Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
tRADDODIR DAfcLtTH "TN y Concert Hall, nos Fercher, y 14eg or mis him, tiaw y Parch. Hugh Pugbj Mostyu, ar y testuu RHYDDID YN DDEDWYDDWCH DYN, AC YN DDYOGELWCH GWLAD." Dechreuir y cyfarfod am saifh o'r glooh. Jhiibr Sr. Yr Oriel 6c. Eisteddleoedd neillduedig Is. OWEN EDWARDS, tTTHURWR BOTASAU AC HffaEDIATX 21, Williamson square, A DDYMUNA ddefnyddio y cyfleusdra pre As"ol i ddychwelvd ei ddiolchgarwch gwresocaf i'w Gvf61 'iia r Cyffrediu am en hachles haelioims iddo er p<m y 'tt?e' ■ cychwyn yii y lie uehod; a hydeM trwy dalu svhV inari 1 ')°'> "bebion roi boddlonrwydd i bawb a ymweIant agef JHr JJotasnn o'r Masnachdy (nm ariau parod) 21s. aBP Eto i Archiad 23s, £ ar tfoel am y prisiau arferol. -Esgidlau am o 10s. i 12s. m Comunication between I.rVER?OOt áDd N?M? jjr M03TYK. —————————————————————- THE SAST-SAIfclNG STEAM PACKET VESTA. U APT A I N ROBERT D A VI E S, WILL SAIL PUNCTUALY AS FOLLOWS:- PRO-M LIVENPOOL. JAMAliY. ? ?e8dnY.XOEvetj Saturday 7 0 Morn U, Tuesday 8 30 do yilui'8d'«y 9 0 do i?,.Saturday .no do ?.Ju(.)!-Jay.toEve]) lr, 1'h\rday 6 30 l\lorn, 630 *1 o ri) 17, Saturday. 1 0 ùo tin ,Jesduy 1 0 do 'J'hun,d>tY 0 10 0 do 4. ?M)n-dny.loOdo 2jm7' ij3esday 12 0 Noon 29: Thiirs(iay 1 0 Eveii 31, "'aturday FROM NIOSTTI4. JANUARY. H. M. 2, Friday 7 0 Morn 5, Monday 9 30 do 7, Wednesday 11 0 do 9, Fridav 11 30 do 12, Monday 1 OEren 14 2 30 lo lti, Friclav 7 0 Morn 19, Monday 9 0 do ■21, Wednesday li 0 do 23, Friday 11 30 do 26, Monday 1 0 Even 2- Wednesday .0% 0 do ao, ¡"ricie.y. 2 30 do "0 Chester and Holyhead JtaiJway Station :t Moatyn, is uvitihm a few yards of the place of hiding; and the IlalUo for ^Sor and Holyhead leave FROTA MOSTYN TO HOLYHEAD. it. M. H. H> H. M. H. M. H. M. 1, 0 ? Mom. 11 m Morn. a ? Even. U5 3 Even. 7 44 Even. ANU FOR CHESTEIl. H. M. n M. U. M. H. M. >» ■ ■' > 5-r) Mom. 10 40 Mom. 10 .58 Morn. 4 51 Evn. 7 55 Even. Coaches and Cars attend the Packet daily, to convoy Pas- *lagers to all parts of the Principality. "Oods forwarded per Railway daily. FARKS Cabin, 2s. M.; Deck, Is. 6d. ?"'thprinformatioD mny be bad from Mr. DAXIEI. JAMES "?< Luiou-streft, near the Exchange, and A!. A. JoNcs, F?t"tioI)f-r 18, Ti<h?b<.u-Mtreet, Liverpool; and from Mr. J. i; QLT, Ael1t. :\lo»tyn Quay. Y MAE 50,000 0 WELLIANTAU WEDI GAEL LU HEFKEITHO GAN Revalenta aeabicafood D U BARRY (Heb Gjtfferi, Aiiyltyjletistra, na Chost). irhwn "yùù yn r?ddv?iniafth eH'eithiol i annhrpniiad.rh?-m !(l., a ?aedhf, gibaiut, auhwyl?nog,atu?,8?.'?o?Yydd, ÙI, I!yeblltmlad v galou.Pul-pM??.hy'??"?' sun ?? Y pen a'r clustiau poenau brou yn mbob lh,t 0 oipu, eimifa barhiiol a IIynonoI v cyUa. tan iddwf, mrd<haat n)htu ar >' 'rOe! darfodedik'aetli dechreuol, dylrftlwyl, ciyd .'yttMl?u, "cedwst.dwfr pocth, gwrth?-ue'. i sPlm > bi?ctn.?- ?ydd, a; ol bwvta DPU nr v 'mor. isfleder ysbr?d, cramp, y eyfli e,liilol, 1)a-,IN ?'t'yt? !U'!?!, p?swcii, an?s. I ^ythaer.anLiuimdd, ?wrido.)anfodd <'rvut'a,Mi.hyweitbasgM. ??'?:iytuwv-idtrifvtYno,an?hoi' lle,lritil y bendro, gwaed i r t??, i??pvddiad prn<)d-dm- ufuaa disail, aumhenderfyuiad, "'Mm.b-.vrmdu h?u..)u-laddiad,)t!hwc)- o iuJiwyidemu ereill. Y lUH).. S?'?a hynv, Yu cael ei ganiatau L'<m y "I'?ti sy Id wedi ei W?,eihyddtu,if.;dyti ymhorth goreu i fabauod a methedl?'on y? KyBtediuol, g?unad ywb' \th yu troi vn sur ar y cyua gwanal. °iul Yn creu awydd iachns at givff a cliiniaw, ac yn adfei u y °'td yn crot awydd iachusat ghtfT achini?w, ae yu adferu y j Pynierudw-yaeth uweh?fy Lord Stnart (le f)ee es: Major Gen "al I boauis King, o Exmouth; Captain Parker D. B?ugham, "I- "?. > hwn a ftddyginiaethwyd o angbylldraul o 27ain mlyn- ",td barhad, mewn ehwech wythnos o nmaer; Captain An- I(. N.; Captain Edwards, li. N.; William Hunt, Ysw., Uftdleuwr King' s College, Cambridge—yr hwn, u- ol dyoddef am 60 mlvuecW oddiwrtii barlys, sydd wedi til gait'ai l defnydd ei 1 ael_ odau mewu aniser liyr iawn ar yr ymborth rliagorol hwn ?'nod!t Captain Allen iachad boneddi?t? o tHtnu' didol'sol; y ? ?'-ch.Chartp? Kcrr, o Wiualow.Uucka.—iaclmd o anhwylderau ?.<yddo!; Y Parf-h. ThoMns Mmstfr, St. Saviour's, Leeds,— ?eh.)d o auhw\]der gicuoL: ?m bum iulvnfdd, ?vd) chnod?Ivjn-  a tb?tUad i fynu nvdjMt; Mr. '? aytur, 'i 1'eunh?lydd IMt?a Koctoriaid Ure a Harvey Jame" Shortland, Ysw., 3, Sydney- Terrace, Heading, Berks, dhveddar llaw-feddyg yu Uatr- ?wd—iachad o ddvfr?hvvf; Jantea Pcr?r, Ytw., Athot-strcet, ?i-tb—iaclmd o Lehweh ,1,Y(I.iiyclido(i cyiTri-diuol; Mr. ThoumsWuudho'?f, Bromley—colnoda iach- ad b.uieddiges o rwyrniad a selni yn ystod hl:c],lOgr\\ yo,l; .J. SMtHU, lS"" 37, Lowt r A?beY-street. Dublin; ?n'. Andrew Fn-.s?r, Had('iu?u:), Eas) I.oth?u—mchud afiechyd yr afu a <')dpt\,?u ? ?t.m; SmmMt Litxtuu, Ysw., LMCester—iachud o ^;aedlil' o ddwy jhm.dd ?ir. W. R. Reeves, Puol Anthony, Tiveitou—iachad 0 enyn/a gewynog o 2)ain mlyuedd o barliad Cyda gorcbreiniad ne;th mawr; illl-. Williall, 12, ]'at, •"ick-stivet, (Jork—hn'h?d o datiiud i fyuu dvddibmmStutvu- cd. liiehard Willonghby, Ysw., .M, H"rb?n-Mtr et. London, Bynt o Calcutta!—iachad o anhwyldeb geriúwg o lawer o J1yn- yddoedil o barhad. -1 ?tl),Ln vchydig ychwaneg o cly?tiol- at<hfm:—"Wythm!y????oM?hy.ilf)n!.u]; ?iHut g??fy,t, a uych- ?'J'(. gyda chi wnpau, cwlw; gwytLi, a gwrtLwYUb?, ??t yr byu y eiiii(icg ?,yijgorIlaN?-er,, fetl<.iy(n, A symudVyd J u eLelthiül gan )1nLort.l dant. ithiol iecl<yd .,Ie,Du liiPwn amser byr iawn. Bydil yn 'olesi r geuyf I,b unrhyw o? uiadau. Parch- John ? H?v'LU, HidUuK?'" ?.ft torv, Hur- *->1\ r- r -J/ I .WJ 1- l' ■- •I'-n an. yn J ? ?"?\f')? a'?'?ud!? c) 11'. e H "o?. yr ?y? ot' y.. ^.) _i v:1 yji d'-upisu:- iawn, a ^ufjudivyd yo ?r?id<H? gan yint ortii iechyd-adl'erii.dol Du Ban v. ALEX, ijT^Aiii, Arddiacoti l^oss, ^-kil.bereen.—Tysiioiae!hmi cyflelyd f??MHbT\)r.J.M.?ui.thi?,?-<aintbrd,iMliad 0 ddu-fawr ?1?- tlùu y ?nu Mr. ?. Biulow, Uarliiigto:i, iachad o ?U mlvnedd M?h\Udr<:nUad. ri'?..?MlJ, s?YntoHrw\dd. ac ennynfa Mrs. & aria Jolly Vortham, o L'??. Norfolk,iaci«ad o ddeug mlynedd a deugain o I<)Psic'l!M"?adwyod?wr<h Mi?hyHdituha.? cIcJYdon ? ?i?o, diilvg iVMf l.peswch g<^vynt- og;wydd, C.{:U},]> ?rtt.?-yufh, n t!.Mt." E;y.?ft? 1 o „ v < Y i r.? \nh r?m ?!?SS,Ht't)s, iachad o gk-fydou y ? ?rLuUad.ach?h?au, Mi^ Mi/iLbt-th Yt-Mn? Uatenrp, gel Lh-(-pMl,iMi?do&u-hyh- ?l(' elldy.-ifa giai,l(l Ill'ol fort-street, ChoVitou upon Medlock, Mancnest iachai^ ?<?.didmawr ac auuh)t.Had; J.uhert Sn?lt'L'nm,??'?- Bold-sueet, Liverpool, iachad aiiiilireiil;l lill? u, Mechyd y; ?fu, a rh?n?dd; Mr. U.W tTianthani, >- • • „ 1 4-rocdusi; Mr. Joseph Walters, Bmadwell C i.'Lxery, ■ J_ ?Y ?nutughh!].. Mch?d o angina pectoyet-; ? ?,?0  1Jls011- IIN-s?)