Yr Amserau

CARDINAL. WrsF.MAN YN EUOG 0 DEVHNFRADWUIAETH. Y mar Edward Jam?Vsw., Q. C o Lincnlns Inn, T'ladleowr, nevvydu gyb'if ddi tracfhodyn, wedi deitlo, A %-('.Yw Wiseman wedi tro- peddu'r gyfraith ?" Alfot- b ydyw ei fod. Trinir v mater yn 1001:01 ymroll mewn dnil cyfreiiliiol- j V mae'j" traethodvn vn gyfansaddiad cywrain yn hvti-aeh na defuyddioi. Y Rofyiuad & itiia un y innft H ysgrifcnydd yn dooUreu ydyw, A ydyw ])•■. Wiseman trWv duwyn i mewn, a ,(-fvd ]Li*j- Aroblwjysiaetb Pabaidd gyda dynodiadau tiriog- lif bo! o dan awdurdod y Pnb yn imig. yn esigg o tlrns'^ld yn erbvn cviVeilbiau y whid J¡o}?" Y n)a:t' gof>niad bwn, tnedd efe, o angonrbeidrwvdd yn c?'n?ya yr un canlynol. A ¿,:s gau y Pub 11jivfj vij <>1 eyfteitbiau a <?byfunsoddiad y wiad hon, V? ol evfi i,itiiiaii r, fai,140ki?i;"ad y wia(i lion N?d OPS neb a feiddia boni fod gun y PAb awdur- I dod eangarb yn y wlad b >n vn awr, nag oedd gati- ddo yl1 tfvfreithlon cyn toyrnasial ifairi yr wyth- fed. (Jan fyned yn nd ien ar v dybiaeth hou. y 11, I- dvsgeiig yn cyfvngu ci yimcliwil- iadau i'r oesoedd cvn, ae byd at fatwoJaeth ILirri v setthfed oMegid y ovae yn dal mai os nad oedd gan esgotia.'tb.Rbufaiii I) dan oin-evfreitbian a'ri cvfansoddiud ni, pan '?th Harri yr w? tbfed i'r orsedd ?xrhyw a'-vd'tdoda?h y'=;bi''L-doiyu LIo?gi', }fa?n ddiosna ebalodd d H?i er byny." Y m<, ?r J:u?ps, ?a.nh?nv, )'nY:!11 i bn-.fi. yn gvntaf, ¡ nad Maid gau IYB Rhnfdm, cyn y Dr?-y?d Pro-, testauaidd, iiyiiy. tic teyruasiad- Harri yr v^ytlaifsd; yiiJ^^in cy^eiUnaT^a^yfevr^ Bondmd ni, iinr%W:awclfirdoa oddefedig yshrydol vn Lloegr. Yn ail, fd galla. y I cvfansoddind bi, yu hsUiiodt- yn y goron. A!ur,:i'JT ol c.x;th-crtITrT )t t.t' t, v buesai pwybýnl1!:f a ddygrul niewn, neu a geis- jai sefydlu awdutdod ysbrydol y Pab, yn 01 dull I Dr.WiiwTrtan, cyn y Diwygiad. :<« yu a*r, yn enog 0 dyyrnfradwriaeth. Fod y Pau wedi gwcithredu n>vdt;rdod ysbryuol ar lawe;- o acblysuron, nid yd vw yn gwadn. ond bonir lod y cyfryw weltbrediad j e; VTI efie] ei oddef, heb ei gytnerauvvyo yn gvfrritb- iul. Yna fe VtL,;Inl)it- a;l. ti-i gosodiad. yu lied lird-: eetii. a Jvgir liawor lawn o reiyman hahesyddol a tjbyfre'tb'ro!, vu gvstsl a lliiawa o ddedclfau Son ¡ eddol vrniaen'i'w cadambuu. Y mae Mr, dames 'I yn godael i ereill ddv wry d pa un at doeth ai p^idio fyddai oymeryd nnrbyw t'e.sur«u i amddiffyn y gvfVaitb, fel y mae yti awr I ii ncu i oifed iiv iftiibeii'ian trwy gynnovthwy y llvwodraetb ar ttrzte,l ["Iliifitllt tic, c',i f, a g01"üw.ldUt.¡," Oncl: pa fesnran byuag a fabwy^iedir, nis gall lai na hvderu v bydd y pai^Ii tnwyaf yn cael ei daln i [ d,,¡mJwJnu a s?niadA? ei frodyr pabyddol ag f»ydd gvson A E;o?! am ddi??e?wch L!o?gr i?.j'.?'an- nidd." Yn awr, er ?! a?a: m?i gwir yw, y btiasai Cardinal Wiseman vn ('a! ?i goI'i Ri'l '¡eyr¡jr'ud:n I t-Mth. yn YHtúd tevrnasiid lia'er o'n hen f, inocdd, er en bod yu ?hxi pat?!dd, eto ni ) ydyw vu dchy? yr adnewyddwn ddeddfwcinyd-iiad o'n «dwy ein hyn?n?id bann»*r V.arbnrstidd yn yr 'j?. Brotes!anai'id bono. Y mae trnotba^vd-M r JIIHICP. gnn llyny. yn ddyddorol, yn hTTVaeii fed or bortWynus y goion au EglwYB Lopgr.ft'r Babaetii mewn oesoodd a aetliant heihio, nag fel arweiaiad i T,ywodraptb a Bra\vdlysoedd y dyddiau byn. Hebiaw byny, nid ydvw Mr. James yn ystyned dim. pa mor bell y dichon i d ledd.ftui Scnoddol j amsetffedd divveddar, gyfnewid neu ddirynm cyi- raith gvffVedin neu Seneddol yr oesoedd gynt. Y I mae yn ddios fod dortori;iid yn amrywio yn e,l barnau obtegid mewn atebiad i ofyaiadau odcli .? tb C.trdhml Wi?emHn.. y mae dc, \f-1 retth?d y goron wedi dyweyd nad Y".Oe(l y }iywodrilpth yn bwiia ln rl)oi un ln-.lb o-gvfraitb nruo, gan nad ydoeld agwe ld nver.eiiol v gyfra*.th yn gymbwysiadol at y Cardinal nr. y gadewid y n-.r.t'ir i'r Senedd dyDyma benderfvniad nad oes ond yrhvdig a ambeuav;t ei d ioethinel).— Liverpool Mercury.

? P?'YLL?OK ?AZXI?L f 7" 11-11-1-1 J' I Yn y Times am ddydd Llun wytb-">os i'r diwedd- [ nr. y rnae'r gciriau a ganlvu, V inae llythyrau o Brtst yn dyweyd fod agcrddlongrtu P.iiyfVl Ffreng- <: 2g, eg oeddyrit yn gwvllordwyo glanan I tali, wedi r dai llong yn pe)t.h\u i HwyU?M-' Mt?/.ini, yr boil [ oedd yn bwylio o dau luvnan Portugal." Y tna?'! t ?<tH?r.? ?/' /?'t-<°.?M! yn gWl1f\ud y 8)'lwitdau'rhag- orola?aniyn ar y wcitbred g"eulawlI boa o eiddo fir v %veitli I.e,(] lio;i eId(io v f'fraiico,,i y iiiiie y Kida), yu yr un modd ag y ma;:¡' Ftraneod, fwy nag unwa1th, wcdí tvbied en hunaiii yn rhnM i wticiitl)t,.i-. Yr ydym ni yn tyi-ied fyd gan ddyn- ion bedfaith hnwl i pnill rbyddid i wlad eu tauaa. kiaJ, os nad oCs gnu-.ldyut, FlVaingc ydy.v'r oiaf a ddvlai ddywcyd byny. Am y deng mlynedd a tbriugain diwcddaf, v mae Fl'raingo, trwy JRdd un brenin, a diorseddn dan asai', wedi bod vn dal allon y dy lai ilywodr fietb gwbid gael ei bendorfynu gan bold y i\iud. — Nad ydyw llvwod.aeui a osodir gan bidogau tra- Tnor vn iSvwodrnetb o osodiad dwyful, Qui Ni-, IKJI ol i'r gw rtbwvneb nao oes dim niewt] dvrucbwelyd y cyfryw lvwo>Uaetn, ond mui r pocdi- od ydyw, ei oddef. Mae vn beth njc>dedig. fod Ita»y heb wyhod betb ydyw gwir iywocl,R,?t,,i bod wedi gwyv.o o dan ortbrwm gonuesdeyi u Awstria, nen'r oiF-.dnad Rlniteinig-a'i bod yn bobol yn y oyfhvr hwnw pan ddaetb dvmch-veliad y llj^odrat.tl; biesenoi yn ebwyldroad gogoneddus.' a'l gwron, fel ein Gwyiym ninau, yn waredwr tnawr. Pan ddyciiwelodd Boniipirle o Elba, deibvniodd FlVaingc ef gyda gorlawcnydd. Y mae Mazzini ar ol cael ei yrulnl ymaitb, Oh dnstweb Oh warlh! S- gan arfau yn c-ael ei grorsawi eto, at lanpu yr Eidfd: oud y mao Ffraingc lieb ganddi un hawl i ymyryd, ^n ceisio atai rbag eyrueryd He ? yn vr Eidal, yr hyn a wnaed ar ei tliir ei hnnau, 'i a'r algof am yrbyn a fynwesa, fel ei gogouiant ai å,' jlawi-nydd. Nis gftil Ffmine wrol a mawrfrydig gwlad gobeiihiou uobel, a tbynged ardderchog. .\dai Huoedd o wyr ai log—gael gweli gwnitb na ;i», dalliong yu pertbyn i "Bwyllgor Mazziid." Dyma j*. weiihred i Ffrninc -IIewi-! Sal F ],or, oclir yn ochr .T ad bvrnnsodiaa nr Tahitir, ac adforiad y Pab. Nis f" frwvfidom i a hyii v'pO'U jiywodiaetb Ffrainc; am ddivr ycidom ni, dichon ei bod yu cael ei j ilyngcu yn ngbrombil cbwildroad nowydd, tra yr ydyru yu ysgrifenu'r coifadwriaetb olaf hwn o'i gwarth. Ond tra bydd Ffrainc niewn bod, dywedir gydag atgasrvvydd. a. ffieiddiad, fel y lnatbrodd. annibyniaetb yr Kids] dau draed; ac yr atlaliodd bold, eg o'tii'eddineth mwy gogoneddus na'v eiddynt eu lumaiu, rbag givueud un ymdrech i led yn rhydd.'

