ddadsefydliad yn Nghymru, nid ydym yn sicr, er i Dy y Cyff- redin ei basio gyda mwyafrif mawr, na byddai i'r arglwyddi ei daflu allan fel Mesur yr Ymreolaeth; yna, y llywodraeth yn ym- ddiswyddo ac etholiad cyffredinol drachefn yn cymmeryd lie; a mwyafrif Rhyddfryjlig yn cael ei ddwyn i mewn (gobeithio) i'w gario i fuddugoliaetb. Os gofynir i ni i ba beth y gwnawn y dyfaliadau hyn, attebwn ar unwaith, er mwyn ein deffro fel gwlad i beidio ystyried fod y nOd mawr o fewn ein cyrhaedd, a phob ymladd am dano drosodd. Na, y mae ein gelynion yn lliosog ac yn gyfrwys. Am- ynedd a phenderfyniad di-ildio sydd i n nodweddu.

Y WESLEYIAID A RHYDDFRYDIAETH. YCHTDIG flynyddoedd yn ol, cymmerid yn gan- iataol, gan bawb bron, fod y Wesleyiaid yn mhlith cefnogwyr mwyaf selog y blaid Don- aidd ar faterion gwloidyddol; ac yr oedd lie i gredu fod Ceidwada-eth yn meddu y fath ddy- lanwad ar y cyfundeb fel yr ofnai llawer nad oedd gobaith am i neb lwyddo i gael gan y gynnadledd fabwysiadu mesurau oeddynt yn gydnaws ag ysbryd yr oes.' Ond dengys ffeithiau sydd yn ddigon hysbys i bawb sydd yn gwylio symmudiadau y cyfundeb, fod cyt- newidiadau dirfawr wedi cymmeryd lie yn ddi- weddar. Yr oedd y llywodraetb, ynglvn a phob peth eglwysig, mor llwyr a hollol yn nwylaw y gweinidogion fel yr oedd yn an. hawdd iawn cael gan y Ueygwyr i gymmeryd y dyddordeb dyladwy yn yr achos; ac os byddai rhywun mor liyf i son am i'r aelodau gael mwy o lais yn ngweithrediadau y cyfundeb, ceid prawf ar unwaith mai ofer son am ddiwygiad, gan 'fod pob peth wedi gweithio mor ragorol yn yr amser a fu. Ar ol brwydro yn galed, llwyddwyd i agor drws y gynnadledd i'r lleyg- wyr. Yr oedd hwa yn gam yn yr iawn gyteir- iad and gan nad oedd y Ueygwyr yn mwyn- hau yr un hawliau a'r gweinidogion, nid oedd yn debyg y byddai yr eglwysi yn foddlawn heb gyfnewidiadau pellach. Er fod y bobl yn argyhoeddedig fod eisieu gwella a chyfnewid llawer o reolau, anhawdd oedd eu cyffroi i roddi cam effeithiol er sicrliau y cyfnewidiadau hyn. Beth bynag, penderfyn- odd nifer o wilr mwyaf Rhyddfrydig y cyfun- deb i seiydlu newyddiadnr, dan olygiaeth ein cydwladwr enwog, y Parch. RUGH P. HUGHES a bu y symmudiad hwn yn foddion rhagorol i oleuo y wlad.' I S2)read the light. ydoedd ar- wyddair golygydd y Methodist Times,' ac y mae y gwaith yn auhygoel bron. Yr oedd anhws. derau mawrion iawn ar y ffordd, ac nid ydyw yr anhawsderau hyn wedi eu llwyr orehfygu. Y mae Toiiaid y cyfundeb Wesleyaidd ar hyn o bryd yn ymladd yn gyffelyb iawn i'r modd yr ymladda 'ffeiriaid Eglwys Loegr yn Nghymru. Y maent yn argyhoeddedig fod eu dylanwad yn lleihau, ac fod eu gwrthwynebwyr yn sicr o fuddugoliaeth yn y pen