Yr Amserau

DIWYGIAD SENEDDOL. I •« t'r ydym yn credu yu gydwvbodol nad oes un all y nefoedd yn mwynhau cymaint o wir Ifyddid a Phrydain. Pe na buasai ystaen da caethwasiaath ar America y mae 'n wir y buasai raid i ni roi'r flaenoriaeth iddi, ond tra y mae cy- nifero filoedd o ddyuion cvfrifol i'w Duw yn rhwym gorit ac ,en'iid i w cyd-ddvnion, ac yn cael eu gwerthu ft I auifeiliaid direswrn yn unig am fod eu croen yu ddu, y mae'n annichonadwy i'r wlad ar- dderchog, gogoneddns a rhydd (ya mhob ystyr arall) hono gael ei hystyried fel y wlad fwyaf ei rhyddid ar y ddaear. Er cymaint o bethau gwarthns a chywilyddus sydd yn y wlad hon-olion hen amseroedd tywyll a phabaidd-eto wrth ei chydmaru a gwlcdydd y cyfandir yu mha rai y mae gorthrwm, gormes a thrais yn gordoir trigol- ion, yr ydym yu rhwym o gyfaddef gyda'r Bardd England with all thy faults I love thee still." Nis gallwn ymatal yn y He liwit rhag dyfynu geir- iau bywiog yr byawdl Dr. Hamilton ar y mater hwn. Fel hyn y dywed y Dr. Wele ni yina vn Mrydain yn nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg yn cael ein hamgvlchu a'r gwvegys mwyaf llydan c heddvrch a ciiysur daearol a goir yn hoJlfafJ hanesiaeth. Ac edrycli ar ein sefylifa dytnborol yr ydym Di o'r genedlaeth hon a'r wlad hon yu sefyll ar binacl uohaf manteision allatiol yn ein lioll fywyd ni chawsom ein dychrynn gan arswyd ymosodiad neu ruthr ein gelynion, vn ddieithr i boll ddycbrynfeydd dirdreisiad a rhcstr- iad yn anwvbodus am fertbyriadau crefyddol neu wladol,  vn an- wladol, yn rhydd, yn hunanlywodrapthol, vn an- nibvnol,—ond pwy 3Jdù yn medriwl am hyn? Pwy sydd yn gosod hyn at ei galon ? Pwy sydd ynypethau hyn yn ystvried ei ddedwyddwch ei buBu^Pan | ^lae'r [am vu gwasgu ei un byehn at tei I ?llw &ti yn rhanu ei walit sydd yn dech- reu tywylln ar ei dalcen agored gyda ilawenvdd ac ymfl'rost mam, pa trior atnl v bydd yn moli Duw am ragorfreintiati ei Phrydeinwr ieuangc. Pa gy nifer o famau sydd a'u calonau yn chwyddo a'r adgof j hly1 fryd. Diolch i Dduw, gall fy ngadael os UJ '1 J J.l It.t..t. VLI. .? ??.r oytn ei JUgo uum. wrthyf yn groes i'w ewylhis Gall ddod yn More yn mysg cyfreithwyr, yn Latimer .,n ethwyr, yn Sidney yn mysg gwla(leiddwvr. ac nid raid iddo byth ofui yr ystangcna'r crogbren. Gall syrthio yu ysglyfaeth i gamgyhuddiad ac erledig- aeth grenlawn; ond ni ddyboona hch ei bi-oil mewn daeargelloedd am flyoyddoedd tiraf, ac ni orfodir ef gau yr srteithglrryd" i fod yn dvst vn ei erbyn ei hun. Gall droi allan yn nnnoeth gall droi allan yn 4nnedwydd: ond diolch i Dc1uw, ni chaiff mab i Brydeinwr byth deimlo poonydiad y gorthrymwr vn ei aeiodau, ua nod caethwasiaeth ar ei dalcen 1" Mae'n ddiamhou fod yr boll bethan hyn yn wir, ac y mae yn annichonadwy i galon Prydeinwr lai na tlieimlo yn ddiolchgar o'r herwydd. Ac er fod Uawer o bethau yn ein llywodraeth ag y mae llwyr angenrheidrwydd am eu diwygin, eto nid ocs dim nad eliii- eu symiul ond argyhoeddir bob] yn gyffredinol o r angenrheidrwydd am hyny—ac y mao r moddion tungat hyny yn ein gafael. Gall wn ddefnyddio'r vyasg, a clivfarfodydd cyhoeddus a phob moddion ereill, ac ond i ni ddwyn llais a dy- lanwad y bobl yn gyffredinol i hwyso ar ein llyw- odraethwyr gaflwn cyn hir gltel symud ein prif feichiau. Nid ydym wrth ddatgan ein diolchgar- wch am y rhvddid sydd yn Mrydain heb vstvried fod drygau anferth eisiau eu symud. Xid Senedd yn gynhrycbioliad teg o syniadau'r babl- rnac'1' trethi yn drymacii nag mewn un wlad avail dan haul, a'r trethi hyny yn pwyso yn drymach ar y tlodion y rhai sydd l>vya/ analiuo^ i'w talu nag" ¡ ar y cyfoethogion y rhai sydd f'vvyaf abl i'w talu. Alaemwy o arian yn myned at gynal vr eghvys wladol na holl gyllid lliaws uaawr o wledydd y evf- andir. Os y(lym yn mwynhau rhyddid mwv nag nn wlad arall yr ydym yn gorfod talu yn ddrud iawn am hyny. Mae eisian gan hyny i'n llywod- raeth geisio byw yn gynilach a symud beichiau y wlad. Mae pob gwladgarwr yn ymegnio er mwyn dwyn hyn o amgylch. Mae costau ein hnldio, ein Jlynges, ein llysoedd cyfreithiol ac eglwvsigyn an- ferth. Mae eisiau symud v trethi oddiar ledaeniiid gwybodaeth, ysgaru yr eglwys oddiwrth N- llywod- raeth, gorfcdi y)- csgobion i gynal ell hunain neu gaol eu cynnal gan haelioni gwirfoddol eu cvnull- eidfaoedd, cael cyfraith rad JI:dyn tIawd, mašoach 3sollol rydd, trethiad mwy uniongvrcbol, a lliaws o bethauJereill rhy Rml i'w henwi yn bresenol. Mao eisial1 yr boll beth an hyn, ac y mae'n rhaid i'r wlad eu cael. Y mae llwyddiant dyfodol Prydain yn dibynu ar eu cael, ac nid oes eisiau ond argyhoeddi'r wlad o'r angenrheidrwydd am dau- ynt na fyddaut ynburfuanyn meddiarity bobl. Ond ofer ydyw disgwyl cael syuiudiad y treibi sjdd yn pwyso ar y bobl, a eaael d:.wygia:?au gwladwrirlCtb- ol y m«e'r bobl yn eu dymuno, tra. bo'r Senedd yn ) gyfansoddedig o'i elfenau presenoJ. Yr ydymyn dyweyd ynbwyllog, ordyn benderlynol, nad ydyiv r iStuedd ya ei haelodau prescnol yn gynrhychioliad tejf o syniadnu y bobl. Dylai fod ond nid ydvw. Ni a ymdrechwn wncycl hyn vn analwg yn yr vs- grif bresenol, gan gadw y pethau ereill a cnwasom byd ryw gyfleusdra arall ragllaw. Yn awr ein haeriad ydyw fod gormod o'r elfen benddigaidd yn Nby y Cyffredin i aliu disgwyl un math o welliaut ar ngwedd presenol pethau a fydd yn foddiiol a derbyuio] grm v bobl. Am Dy yr Arglwyddi, cydsyniad yr liwia dy a raid ei gad cyn y gellir pasio dim yn ddeddf, Arglwyddi ac Esgob- ion yn ucig sydd yno. Pa fodd gan hyny y mae yn N'ny y Cyffredin ? Nifer yr aeiodau ydyw 050. Yn mysg y (J.)