-s euill N- i-li,ii a ELr Co., 1,17 N,,Nv Boii(l-.tl-(?,t, 1,-iu,ioll, dv?io?e?hau o r Mudd aUdbytln"Üll y mae cu luechyd ?edi c ^hcru g.? y Uum.?th d,fLd,,i.1 a dt?astratt bwu, ar 01 §?ueudprawfob..buipdd?"nnHhar!jiy!\ ofer am la\\ei o ^Jynyddoedd. a phob ?baith .inl adferiad wedl ei roddt 1 iyrm. Mae'r bh uchel H ch?ttredino], toowu RiUth, yn mha un y mae y ?uburth au.nhiisiadw; hwn ?au y ineddygou eu?oc?,a cnan bob duhp?h o ?mdpubas, fel yr umg lcddyginia^ tn.a <?ithi(,l a d?cwl i annbrculiad. anhwyMcrau yr afu, r:yla. K'M,yn?w??t??. ,?n ?.meradwyacth brouyuait-eid?. '1 ???" ?an ein bod vn gweled oddiwrth eu hyfibysiP fl«i8tii Du Barrv & Co., yn anfon cas?tiaJn? h??."? 0 a> ??Mhau yu rh?, i ?:-hyw h?rsun a euf n am Ar '1 tll niPwn canisters gvda cliyfarwr. ^yusel a Uofnod l)u Bairy & Co. (lie^.? u> £ f d\n gyumvynojj vnpwvso 1 pwysam2ja.e(ii^ &-B^o^ ¥"'p^f 5 pwysavu lis.; 12 p. ani 22».; y maf*  ^'i8' 'J P- am 22s.-Du Barry VCo. jMnnert:b) v, i « OUaou liefV(i uan Fortuuui, } £ *u H«*clay • tci > .u Üowr!1 \lli *V*RN\AI y Fr.viIiii.PK- HE UIMIHEY ^UTTOII, Co. fcyuns J etcher 'i< v°'' P* holl chwegvddion parch, };(,"1: VUlI! L"¡    rry Sai^ H^ay^erthw^ >;n y deyrnas U' D?UU BBAARR?RY'? 'ONS. 1 DU BARRY'f i vogel ac. efl'eithiol i bes^ch, anuvrY Meddyginiaoi1 'u^ ,'iaituu'vr ysg>faint, y ]1,1"" Vj..yd!-add. Mewn blychau Is- lit. :ic ?ys'u-a?.dt ?oUeb '??'i..y- (t ?ld. a«. Jc. os. 2^ m_ fi"aei;f;l^»yn ("ti-Diarilia'al Bon Bona, tneddygn^e.w,  Bou?, m?dyij????t lh., ":9,  mewn ,lychnll, Hlu Is. HC, :e., cis. !;i>:¿.c" J:s.  ylJ Ütl1gU!;( trwy'r j>U¡;t, J w.,3>-1. Ie. ??'?,'f??? h. "? ? ''?" ?' D.'iu?Y?.. b I) ?. ?d.?et. -?, ??'- 6g""?l alit y? dda- 1, rL MW.UJ Y GORUCHWY[S A.W. rr,avny J. 1'. w,r ?'???.  £ "'nnaru I-Meoiiffe. ?; John futfJin Xirknkead 8treet- 'L.akf. 1L l!opkinR. Ca"dUr. ?- ??''?, 49, Kinp Street. Ca'Ii/(/)'( hi'll, '1'. Header, 2, Hammond Place. ? .n?m. Gevrgt. Chi v, "ntol" w. H"uth, JOK, Fiuehf'tt, EM<gato-8t. E. Boden. Jijhii Parsons. c/-TV-t,.i ?' aF ?- '?-??'t Chemist. ('¡e,('(' ,00. E. J. Macadnni, ?''?'"f"'f- ??"??'?- ? vnu?u?, ure?uuejU ?t .LJ T. A. ItoLtr1 s. -?-?. 'i'.A.l:uLt-]';s. 0. E. Dfivi(, Haver for. 'r -Ni-,on ?" 1, Castle Street. Ltni-Ltiu J'I'Hf?.*o «t. Ann Street. P. Roberts, -M, liane- 24), W??"????' '?' ?""?'' Street. Clay Abra- !??.?" James Cbesnoy 1, Commutation hll" Evans, soir, Co., Wholesale .?e;jts. John It">n. and H: J;V ackson, 9/, Mount DeaHant and )Jerfid(l-rnad ?urtjt, E?ertuu. Bromley ? Wcfuiu" "W'IoU. Cox & Walker, Chemists. F. G. ,j UlltJ¡;. M Isaac Tea Dealer, BoM-stuet. joiiu & co-, Tea- dealers, 4S, Berry-street, J T. 8nowden, Tea-dealer, 20, Great George-st. J. R. Mc GulUe, 21, Castle- str.1t Joel Kirkns J. McGouan. — Ellison. 0. M. Buck, Wrest Derby-strert. Paul Sstraw.son. James Houghton. Tyson, itaiielagh-street.  D<in Brothels. ° \V. Pro. ter, Chemist, 52, Ran- elogh-street. F. Stavelev, Druggist, Hr.no- YM'-mr?et. Llanr!tv George Broi.m. Thos. Pridluim Cl.?u?. »J. ::>hn John jr)?? Druggist, A.?c?.r.T.??h,J<Jmi?:uS?Mt. -iichardson & Roebuck, M arket Place. lihani & <s,.ot't' -?:?etbtr<.r.t .f?w..bn?&Rruwn.CucMi..s. D?i "C°- Street T. Allen & Co., St. Aon et.t?.\VuuJh-y,ti!).?t;?(.t,h,)n?t.W.S< Afh .?.on.??t.t,Md?(!,Ih?s?..?.j?)??. ?' Street. T.H. Tayl )r, St. Ann Square.Echvura Jo!.r?utiau<tCo..jtn? o?t,.?)_.o?. Ju old. Priug & Price, Booksellers. Monmouth Dyke Brothers A??.?..?,w,?;]\eu<?.p-om?.. p?'' ??.?y & Suu, ??h ?.r??lj, h?, ?, r,,? Phr"PTL lL H'lg'hes. hrey.. ";hreu.bll/,Y 'lary HUlIll'hreys. 1.z. tl:bltl{;II'j. ?')'? ?' ???'-?"'t'y. ??? -J. ?iU?u.s, Mpdic? HaU. «'rrj-Cw J.^Uiama, Medical Hall. J' r., <- "?-?"JU COFFIJOHN CASSELL, Yr hwn y mae ei gi-yfder, ei ffnvythlondeb, a'i berarogledd mor ganmoladwy a dymnnol; y wae nid yn unig yn beraidd i'r archwaeth, ond hefyd yn hollol iachus, a chryt'haol i r cvlansoddiad. I Y mae yn fMth anwadadwy fod yr lioll rai a MddM.nt brawf?-y CoiH hwn, yn sicr o harhau i'w à¡}e,fy,Mio. nad allent gael unrhvw f?h arall yn rhoddi iddynt ?ymaiut o foddhad. Os ywueh ,'n hwheu 'M?oroldebCOtH JUiH? ???A???? byddediddo wnevd prawf o houo.M argyhoeddir ef yn fa? ei fod yn teilyngu y daenonaeth. Y dewi f ?ydttg?wg ar gynildeb, an el od yn cvrhaedd yn UawerpeUadTtM? un math arall ar gyfrif ei giyfdei a?i faethlonde. Gwneir COFFI JoH? CASSELL i fynn yn sypyuau awvr-dyn, yn cymvys o un hyd?-th o wnsau r<??'? m?wn eule8tn yu cymvys o haner pwys hyd dri phwys yr un. A gellir ei gael gan ei holl Ornch?yhvyr am y pnsiau bel a ganiyn .f corn JOHN CASSELL, Wo. 1. It. 2c. Dyma nwydd pur ddymtinol. Corri TOHN CASSELL, Bo. 2. Is. 4c. Cymysgedil blasus ite, aroglber. COITI JOHN CASSELL, No. 3. "V • LS* tic. Ni»l oes eisiau gwell nwydd na hwii o ran cryfder d -pherarogled, d,. COrrI JOHN OASSELL, Ho. 4. » is. loc. Dyma Goffi wedi ei gymhwyso i chwaeth yr Hyfoirniad perffeithiaf. Er rhodd; sicrbnd i'r Cyhoedd, y uaMBw JOHN C?ELi. ar bob sypyn ? .heulostr, yn nghyd a'i gyfysgrif. Nis g&U w(1 yn ddi'mysg heb byny, a byddai dynwai-e?tl yn 11.1rl. TEIOS OAS'SELt. Y mae gan JOHN CASSKLL y rhywiogaethau goraf o De wedi ei wneyd yn sypynoll 0 un wns hyd bWY8, ani y prisiaa can- lynol "1'0 S)u, 4s, 4s. 6e, a. as. y pwya. yc^Qwyg^d, 4s. eo, 68. 8c, a 7*. 6c. y PwY8. COCO JOHN CASS ELL. Y mae Coco JOHN C,SSELt. yn cael canmoliaeth uchel ar gyfrif ei faethlondeb a'i ragoroldeb. Yn cael ei werthu yn syp- ynau yn cynwys— rai chwarter pwys, ac ereill haner pwys, yn ol 3c. a Is. y pwys. Mae y persouau canlvnol wedi eu penodi yn Oruohwylwyr mewn gwalianol ardaloedd yn Nghymru. I Holywe11-W. wiIÎitt.ms, Greenfield Street. Dfn'u?h—Richard Fox, Vale Street. Carunrvo?—J & R. GnSitlis, Castle Square. Amlwch—J. Hughes, Qiie,?u Street. Holyhead—J. Peters, Market Street. Pwttbeli—H. Williams, Tailor. HctiUtm?J. Hubert8, Grocer. I Llanl'vllin—T. Bvner, Grocer. Mold—E. Jones, Cefnv Gader. Llanfwrog—T. Jones, Grocer. Llanrwst-J. Jones, Printer. Rhuabon—Samuel Evans, Grocer, a W. Jones, Batoher. i A Fran(,is, I Miuera—A. Francis, 4 Bdhesùa-M. Jones, Bookbinder. Llaufair-T. Hughes, Ironmonger. I Tenodir Goruchwylwy" r yn mliob tref ac ardal trwy y Dywysogaetli. Gcllir cael gwvbod yr amodau drwy ymofyn a I JOHN CASSELL, No. 80, FENCHURCH STREET, I.ONDON. I Dan aawdd y COWSXTI. Braziliadd. NOVA CAMEKIA, (Cymrtt Newydd.) Y DREIEDIGAETH GYMREIG, YN RIO GRANDE DO ger., BRAZIL, LLE mae hinsawdd iaolius—daear ffrwytlilawn, A yn yniyl cyfleusderau mordwyol a marchnad dda—v tir Rill os! yr erw, iw talu mevn cliwech mlynedd—ymborth y llwyddvu gvntaf, ..if"iliai,i, 1 w cael (os dewiser) gan GYmdeithi? ;?oUraude—i'du&md&u?tt mewn -1 blynedd —cpfuug"aeth ac amddtHyu gan y hywodrnpth—rhyddid cref- yddul a gwladol. Hytl cyllredin y forilaith o 7 wythnos i ddau lis—dim teithio dros y tir. MAE Y BInG FHYTANAID„D IRENE, I hwylio oddeutu canol Ionawr. Cludiad XIO N .it cvnwys lluniaeth, a gall y drydedd ran neu'r banner gael ei adael ar goel. Dvniunir ar bob un sydd yu bwriadu myned gydar Llong uchixl i'r Drefedigaeth Gyinreig Newydd, yn Rio Grande do fSu), anfon eu lieiiwau a nifer eu teuluoedd yn ddioed, er mwvn parotoi ar en cvfer. Y'ifiofynt r a Mr. Floes, Brunswick-street, a Mr. Robert Williams, Bassnett•street, Liverpool; neti a'r Parch. Evan Kvany, Brynmawr, Abergavenny. HANES Y RHYFEL YN HUNGARI, GAN Y CADFHIDOG KLAPKA. PENDERFYMIR cyhoed'U, o» -pir mferddigonol o i. t)M)s?nlw'r, Hi?es y Khyfel tUweadM. Yl Huu- gari, gan v eadai-wo; iin,l?t K ?,1- ]iN?