draw. Yn anffodus, y mae Mr. HUGH PRICE HUGHES ar hyn o bryd yn ymddangos i aulan- tais ynglyn a'r helynt sydd yn y cyfundeb ar bwngc y Genbadaeth Dramor. Nid ydyw yr haeriadau a wuaed yn y Methodiit Times wedi sefyll prawf. Dangoswyd dilfyg gofal a dylas- ai Mr. HL-GHES wneyd ymchwiliad mwy manwl cyn cyhoeddi llythyrau Dr. LUNN. Ond y mae yr anffawd wedi rhoddi mantais rhagorol i Doriaid y cyfundeb i ymosod ar eu prif elyn, ac anhawdd fuasai cael prawfion amlach o ysbryd d'ialgar nag a geir yn y dadleuon a gafwyd y dyddiau diweddaf yn nghynnadledd Bristol. Hyderir y bydd i Mr. PRICE HUGHES sefyll ei dir, a dal i ymladd, o blegid os ydyw nifer o weinidogion enwocaf yr enwad yn ei erbyn, nid oes ammheuaeth nad ydyw eglwysi wrth ei gefn, ac yn barod i ddal ei freichiau i fyny. Nid oes wythnos yn myned heibio nad ydyw y Methodist Times yn dadleu dros newid rhyw reol neu gilydd, ac y mae yr holl gyfnewidiad- au y dadleuir drostynt yn sylfaenedig ary gred- iniaeth y dylai y lleygwr a'r gweinidog fod ar yr un tir, ac y dylid dangos ymddiried llwyr a hollol yn' marn y lliaws.' Prawf arall fod Rhyddfrydiaeth yn ennill tir yn y cyfundeb oedd gwaith Mr. GLADSTONE, y dydd o'r blaen, yn cyfarfod nifer o brif leygwyr yr enwad, ao yn cydwledda gyda hwynt. Gwa- hoddwyd Mr. GLADSTONE, a'r boneddigion eraill, i gyfarfod &'u gilydd, gan Mr. PERKS- prif gefnogydd Mr. PRICE HUGHES yn ei holl symmudiadau. Y mae gweinidogion y Wesleyiaid Cymreig bron yn unfrydol o blaid y Parch. HUGH PRICE HUGHES, ao y mae llawer o honynt yn barod i ddadleu dros i'r Ueygwyr gael eu gosod ar yr un tir yn hollol a'r gwyr lien. Nid oes cym- maint ag un Ceidwadwr yn mhlith y gweinidog- ion yn Nghymru, ac y mae He i gasglu fod nifer yr aelodau sydd yn pleidio Toriaeth yn lleihau bob dydd. Disgwylir y bydd i'r Wesleyiaid gymmeryd eu rhan yn deilwng o Ymneilldu- wyr yn mrwydr fawr y Dadgyasylltiad.

Y TWRC YN EWROP AC ASIA. 'DYNIONACH drygionus ydyw yr Armeniaid hyn y maent yn meiddio amddiffyn eu hun- ain pan y gwneir ymosodiad arnynt.' Dyaa swm a sylwedd, a gwir ystyr, pob dadganiad swyddol a ddaw o Gaer Cystenyn ar achwynion ae adfvdon Armenia. Wrth gwrs, nid oes genym le am foment i esgusodi dim ar yr Ar- meniaid hyny a fuont yn Nghaer Cystenyn, y dydd o'r blaen, yn creu terfysg gwaradwyddus yn eu heglwys hwy eu hunain, yn yr hwn der- fysg na diafodd hyd yn oed y patriarch ond di- angfa gyfyng am ei fywyd, ac yn yr hwn y caf- odd llawer o bersonau eu harcholli, ae eraill eu Uadd. Tuedd ymddygiadau o'r fath yma, gan nad pa beth a allai fod yn rheswm neu yn esgus drosto ydyw, gwanychu cydymdeimlad Ewrop tuag at yr Armeniaid sydd yn eu gwlad eu hunain yn cael