(j aelod Iiya y mae H Isiarll. Y mae yno liaws mawr o Ieirll. Y mae yuo .3() o Ar- glwyddi. 01 o Faroniaid, 12 o rai Gwir Anrhyd- eddus: 274 o gwbl yn pcrthyn i Arglwvddi a'r Bendeficraeth ac eto dyma Dv y Crflredijj !—(J v- I merer goiwg arall ar gylknsoddiad y Ty. Y mae un o bob pedwar ar ddeg yn Swyvldn^ i'r llrvroj- raeth. Y mac un o bob saith yn S^vj-ddog vn y fvddin. Y mae un o bob naw yn Ddadleuydd cy- fredinol. Y mae un o bob pedwar un ai vu fab, yn frawd, yn ewythr, yn nai, yn wyr, neu yn berth- ynas trwy briodas i'r Arglwyddi fir Hendefigaetb. Nid awn i geisio chwilio yn awr, pabam v mne fel )-- pa l iiiii v niiie l,el, hyn, ond fel hyn y mae. Yn awr a ydyw ynckbyg y gwrandewir cri'r bob! am tra v mal) oymaint o'r elten Bendefigaidd, ArglwyddaiJd, cyfreithiol a milwrnl yn eu Tv hwy eu hnnain? I L wir nud ydyw niedi-, hvawdiedd neu ddyianwad y rhan !wyaf o'r aeiodau hyn yn ddim i'w gvdmarn i eiddo gwyr y Dahl. megis Cohden. Bright, Hume, Wiiliams &c., ond y mae eu pleidlais er hyny yr un mor euoithiol er lddynt ddod oddiwrth eu cwn heia neu oddiwrth fV. vdd yr hapchwareu i'w rostru, ac bob dalu un math osylw i'r rhesvmau o blaid tieti yn erbyn y tries n'a fyddo o flaeu y Ty. ilae fod y mesur yu erbyu "gobaith cn helw hwv" yn llawn ddigon o ressvm riros bleid- leisio yn ei ernvn. Pa obaith sydd y bydd cynyg- iad am gael gostyngiad yn y fvddin a'r ilyngcs yn caei ei basio tra mae cynifer o swyddogiou milwrol yn y Ty, a chynifer o bendeligion yn dymuno cael swvddau anrhydeddus i'w moibion ieuengaf? A ydywyn debyg y ceir diwygiad trwyadl yn ngyfan- soddiad lliaws o'r evfreithiau, moddion rhatach i drosglwyddo tir, a phethau ereill eyffe,yl.), pan y mae yr elw odtiiwrth yr hwn y mae go.'ud y cy- freithwyr ami sydd yn y Ty mewn perygl ? Tra T mac dynohaeth yn meddu ei theimla lau llygrcd, ig presenol oi'er fvddai disgwyl y lath both. Y mae'r boil bendeflgion, swyddogiou milwrol, a chyfreithwyr yn rhwym o fod yn awyudus i gadw petliau,/t'^ y maent mewn gwlad ac eglwvs, rhng peryglu eu esmwythvd hwy. Mae'n rhaid gan hynv chwalu 'r Ty. Pthaid cad gwir gvnhrvchiol- WVI: v bobl, aelodan yn cynrhycbioli teimladau a eyniadau mwyafrif v deiliaid, y rhai sydd yn tretlii. Yr ydym yn byderu y bydd y rhai hyny o'n darllenwyr sydd yn meddu bawl i bleidieisfo yn rewisiad aelod Sencddol yn cadw hyn yn eu or yn yr etholiad nesaf. Mae'n llawn oryd i Gymru Ymneillduol feddwl am ryw rai i'w cyn. hrychioli yn ile eglwyswyr.

MR. HUME. A.S., AUG YFYXGDER YR AJUETHWYR. Yn n?byfarfod Cyaidcithas Cvnorthwy Amaetli- -yad,)i y Sir,,c.tt:, Deheu,)l ,I N("rwich, ycbvdig ainser yr. ol, darllenwjd y llytnyr canlynol oddiwrth vr aelod anrhydeddus dros Montrose, gan ysgrifenvdd v Gvrndeitiias:- SYl\Ce's yr hyfrydwch o dderbvn eich Ilythyr, ac yr ydwvf yn ddiolchgar i chwi am dano,yr hyn syd,i yn dangoa symudiau yn mysg y rhai hyny sydd liv (I yn hyn wedi setyll o'r naili du, a gadael i'r boneddwyr sydd yn feisuadocdd tir gario allan eu cytundrefn eu hunain o fanteision dosparthiad- ol, erfoddedclfzl, a niestirati y gyfuudrefn bono wedi bod yn feichiau trymion, ac yn niwed mawr i'r wlad yn gyftVedinol. Y mae'r Senedd wedi Lad VII ng-ho;tf y "ganfif dJiweddaf. yn gyfarfad o diriedd- ianwyr; ac y mae y beichiau y mae yr nmaethwyr Prydeinig yn gystal a dospeirtli eraill yu eu dwyn yn bresenol, wedi cael eu gosod ar y genedl gan y Senedd feistrtirol. Yr unig ffordd i symud beichiau yr araaetb- wyr yn gystal a dosbeirtb creiii, ydyw trwy wncyd v Senedd yu gvnrycbioliad teg o ddymnniadau ac ftnghenion y wlad yu gyffredinol; ac os amcan Cymdeithas Gynorthwy Amaethyddol y Siroedc1! Deheuol, ydyw cael cytiawnder i bob dosparth o'r bobl, dylai cyhoeddiad y Gymdeithas fod jn eglur a dealladwy i'r holl wlad. Os ydych vn disgwyl cael gwaredigaeth o'ch dvryswch presenol trwy ad- sefydll1 ditlyndoll ar gynyrchion amaethyddol, yr wv i yn bur byderus y U'aelwch ynyr amcan hwnw, fel yr ydych yn haeddu. Os ydych yn dyrruno cael gwaredigaeth oddiwrth y beichiau sydd yu pwyso ar y wlad yn gyfnedino), rhaid i chwi ed- rych at gyfansoddiad y Senedd, He yn unig y mae cyuorthwy i'w gad: a dylai'r Gymdeithas fel dyn- ion dirodres fyued at wraidd y drwg-scf cael di- wygiad seneddol. Os gall profiad dougain mlynedd mewn gweithrediadau ymarferol gwladwriaethol ddylanwadu ar weithrediadau y Gymdeithas Gy'n- orthwy Amaethyddol v Siroedd Deheuol yn eu hymgeisiadau i gael cyuorthwy yn eucyflwr cyfyng presenol, yr wyt yn dywcyd wrtbynt mai yr unig foddion a allant fabwysiadu er cyrbaedd yr amcan hwnw, ydyw gwneyd Ty y Cy" ffredin yn gynnch- ioliad teg o'r bobl, ac nid o'r bendefigaetti J'ei yu bresenol. Rhaid o hyn allan osod y masnachwyr, yr amaethvvyr, a'r gweithwyr, o dan yr un cyf- reitbiau a'r un cylym-gais; a dylai yr boll ddosbeirth hynv o hyn allan ymuno yn eu hym- drechion i ddwyn o amgylch y cyfnewidiadau hyny a sicrhant iywodraeth rad a da. Puham gan hyny, y gwrthodech ymuno gyda'r cyfaifod a gy n- baliwyd yn .Manchester, ar y tfydd o'r mis hwn, os ydycb mewn gwirionedd yn dymuno cynortbwvo'r wlad yn gyffredinol? A ydych yn o wroldeb inoesol i ddyweyd wrth feddianwvr. tir en bod wecii elci) dwvii i'ch dyryswch piesenol—a'ch bod wedi penderfynu taflu manteisiou dospaith ymaith, ac nnuno gyda'r bobi i gael cyuorthwy cyifredinol? Yr wyf bob amser wedi pleidleisio dros symud y dreth ar frag. Yr wyf deirgwaith wedi dwyn rheithsgrifau i mewn i adolygn golygiaeth y trethi Sirol. Yr wyf mown cant o fiyrdd wedi ceisio cael cynildeb a chwtogiad ond yr amcethwyr a'r tir- f'Hddianwvr