-11 a (1?tvgat rw enwo? yn yr "vindrcch fytl1gohndwy bono. Pns y Bylr yn Saesone? ydo?td £ 1. Is. CyhoedtUr ef yn (iv?l- raeg heb uniliyw daliyriad, yn 10 0 nLllan Ge. yr UlJ, neu 5 o ranau swllt; lljti Bag un ran o bedair o bris y llyfr yn Saesoneg l>ymusiir ai- ddosbaithwyr yr Amserlu, ac ereill. \n mliob man i dderbyn enwau y tanysgriftvyr, a'u iianfon i n swyddfa gynted y byddo inudd. nysbyfir yn gynnnr yn y llw\ ddyn newydd, pa Ul a 3- gel'i-o,,aetli a dderbyni?n yn ?yiryw ? .r.v.n i'y'. i!tincn<t.?.?!i'?.tn )!u.b??''l?.? Bwri'.jGir yclfAuuegu tit lia)i(- Illllz,,I)liq, hanes rhvt'el- dymor ei gydlilwr Bein yn Trausyiiania fel atddodiftd i'r llyfr, yr hwn sydd yn un o'r hanesion nawyat' dydd- orol o orcliestion milwraidd a yniddangosodd erioed ni yelnvaiK ^ai liyny ond (ic. at bris y llyfr. Dyma g.vnygiac' i'r Cynmi i gael am 5s. (!c. yr hyn a (fIJ,t.I lodcl i filoedd o Spejull dri neu bedwur swllt ar liugain Ar icerth yan holl Gyjfunvyr y Deyrnas, mewn I biycltau Is. 14e.,28. üc. a 4i. Qe. ,v?>j f  tj? KAWDD .???'g? FEEINIOL TPEDEN? < pRnHYY?DD?KA? UL ?????' ??. ?)oc, .d!liniarth rymrc!{/ OJ!! Ie 1/ Neu tl ?g tr?y Benodiad yn ol Maw-ysgrifyr rarollyglod Physygwr, y diweddar W. Ll. Roberts, M. D., Oakland. Er rhagflaenu ac iachau yr hull auliwyldcrati a darddaat o aiioawdd afiach y Cylla, yr Afll, ac anmhuredd yu y gwaed. AH OL KASNEB CAN MLYNEDD o ymarferiad y ProfTes- wr Heh. DKTJDDENO MLYNEDJ> 0 brawl' cyftredinol gan y Cvhotd1' yaghyd a thystiolaethau miloedd o gleilion adfer- edig 1 Cyduabyddir vli 11011 yw'r feddygiu- OHEU MEIVJ BOIJ at wellHIIN yr anhwviderau isod ;— Y-(-'r' Chile) tr, 'tilirl bWjd )• i wynt ?ir y cylla Rhwymedd gwastadol P(.e)i yn y pen DirTvcr eluvant hwwl Gwrtii'.vyneb a cliyfbg Y cramp I.lyiigyr ar blant ac ereill Scurvy Piles o bob math GraianW6 t ((/ravel) I ?itr)tf?  Cn,! cynialau Gewvnwst Îf/fJUt) Clwy'r brenin, manwynau galoll Dwirpoeth Ta,, 1.)?? Isder yhrvd Coesa.iilohirus Poen yn y frest, kc. Y gafod WYEt Toriadan drwy'r croen Y Y Cam (hysteria) ClInf melyn Cysgadrwydd Pob anliwyliadau gewynaivl Y doluriau ucliod (vftn mwy f) a nicheir drwy ddilyn cy- niervd y Pelenau er, rhaid adilel, oou cymnsottdiaa, amr yw iaeth aehosion Ir"!1I doluriau, ac amrai anfanteisiou ereill ill* eu ff'ordd; oblegid nid ydys am liaeru yn ynfyd eu bod yn gwellnau pob atiechyd ond hyn a gadarnheir,— NA CnA.VFYDDWVD ETO UN FEDDYGtNJAKiH GyFt-RJ.Yn AT BOB DOLURIAU SYDD A'U TAUUDIAD o 11 YSTUJIOG, AC A DDYliY Y FATH AT.ALFA I UOH AFIECHYI) YN E1 YMOSOIHAD CYXTAF :>:A MEDDYGIXIAETII GAJ(TH:I)jGOL WEDI EI DDYFEISIO A I EFFEITHIA MonSICR, ESMHVIH, A DIHEBYGL, AIt BOB MATH o DUYN, A'R FKLENAU RHYDDHAOL JONES, THE' MADOC, Cefnogir hwynt gan Feddygon Penaf y Deyrnas, all au o lawer darllen It ganlyn ;— o dnifyriad ¡,Iilthilr Benjamin Travers, Esq., P. R. S., .1idd!l[1 ei JlfallThydi ein Grasusqf Frenhincs :— M K. fath mor ragorol, fel nas gall en heffeitliioldeb fod yu actios o amheuaeth genyf. Yr eiddocli, B. TRAVERS." Tys/iolaeth llotvland Williams, Esq., 31. R. C. S., SYR,-—"Y'r wyf yn hvsbysu yr ystyriaf Belenau Rhyddhaol Jones, Tre' Madoc, yu rbgaorol dda; bu'm yn eu gorcbymyn i ereill, ac y mae yn llavven genyf ddwyn tystiolaeth i'w heJfeitl1iau chuonus. a'u gweithrediadau dilwrygL ROWLAND WILLIAMS. Tystiola-eth If". Vatighan Jones, 31. R. C. S. ac L S..4. 31 eddy a i 1'sj/ytty SYR,- Yr ydvvyf yn vstyried eich Pelenati yn gymysgedd meddvgol rhagorol i'r rhai hyny a tlinir gau bob anhwylderau tarddodig o aliechyd yr afu a rhwymedd gwat8IJ()J. Yr eiddoch, W. Y.JONES. Llythyr a ddn-byniiryd orhiitvrth y Paivh. W. Rowlands, Gtcein- idoy ?lit NyhyfunddJ y itlcthodiztiaid IVesl"yaidd. Tredegar Iron Works, Deheudir Cymru ^y[',—Y'chydig amser vn ol yr 0(?(i(i ?iig o'r gymydogaeth nunt, aelod u n cymdeithas ni, gyda bachgen naw neu ddeg o<'dyucyme!-Ydteyutynhv.'?''t)tdtHn?aiybaHL?'uyo wael, d po Luaaai yn mhell yn v dat'?dedi?tK th. Ond y S'?- both unvedda.1 cligwyddodd bod yr un wraig a'r bachgen gyda hi yn vied L, ar oi I;od yr uii a,r gy(la etiilt. iynai fy sylw at y bachgen. Gwelwch," meddai, "tel iiia(, w,-iii iftvt!lla: njue ci-yu Y,ai a'r diwmod yr oeddem yu eich ty cliwi, onid uts?" Gau edrych ar y liachgen, a'i weled yu liyfnilc.v dageliog, pn'n y u?nil?'YB gredu "'a yr un ydoedd ag a welswn yn llwyd welw iith?t.c'tn)Ot?di-A'??'?"?''y'M'K".?t"iitetti.'me- tit i,l,io -L)i,?, .d i d,l(,coii,, < ? "u "Unm ? PHlLi? JONES, TKEMADuC, ,.C ynt? ?? lia ? Yr wvf ?" '?'"?' yr ?-"?' ? ??' M y eymeioiiu ie. E??'.?yb?L?U Y? ?"? 'icIuK?.? Gwaith ??"?"?'- Yr N*n gy?"j" WILLIAM ROWLAND.  ^la'r ,1JYJ1¡i,ilir i'}' C'iif L.L1il,'ll Y L}JŒY(J.yd :ydf1 g\ïJa r I 1'1'1JJI; r'R !'Ry:\wyTt'-Erl, ,e"c}¡ al to') I dell" PiHs yn f,'j wI. ji. Ai,;w:*g o Bap yi Gwyidd,.c. y I ;1¡JS;I::l'J¡' f; :i'l:{;:l'¡:: ;sg" 0 ;t .¡JI:n:: Ar Sl<tr:v) l.lywodraeth o'u hamgylch. Ond o. hvdd Ktanipiiiu Lh thy ran irCaubiian Pill l'ebot, iro f ceir bl,, CL, 1 ivieuau yn 01 gyda throad y 1 ost yn ddidod. 2). S. Han "i;¡ 110:1 yn b-vriad.t cyh:*Mi Jlhestr 11 Wlliadalt a iUlei buiM*(Ui lesufi dncy yyw'yd y jb'edjduywtutth anj a hifshybvu'yw*- I I on chenoq. ftufrert Isaac Jones, a rhocdx cantata}* ryhocdtli, r> hudd i w tyd-yentdi yn tji(fiYf*dznol, j FARN HILL SCHOOL, KHAR, CHESTER, ESTABLISHED 1842. RUSH BY lias removed to larger premises, G and having built a commodious school-room, gym- nasium, t^c., respectfully advertises his friends that he can uow accommodate 50 Boarders. Teims for Board and Education, from '20 to 25 guineas per annum, according to age and requirements. Prospectus, with References to parents and relatives of pupils in Wales, including BaJa, Dolgelley, Harlech, Maeu- twrog, HlJiw Hlyfclir, Portmadoc, Tremadoc, Nevin", Carnar- von, Bangor, Llnuberis, Beaumaris, Conway, Llanrwst, Haver- fordwest, &c., will be forwarded on application. Gweithfa Celf Deiscnau yn Liverpool, YN YR HON Y MAE AMRYWIAETH, RHAGOROLDEB, A RHADLONRWYDD YN CYDGYFARFOD. ■\r MAE CELF-DELSENAU HAYLOCK & X Co. yn cael eu cydnabod yn rhagori ar y cyfryw deis- enau mewn sefydliadau eraill, a dymunir cyllwyno y dewisol- ion canlynol i syliv y cyhoedd :— HAYLOCK and Co.'s ISLE OF WIGHT CRACKNELS, wedi eu gwn,md i fyny mewn blychau alcan boh yu bwys. V n??'