eu gwir orthrymu. Gkyr y pashias cyfrwya yn Ngliaer Cystenyn hyn yn eithaf da; a pheth digon possibl ydyw, nad ydvnt hwy yn gofidio dim o herwydd ddsiiocl i'r terfysa hwn gymmeryd lie. Nid yw hanes y cythrwfl yn cael ei roddi yn llawn nac yn gy- wir yn y cylcblythyr sydd wedi cael ei anfon allan gan y 'Porth' at ei gynnrychiolwyr mewn gwledydd tramor. Ynddo, disgnfir iaith yr Armeniaid a ddechreuasant y terfysg fel 'yn ddichwaeth a disynwyr;' a diau fod hyny yn i ryw raddau. Ond yr eglurhad, ae nid yr hanes, sydd yn bwysig ac o hyny, ni cheir dim yn y cylelilythyr. Profa yr adroddiadan tod yr Armeniaid yn yr eglwys wedi colli eu hun- an-lywodraeth am eu bod yn drwg-dybio mai yr achos paham y gwrthodai y patriarch fod yn lfaenor ar ddirprwyaeth at y SULTAX oedd ei ddifaterwch tuag at ei gydwladwyr truenus yn Armenia. Oddi yno yr oedd y dclirprwy- aeth wedi dyfod. Nid oedd gan y patriarch wrthwynebiad i fyned gyda hwy ond nis gall- ai ei gwneyd yn gyfleus i fyned ary pryd y got. ycent hwy Addawai fyned ar ddiwraoa arall, ond yr oedd gan y ddirprwyaeth eisieu myned ar unwaith, neu beidio myned o gwbl. Pe bae Uywodraeth Twrci yn dangos mwy o ofal am ei achosion gartref, byddai Uai o angen am iddi anfon cylchlytbyrau at ei chynnrychiolwyr mewn gwledydd tramor. Gallasai y ddir- prwyaeth grybwylledig o Armenia roddi i'r SULTAN lawer o fanylion a fuasent yn synu peth arno am yr afreolaeth ofnadwy-sydd yn y rhan hono o'i ymherodraeth; ie, mewn ardal- oedd na chymmerai ond diwrnod neu ddau i fyddin Rwssia groesi dros y terfyn, a c hyrhaedd iddynt. Yr oedd rhai o'r cynnrychiolwyr hyn wedi dyfod o MooslI, a chymmydogaethau eraill, am yr anrliaith a'r creulonderail yn mha rai yr ydys yn ddiweddar wedi jclywed cym- maint. Yn ol y telegramau diweddaraf, myned o ddrwg i waeth y mae pethau, a'r llywodraeth Dyrcaidd yn dangos p ba radd y mae ei gwreiddyn.' Dywedir fod y Kurdiaid yn Moosh, Bitlis, ae Alashgerd—y tiriogaethau o ba rai y deuai y rhan fwyaf o'r dirprwywyr-i gael eu harfogi a rhychddrylliau Martini, a hyny trwy orchymyn y llywodraeth, Wrth gwrs, ni faidd y Cristionogion a dilyn yr esampl trwy arfogi eu hunain. Yn naturiol, gan hyny, y gallwn ddisgwyl clywed am ysgelerderau newyddion yn cael eu eyflawni yn y cymmydogaethau yn lied fuan, bellach. Nid ydyw yn debygol y bydd i'r Armeniaid draBerthu chwaneg ar y SULTAN gyda'u dirprwyaethau ato. Cvuimaint a hyn yna am un eithaf i'r ymherodraeth Dyrc- aidd. Gyda golwg ar yr eitbaf arall iddi—Macedon- ia—nid gormod fyddai dyweyd ei bod hi yn prysur agoshau at y cyflwr y darostyngwyd Bwlgaria iddo gan y creulonderau a arweinias- ant i'r rhyfel ddiweddaf rhwng Rwssia a Thwrci. Cvwilydd