I .-Jil TARDDIAD ISEL EN WOO! ON Y DDACAH. Yr oedd Martin Luther y Piwygiwr yn fab i fwnwr,—yr oudd Edtmiud Kean y d'tuchwareuydd penaf efailai a welodd y byd erioed, yn tab i Saer, -yr oed I Thom:is Taliord,y pen.saer yn fugail,— yr oedd Hogarth, paeutiwr enwog "Taitb yr ofer- drlyn" yn gerliwr ar lectri metelaidd,—yr oedu Dr. Faraday, athrouydd ymarferol mwynyr oes, yn i-liwvoiwr ]IN-I*i-aii -vr ocdd Cervantes, Awdwr J)on Quixote," yn filwr cyfiVediiiol,—vr oedd yr enwog l)r. Brown, yu brcut'is i weydd,—yr oedd Oliver Cromwell yn f ib i ddarliuwydd,— yr oedd Gay y prydydd yn sidanydd,—yr oedd. John How- ard y dyngarwr, y dyn cyntaf a dyn odd syiw'r wlad at ddysgyblacth y ourehar, yn werthwr rnelus- ion,-yr oedd Thomas Guy. sefvdlydd ysbytty. ar !lwn a fu farw yn weuh zt,250,000. yn fab i Gyciiwr ur yr afon Taf'wys,—yr oecid Priestley y duwinydd yn fab i wniedydd a dilledydd,—yr oedd Woods- worth v bardd Lladinaidd enwog, yn fab i bobydd, —yr oedd Asop y cbwedley dd Gvoegaidd yu gaolb- Wiis.-yr oedd iiolt. Blooiufield, Awwdr Bschgen y Ffarmwr," yn grydd yn Little Bell Alley Colmau- | street,—yr oedd Bramah y peiriannydd enwog yn baer,- N-i- oed" Dr. J.oiinson y Geiriadurvrr n:a« r yn fab i iyfrweniiwr tlawd, yn Lichfleld, a daeth i Lutidaiu heb gauddo ond un giui yn Ai IGgci; rbwymwyd Caxton yr argraflydd Seisonig cyntaf sidanydd,—yr oedd Inigo Jones, pensaer j Wiijteliall yn saer cyffredin,—yr ocdd Peter King, Arglwydd Gangbeliydd Lloegr,-yn fab i werthwr! ille.Iiision,-yi- oed i Taylor y bardd yn gycbiwr ar yr alon Tafwys,—yr oedd Slows yr ba/iesydd yn fab l wnbdd, a byd dai ytj gweithio wrth y bwrdd phil yn Grbegrtidd nswyaf yu ti ddydd yu fab rgtoeti'ydd,—■' yr oedt! l\ort\¡colt:, U.Y",ydd F AthJofit Freinioj yn fab i orindarydd,—yr oedd Syr Thomas LiW- rence yn fab i daUmwr, a byddai yn gwasanacthu" o6 A d i cwsmeriaid ci dao --vr t Do isley y bardd, y ilyti weithwr," a'r cyboeddwi, yn was gvVr- honeddig,—rhwyn>wyd Daniel Dofoe awdwr y llyfr Kobinsaiv Crusoe" yn bouBnydd,—yr oedd l-iomet yn gafdoltyn,—yr oedd Ben Johnsou yn sac-r priddfacni,—yr oedd Bollin yn gyllellv/r (eutler),—yr oedd Cadpen Cook yn Jollgwr: C) ffred- in,—vr oedd Cobbett yn dyddynwr bychnu, —yr oedd' John Bunyan yn dincer teitbiol,—yr oedd William Gifiord, golygydd y Quarterly Ileview yn i Gi-yci,i,-yr (,i,(i(i Dr. Franklin yn argn:Qydd yn | gweithio wrth y dyd'A'- yr oedd Joeckim Murat, j Brenin Naples, yn iLLb'i y cjw: ieo»nge tlawd gan livi-iv ni a ddywedwn, Na ddi- galonwch ond llafuriwob llafumvch-! llafuriwch I

I IttX JONES, L.J.ANGOLfeEN HOUSE, A MESMEIUAKTH. I Er ys- ychydjg wytbnos.au yn ol anfonodd Mr- Jones ei gyhoeddiad i ddod yma i draddodi darlith ar Fesmeriaetli; ac am ei fod wedi gwueuthur hon iadau mawrion pan fu y ffurdd yma o'r blaen, 1 disgwylid petbau matnvm oddivvrtho; yn enwedig ¡' os byddai iddo Jáwyn mawro Fer- tbyr gvdag ef; oud rhaid cyladdef i bawb vilitt ac a lit felly gael eu siomi. Nos Lm diw- eddafgwnaeth Mr. Jones ei ymddtingosiad, ynghyd a llanc byebau tua naw neuddeg oed (CI fab) gydiig i eE Yr oedd wedi rbagbysbysu y buasai Nos Luu yn dysgu, y neb a cL^wennyehiu gael eu dysgu i Fesmerio, am banner coron yr un. Aetb tua dwsin I atto a thalasanten banner coronan, oud-goreu gan- ddynt po lleiaf a sonir am yr amgyiehiad, ac nid oes argoel y ebwanegir fit gyagadrwydd y ti-igolion o'u y plegidbwv. Nos Fawitn oeddynoswidth icldarlithio j a mesmsrio vu gyboeddu^, a ehwe ji mct.hu uiyued i papel yr Anuibynwyr nao ystaiV-il e«ng Vuysced I "yn Arms, gorfu ymfoddloni ar ystafell a ddaliai ■ vebydig dde.^Ru yn y "Star," trodd aiiau ei bod yo I ddigon, beiaelb a Ihebyg y gwna un liai y tro pu I dygwyduai Mr. Jones duylod ynn ar gvtfelyb-n«ge? r etio. Cvir iddo ofi^d Sam baGli'' ei fab rnewn \-Hjvwjfath- ojfwsg ymddriii%csia i-u, ond am yr.wylw, ) y^chwertbin, y caliU, a'r "djTioetni dirgelion v clyw- í Seill gytnaust.o son am danynt, metir.vjd cad i o'r f;itU'rbe.thau. Nis g'alfai y Mesmeredig ddy wadyd pa. fath ddy n a sa&i o'i fiaeu bob eitbat ¡h\ tf'froH coV-'i n n!w'» K»fvl4 vn ddsf^n neli "o?SI<M'y EoM!? M?????sn-Hcn By-<f a.-???o?ai } ei dad gydag of i'r pünvdyu ? lew, ond Tfiethodd wi,e,t.d arddai-"Ipnu-i 'ilyfr amll -a.. wyd iddo. 8y!wydj):td oedduu?ofymad.ya'c&efet aueh heb i Mwyla?y Mesmcrwr dr?Hl?t? Th?v gyraaim o fylch llygaid -y.ujesmered i?, ac yr oedd I' cict?bic.n yn baru?tach po OCUlit Y byd^ai'r cd. rycbwyr od Hwrt.ho Yn Cvvbitwroh, nos Jau,a G"íVf'n.er, ni eha[wycl ¡I mwy-oü4 ?t hyttaoh Hm o,ibddl0inwyddy'i y ?&'?y??M«tHe?, yno^iallodd Mr. Jones, er t?er?t ?? ganddo, wneiulmr eyenyg &r t?ncnfUieL ond ei ) fab; ond cadd ',)ai?iior coron F uu oddiwrth y ¡ ;jn!??ptf/? a chwe' cbeiniog VV un udmwrth y ¡kill; ac ar y' cytan bernir iddo bi?o yn y dd&u le ¡ ithyng sa?h ac vythbimt o "anau liy Si aid j Cymni auwvl, g<vehvch eich ffo1iueo. Pa un o | honoeh yughyd a llanc naw mlwydd a enilh gy- I. maint mewri mis? A oes tri o bob pump o bon- I od yn eam!i (bobuc? gymaint riewn dau Asw:i,b weitbio yngakù ag a roisooh cydi hyngoeb I Mr. J?nes a'i fab am bedair n03wuilh o humbug Ystnulgj'nlais, lonawr 18, 1651. i -(!A,.iwR TWYLL. I

t r'1. 'I' r' f' ',T | DINOnWIG AM Y FEWY^DYN, 1850. Mao v gymvdogaeih a adnabvddir yn gvf?*edia j wrth yr enw uchod, yn sefyll ytigbwr uwehaf piwyi Liandde-inioieu, nid vw ei gwynob oud o gylch 3 j mihtir wrth 2 oud pa bderu yu ystyried yr oii sydd yn briodol o'r enw JJiuorwig eeid y gyruydogaeth i yu Hawnr rOlvv. Yu amser cyfrillad Scneddol a wnaed ilynyddau yn oil, nid oedd M't( r ei ])!ioblog- aoth ond ychydig dros (iOi), ond tybiwyf y bydd ei rhif vn gymaint arali pan un cyfrifer etto I- livil a gvmer le ya fnan, l'iiia y mae cbwareku T. A. Sinitb, Esq. yu cynnwys tua 2000 o weithwyr o ) ba rai v bn 33 feirw v flwyddyu ddiweddai', 3 o homnt nio-vn canivniad i ddamweiniau yu vj It i i. Mae yv oil a fuant feii vv oi- gwtdthwyr 1 ers "0 wedi bod tror feddylgar a rllüftrn yn fanwi o byny byd yu awr cuw.-ui yr oll a fuant feirw, yn jjgliyda j d< dditd cu marwolaetb, a LYll y gallai wybod i rboddai en wan yr nmrywiot gietydau oedd yn cym- j mwy so yr ymadawedigion i'r u diweddaf." Alewn pertbyn.'is i'r tywydd am bob dydd o'r ? tI?'ydJyn yn yr ardal hon, geliir vmddibynu ar ) gywh-deh y ii?.teHau i6od, ?rdlc?id mvuedyn ih?'er | immylacb (oi>d nid oos dim oywiraeb) trwy osod i j lawr y eyfuewidiai a gymerai to ar Jawer diwrnod oui bae rbag gonnod meitbder:—lonawr 1, '4, 3, 4, j 5, 6, 10, 17, 22, 2;}, 24. 25, 2D, SO, sych a tbyner, —27, sy" ebwynt—7, 8, 0, 13, L, 15, 20, ilhewynt—31, gwiaw tyner-2H, gwynt a gwlaw—10, aw a niwl—10, IS, 21, 2(5. bwrvr eira. Cbwelror JO, 17, IS, 22, 23.24,25, 20, 27, 2o, sych a thvoer— 3, 7, 8, IG, 20, 2l, sych wyrit-13, vbewi yn dyner—1, 4, gwlaw tyner—2, 5, G, 9, 31, 19, gwlawio a ehwytim—14, 15, gwiith- wiaw a niwi—12. G, 21, by cb a 30. syebwynt— 22, gwlaw LVri -2, 3, 31, gwynt a gwlaw—23, 24, 25, 20, bwrw eira—27, 28, rhew tyner. Ebriil 14, 27, 28, j gwres —10, 20, 21, 22, 23. 