?e?euau hyn vn hynud o Hi?us a mMthIa?i, ae yn bur gyfaddas i'r oediauus a'r gweiuiaid. HAYLOCK and Go's. HUNGARIAN BISCUITS. Y rhai hyn ydvnt hynod o ddanteithiol a boddhaol. HAYLOCK and Co s. nOYAL DESSERT BISCUITS. HAYLOCK and Co s. VICTORIA BISCUITS. HAYLOCK and Co s. CHAMi'AliNE BISCUITS. HAYLOCK and Go's. MIXED SNOWDROP BISCUITS. HAYLOC'K and Co's. SOIREE BiSCl'l l'S. HAYLOCKandC'??OKRBI-CCH'S. U tgtf and 3: nN)!_IHr¿r¿.f b'UITS. Heblavr y gwalianol fathau uchod y mae IIAYLOCK and Co. JTI gwneud Rout Cakes, Arrow-loot Ciiies, Pic-nic, ABER- ^•ETHY, LUNCH, Coffee, SODA, SHED, Cabin Bisceits, OnusKii-k Ci-igerbroad, Ginger-nuts, a'r Liverpool Crackers, v rhai ydyin. ni; ^1. Y niaent yn cael eu hadwo-.llnx gan yr holl Grocers a'r Con- fectivners cyi'rilol trwy y Deyrnas O;.fimol; a hefyd yn y prif Borthl'-vddoedd I'W CAEL YN G YEAN\YE RTH YN Y AVEI iiirv YXUMC, Nos 11, iSalo, Lydia Anae-Stioet, Live r,. 1. l^SDSYGil*III "uTIl I'R AVIACH- 19.P Enaint HoRoway. YR IACKAD MWYAF EHYFEDDOL 0 GOESAU DTIWG Alt OL 4J 0 I'L 1) L) 0 Di) i Crynodeb 0 hylhyr oddiwrth Jlr. William Gulpin, 0 70,,Y?i,,t Marys I red, Weymunth, «?<t?tc?!y ?aiL?m, lttol. At y l'roii'eswr HOU.OWAY,— S>JaU< dd!ViaWJ'"ig,yn 18 oed (yr hon sydd yn awr iv*.i .,oln) cat,vod,Vd ioerfr el llym, yr Invn a ymsei'ydlodd yn eJ i clioes- byth hyy y w,di 1,?(i Y, l f, au, a bytk er hyny y niaent wedi boil vn l\Vv i„; doh,uus, uc  ac yn dra Uidiog. Vr oedd ei idocsion vn ,h-„li i ddila<li.l hi am (isoedd yngliyd o orpinvysiad a Jn holl- |I ol. (iwuuwd prawt o bob medOyifijiiaeth n Wy gau I feddygon, ond yn ddi..ef'iuh yr oedd et i JiiffC*? JJ'f >'u dyoddef vn dost, ac yr oedd cvinvr ei choesan v, vvn wedi darllen eich llysbysiad aim-yw (bdon ci,00^1" .1af, Nveji i bob lucddv?ui.u?aet?h n?n)! ?f? ?.??y? iiliy. '(I C"Weell NI'?-tilDO13 s, fys,IiLILl- Fi? dii. ei'c??, yn au Jy !lg\\Tuig XU ystod y tair blynedd à d e n c Jesv. yn eydutMu gydar m?yut?d presenol o iech, j n'J,I_ wir deimlo h?-yd?ch o fod wedi cael ? ?d ?.: ? ) ??'" i raddau mur ?tYr ddyodd?h?ulau CYÜ-I'a/,)ÙlhuU i lilliw'u *■*>' WILLLBf GALI?-. DYN 70 MLWYDD OED WEDI Ct\.E DDRWG 0 JJl)Eü :\ILY:'dWD .L IAC,HAD COfS  Adyisyrif o Lythyr odd!,o th 3Ir. William Abbs 4,1,ir i ??r?< ?? 7?.<??., F?-????-?M, Tyk.Uedt J ilfal ?I?i?.l?l. !I (/Cdl!! "Jui At y proffeswr HOLLOWAY,- Syr-Yr'.vyfwedidyoddef?myry.paidoddengm?Yn?? ar hugain Olillil? goes,l,,?l cauJyu?d dwv i.eu dai ? ?? hanoi d.tamwL'iu?d u??u Gweithiau Nwy vrilyn a <1/[': 1.1- ii,y(I Ag ar%vyti(lioil G?vittietlitil ^vngljorion meddygoi, lieu yaei un neaimc, a dywedurvd wi-th vi bod yn rhaid i'r goes gael ei thoriyniaith, erhyiJ V, vn groes i'r farn iio-u, mae eich Pelenau acli Enaint wedi efMt'li". iachad cyli.i-.vn mewn amser mor tyr, tel inai ycUy^ic lial oeddyut yn dvstion i r flaith, a'i credent. (Arwyiidwvd) AVILLIAAI Anns. IACHAD BRON DlJHWG AiiSWY'DUS MEWN UN IIS. Crynocleb o Lythyr oddherth 7!?'. Frederick Turner o ""?,, hUlÇi, /?.'?, <??'f? ?/'<7?? 1??, J?O. At y 1)1'I"t?swr HOLI.O-.VAY,— Anwyr Syr,—Yr oedd fy ugwraig woiii dyoddef oddiwrth Frouau Drwg am fwy na chwe iiiis, it chafodd yu ystod vr Ijoit' amser v gweinyddiail meddygol goreti, ou(I y cyfan ddini pwrpas. Gan fy Illod o'r blaen wedi iachau tti-eii oll yu fy nghoes fy bun trwy eich meddyginiaeth digydradd pen- derl'ynais drachefa ddefnyddio eich Peleuau a c i Euiiint a chan"hyny gwneuthum brawf o honynt yn ei liachos ydoedd dilarfod i mi wneud hynv, canys meWlJ llai na mis Yr oedd pei-ttaithiachnd \e<M ei eit'eithio.ac y mae y llesliad agy mae anirywiol ereill o III teulu wedi ei Jderbyn trwy en cl0Li. ddio yu rhyfeddol mewu gwieiouedd. Yr wyf yn awr yu eu gyinell i syiwfy lioll gyfeilliou. (Arwydilwyd) FREDERICK TURNER. IACHAD RHYFEDDOL 0 CHWYDD PERYGLUS YN Y G LIN Adysg"V 0 Lythyr oddiwrth John Forfar, Amaethwr; yn Neu borouyh, yer Hexham, dyddiediy ?Tlai 1,53i. At}Tlui1b,n' HOLLOWAY, Syr,—Cystuddid fi A chwydd o Dob tu fy n?hoes, vch\d]" tu ucimt i bcu y ghu, am yu i ddwy HyuHdd, yr hwn a .?v,? yddoild i IainLi.ii mawr. CHtms gyngor tri o feddygon emvoc yma, a bum yu Yspytty Nc-wcusUe am )?dair wyUhius. Ar Ll ?uni-ywi?) tathau o driuit:Hth, alllowyd li y;uaith fel un an feddyginiaetliol. Gan ty mod wedi clywed cymaint am eich Peleuau a'ch Enaint, peuderfynais wneud prawf o huuynt uc mown llai na mis yr oeddwn yu gwbl iacli. Yr hyn sydd ry- feddach, yr oeddwn yn gweithio ddcudileg awr yu y dydd yn y eyuhauaf gwair, UC t'r ,1Y mod wedi dilyn fy iigttl-.vi.,|jgi\eth lat'arus ar hyd y yauai, ni ddycliwolodd fy nolur niewn un modd. (Arwyddwyd) JOHN FOItFAR. PE?FFAITH IACHAD tJ??XFA YN YH YSTLYS. Adyzyrif u Lyihyr oddiu rth Jlr. .7-'?;f('??/'<?/,o?,.c.??(?? y,,?/ ?-Y y i Iy,- ?,1,1 -1 ?, -U i,, 4 0 -13, At y P?-,?ff,r HOI.LOWAY,— "'yr,-Mae fy I1gwmig wpdi bod yn ddarosyngedig am f,, nac again mlynedd, o bryd i bryd, -i )Ulo:;ùu,L,u gan ,.uyeda yn ei hystlys, a''ertddig?o]M?waednai bli,fl." i mawr, er hyny ni ellid ?y?.?udy 0,11?eutti IKI(iiir blvii- ,(I,l 3-?i ol, la(,,Lllati ri?,f'e,i' a efi'eithiwyd ?au eich Peleuau Tt'ch Enaint, a meddyliodd v gwnai bt?wt'o honynt. Er (,i niawr syndod a'i UttWxny.H e-c odd esiu?-yUmd diced trwy eu d?uyddic,, ae ar o] dYtjtb?'h,? am dMr tvythuos,gweiib.?y? y bomiyu u hydlys vl ?.vbi '?' diweddaf'U Yr ?'?y'S?'?.nuy ped?rbIyu?lJ ai%Vedklaf. (Anvyddwyd) FRAXCIS AliNOTT, Dylid d.ef. nydnio y 1 eiem yn g\ sylitiedig a'r Luaint yn rhan Iwyat o r anhwylderau caul vi ol ■— Aliechyd y croen Cyru (mcidaij Ffolenau ArcJiolliadau Cane rau Fistulas BrùiHItt drwg Cynuilau cyfyngedig Lloscriadau jtuMtrm* ac unystwvtii Llosg ■- ira Brathiad moschetoes Ccnclwyfoawrlllaidd Lhwnwst a sa/idjltes Cymmalwst l'eiiau dolurus Bei u losgati Cnwyddiailau Men re./ Coesau drv,g Di.ienau dolurus l'aws Cocoabay Dohir gyi'e.tfau Lluiidaiii, a clian yj- ItuiJ Wcniivvyr Cyileri p;ircliuc> t. w v r bvd gwaividdiedig, JUewn )iotiau a liiychau.ls. lAc.; 2s. Uc.; 4s. tie.; lIs.; 22s.; a Ms. yr uil. eiiiijil niw-i- drii-v gyiiierytt v uiainti'ili mwyaf. j 11 S.—Cyi'arwyddiadau er anveijLiad i'r cltinon o bob afieoh- yd yu gysylltiedigwrtli bob pot. Y mae rhyw hyuodrwvdd fod yr enwog Wasbing. toil wedi tyiui ei amtdi o/«/'yr ttwr olaf, 0 r ohtf, yo yr vytlinos olaf, yn y mis oInJ, o'r gar-irit o/qf. I I i 111 !aiw ddeuddeg o'r glotb nos Sadwru, Rhag, ill. 1791.
