Yr Amserau

'Vifli pob s!f)tia(lait. a geir mcu n, cyhoeddiad, yn cyniryx amryfal f/trnau, fod YII gydxynwl cl golyjiadau personal y Golygtvyr; ac in ddylid cyfrif iddynt hwy y heidu, miry na r fhagoriuethau, yn null nac iaith Gohebuyr.

ROOM NEWYDD YN YR AM^ERAU. I ^V'R(—y mae'r bobl ffordd yma i gyd yn falch i w J ed! ,J, r.V^>cMu with gly' wed son am y room newydd yd ach chi am fil i,, i'r teurwrs yr yr Amsere. Mae y wlad Nvelli blino yn edrvch arnyn nhw yn cripio cu gilydd ID or ddigvdwybod, a nine yn gorfod talu am eu gwel- ed uhw. Cawsom lawer byd o ddiflasdod gyda 'rhen ddadl wirion ar y bryddeit a'r awdl hono, bu pobl y notes gyda eu hunan mawr yn procio eu g-II Ycld yii ddi-drugaredd yn hir arw, ag y mae rllvnv hwntws cr vs t.dwm iawn yn ffraeo, ?S Y e teddfod NCI;p\\l, weùi mynd yn bricsiwn ??."? Y '?aerhaio-rbob? rheini yn son ani bNV.N,rtl.o,macs ?'' hy?l.?d hi aUan yn Ian. Yr oedd yn dda ?? ,,n elii son am y room bono mewn pryd, 19 oiiite yn "'Irinneù.! in a, btiasau llawer yn gwrthod yr Am- sere (lileclirer flwyddvn. Y wac room ftl llyn yn helh handi ia-vn. Y mae room gylfe.ib wrtli bob Inn, i'r triniwrs cyfivla, a'r jokis, a'r coaclmiyii, i fynd at i gilydd gyda"r nos. Yr ydw i yn meddwi luai taproom taprwm Y gehvir hi, ac mewn room Kydn'u gjlvdd 'y gwelnid y bardd cwsg, F curych, y IIywy III, y gUf, Y tnwogioddiwr, y seubwr simneiau, V prydydd, a'r ofleiriad, yn ymddygwd,—un ar y awl' yn dwt, un arall yn bwrw tynu, un arall yn Pendwinpian, IIweh aelwydaid o fflagenau tolciog, a darnau pibelli a godaidau. Yr oedd rhyw (rannwr yzl sir Fon, yn rtdiweddar, yn barnu y dylau y plwyf- 1 ion fildio vestry wrth ochr y llan, yn lie bod pob aiming yn cael ei gadw yn yr eglwys; ei reswm l'e'iaf siiu hyn oedd ei fod yn chwanog iawn i dyngu a,'b<:gi. ag nid oedd yn lieio gwnrurl hyn yn yiic santnidd. Fellti chi w el well nad eiii ydi y cyntal i eddwl am betli tel byn; ond yr ydw i yn meddwi y dylaeli ofalu am nn peth neu ddau bctii bynig, sel holl ad ulrefn yn y room fod o haiarn, lei v "e roouis fellu yn merthyr tydfil, fhag ofn i'r cladl. euwrs fvutl n^sio en dwvlaw a'u traed atti; a dylai Y meinciau fud yn sound vn y ddaiar, rliag ladyi! iii;IN. ddvrmi eu gilydd a rheini, a tbori escvrn eu gil- ydd, ag os rh ivvch elii bibelli a tybaeeo nlnv, cynierweb ofal na r -ddweli elii djain o'r hen odiod- cn, onite ni bydd dim ymLeI i dyni'm sydd o'u cMau eISOCS. A fy r^liyngor I I'yddau cael Pohcemun I eisocs. A <y n?hynn or I fyddau c?i rohcemMn ) fud gyda'r tcunvrs yn y room, i edr;ieh ar m holau  vn y room,  e d r? b ar cu h<dau "I,W, a hwnw vn Boliceman iawn, a strap am ci ganol, a het a ehorvn gloew, a chanddo bastwm go Riy, canys byddganddo rai Ilabvstiaid go ddiroes, âg- ar cu h.\ mnrlroddion gryn liogle y peUlau fun nilw g.V')' i edraeh ar eu bole IIhw. Os lienveh elii, nil ntorohtf fi am Kolieeman iawii i elii, un all afel yng ngwar dau or teorwersar mn'aitli.ag yr wyf fi vn ■ f(»ddl( n i dalu at filclio y room os gwnewch chi lei yr wvi I vn eeisio. WKFFBE T I'I'P.NV'T..