24, 30, sych a tli viiei- J 5, 11, 17. !8, 26, 29, syebwynt—7. 8, 16, gwlaw tyner-I, 2, 3, 4, 0, 9, 15, 19, 25, gwynt 11 gwlaw- j 12 13, gwlitbwlaw a niwl. Mai 15, 21, 22, 23, 29, gwresog—1, 2, 3, 4, 6, 7, 11, 13, sych a tÎlJuer- i 24, 30, 31, taranau a cbawodau tv tier—0, 12.20, 2 8, c 1-i w L t 10, 14, IH, 17, 1 10, 25, 26, p, j gv-daw tynei —8, gwvnt. a gwlaw —5, bwrw eira Mehufin 1, H, 10, 11, 16, 20, 23, 24, 25, 26. 2b, gwresog— 2, 3 4, 8, lJ, 17, 1H, HI. 21, 28, sych-a thyuer—22, 27, sychwynt— 5, (i, 7, 14. :311, gwlawio | yn d,Yne!12, 1:3, gwvnt a gwlaw. Gorpbouaf 2. j 5.7,12,14,15, 18, 19, 20, 28,20, 30, gwresog—8, j 10. 13, 21, 22, 24, 2(;, sych a tar- ianau syebwynt—9, H, 25, gwl awlO yn dyner —3, 4, 6, gwynt a gwlaw —17, 27, I 31, gwluhwhiw a niwliog. Awst .1, 3, 7, 12, 13, j 1-1, 15, Ifi, 17, 23, gwresog—26, 28, 29, 30, :31, sych j a tbyner—2, 6, 8, 10, 20, 21, 22, 24, gwlawio yn | Modi 4, 5, 6. 7. 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 10, 17, j 18, 19, -40, 24. gwresog—22, 23, 25, 30, sych a ?l, 2. 3 25) ;;0, !L thyner-5, sychwynt-l. 2. 3, 27. 29, gsv'law tyner I -21, 20, glVyut a gwlaw. Hydref 1, 2, 3, 10, 12, [ 13, 15, 16, 18, 20, 22, 28, 31 syeb a tbyner—7, 11, 27, 28, 29, syebwynt—4, 19, 21. 30, gwiaw tyner 6, 8, 14. 24, 25, gwyut a gwlaw—17. gwiith- wlaw —9, 23, bwrw eira Taehwedd 1, 10, 12, 13, 14. Ifj, 21, 26, 28,29, sych a tliyner-,I, 6. 7, 8,25, ?ychwyut—30, rbewi yn dyner—2, 9, 11, 17, 22, gwlaw tyner—3, 5, 15, IS. 19, 20, 23, 24, gwynt a gwiaw —27, bwrw eira. JUrngfyr Û, 7, 8, IJ, 10, gwresog—17, 18, ;20, 22, 24. -veh a tbyner—3, syebwynt—19, rhewi yn j 23, gwlawio yn dyner—2, 5," 11, 12. 13, 1-i,D, 1.6, 31, gwynt n gwlaw—4. 20, 27, 28, 29, 30, g-.vslith I wlaw a niwl mg. Fel yna y i ni gael o ddyddiau gwesog a thyner I wynt 3J.—rbewi yn dyner 8,—rlunvynt 7,—gtel- awio yn dyner 48,—gwlawio a c\¡w.ïthn58,>1 lthlaw a niwliog 15,—-bwrw eira 13, taranau a chawodau 6. Yr oil yn S05 o ddvddia i. W. M. W.

> jj. AT GYMRODOUION DIUWESTOL MERTHlrR HI1LY PWYLLvGOR.. A• it YMGYS- .,¿ DADLEUWYR.. ( Varhad o'n rhi/ijn Jiiceddaf) 6. CYNFELYN,- Y mae y traethawd hwn v\df~st--i lnsaf a o ran ei leiioriuetli. DiaJSod yr awdwr yn icithvOd a thraetiunlydd da; ond y flrae yntan yn euojf o gauiddelnyddlo y lytbvrcn h: megis belli sydd yn rinweddol" ac o yssjrifemi v Jc~f yix lluosog o liaen, eriWf dn.'vdd I yr lryo ni Qfyn v (rvmraeir, niegys, Nid ydynt(> w) y dymuniadan ar nwydau." Drwg genyrn fod CYNFELVN o ran ei j iadau Ilm athroniat-th lotsol, mor gymysglyd, aueg lur, a chyieiliornus (y n "J ei n barn ni). (jwyddoin I na aJlwll brofi hyny er boddlonrwy dd iddo ef a'r rbai a gvdolygant ag ef, heb i egifefo ac aiiKldiflyn ein goiyq:iadan ein hnn, os Ihwddem tr byny. Nid oes genym ond traethe ein barij, a nodi rhai o'r petaau a ystyriwn yn ddiffygiol neu gyfeil- iornus. 1. Dylasai yr awdwr egluro ar walian y petbau ) caniynol, yn lie eu cvinysgu. Beth vw rliinwedd t Paham y mae yn riiiiiNv(-LIAi Betli v -xt-aft)n rhin- wedd l>rwv ba gyneddfau o eiddo y meddwl y mae dvn yn dy'fod i adnabyddiactb o risiwe<ld ? Bt-lh a i pyfausod'ia weiJbydd rbinweade-i ? Cvfaddefir yll f nhudalen 22 a 2*3, fnil moeswydd i rldysgu y petbau r ludiod; ond ni roddir oud un ateb iddynt oil, sef, mat i i,es, ni svrtd yn casgla pIt un aida. ai dnvg yw gweitbredccdil wrth eu hefl"if (tviilal. 57). H. tru. y dyweda yr awdwr ei fod yn cvttieiyd f If :-han 0 o;;oûiaclau Brown, a', cwill ü chg-indau Bcntbaui, nid yw gwitionedd yn n;abw>s- > iadn oed cyfuudrefn Hume, oblegi-i dyweda (tit,iai. II tin) bod nioesoidtb gweitbredoedd yn ymddibynu j ar cu tueddii'd i ymdaenu (i daenn) dedwyddweb cyfl re:!ii;ol." Yr oil a gyfnewidia C'ynfelyn ar gyfun- I drefn Dafydd Hutuc, yw ci tbroi a'i plicn ol yn miaen. fies'.(l Hinnc resum o flaeu teimlad, a Chynfelyn deimlad 0 Oaen rj¡eswm, 3. Dyw.dyrawdwr ''fod dwv rifcn yn cin pender- j fy niadan tnoMoi," s"ef" tchui?d" nto:&?d a "rheswm," Oud cyfaddef nady.w y gvnneddf foesoi yn pender- fynu pa un ai da ai 'drwg'' iV gsveitbredoedd a chan j "nad ydyin yo gwybod o Oaen ilar. beth fvdd ean- I' lyniadau oiuhyw wi-ithred newydd nad vdyw rhe- swm yn ddigonol i ffogio sail uioes.iideb. Yn awr, nid yw eifetiau meduylio! (01; priodtd y gciriau) 1.:U. gen gweitbrcdiadan gwahariol ac olynoi o eiddo y iiiedd wl; ac os na ehylla'wnir gorchwyi gan y naiil I weithrediad ncu y Hall, y mae yn aroshel). i "vilawui. Gail fieryllydd gymysgu«lwy elfen fateraiddi gyfan- I soudi tryd-'dd elfcn, a gos!»d y cyfrvw i gy-nvrehu effaitb hellodol ond ni eilir gwneyd hyn a# elfenau nieu.Jyiiol.am cu bod naill It", gallr")e,ia all, adwy, Ben wcithrediadau olynoi. Gan bviiy, os iit(i yw "y gynueddffoeso! neu u reswm, yn ddigonol i bccderlvnu beth sydd dda a phetb sydd ddrwpt, ni feddwn :m galia o rai, a ddJwcd yr 3\'1.1\1' YI! j d iigonol i wneyd byny. Dichou fod floli aiidoedd I yr enaid yn wasanaetbgar i a> wain dyn i in.wn farnn beth svdd dda, ond ryw un gallu sydd yn gwt'uyd pea I | a i her fan ar yr acho*. Rhanu cyfondrefn Bro'wn y«- ei aiddymu, oblegid yn lion y mae teimlad y "was jtub gwaitb,"—yn pyfansudLii, dau¡;, à chaufod I gweitbredyn dda ncu ddrwg. I 4. JNid yw dywedyd mai rbe&nm sjJd *yn easglu oddiwrth efreithiaJi gweithredoedd, fa -un ai a ai drwg y<!yni, yn ateb i r gofymad, paharn y mae un weithred yn dda, a'r llafl vn ddrvvir Dengvsyu an I iu pa b'dd yr »m ni yn gwybod |»vny, 5. Gweli genym duvwedyd mai am fod gweitbred- oeddyn dda. y maent yn maw; baa {jcnwyhaii) cied- wyddwch" dyuolryw, aa„4Jywedyd ca vn dda am ¡ eu bod yn avvneyd byny. Gwna y cyntaf duedd ac ¡ eQFiufh gweitlired Jl1 safon daioni, ac nid yn lijesivm gw (I ioi)i, fte oid y.-i ,lei 6. Gan- y^gklyza Cyafelyu fod dconMofw yr un synwyr ag al^oniattb foesu], ar ba sail y dvwedir na v 6 a rwyjnsjdfgaetbau -dy n i I Ddaw. Mac kconto!o:fi/ vn cynwys vr olL-p'r h "11ft ddvlai fodj yn%rtbgfJefrbyaivl i nntvlony, fcyn sydd. A yw addpti a gwasanae'.hvi Dow ddiin yr» gynwyscdig yn yr byn a d lylai Ld'! Cailnn nodi atnryw osodiiidau eraiii ft ystyriwn yn ni, oiid" yr -ichodion vol j j»rif rwy?trau ar em ifordd i dJoY- I farnu CJyrifely n yn faddugol. 7. DES CARTES.—Y mile araryw fAn g-oW"Ùtill a I ?aHan yn y traetbawd bwn,ond gan P3a' yn yr ar >v =. y jjtilHr )8 rh-rydd yr ar- wim. ?tf?s?yn w?It?'??trt? t'yMaPfndyQfM-  ach, a r diWiudat yn belaetbach- Y?'i'?r?'rtcs- ¡ fyt?c f?n<d. o?iur, a tnt'efnus ac yn <d ei n barn rL y ma? y SYIJ ia'JfLu yn gywir. Ni horor gwreidSiol- ¡ der, ond cyda'dt'yfldir amryw awdwji Seisr-ig ond » nid yyr yn gyfioithiad nag efelydiiaJ catth (I waitt ncb.O ran iaÜh, R?r:c I.ractj¡'hhli Oynfdyn, L.di?!, I a N< os Matbetes, vn'fwy cywi¡' a(Y.id' ire,,vn trefii, eginrder, a td?yw!?d?.b syniadarrjeiddo Des Cartes: a chan fod y petbau di«e<idaf vn an- tihraeihil mwy eu pwys na dim avail mewn traethawd ar athroniaeth foesoi, dy feruwn eiddo Des. Cartes yn I omi. Y mae yu hat,ddu y wobr, ond cywired v gwdilau rbag-grybwylledig yn ofalus cyn ei ar- I'ESTi'N III. I)KtI,UOT, Y riWKITH VF.VOD.