vn fl' c)ed('tviit fv M?wrthw.u- ebwyr, ac yu gynorthwywyr gwastmti' A ydyw yn bosibi y gall Cymdeithas Cynortlnvy Araaethol fod mor ddall a disgwyl symudiad trethi gan Sentdd sydd yn caniatau i'l^.OwO yn y dwydd- yu o'r trethi cyhoedllus i gcfnder y Frcllines-¡Ú cefnder hwnw yn meddu eiddo personol ii dal dirprwyaeth milwrol uebel, ac heb erioed gvf- lawni un weithred a allai eniil i'r cvfryw un gymer- adwyaeth y cyhoodd? Yn nghorffy misdiweddaf, bu oOOoddevcbafiadau yny fvddin oucbgadbeniaid, tnilwriaid a chadbeniaid, tra. y mae genvch eisoes fwy o bob un o'r dospeirth hyn, nag a ellir eu defn- yddio; ac y mae y gost yclnvanegol hou yn cael ei gosod ar y wlad mewn adeg pan mae ii,000,000 yn cael ei wario yn flvnyddol yn hanertal ac "yn wobrdal i filwyr-SWlll ag oedd yn 1702 broil vu ddigon i dalu am y fyddin, y llynges, a'r cytlegrau. j A ellwch chwi betrnso amdd'ifl'yn dylauwad poblogaidd yn y Senedd pan ddywcdaf wrthycb fod y pryd hwn, pan y mae piisiau cvnvrch amaeth- yddol bron \r un tath ag yn I-o")2, fod trethi y deyrnas ag oedd vn It) o fiiiynau yn 17U2 yn awr yn 58 o fiiiynau. Pa ryfedd ydyw eich bod yn teimlo baich eich trethi, pan y mae eich meistri tir wedi dwyn sefvll- fa drethol y wlad i'r tath gyfwng; ac onid oes genych chwi ddigon o wroldeb i ddod yn mlaec, r. chyboed'jli eich harnddiffyuiad o ddiwygiad, er mwyn rhoi tpr.'yn ar y fatb weithrediadau. Bydded i'ch cymdeithas gymeryd i fynu ag ° achos y Diwygwyr Seneddol, a tbrwy hyny fyneci at wraidd y drwg, sef elw dosparthiadol pendefigaeth y wind. Y mac r glllln hwnw wedi bod ganddynt,' ac y maent wedi ei ddefnyddio er eu lies eu bun ain. Bydded i Dy y Cyffredin gael ei rldiwygio mewn gwirionedd. Helaether yr etholfraiut, fel y gallo pob trethdalvvr a fti mewn lie am ddeuddeng mis, gael ei restru fel ethclwr. Mynwch nodded y tug-el i bob etbolwr, fel y catier llwgrwobrwyaeth hyd y bo modd allan o bob etholiad, Gwneler cyiartaled^ d v cynrychiolwr a'r etholwyr vn fwy cywir, ac na oildcfer :200 o etholwyr i ddantbn dau aelod i'r Senedd, i feddu cymaint o ddylanwad vn yr holl bethau a ddelo dan sylw yno, a dau aelod y tower Hamlets gyda 20,000 neu ;i0,000 o ethol- wyr. Det'uyddier rbyw foddion i atal y fatb weith redoedd a'r rhai a gymerasant le yn St Albans, a 50 o gyfansoddiadau llai, ac na oddefer i aeiodau gael gallu am fwy na thair blynedd, oblegid v mae profiad wedi ein dysgu fod euswyddogaeth b'ir, yu peri iddynt anghafio cu cyf¡¡lJsoJdwyr, a'u bod yu gofalll am eu lies eu hunain. Yn fyr, bydded i i amaethwyr y wlad hon ddod allan yn wrol a gonest i fynu eu cyl'ran yu nghynrychioliad Tv y Csdre i iu: ac 1na, nc md cJn hyny, y gjlaut ddisgwyl 1-wai-ed 'gaett, odd ?eichia.'? presenol. Yr ydych yn gofyu i mi tod yn bresenol yn y cymrmu vn Norwich, ond gan na clianiata fy iechyd, inti erwyf y byddweh gystal a darllcn y "I ii -tii-r hwn, feI swm yr hyn a ddywedaswu pe buaswn medi dyfod i'r cyfarfod. Ydwyf, Syr, eich hnfudd wasanaethwr, JOSEPH HUME. I

LLOEGR AC AMERICA, A GORMESIAETH. Er ys ycbydig o wythnosau yn 01, rhoddodd prif fasnachwyr a boneddwvr Manchester giniaw I cyhoeddus, i' r Anrhydeddus U. J. Walker, yr hwn a fu am lawv-r o flvnyddau yn ysgrifenydd Trvsor- fa W ashingten, ac yn un o bleidwyr boreuaf mas- nach rydd yn yr Unol Daleithiau. Mr. Bazley, Idvwydd y Cyngor Mnsnaehol oedd yn y g.idair. Yr oedd yn bresenol Mr. Walker, Mr. Cobdeu A.S y Gwir Anrhydeddus T. Milnpr Gibsou, A S' Mr' Bright, A.S., Mr. Brotherton, A.S., &c., &c. Mr Webster (yr hwn meddir sydd yn bur debyg o gael ei e-Lliol yil Llywydd Gweriniaeth yr U. no] i inn .M-n hi»-,i ct,» o,v, r„uCs y cyfandir, a gallu dylanwadol ac unedig Lloegr ac America, or ei liuiaru addywedai reI v caulyu;- "Oddiwrth gyhoeddiad o dan law fy nghydwlad- wr anrh ydeJdus llichard Busb, yr hwn a fu yn y swycld o Brit' Weinidog v Cyngor Americanaidd, a chenad i Ffraingc a Lloegr, yr wyf yn deall fod cyngrair wedi cael ei gynyg gan Canning, a'i gy meradwyo, er DatI yn fturfiol, gan yr L'nol Daleith- iau, vn mha un vi, oetll Prydain Eawrac America yn ymuno i ddatgan i'r byd os byddai i'r Cyngrair Sanctaidd gynyg adgaethiwo v trefedignethau Ys- paonaidd. Americanaidd, y gwnai lloegr ac America ymyryd, Rhoddodd cyhoeddiad y pen- derfyniad hwo o eiddo Lloegr ac America, nid yn uni ataliud ar y gytlafan, ond mwy n!t hyny, t'eï ataliodd heb ryfel. Yr wyt yn credu y fynyd hon, pe cyhoeddai Lloegr ac America i'r galluoedd gor- mesol ar y cyfandir, fod yn rhaid iddynt gadw at athrawiaet'n anghyfryngiad (nonintervention) fod vn rhaid i bob cenedl gael yr bawl o farnu drosti ei hunan, ac i ddewis y cyfryw setydliadau ag a wtlo yu ddn-pc byddai i Loegr ac America wneyd y cyfryw ddatganiad, yr arafai eu camrau (uchel Yr wyt' yn credu y caffai yr nn iraith yn hollol yn 1851, ac a gafodd yn 1820. Pam na ddylai? A ydyw Lloegr yn llai galluog yn 1851 nag ydocdd yn 1820 ? A ydyw fy ngwlad o'r hon uidymffrostiaf raewu iaith falcbaidd, ond bydenryf y caniateir i mi ofyn, a ydyw fy ngwlad i yn llai galluog yn r 1851 uag ydoedd yn 1820? (ci" vweh, clywcb) Y pryd hyny, rhoddes cyhoedd- f iadnneth o egwyddor utalfa ar gamran y gormes- wvr. Nid af i aros ar y macer hwn, ond fy nyled swydd vdnv dyweyd un gair. Yr wyf yn credn foneddwvr, fod y digwyddiadan a gymerBsant 1e J n ddiwoddar yn Ffraingc o bwys (iii-tawr i Loegr, i'r Unol Daleithiau, ac i'r byd. Mae'n wir, fonedd- wvr, fod gormes wedi goi-phwysani dymiior,ruac'il wu- v gail y dyn hwnw, yr hwn sydd wedi uno yn ei nodweddiad y bradwr, y gwrthrylelwr, (clywcb, clywcb) a'r