i wareiddiad ydyw, fod gallu yn cael ei oddef yn Ewrop, yr hwn y mae ei swyddogion awAurdodedig, naill ai yn gorchym- yn neu yn caniatau yr ysgelerderau dieflig sydd wedi eu disgrifio yn y llythyr a gyhoeddodd y Daily News oddi wrth ei ohebwyr yn y rhan hwnw o'r byd. Nid ydyw yr ystori erchyll am wthio y fidog boeth i ffroen dyn (gweler colofn arall o'r rhifyn hwn) ond enghraifft o gannoedd o weithredoedd llawn mor annynol yn eu bar- bareidd-dra a gyflawnwyd mewn cyfaodau cyff- elyb i'r un presennol yn hanes ymherodraeth Fahometanaidd Twrci. Pel rheol, rhagflaenu argyfwng y maent; a'n hargyhoeddiad pendant ydyw, mai arwyddion tymmhestl ar fin ymdori ydynt yn awr, hefyd. Mor bell ag y mae Ar- menia yn myned, anhawdd genym gredu fod unrhyw allu yn Ewrop a symmudai na Haw na throed, nac a ddywedai air mewn ffordd o wrth- dystiad, chwaith, pe bae Rwssia yn anfon ei byddin dros y terfyudir cyu nos yfory i fedd- iaunu y wlad. Yn hytracb, fe'i canniolid am y gwaith yu myned yno, am groesi y Danube, a gwaredu Bwlgaria o grafangau mall yr un a'r unrbyw anwariaid oedd yn prysur IJethu ei nerth, a dinvasgu ei lieinioes allan o honi. Ond;, nid Armenia yw de-ddwyrain Ewrop a'r unig reswm paham y mae y Twrc yn cael ei adael i gadw llaw gormes ar Macedonia ydyw, fod y Pwerau Ewropaidd yn teimlo gormod o aidli- igeddty naill tuag at y llall i ganiatan i un o honynt fyued yno ac estyn gwaredigaeth bryd- lawn i'r wlad brydferth a dyddorol houo. Ond pa fodd bynag am hyn, y mae yn amlwg fod yr adeg ger llaw pan y rhaid i'r gallu oedd orch- fygu digon ar eu hammheuon a'u drwg-dyb- iaeth y naill a'r llall, fel ag i alw cynnadledd ynghyd, gyda'r amcan o estyn rhyw fesur o amddiffyniad i'r Macedoniaid, ac attal y rrwrc i osod terfyn ar bob peth mewn un oddaeth fawr a chyffredinol. TJn o ddau beth a raid i wlad Macedonia ei gael :-naill ai ymreolaeth, neu ynte gael ei chyssylltu, mewn undeb cryf a rheolaidd a rhyw wlad Gristionogol. Nid oes dim ag sydd eglurach na'r ffaith nas gellir ei gadael yn ei chyllwr presennol ond ychydig yn hwy; ae er mwyn diogelwch Ewrop, cysur ei thrigol- ion, a cbyfiawnaer cyffredinol, ein hyder a'n gweddi ydyw, na chedwir yr ymwared hwn oddi wrthi yn hir.

Y GERI MARWOL YN MECCA. PUM CANT 0 FARWOLAETHAU MEWN DIWRNOD. PARHAU i fyned ar gynnydd y mae y geri marwol yn Mecca, » dywed pellebyr a dderbyniwyd oddi yno ddydd Sabbath, fod pum cant o bersonau wedi meirw yno y diwrnod blacnorol. Ar y 29ain a'r SOain o Gorphenaf, cymnierodd cant a banner o farwolaethau le, ac y mae nifer mawr yn trengu yn ddyddiol. Y mae rhai caunoedd o bererinion Arabaidd yn y dref ar hyn o bryd, ac wrth gwrs, y mae y cytfro yn fawr.