I ADG.
I ADG. PrydnaWn ddydd Ian y laf o'r mis hwn, cynnal- iwyd tea party yn ysgolJy Treftynon, er cynorthwyo yr Ysgol frytanaidd; at, yn yr hwyr, yr un dyrltl, I caed cyfarfod cyhoeddns ar yr un aehos yn nghapel Rehoboth. Llywyddwyd gan y Parch. Hugh Pngb, MostyD, (A.) yr hwn wedi sylwi ar natur y cyfarfod, galwodd ar aelodau y Philaruionic Society" i garni The Lord gave the word," a'r Parch. Evan LLoyd (T. C.) i areithio ar addysg. Sylwodd fod llawer o destunau teilwng o dan sylw yn y dyddiau byn, ac yn ea plith y mae addysg. Y mae yn debyg na fn erioed adeg ac y bu addysg mewn cymaint o sylw a gwerth, yn cael ei gydnabod in or gy fired inol; eto, y mae Ilawer yn teimlo oblegid diffvg addysg, ac yn colli llawer o fttnteision trwy fodyn hyw mewn cymydog- aethan angysbeil,y rbai pan ant i blitb dynion wedi cael manteision, a deiuilaut eu colled mewn gwirion- edd. Y ruae c&»«»«.raiud mawr yn niblich dynion, pa beth yw addyng j ltn y byddom yn son am addysg yr ysgolion dyddiol, y syniad cylfredin yw, dysgo v plant toe- rbifyddiaetb, dyna oedd ef broD n gvr ItJ ycbydig • •»1 pyd«* d«rll»n «<- .a erbyti byn. y mae wedi eangu llawer. Rhaid dysgn daearvddiaetb, morwriaeth, a llawer o gelfyddydau ereill yn yr ysgolion y dyduiau byn. Ni chewch bron vn U, iad ydyw yo dysgu llawer o beth, au bt!blaw f,Ilu a rhifo, eod y mae chw4neg mewn a ddyodiol na byn vna moridion ydyw addysg i i,nu allan alluoedd y plentyn, ac i gryf- hau v cyfr/w alluoedd. Creadur i'w ddysgu yw dyn, byddai yn greadnrrhyfeddheH addysg. Anhawdd iawn i ni gredu hyny. oblegid welsom ni aeb mewu maiut nad ydoedd Yn inedrn cryn lawer o bethao. Nid vd\in ui yn cymeryd golwg deg ar gymdeithas, ¡ c)ble»id yrydvm yo edrych ar gymdeithas wedi dysgu, ac wedi dysgu braidd heb yn wybod iddi ei bun. Pe jrwe'ecb un heb erioed gael dim manteision i ddysgu, fa synech; plentyn bob erioed gael dim mautais i ddvsgu deddfuu natur, fe fyddai vn fwy anwybodus ua;r anifail. Dyn gwyllt nuvvaith yn Germany, yn e lrveh trwy ffeaestr ar landscape bryd ferth o'i flaen, lie er ei fod yn Jmyl y fl'euestr.yr oedd yn meddwl yn sicr mai ar y gwydr vr oedd y cwbl wedi ei dynu; uid otdd ganddo ddim dirnadaeth am wlad o'i Haeo, ei fod Yll canfod g-olygfeydtl prydferth yn mhell oddi- wrtlio. Yr oedd wedi cael ei ddwyn i fynu mewn lie tvwvli er profi pa tqeittli. a ghi hyny arno Yn amser George I fe gafwyd baehgen g^vlltyn y coed- Mdd wedi i-r ,,n.a wc b ,ac dd oedd wedi dianc ryw ffordd i'r itnialwell, ac wed. mvned vn berffaith wyllt, ac fe'i dygwyd ef drosodd iV deyrnas hon; fe ymdrechwyd i'w ddysgu, ac fe ddysgodd gryn lawer. Y mae pawb fel yna, ond ft 1 v maeat vn cael eu dysgu gan hwn a'r llall pan yn blant. Y mae pob plentyn yH dysgu mwy o ened- israeth byd nes y mae yn ddeg oed, nllc a ddvsga bvth ar ol hyny yn y cylnod hwnw y mae yn d."su affwvddorion, wedi hyny mae yn dysgu eudetnyddio, -v mae ees pfentyn fel oes gwlad. Yr amser a aetn hebio, dvsgu egwyddoricn yr oeddvnt yn y deyrnas hon a thevrnasoedd ereill, ond erbvn hyn. y roatfnt vn dysgu eu defnyddio. Y mae barn y wlad wedi newid am ddysgeidiaeth i raddau helaeth. Y mae llawer cynvg wedi bod ar wella trigolion y deyrnas eir amset* Harri VIII. a Wm. Ill.; fe gollodd George I i I. ei g' ymeriad i raddau am ei fod yn fl'afriol i addvsg. Yr oedd llawer yu barnn y dyddiau hyny nad oedd ar ddyn i fod vn ddinesydd da, eisiau dim oud dysgn ryw greflt, ond atolwg, pa f"dd vr oeddynt oud dys?u ry'w grent, on d ato i wg- .pa f"dd yr oed<!ynt vn disgwyl )'r dynion nrin eu masnach lieb ddim nianteiiion ? Y mae dylanwad addysg ar gymdeith as vu bur a nlvvg- v mae pob teyrnas yn un cyfl ruawr ar ei ben ei hun mewn ystvr, ond y mae llawer o faii gfenghenau yn tarddu o'rcyn', fel y rhaid i chwi edrvch ar wladwriaeth v hobl yn cael ei gwneyd i fyny o .vahanol gvindeitliasau. Y mae dylanwad dvsgeidiactb ar berson un go! vii faor iawn. Y mae dvsceidiat'tli yn newirl shape corph dyn; darlleuwch wraith Dr. Prichard ar dviiiuu, n.c "1 newid gwedd ac edrychiad dyniuu; te ellwch •Id.arlicu rnaid dyn yn ei lygaid, Doetliineb j syddyn isr yneb y dt-allgar, ond Uygaid flyliaid sydd vn n?!)')? n b.vd." Fe e;i •>* h ddar'Ien dyu ? j )Si;<<,?t e't'yitf?; "'? .'?/ !?- -t!?"?')<.? vim \'??."i. i?'I ft/ ?:E! del'nydd o'i f.»«n, ond na c";ii'«dd fantvis i d.où a'r defnvdd hwnw i'r | golwg. -fefyd, nl!,c (INlaiiw, -ici dvsgeitliaeth i'w pan fod yn yn ymddygia iau eyfeiiiion. pan yn c'vfai'liH- i ymddyddan am bcthau buddiol, petbau llesol, pcthau lles"l iddyut hwy h'll e>d ddynion. Y mae miloedd yn cyfarfod at eu gilydd, ae yn treulio liawerll nosweithian i ddim dyben, am na cbawsant erioed ddim manteision; "dos JmaitÜ oddiwrth wr tlot, pan wypech nad oes ganddo wefusau gwybod- aeth." Y mae dvlauwad dysgeidiaeth ar gymdeithas deulu&'dd yn fawr. Edryclr.veh ar y tad dysgedig, a'r tad anvsgedig; y m'le gwai.an.aeth mawr rbwng y rlticnt dy»gedig a'r anysacd.g gyluu teu u O! fel y gallant dreulio nosweithiau diiyrus gyda u gil- vdd ond iddynt fod yu hyduysg mewn hanesiaetb, dyfud a hanciion yo mlaen i'r lnndd er addysg a di fvrwch cyllredinol; mvne d dros hanes g ruchwy!- iaethau L)uw yn ei rngluniueth, a'f oruwch lywodr aetli ar wahanol anicanion, &e. Hefyd, y mae dy 1, xy a,`(lysge;.cliaetli i'v" weled ar fasnach a gw!ad gan hyny, eyn.y«« »>ii £ r reswm am gadernid Prydain, yn perthyn ir ysglllio" yr ydym bt yn cwjltlojen sydd Yna c&nwyd, Iu jewrey is God known, '1 d ar y Parct.Mr awards. (B.), are?io arg?.n?d addJs a chr?fydd. Dywedodd y dylid bod g!.) tld I gar .bag cvmysgn dysgei(iitet? chrefydd yn »r- mod a'u gilydd; ac hefyd rhag eu gosnd y ;,ll fH- erbyn y Hall fel y pethau gwrthwynebe], a boH.d úYn mherliiynasol. I doylsd dilrio dysgeidiaeth trwy redeg i eithafoead o ochr crefydd; fe ddiclwn fod wtitliiau sel heb wyDomtcth, ond s;U oes dim crefydd. C'yn y gellii; gwadu yr ungenrbcidrwydd am ddysg- eidiaetb, rhaid pron y n gyiitiif ej hod "n Mrthwyneb- i I .r.11 I 01 ol ac vn groos i yr nyn na eliir, ac na wneir b th. Addefir nad ydyw dysgeidiaeth yn liauffodol i fvw, o herwvdd V mae yr anysgedig a'r annoeth yn byw; ond eis gellir o herwydd hyny wadu nad yw yn fanteisiol i fyw r anvsgedig a alara o herwydd ei ddilrv.ion, oud y dysgedig a ddioleh o heiwydd ei. fauteision. Y mae wedi eu cael, a phwy yo ti iawn bwyll aliaera nud vw dysgeidiaeth yn funteisii 1 i'r crefvddwr vn gystal ag Ù. Illasnllchwr. Byddiii hacru hyny yr un peth a dywevd lIJai UD\)bo>adb yw mammaeth duwioldeb. Hetyd fe ddylid bod yn oehelgar iawn i beidio gwadc y rbaidrwydd o gref- ydd trwy wneathur (fulries o ddysgcidiaeih. I'a beth mewn gwirionedd ydyw ymgiymu ger bron ti aliorau, a llosgi arogldailb, oud ffiaid.l edunaddid- i iaeth. Pa bith yw dyichafu a gwisgo y dys^-awdwr a fiawliau ac ag awdurdod i fa!Dti dros v pLint, yo neillrluol mewn ystyr grelyddol, ond gosod pechod worth ei draed, a'i ddyrchafii i orsedd y Duwdod ? Fe ddyliti bod yn oehelgar rhag eymysgu gormod ar grefvdd a dyfgeidiaetli gaoawer i bob un o honynt sefvil arei thirei hun. Nid crefydd vw dysgeidiaeth, a nid dysffeidineth yw crefydd. id bob aiuser y mwyaf dvsgedig yw y mwyaf crefyddol, ua'r mwyaf crefvidoi y mwyaf eyage,lig-, y mae s«aiianiaeili riiriigddyut, ac ua chymtrer y naill yn lie y luu. Crefydd ydyw gwybodaetli o Dduw o rail ei fudol, aetb, ei natur, a'i berfldtliiau, a'n rhwymedigaethau liinuu iddo. Dysgeidiaeth ydyw gwybodaetli o weithrcdoedd Duw, a'n rhwyniedigaeth yn fwyaf neiluiuid tuag at ein BLth v(lv% y gwyddiauau a'r celfau ond gwahauoi br.iwfi.idat: a wueir ar uatur ei hun; a plia bitli yw icitlieg oud gwybudaeth u wahanol ieithoedd y ddaear. Y mae dysgeidiaeth yn cynwys gwybodaetb o eilcuau iaitii, g w bouaei.li o rif a meSnr, gwyhodaclh o'r £ s. d.; ond nid oes dun crefvdd.yn v petliau yna. Y tnacnt yn wan tnol eto ran y uiod<!ion trwv v rhai y cyrhaeddir hxvynt; y Bib), yr Arglwydd Iesu yw cyfanvddwr yr ymofyn- yllJ crefyddol—gair Duw yw ei ff/ass look, fife a ofyn pa beth a ddywed yr Ysgrythyr, fel hyn y dy- wedodd vr Arglwydd, —eh wilt wch yr ysgrythyrau, y Bill!, a'r H:bl YII uni!