L:NDEB CORAW L." YR,- Owelais vn ??-?" f.nR??''3ydd, !?Shy:n"-?f;:w;<-?hi?. ?dCy??th.sG.r? Pool, ,IT u,fleb Crawl Cymre.g; acwrtn.?.d.h-), PI)III, yn anf-ddhnvn i'r hvn -,tis I '1'1" I a>!) lvtbyr Mr. Tlmmas, c?.ys I nm? d.'naeth ?n., oedd v svlw, a cfobeithiai nna oes ond un a ?"'?-nhe.ci.idv?-u?na'i'htifn. Y" I)etll ?d.i\w?!'?<)a!n'da!?? DY?.-cdv.yJotodoher- NNNd(i ei 1(1 o'r G v m rq eE?, vn :'n..hy,n-.v?)avL)?n-<)iiy?vd<n?thgy?redin<.jyr linden. Y ui ie'n debvg arni dyrn-i odifiiaeth y t'yfeiria Mr. Roberts ati ond niw"aH(!) T<-i?)) ond ?yhnp?d)m-i:iauMr.Ti?'m?sei linn- ae ni feid«i;isai Rvhoeddi v fatli am dano trwv unibyw awdurdod is, *ia'r eiddo Mr. Thomas ei bun tic os nad y\v lii-n yi) irioncdd nm 'la.no, cofied Jolin Roberts nad Teiijil sydd yn atebol am y sarhad, gan na vvnaeth ond ad- rod(l y fi'aitli fel ei (:afodd o'i ciiati ef ei hun. Ond os yw ei dystiolaetli am dano ei bun yn wir, cynghorem ef i ddysgn'r iaiili Gymraeg yn pyntaf, ac yna wedi r,,(I-ii .,i yii yr i,-titli,o(li,l na ?t'i rhyw IIn crarT 0 f('wn CymrH ef, ac a'i cyllwyna ef i'r '?.nad?dd fel y eymwysaf o bawl) i fod yn llyw- ydd; ?c \n y ?tdc'mi Lwnw, vr ethoiir ef yn unfryd «1 i'r swy'dd v mac vn gorawyddu am dani. Nid yw ?Cv-nrym.vy?h yat'?diawni ?moryddim?a "ch, heb cu pru6 ? os yw Mr. homas am ?. ?-v..n.ihJ "r I)NI. v, 1, n r I i,- i (I i ?-i'. Yc!?d?nhra?f a c ;i'r c, i i n o'i ff.!ru.r?y.?i. j}?vcr n?i ?'i ddoetiiincb ) m:¡rfef,'¡; !E-witt)b'Y\?!y)-<??;)?i!f)!?"i'rn?!t!t?ynfb? fwr iii('r" .dla gar..dd y cyfiVedin ganddo; ond n:? fed Iv'ied 'Roberts fv' mod wr).? ddy?'!ud Lyn yn (I;fl io t i (Ivs7c?li,, na, ¡;rs ¡It; ft;1l m!lt na I.i "'fpI)O:' a fy.1! ¡; i v') fwy pa r- <i'l i i'o;idi llvnyddiaetli yr undeb i Mr. Thomas, ond !'))«)!.t?('),??,g?j)?j?,,j???y?}j?.?j.;?.})????y?. ?,insef fi! !'n athr-twaid't ar dwr nrhaliaeth ?yhoft- netii ivwvd 4oi; ai- yiv.ddengys oddiwrtb eieb llytliyr cliwi Mr. R1hnts. eicli hod o'r un fam ?i'l, 'IU 'fl'!r. 0Dide pa.h y ¡hwe,fwch pe w..¡se('h v II tl I' 1' 11 I' 1\ { lr" J y} vr nil ei mi f.?.) i'r Herald, na ehaivsai ?-cd 'vno '?-b c)??fnt;v,J ? A 1)1,;L I)etli a l?iisai y i(l_ lad. OIK] H hvnycwtr'ido'i licnvydd? Yn awr, Vn hvtraeli nil tiiaeru, gweitbier, galwcr cynadledd, sely dler ar gvn!'un, irweilhier »rth y eynllun, ftl trwy lly f, ] tr,y liyu y "ndcl ffviliru yn enwog mewn cerddoriaeth, yw "ymuiii.id TEIOIL. I — I

