Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
16 erthygl ar y dudalen hon
I D I N B Y C H. I
I D I N B Y C H. I Owelliant gicall. Y n ein hadroddiad o enwau y buddugwyr yn Arddangosfa Amaethyddol siroedd Dinbych a Fliint, gwnaethom un caingymmeriad pwysig Dywedasom mai ci perthynol i Mr. Scott Bankes, Llaneurgain, a ennillodd y brif wobr yn nosbarth y setters. Y mae hyn yn gamarwem- iol, o blegid ei perthynol i Mr. David Williams, St. Hillary's Cottage, o'r dref, hon a gipiodd y Uawryf; ac ni chrybwyllwyd am gi Mr. Bankes o gwbl. Y mae yn ddrwg genym o herwydd y cam- gymmeriad, a dymuuwn longyfarch Mr. Williams ar ei lwyddiant eleni etto.
TREGARTH.
TREGARTH. Darlith. — Nos Fercher diweddaf. traddododd y Proffeswr Henry Jones ddatlith odidog i gynnuileidfa liosog, yn Siloh (W.), ar 'Grefydd a Brrddoniaoth Robert Browniug.' Cymmerwyd y gadair gan Dr. Jenkyn Lloyd. Gwasanaethodd cor y lie. Cafwyd sylwadau gaD y Parcho. D. Adams ac Owen Williams, gweinidog y lie. Yr elw er cynnorthwyo Mr. Hugh Jones, Ddôl, yn ei afiecVtyd maith.—Gohthydd.
DOLGELLAU.I
DOLGELLAU. YSGOI, Waddoledig DR. Wiluams. -1 "'I"I •_ -Lr11H".1.1 PHYMAWK Meccher, uorpn. auam, yn yr y!tm.c.i??.? cyhoeddus, cynnaliwyd cyfarfod ynglyn & ehytlwyn?d "wohrwyon i ysgolheigion yr ysgol hon. Cadeirydd y cyfarfod ydoedd IIIr. J. E. Greaves, Arglwydd Kaglaw sir Caernarfon. Yr oedd, hefyd, y rliai canlynol ar yr esgynlawr :-Afr. a Mrs. Humphreys-Owen, Glansevin; mTss Fewings, y brif atUrawes yn yr ysgol; y Parch. D. Howland., Bangor E. Griffith, I sw., Springfield; Morris Jones, Ysw., I'las uchaf; Mr. John Meyriek .Tones; Mr. T. H. Marshall. Ysgol Kainmadegol; y Parciin R. Williams, a W. Williams. Cafwyd cyfar- fod rhftgorol. Talwyd diolchgarwch i Mrs. Humphreys- Owen am ddyfod i rann y gwobrwyon, ac ir cadeirydd am lywyddu. Y rhai canlynol ydyw y rhai a wobr U'V1..vtu1 "j Am ram-iaeth mffrediml,-N. Il.lins, M. Edwards, T. Evans, L. Rowlands, D. Pritcliard, G. Davies, A, Wordswovth, ac L. Williams. Yn y krydedd 'form.J. Adams, E. Davies, S. Thomas, K. Hughes, M C. Evans, A M. Edwards, B. King, L. W. Jones, K. Lloyd, M. Jones, a D. Itieliards. Y 'ffm'm' brawfiadol.—N. Williams, L. Parry, F. Rowlands, ac L. Jones. Gwobnvvon Neillduol am goginio.D. Gosling (gan Mrs. Holland J, L. Davies, ac M. Pughe, Rhyd-y- main. (horiiadwai'tht—C. Lewis, Dolgellau (gan y brif athrawes). Casffliad o fiodau gwvlltion.-L. Jones (gan Mrs Holland); cymmeradwyaeth, L. Lumley ac L.. Davies. Bedwaredd Williams. Ydrydedd 'fform:-A. M. Edwards. Cilnzineradzvyaeth Mary Richardson a J. Row- lands. Cerddoriaetli.-T,I. M. Jones. Rhauwyd lliaws o wobrwyon eraill, rhy faith i'w nodi un ac un.
[No title]
Yr Yriucelviyr.—Y mae yr ymwelwyr yn dylifo yma y dyddiau hyu. Gwelir ugeiniau bob dydd yn cyrchu tua chadair ldris. Y mae y tywydd yn hynod o ddy- munol.-B. James.
HENLLAN, GER DINBYCH. I
HENLLAN, GER DINBYCH. Hdnan-laddiad. Boreu ddydd Mercher di- weddaf, achoswyd cyffro anaele trwy y pentref tawel hwn, gan ledaeniad y newydd pruddaidd fod Mr. Edward Davies, Top yr Ardd, wedi gwneuthur diwedd ar ei einioes trwy ymgrogi. Ar y cyntaf, yr oedd pawb yn tueddu i anghredu yr bysbysiad; ond cyn hir, cafwyd profion diym. wad fod y cyfan yn wirionedd. Yr oedd Edward Davies, yr hwn oedd ddyn dibriod, yn byw mewn tk ei hunan. Yr oedd efe yn wael ei iechyd er's rhai blynyddoedd; ond Di thybiai neb fod hyny wedi effeithio mor fawr ar ei feddwl fel ag iddo gynawni y weithred echryslawn hon. Y dydd biaenorol, ymddengys iddo fyned i fasnachdy Mr. James Jones, gan ofyn am awm o laudanum, ac yn ei law yr oedd potel i gario y sylwedd gydag ef. Gwrthodwyd ei gais ar y pryd, am nad oedd Mr. Jones ei hun gartref. Aeth y trangcedig allan gyda dyweyd Y byddai ef wedi myned i fl'wrdd cyn nyny,' neu ryw eiriau i'r perwyl. Boreu ddydd Mercher, ammheuodd y cymmydogion fod rhywbeth allan o le, ac agor- wyd y drws. Yr oedd y corph yn rhwym wrth hfut y gwely, a'i draed yn cyffwrdd ar y Hofl't. Rhaid fod y weithred, gan hyny, yn un hynod o benderfynol; o blegid yr oedd yr ymgrogiad yn un graddol. Yr oedd y trangcedig o ddeutu nawa Jeugain mlwydd oed. Cymmer y treng- holiad le ddydd lau .(heddyw), ac ymddengys chwaneg o fanylion yn eio rhifyo oesaf. Y mae yr aehos wedi creu teimlad blin yn yr ardal.
ICOFNODION CYFFREDiNOL.