— i'refnidedd JeulJol v w trofuiad nieddi.auuau teulu, megys arian. amser, Uafur, yn y modd goveu,er j attiil gw'astrail, ilanw angbenion, cviinyrehu eystir, a Chwó10CgU dd,h. Nid oes a I'yno vn nniongyrehoi. gan byny, a dysgeidiaetb, inuesoldeb, a cbrefydd. Derbyoiasom dri tbraetbawd ar y t^styn bwn; set,! I. Bachfjell bgchaa yn tujwlad Morganwq. Camdde- allodii y te,styn, debygem; canys y mae y traetbawd agos oil ar finteisien dysgcidiaetb foren.d, dyled- swyr!dau rhieiu at eu plant, a uwracyuid at eu g'.vyr. Cynwysa aebwyniadau ar rieui a gvrragedd gobeitbiwn nad ydynt iywir, end ofnwn eu L bod. i Dylai Baebgenllycban daiu sylw i orgra'J'a cbysfraw- en y Gymraeg, a daogos ei ysgrifan i rywnn cyfar- wyadi a'r cyfryw, cyn eu banfon at Feirniaid neu Ar- graflydd ion. Nodusom a bindlao coebion 14 o wall- au yu y 10 llinell gyntaf o'r traetbawd; y mae yn g-y- fielyb drwyddo oil. Pe ysgrifenai Bacbgen Bycban draetliawo ar rwymedigaetbau rbieni i ddwvn eu I plant i fyny yn briodol/' dichon yei lafur o I, tendltii. ) 2. YSTAFF.I.LYOD.—Ysgrifena yr awdwr yu esjlur a rhwvdd, ond nid yvt yntau vn eadw at y testyn. Ni I cdywed lawer gormod ar ddyledswvddau- rbieni at en ph[jt a gwyr a gwragedd at PH ?'hdd ond dywed !?wer)'hy f.tch ar b)';i betbait v p« ne- Rbagora yr eiddo ef mewn rha¡ pelhau R.I' ciddll Syll,vdd, megy; I .v I)u(i(li(?mli??b o i?t, I) -tin.,ier, o brilio gad- arl i drUm !y?ru yr awyr o'n cylch, ac o ddefnyddio Tchwaneg olaetb; on i tybiwn ua ddarfu YstafeHydd I ymroi vn egniol i gusglu defnyddiau, a gwneyd cnwareu t';? a'r tcstvn. Y mHP v t?-a??thawd yn d<:U- wog i gad ei gyhoeddi, ac yn dra cbvfaddas i'w rodJi yn llaw y r Aiarali'vdd. 3. Sn.I.YDH.- Y mae Haw ys?rirfn SyHydd braidd yn ei ertiyn, ac ymdileiisy*, ei fod* am i banner ei I! dracthawd sjael ei argralhi mown iiythyrenau Ital- ai.?d. Y mac?n rby lioff hefyd o ddcbiu y cydscin ¡ ia:d,a. ?adaeiaitan tcia'i?ud aa^enrheidiid,-niegvs eyssii)- *4 Ni,-i %veii s.Il ?on manw! ar v pw?s dd' f?yd ii?amser allafar,yn n»by<l a'r dull goren o roi arian i maes i luoso^i. Ni .l\a \iChW:lith ar werth ?.Ycddiihun knln,¡I; mewn t;dll ;(\1' gall cyírJ\\ fod yn werth £ 4 neu £ 5 y iTwyddyn, ond cad lieoedd^yriodol i'w eadw nc ,'w troi yn llysiau. N:d via yn cydujio A S;llydd gyda B«>lwg arlacth; y UIMO Y'^tiifeilydd yn ucs i'w it- pan I yn anoog defoyddio mwy 61 o weitbiau o bono. Dv- I ld ?wfrthu lmdh pan ()d,,?'ititii yani ddwy geiniog, ncu ddwy a ditnai y chwart, a gwna hynv o hono gydag ycbydi? Sawd ct-?rch a hara, bryd ¡ !)"as,tls a i.Ill?Necli neu saith <» blant. Dy I litn i yr aw!iwr I j !a.sni yr aw?iwr c:()!io heiyd y ?eiiir dt??wyi pyg"'ù di- iw^r l farcbnaducdd y^gweitbfeydd gyi'-a'r a^erddyer- bydau, pan est.yuir y c1t'drtlyrdd 1 r prd ah"roedd. Ond y mae Sj'tydd ?n deall y pwnc: ymddengys ei fod yn gydnabyddus iawo ag arfcricatetilnfd y I J?Wfithfpydd. Mcdd wf.ddeb i .Jdynoeibi vr byn svdd feius. ac i ro«bli cyfarwyddiadan tra plm.idol iddewis a thrin bwydydd a.diodydd dycliymygeai y g;-llai fod yn hen i/oginydd. Diau y gwna Uedaeuiad y trittiiiiwd law.r o les, Ond pa 'fiid-l yr ymdrawa Svllydd uierehcd a'r gwrageild ? pan wclanl ei fod wedi mciddio vmyraefli ligacbosion inewnol en i tevrn;is bwy. O'r tri thraethawd a dderbyniasom, oyfafllwn eiddo Syllydd yu TKSTVN IV. Y rnoddion effeithiolaf er (Ivrc-bi fit Dirwest i fwy o sylw vo y gweithfevdd. Derbvniasona saith o riraetliodau ary tostyn bwn. sef, yn I ac yu 2. LLA?c A MEMRWN. Nil vw eu lieiduo a:n^<-a i!ythvrau byrion yn cyn- wsn'.uhtdaub.tdt'ioIcy?rcdmaysKrtfcuasant yn dd?sttns.  3. CvsoNwrsoN.—Mae ganddo rywbcth i'w Qdy wevd. Ymicais i ddangos nad twvil yw I)irwest,nc y dylid ta.Iu i ddyuion am ci pbleiiiio, a g >faiu eu cael [yn rhai niedru<i oleuo y i!, a chynhyrfu y te;ml Iadau. ytnII(Icligi-s ei f.,),]. vti Ira diofal am ddef- nyddio iaitb briodol. Nid ym yn gwyhoú f,,(i j %eli ei haddaw am draethawd ai y moddion eff I citbiobif i sierhau lKvyddiant Dirwc.st yn y gweiih- I fcydd. Nid oedd achos (iel'nyddio y gciriau "mwvnhan," breintian," "vina" itair gwaiih mor j agos i'w gilydd yn nechreu yr ysgrif. Mae yr or- gratf a'r i;vstra«eo hefyd yn IN ti s- J 4. CAKAOAWG AP BKAN—L'ctb bvfrvd yw cad Haw- ysgrifen mor Jiawdd ei darllen ac eiddo Carndr.wg I «p Bran. Mae ei ddabwedd yn dra cbynbyrtis i Rhfdd ei vsbvyd yn eiwaiih. Cydunwn i ef mai llygm dVnion"" yw "l'efaru nes bo dyniojj di: [ clwwattu yn chwcrthin. Ond er y cynwys y traeth- fffwd gynghorion boddiol, y mae yn b.y'racb yn gym I helHadel uac yn gyfarwyddiadol, Ysaddengys S adawg ap Bran hefyd. yn nghyd a«.amryw o'r yi% | en wyr eraiii, fel pe- bai ar ei fvv-ia iaieitli(, ri Uytbyren h, j'w gosod lie nad yw i fod, a pbeidio ci i gosod He ei hci..iau; megys '• geiyu henaid/5 I ■'yspryd riawedd." I i. SrLWEnrno TANDDABABOU 6. Has DDIRWFSTWR- 7. A F LW R DIA N TJ 9. I Y (fHJdcug-ys fodyrawdwyr neboilyn g yf,.Irwy(ld lpr acbos, ar y n ally iA i osod eu ineddy iiau allan mewii enbeidilo o raii j llenfuiaetb, bron yn gyfartal, ond gwahanjaetbant j I « ran qu cynwysiad. Y moddion a gymeradwyir gari | Ren'lDdirwestwr ynt ey cvfiicdrefniad, ¡Hby¡'hyriid." Annop:'scfyd!ucymdeithasauDeiU [ duol¡ ddynion o wahanolalwedigaeflfltu. ?r dy bed ?o greu ymfystadleuaeth rhyngudynt. Galla; byny fod ) n furidiol mewn rbai ardaloeiW, ond gabai fod y n niwfidiol. Oni ystyriai y dospeirtb l-s.daf b vn yn fath o ddiystyrweb arnyut, oddigerth iddynt hwv ddecb- ren y drefn ? Y mae cyfuodrffniaa yr awdwr yn i gyflawn. ond i raddaa yn ddyrns. Tvbiem fod y modtiion a nodir clan y penau ncbod yn eithaf adnj^- 1 byddus»a':i bod yn vaeleu harferyd yn y gweitbfeyud j yn ogystal ag mewn trefydi a g-fledydd er ys deng ji mlynedd. 0 dttn-y tr (I vdl pen, erma Hen Ddirwestwr hron ¡ yr un pethau ag a gynwvsir yo nbraetbawd Sylwed- yrld Tanddaearawl; sef, adeiladu Neueddau Dirwet. ol,sefydlu Corau Dirwestoi, taeniad traethodan, ym. wch:?ta", cyf""i?d ?reiU.wyr o bu:< q-at?'c.a.?ncth, a j chynianfaoedd eyinodol, Gnll yr boll betbau hyn I fod yn fuddiol, oddigerth y cyntaf. Yu ein barn ni weil fyddai ymdrecbu sefydlu Gwestai Dirwestol, a llvfrgelloedd, at; ystafelloedd darilen, a benthyca ncu ) tirdrethu yr adciladau mwvaf cyfletis a. cilir gael i I gyunal cy'arfodvdd Dirwesbd. Pe anturiai personau I neiliJcol ar eu IranI en hanain adeihidn neueddau mewn lleoedd tuawr fel Mertbvr, a'u rhentu i gynnai eyfarfodydd lHrvvestol,Eisteddfodnu,a darlitbiau, di- J ction y byddai iddynt iesau y c-yflredin, heb golledu cu^U'iam. ia-welir fed SylweJydd TaoddijCarawi-* | w»i gauaa tiiaii gymumnasiatf a ciiyiuno.reinma, a i syjw yii rinig ar gynhyrfiad. Ond nid yw Aflwydd- i ianausyu sy iwi ar ddirn un o'r pethau uchod yn fan- j wi ac mewn trefn; a tbybiem Had oedd angen am j byny. Pe btiasai L)i vn beth hollol newytld, di- j eithr, ac-enadnabyddns i driarolion y gweitbfeydii,di- Ii un na buasai traetbawd o ddirn gwerth heb ei lodyn j traethn ynf nivvi am iiatur a seiliau Dirwe«t, yngbyd J i a'r dull cvifredin o d'vvn yr aciios yn miaen; ond gal) fod gwyr-y gweithfeydd bellach mor gyfarwydd a ) Difwestya'f cj'luau o'i ddu-yn yn m'aen as yut a tbori ] gl,), Ron w neat bur h:1íarn;¡(!-y. traethu am v eyf- I ryw bethiui yn an^enrl'.efdfol. Mae Dirwest mewn I bod, ac yn cael graddau»t> sylw ei dyrvhafu i julJ I o sylw yw y pwnc. Rhydd A'iwyddiarius o gyf- t arwyddiauau syml, gwrerddiol, a ttJP-raw¡uJ,. teil. ) wng o sylw p"¡. Dirwestwr. GwrtbUrAer et otm, a rhodder iddo v WOBR. v )