trawshonwr wihvro], ftthrtl atn fynyd ar rvdoid Ffraingc. Ond fbncddwyr, yr wyf yn gofvn ewestiwn pwysig i S"eson-os llwyddit, pwy a arn ben a na fydd llywodraeth wedi ei sefydlu gan fvddin Louis -al)oleoi) -eii ei se!L'N dtli er mwyn dyn, yr bnl y mae ei ddwylaw yu -ocb ,ail bvwyd ei gvdwladwyr o bob oedran, lhyw a setyH- "a-r,n. fydd llywodraeth wedi ei syllannu fel hyn ynoimesiaeth milwrol-ac y bydll Louis Napoleon yn offeryn yn Haw y Czar i'w drill a'i droi fel y uiyuo? (clvwcb) Ac, foneddwvr, a ydyw lies Lloegr yn goi'yn fod gormesiaeth milwrul arall ar Gyfandir Ewrop, ac yn union ar ei chytbuiau ? A oes rhyw lantais i ddeilliaw i Loegr, i Lywodraeth Gyfansoddiadol Lloegr, lod holl Gyfandir Ewrop yn cael ei gorcluiddio gan lywodraethau hollol groeg i'r eiddo ei lititi ? Ai manteisiol iddi fvddni na f.ddai dros yr holl Gyfandir un liywouraeth ond v rhai fvddo'n seiliedig ar fvddinoedd a mil- A bar hyny i'w masnach gynyddu? A bar hyny iddi hi fod yu fwy dyogel rhag ymosodifidau galluoedd gormesol? A t'ydd Lloegr yn fAv dyogel pan na fydd dim ond iIywodraMthau 'yur mescl ar ei chvlliniau, a thros holl Gyfandir Ew rop? ,Nid "')'f IUD gisio tynu'r Ilen sd.d yu gor cbuddio'r dyfodol. Fy ofn vdyw—oiibgid nid wyf ar un cytrif yn dymuno gweled y frttii guniyniadau —y bydd Lloegr yn cael yrnosod arni gan ormes- iaeth milwrol Ewrop (ch wel:), Foneddwyr, y mae y gormesiaeth yma yn Ffraj.'igc, gan ei bod wedi ei ehreu gnu y fyddin, yn rliwyrn 0 fod yn ormes- iaeth ymladdgar. libaid i'r LmcIiu i gwaith. Nid i ymlndd yn erbyn gormesiaeth Ewrop. Mae y weithred bon wedi ei chymeradwyo eisoes gan allu gormesol Awstria, ac nid oes un ami euaeth genyf y cewch ei bod yn cael ei chymeradwyo gan y Cztlr Rwsiaidd, a chan holl ormeswyr Cvfandir Ewrop, Ac os ydyw byddin ymherodrol Flrninc i gael gwaith, oni ullwn edrvch yu ol at hanesydd iaeth ? Yn 1801 bu. cyflWan cyffelyb, pryd y dymchwelwyd ey 1'ansod;fiarf'Ffra;ng<: gau Napo- leon Bonaparte, ac y sefydlwyd Llywodraeth Ym. herodrol yn Ffrainc, fel yr wyf yn ere du y bydd yn bur f" an eto, pan fydd y grerchud(I tryloew yn cael ei d\nu ymaith. Yr hyn a ddilynodd ar sefydliad gallu ymherodrol a milwrol yn Ffrainc yn 1804, oni all ddilyu yn 1851 ? Yn awr fonedd- wvr, yr w)f yn hyderu na chymer y digwyddiadan hyn le yr wyf yn byderu v cawn beddwch bedd- wch a Lloegr—iicddwch os bydd modd a'r boll hil ddynol (cymeradwyaeth). Nidoesun rhyddfasnacb- wr goriest a all fod yn amgen nag yn gvfuill liedd wch (uymeradwyaeth). Ural yr wyf yn dyweyd byn, nad ydyw yn fanteisiol i Loegr i ymuno a gormeswyr Cyfandir Ewrop (clywch). Ac yr wyf yn dywedyd yn mhellach, os ar ei gwaith yn gomedd gwueuthur hyny, \vymo3odir ami gan y galluoedd gormesol hyny—os wrth amddiftyn ei Llywodraeth Gy fansoddiadol ei hun, ei phrawf trwv reithwyr, ei rhyddid i siarad ac i argrntfu (cytner- adwyaeth), y bydd yn gofyu cymhorth oddiwrtb- ym ni, yr wyfyn siarad yr hyn a wu ydyw teimlad ti n fry do 1 fy ngwlad, claw yr boll boblogaeth Amer- icanaidd, yn nghyd a r llywodraeth, fel un gwr i I I I I yfiijli(i(i y 6'?'cla os ?,yd(i-.a-tigenrlie'd nvydd (uchel gymeradvvyaethj, Foneddvvyr, vr wyf yn cyflvvyno ty niolchgai wch i chwi am y m"dd y derhYDiasoeh fy sylwad;m, ac \r wyf yn dymuno cynygy llwngcJestj'u c,wlynol: Uwyddiuvt i dref,dd Manchester a Saltord, a masnach rydd dros y byd." Mr. Cobdeu wrth gynyg icchyd da yjÇadciryùd, a ddvwedai nad oes u-.mulo nn nfn ynVos^d.ind ar Loegi, ocldi%vrtli lywodraetbau gormesoi gyfandir i—ond ei fod yn ofui cynydd masnac h va-'morwr- iaeth America yn fwy. Ond bydded i'r dojyy wlad gydy untrdciiu tun v tiaenoriuotli, a gynyddant fwyaf na chadwant sefydliadan! digyn yrclJ, gan dreulio eu hadnoddau trwv gn>iw Huaws mawr o ddyuion mewn seguryd ac' afradlicedd (eyinei ad\vvtetti).

DARLITH AR Y TA1 !i GORUCHWYL- JALTH." Nos Wener Rh»g. 17, 1?1, traddodwvd jdarlitb rr.gosol gan y Parch. John Hughes, yngiiapcl y Trefnyddion Caiflnaidd, Bedford Street, :ydt-et hon, ar y Tair Goruchwyhaath." Sylwodd fod y gair Goruchwyliuetb" yn. air pur gyl'frediifyn ein mysg. Souir am yr hen oruehwybaeth, a'r oruch- wyhucth newydd. Soma Paul am otuchwyiiapth gras Duw&c. Sylwodd fod y gair yn c?i ei arfervd i osod allan y gwahanol dduiliau a'r trefniadau trwy y rhai y dygir ymiaen acbos Dmv yngwahanoi oesoedd y byd. Nid yr un wedd oedd ar grefydd 0 dan yr Hen Dcstameut, ag sydd ami o clan y iNewydd. Nid ydys trwy hyny yn dvwodvd fod egwyddorion a sylfaeni crefydd vn wahanol y 1 ia t'i l oes riia1,1 or 3, )lull. naiil oes rliagor y Hall. Ni all gwirionedd hyth newid. Beth bynag sydd wirionedd yn y lJaill oes le fydd felly mewn oes arall, Mae cgwvddorion cyfiawuder, sancteiddrwytld a pburdeb yr un trwy bob oes, ac mae sylfaeu lachawdwnaeth pechadur- iaid yr un o dan bob gorucbwyliaeth ac yngwahan- ol oesal, y byd. Ond er hyny mae v goruchwvl- iaethau wedi amrywio Gallai eich bod yn barod 1 ofyn erbyn hyn, "Beth gan hyny allai gornch- wyliaethau fod ? Am a wn i nad dyma vw yn yr ystyr yr ydym ni yn siarad am dano, y S'urfa roes Duw ar ei achos ymhlith dynion yngwahanoi oes- oedd y byd ;-y wisg a roes am dano. Nid yw e ddirn wedi gwisgo egwyddorion crefydd yn wastad yr un fatu. Jd ae yr egwyddorion eu hunain yr un futh, and uid eu gwisg. Hhcnir y fhnflau a roes Dmr ar ei achos yn y hyd hyd yn bresenol i dair gorucbwyliaeth 1. Yr oiucbwy liaetn Batriarcliaidd Gelwir hi felly am ei hyuuldiried gan mwyaf i benau teuluoedd. Uyna ystyr y gair Patriarch, pen tculu. Cyrhacdda vr oruchwyliaeth liorl o godwm dyn hyd amser Toscs. Ceil' yr banos am dani yn llyfr Genesis p I'iUilai y gallech fod wedi darllen y llyfr hwnw luwer gwaith, heb feddwl fod rhy"w lawero amser wedi myued lieibio o'i ddecbreu i'w ddiwodd, ond hwyraeh y syna rhywrai pan y dvwedir ei fod yn cynwys hanesyddiaeth am 2500, o flynvddoedd. 