LLOFRUDDIAETH DDWBL YN LLUNDAIN. YMDRECHFA OFNADWY GYDA'R LLOFRUDD. CAFODD dau ddyn eu llofruddio yn Kingsland, Llundain, noa Fercher, o dan amgylchiadau hyn- od o wefreiddiol. Cyn-tilwr, o'r enw Hargon, vdyw y lIofrudd, ac enwau y rhai a laddwyd gan- ddo oeddynt Walter Wheeler, 35ain mlwydd oed, a William Lambert, 60ain mlwydd oed, a'r ddau yn eerbydwyr o ran eu galwedigaeth. Yn tiaenorol i'r ffrwgwd angeuol, cymmerodd eweryl le rhwng y pleidiau mewn tafarndy; ond gan fod y tystiol. aethau a roddir yn amrywiol eu ffeichiaa, nid yw yn hawdd cael gwybodaeth sicr parthed yr hyn a avweiniodd i'r jfrwgwd hwn. Ond nid oes am- mheuaeth o gwbl yn bodoli ynghyloh amgylch- iadau y trosedd ei hnnan. Yr oedd Wheeler, Lambert, a dyn o'r enw Martin, yn sefyll ar gongl un o'r lieolydd, pan v daetb Hargon heibio. Gwnaeth un o honynt sylw i'r perwyl fod ganddo lawddryll yn ei feddiant. Trodd Hargon atynt yn sydyn; a chan annelu yr erfyn at y tri, goll- yngodd dair o ergydion yn gyflym ar 01 eu gilydd. Cwympodd Wheeler a Lambert i'r llawr yn farw gyda bwled wedi treiddio i mewn i'w hymenyddiau. Cafodd Martin ddiangfa wyrthiol. Yna cymmerodd ymdrechfa ofnadwy le i geisio dal y ilofrudd. Ymosododd tyrfa o bobl arno, ond Uwyddodd Hargon i'w lioagoi am rai munyd- au. Modd'bynag, rhuthrodd dyn, o'r enw Wil- liam Knifton, brawd i'r her ymladdwr, ae un arall, o'r enw Newmao, arno; ae wedi i ysgarmes ifyrnig gymmeryd lie, llwyddasant i sicrhau y Uawddryll, yn yr hwn yr oedd tair o ergydion heb eu gollwng. Bu y Ilofrudd yn ymdrechu am o ddeutu deng munyd gyda'i ymosodwyr ar y llawr. Rboddwyel rhaff am ei wddf, ond tynwyd hi ymaith gan Knifton. Daeth cerbyd heibio yn y man, a gosodwyd ef ynddi; ond yr eedd yn rhaid i amryw ddynion eistadd arno, mewn trefn i attal iddo ddiangc ymaith. Pan gyhuddwyd ef o'r llofrmldiaeth yn ngoraat yr heddgeidwaid, gwrthododd ddyweyd dim ynghylch yr anfad. waith, na chwaith ynghylch yr hyn a ashosodd iddo ei chytlawlli.

Y mae cynnifer a 353 o ysgolfeistri, a 683 o feiatresi yn cael eu cyfiogi gan Fwrdd Y sScl Llandain.

Y GOGLEDD. Penderfyna corphoraetli Liverpool wneyd ty cychod ar lan llyn y Fyrnwy. Mr. W. Jones, o Ivthyrdv Caerlleou, sydil wedi ei bennodi yu bostfeistr Rhiwatmn. Y mae seiodorf ardderchog y Welsh Fusilien wedi ei chyflogi i wasanaethu yn eisteddfoi Bangor. Yn Llanfairfechan y trenlia v nofelydd Saesnig eawo-, Walter Besaat — e; wyliau. Cvmmerodd ymrysonfa saethn nis-irclitAvyr sir Ddinbych le yn Erddig Park, Uwremti,, ddydd Sadwrn. Dychwelodd gwirfodJolwyr yr AaiwvtUig a Towyn, Meirionydd, ddydd Mawrtli. r or^aj agos i ddwy tit o bersonau yn gwersyllu ur y moifa. Cyfrifir fod deng mil (10,000), o b-rionau wedi eu etudo i Landndno gyda'r cerbydres-i; ac ugaia mil (20,000), gyda'r agerlongau ddydd Llutl di. diweddaf. Deallwn fed eqgob Llanelwy, ar argvmmliell. iad y Parch. R. 0. Williams, rheithor