LLrTHRAZiL. I Nova Cambria, Metu 20, loOl. ?'?Yf.T)AnAM\M.— ho MncYnd?f.vf.yd?nyfcich?, ys.bysue.n wedi tivin yn ddyogel a ebysnrus. vn Rio Crande I"d "ledi tiril) ?ll dtl yt)?el vT' P'?'o lis iruvn, a deibynie.som y tynerweb inwvat oddi ar law y Cadben. i-c erei! y l'ltai oedd>nt oil yn Uvm- fy- yoe(i..13iit t,ll 3?n 1 Pelotas, l!c cvf«rfuoir. a Mr. Phillips, yr hwn an cymerudd ynciVrt i'r Drefedigaetb (iymreig, set ?"?-t C:t)):rj.t. yrydvm??dicaft pin!i?yr<t ?'!i yn YDrctu?i?.<.th?c nid oesvnom yr amheuaet i 'fn!t?nuwnYnddaiawn?na. Mao y t;r jn yn'?d?n?os Yn f.as. ae "n frvni'o.? a rh?na.. o '?". «i orehud iio & elioed. Mnc o van e. dnul^.y- "'?Uieh?;(;y,t,u Hlaevrhinsa?ti<??? ??-n, ?.'?n f?.t.?i. i dxfiant pob peth. \r y? ^'edi adeiladu ein ty, ue vn syniud nhio y lory. Yr V'l -ii y tir i b'taiiti c y fbai ?vnt'v,yn?th?ud?ry bllshel, ?!'n'c.erdau,n..doh.nv?yrun flwy< i,j .Vdym i„d vn mvned i blanu cotwm, yr!?nsJ< yn talu \'); .h?.'n;' dd?. Uobeíîhiwn y ^n L cin b.?d J.hn ym? gyda'r cdlc cyntaf; a phai1 ??d<. yn dvf..d. d-?.:<i ci ot?r?<!aRc?i,?a ??? ?.??  phob peth ag a ai? "ncr ?.n, ?? gelJlr eu ?e! y,? am na cbariad ..a<-anM.Hc.?.d? ,!)g,.?.d ?rn\,Ies!n<.?inio,& Me?n gair, ('?ged b?' peth -?! ii i telIII fod ypct?U hYnYynddru?ioni.y"'? Bum agos ag an.h?. d?vJYd?rthsoh?' ?d?vn..nn.au;to??.oa defnyddiau dil'lad rg a f.yd<u» Jdn lionadwy. Der- hvui!.is' ysypynaHn?nas.c!i?<LtM.-s. Davies, ae yr ydym yu ddiotch?ar mwn i chWl am dano. Blae Mr, a Mrs. Davies, ae hefvdJohn 0,ivies a'i wr;.ig, yn gvvl-l, ?Yi. yn gobeithio helyd v ciwn weled gweinidog vn dyfod y'ua y" ?'n, f:l;) f!' bod yn mvned i I c?il)(?l yn y sefjdiiad. Yr vdyni %vedi adeiladu ty tiws iawn, vn ymyl nant o ddwfr gloew, a'r eoed yn viiilcdti trosio. r ydym yn sicr pe gueleeh ef, v nieddvlieeh c:ch hod yn Nhymru. Knw eiu (farmY w GUSBWR. EM lian- wyi dad a'ii c?ii,eiii yn y modd dilrifolaf eieb gwek(j dlWi a'lI lid! ¡n !e;]!i"!1 Y mae !2cnym ICO ac .?ii rii(i ocs cisi?lli oll(i P?'cted ei)i ?';i 1)erth?,iiigau i'n g,neyd yii hRpusn?hystirus. Cori,cli ri at ein bra,(] a'i w:aig: careio yn fawr en ?we'ed yma. HdJ,I, at ein brawil Joliti, a'i ae it eit) br?.'d Da?dd )? !vitn ?y'?": cf. Cofiwch ni at ;Ur. \11kun philips, t'n a,j- Iiiilit. r vdyin yn inedd?l U.?ei-?n! y plant, a byddai yn ita?n Kenvui eu gweled, BC hefyd eu launvvn, Margaret 1); ?lcl*, "c iiL y t, (1,.wedwcll witbo f ,d w'tho f ? genym HYi?'?'? ?"?'y ?"'t! at'ysd¡,un ?'.tith boh ?ahh<!h.'at!'?''?'?''?"