COFNODION CYFFREDiNOL. Y M4K cwestiwn lleoliad y Y l'uir Ysgol Canolruddot yn Ngheredigion, yn neillduol yr hon y bwriedir ei sef- ydlu yn Dghanolbarth f sir, yn barod wedi dyfod yn un tra pliwysig, ac yn debyg iawn o arwain pethau i sefyllfa annytnunol yn ein plith. Y mae cyfeillion y Geincwydd, yrun fath a'u brodyr yn Aberaeron, wedi bod wrthi yn ddyfal a pharhaus yn ceisio cael addewid- ion ain gymmhorth arianol gan eu cyd-drefwyr er eyf- arfod a'r telerau y mae aelodau y pwyllgor, fel yr wyf yn deal), wedi osod i lawr; sef, y bydd yn rhaid i'r lleoedd hyny sydd yn awyddus am gael un o'r ysgolion hyn yn cu plith'wneyd arddangosiad sylweddol o'u teimlad, drwy wneyd durpariaeth leol ar ei chyfer mewn tfordd o adeiladau eylleui a chymmhwys at hyny. Y mae pobl Ceinewydd eisoes yn hynod Iwydiar-nus gyda chasgla arian. La. Y mae ganddynt yn barod addewidion am fwy na deuddeg cant o bunnau, ac y maent yn teimlo yn dra ifyddiog y bydd iddynt allu chwyddo y swm hwn fyny hyd at ddwy fit o bunnau eyn gorphen. Y mae hyn yn siarad cryn lawer am y teimlad cyhoeddus aiddgar a phenderfynol sydd wedi eu meddiannu am gael manteision addysg o fewn eyr- haedd cu plant a'u pobl iouainrc, Nid yw pobl Aber. apron ehwaith yn segur a dilafur, nac wodi lhoddl pob gobaith i tyny mal yn eu tret hwy y bydd i'r ysgol hon yn ngbanolbaith y sir gael rhoddi ei throed i lawr. Y mtent wedi bod yn hynod brysnr yn casglu addewidion am arian, ao wedi gwneyd yn dda iawn gyda hyn. Clywais fod swm eu oasgliad hwy wedi cyrhaedd uwch law pum' cant o bunnau. I Y ddadl fawr gan Ceinewydd Be Aberaeron ydyw, mai yn un o'r ddwy dref hyn y dylal yr ysgol hon gael ei sefydlu, gan eu bod, a siarad yn ddaearyddol, y lie- oedd mwyaf canolog yn y sir, ac na byddai sefydlu y cyfryw ysgohon dyweder, yn Aberystwyth ac Aberteifi un yn tnhen uchaf a'r Hall yn mhen isaf y sir-YD un fafltais o gwbl i'r rhai sydd yn byw yn ngbanol y sir. OnJ a ddeil y ddadl hon ei chwillo a'i pbrofi gyda golwg ar pa un a ydyw Ceinewydd nen Aberaeron, mewn ystyr ddaoaryddol o'r gair, y lleoedd mwyaf canolog yn y sir neu beidio? Y mae llawer yn dadieu ynly gwrthwyneb ac yn mysg eraill, gallwn enwi Mr. William Rees, Waunfawr, Tregaron. Siarad- odd Mr. Rees yn gryf iawn yn Mwrdd y Gwarcheid- waid, y dydd o'r blaen, dros mai yno, gyda hwy, yu Nhregaron, y dylai aelodau y pwyllgor addysg adael i'r ysgol ganoli-addol yn nghanolbarth y sir gael ei sef- ydlu, ac nid mewn lie arall. Dyma fel y dywed Mr. Rees ar y mater :— Yr oedd ef yn cymmeryd y cyfleusdra hwn i alw sylw y gwarcheidwaid at DderIdf Addysg Canolraddol. Yr oeddynt, y mae yn ddiammheu, wedi olywed fod Llanbedr, Aberaeron, a lleoedd eraill, yn dadieu eu hawliau i gael un o'r ysgolion hyn o dan ddeddf; a chredai ef y byddai i Tregaron sefyU siawns ragorol, gan ei bod, yu ddaearyddol, y lie mwyaf canolog yn y sir. Yr oedd Llaubedr wedi dadleu ei hawliau hi, a bwriedir cymmeryd drosodd ysgoldy y Coleg, am yr hwn y gollid dywey(I nad oeddyn iffafriol i'r Anghydffurfwyr. Yr oedd Aberaeron, hefyd, yn teimlo yn awyddus am gael yr ysgol; ond aid oedd ond y mor ar un ochr iddi --gan hyny, ni byddai ganddi ond gweinyddu addysg i forwyr (chwerthin). Yr oedd Llanbedr yn sefyll ar ymyl sir arall, ac yr oedd ef yn credu yn gydwybodol mai Tregaron oedd y lie goreu o lawer i sefydlu ysgol ganolraddol ynddi. Yr oedd welli gweled yn y new- yddiaduron fod cyd-warcheidwad iddo wedi bod yn dadieu yn gryf ryfeddol o blaid hawliau tref arall, ac yr oedd yn ddrwg iawn ganddo weled ei fod yn absennol o'r cyfarfod hweIY. Yr oedd gan Tregaron adeilad oymmhwys a hynod gyfleus yu barod eisoes at yr ani- can hwn, pa uu a allai gynnwys caut a hanner, a mwy, o fyfyrwyr. Gyda golwg ar gael arian, yr oedd ef wedi gweled eu bod yn bwriadu adeiladu cof-adail i'r di- weddar Mr. Henry Richard, A. S., ar yr ysgwâr yn Nhregaron. Carai ef woled yr arian hyny, y swm o fil o bunnau, yn cael eu defnyddio at gael ysgol o'r natur yma yn eu tref hwy ac yr oedd yn mawr obeithio y byddai i'r cadeirydd wneyd ei oreu er eu galluogi hwy 1 gyrhaedd yr amcan hwn. Yr oeddynt wedi oolli bon- eddwr yn Mr. Davies, Llandinam, ond yr oedd gan- ddynt foneddwr arall newydd ddyfod i drigiannu yn y dosbarth hwn, yn Ffosalog, yr hwn oedd wedi rhoddi mil o bunnau at y Genhadaeth Dramor, ac y mae yn eithaf possibl y gwna efe gyfranu rhywbeth at gael yr ysgol hon. Yr oedd efe, gan