{ yw lIyfr crefydtl J Prlltt:stlln- iaid, ond cyfarwyddwr yr ymofvnydd am rif a mesur ywy Tutor Assistant am servddiaeth, Newton — am beiiianwaith, Stephenson do y maent yn wahanol iawn vn eu hegwyddorion, eu gv»eithrediadau, a'u dytanwad ar y meddwl. Y m.ie dylanwad erefvdd ar yi- holl ddyn yn fewool ae allanol; meithrina du- edd yu ei enaid at sant'iddrwvdd, ae mae rhoddi tu- edd mewn dyn yn well na rhoddi y gvfraitli oieu a rnddwyd i ddyn erioed; ac y Tiine cyfnewid ei galou yn llawer rhagorach na cliytnewid ei vv.sg, A c. Y matt dysgeidiaeth yr ochr arall, i ddyn yr hyn yw rhwbiad i'r "firet" neu wareiddiad i'r Jlew; fe rydrl i ddyn wyiK'b ilyfn f'd lhwhiad i'r ga:f.'< at- fe rydd i'onedd- i;?d[)'wv.diJdoft?nwa,r?idui.i'r Ileiv, ?iid ni IW nh gali, ao ni p:¡rohe"a ne.vid ei galon. Ilelyd, y maent yn wahanol o ran eu bawliau; dywedir gan rai mai gan y llywodvaeih y mae hawd i ddysgu plant, ond dywed y gwiil'oddiaid mai gan y rhieni y ina« bawl i'w dysgu, o herwydd hwy a'u piau, a hwy sydd yn eti cynal, ite.; ond nid ties gau y llywodraeth nar l'lutui bawl i l'arnu dros y plaut tnewn pethau cref- yd-Jol; fe all y llywodraeth a'r jhieni wneuthur rlisgritl'iwyr o'r plant, ond ni allant wney dCristioaog- ior n honviit-i)i roddwn ddioleh am loud byd o grel- yddwyr llywods-aeth, na chrel'yddwyr y tadau. Os ywy llywodraeth yn troseddu y ddcddf a gyfyd oddi- ar berthynas y plant a'u rhieni. with gymeryd yr aw- durdod i'w haddysgu, felly y mae y rhieni o'r ochr arall yn troseddu y ddeddf a gyfyd oddiar berthynas y plant a'r Creawdwr, wrth geisio barnu trostynt mewn pethau crefyddol. Y mae crefydd yn ymar- ferol yn yr oil o honi; y mae pob rhan a changen o grefydd y n ymal-ferol; y mae ei holl athrawiaethau fellv, nid oes yr un o honynt yu cael eu gosod allan yn y gair dwy fol yn olygiadol, ond fel pethau i'w har- ferycl, ond nid felly pob rhan o ddysgeidiaeth. Y mae llawer rhan ddansoddol a golygiadol na ddyg- wyd eto i ymarferiaeth y mae crefydd a dysgeidiaeth fel dwy ffynon lawn o wahanol ddyfroedd, a (Mifr- hant wahanol ddyffrynoedd. Y mae crefydd yn llawn o ddwfr y bywyrl, yr hwn a dardd o orseddfainc Duw a'r Oen i fywyd tragywyddol, a'r neb a yfo o bono ni sycheda yn dragywydd. Agorwyd hi i bech- od ac aflendid, ac y mae yn agored bob awr o'r dydd a'r nos i'r sychedig i yfed o'i dyfroedd, ac i'r aflan i ymolchi; ond y mae dysgeidiaeth fel ftynon i'r rhain sychedant am wybodaeth, yn taflu i fynu ei dyfroedd arianaidd yn wahanol ffrydiau o'r newydd yn mysg dynoliy w; ac y mae miliynau yn cael eu disycliedn ,rn41-ti,I1-1"il-- -]1 1 --11.1. ""i 1'0. enydd ir neb a yfo o'i dyfroedd hi. Yma y ceir di- wylliant meddyliol, ae y mae yn rhoddi iechyd i'r byd, ac y mae yn dwyn llawenydd i'r bvwyd, ac yn adgyf- nerthiad i ymdawelu o barth tynged yr enaid aiifarw f>l.—dos dithar. a.c yf o'i dyfroedd, i'r hwn ni roddwyd ffafr ganji);-tuiie. Ti elli t'yned allan i'r byd, a chael dy hun gartref yn mhob man, oblegid y mae dy gyf- eillion bol) amser o'th gylch yn cynal cymdeithas ddoeth a nielus a. thi; y mae natur, lieuafiaeth a chrefydd o fewn dy gyrhaedd, y mae teyrnas y mor- grugun, gweithredoedd dyn, yr enfys, a etiofnodion cerddorol, yn cyuyg eu lletygarweh i ti. Ni d lylai y dyn beidio bod yn grefyddwr er rnwyn bod yn ddysg- edig, ond fe ddylai fod yn ddysgedig er mwyu bod yn grefyddol; fe ddylai dysgeidiaeth wasanuethu cref- ydd, yn hytraca na chrefydd ddysgeidiaeth. Crefydd sydd i eistedd ar yr orsedd, i wisgo y goron, i ysgwyd y deyrnwialen hi ydyw y frenhines, ac y mae dysg- eidiaeth fel Maid of Honour wrth ei thraed, i wein- yddu iddi, ac i daiu humane, o'i blaen. Yna gwedi i'r Cur ganu Worthy is tha Lamb, areithiodd Y Parch. M. Lewis, (A.) ar y ddyledswydd o eangu moddion addysg. Yr ydym yn arfer dweyd am ddyn, 1 mai efe yw gogoniant y byd isod, ae ni a allwn cbwanegu mai gogoniant dyn eto yw y cymwysderau —v galluoedd hyny sydd ynddo i dderbyn addysg, a gogoniant y galluoedd liy'ny yw, eu bod yn gwneuthur iawn ddefnydd o addysg: er fod yr holl ddrygau sydd yn y byd wedi dyfod i'r byd trwy ddyuion, eto, rhyw le rhyfedd fuasai y ddaear yma hebddom rhyw ie rhyfedd oedd y byd cyn creadigaetli dyn, pob peth yn liardd a phrydfertb a gogoneddus iawn, ond nid oedd dealltwnaeth i fwynhau yr olygfa. Fe allasai yr haul ddisgleirio, a thywallt diluw o oleuni ar y byd, a'r lloer gadw ei thymhorau yn rheolaidd, oiid eto wediy cwlJI, ni fuasai yma yr un meddwl i adna- bod tad y goleuni, a gweled prydferthwth ae arddercli- O'jrwyddf y golygfeydd. Fe albtsai fod y saith serun a'r oxion vn ntvsg laniptiu y tlurtaien, eto fod y byd heb neb allasai geisio yr hwn a'u gwnaeth. Fe all- asai fod y mdr a'i gvilawnder yn rhuo ei donau heb neb ar ddaear yn &lluog i d?ilvn syniadau priodol oddiwrth F olygfa, ac i adnabod y D?w sydd yn eis- tedd ar y mfeiriant fel gwr ar ei farch, ac yn ei yru fel v myno a iirewyllau ei awelon, nes y by ddo yn vmgynddeiriogi. Ni fuasai y byd yma lieb d lyn ond cydgasgliad o rvfeddodaa auian yn eu prydferthwch. heb un llygaid i'w gweled ond y mae y dyn sydd yn gwertbfawrogi golygieydd natur, yn gweled pry dferih- wcli a gogoniant yn ngwaith ei Greawdwr. Daeth y dyn cyntaf i'r byd yn wybodus, ac un o'r gorchwylion cyntaf a gyflawnodd oedd enwi y creaduriaid yn gyl- atebol i w natur, ac yr oedd yn rhaid cael athronydd i wneyd hyny. Yr oedd Add yn addas i hyny, er ua fu yn derbyn addysg fel y mae dyn yn derbyn a ldysg vn ein dvddiau iii,oiid ni chlywsoin lod y creawlwr yn beio ar ei w ai th, ond ni ddaeth neb erioed i'r byd fel efe; fe ddaeth pawb wedi hyny fel lhvdn ft-yn gwyllt efe; fe ddactli i bviiv fei gv. -yllt o ran ei ddvsgeid:.aeth: fe ddaeth n wybodus ar 01 'J,Ù iJ)tl ¡,¡ü:l,'Îtt felly ?u ganwyd. Vr w>\ f testuij, set y cidvie(isv,d o I deaila "y ugJiyit-ilLou y testuii, dd_yiedswy Jd o eangu moddion addysg; pa un ai ceisio lhagor o ad lysg yw hyHy, ai ynteu eangu defnyddioldeb y ? moddion' v,](i trwy roddi gweH cynorthwy iddvnt. Y mae amryw tfyrdd trwy y rhai y mae add- vs? yn cael ei weinyddu i ddynion dyna yr ysgol gyntaf y mae pob dyn yn myned iddi yw ysgol yr ael- wyJ; nid oes yr ua dyn nad yw wedi bod vn bono, ?na'runiiaddy-?,goddi?v%bethN?i)(Idi. Fedtivwediraiii ambell i ysgo1 pan y byddo y bachgen wedi ei gadael, ni ddvsgodd efe ddim yn yr ysgol, ond ni ellir dweyd hyn am ysgol yr aelwyd os na ddysgodd i ddiwydrwydd, fe ddysgodd segura; os na ddysgodd i ufudd-dod, fe ddysgodd wrtliryfel ac auufudd-dod os na d,}ys:!odd bllrchu Duw a'i air, a'i ddydd, aÏ FibI, fe ddysgodd regi: os na ddvsgodd l'olianu. mae yn debyi iddo ddvsgu cablu—fe ddysgodd rywbeth yn ysgol H aelwvd. Y mae llwyddiant pob plentyn mewn ysgolion ereill yn dibynu ar fel y daw trwy dymhor vsgol yr aelwyd, yno y mae hadau cyntaf ei gymeiiad yn cael eu hau. Os trown i cdivcli ar brif gampwyr drygioni, ac olrhain en dechreuad, ni gawn j aHau eu bod wedi d,u y gwersi cyntat yn y?gcl yr ochr aral!y-'n? ? groug?