DALIAD MRS. SLOANES -:r- ?: 4 Y mae Mn. Sloane wfedi ei (]P-t Colhvyd Mr. Sloane yn sydyrf gau yt in'ddgeidw- aid, a chan fod gatiddyttt-le i gasg!,u fod wedi rnyned Boulogue, al'th dau ynad i^ |^r^.no oow- saat Mr. a ilrf Sbane a Miss Dev§! netfr- ant yn yr.no ageiiong a hwyuj, Cvmaiot ootid dycltryn frq. S'(jâe;fel j coilodd ei turoed WITh fynedi lawr y gfisiau iit y Ueirt. x syrthiodd cryu beikleVjOuid ni ddo>byniodd nemaWVv o uiwed. Cyuierodd yr Arolygwyf Hodgson a'i Daniel May eu Hcoedd yo y cWh, ac mown ychydig amser cvi haeddasaut FvlL^stoue He yr jd trf ,Wstouo ile yi? Yr oedd Mrs/Sioane M yr oedd yn g?an?o'f ? Hc?ifyc crynu yn ddufa?'r, a<;y}i Ymdd?Rgos fei pejwvy mpad^i bob cam. Gûda wodd SJ°!l a Miss Deva?x yn v caban, ac yr oedd ya Cfrdd?? yn?yiiym tua awjjb'r Rbeiltfordd, ga^^rtxgj'sur^ múù'n dcbyge??? wed pMio yn ddisy)?. ph'J ] yr ?iia6\vyd yiS?BB?a??w?ddog?u. t?m?v?d ami wrth ei hea?Jychryuodd yn fa?yr, a be vu j 'agos i lewygu.  Ar 01 \-elIN-dfg ti- fte at 0.1-sar y Rhei?f';rd? I'. chl?wy? hi *i Loudain, yn n?hmch.t?J?ws??<' y mae hi yn awr yu ,Fl  12 1 at cl?r, LN Ul ae?iii yii awrSo

? MA N IP W i r i,! Gyxwr .fterbydan yn America, ag oedd wedi ymaf. I lyd yn llor foesgar yn llaw Jenny Lird, i'w chynorth i ny o i ddod- s'ian o'r cerbyf!s a safoad ar y grisiau, a chan ddnli lytiu yr aelod a anrhydcddwyd, a lefodd ¡ "PJllIa3r llaw a'i cli y neb a fn-iif, ei ("!lDa!1fl fn y.b)c-C.. 20 y. r"i hanner y pris." Dywedirfol Cardinal Wiseman wedi derbyn rhv- bad/1 y by .id cyhudilgwyn (Hill «/ Trtduimenl), am I gfitn yiod.ivg'ad Xmisucmeanor) yn cad ei gyilwvno yn ei crlJVu ya dviioed. y mae ;"¡! \vy..id John liiissell wel-i danfon 31-. tbyr i at Lywydd' y Gymdeirbiis Preiniol yn bysbysu bn Had y HyAV(Td'apUi,A osod £ 1000 vn y flwyddyn hot!, ut I wa^anaetb y Gy mdeitiias, i ddynion gwyddond- Y-n1á(> ptun' Sal yrÙnis ebwefror Jp- digwydd un- I waith hob vyvtb mlynedit ar-bogain, digwydd hyu y lfvvyddyn>iesaf,ac ngn.n!.YUiwl ni ddigwydd Wedi hyuy byd y ti.vyddyn i .1 Daeth i an+>wn i'r portbladd Irwn y flw yddyn ddi- weddaf, :3,&?6 0 !e';M. ¡ Y Xefry Eramiiu.r a ddywed fod on ?f.?'r Sterne j| o ?t'TMmuKh y? bosH? ei ?'d wedi ys?rifenu I.ythyr at Cardinal W'cmab i roi ar ?hi?aU iddu mai pan j gyimd ac y rhYddcid'?'diI?'r y? Port Royd y bydd iddo ef (y ,V??-) ei saelbu gan ei fta?d a phenog. I Tybid diwedaar Frenin Holland y di r,cvt"ofth(.caf yn Ewrop. Gadawod'd aro f?rwoh-tib .€?,00(),0(;0? r<aoiigenyn o'r nw Rob&on wrth obwarcn gyda hwa saetb yn North Shields yr wytbeos ddiweddaf, a dynodd Jygaid un o'i gyd cbwareuwyr o'r enw Reny, trwy ei ftuela a'r s-*eth, yr ligu oedd ga.nddi hoelen I or ei biaen. Dywed y Muiihlune Gazette fod boneddiges vn byw gynt yn Blackbcath, (ond yu bresenol wtMlt marwj wc«i swneud eu bowyliys yn mba un y tcefuai- fod i eu talu i'w mc.idyg ar y telerau q, od idvlo I dori ei phen:1Ir ei marwolaetb; gan Inint ei hofu o gael ei chladuu yn Digwyddoid tro anghyffretlin boreu ddydd Sal ¡ diweddaf vn egiwys blwvfol Castle Donnington pan II y cyhoeddid yno ostegion pri,td.-is. rboddai pi a in v -11 llais cadarngryf ei '-liadios neu rwystr cvliawr/' sef nad "ed i hi yn leicio y dyu a f ddewisiasai ei merch ac na cbaent cu priodi yn yr t'glwys ti.,no na- un eglwys arall. Gelhrdydivmygu syndod y gyuutlleidfti. Y m !Ir haues o Yucatan yn bwysig Dywedir I fod brwydr weci cael ci hymladd a'r iodiaiu, vn mba un y eododd SCO o bobl wynion en bywydau. Y mae Narreas prif wcinidog diweddar Yspaen i wedi ey rbaedd Paris. CYrue'odd nferjdtonc America Debeuol dan ar ei rnortiaith i fyn; vr afmi Mississipi, a diiiystriwyd hi yn Itwyr- coittdd suitb ar bugaiti eu bvwydau.— Ar vr uu amser iefyd fe drwydrodd y -'Knoxville/' a iloviwyd saitho bersonau yn bur d st. Nifcr y lione/u yn perflivn i'r Unol Daleithiau a ddrvlliwyd yn y|>tod y flw>,ddyn yn dtnedtiu Moheiin, 1818, fel v danjosw> tl trwy bapuratt swyddol, oedd ,:)8;" ::werth 2,tI,t).) o ddoleri,—irwertii eu UwyUii oedd 2,501,771 ai ddederi, — boil nill-r y bywy.lau a gull wd y'nglyn a bwynt oedd 477. HoJi "uifer y^ymfudwyr -i (>aer<-frog Npwydd yn vstod y llwy ddy#'ddiweddaf .H-dd 2l2.7:a> na'r lfwod\n s-r blaen,— vr oedd I I6,.r>32 o lionyct Iwcr Ulon, sef mwy na'r flwyduyo 18 ii) o 3941,— yr oedd yr f aifadiad o Germany yn liai 10,393,— v mae yr vmindi-i o Kfraii.e, Be)^iurn; Switzerland, Swedeu, Atneruii Ddcbeui>l a Poiauo, \yetli (-viv,ld yn duiriawr. — V mae Lt»egr wedi cylranu 28,125 tu it, at ei phoohigaetb, llai o i26 m'f liwyddvn o r olaen. ] Y Dywcd y M'-nihi;; Advertiser gytlag v?d Inn?.s.ad o aWlI'Hdmbeth. t?t! y drct? ar bapur, ac ur hy?by? iadim, i gael eu ggtwng i drydeda ran eu swm pre wend. Y mac Justin :Mc Cartby, ys^rifenydd trefedigaeth- oj nowvdd i V 'vf .a, lie yu wertb £-¿OO) VIJ V t}¡yydd- yn, yn uai i l-ardisid Wiseman, ac V:1 fab yu-n^bvi raitli i Mr. liawe.< A.S., Is ysgrifeayda irtretenig aetli au. Yr (.Cll,i y co^.tun i Esoh \11 ddiweddar, am erlyn ofli iriad yn un o'r llysotdd bgiwvsig, yr bwn uc;.d wetli bod yn euog •» anfocsoldvb ac afreolstdd (I t it £ 3W)0.— lirlynirtd eyfl'elyb yn un o'r lIysocùd cytrred. in, na fuusui yn costio dim mwy na £ 30.— Y mae Esgobion fei byn. yn cacl eu hatal rbag cospi ofleir- i iaid anfotsoi, trwy ^-ostau anteriii y liysocdd. Thdd Sadwrn, fclvr ocdd tri o lafurwyr yn ceisio cool hen bust o'r ddaear. sef darn o lieu dduwyn ) draw st, ar y traeth \n 8a!lbrd, yn ffudus tafl idd un o'r dynion i fviu, ddar.«an o aur ac arian, sef pump ar buuain o benadnron, dwy t'mi, banner coron, hWllt, a chwe' cheinio^ y rhai a riry-.tsiiit yn eu piith eu hunain, ac fei hyn cawsaut dal da am en llafur. Y mae Arulwydd WiUon»hby D' Eres,) y,, gymwynasgarweb arlerol, wedi anlretbu t. yu LInn. dain ar ei gnst ei hunan, i tod at wasauaetb c%, r,, e r o'i dcuantiaid, ae af ei ctifeddiaethnu eang, a lyitdo yn dynnno ymwcluj a Liondaio, yn amser yr Ar- ddaiigosiad mawr yn rr,), :Mai liesaL Y llestr •'Coiiifdence'' o Bristol, ae oedd yn rhwym o Bristol i Barcelona, a redwyd jddi Ran lestr Oer- thvnol i'r Lnoi Daleithiau o'r cnw "Constitution'' yn oghvfyngfvo- Cibvuitc:, a suddodd yn yr yspaid o dii mnnnd. Y dwy law y mac yn liawen get»IH ddeall, j a achubwvd oli. Y Cotiiidenee" a berlhyuai yn j I ddiweddar i Mr. W. C. VVebb, -Ila(-r Cli-rem-ydi.