hyny, yn oynnyg eu bod hwy, fel bwrdd, yn anfon deiseb, yn cynnwys eu hawliau fel tref a chymmydogooth, i'r cyd-bwyllgor addysg.' Eiliwyd y cynnygiad gan y Parch/John Owen. Nid oedd yr ammhellaeth leiafyn ei feddwl ef (Mr. Owen), Bad yn Nhregaron y dylai un o'r tair ysgol hyn gael ei sefvdlu. Nid hyn oedd y owbl a gymmerodd le mown eye- sylltiad â'r ysgolion canolraddol yn y sir hon yn y eyf. arfod hwn, canys cawn fod y cadeirydd hefyd wedi dy. weyd fod y bwrdd yn teimto yn bryderus ynghylch hyn; ac yr oedd yn credu y byddai iddynt allu cael gafael ar y gwaddol a adawyd gan un Evan Richard at yegol Ystradmeurig, i gael eu ddefnyddio at gynnal ys. gol o'r fath, gan no, byddei symmud yr ysgol o Ystrad- meurig I Dregaron ond cwestiwn o chwe milldir ar yr hwyaf. Nid wyf yn gweled fod gan neb yr un rheswm drot felo Mr. Rees am wneyd ei oreu o blaid Tregarou i gael un o'r ysgolion hyn ond credaf na ddylal yr arian sydd wedi cael eu tanysgrifio gan bersonau y tu yma a thu draw i'r moroedd, er codi e6f.adail i'r diweddar Mr. Richard yn Nhregaron-ei dref eneziigol-gael eu defn- yddio at yr amcan y mae Mr. Rees yn ymgynnyg ato ac nid wyf yn meddwl fod gan aelodau cynghor y gilf- adail hawl l wneyd hyn pe y dewisent hyny. Bydd yn rhaid i Mr. Rees, ac eraill sydd o'r cyfryw feddwl agef yD?byIcti hyn, wneyd rhywbeth eu hnnaiu-ïo, a yn' = eu hunain yn hael, os ydynt yn teimlo o ddifrif mewn cael un o'r ysgolion hyn yn Nghymrn, yn He ceisio cael myned a'r arian byny y mae dynion eraill wedi bod yn ymdrechu yn galed eu cael at achos arall-achos y maent hwy yn meddwl a chredu ei fod, mown mwy nag un golygiad, yn gymmaint, os nid yn fwy teilwng o'u cefnogaeth nag hyd yn oed na chael ysgol o'r fathiyma yn eu tref. Y mae yr ymdrechfa ynghylch yr ysgol hon, fel y gwelir, cydrhwng Cei- newydd, Aberaeron, a Thregaron, gan nad ydyw Llan. bedr yn y rhedegfa o gwbl, a hyny 0 herwydd fod y blaid Eglwysig wedi cynnyg telerau lawer rhy gaeth i'r pwyllgor byth allu eu derbyn parthed i'r ysgoldy yr oeddynt hwy yn ei gynnyg at ysgol o'r natur yma yn y dref hon. Y mae yn resyn mawr meddwl fod tref o bobl yn cael ei bamddifadu o'r hyn y getlid yn rbwydd iawn ei gael oni bae am y culni a'r rhagfarn a goleddir gan rai dynion yn erbyn gadael i farn y cyhoedd ddy- fod yn oruchaf a phenaf ar y gwahanol fyrddau yn ein gwlad. Nid wyf yn credu fod yr hyn sydd wedi'cael ei led. aenu am Fwrdd Ysgol Llangybi yn wirionedd; sef, ei fod wedi tynu ei draed ato, a mltw. O! na; nid ydyw wedi cwbl farw etto, er el fod wedi bod yn rhy wan i allu cynnal yr un eistedd- iad yn ystod y pedwar mis diweddaf--hyny ydyw, mor bell ag y mae pawb y tu allan iddo yn gwybod. Nid wyf am ddyweyd nas gallai yr aelodau gyfarfod 4'u gilydd mewn disembodied bodies, a thrafod cryn lawer o bethau mewn cyssylltiad & dwyn yn mlaen weithred- iadau y bwrdd hwn. Y mae un o adranau y Ddeddf Addysg Elfenol, 1870, yn dyweyd Na, bydd i lal nag un oyfarfod rheolaidd gael ei gynnal yn mhob mis.' Ond y mae yn rhaid fod aelodau y bwrdd hwn yn oredu ei fod yn ormod peth i ddiagwyl iddynt hwy wario eu hamser mewn cynnal cyfarfolydd misol fel y mae y ddeddf hon yn cyfarwyddo i wneyd, gan y tybiant, fe allai, y byddai cynuullat cu gilydd unwaith yn y flwyddyn yn ddigon o'u tu hwy. Nid ydyw ym- ddygiad o'r fath yma yn deilwng o'r ymddiriedaeth a roddwyd ynddynt gan y trethdalwyr ar ddydd y pdl. Wel, os ydyw y gwaith yn rhy drwm ac anhawdd iddynt hwy allu et gyflawni, a'u hamser yn rhy brin a gwerthfawr i'w roddi at gario allan y dyledswyddan a ofynir oddi ar eu dwylaw, ai nid gwell a fyddai iddynt, fel aelodau o'r bwrdd, yn ogystal ag i'r trethdalwyr yn gyffredinol, ymddiswyddo ar unwaith, a rhoddi eu lie- oedd i fyny i rywrai eraill a wnaent ymdrechu eu cario allan mewn modd dyladwy a phriodol? Nid wyf yn caru dyweyd yr un sill na gair 0 duedd i friwio telml. adau neb, pwy bynag, o'r aelodau presennol; ond ar yr un pryd, y mae yn burion, a chyfiawn hefyd, a ran hyny, i ni ddyweyd oymmnint a hyn wrthynts fod llawer iawn o'r trethdalwyr yn Llangybi yn hynod an. foddog ynghylch y dull y maent hwy yn gweitliredu, a'r modd difraw a musgroll y maent yn ei arddangos yn y cyflawniad o'u dyledswyddau fel y cyhyw. Ooheithio y bydd iddynt allu diwygio yn hyn, a byny yn fuan, nell ynteu nis gallant ddisi;wyl llai na chael eu husaubo ymaith y cyfleusdra cyntnf a Kcir tuag at hyny. GOHKBYim (Lbnibedr).