2 Yr orucbwyliaeth Lcfiaidd gelwir hi felly oblegyd mai meibion LeB oedd ei sw?ddwy!- pen, ndoL Gdwir hi hefyd yn on¡Chwy]j,lcth s?'c?or)- ?1—yn ohtch?ynaeth j\!cscs,—? o:ut.h-?)i!if,th S —Kwd' trJ%.U yt Hen Destament 1I()IJtamod. Yr oivebnylinct j Gristiouogol. Y dr] yr orucbwyliaeth Lefiaidd yn cyrbaedd o ddyddiau Moses hyd farwolaeth Crist, neu hyd dywailtind yrysbryd ddydd y Pentecost, ac uid oedd wedi llwyr ddiflanu o ran yr ymarferiad hvd ddiny" str y deml a gwasgariad y genedl hnidewig. Mae emtionogaeth yn ni-os hyel hcddyw. Hon yw gorucbwyliaeth cyfiawuder yr amseroedd," io berv hyd ddiwedd y byd. ïUIl aeth y darlithydd Parcbedig yrrlaen i wneuthur sylwadau numylach, aryr oruchwvliaetb Batriarchaidd. Dywedodd na,l c)cs geii, ni '.)Anes ond am ychydig- o Batriarchiaid. Yr oedd Adda yn un, wedi ei ndleru aÏ adnewyddu gan ras DulY, yr oedd crefydd yn fyw yn ei deulu. Fe gafodd cr.d'ydd ddyrnod trwm trwy laddiad Abel a °«wrth- giliad Cain. Yr oedd v ddau frawd wedi eumarni ar yr un aelwyd—eu dysgu yn yr un egwyddorion —a'u dwyn i fyny gy(hr un defodau, ond y mae | un yn cael ei ladd ar Uall yn jwvtljg^ lH:fvÙ ) I) f' < ü.tJ'\T u hwn y decbreuwyd galwar' 'VL.vU 0 '.J v enw yr Arglvvydd neu fel y darllen rhai y geir- iau y dechremvyd "ymgvfenwi ar enw yr Ar- glvvydd." Hwyrach mai dyua y pryd y dechren- odd dynion ymgynull at eu gilydd i addoli—neu pryd y gwelwyd angenrheidrwydd i feibion Duw, ymgorpbori megis eglwys broifesedig o hyny allan I byd ddyddiau Job, neu alwa(i Abraham, gehvid y duwioli.on yn "Feibiuu Duw," a hiliogaeth Cain, yu Fcibion dynion. Mne Noa fel yn cysylltu vr hen fyd rÙ newydd a'u gilydd. Yr oedd iJygredig. aeth wedi cyrbaedd i unhder mawr yn ei amsor ef sef ymhen 10 neu 17 cant ar ol codwru dyn. Dywed rhai fod trtgolion y bvu yn ami iawn y pryd hyn, modd bynag yr Gedrl drygioni dyn yn awl »r y ddaear," Wedi hyny nuic crefydd yn cael ei dwyn ymiaen mewn "teuiu cretyddol, ac o dan fanteision newyddion. Yr oedd teulu Noa wedi gweled dinystr y hvd i gvd a dwi'r dylif, a rhaid fod y trychineb ofumLvy hvrnw wedi gwuey d argraff ddwfu ar eu meddvliaii. Kr hyny, nid hir fu dyn heb vtnlygru drnchrfn ymhen tua phedwar can' m'yrtedd, nid oes genvm banes am neb duwjol o dan yr boll ncfoedd hyd y pryd y galwyd Abraham. Nid oe-dd defodau cre- fydd ond ycbydig y pryd hwn. Yr oedd deddf uatur mae yn ddiau yn rbeol eu bywyd. Yr oedd y Duw Mawr liefyd yn rhoddi amlygiadau o hono el bun iddynt o bryd i bryd—pa fodd uis gwyddom, gal'iai mai trwy weledigaethau neu freuddwydian, iieti gallai yr Ail Berson yn vr ymddangos iddynt ar wedd ddyr-ol. Diau i Adda gael amlygiadau felly, er na souir ond am yr add- ewid o had v wraig," ac nid wrtho crv dvwedwyd hyny, ond wvfh y o«rpij, Yr oedd Kmrch yn rliodio gyda Duw- y cyfood hwn, trwy ffydd. Yr oedd yn anmhosibl iddo fod yn foddianol ar ffydd, oddieithr fod Duw yn nmlygu ei feddwl iddo Jet sail ffydd Yr oedd crefydd y pryd hyn wedi ei gosorl yu y teulu. Y teulu oedd ei churtref. Nidooddyrnn swyddog neilldueiiig wedi ei apwyntio, ond y pen teulu. Efe oedd y propbwyd i ddysgu, y breuin i lywotb'aethu, a']- i Oif'l'ylr)Ll ac i wctidio dros ei deulu. Yr oedd yn fatii o vuaJ, a chanddo hawl ar feddianau ei b'diogaetli i TYNV a bawl ar eu bywyd o dan ryw amgvlehiadau. Mae eicrwvdd eu bod yn cadw y Sabboth ac yn aberthu, uc yn mhen rhyw gymaint o amser, yn enwaedu, cyn dr;.edd N-r orii(,-Ii \i, Ila(: t'li. Ycbydig mac yn wir sydd o son am gadw y Sabboth yu Genesis. Dywedir i Dduw orphwys ei hunau. ar y dydd hwnw, a darfod iddo ei apwyntio yn ddvdd neill- dnedig. 1'0 11a hnasai ond hyny, profit fod pawb ordd yn ei ofni efyn ei gadw \n sanctaidd. Nid 003 genym banes i Dduw sefydlu yr aborthau. Mae hanes yr aberthau yn wahanol i hanes y genym banes gosodiad y Sabhoth, ond nid oes dim hancs am ei gadwraeth. Nid oes genym banes am osoctiod yr aberthau, end mae genym banes am yr arferiad o honynt. Mae'r naill yn profi y Hall. Os cawd banes fod duwiol ion yn aberthu, a Dtlw yn gwenu ar hyny, galtwn benderfynu i Dduw ordeinio hyny. O'r ocbr arall, os ydyw Duxv wedi apwyntio rlmvbetb i tod, gall- wn beriderfynu fod pawb sydci yn ei Oi",Ii vii -alw tit hyny. Yr ydym yn penderfynu gan hyny fod y fatri- archiai i yn cadw y Sabboth, oblegyd fod Duw wedi ei ordeinio. Ar yr y iym yn penderfynu hefyd i Dduw selydlu yr abenhau, oblegyd fod y Pairia'chiaid yn aberthu. Yna nododd amrvw o amgylciuadau hynod cvsylltedig a'r ot'ucbwy bneth bono, megis troi Adda o Baradwys; gwaitii Duw yn rhoddi ei wyneb i AttfiM'ionrwnt—syt'?udiad j Efiocb. Fe ddangoowyd trwy farwolaeth Abel > farwolaeth yr hil ddynol. Dyma'r eyntaf a fu farw. Cyntafanedig marwolaeth, a chyntafanedig y nef- oedd befyd. Symudiad Enoch drachefn a brofa anfarvvoldeb tu draw i angeu. Sylwai iddo gael rhybudd yn mlaen Haw gan Dduw, ac iddo hys- bysu ei gyduabod am yr hyn oedd ar gymeryd lie. Gafodd ei gorff fyned yno yngystlll a'i ennid, trwy hyny profid adgyfodiad y corff. Nid oes i ni edrycb ar Enoch yu y byd lIrull yu eithriad i'r holl saint, and gwystl y caiff yr holl saint eu cyrrfi hwythau Amgy lchiad hynod arall oedd y dwfr dylif a gwaith Dnw yn myned i gyfamod a Noah. Yr oedd yn ddigon naturiol iddynt ar ol djfod o'r arch, ryw godi cwestiynau a dweyd, Nid oes ond 8 o honom, maer boll fyd o'n blaen, beth a wnawn, a ydyw o ryw ddyben planu gwinllanocdd, trin y ddacar, &c. ? o ran dim oedd eto wedi ei ddatguddio, nid oedd ganddynt un sail i feddwl na buasai dylif uiachefn, ond mae y Duw Mawr yn myned1 i gyfamod a hwy, ac yu dweJd, Pryd liali a medi ni phaid mwy. Amgylchiad hynod arail oodd gwasgar/a Babel, gafwad Abraham, befy cuiad yr enwaediad, &c., ond byddai yr adrodd lad yn l'hy iaith pe byddai i ni gaulyn y darlith- ydd. Dybenodd heb gyffwrdd a'r ddwy orucbwyl- iaeth eraill, gan addaw traetha artiynt pan geid cyfleustra. CYJIRO. = n. w »I »

