Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

9 erthygl ar y dudalen hon

- - - - - DIWYGIAD SENEDDOL.…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

DIWYGIAD SENEDDOL. I •« t'r ydym yn credu yu gydwvbodol nad oes un all y nefoedd yn mwynhau cymaint o wir Ifyddid a Phrydain. Pe na buasai ystaen da caethwasiaath ar America y mae 'n wir y buasai raid i ni roi'r flaenoriaeth iddi, ond tra y mae cy- nifero filoedd o ddyuion cvfrifol i'w Duw yn rhwym gorit ac ,en'iid i w cyd-ddvnion, ac yn cael eu gwerthu ft I auifeiliaid direswrn yn unig am fod eu croen yu ddu, y mae'n annichonadwy i'r wlad ar- dderchog, gogoneddns a rhydd (ya mhob ystyr arall) hono gael ei hystyried fel y wlad fwyaf ei rhyddid ar y ddaear. Er cymaint o bethau gwarthns a chywilyddus sydd yn y wlad hon-olion hen amseroedd tywyll a phabaidd-eto wrth ei chydmaru a gwlcdydd y cyfandir yu mha rai y mae gorthrwm, gormes a thrais yn gordoir trigol- ion, yr ydym yu rhwym o gyfaddef gyda'r Bardd England with all thy faults I love thee still." Nis gallwn ymatal yn y He liwit rhag dyfynu geir- iau bywiog yr byawdl Dr. Hamilton ar y mater hwn. Fel hyn y dywed y Dr. Wele ni yina vn Mrydain yn nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg yn cael ein hamgvlchu a'r gwvegys mwyaf llydan c heddvrch a ciiysur daearol a goir yn hoJlfafJ hanesiaeth. Ac edrycli ar ein sefylifa dytnborol yr ydym Di o'r genedlaeth hon a'r wlad hon yu sefyll ar binacl uohaf manteision allatiol yn ein lioll fywyd ni chawsom ein dychrynn gan arswyd ymosodiad neu ruthr ein gelynion, vn ddieithr i boll ddycbrynfeydd dirdreisiad a rhcstr- iad yn anwvbodus am fertbyriadau crefyddol neu wladol,  vn an- wladol, yn rhydd, yn hunanlywodrapthol, vn an- nibvnol,—ond pwy 3Jdù yn medriwl am hyn? Pwy sydd yn gosod hyn at ei galon ? Pwy sydd ynypethau hyn yn ystvried ei ddedwyddwch ei buBu^Pan | ^lae'r [am vu gwasgu ei un byehn at tei I ?llw &ti yn rhanu ei walit sydd yn dech- reu tywylln ar ei dalcen agored gyda ilawenvdd ac ymfl'rost mam, pa trior atnl v bydd yn moli Duw am ragorfreintiati ei Phrydeinwr ieuangc. Pa gy nifer o famau sydd a'u calonau yn chwyddo a'r adgof j hly1 fryd. Diolch i Dduw, gall fy ngadael os UJ '1 J J.l It.t..t. VLI. .? ??.r oytn ei JUgo uum. wrthyf yn groes i'w ewylhis Gall ddod yn More yn mysg cyfreithwyr, yn Latimer .,n ethwyr, yn Sidney yn mysg gwla(leiddwvr. ac nid raid iddo byth ofui yr ystangcna'r crogbren. Gall syrthio yu ysglyfaeth i gamgyhuddiad ac erledig- aeth grenlawn; ond ni ddyboona hch ei bi-oil mewn daeargelloedd am flyoyddoedd tiraf, ac ni orfodir ef gau yr srteithglrryd" i fod yn dvst vn ei erbyn ei hun. Gall droi allan yn nnnoeth gall droi allan yn 4nnedwydd: ond diolch i Dc1uw, ni chaiff mab i Brydeinwr byth deimlo poonydiad y gorthrymwr vn ei aeiodau, ua