AMHYWliKTHAil. j I A :\1 k Y I A .E T Ii A iT. j lilKGELWCH SWTRTO ST. SATCKNiN, YN CAEf El j I EGI URO.—Y tnaeY .&<tgette de X y<ms yn 'bysbysu t | fod y ddlsp", wyaeth a beru^ddwyd gan Esgo A. vig-I DOQ. relnviiio i'r tielthHlU mewn pertliynas i'r dar- j lUll oedd yn^gwaedu yfi ngrHlpl St.. Saliimiu-ics I j apt, wedi- pende'fynu yn nghyd nad oe3 dim aug i eurheidrwydd clr.vilio yn rahellaeh gan nad oes j. 'dim g,) r qvri yr to na^j ydyw'r cwbl ag ofedd jn ymddangos vn wyrthidJ yn y petri, ond tvvyil dyn am yr hwa y mae llawn j o bethau "tra gularns*i'n badrodd. ¡ lJtO:¡;'R"OJHALTH EUCBYLJ" YN Slil. O gyle'u dwy fiHdir ytn bwutt dref brysur a phaM- aidd-Hydt\ y mas iTordd droi yu arwaiu ar v -ffde- itau i fceatref bychen Hattersley. yn mha-ou y cyf. lavvnwyd y lfefruddiad.h ysgeler U. y pentvaf y aftrf ainaethdy, yn yr hwnj presvrylIa1 hen fopeddiges barelitis o'r enw Mary Kir.der, (yr hon neidd 78 oed.) iiwy ferch anmiiriod, a gwas a inorwyp/; ond yr tie,, wraig MIR. Kinder a fu yr y?gly?th i dd?'J?'.v gwaeJ?yd y .mnfmitud Dydd 4au dweddt? aeth y Alwy Miss Kieder 5(-i-licartref i !$fi'u chivat3i- biiodedig..yr hen o?d yn by?o <ewn y<?\-<?g Hndiroedd, ac o ?ylch chya?r wedi ?wech yn y pryd- na?u, pan oed??gwasaUaut;.?a d?'hauy ce?ia.u. ??<iA\v?dd y :'o?'y? Mt'6. Jtmc?T yn y tv ei hnn, ac aeth aUnu i tvedi absenoMeb o gylh tigain m?m?d?.: Jy?hwe?odd, ?nd ni vveiai Mrs. Kinder yn# ersteud wcth y tan, lie yr ( ?dd hi. pirn ad?add y' ty, Oild ?L tbybiodd tod dun ati, [I-, ae lwtll au 1 bw!o )' 171 in )-u -I y r, Uaeth iel fu.'??ra?wed) ycbydig amser. decb- j reuai synu,&P??ea?Meb ei TrifttiU'?, a gH?euodd gaawyH, M ?c?f i'olEo am d'un, a'r ma? cyntaf yr aetii E ed?'n am _i! ?cfy parlwr, canfu hi j ar ei hyd y Húw! M?ddY?uj. yr eneth mai mewu Iif<t? yr oedd ei hanwyi feisti?o. oblegid '.roeddy?ddarcstyngedi)? i hynyweit?iau; ond wrth ei ci?di i fyny, gweiai ci bod yn borol farw, i'?p, 5 1- of,,cil ei. ac af?yliawr-lda?r?) ar gy'prlir'yt' oedd I phea, Jyn mawr o waed. a'i hymenydtf o'r LMU.i grd. ??Vn dychYy? m??r, ??Tcgai ?r eneth y ( coifr Hawr, a ihedai dun iefain o'r ty i fvne?u fr j gwas y ffeithiau arswydoL Dap?hvgw&sife?'ai wcJed y "rff, ac yna rhedoddi'dd,"y trarmgytag-I G" i a!w eraiii yn dvstion o'r gySuftm. Dmma.u inwÍ ypûilj0 oedd prit'ddybea y?iofrud?iicc, i?lyr yraddHn?ys odJiwrth eu bod wedi symud Uawer 0 j twth&u o'u lie, a chymeryd rlitii p,,thlaz-t yrnauh, [ oud gadawaant yn ol -Xl y rbai oedd ir, cwn blwcli I bychan wrlh ochr y gwely, yr bwii debvgid na o hyd iddo, Y mae y llofritddion. heb j ddod i ddaifa hyd yn hyn, (-r gwac-til yr -yi-fiellivil- iadau mwyaf wanwl ain daryut. -.1' ) S TA\TYI»L>AIB Yn ystod y^gwrthryt'el G wyddS-rg yn J-798, Cjite& I soddid y trwyddair gwithryfeignr o'r Iiythyrenau gulyr.ol;- E EJ RHCSjM AT r S EUphismatbmi yw. iivthyrenatf nylBM geiri'airyr. aiwedigaeth lof-d Luddiorhon--En!ry Le? .-?& Protestant Hcre- ?- 7 Sk'dl Murder,, And This 1 ?<?n<. y <?. Jraeg o hone :idd fel y eaalyn-Pob. Heretic f Pro?pstaaa'dd GwyddeHg Tcyrn?ar A Lohuddigf, II Ac ? hyn Y Tynaf-Bam¡er oJ ?7?'?'. ¡ COFEB I'OBL MANCUKSTKR A ISTON, Aft BAN Kossurn A'I GIFF.ILI.],,),Datifonv," d y goíelJ hon, yr ljoii Ia dderi)y-.iio(,d T,iwng t;aiiii kic wyth cant o eonao, yngbyd ag enw 1\i:aer y (iref ar 4jeti rbestr meg n ychydig o f'rtau,aty<<wirAn rtiydcddus Thomas Mdner .Gibson, un 0 Aejodau v Senedd dros v dref, er mwyn iddo ei ch??ynn i i ',Ar?!wydd Pa:merston. A ?:au? sy3d ?op? o lvth?-r? ¡ oddiwr'h Mr, Gibson at toneddsh vn y b)f.ddiçlts. j 14J, Milton Crescent, ] Iwynais y gofeb a ddanfcniavs Jftod) yn dwyn pertbyi: i as a rhvddliHd Kossuth a.'i it i rglcld-I i Palust^siton ddoe—Awdurdododd ci Ar^IwydalpMh j i mLi sierhau i'r cafchwyf, fod po^4yianwad eilid j ci tftieinyddio j fuddioldeb a chyda pbriod(>kleb, i dtlwyn oddiamgyieh ryddbad yr Hungariaid | yu cael ei arler, ond hyif yn hyn foa rhwwtraii irtfi I i sefyll 81 ftordd cvrhfi-ddiad yr jainean hwn.— Rich Ij [ tiiudd wasanagthwr—Thomas Milner Gibson. St?ATHAVEN A.CUARD?AL Wl?EM.\N.—Dich?Q I I b«|d ci!i darllenwyrvn synn pan Alwoiit, f,)(i v leM'og hwn, os gwir y dywcdind, yn olYDwr anion- gvrdwl)' V/isemaniaid.gwertlHvyr Caws,&c., yn nhref MrHthann.-Üywedir yn ?y?reJiH yn Lanarkshire*— ) Iga pha. f?n? o wir nis gaUwn '.My?edyJ—iod un I jWisema.ni?d wcdi a?tuno?Ti neiied a Cor!?, iua I cha?c! y ?anrif dd)Wpdua? < ?cisj? gwn.:ud 0 ?r<M,<f yn yr Iwerddon fod v d-"wcddig Mr. Wiseman wedi agor ystor )y Caws, &e., vn Cork ei fed trwv briodas. I ) wedi ymfaebo a gwraig Babyddol; a bod v farn, I feddwl ei bod yn rlieoii tynued v bacbgen wedi ei II d<lanfod i'r Hyspaeu, o ba ie y cawson? y Cardinal 1 iseman.—Y mae yn ddiamhen fod Wisemau yn  j euw Beol, a. I fud yn enw Bed ?y?rFdinynStrathuven. I If Ilaw^ f?*r 5'rt!'r _r.f't-' x + £ ■: pSffi&uiirU rJ>jTr'tC<.T0J- DYN AR RRAWF AM I'W WRAIG HDD Ei HCNAN.— j Dydd Inu,dync? o'r enw Doyle, gwraig i drosfaelwr J yn Eiddin a gy3.iwnodd hunan iaddiad drwv grogi ei bun ar ddrws ty c-ymvdog & shawl Yr hon a B'y'!ym j asa' gyl?h ei gwddf. Ei gwr ac amryw ereUi a j dd.n)??p;!tydifater\Tch o?y?f ar vr c!iiysur i,,a- I adael Mrs. Doyle i hong-a¡ yn ei SLfyHfa f:uw<d am 0 gdeh banner awr wedi ei gwded ?c ni thynwyd j mo hoai i iawr hyd oui bu i rvw ddyeilhrddyn a I basiai s'lywed am yr auiuylchtad a ?wneud y ddy l?,dswydd bono. Cyuaerwyd v gwr mewn dj!f?, a I dy\lrl C?cner safodd o flien y ?ir.vl?l Ark!'?, am ei j ynoldygiad annynol, ond :ro!tiriwyd ei brawf nes y chw?id yu)LcUi:ch i'?' :tch"s. D vf j d ?qti l CUECLONDKU ERCHYl.l. YN DcNSTiBtE.—Dvdd nl | dystry wiwyd hoU d.'a. !'yw amaethwr O'f enw < n'!er; j ger Donstaijle, yo y did! uiwyaf barbaraidd. Yill ddengys iddo gael ei dddfroi nos Sadwrn ?an rudd- hu;au un o' i <)ch, cododd a chanfc fed yr anihul j wedi C,hJ ci dori bron vn Jdau ar draws ei Iwvnau. gyda I)r. v,Il deoygid gau oiiii fod ycbwaneg o ddrwg i wedi ei woeud aeth i'r bcudv, pan y canfu fod ei chwe bn?ct) wcdi e?l eu dryilio a'u c'gydd)? yn y modd niwyaf creulawa o gylch eu coesnn 61, a Ilinvii- j au y wL Ji cu tori ir-vodd yn bollol, Y!1f(hyd a cbynflon un o'r anifeiliaid. Disgynodd amhtuacth I yn y tan ur on o'r P,,A lim-n y bu | ychydig o gwcrylu v nor Sadwrn bnuo wrlh dalu j iddo. Daliwyd v dyn, a ebafwyd llawer o waed ar hyd r-i <ldi!lad, ynghyd a pbetliau eraill i gadainliau ) yr amheuaetb. llhoddwyd ef ynghareLari aros ei II brav-f, ond erbyu trunoeth Rwelwyd ei fod wedi '¡ diangc trwy gjrnjborth riiyw bersonau, y rhai a d.,r- ¡ as.mt dwll mawr yn y mur, digon i ddyu ymwtbio ¡ trwyddo. I HI'NA)./I;1\DDIAO URW\ 810M (-?',A[tVrR Nos Faw r!h ddiweddaf, -lygwyddiad o'r fath mwva f a?'ur I us a phoenus a gymeitb !e yn K?b?