P W Y LLG OK HEDDGEIDWADOL…
P W Y LLG OK HEDDGEIDWADOL SIR F FLINT. (J II WAX KG 1' CYFLOG Ylt YSGRIFEN- YDD. « » f. 1 1 orrtv UYNNAmWYI) cyianou GUMNT'UJK PWJRUSV* ucbod ddvdd I?u. i'r su'Mu 0 roddi y&tynMtk 1 gais Mr. T. T. Kelly, ysgnfeaydd yr heddwc, am godiad yn ei C3-111 ierwyd y gadair gan Mr. J. Scott UaHhan. Dywedodd Mr. Kelly fod rhai peraonaa yn credu fod ei gyflog presennol vn 111000P., tra nad oedd mewn gwirionedd ond 4801).-4.-)01). fel ys- grifenydd yr heddweh, a :mp. fel ysgrifenydd I'wyllgor yr lteddgeidwaid. Yn at hyn, caniatiiodd y frawdlys chwrrterol y .n¡ o 40p. iddo tuag at ?ofreatfn, yr hyn utdd ?;; Hal na'r hyn a gani&Wd mwn siroedd erai'L Uai o'r cy;9 £ hwn, yroedd ganddo i ilalu 121). yn yr wythiios i'w glerc, a Jp. i un arall. Gallai ddyweyd yn ddibecrus nad oedd yn cael mwy na (J()p. yn y liwyddyn am ei holl waith i'r Cynghor Sirol. Yr oil a ofynai ydoedd, cael swm digonol iddo allu cadw clercod priodoi. Mr. J. Herbert Lewis a ddywedodd ei fod ef wedi derbyn rhestr o'r cyllogau a delid mewn sir- eedd eraill yn Nghyniru. Yn Mrycheiniog yr oedd cyflog yr ysgrifenydd wedi cael ei godi o 330p. i 500p. Yn Nghaerfyrddin, o 500p. i 750/j. Yn Meirionpld, o 250/j. i 420p. Mr. W. Davies a gynnygiodd fod i gy,off Mr. Kelly gael ei chwanegu i (j;jOp" yr hyn a eiliwyd gan Mr. C. A. Parry. Mr. Aliin Lloyd a gynnygiodd fod iddo gael ei godi i 700p. ae i gyunwys pob peth. Eiiiwvd hyn gan Mr. Herbert Lewis, attegwyd ef gan Mr. P. P. Pennant, a phaslwyd ef yn unfrydoj. Ar gyunygiad. Mr. W. Wynne, ac eiliad Mr. Wheidon, penderfynwyd fod i'r cyflog o íOOp. gael ei gyfrif fel yn dechreu ar y laf o Ebrill IS89. Diolchodd Mr. Kelly yn gynhes i'r pwyllgor am gynimeryd ei gais i ystyriaeth.
IDIWEDD RHAMANTUS I GAIS AT…
DIWEDD RHAMANTUS I GAIS AT LOFRU DDI AETH. CARIADFAB SEROIIOGLAWN. YN mrawdlys dinas Llundain, ddydd Mawrth, cafodd William Storke, llafurwr, 22a.in mlwydd oed, ei ddwvn ger bron ar y cyhuddiad o geisio llofruddio Mary Annie Copper; ac hefyd o geisio cyllawni hunan-laddiad. Yr oedd amgylchiadau yr achos hwn o'r fath fwyaf poenus. Bu y car- charor a'r cneth yn cadw cwmni i'w gilydd am yr wyth mlynedll diweddaf; ond rai misoedd YIP. ol, bu raid iddi hi, ei chwaer, ei brawd, a'i thad fyned i'r tlotty, am nad oedd ganddynt foddion cynnaliaeth. Ar y pryd, yr oedd y carcharor yn ennill Ill. yn yr wythnos; ac allan o'r swm hwn, rhoddai 10s. i'w fam, a chyda'r 10s. gweddill cymmerodd y tenlu trallodus uchod allan o'i tlotty, gan eu cadw hwynt ac ef ei hun ar y swm bychan hwnw. Buont am amser yn byw g)lda'i fiiii ef; ond ar yr 21ain o Fai, ymadawodd yr eneth ymaith, gan nad oedd yn dymuno bod yn faich ar ei chariadlangc flyddlawn. Effeithiodd hyn yn fawr ar y dyn ieuangc; a phan y cyfar- fyddodd yr eneth y tro cyntaf ar ol hyn, tyn- odd ellyn allan o'i logell, a thorodd ei gwddf. Gwnaeth ymgais gytl'elyb ar ei fywyd ei hun. Gwellhaodd y ddau, modd bynag; ac yn ystod ei chroesholiad, dywedodd yr eneth y byddai iddi briodi y carcharor os cai ei ryddhau. Cafwyd ef yn euog o archolli gan y rheithwyr; ond wrth ei ddedfrydu, sylwodd y Barnwr Gran- tham na bu efe erioed yn profi achos cyffelyb i tham na bu efe (, hwn, ao ni chlywodd chwaith am gymmaint o ymlyniad yn cael ei ddangos gan ddyn ieuange wrth wrthddrych ei serch. Ei ddyledswydd ef ydoedd pasio dedfryd, ond gwnai hyny mor ys- gafn fyth ag y gallai. Telerau y ddedfryd yd- oedd, fod yn rhaid iddo fyned i garchar am wythnos; yr hyn, mewn gair, oedd gyfystyr a rhyddhfid. Yr oedd y barnwr yn dangos yn eglar ei fod yn cydymdeimlo pan yn pasio y ddedfryd; ac ar y diwedd, cyfranodd ef, y rheith- wyr, y sirydd, a swyddogion y llys, at drysorfa a agorwyd er rhoddi cynfiysgaeth i'r carcharor. Casglwyd y swm o 10p.; ac yna aeth y pleidiao. allan i gael eu priodi gan gaplan y carchat,. Gobeithiai y barnwr y byddai yr eneth n/ot flyddlawn i'w phriod ag y bu iddi hi.
Y DEHEU. I
Y DEHEU. I ennt o )6g ar y evfx-an d(talaii yn <roS t??n y i?y" y "?'My ?iwedd.f. tt?pn ddvdd Meroher, pan Mtb meliuydd !"h'?! btafd Tongwynlais at ei waith, ean ?idodd <ud tii?'s 0 sacheidiau 0 baidd wedi eu ??io yu V?? y ''?- Vhrvdirfod vn mryd awdurdodan Abertawe -i-j,. vursaf bedc?eidwadot newydd mewn MfMOio? y y ?. ?MMMtbu fel pen. canolog >n a>: r tftn frigad. ° ad v* yr heddiu n? ?'tw\ n M Cvnwhor Sirol Brvcheiuio wedi p n¡¡Odi f ?. ? ?<?. 0 Hwhhrdd, yn nroi?- Pe,?dro/y ?"" ?" ??''? y c'??" Heiutus ?ei)?id. Yn?ei?i dau am y ?vydd. ibrvdir (od y cvnghaws a ddygwyd gM ym- lirWohvyr pMth?dd Ahe?tawe yu erbyn Mr. '? Capper. cyn. arolygydd cyHred?o! y P orthladd, wedi ei settlo y tu allan i lys barn. ? ii,-w.i.iir v bydd i'r Anrhydeddus Ceorge -yr aelod Tcr?idd dros fwrdeisdreh Din- -eL dreulio y gOyliau agoshaol yn lir Leo! to, 'V rcutM?V?g?'