Treilyn- non, wedi pennodi y Parch. R. Owen. cmad Rhy), i fywoliaeth Bagillt. Yr wythnos ddiweddaf, cytiwvnwyd plat arian, gwerth Iti0p., i eagob Bangor gan 'hen hogiau Coleg Crist, Aberlionddn, Yanot Rammadegoi Dolgellau, ac Ysgot y Friars Bangor. Wedi bod o hono yn teitbio yn yr America am o ddentu tri mis, y mae y Parch. Daniel Edwards, gweinidog y Tabernacl, Brviubo, wedi dychwelyd adref mewn iechyd rhagorol. Y mae y Proff-swr John Rhys, ar hyn o bryd, yn Ynvs Manaw, yn a^tmlio y dr,fo:!i,iith. Cy boeddir gweddïan henafol M.i.Mwa" ac y.nf. enir y rhagdr^ith gan y Cyinro dysgedig. Dydd Llun, vmwelodd gweithwyr v Ilzi. T(lhl Matthews a'i Gyf.. Hatton Gardeu, Liverpool, a tbref brvdferth Llangollen. Yutwelasant r, c prif olygfeydd a Ueoedd o ddyddortleh; ac ar y cyfan, treuliasant ddiwrnod hynod o liapns. Ymwelodd rhai miloedd o dilyeithriaid a phentref tawel Pen-ar-Iâg ddydd Liuo. Yr oedd pare y Castell yn agored, a chymmeiwyd mantais ar hyn gan nifer fawr o r ymwebvyr. Nid gedd Mr. Gladstone adref ar y pryd: ac felly, yr oedd y brwdfrydedd yn llai nag urfer. Y mae y Parch. Dr. David Roberts fTkmi Ogiveu), yr hwn sydd yn dathlu ei briodas euraidd ar y 7fed o Awst, wedi cael ei ethoi yn gadeirydd Coieg Caerfyrddin am. y ttwyddvn ddyfodol. Os bydd cyfrol trenliinol v doetbawr teilwng allan erbvn yr.tdeg y u:i. y fath. gvfleM- dra euraidd fydd i'w gyfeillion ei longyfarchdrwy erchi copi. TEEFFYXNON.—Dirwif drOii!. Yn heddlys y dref hon, ddydd Mawrth, cylmddwy.l dau bysgotwr, o Pargate, Caeilfeou, or onvm VtH. lia.ni Milmer a John Smith, o bysaota, yn \T afoti Ddyfrdwy heb drwydded luiodol. Can- fvddwyd y dynion o fewn dosbarth ceidwaid yr afon ar yr IGag o Fehelin a phau otvnwyd iddynt am en trwydded, nid oedd ganddynt y cyfryw. Cawsant eu dirwyo i 5p. a'r coatau. CONNAH'S QUAY. Mono llong. Dfd,1 Sadwrn, cafodd agerlong newydd, o'r enw Windermere, ei morio allan o iard v. Mri. Fergnsson a Baird, yn ngwyddfod itif'jc fawr o edrychwyr. Y mae y llong we.ii iii badeiladu er cyfarfod a. gofynion Lloyd a Bwrdd Mnsnach. Bydd iddi gario 300 tynell. Y mae y ewmni hwn wedi adeiladu chwech a deugain o longaa eraill ar y Ddyfrdwy. CAERNARFON.—Bustych gi^lltio)u—Ctevq;d cryn gyffro yu y rhan isaf o'r dref hon, y dydd o'r blaen, drwy i ddau fustach ymwylitio tra ar en ffordd o'r sterner bach i'r lladd dy. "Diany- odd un drwy yr heolydd ond lIwyd,yd i'w gael i ardd y Prince of Wales, ae oddi yno dygwyd ef i'r lladd dy. Bu y llall yn/ymbrangc io am amser maith ar hyd Bank qoay ac yr oedd yn dra pheryglus i'r nifer nwwr o berjunan a ymgasglasant yno. Pan wfelwyd nad oead fodd ei drin, saethwyd yr anifail yn 'Stryd Pedwar a Chwech.' Ai nid-oes modd cael rhyw lwybr diogel i ddwyn anifeiliaid o'r fath ar hyd y dref ? Dïau fod hyn yn deilwng o sylw y rhri y perthyn iddynt. CORWF.N.—Undeb corawl Eghuysig Penllyn. ac Edeyrnion.