-.teit <?.d?umn!. preswyll'od George Ivy, Ysw. Dyu ieuanc o'r en? I Crow, yr o tlrti,"Ii;td yu y I tunlii, oedd fel yr ymddengys wedi S;-1thio mewn I cal iad ag no o'i morwyuiou; ond nid oedd ei sirch I yn cad ei 81-dalu, o leiaf dycbinygai ef fod y galoo y ceisiai d ei henili yn eiddo un o'r gweision eraiii. Y teimiad o siomedigucth ae eiddigedd a i/yonyrcbid I gan y meddylddrych hwn a'i gyrodd o'r vit wail- gof, a iwynych y bvgytliiai roi terfvn ar ei einiocs os II parbai y ft-rcb ieuai)«c i droi cJusttyddar i'w gwyn. Ddydd Llun gwnaetb y fatb fyujythiad trwy rotldi gwn ilwythog wrth ei glust. Dydd Mawrth sylwyd i ei lod yn isei nciliiluol o ran ei feddwl, ond gwasan- j aetbodd y o y prydnawa ar de fel arferol. Pa fodct I in nag, yn fuan g-.vedi collwyd ef, ac o fewn ychydig t i'unudau dywyd tvrrf crgyd yu ei ystafell w.-ly, yn I uiha fan yli calwyd yn gorweud mewn liyr. o waed ac yn inarw. Yr oedd wedi saetbii ei nun trv ei j gawti gydag un o lawddryiliau ei feistr Cynnaliwyd i j irenghcliad ar y corjih, a (I J rllnt/Jarn yu [ l "1 1 n 7'[ t I Utl-, a'r iieitliiua u-dioa.— r tffThter. f YR ARDDAS«o.*RAD.— Y mae Paxton cyn'lunydd V J Pabis Gwydr, wedi ysgr.feiin I ly tiiyf-af Argl.vydd Joliu i t Kussel'-yu mba un v inae yn dndlen o hlaid L,-tlt. r adciiad ardderch'ig lion ya agored i bawb, oou vn I nuig ar un diwrood yu yr wythnos. I y COM- j so cynygia fod y Senedd i jjyfmnu swm peimdof. a dywed Y geliir yn bawdd wi)etitl-ir byny, oblegid y-i mae,!H c,virif ar seiliau da, y bydd eynydd o 0<'O o buijau o leiaf vn y cyihd >jw-ladol uiewn canlvn- iad i'r Arddangosiad.— Ond v n:oe yn ambeus a gyt- una'r Dirprwywyr i'r cyny^iad hwn, OFEROOliL A '('!H!El"lOSDEB ERCHYLL- -0 ¡r),kb pytbefoos yn oi crwydrodd c.tth berihynoi i wneuth- tickkr bacii.iti pys^oita o'r cow Spires, yu niiref Kedditeh, i »!y eymydoj: yn m'ia un y ilciy.u geneth o'r enw Nancy Minor, brodor fel y ty bid •> Fersl.ore; j hysbyswvd yr coeth ers amser yn ol gjui fedlemes (jiipsii) ond id 'i dy nu allan l.al,JO cath ly w, a enw y chn a sfarai wrtl.i S nodwyildau. y by,idai iddl ci gael «-f "-r i(idi. ,Nid cynt'v v gatli ei I hvmddangusiad, nad dyna yr enctb yn huthro ami; yna aeth a hi i'r lioiVt a rhwymood bi-yn ddiogel wrth host y gwelv, a chyca sisswrn ?t'orodd y gath a chymertb ii'iian ei cbalun ac ynftyp?id yn bwyttu? dtiwvn y rhan arall o'r gorchwyi annvnol i ben, Win j v tiaii .it i crea?i.r arte;t,iieiic; Jrueád (.Instiall ;.wrai y ly. Yn a?t'x!us yr oedd vi hfdd?eidwaift ar en orchwvli,)n Tu Bromsgmod ac ?i!y ?da?yd i'r ddynes ellyllaidd hon fyned yn ae f*Iiv -adaN,(l i'r ell ? 'Ilai(l(i 1)?)n fytieti yn -i v iii chi ?.-b-,ivk,v,son ain dap-i.-W,,r- DIPYN YN RHV FI'AN.—Ddvdd Mawrib )t1 Warring- i ton, gwraig i'asnachwr (yr hon nad oedd pe, fi'aitb o dynicr tlda) wedi bod yn sai Pin betiii :.<mser, a dybid o fod wedi anadluyr anadl »>iat, a gorchymyna ei In iddi ijaeleidodi ar ystyllen a gedcbi ei ehitrph, a bod i a a ead an (simltcrs) y ftVnestri gael eu rhoi I j f> no, ond Och pan y'i cylVyrd.iwyd a'r dwfr (vr hwn efidiai oedd ry b"Lth i dyciirynwyn y gwrag- j edd a'u goiclient yn ddirfawr trwy idoi go>;i vn ei hdstedd a gofyu iddvot pa beth a wnacut A oedd- yot vn uieddwi ei gwlyblosgi (sca'd) hi. Gort-byiftyn- | wvd i'r gw ragedd ytnadaw a thyowyt. v fhultt rt i jaw r. ac y mae y w i uig yn fyw otto beth byauag. •

-=-=-u N E W V D D ON C f M ,R El(i. I I BwLOtiGWYN,—Minera.—Yn ddiweddar, pan vr- oedd Mr. Cobde.a yn Ngwrccsaru, ymwelodd gyda rhai o'' gvien'ion a mwn glawdd y Bw1chgwJn, ac j er co?au yr amgyiehiad, cyfraaodd pe.^ftenogion y ?wa?b yn inysg y gweithwyr, we<B& d€"jddeg jpuut o ?a.ueu: yr bvn a ddmby yd gan y r mWQwyr gydA Hythyr G ddioichgavw^^n diweddu gyda'r pennill cani.;nol Am Whmeu glud cawn g Ni dd. w iiak cd, na gwynt, HL 1?:? eira h;:w, u%L rbew oer bin, I'n blino megis cynt. "tIC PVVLLBEI.I. liaelioii.-Dy(id Gwencr Ir 17eigo Ion awr, yr hWD oedd ddydd derbyc arian y degymau perthynol i Ficeriaeth Abererch, y Parch. D, Pugh, Ficef, gan ylyrid ystad wasgedig yi amserau a I (idychweiodd swiit y y cant,) i bob talwr I degwm heb wahaniaeth. FLINT.—Y mae yn ddrwg genym hvsbysu fod Lady Fielding wedi tvnu yn ol ei rhodd oynyddol o £ 1 is., yr hyn fyddai A rL,.wydties yn arfer roi at y •'Fiuidgymdeitbas Fenywol" (feMa?e ?en</t? ?octcfy? sefydjedt? yn y drefhon. AØY$1'wyt'n,- Yn nghyfarfcd Ymdd'riedo)wyry por&iadd?WM ddydd Llun, gorehymynwyd i cy?e?r ? gael-isi th&uio boo munud am a?t o amser, ar y dytM v ddi wvd gv*'eddiM!?n (1?"we6daT ndn o Newca&de j i Orwcdd yn nhy e: bir gsrtref; yr holl lestri hefyd vit y porthladd a osodasaut eu linmanau :>.r banner yr hwyjbrcni, ac amryw Q|Atasuachdai oeddynt wedi eu darn gnu. Yr o^htHpl^beidef yn on o'r Ym- CASNKWIOO. Y m mysg Wesleyaid y dref hon, ffvSpjnrywiaetb barnau, rhai vn ocbri gyda'r gwejuidogion diaiddeledig, ac traill yn dal i fyuu gyda'r ^gynnadledd." Yo mysg y blaid gyntaf gailwa grybwyli y Meistri Ewins, Poweli, a Colo pregf ibwvr lieol, y ddau ola-f wedi eu hol/ol hHW ?Uan o'u eapel. Y mae Mr. Ewins wedi cymeryd yn barod y cap,' a ddelid yndfm<'cdd?a'a.?'.???????'?* yr A!?]ihy:iwyr, yr Bwn a leiiw; r b,).- ??"? bJd nas ?t-ihr :w..dlu ynddo: yn gy?tKunt fd?y, ? ? mtt? yji ?ngetiiheidiM! belaftua Itawer arno'. Y mae ilfr, Cole yn awr ys aiieiladu ysgol-iy entig yft Pitt- g we oily at gadw eu iaysgol a'u "hadioliad Sabbothol. WYDBGROO.—Nos Lion, Ionawr yr SOfed., Tra dd?dwyJ Dar!itb ar y ShtS?tMiaut, gan y Parch. 0. Owens, Hr\m?Q, YQ Ngbapel yr Annibynwr, vn y dft bun, pq'd y wrapdawiad astud a« dros ddwy a>vr tnedrtts, Af yT .trpytMJj???.t i!aenon y M'i?wy<Miact,— ?ef Cwyvup .diddymir AnCyddiac?h oddi a.rwyncby <i<?a?—y .?ddym?r y Gfffydd F&botset- 8tHudd-y dinystrir r. BaJ(alHudu 88tnn-ae y dvchvvelir yr ilr ^iristionogol. ac i'w K?tR'i en hunai' S??lvvcA af y moddion a dd?ay'ft'ir ac a arferir i ,dw.vy? od& am?y!ch yr .qser i,?y fryd lawn yma?- sefprpgc?hiad puf a d¡lgr -y by^d i Dduw godi talentan m-vwfif yspiepydd~8arl)eniael yr.Ysgrythyrau—ym- drediiadau aelodad Egiwys Ddnw—Y bynd fjwvsog- breninoedd y ddaew. yn dyfod i bleidfo ,¡f-v bydù Kbcginimetb ao Ysbryd Duw yn cyd- weithio, ac y bydd uimeb a chvdvveitliredipd rhwng gwahanol biuid?a Cristionogol a'u gilJdd. 