?y'i?a.uy??o"s'heMry'l t ?'? gerdded- ?Yr?y ?iewn "ythyr a Mfou?yd gMddo at faer \hertawc, a?gModd Arglwydd Faer Uundau. ?b?: y ??' 0 '-?? 19s. ?- sef y swm a ?erb?iwyd ganddotuag at gronfa gynnorthwy- niyMor?' Cymmerodd dwy ddamwain ddifrifol )e yn ?Mve, ddecbreu yr wythMs. Rhedodd Mr. ?.)ro. MMtyn bychau &" yr heol, gan ei ladd. oiympodddyn yn agos i Pocketts ?h.M?f. a t?orodd ei goM. -11 -u T 1117: 11: t h; y mile ivir. vjiver o. YI &Ijjnswa' ))Meiii. wedi ei bennodi gan yr Arglwydd -,ch.?'di?einvddu y M yn yr ueheUy?. ?.?'Mr. WiHiamaeiarhoha.dterfynoi fel Y"*Cl")D lS14. y ij)ae chwech o ynadon newyddion wedi ea pet:lI:idl dros fwnleldref Abertawe; sef, Mri. R. j) HUrDie, .John Roberts, W. Richards, W. \VatkiD3, a Richard Olascodine. Nid yw enw ¡ y ciiwech yn wybyddus etto. Y mae ewyllys y ddiweddar Arglwyddes "for 0 Gastell Dynefor, Llandilo, wedi ei "A oil Cad?w? ei heiddo persouol; sef, 923p. ? tUf i'w rhanu rhwng ei pblant, ag eithrio y i?'Jhvi"?. yr ??° "? yw mewn angen dira. (-a(?'d Mr. William TbomM, ,Osin mlwydd i*arw vn ei wely yn Maeate?, boreu ddydd ?" Yu y?od yr wythno, bu yn dilyn ei ?e.?Mth fei ft?orwr, yn Mhwil v Caerau, ae ? oedd efe yn ei iecbyd arferol uos Sadwrn. Cv?arftddodd un o'r enw Denis Sullivan a toWaiu angenol ger Haw Merthyr, ddydd u, Cwehhmi ef fel marchogwr ar y t?n Svl a deithia rbwn? Dowta? a Merthyr. sit- eitedd ar v waen a?eaat, cwympodd ar ? ,).(.!f-? drylhwyd ei gorph ya arawydus. Ar v?M cyfiwl, caiff Madanje Adeliua Patti h?t.t iM' )' ?' ei h?crhegu gan fMr? chorph? .? h Ca^eiiuedd ag ane":iad gorcured?. Y ??J a?h?o. bydd Madame Patti yn MM yn 16?d yn ??y? ??' er ?"? 'y? ?"*? (ilosengar. Ar ei ddyfodiad i'w oed, yr hyn a gyrnmetodd le ddvdd lau, cafodd Mr. Eroald Edward, mab Mr Crowe Richardson, Pare C-anbrydaa, Llandiw. ei anrhegu g&n y tenantiaid, a phres. tyhvyr Llandilo, a cban weithwyr y firm yn Abertawe. Ar ei ymadawi?d i gymmeryd gofal e?wy. R?Mt'edtMl y Wyddgrug, ?og'edd Cymra, ?dv?Mcb. W. Mor?Saunder?o, ei r*4u pIllwrs yn cvz)nwys 2 ?. gan ddeiliaid e,?l? v i,jet arwyd(f o'u P"'? tuag ato ? ei (' vD?diAi o u plith. Sibryc!? fod llyffaint wedi gwneyd en Hordd j reewn i MbeUM dwfr Y.t?d Cwm Rhondda, ac v m? M hyov yn peri gryn anhawader i awbell un allu yfed' y dwfr. Dywedir yn rhywle fod ihffa nt ?Pur. y dwfr, &0 hwyr?h y g?ll y rhai ohias dynu yciiydig gysur oddi wrtu hyn. Kbaawvd y gwobrwyon i efrydwyr 11 wyddian- utto Ysv-ol Eamaaadegoi Caerfyrddm, ddydd .YLiUvrtb Cvinmerwyd v gadair ar yr achlysur S Archddiacoa Caerryrddin, a rhanwyd y gwobrwyon, gan Mr. Marchant Williams, yr hwn a draddododd araeth ddyddorol ar yr .achiysur. Yn evnnar boreu ddydd Mercher, cyn y di- w4dal, Z William John Colle, 13ieg mlwydd ow, a, breswvliai yn High Street. ent -•»-»  arddlSSSS iddo vn ngl?lfa Ty'nybedw, Y dydd blaenorol. ca sss.S i "■ !vD.d h?Mo?M Mth yr olwynion drosto. I Chwàreuir Arianweu,' cbwareugerdd Dr. ^'Z%tyurh^o bri?drelf^Deheudir, ;ic y Mae in cymweryd 'n iawn. Y mae yr el-  ennill cyd.  ?M; M er o'?mMat o ddadieuyn Sr' afcLSr r ch™» mewn eylchoedd crefyddol, md yw ei phoblog- mydd rfMyn D?i- Vn nebviarfod diweddaf bwrdd ysgol Ystrad, snfoDoddMrs. Williams, prifath r awes ?  ethad, Treorei, ei hyrndd?wyddd i mewn Ja ilerbjTiiwyd y cyfryw gan > bwrdd. Yr oedd us J sr.r?s;«,  v PM.? P?? y swydd; oud ar awgrytuiad ? W Mo'Tis; M er mwyu tegwcU ag ;mi, pendertynwyd bysbysu am y^oUe'stres M?L Uew?wyd Miss W.UtngtoD, Lnerpoo!, yn athr&Aves mewn coginiaetb. Cafodd dan aeho? difrifol en cwrMd&w yn ?.ddiy.y C?.mer. ddydd Gwener, nid amen act osiou o uafoe9oldeb gwartbus. Cyhuddwyd dya ?e?D oed, o'r enw E?ME'-?.? geislo tr?o?.tho .orwyn yn lierni y B?'ch .?8? Pont* uridd. Vn yr acho MR", d>gai „gpenneftthh S ?h n?ydd oed, .'rhcn ? b?wyha,yn ?nt, ? .-h.ddmd cytfelyb yn erbyn gwr oed tan- ?ot ?"Wi"ian.EvMa. C&todd y dddHaau ueeuu tM<iwyd&o i'r frawdlys. Cynnaliv^^ cyfarfod Rby?'y? PwYsig Yn )ir. r. C. clrth?, yr d trefol. Traddod- Wener,|Od^aUig]yy^ldfJth M?'?t.. .?S?? ????????L?"??'N 'S.dt ? yddiaetu gan v ?&cbk. Mr. Davl ^^gw Mr. 1"9,e a'r ,y l1fa ?t"y )afur. incnTiabr?^reiymiadau ef ydoeddUj dyl,. deddf seaedaiil gael el ? jo, er gOtfl ¡¡¡e"tn a gweilt bwy e 4, er yn eyfli6far diad weWIl achos o AD gi yd ,d araet raor- ol hefyd SaU Mr. C U"A ystod yr ion y gwnaeth yiiiosodiud llymma^ry y lywodraetb, ac y Mnmotodd wertii A fr. a s^ lei aeiod Cymreig- BL.?-LcHA-??- ??  Bueki.lechai*.—A* r:r eaied gW. Suniil KVVdl 7iar f Lt???d?. ?p?y?dyt '?? ?rnd.?. d.vdJ P? "ed..Mr. M?nah, y pr?-I rutljwvjiwr, yo breo, ?M. Yro?dydu?ftt???'??'hhw'yr wedi "wdi ,i. o rybudd ar y jai, CYLO1  am M ? ?u Meau ? .?dy!ent Wei?bio ond n,'w uwr. .c befyd y ?'