nod caethwasiaeth ar ei dalcen 1" Mae'n ddiamhou fod yr boll bethan hyn yn wir, ac y mae yn annichonadwy i galon Prydeinwr lai na tlieimlo yn ddiolchgar o'r herwydd. Ac er fod Uawer o bethau yn ein llywodraeth ag y mae llwyr angenrheidrwydd am eu diwygin, eto nid ocs dim nad eliii- eu symiul ond argyhoeddir bob] yn gyffredinol o r angenrheidrwydd am hyny—ac y mao r moddion tungat hyny yn ein gafael. Gall wn ddefnyddio'r vyasg, a clivfarfodydd cyhoeddus a phob moddion ereill, ac ond i ni ddwyn llais a dy- lanwad y bobl yn gyffredinol i hwyso ar ein llyw- odraethwyr gaflwn cyn hir gltel symud ein prif feichiau. Nid ydym wrth ddatgan ein diolchgar- wch am y rhvddid sydd yn Mrydain heb vstvried fod drygau anferth eisiau eu symud. Xid Senedd yn gynhrycbioliad teg o syniadau'r babl- rnac'1' trethi yn drymacii nag mewn un wlad avail dan haul, a'r trethi hyny yn pwyso yn drymach ar y tlodion y rhai sydd l>vya/ analiuo^ i'w talu nag" ¡ ar y cyfoethogion y rhai sydd f'vvyaf abl i'w talu. Alaemwy o arian yn myned at gynal vr eghvys wladol na holl gyllid lliaws uaawr o wledydd y evf- andir. Os y(lym yn mwynhau rhyddid mwv nag nn wlad arall yr ydym yn gorfod talu yn ddrud iawn am hyny. Mae eisian gan hyny i'n llywod- raeth geisio byw yn gynilach a symud beichiau y wlad. Mae pob gwladgarwr yn ymegnio er mwyn dwyn hyn o amgylch. Mae costau ein hnldio, ein Jlynges, ein llysoedd cyfreithiol ac eglwvsigyn an- ferth. Mae eisiau symud v trethi oddiar ledaeniiid gwybodaeth, ysgaru yr eglwys oddiwrth N- llywod- raeth, gorfcdi y)- csgobion i gynal ell hunain neu gaol eu cynnal gan haelioni gwirfoddol eu cvnull- eidfaoedd, cael cyfraith rad JI:dyn tIawd, mašoach 3sollol rydd, trethiad mwy uniongvrcbol, a lliaws o bethauJereill rhy Rml i'w henwi yn bresenol. Mao eisial1 yr boll beth an hyn, ac y mae'n rhaid i'r wlad eu cael. Y mae llwyddiant dyfodol Prydain yn dibynu ar eu cael, ac nid oes eisiau ond argyhoeddi'r wlad o'r angenrheidrwydd am dau- ynt na fyddaut ynburfuanyn meddiarity bobl. Ond ofer ydyw disgwyl cael syuiudiad y treibi sjdd yn pwyso ar y bobl, a eaael d:.wygia:?au gwladwrirlCtb- ol y m«e'r bobl yn eu dymuno, tra. bo'r Senedd yn ) gyfansoddedig o'i elfenau presenoJ. Yr ydymyn dyweyd ynbwyllog, ordyn benderlynol, nad ydyiv r iStuedd ya ei haelodau prescnol yn gynrhychioliad tejf o syniadnu y bobl. Dylai fod ond nid ydvw. Ni a ymdrechwn wncycl hyn vn analwg yn yr vs- grif bresenol, gan gadw y pethau ereill a cnwasom byd ryw gyfleusdra arall ragllaw. Yn awr ein haeriad ydyw fod gormod o'r elfen benddigaidd yn Nby y Cyffredin i aliu disgwyl un math o welliaut ar ngwedd presenol pethau a fydd yn foddiiol a derbyuio] grm v bobl. Am Dy yr Arglwyddi, cydsyniad yr liwia dy a raid ei gad cyn y gellir pasio dim yn ddeddf, Arglwyddi ac Esgob- ion yn ucig sydd yno. Pa fodd gan hyny y mae yn N'ny y Cyffredin ? Nifer yr aeiodau ydyw 050. Yn mysg y (J.)