3, S?y- odd ammaer d?ehr?ad y Md biynyddoedd, e? fad ef yn cael ei dneddu i\ ram mae oddectu y flwyddyn JS00 y deciireua, A sylwoud yn 4, Ar amseriad par* I bdd yr amser hysfrydlawn a gogo:iedu;:s yma. Nis caniata eicll g-ofqd i sylwi yn inhcllacb ary-Ddarlitii i Wl gatnpus hfttsv Gobeith-io y gwria y Darlitbjdd anrliegitp wiad »'r cvnyrchiad firwythlawn yma o'i au/entaa ^ys^plenydd. Drwg giniym fod ei waeiedd a'i lesgcdd .wedi ei fuddias y tro hwn i ymafllwy%J|i byawdledd aifei^op a: ein clustiau. Gobeithio y e»- Yr oedd mynediad i mewn drwy lioc-ytian.o cMveeheiniog yr un, -a*r elw I fyned at acbos y Bedyddwyr, vr bwn sydd yn lied wau yxs y dref hoa.-—JSyryw. *■ CATTKM-NEBD. — Nos Fawrtb 2Snin, traddodw£ yd Dariitb gampus gan y Parch. J. JtiT-C-siftlo Frclyn ) 0 (Jaerdydd, yn Neuadd y drelVar' Hynafiaetb yr Iaith Gymraeg Cymerwyd y gadülT yn absenoldeb j Maer gan y Parch. Hart, Annibyuwr. am 7-t>Jr gloch. ac wedi i'r cadeiryd^ g-yflwyno y darlith- \dd i sylw y gwrandawyr,codod%i'w han^rch. Wedi gwneuthur ychydig sy!waJau n yn arweiniol i'r pwnc, dygodd ger hron y gwahanol resymaa dros, ac yn erhya y gosodiad, A ydyw iaith w ein-dyfod yn bcrlfaith oddiwrth Dduw, nen yntau wedi cael ei chyfar.soddi yu raddol, yn gyferbyniol i'r graddau o wadiad y mae y gtvahand genhedioedd wedi cyr- haedd. Gogwyddai y darlithiwr at yr olaf o'r gosod- iad, pan y ma^ iaitb wedi cad ei gwneud 0 wubanol elfenau ieith.iedd eeeii^megys v Saesoncg/Ffracfteg a'r liidalaeg Y'na cyme'rydd drem gylTredinol a 1 Gymraeg. ac mewn dosraniad byr o'i heg^ydi^F, uangosodd ei bod yn hen ac yn wreiddioi cadarnha- odd bvn trwy'r Hebraeg, a'r Groeg. Wedi edrych ar- ei begwyddor, taflodd ei olygon dros y gweithiau hyny yn mha rai y caufyddir nad oes cyfoewidiad wedi bod juldi sefydlodd hyn trwy enghreifftfau dy- fyuiadoi o weitbiau beiidd y chwccbed alree;lthfed, ganrif, yn gystai a'r rhai presenol. Dywedoott fod J.IH"_H ,1 C/*J1K»C £$ yu n"1bU yr c^7j*dvrr I. feddjannu yr Alimanaeg ( German), a'i bed vn-caei ei dysgu gan Ieithwyr penaf Fw:ope yn bresonoi, ac mewlI llawer or giasgorau^AHmaeoaidd, o berwydd ei bod fel allwedd i agor "3rws ystafdl hanesyddiaeth y Ceitiaid, y rhai a ymdreiglasant gyntaf o'r dwyrain i "vnysoedd y ceDhedioedd." Terfynodd trwy ddweud ei boil wedi gwrthsefyll ymosodiadan y Rhufeininid yu eu rhwysff i-nilwraidi i y Saesotiiaid, vi., eu creo- londerau oarbaraidd; y Daniaid alr Normaniaid yn eu gormes lywodraeth mwyaf erchyll; am hyny tybiai fod oes y byd i'r iaith Gymraeg." Os felly bydd y Cyntry yn gwirio geiriau y prydydd, "Eu hiaith a gad want, A'a iSider a folant." Nid vm yn eofio wario uwr a hanner o amser via fwv dydaorol ac adeiladoi nap: wrth wrando ar v dar- v" Lidiiwr medrus yn traethu ar ei destyn difyr, Wedi irorphen, cvnoygiwyd diolcbgarwch y cvfarfod-iddo yr hvn a basiwyd -,n unfrydtd? gyda'r cyuieradw?aMh mwyaf.—Dari. lgfe-4 Lr.?LLEcmu, GBK ??A?&?R —?ns?adwrc y t8fe<t diwedd?f, ttad?a?dd y Pafch. John P!)i!Hp?, d Odarlifii ardderchog ar cgwvddorion ac arlerion yr E«lwys Bnhaidd. Liywvddid y cyfarfod gan Mr. W. Roberts, ^arneddi. Wedi i'r Cadeirydli g- farch y pvnnulieidfa ar yr achos, galwodd ar y Darlithydd- L'.irchedig ymlacn, yr bwn a dderbyniwyd gvda sir- ioldeb a ciiymeradwvacth hirfaith. Rhoddudd y Darlitliydd fawr fodJlonrwydd i'r fiynnulleidfa; yr oedd y cymeradwvaethau yn fynycb, end Did mor fynvcli a'r gruddfaiiau a'r ochcneidiau o berwydd y eretib.nderau a'r gfabi'tastrau ofnndwy a gyflawnwyd tran Saactaidd yr A post oli on," ar saint a merthyron Icsu. Iiybenodd yn nghanol bonllcfas o gymeradwyaetb wedi ymadrodd' dros dair awr. Yna cy fod odd Mr. R. Jone>, Bethesda. i gynnvg dio:chgar wch y cyfarfod i Mr. Phillips am en ilangos i ni; eit iwyd y evnr.yjjiad gan Mr. W Jones, Jerusalem. Cvnn\ giwyd diolchgarwch y cyfarfod i'r Cadtirydd gan Mr. Morgan Robeits, Llanileebid, ac eiliwyd ef San Mr. John Ruberts, Tan y From Pasi«yd v ddau gynijvgtnd gyda cbymeradw yaeth mawr. Lr fod v fyned fa i'r Capel drwy dynau, y Gallery yn Is., a'r Llaw r yn fie. (yr elwï fod at leihau dyfod y Capel). Yr oedd y Ca])el vn arla.vn o wrandawyr, ac yma i- aw-odd v prvTinulleidfa iunSOif. wedi cael ilawn fpdd. lonrwvdd. Derbyniwvd oddiwrth y tocynau £ 24 9s,fic. Vcliwane«t>dd Mrs. J'ones, gweddw Mr. Owen Jones, Machine, un bunt at y casgliad i'w wneyd yn £2 9s. tc. \EFYN. N'-s Wenery 2"iain o lonarr, trtiddodwvd i">arlithv<hf yn y lle hwn ar Babvddiaeth gan y Parch. William Hughes. Nefyo, Cvnnaliwyd y cyfarfod mown ystafeil c;m^ a chyfieus sydd yn pcrtiiy11 i'r Gymdeitbas Gyfeiligar, ac yr ydoedd yn liawn o wr?ndawTr parchus. Bu mwy o 8rw\th i'r Ddar!)!h hon na channtoHaclh (cr ei lod yn ?yH'redino! a ?wrcs 0" ittw-n ) )bicgil ar ol diwedl y Ddarlith, cafwyd Itiiaws o nddunciiau i dalu am ddarii o oir a bryuwyd yn gladdf'a gan Y mucillduwyr y dref a'r plwyf, ond oedd yn afos hyd vr. hyti heb aalu am lauo. lly,l- erwn na b..d.1 raid j Yinncllduwyr Nefya fyned a'w mcirw i'v claddu i iynwenl yr ben Eglwys v maent wedi ymneillduo mor llwyr oddi wrthi; ond y bydd Y Gladdfa newv<!d vvdd. wedi ei ^vvneuthur yt; barod 1'8. vn holiol ddiddvled yn mhei- ychydig wvthnosau eto. Dyma un prawf vn rhatror foil vr egwyddor wir- foddoi yn un weithk'ar.—Gohebydd. ABEBOVHK A'KG*MYDOGAKTII, T"CK%holiadon.—Cyn- naHwyd trco.ijholiad ar y 27 o Ionawr, yn ncrwesty yf j "Araiir a'r f Abcralueri ar g-orfi John Tboinas, k Glowr 4K oed; yt hwn a Inddvvyd Irwy syrtinad swm mawr o faiurion vxfbbish) arno. pan yn gweithio yn ngweithiau glo Ytiyveynnon. Rhexthfarn, niar,vol- aeth d'lamwcioiol. Ar >r 2'3ain, evnntiiiwyd :rl'n¡t holiad yn yr nr, He ar gotff Gwladys Evaus, S3 oe d, gwraig Thomas Evans, ciify^Ystradfallte,yx4i<»n a sjafwvd yn farw y iliwruod ctsit.ar dir Ynyffwy 1« a I thybir iddi hi gael ei boddl-drwy Uif-mawr- y Llun blaenoroi. Rheitbfarn, mnrw.^elh ddamwym.- iol. Ar vr 28am, cynnaiiwyd trengboli^id yn ngiifesty y Rhinos, ar gcrfl John MeGenn, jabi wr AT y rhcilfidrdd, 20 oed, vr hwn a fu ferwvn ddisyra- wth ar y 26aio. Rbeitbfarc, "marwola^i orivy yin. ",eliat! })':W." FFFRiTHTAU YR TSTORM-—Fel yr oedd y ^vans^a Trader" vn ivchwu."k,d o Barõlstaple, dadymc1»vP'vd hi gan yr hvrdd.vvi;t biydiiawn fi s,, 1. r I 1-1 Casnewydd. Cbr^tti- ni yn arswvdol iryprycl,ondyinaeynilawenKeQf,ll ddweud fod y dwyiaw e-Y-ta'r cweh wedi tiri(- ya ddlogel ger St Bride's. Kid oeJd gaudui ond ba".a-. sam ar v bwrdd ar y pryd. CASNEwrno.- Gwr o'r enw Mr. French, yr liwn a 1 ddarlitliiai vn Nfibaerdydd a manau craitl yn erl,.yti i '-Saint v Dvddiau diweddaf" s,, id wedi troi yn we :Jar- vn nn Briad adael Casuewydd yn bur fuan ar da?tu t i California. DAMWAIN AKOECCL.—-Lladdr yl dyn o'r enw JTcre- miah Quickly' hbnr, SO oed, trwy lod am or ddaear syrthio arnopan re?o yn ?wcuhio ar gacg? DJW» jajs o HftiRbrdd ?yafryn Taf.