<?',??T?? ? end ?'?. i?.wHdodd Mr. Hitt'?ab, ? ?"? ycw?y ? c.e? y iiaw awr. uud ?d iljeu y „0(ji y. ?t.?.?. Dy?M y j uacl o4edd li ? cu bodd?ni, yo gymmaint U04 v I Bod. 'Dg¡1t ya efi wy, tra y crt'?c? Su'bod yn deilwng o'r un cyffog. Penderfynwyd, modd bynag, niyned yn nilaen a'r gwaith, tra yr addawodd Mr. Hannah roddi eu cais ger bron. Tro doniol a wnaeth Mr. Raikes, y Postfeistr Cytfredinol, wrth alw y Western Mail, prif organ Doriaidd y Debendir, yn argraphwaith gwartb- us;' ac yn sicr ddigon, y inac efe wedi troi y drol' gyda'r perchenogion. Toriaid rhongo yw perchenogion y Mail, ae uid oes yr un papur ar- all yn y Dywysogaeth wedi gwnoyd mwy o was- anaeth i Dorïaeth nag ef. Ei hof £ >»yaith ydyw erlid yr aelodau Rhyddfrydig Cymreig, teiinlad- au crefyddol cenedl y Cvmry, ac yn y blaen; a'r syndod vw, fod Mr. Raikes-y mwynf rhagfarn- Jlyd o'r Toiiaid, wedi bedyddio y Mail ar yi-pnw hwn; ond nid yw yn hawdd deall yr aclioso ddig- ofaint y boneddwr gwir anrhydeddus. OYIII. meryd plaid gwfr y IJyth.vrdy a wnaetb y papur; ac wrth wneyd hyny, fe sathrodd ar fodiau Mr. Raikes. DOWLAIS.-Ti-osedd (iij rifol.-Yn liys ynadol Merthyr, y dydd o'r blaen, cyhuddwyd dyn, o'r enw William Mahoney, o geisio treisio dynes briod, o'r enw Ellen Bryan, a breswyliai yn Dow- lais, ar y 29ain o Orphenaf. Dywedai yr achwyn- yddes ddarfod i'r diltynydd ei thallu ar ei gwely yn y gegia, a cbeisio cyliawui yr ymosodiad y cwynid o'i herwydd. Llefodd bi am gynnorthwy; ac yn ddilynol, llwvddodd i ddiangc o'i afacl, a myned i hysbysu ei phriod o'r byn a gynimeroild le. Rhoddwyd hysbysrwvdd hefyd i'r beddgeid- wad Morris, yr hwn a ganfyddodd y carcharor yn nghwsg ar y gwely. Yr oedd efe yn feddw ar y pryd, a cbeisiodd yiftosod ar y cwnstablo Am VOl- osod ar y swyddog, anfonwyd ef i garchar am fis, a tbraddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y frawdlys am geisio treisio Mrs. Bryan.
LLANGEFNI A'R AMGYLCHOEDD.…
LLANGEFNI A'R AMGYLCHOEDD. Bwrdl. Lleol. Imgyfarfyddodd aelodau y bwrdd lleol yn y Mona Cafe, nos lau. Yr oedd yn bresenuol Mri. William Thomas jeadeit-ydd), Evan Williams, J. S. Laurie, William Jones, J. Crewdion, W. H. Jones, Edward Joues, Richard Williams, a Dr. E. Williams. Gweithredai Mr. Thomas Hughes, clerc bwrdd lleol, Portliaethwy, yn ysgrifenydd pro. tem. Darllenwyd a chadarn- hawyd cofnodiou y cyfarfod diweddaf. Cyn myned yn mlaen i drafod mater penuodiad clerc i'r bwrdd, sylwai y eadeirydd ei fod yn tybied y ellid trosglwyddo ysgrifenvddiaetb y bwrdd claddu drosodd, trwy gydsyniad y festri, i glerc y bwrdd hwn ae felly, y byddai i'r bwrdd lleol gael ei yatyried yn fwrdd claddu a cheid y 5p. a delir yu breseunol i vsgrifeuydd y cyfryw fwrdd at wneyd i fyny gyUog clerc y bwrdd lleol. Awgrymai y cadeirydd y byddai yn dda ganddo ef drosgiwyddo y swydd o'i law (efe, gyda llaw, ydyw ysgrifenydd y bwrdd claddu), er mwyn lies a budd y bwrdd lleol ar ei gychwyn- iad. Yr oedd y bwrdd yn uufryd unfarn y byddai y cyfryw beth yn gaffaeliad gwerthfawr. Yna aed yn mlaen i benderfynu dyledswyddau amrywiol y clerc sef, presennoli ei hun yn holl cyfarfodydd a phwyllgorau y bwrdd, cadw y cof- uodion, derbyu ac atteb y gohebiaethau, gwas- aunethu mewn etholiadau (os bydd yn ofynol) pavotoi y treth lyfrau, edrych dros gyfrifon y tretliasglydd, arolygu holl gyfrifon y bwrdd, ynghyd & chyflawni y swydd o ysgrifenydd t r bwrdd claddu (pan y rhoddir y cyfryw dan reo aeth y bwrdd). l'asiwyd i hysbysu y swydd am unwaith, n bod y cyllog i fod yn2. yn y fhvydd- ya. Yn nesat, pennodwyd y rhai canlynol yn bwvllgor i edrych i fewn i'r gwahanol swyddau emilI, megys trysorydd, arolygydd y ffyrdd, trethgasglydd, arolygydd budreddi, a'i- meddyg iechydol, eu dyledswyddan, a swm eyflog pob swVddog-Mri. Edward Jones; Dr. E. Williams; J. A Laurie; W. H. Jones; a'r cadeirydd, yn rhinwedd ei swydd. Fod i'r uchod i drosgiwyddo eu dyfarniad drosodd i'r bwrdd nesaf. Eheolau y bwrdd.—Gosodwyd nifer o reolau cyffelyb i eiddo bwrdd lleol Porthaethwy ger bron. Pasiwyd fod 'i'r pwyllgor uchod ea had. olygu, a dwyn eu syniadan parthed iddynt ger bron y bwrdd nesaf. Dyddiad, amseriad, a lie y cynnelir cyfarfod- ydd y bwrdd yn y dyfodol.-Pasivi,yd fod l gyf. arfodydd rheolaidd y bwrdd i gyfarfod yn fisol ar yr 2il ddydd Llun yn mhob mis, am chwech o'r gloch yn yr hwyr. Mewn perthynas i'r lie y cynnelir y cyfarfodydd yn y dyfodol, pasiwyd fod i'r clerc pro. tem. ohebu a Mr. Laurie, gor- uchwyliwr Baron Hill, parthed y tfil a ofynid am fenthyg un o ystafelloedd y Neuadd Drefol am ysbaid o amser. Sil y bwrdd. -Pasiwyd fod i'r clerc pro. tem. i anfon at wahanol gwmniau am amcangyfnfon o'u prisiau. Dygodd hyn weithrediadau y bwrdd i derfyniad.—Gokebydd.