-yd ^eu rl)ieiil felly o' d\mon da wedi cael e'u hau yn ''lT j\d.'r1D\; I ysgol arall sydd genym, yw yr ysgol Sabbothor; y mae Hawer plentyn yn ddvledus i bono am yT addysg- iadau crefyddol cyntaf a gafodd. Y mae y r]Hem hyny fedr weled y plant yu myned allan i chwareu ar (kJd yr Arglwydd, pan y mae cylfeusdra i ddysgu gair Duw yn rhad, yn euog o waed eu plant; ac y mae y bobl fedr t'yned i'r ysgol Sabbothol trwy ganol I niler o biant yn chwaieu, beb wneyd eu goreu i'w cymhell i fyned gyda hwy, yn gyfranog o ddinystr y eyiryw, ac mae fod rhai dan cin gofal yn yr ysgol, a nmau heb wneyd ein goreu i argraffu gwertli civfydd a rhinwedd ar eu meddwl, yn euog o esgeulusdra i wueutJllIr daiOlli. Yr ydym yu gweled engrailftiau o blant weithiau, eu boil nid yn unig yn medru darllen a deall, a chofio, ond hefyd o gymhwyso rhanau o'r Bi bl at aingylehiadau neillduol. Aeth gwr dyeiiiir unwaith i sefytlliad y Mud a'r Byddar wedi bod yno yu syn, gofynodd yrathraw iddoysgrifenu rhyw oiyn- j' iad ar y nitu-, er Illwyn cael ateb gan un o'r plant, ys grifenodd, "Beth yw yr aclios eich bod chwi yn fud a byddai-, ;ao yr wyfíi yn gallu siarad a chiywed ?" YYele eneth feclian yn dod yu itilile-ll Re o dan y gofyiiiad. 0 Dad, canys felly v rhyngodd bodd i !ti." WcI.yropddyuanmItOjbliunduwinyddroddtj ateb gwell, na gwneyd eymwy.-dad IlIwy priodol i'r ad- nod nag a wnaed gun yr eneth facli. Y mae craffus- rwydd mewn plentyn, y mae yn werth planu a hau egwyddorion gair Duw yn eu mynwesau, ac yn eu calonau. Ysgol arall yw yr ysgol ddyddiol; yn yr ys- gol Sabbothol, pethau crefydd yu unig a ddysgir, ryw gymhwyso erbyn y byd sydd o i naeii tu draw i BU^IU ur Lieuu onu am yr ysgol ddyddiol, yr vdvs yn dysgu pa fodd I fod yn ddyn yu y byd hwn hefyd y mae'rysgol Sabbothol yn at hrofu rad, y nine hi yn cynyg ei gwin a'i liaeth heb ariau ac heb werth ond am yr ys*gt>l ddyddiol yum. eotiwch am yr athraw, inai I Hid J SabLuth y mae ef yn ei gysegru at y gwaith, ond y clnve' diwvnod. Y mae wedi myned i yost a llafur i gymhwyso ei hun i lanw y swy'id, y mae yn cysegru ei holl amser a.'i lafur, a'i dalentau i'w chvi- lawni. Gan mai dynyw. rhaid iddo gael ei gyrial; liid ydym mor In cus a cliael anirelion i fod yn athrawon. yu rhai fedr f w heb ddillad ac ymborth, ond yr vd- ym yn cael dynion, ac fel y eyi'ryw y mae yu l'hail iddynt gael eu cynab—rhaid iddo gael yinborth a dillad, ac os yw yn ddyn a chwaeth at lenvddiaeth. rhaid iddo gael ilyfniu i'w darllen, ac i gadw ei bun yu mlaen ar ei ysgoiheigion. Yn awr, nid oes uaa athraw yr YsgoI FYytanaidd ddim i (I v peth- au yma ond yn unig taliadau y rhieni. el, beth os bydd y rhieni yn riiy dlodion i dalu Os fen. v y Gymdeithas hon NN-ecti ei jiawb eu plant iddi. Dybynir ar daUa.lau rhieni a chvfralJ- ia.Iau cyl'eiliion dysgeidiaeth yu y dref vma, ac hit ddymunwn ddweyd er eich cymhell oil i •" vfranosri at yr it. 1el iiii sydd yn cvfranu a rvdd addysg radiawn. ac addysg oleu. Y o hwv^ i eiiwi ystvned llyn; a pinvy bvua- svdd vuia bael ¡, i1!n, ?. yn dymund cyt-?ustra i ?i.?.a d?<?i cr lledaenu addysg, tanys.?nhed at vr \'?.?? h,.n v mae moddmn ..ysnei.h?? ,?.1 ?j vdvnt vn 'v'tiref jlion; nn ydyw, ystal'ell ddarllen. Nid <? 'y?? l' 'inyitydi?,ymaehyuYnt?thrhvleJJhW! y divf I.?L gY1llHiut él ??.?.?. Xivst.nr??,,i?. >.a phentrof yndei'wn?o'r p'.w pe. trel, ?s.. .M yno?.?h'?. Hpt\<),,ud oe6vu? gymdeithas leuyddol, nae unrhvw sefydliad i weinyddu addysg i ddynion mewn'oed, ar wahsn a?"J8o grefyd lol. Dyiuunwn ?iw sylw y cyfarfod ? "Yu, tuag at foesoli y d.?f. ac ?r s?oud vpetlmu sydd yn aehosion cwvno yu dref. Mi ddynmnwu eich anog i gyilawin y duvledswvdd hon" fel dyn- ganvyr, moesKarwyr, gwiadgarwyr, a rhai vn caru (!ref.V-!d NilAb Duw. Yna gwedi i'r cor gnnu "Awake, awake," rhodd- odd parclois anogaeth daer i'r gwrnu- Jawyr i gefnogi yr Amserau dywedai ei fod vn ei r Ityried fel un o brif foddion gwybodaeth;jt?' !*od .v Newyddiadur Cymreig ?<??M/ mai ere, Y ewyddíadur yn arbenigol; ei lod yu cyfnQai] mwy o oleuui, addysg, a gwybedaeth mewn bMit? ion gwladol a chrefyddol, ua'r un cylchgm' Cymreig arall; oLerw?dd byny fod yn ddyds" ar bob Cymro ei gefnogi. • Yna gwuaeth y Parch. Samuel Roberta 1.. brynmair, ychydig sylwadau ar y ddyledswy o ystyried y dyddtau gynt, a chwilio y Bibl," y rbM oeddynt mewn synwyr, ffraetbder a hyawdledd, yn ail i'r eiddo Solomon, Pedr, a PhauI; ond gan fod yr adroddiad eisioes wedi myned yn faitb, er i mi dalfvru llawer arno, ofuwyf ua oddef terfynau yr Amserau ei roddi i fewn yn y rhifyn presenol. Gwedi i Mr. Roberts eistedd, cauwyd "Awake, Jiolean lyre." Yna cyuygiwyd fod diolchgarwch y cyfarod yn cael ei gytlwyno, yn laf, i foueddig- esau y dref, y rbai oeddyut wedi gwasanaethu mor tiyddlon a chanmoiadwy yn nbrefniad y Tea Party yu 2il, Diolchgarwch am fenthyg y Capel; yn -'3\dd, Diolchgarwch i'r gweinidogion am eu hareithiau, a r cantorion am eu caniadau; ac yu 4ydd, i'r cadeirydd am ei ymddygiad gweddus yn llywyddu y cyfarfod. Yr holi bexiderfyniadau uchod a eiliwyd ac a gadarnhawyd yn unfrydol. A gwedi i'r cor ganu yr lial,eiiiiah Chorus," a Duw gadwo'r Frenhines," trwy ddeisyfiad, ym- wasgarodd y gynulleidfa, wedi eu llwyr foddloni, gan dystio mai buddiol ac anhebgorol yw addy sg. ELEAZER JONES. .■ ■
fy TYWYSYDD A'R GYMKAES;
f y TYWYSYDD A'R GYMKAES; (OR Gymracs am Rliafgyr, 1851.) GTrniLLiow A CBVDWXADWVR, Mae yn deby, mai hwn fydd y rbifyn olaf o'r Gymraes," a dder. byniweh yn ei ffurf bresenol, gan y bwriedir ei chy- hoeddi o hyn allan mewn undeb i'r TywysTdd," cyhoeddiad bychan sydd wedi cael ei ddwyn allan er ys blyneddao, gan yParch. David. Rees, Llanelli. Ni bydd y Gymraes," o hyn allan ond rhan, ac ym- drechir defnyddio y rhatt hono er llesiu merched Cyniru a gwneir T rbsw arall i fvnu a defnvddiau ii v J »» > ~aj uu, ainrywiacthau i gyfarfod 1 dymutiiada4 cyfeiilion y ddau. "Mae Golygydd y TYWYSYDD wedi cyhoeJdi eu hundeb o'r amlwfe yn ngolwg, yn nghlyw gwlad a gorwlarl, trwy y rhybudd canlynol, jr liwn a dros- glwyddir i'a tudalenau, fel y gallo ein darllenwyr weled y dull y bwriedir dwyn Cyichgrawn naeibion a merched Cymru yn nlaen dan ein gofal tuieuig. Y BRIOI)As.