ERLEDIGAKTHAU CREULON YiN" MADAGASCAR. E fall ai nad oes end ycbydig yn gwybod am yr erledigaeth ofnadwy sydd yn awr yn cael ei gario yn IIllaen yn ynys Madagascar. trwy offcnnol oliaeth cenadon Cymdeithas Genadol Llundnin, gyda ff'afr brenin blaenorol, gwreiddiodd y Grefydd Grist'nogol yn ddw-fn yn meddyliau y trigolion iie. er fo,,l y el-ist'llo.-ioli bi,ol]orol Nil eti' herlid a'u poenydio yn v modd mwyaf barbaraidd gan y Frenines ddallbleidiol bresenol, eto y mae v <nvrol- deb ar dyoddefgarsveh a'r ymlyniad wrtb en heg- wyddorion a ddangosasant, wedi bod yn destvn syndod ac cdmygedd pawb sydd wedi tain sylw i'w nanes, Yn y ^Missionary Magazine am v mis di- weddaf ceir banes gyflawn o'r erledigaetbau creu- lawn iiyn. Y mae'r banes yn gynwysedigo ddeth oliadau allan o ddyildlyfr un o r brodorion ac y maent wedi eu cyfieithu Ú iaith Soisnig gau un o'r cenliadon mwyuf parchus. Ymddengys fod v treuhines eilunaddolgar hon wedi gwneyd v peii- derfyniad mwyaf diysgog i ddadwrciddio'r grefvud newydd. Y mac tJllwd a chyfoetbog, caeth a i-hydd, swyddogion y fyddin a thywvsogion b-ronin- ol fel eu gilydd, yn wrtbddrychau alifoddlonnvvdd y frenbines ac yn syrthio yn ysglyfaeth i'w cbyn- duaread. Eto, er hyn oil, y muer grefydd waliur- udedig yn ymledu. Nid oes dim perygl y bydd Ci.stuogaeth yn cael ei dadwreiddio. Fel yr vd oedd yn nyddiau Rhufain Baganaidd felly y mae yn hanesiaetb piesenoi Mudagasarar: am bob CiisLion a leithyrir, mae n debyg fud dal1 o bag8n, lttid yn cael Oil gwneyd yn Gristionogion oherwvdd y gwrobieb moesol a arddangosir gan y Cristion dyoddefgar. Ond nid oes dim llai o rwymau ar- nom i gydynKiCttnIoynugofid miloeddyrhai sydd yn colii eu heiddo, eu gvvragedd a'u plant yu cael en gwerthu yn goethion, io ell bywydau yn syrtbio yn ysgly faeth i greulondeb oaganaidd. Yn ymdor- iad dnveddaf yr erledigaeth'hirfaith hon y mae pedwar o berson a u wedi cael eu Jiosgi yn fyw pedwar ar ddeg wedi eu taflu oddiar glogwyn uchel au dryllio yn ddarnau: gant a dau ar bvmthe' wedi oil condemnio i weithio mewn cadwynau tra uyddant byw; ugain o bersonau wedi eu fliangallu yu greulawn heblaw 1,748 o bersonau wedi eu dinvyo yn dost, wedi eu eaetliiwo, an gorfodi un ai i adbrynu eu rhyddid, neu gael eu hamddiladu oddiwrth eu gwragedd a'u teuluoedd. Y mae gwyr urddasol wedi oil diraddio, a'u gorfodi i .rario cerryg am ddenddeng mis i adeiludu tai, ac fel hyn y mae crculondeb a chynddaredd yrun wruig eilunaddolgar hon wedi tailu ynys fawr a ffrwytil. lawu i druem a gwae.

YMNODDWTIi GWLADWRIAETHOL. Dywedir i ni gau bapyr Awstriaidd fod vstryw gv\ ladwiiftothol diweddar Louis Najioleon wedi sv mud ymaith y prif rwystr oddiar flordd cwblhad am- camon y galluoedd mwyMn ddifodi rhyddid allan 0 1',Ob ii- gyltii(i r Ewrob. ??e'u ddiau fod Hvgaidy llysoedd gortbrymol ar Belgium, { Switzerland a i'ieumont, gyda'r uwriadi (Jdychvyuu y gwledydd hyny i ynio-tw?j ïw he\vyli?.s )?.v\- neu ynteu os vn aahybiy?yd. i'w darostwu« tnvy deddyL Yrun amser ag y??.i,.yrt,?h?j.d hwn, ymddengys bygytbiadau 0 ddiaieddarLoe.? am rot llochos i ymnoddwyr H?i&dwnaetho). ac ymddengys fod Rwsia, Awstrm a pht-?si? wedi ymmJO i W, eyd aclnv* niad vn Ndr. inner, Prydain ar yr achos X mac u ddiatuneu tra°t;'o r trueiniaid hyny sydd yn cael eu hymlul o'u-gwla I gai-i cii llywodraethwyr gormesol yn cael iloches yn Lloegr, ac yu cael mwynhau breu tiau deiliaid Prydain, mts gall Llysoedd gortbrymol Ewrob fod yn sici- o'u buddugoliaetb ar ryddid. Nid ydys yn tybied y bydd' ein llywodraeth ni yn ymostwng mewncanlyniad i unrhyw fygythiad 0 eiddo gormeswyr Ewrob, na mor avary" ddns bvnu" y byddo i ddal i fyiili gyfeihganveh a liwynt; ac nid ydym ychwaith yu tybied fod y galluoedd Go.Ic(ldol vii ymddiried cymaint yn eu gullii ag i dybedd y gallant orfodi LJoegr i gydsynio a'u cais Trwy ystryw y ceisiant, raae'n ddiambeu, gyrho.edd eu barncanion. Ynanfiodus gall ormcsiaeth fod yn siwr o gydymdeimlad cryf yn mysg dosbeirtb uchaf cymdeithas yn it oil mor in odd ion a chyileusderau y cvfrvw rai i ddylanwadu ar y Senedd. Y inae'n bryd gan hyny i bobl y wIadhon tod ar eu gwvliadwriaeth yn erbyn yr ystrywiau airgelaidd a osodir av droed cyn hir i amddiladu r ymnoddwyr gwladwriaeth- ol n gawsant acblesfa yn Mhrydam a bawliau lletygarwch, aa i'w hamgylchu a rhwydwaith dir- geiaidd o (espionage)■ Nidoesdim gen- ym i ofui oddiwrth fygy thion Hell yngyngrbeiriadau galluoedd tramor yu eiii herbyn, a gwyddant hwythau hyny yn burion. Yr ydym i olni mwy oddiwrth ddylanwad dirgelaidd ac ystrywgar llys- oedd gormesol ar Weiniclogiou sigledig yn gweithio trwy gyfrwng eu ccnbadon. Nid oes berygl, tv bygem i ni ddod yn gcidwaid carchar y rhai hyny sydd wedi ymolyu am locbes ar ein glanau llety- gar. Bydded i ni gau hyny gymeryd gofal na fyddo i n llywodraeth ni mewn efhsith gyffawrii v swydu bono, trwy lesurau dirgelaidd, i gynyngu eu rhyduid.—Nonconformist.