I LLANRWST A'R CYLCHOEDD.
I LLANRWST A'R CYLCHOEDD. Llwiddiant Athrofiiol ydyw yr hyn sydd yn ennui svlw ac ya debyg o barhau i enmll sytw am amser i ddyfod, mewn cyssylltiad 4 Chynnefin y Gog. Bu yn enwog am ei pbregethwyr o athrylith nerthol, a dawn anghymmharol-athrylith a dawn a lwyddwyd i'w feithriii i-liwng y bryniau, heb fyned allan o glyw y gog tra yma, na dilyo cam ar ei hot wedi ymadaelo honi. Y mae yma fechgyn craill yn gweitbio Jeu ffordd yn mlaen, ae yn debyg 0 chwareu eu rhan yn lew, a Lwnmlcryn lawer o fore fel ysgolheigion Dyna y fyfaill Mr. Grntfydd Parri Hughes IDab ieiiengaf Gwilym Prysor, ar ol treulio rhai blynyddoedd yn Athrofa Chwbunt, wedi ennill ail wobr yn yr arholiad terfynol ae ymddengys iddo hefyd, gyda chymmerad- wvaeth y Prifathraw Dr. Reynolds, lwyddo i fyned a r pum punt eyooygiedig am y traethawd goreu ar yr Athrawiaethau a osodir allan yn Epistolau Paul.' Fe! pregethwr ieuangc, nerthol, grymus, ac ymadrodd; wr rliwydd a dirodres, saif yn mhlith y rhai blaenaf o'i gyfoedion o'r un urdd. Un arall o fedr a thalent ydw y?MU Mr. J. J. Jones, Bron Men, yr hwn sydd wedi derb ii addysg athrcfaol o'r mJd flaenaf, ac wedi ? th? h?angyd?r fath lwyddiant addy.gawl, fe] y bydd genym yr hyfrydwch yn fuan o'i longyfarch ar it lwyddiant yn ennill y gradd o B. A. yn Mbiif- vsMi ?nw? Unndain. Tra yn disgyn yn is etto, y mae genym aobot i lawcnhau yn einhysgo!h?ion ieu- enuacb. Dywe<)ir-md heb seihau-fod ein hysg.t heSou cartref wedi myned trwy yr arholiad diweddaf yn fwy UwyddiMmus o lawer nag y gwelw-yd plant ysgol ein hardal yn flaenorol. Hysbysir hefyd fod y ddau facheeo a lwyddasant i ennill ysgoloriaeth yn Ysgol Kammadegol i,lanrwst, yn sefyll yn nehel yn eu dosbarth a bod Mr. William Evans, mab Mr. Dafydd Evans adeiladydd, yn ucbaf yn ei ddosbarth; a bod Mr D. H. Roberts, mab yr ysgolfetitr, yn rhagon yn fawr ar liaws o'i gydysgolbeigion. HuMMdJ trlawog na fu erioed y fath beth ydym wedi gael, let y roae amryw o'r ffermwyr mewn gwan obaith vn ofni mal tfyphauaf o'r fath fwyaf gwlyb a eeir ae y bydd raid cynhauafu Uawer o'r gwair mewn syttwr hollol anaddas fel ymborth i Mufeiliaid yn ystod misoadd y gauaf. Twyll, a thwy" o'r fath fwyaf twyllodrus, ydyw yr ymgais a wnir ilil), bxnafiaethwyr i olrhain Ilinach yr hyn a elwir boneddion sib gwloid yn ol hyd Owen .¡. v Owynedd, ac eraill. Cobhvaith fudr, ftaidd, a pawdr ydyw yr oil; breuddwyd Uawer mwy c ongewyog nag un gwrach wrth ei liewyllys. Somr am (,rutlydd Goch a Gruffydd Fyehan, Fedw deg, » swredir am y cyntaf fel yn dad i'r olaf, tra, mewn gwinoncdd iii:ii yr un person oedd y ddau. Sonu- hefyd am lvhys 1 awr o Bias lolyn, ei fod, yn adeg brwydi Maes I-oswortli, gyda Harri y Seithfed, a'i fod wedi 01 Iaddn o few., i furiau eglwys Ysbytty Ifan yn y bwyddyn 148.lawn dair blynedd cyn i'r frwydr bono gyinmcryd lie. Anwiredd hollol, a gwyneb galcd heiyd ydyw, mai o forch brcnin .Monaw y gaiiwyd Dafyau Goch, Arglwydd Pcnmaehuo. Un o (iapel Gannon, a pheitbynas i lieti y Baten, o Dref riw, oedd ei fam, yr hon a breswyl- iai yn MlilAs y Klioe, Capcl Garmon. Ni cbatodd Dafydd, Aiglwydd Dinbych, enoed gylleusdra na rhyddiil gyda mercli bicnin Manaw- Atteb'byr i bapurlen o sylwadau a wnaed yn ddiL weddar gan Air. Owen Davies, « Ddinbych, ydyw gwyneb ddalen traethoiiyn a ddaeth ilin naw yn (Idli we(idir, o waith y diwoddar Barcli. Thoma" Jones, o Delin byeh. V mae wedi ei argrapbu yn y swyddta ytia mor foreii 'a'r flw)rd(li,ii 381J, gan Thomas (iee, fel y mynegir ar waelod y ddalen. Yr oedd hyn yn mhcu rhyw bump neu chwe blvncdd ar ol cyciiwyn' swydafa r }'AF.H, dealler,:l rhai blynyddoedd cyn gem y hon- eddwr sydd yn aelod hynaf o'r swyddfa yna, ac yu dwyn yr un enw. Y mae wedi ei argrapbu MeNyll llythyren fiin, g1:lIl, ac cglur, yn cynnwys 12 twla]cn, Dadleu yn frwd a deheuig y mae yn erbyn rhywsyniau- au a gyboeddasai o blaid Aiminiaeth, ac yn erbyn Oalfinistiaeth, chwedl yntau. Dadlouai Davies o blaid rhyddid yr cwyllys i (Idewis, neu beidio (Itiivis-i fyw yn dduwiol nell beicUo-i dderbyn neu wrthod iacliawd- wriaeth. Galwai bob peth arall yn dwyll gwrthun a ffiaidd; hfmai anffaeledigrwydd, a sicrhiiai helvd fod yr enwad i ha mi y perfckyuai Mr. Jones—yn bregethwyr a I)hobl--wedi Ilwyr flino ar r. Jones, Be yn gUlli- medd gwneyd dim dros ledaeniad ellyfr; oud ceir Mr. Jones yn hwn yn ffustio, ae yn dyrnu yn 01 yn y modd mwyaf ffyrnig, heb rithyn o drugaredd. Nid yw yn faith, a buasai yn oreliwyl Ile(I dda ei ad-gyhoeddi, yn unig er tatlu goleuci ar agwedd bigog a cliwei-w yr oes hono o arfer y tomahawk ddadleuol. -Ellis o'r Kant.