(j aelod Iiya y mae H Isiarll. Y mae yno liaws mawr o Ieirll. Y mae yuo .3() o Ar- glwyddi. 01 o Faroniaid, 12 o rai Gwir Anrhyd- eddus: 274 o gwbl yn pcrthyn i Arglwvddi a'r Bendeficraeth ac eto dyma Dv y Crflredijj !—(J v- I merer goiwg arall ar gylknsoddiad y Ty. Y mae un o bob pedwar ar ddeg yn Swyvldn^ i'r llrvroj- raeth. Y mac un o bob saith yn S^vj-ddog vn y fvddin. Y mae un o bob naw yn Ddadleuydd cy- fredinol. Y mae un o bob pedwar un ai vu fab, yn frawd, yn ewythr, yn nai, yn wyr, neu yn berth- ynas trwy briodas i'r Arglwyddi fir Hendefigaetb. Nid awn i geisio chwilio yn awr, pabam v mne fel )-- pa l iiiii v niiie l,el, hyn, ond fel hyn y mae. Yn awr a ydyw ynckbyg y gwrandewir cri'r bob! am tra v mal) oymaint o'r elten Bendefigaidd, ArglwyddaiJd, cyfreithiol a milwrnl yn eu Tv hwy eu hnnain? I L wir nud ydyw niedi-, hvawdiedd neu ddyianwad y rhan !wyaf o'r aeiodau hyn yn ddim i'w gvdmarn i eiddo gwyr y Dahl. megis Cohden. Bright, Hume, Wiiliams &c., ond y mae eu pleidlais er hyny yr un mor euoithiol er lddynt ddod oddiwrth eu cwn heia neu oddiwrth fV. vdd yr hapchwareu i'w rostru, ac bob dalu un math osylw i'r rhesvmau o blaid tieti yn erbyn y tries n'a fyddo o flaeu y Ty. ilae fod y mesur yu erbyu "gobaith cn helw hwv" yn llawn ddigon o ressvm riros bleid- leisio yn ei ernvn. Pa obaith sydd y bydd cynyg- iad am gael gostyngiad yn y fvddin a'r ilyngcs yn caei ei basio tra mae cynifer o swyddogiou milwrol yn y Ty, a chynifer o bendeligion yn dymuno cael swvddau anrhydeddus i'w moibion ieuengaf? A ydywyn debyg y ceir diwygiad trwyadl yn ngyfan- soddiad lliaws o'r evfreithiau, moddion rhatach i drosglwyddo tir, a phethau ereill eyffe,yl.), pan y mae yr elw odtiiwrth yr hwn y mae go.'ud y cy- freithwyr ami sydd yn y Ty mewn perygl ? Tra T mac dynohaeth yn meddu ei theimla lau llygrcd, ig presenol oi'er fvddai disgwyl y lath both. Y mae'r boil bendeflgion, swyddogiou milwrol, a chyfreithwyr yn rhwym o fod yn awyudus i gadw petliau,/t'^ y maent mewn gwlad ac eglwvs, rhng peryglu eu esmwythvd hwy. Mae'n rhaid gan hynv chwalu 'r Ty. Pthaid cad gwir gvnhrvchiol- WVI: v bobl, aelodan yn cynrhycbioli teimladau a eyniadau mwyafrif v deiliaid, y rhai sydd yn tretlii. Yr ydym yn byderu y bydd y rhai hyny o'n darllenwyr sydd yn meddu bawl i bleidieisfo yn rewisiad aelod Sencddol yn cadw hyn yn eu or yn yr etholiad nesaf. Mae'n llawn oryd i Gymru Ymneillduol feddwl am ryw rai i'w cyn. hrychioli yn ile eglwyswyr.

MR. HUME. A.S., AUG YFYXGDER…

LLOEGR AC AMERICA, A GORMESIAETH.

DARLITH AR Y " TA1 !i GORUCHWYL-JALTH."

IERLEDIGAKTHAU CREULON YiN"…

YMNODDWTIi GWLADWRIAETHOL.

CARIAD-VVXEDD GYMRFIG YN LLUND.IN.

[No title]

MANION A HYNODION.