CARIAD-VVXEDD GYMRFIG YN LLUND.IN. Gwyr y rhnn fwyaf, i o ccelio, o Jdarilcnn vr yr Aiiiscraii, IIIA(I YNY yr eglwysi Aunibynol Cjiurc.g yu y Bor(,' ae Aiiicisgatu fcjtreet, wcui bod on ike best of terms (fel y dywed y Sais) cr sefydliad eyntaf yr e yn y i afcernacle, ryw bednir Heu bum mlyn- edd yu ol. Y Ili-te yu hyJrydweli mawr genyf hys- bysu, a gwn y bydd yn byfiyd gan luwer chieill, tod baner beddweh yn awr wcdi d dwdi; fod y gedigclJ, neu yn bytraeh y canicldealltwriaeth ag oedd yn bod- oli rhyngdcyut, yn awr wt di ei symud, ac undcb a cbariud wedi cvinei yd meddiant »'r orsedd. Nos Fcrchcr, y lOJed o liagfy' cynhaliwyd y tra party biyiiyd«ol, yn y Tabernacle, am o'r .1.)-" g «?•>»■ ^Symu<I y Tfestri, cymerwyd y gadair fan y Pa-cii. L». Davies, o'r Buro', yu nghanol grrltl cheering y gynulleidfa Jiiosog ag oedd wedi dyfod yu nghyd. t'unwyd, a gweddiodd Dr. Jenk'n. VVrtb agor y cyfarfod, gwnaeth Air. Davies ycbydig sylwadaii cyncs, earedig, a phwrpas- oJ. Dywedodd n)ai dyna y tro cyutaf iddo fod yn y man lie yr oedd, ac nad oeddynt, gan hyny, i ddisgwyl araeth gatnpus ia ivn ond os cai fywyd ac leeii vd i fod yno dros dro eto, y caent un wed, ac un well drachefn y trydydd tro, ac yn y Idaen fodyn dda iawn g-anrido en cyfarfod, a gweled golwg mor siriol, weled cymaint wedi dyfod yn ugliyd o Dan hyd Beer- o un pen i'r ddinas/awr, i'r pen arall. y mae rhywrai (the fe) vn barod, fe allai, i ofyn P'ie bu- oeh" chwi Ind vn hvn Pa ham I,a hnasech chwi yma gyntl V\ ei, dynafi; pa liain ni bnasivn i yma yn gyiit, ni wn i ddim, ond dyma ii yma heno; dyma ni fodd bytiog wedi tori'r ia, fe duown fe allai bob v11 dipin i Fe ul,;ai In.,Ii yina y dvlas%i,ii i'ott er's taini, ond dyma li. C'aili' iliyw aiiiw o elyniaeth ag oedd rhyngom a'n gilydd, yn awr ei gymery", Villlitli. T trae yn dda genyf eicti g%velell a i)od ,'v(it clim-i. Ewe!. rhrgoeh; boed da i chwi; aed y fechan tioti yu fuan yn lil, a puob blodeuyn yn yr eglwys a fyddu yn rhoddi ei arogl. Caiwodd Mr. Williams, Mooruehls, i j,yfarch y cyfarfod. Sylwodd beth mor gryfed ydyw undeb—: nad ocdd firwyth i'w ddisgwyl ar un gwuideithus, yn edivedig cyizideiti-,ati grel'yd(lol, lie!) ull(lel). Auiiog- odd liwynt i ddiivn undeh-i beidio boddloni ar show allanol yn unig, ond mynn undeb gwirioneddol. Mai jieth yw cariad brawdol baivdd iawn i'w hufd. Er meithrio und.b, dylid, I. Ffurfi.j mcddvliau parchus am ein gilydd; meddwl eraill yn w, 11 ba ni eln hallaiu. 2. Llef'aru vn barehns am ein gilydd yn absencldeb ein gilydd; peidio byth athadurl.yw awgrvmiadau bryntion am ein giiyad fel pe l>?,e <ren. vm rywbeth i'w ddweud yn ddrwg am y naill yitall "Hwn a hwn, ftl hyn ac fel hyn, ond ni ddywedaf ddim yn rhauor vrwan." Y mae rhJw hints reI hvn yn niweidiol iawn. 3. Gwneyd ein g;oreii j>n gilvdd pan y delo are:a flaw. Gwr ewehddai bawbondyn enwedig i'r rhai o deidu y flydd. Mai Cornu penaf Critiono;neth yd W undeb a chariarl; uas gallwn fod yn wir ddefnyddiol gyda cbrefvdd, nac yn wir l gysurus, nac yn wir grefyddol beb gariad. 31ai peth cas, brwnt, yw cenfigen, ag y dylai panb ymdrtchu eu goreu ei ladd, pa le bynag y byddo. Y nesaf ydoedd Dr. Jenkyn. Dywedodd fod yn hytryd ganddo bob amser gylarfofl &'i gydwladwyr, ond fod yn hyfryd neilldtiol ganddo fod yma heno, i gyfarfod a hwy mewn gwledd cariad, mewn love feast. 1-od yndJa ganddo glywed fod gostegion priodas wedi "Ctyhoeddi rhwng yr eglwys yn y Tabernacle, a Mr. Davies, o r Boro'. Dyma maen debvg. gytar. fod uyntaf y par ietiane. "Nid oes yma gofio beiau, Dim ond llawn faddeuaut rbad. Cariad a wela i yma yn mhob man cariad yn gwn, eud y te, cariad yn yfed te-eariad yn mhob wyeeb Mae yn wir hyfryd gen)f fodYllla gyda chwi; "wrth hy.v, gwybJdd pawb mai disgyblioll i mi ydych, us bydd genych gariad i .eh gilydd." Y mwyaf, a'r penaf or grasusau Cristionogul yw cariad. Dyma a'n gwna m fel Cnstionogion yn fwyaf tebyg i Iesu- cariad yw ef oil. Yr ydym wedi ewrdd a'n gilyJd heso mewn claddedigaeth, clad(le(ii,-a,t:th cenfi-ren. wrdd yw hwn i giaddu ei ben ysgerbwd. Hyderaf i:act oes an Cyinro i'w gael yn Lluudain, nac allan o f,tit;dain a ei fedd, a flina ar ei hen gorpws byli. Pe digwyddni v fUth beth ag i'w vsbryd yin- ddangos, rhoweb o i lawr mor gynttd byth ag y medrweb. Byodai yr hen bobl yn arfer dweud yn Nghyniru wrtbyfb, tnai y flordd IVyaf elfeithiol i roi ??ryd i lawr, fydJai siar?d â fo. Wrl, os ym- n">Sr ysi?yd .jarad?ch A fo; ?ofyn?-chiddo ryw g%.csti%vii neu <'dau. Gufy?v.b iddo 'i ddechreu r? a)e y Jacth, ac -v,ia dywcdwch wrtho am ddveb- wr-lvr| ? 'nor ?.?n byth ag y g?iai. Dynar ? 'totddirotysbrydjundjw?ijawr. r eu d<ian ?' ? ?l?ys yn y Tahfrnade. Pe?T dmrhi| -'SSW, y Jk>nWlr -y c;1PcJ bre? thn Peidiwell Ilis?,,WN,l y ll,Iwir y czlpel (it-w,v bregf.-tijit yn Na, rii?iiii cael c g ivv y s waitil-gar, cgl?y. „ ,„, g?aith.-nid di?on ? bod v> dda, ond rhajd gwneyd da. Ciy<vir weith- i -u idi yn dweud am Mr. n?naH?, ei fod yn dd?n da.on? nad yw ° f?.r ddcfnyd., ac am Mrs Hon a f ffon^ '?"od but ? '?"? "?'"L'' 0?? ??nt t J" d?a, a(l, a i, neu .? am ba belh i Y mae'r cohfuau hyn yn dda,ond da i bct? ? Y mae'r iamp- au lyn yn dda, ond yn mha beth y mae eu da vn gyn- wysl'dÍg Y  clock acw yn dda, ?ud da am ./?!'?,?'? ? ?? canot be S?o? ""I?s you are iloinn gOl)d. Cry?yilodd y Dr. d?r neu bedair o ffyrdd trwy llP?el y gal/ai yr cg??i jn Llurtdrtin we)'d S hU -Vdfd, a; sef, drwy !f!!llio Ûck .?i?.? ?ct?; y merchaid ?-c? ??