BETHESDA. I
BETHESDA. Damwain yn Chwctrel y Pertrhyn. Dydd' lau diweddaf, tnrawyd Mr. John Hughes, Pen-y-bongc, Rhiwlas, yn rhanau uchaf o Chwarel y Penrhyn, gan handle y crone yn ei ben, ao yn ei frest. Yr oedd aYcholllon djfnion ar ei ben, nas oedd yn gwaedu yn dost. Ofnir ei fod wedi tori asgwrn ei bea. Cludwyd ef i'r yabytty ar fyrder, a gweinyddwyd arno gan y meddygon Williams ac Edivards.-Gohebydd.
LLANFARIAN. .1
LLANFARIAN. .1 Pontllanio.-Dydd Mercher diweddaf, gwnaetli Ysgol Sabbathol Eglwys y Drindod, Aberystwyth, bleserdaith i Groesoswallt, pryd yr ymunodd Ysgol Sabbathoi Eglwysig y He hwn a hwynt. Ycbydig mewn nifer ydynt, a chawsant eu cludiad ynrhad, trwy garedigrwydd y ficer, a Mr. Vaughan Davies. Yr oeddynt oil wedi eu llwyr foddhau yn yr hyn a welsant. Cwmcoedwig.-Gyda'r un gerbydres yr aeth ysgol Palaa Cwmooedwig i Drallwm. Wedi cyr- haedd yno tua hanner dydd, aethant i weled y dref a'i haddoldai, ac yna i Westty y Seren, He yr oedd ciriiaw rhagorol wedi ei ddarparu. Arol idd- ynt ddiwallu eu hunain, cychwynasant am Gastell Powis, yr hwn le a ddangoswyd, trwy ddylanwad Miss Annie Davies. Cawsant lawer o hyfrydwch a phleser wrth weled y castell a'i ryfeddodau hefyd, wrth rodio o amgyleh y pare, dan goedydd oauadfrig, a gweled yr ewigod yn ymbrangcio o u hamgylch. Dymunol i'r olwg ydoedd syllu ar y blodau amryliw, y rhai a lanwent yr awyr a u per-arogl. Dychwelasant adref dan ganu, wedi mwynhau eu hunain yn dda rhagorol. Yr oedd y deg dysgybl yn eu canlyn y waith hon etto.-Istivythian.
I PWYLLGOR H KDDGEJ DWADOL…
PWYLLGOR H KDDGEJ DWADOL Sllt DREFALDWYN. Cynnaliwyd cyfarfod clnvarterol y pwyllgoi uchod yu Nlirailwm, ddydd Mawrth, o dan lyw- yddiaeth y Oadbeu Mytton, y cadeirydd. Trefuiadau Iteddr/eidwailol.—Yngljn a threfn- iadau heddgeidwadol y sir, cytlwynodd yr te- bwyllgor a bfinnodwyd i y.styried y cyfryw eu hadroddia.d i'r pwyllgor. Yi oeddynt hwy yu cydweled &'r awgrymiad a wnaed gan y prii. gwiistab] sef, fod i'r orsaf heddgeidwadol yn Ad fa gael ei diddyinu. Yr oeddynt yn golidio, er hyny, nas gallent leilnm nifer yr heddiu, o blegid yn gymmaint ag fod onrphoraelh Liver- pool wedi gwneyd i lfwrdd ;Vr csvustabl a gedwid gandilynt yn Llanwddyn, yr oedd yn angenrheid- iol i'r sir gadw un yu nosbarth Llanwddyn a Caim Ollice. lkddf y I'tvi/mii a'r Mesnran.—Cymmerodd ymdrafodaeth faith 10 mewn perthynas i Ddeddf y Pwysau a'r Mesmau, a'r gwaith eithriadol oedd yn dipgyn i ran yr arolygydd mewn -eanlvniail iddi. Y penderfyniad y daethpwyd iddo ydoedd fod i wasanaeth y swyddog yu Adfa. gael ei bar- hau mewn cyssylltiad i'r heddiu, Peiiuodiadcyfieithydd.—Cafodd Mr. W. Storey, Llanfaircaereinon, ei bennodi yn gyiieithydd i'r cynghor ain y deuddeng mis dyfodol. y DegteM. llysbysodd y prifgwnstabl (yr Uchgadben Godfrey), fod attafaeliadau am ddeg- wm wedi eu gwneyd yn mhlwyfvdd Llangynng a Llanlihangel, ac fod yr eiddo attafaeiedifj wedi ei werthu yn y lie blaenaf. Aeth pob petti heibio yn foddhaol. Cynnaliwyd yr arwerth. iadaii yn Llanfiliangel, ar y 12ted o Orphenaf; ac mewn canlyniad i'r rhybuddiou byr a roddwyd. bu ef (y prifgwnstabl), yn aualluog i gyfarfod aipaethwyr y gymniydogaeth, a gwneuthur y trefniadau arferol. Vr oedll y trefniadau hyn bol) amser wedi elleithio yn hynod o foddhaol ar gwrs y gweithredic,dau. Modd bynag, yr oedd pob peth wedi myned heibio yn hyrod o dawel. Cafodd lliaws o faterion eraill eu trafod yn y cyfarfod.
I TANYHGRAFELL, GER BETHESDA.
TANYHGRAFELL, GER BETHESDA. Anrheyu.—Nos Fercher diweddaf, yn eglwys Tan- ysgrafell, dan lywyddiaeth y Parc6. J). W. Thomas, anrhegwyd Mr. Davies, dlweddap "ysgolfeistr Bodfeirig, gan ei gyfeillion a'i ewyllyswyr da figawrlais ardderch- og a writing (use, yaghyd k arian nodyn oddi wrth y Gwir Anrhydeddus Arglwydd Penrhyn am hanner cant o bunnau. Siaradwyit yu uchel am gymmeriad Mr. Davies fel yagolfeiair am un mlynedd ar bymtheg ar hugain,—Goheb^M, ■
Y GOGLEDD.
 Mi.? Cotton ThomM; a f[WMM&etbwyd I feTj.Jrifeojad ? Mr. E,T. B?r. B?Uh.