-Cynuplir yr wyl gerddorol utliod ddydd Mercher, Awst 27ain. Y mae y program cerddorol yn nwylaw gwahanoigynnulleidr.ioeud Eglwysig y ddeoniaeth er's llawer o wytbnosau. bellach, a deallwn fod y cerddorion yrJ prysnr. barotoi ar ei chyfer. Y mae y llwyddiant a tl(ll- lynodd yr wyl yn y Bala y llynedd wedi cofli brwdfrydedd aelodau eglwysi y ddeoniaeth, fel v gellir sicrhau y ceir givyl twy liwyddiannus eJeai. Y mae yr undeb wedi bod yn ffodus yn newisiaii eu hysgrifenyddion, canys y maent yn gylryw droaut bob careg er hyrwyddo lhvyddiant sym- mudiad yr ymgymmerant ftg ef. LLANDUDNO.—Ysbeilwyr yn 11 ddalfa.—Yn gymmaintag fod nwyddaa yn cael eu colli o ystafelloedd bwyta yn ngorsaf v dref hon, rhoddodd Miss Barker, yr hon a arol.vga v cyfryw, hysbysrwydd o'r peth i'r heddgeidwaXi, Daeth y cudd-heddgeidwaid Smart i lallT o Gaergybi, gyda'r canlyniad fod tri o bersonau wedi eu cymmeryd i'r ddalfa. Rhoddodd, Mr. Smart ovchymyc i'r cudd-swvddog Odell. Caer- gybi, guddio ei hnn yn un o'r ystafelloedd Eu- Wener diweddaf; ac o ddeutu banner rw-, clvw" odd y drws yn cael ei agor gan ddau ddyn. Ym- ddengys eu hod yn siarad a'u gilydd ynghyich. y IIsdrad; ond torwyd eu hymddiddan yu fyr -gan y swyddog, yr hwn a ddaeth allan o'i ytrgudu- fan. Gyda chryn anhawsder, Uhvvduodd i gvm- meryd un o honynt i'r ddalfal--sei Owen Hughes, brakesman, o Fangor, ilvad Sadwrn, d&liwyd Joseph Lloyd, porter, a Richard Tboni'iS glsE- hawr cerbydau, o Landudno Junction. Cyhudd ir Lloyd o fyned i mewn i'r ystaWl fwyta, a Thomas o ladrata ysgubellau. Y m'te y tri wxh eu cymmeryd ger broa yr v nad an, an hachas wedi ei ohirio. FFLINT.—Cyrnmunfa fferddorol.—CyannIivrvd cymmanfa gerudorol gyntaf cylchdaith V/esley- iaid Bagillt yn nghapel Fflint. Cynnaliwyd y cyfarfodydd yn nghapel y Wesleyiaid, yr t^vn ydyw yr helaethaf yn y dref; ae yr oedd pob congl o hono wedi ei lanw & gwr.,iyy,ItNv %,r. Yn ngbyfarfod y prydnawn, cymmyl-wyd v gftdsir gan y Parch. W. H. Evans, CaeÚleõu. Ehifii y cantorion o ddeutu ,ait),, ynghyd o Bagillt, Llaneutjnin, Connah's Quay, Moriah, a Chaerlleon. Yr arweinvdd ydoedJt Mr. Edward Jones (Gv:atnyj), Liverpool: a gwnaeth ef aV oantTiion eu gwaith hyd tuddJou- rwydd pawb. Am banner awr wedi pump, cafodd gotyittdaith fawreddog ei ll'urlio, a cheraJ- odd loon trwy v prif heolydd. Dati:aawyd 4 AndftVusia,' a Theyrna«oedd y Ddaear,' o !li>n prSTwylfod Mr. a Mrs. Pratt; ar yna aeth y:' Otymdaith yn mtaea. Yn yr hwvr yr oedd v capel yn orlawn. Llywyddwyd .:au y ParcJ- David Jones, arolygydd y gylchdaith a ibia- ddodwyd anerehiadan byr a phwrpasol gan Mr.. I' Peter Jones, Helygain a Dr. Williams, Fdin*- j Canwyd lli&vis II dynau yn rhagoroU CyieiliwY-

achos i gyflafareddiad gan Arglwydd BRAS- BEY, neu Arglwydd Aberdar a dygwyd hyn o dan sylw cyfarwyddwyr y cwmman. Nid ydym yn gwybod a dderbymr ef. Yr ydym yn ofni nas gwneir; ond y mae yn glod i'r gweithwyr eu bod hwy wedi ei wneyd.