-Cyli-e(ldir gOHeion priodas rhwng Y TrwvsrDD o ).aneiii. a'r GVMKJES a Gaerdvdd. « Os gwyr neb am achos, neu rwystr cy freithlwn fel na ddyiid cysyiltu y ddau hyn yn nghyij mev.n glan Briodas, inyneger ef, dyna v waitb gyntaf, yr ail, a'r drydedd o'u gufyn." Nid oes gan y.rhieni un aohos i'w fynegu y mae yn wir eu bud ychydig dan oed, ond y maent yn fwy flordJus i fyw na liawer sydd henach ni hwynt; ac ei bu dau erioed yn taro i'w gilydd yn well. Wedi pywtlleg mlynedd o weddwdod mwyn, ac unigrwydd annyddan, pwy ond myuachod all t'eio ar y TvwvsirDD am glywed ar ei galon i newid ei srfyllfa, trwy briodi gwraig i fod ya yua- geledd gymbwys iddu. Mae yn wir ei bod hi yn lied ieuanc, ond y mae wwdi by nodi ei hun am ei diweir- deb, ei giauweithdra, ei gwybodaetli lenyddol, ei tnedrusrwydd teuluaidd, a isynnyr eytheøin. Ac ni ddiuhou fod llawer, oddieithr hen ferched ystor, a feiant y GITMKAES am ieoo a chyraher sydd wedi bod yn ffafryri mor gyCredinol drwy y blynyddoedd, ac sydd wedi rhagori niewn sirioldcb, medr, ac hvnaws, edd. Ond gan mai ar gefn v wlad y uiaent wed. byw ar wahan, uc I (yw yu nghvd, dieiion i ryw gvnitwr cuchiog ddywedyd, "Hawdd yw priudi, oud byw wdyo ydyw y pvrlW; y mat- tair ceiniog y wi; yn cael ei ofrn yn 'twr at eu c 'viial-pa faint mwy fydd eisiau wedynV' Mae yn weddus iawn ymofyn i bethau, bid siwr, gan mai cynildeb ydyw trefn y dydd; a dywetiydd genym hysbysu, na olyuir mwy na elteiiii,l a dimai j mis at tu cynal yn nghyd Nis uichon, mae yn wir, i'w bystafelloedd fod mor lluos- og, nac i'w cofleidiau fod mor dryuiion; ond talant eu bymweliadau misol mor brydiawn.ynrddangusant yn Hawn mor brydferth, a hibant fyrddau llawn uior amrywiul, danteithiol, a blasus dan yr uu tô, a" a wnaent pan ar wahan. Nid YII Y naill ua'r Italian ildioyn hollol ei enw tilt'¡ nodwedd: canys adwaenir hwynt rhagllaw wrth yr euw "Y TvwvsrnD a'r GYM- RAES neu Gykhyrau-n i Fcibion a Merched Cymru. Ac uiegis yr pdithra yr enwau i'w gilydd. y bydd i briodol nodwedd y naiil gymvsgu a'r llall, lei y 111w- iat yu yr enfys. A geill meibion a merched Cywru ddysgwyl cael eu hyflorddi a'a dityru gandiivnt. Deuant allan o'u hvstatell yn Llanelli, yn agos un plyg a'r "Christian Penny Magazine, yn beJwar tuda'en ar hugain, wedi eu gwisgo mewn ainieu ddestlus, a chyflawn o friwsion ehwaethus ac ymad- roddion coeth a dilyr. Hvderir na bydd neb morau- I fwyn atbroi v rvwysTOi) dros y lrA s arn v tro hwn, ac na ymddengvs neb inor ddifoes a chilgiaidd a thro; ei ar v GsfMats.5, o herwydd iddi fd mor j nwyfus a phtiodi m'r ieb^uc on J y cy tuna eu cyn | a> r carcdig u boe <jS,.r. yu uihob eoagl a g«r.»r, i I gyweirio en ty yn dda drwy resu eu beawau fel eu croesawyr ar y cyntaf o Imiawr. A chau mai anny- inunul iawn fydd rhyw ot-siarad ara ddyledion y naill neu y llall wedi priodi, gwahoddir i mewn yr boll bwythion dyledus iddynt hwy a'u rhieni cyn dydd y briodas; a diolchir am bob ffafrau a ddangosir idd- ynt. Bu y naill a'r llall yn ddefnyddiol yn eu cylch- oedd i greu chwaeth at ddarllen ac vsgrifenu mewn llawer congl na fuasai neb ond nllw yn gallu ym- wthiaw iddynt; ac agor llawer drws fuasent byth yn nghauad yn erbyn cyhoeJdiadau tryinach, a ilyfiau mwy pwysfawr. Hyderii na chauir hwvnt allan yn awr, ac uad ymatalia Deb eu han/hegu & Urohebiaeth- au buddiol; y rbai ellir anfon at Rer. E. Jones, 2, East Terrace, C&rditr;" neu atom ni i Lanelli. Tach. 14, 1851. y GOL*S**DD. At yr hysbysiad difyrlawn uehod, nid ydvm yn gwybod fod eisiau yehnanegu dim, gan ei fod yn eg- luro ein hamcaniou. Erfyniwn ar eiu gobebwyr ein hanvhegu a gohebiaetbau byrion pwrpasol am y rhilt y byddwn yn dra diolehgar. Gan na fydd ein ter- fynau moreang ag arferel, cofier mai ychydig yn fyr ac yn felus, o gynghaiion caredig ac o hyfl»rddiadau hn.hiioi i ieuengctyd a wna ein tro. Byud yn dda ganddom gael aaibeii ] nsncsm yn dangos (lid rhin- wedd In cael ei wobrvrya yn ami yn y fucbedd hon, ac mai llaw y «li«-yd a gyfuethoga. Hoffem ambell anerchiad byryn gwasgu ar y meddwl yr angen- rheidrwydd o ddwyn yr iau pan yn ieuanc a'r peryt;l o angliob" y Creawdwr yn nyddiati ein iiieuengetyd. Bydd cymbflliadan i trni oddiwrth chwantau ieu- engctyd yn dderbysioJ, vn nghyd ag ambell i adrod< iid am y breintiau wawrion y mae efengyl Crist wcni eu dwyn i feibjon a merched Cvtnru. Gellir egluro hvn drwy hanesion byrion am gyflwr tywxii Jeoedd v ddaear, y rhai sydd yn llawn trigfunau trawsder. Bydd ambell i goiiant byr, adtiladol, am i. eueigt-t-, d crefyddol a dejnyddiol yn gymeradwy, os wcdi eu hys- gr;fenu yn eglur, diragymadrodd, a dirodres. Cofier mai a'r ieucn^ctyd y mae a wnelom, ac am llyn." an- foner i ni lacth, ac nid bWJd crvf. Eto t,vd ,ed y liaeth yn iachus a maethlawc, oblegid ni chyuydd- aut i ddefnyddio bwyd cryf os ylat-tldwr a ddarrparir iddynt. Ac yn ddiweddaf, frodyr, pa bethau bynag sydd wir, pa bethau byaag sydd onest, pa bethau bynaff sy gyfiawn, pa bethau bynag sy bur, pa bethau byual sy hawddga •, pa bethau bynag sy ganillolad wy,rld oes un rhinwedd, ac od oes dun clod, meddvliwch am y pethau llyn," a chyuorthwyWch ni i'w maRU Yn mysg meibion a merclied Cymru drwy e3 yfrivn8 c Y •- TiwrsirDD a'r GYMRAES. IKBAN GWYNEDD.
[No title]
UoFBrHDiAKTH EKCHYLL.- Y mae dyn o'r enw Anthon, Turner, yn byw yn Lane End, tua banner miUdir o Belper ge.llaw Derby, wedi bod am rai hlvurddoedd yn casglu rhneli i wraig weddw o'r enw liantfs, vr hon sydd yn hyw P.du pherthvnas iddi or euw Mannistergweiindog Eglwys Loegr vu Field House belper. G«n f..d Turner vn fvr vn er gyfrifon o swiu maw r. daulooodd Mrs. Barnes lythv. ato vn ei tyspysu ei od i ystyried ei hunan fel we ii ei droi o. swydd. Nos Sadwi n vvvtinios i'r drii w^dd-.f a' I i siop ua Mr. Husiand a gofynodd am fenthvg cvilell j awi lar yr hon u ddefnyddid i dori eig mocb. Aeth yu umongyrcho1 o Mop AIr. Huslund i Field House a g'Vyn- t am weled Mrs. fynurpnsiau a dy wedodd w ah Mrs. Barnes fod ar lurner ei,.au ei we:cd. Lsomeddodd Mrs. .'jar nes iddo ddod i fynu. Dywed odd Turner nad ai "'fty he:¡ d gwc,Je,J, ac ir fyny gw thiocid y forwvn i t' ilu'rgrisi.,tu. Dvchrvn- odd yr eneth yn fawr a rhedo.id i jjvrchu y Parch. J. Banni^te- yr hwn oe.id yn y ty nesiif. Riiedodd Mr. Balltlester i'r ty ac wi-th i f.\ iiu*r grisiati cyfarfu a i uiner yn d, -d j hwr a chl/lell fawryii ei law wedi ei gorchuddio a gwaed. Annelodd Turner at Mr. Bannister a'r gyllel! ond ar oi ymdrichfa guled hvrdd- iwyd Turner i v.aelod y grisiau. Yna aetn Mr. Bannister i ystafell y foneddiges anflodus a chanfu hi yn gorwedd vn ei gwaed a'i phen widi ei dori oddi- ar ei chord' bron VII Ihnr. Yr (It:dd UII o'i hI di;;u hefyd wedi ei thori ymaith trwv ei hod, mae'r.Jdcbvg, wedi codi ei liaw I fynu i achuh ei gwddf. Danton- wyo am i'eddyg yij i tti,,t-d (Iud vr oedd y druanes wedi n .irw, Ar «>i cy.lawni y weitbred ysgeler a cliyfar- fod Mr. ar y grisiau i'el yr hyspvswyd cyf- arlll Turner a'r forwyn wrth y drwsyn d^ind i In, A, n i'r ly a gtviiuttb ynigais i'w thrvwanu hitliau a'r gylleil, a troes ei ]jlien o'r nail! do ;;c felly ^ochelodd I v ddyriiod. Y"?rhcd'?d(i y llofrudd vn),:]th uior '?y?!h? y gal.ai, ac nid i-dv. .i 3 .,vd dim am dann. Y mae yn wr pnod a chauddo pleiitvu • (I(Iille(i.v(.I,l %irtii ei ae wedi 1),?d'vn hl'e"thwrllt'o¡ ??j'r Mtt .dt?ia)d Wesleyaidd. (n o'tp.U]auri)?f(idafm.?nc?\I!u.i<JKr' ?p)Hircd ohtaiwyh?nv??tih?vddincb ?tt pha un y Ifwyddodd v lJ.drudd i ddiangc ymaitb, oblegid nid ydoedd oi.d hanner ?\vrwediwyth \n?s,acvr«cdd liiaws mawr o bobl namKY'chy)!e ar v pryd No* Lun, U«y Idwyd i d al y llef.uda; ae y mae yn awr yn y earchar jt aios ei bi-awf.