/ a d?sos.,dd y mawr angen synd yn Llur.dain am ?mdeithRsauo'r fath yn mh?h y Cymry. Rh., idodd .nuo?eth i g?ed?).y?ei phurdcb, yr ben iaith (.Ymmcg; dy- ..cdodd nad oedd efyn bwriadu mm IT yn Ddic Sion D;,fydJ. Y nesaf ydoedd Mr. Davies, Mrnvddbaeb. Anog- 'i hwy f V(Ioecl,i ?,Ir. I)i,,vie-, Alrii v dtil),icli. An(,),g- edl li?,v,y i-ict 'yn i dangosweh gariad; ewqi] rhagoeb (iiiynweh garia 1; tv f.Ych mewn car- !?d. bytW daioni i ganfvn y cv/ariba bwn. Coledd- ?ch yr ?ith Gymraeg. Lwydd i d?. i i fod yn unol, a Duw a weno unsoch. Canlynwyd Mr. Davies, gan Sir. Jacobs, Swansea (supply presenol Aldersgate Street). LSdwodd fod dall Ílfth i'w hvstvried vn iii!iob aittlii-iaetil. sef', hod y1 amean yn dda, a b ;d y moddion i'w tfvrbaedd yn gyircithloii. Dysg yr hen school ydoedd os bydd yr amcan yn dda, fod pob moddion yn gyfreithJawn Cf ei gyrhaedd. Y rrue yn eglur mai dysg gvfeilioruus ydoedd bono, Rhaid fod yr ainciin t'r moddion yn gyircitnloii. Un o aineanion v cyfarfod hwn ydoedd ciirio y ddyled, a cbynal yraelios, a thvbiai fod cyf- arfod i gyd yfed tê, canu m iwl, ac iiruthio, vn tithaf eylreitiiloi). Wedi cae I allau fodyllwvbrvn gyfreitblon, dy!id bod yn gvson gwaith; gwniir tuiiver drwy, ond gwneud V(--hY(ii,- yi) Dyt*t- oedd a dieulianty corig." Y ma? yma f?.n yn pwyso yn i;a? ied, uud ychydi?, yn gysun,ai treulia ymaith yn y man. Arerchwyd y cyfarfod yn nesaf an Mr. Hum- phTlys,Aberyst>l'yth,pic<.(ethwr gvda'r brodyr IVes,ev- aid. Sylwodd mai blwyddyn o undeb vw v flwydd yn lion. 21ai gweddi ddiweddaf Crist evn marw Jll oedd am i'w ddisgyblion fod oil yn uu." A chan Mr. G. Evans, Uolog Hackney, yn Saeson  rhai 1]'1' onac?. Cwnaeth rai syt?adau, ar afio?acth rhai n'r i-yieuiion, ar -eiicnau camouoi iiy<U!lon<leb crefvdd- ol I. Purdeb calon. 2. Teimlad o'n rl.wymedig- -teth i'r Arglwy(ld, 3 Myfyrio beunydd ar ffyddlon deb Iesu tuag v%,n drefa i-ncadw. 4. Cofio fod gwobr i'n gwaith—na bydd em llafur yn ofer. 5. Vstyried eiu bod yn wastad vn mhresenuhleb ein Meistr dwvfol—ei fod Ef a'i oivV on cratr ar ein boil flyrdd, ac ar eia holl ymddy £ iadau. Cynnygiwyd gan Mr. J. Richards, un o ddiacon- iaid y labernaelc, fod dudcbgarwch gwrcsocaf v cvfarlod i w roddi i'r Parch, i). Davics, am ei igrwydd yn cymeryd y gadair, ac an ei ddull tir ion a hynaws 3n y cyfarfod. Lhwedodd fod yn ilawenvdd mawr i'w fedd-.vl wtled Mr. Danes n y gdajr, fuù ° waelod ei galon yn eynygy pender- ryniad. Eiliwyd y cynygiad gan Mr. J.?riSth,Grepn?ch  rNic,i(!, I'd   peacu — universal jnaee. Hed-.l-.vch vw arwyddair v flwyddvn htddweh yw !.ej note peL> cyfarfod, pob gwledd a phob banquet, o giniaw y Lord Mayor yn y Guild Hall, i lawr. £ ain peraiad tant beddweh a R'.vwir pe troech eich dust y flordd a fynech. Wei, dyma eto gyfarfod heddwcfi—peace cotn/ress. Dy- wedodd iddo gael y pieser vr haf (i:iv C (Ijar,o fod vn y peace congress yn Exeter llai!; iddo gael in frydweh mawr yno, ond niu cymaint ag vn v peace c'oigress tymreig yn y Tabernacle heno. Duna gyfuifod lieddwch mewn gwirionedd. Dywedai Mr. iJcnry itichard, pan yn ??)w ar nr' ? r j Ffraucod i anerch y gynhadledd for/- J ??f/f-cM,"y licttf," ?be I't i'e I) V(,Y?V Ii 11 "r} a O(l;tIIl/'S. Y map Y ll%;?ii a O-ieY r, ',I c? Sais, ebe Mr. R, 11V.Ir7f £ .U V "? ar n!&e \nbytrydg?.'?" "??'"Y???. U'e],v wedi cwrdd yn y cyniler o ;???/ ellemies ?Hydduiewn hpd<hv(;h."?'c heno—wedi c?rdd a u lid, neu genfigen yn bod r.:cV.!i a nvdd rhyw dipvn o oeLr hyn ¡¡'r Ge)])' dr<'tw, ni WI: i -,wiriollctid 1'1: j)' ) r bobol yn d weud fod yr oedd ein lji ond yroeod v I ein gilydd yn dweud fod. Fodd at heno allan, byth, Let bcgOtleS, ni ganu wrtb yrnadad, gyd a'n gilydd,— -<( i Darfydded son am hob ymryson mwy; Paitiolfarn, a rhagfaru—lawr a fiwy j Doed vsbryd iiodd, tangnufodd yn ei le, A chaiiad pur, Llt cariad sy'n y ne'. Cefnogwvd y cyntiygiad gan Hugh Owen, Ysw. Dywedodd id do gael y plcscr o gyfarfod Mr. Dav'es lawer gwaith cyn heno mewn ™ual;anol oil na ef eiiocd yn fwv ya ei le na heno. pJ byn y dylai fod. Y mae syuwyr cy ilredin, beb sou | uim am Gristionogaetw, yn uwci.d mai fel hyn y I dylai pethau fod. Nis gall yr cglwysi Cyinrcig yn Llundaiu iforddio bod allan &'u giiydd. u eu hun deb y niae eu nerth. Drwy micicb a cbydwtithred- iad galiant jlJd yn oilerynol i wnend pethau mawr- ion. Drwg ganddo nas galiasai fud yu y cyfarfod er y decbreu. Anerch wyd y cyfarfod yn mbcllach gan Mr. Wm. Bllghcs. nn o ddiaconiaid Aldersgate Street, a chan RIt. David Evans, uu <> ddiaconianl y Loro'. Dang I osodd y gynulleidfa eu cydsyniad a'r cynygiad godi i&r vu tracd. Wrth gydnabod y di'dchgarwch, crybwyllodd Mr. Davies na ddcrbyniodd ddiolchgar-well neb erioed gyda mwy o bleser. Yr wyf yn gweled, rnedde, mui yn nghangol fy mhobl vr yd vyf yn trigo. Da iawn gfinyf ,pel lJoJ. yma, cy'tj' mar\ Pob llwyddiant j chwi. Fechgyn ieuangc, i edweh o'r fafarndai; zlyn- web b?nvb wrth y moddion hyd y gallocb, a Duw yn rbwydd i ehwi. roecid y Parch. Richard Jnnps T.ln«foS»,; r-a J'n y cyrarfOCI, a tneiuilid cryu siomedigaeth gan lawer o ho?ydd ei absenofdeb, ond meUt?dd 0 herwydd uficchyd, fel y gwelir oddiwrth v nodyn canly::ol a )yil, fel v gwelit- v nodyii catily:i.)l it (Jdt.rl)viiiais ?d?li?%-rtlio iieli ddau ar t) l y 120, Fore Street, llhag. 13,1851. Anwyl Frawd,- Yr oedd yn ddrwg- genyf fethu dyfod i'r cyfarfod. Yr <r«cuti yn fy mryu ddyfod, ac yr oedd v iyfei-liion wndi fy ngadael yn rhydd ar y nnson bono er mwyn tiyny ond prydnavvn dydd lHawrth, te III cymerwyd yo glaf, ac nid oeddv/n yn gyinb>vys i godi allan nos Fercber. Y mae cvfarfodydd undeb yn huff genyf, ac yr wyf yn gwneud fy n^oreu yn íy nghartrau er meithrin undeb. Yr oedd yn sirioi gen yf glywed fod y moi- iuosog, ike., ac er nad oedd yr un gweinidog o Jewin Crescent yi-, !do yr dt,a -eny I fod i-iiai o'r di,-icoiiiai(i,a llawer o'r aeiodau. Y mae yn ddiau fod pob peth vn galw ar y saint i fod yn agos at Dduw, ac at eu gil- ydd. Yr wvf y n dymuno llwyddiant pob achos da,ac yn dymuno eich llwyddiant chwithauyu bersonol. Yr eiddocb yn serchog, R. JONES." Y Sabhoth canlynol, pregethodd Mr. Davies yn nghapsi Aldersgate" Street, a Mr Jactd)syn iigli-,ipel (iuiiilford Street. Parhaed brawdgarweh. Dilynir I Mr. Jacobs yn y Tabernacle gan Mr. John Roberts, Ruihiu. CO' GOIIEBVOD. f'- ■ ■ ■

Y (iWYDDEioD YN y A'ntion: new yddyr Gwyddelig, r.fa gartv na wnaifl" 1802tyniud rhwd bidogau a pbigweircli yr Iwerddon. Meddni, "Y mae Ffrainc ar dan; y mae Germani yn ytugvn- i llwyn; y mae Itali yn ytntrawdoli; y mae iLmgari j yn ymgaloiiogi; y mae Eioeer vn ymwerino; y mae | America yn ymrwymo i gvooubwyo'r ceneulotdd !mathredi«; ac y mae'r Iwerddon—Iwerddon yn | ngwisgoedd y 11;.(ltv, yn adrodd ei ebatechi&m, *vn cefnogi twvllwyr, VIi cnru "ei U rem oes fach anwy. • ac yn bwriadu edrych i mewn i'r inater dranoeth vvedi'r dy'gwyl.