???'tLi:iu 0,1. iV4:iill,jl iii at illi?tms ali ???. Kt<Ydd!u dunvn?y dvmunol g<;nytn na Reeled ein b'oll gyfrillion yina; a'r sawl fvodont yn dyfod. mae vn an^enrheidiol iddynt oi (Ivf?)d. II?,C dirio yn ri ]-I- idil%'Ilt fL)(1 .vn ( na pi | i diri,, yti Itio 0))l IC  ^'adychfa (Jymreigy mnentyn myncd ae on,dt e,r it ll,yI .Paii0 yn d\ (0] d' 1 f Q' (I ,)IIlI Iliad¡ (/ Y 11 d N fo (1, 'C(! gy,"i?r ef ?"d?,a?j?! 'e1 ,?Yndd!?.cIn.?yr??.?f,} >'a thalb>nt eu niw, i,Yrydmi wedi evw'eM <i'* "'?od.ri'nbr?djnhn. i'J.??i?? ?fod.Co! ??' "i at Mr. D. S. Lc?is, a'r !.?i b.ul 'cua?. ?"?d i ni .tcrfvnu. ?an ob?itino ciy?cd ouuiwrth- a gwLjt-d rhti yn (nan. riciii, Eiehserehog b!nt, M<JP.GAN A CHARLOTTE JONFS- Mae y ll'tlinr llcll,)d ",rtti bir I(,Te 3",I(Iol a v !-)):ti tr%i,?, cii l,ertlikn- lls;ill, a )Il. !?nm.mr' tti-a v c.% j?, cyntaf^vedi iddynt briod'i. Mae v gwr ieuanae wed; '<rCer?f.,??,??.???j.???..i. (;nfud. amrvw v'r I t' f' t,. amrywu'ri,crsf.n.vm?ntYntin?.ne??fi.ty?. yn ddynion anghyffVe linol o' adnabyddus yn m>sg j| rhagor nae un euwad erdnldn!, bvdded i'r v, iad ae¡ i<> at bareluisi'wydij r; |)ynv am ddi:'n:ri?'??'' ?''?y?irdt.-hyUYH,Yr. ??h?y?d?' dyd inwy "'?-tuij.tf<i ],* iiiew I' I ?.i!-i:.n. lltt\d. md *lai fi d at eu p,thyna«3u vr'anibnasan'. eu liythj )lr '1 b,{)1J at el1y,;t:I}'l)a:Hl.\I' ¡¡nionl1:-an t'1î.l!yth y'.a bu(,nt I, N?. vt !!)"I. 1) Y li'l vsac ?-?-r?.?, '?'H)):afi?,)-.Yseddvd:i-!]c.?ddi??iyn'r!j J Pethiuj oanlvnol: —Mae ila«er iawn wedi ysgrif- ""?'"b.,bp:,rt:.?.?d?nrLyw''?h.t!.ach?b 1 on Wus\n cu ))?;? r, y ?miji,; g:.?!.?\<.u?n In teb. Cofied y cyfryw fod hysbysrwydd wedi ei amryw weitbiau fod yn rhaid anfon HAU STAMP cyneael ateb. Pe rboddwn bapur ae ingc i ateb p elai 10s. neu 15s. toe, heb son am fy amser, ac v lIIae dvsgwvl i mi roddi ceiiiiogau draehefn yn gori;Pd wrth ddvn tlawd sydd yn magu ty- ■ud biant. Nid oes un etifelldiaeth cnyfyn y wlad tan sylw; ond yr wyf yn cydwybodol ,e!nogi vrys- S?iad <?iar ?nedL?rwch. Gwir nad ?y< fi mwy ?? creill yn antia?edig on ?i gallwn ng;u yn d, ffon esmwyth o ran un amcan i dwylio ncb,nac ych ?a tb o ran cefnogi y peth er mwj n hunan les. Peth arall. Mac llawer o olynion wedi eu go'yn, rhai mewn llythyrau ataf, ac ereill yn yr Jmscrau, ae oble,rid nas atebwyd hwynt oil, haerai rhyw rai ein bod va cadw pethau dan leni, ae nad oedd ein dyben yn o'y wir, &c. I byn yr atebaf, Fud amryw o'r eyf- rywofynion yn annheilwng o ateb; rhai o honynt yn frol, ac ereill a savvyr rhagfarn arnynt. ITeblaw hyny, yr oeddem vn oedi lies cael ciywed oudiwrth ein brodyr a'n cyfeillion adnabyddus i ni, fel y bydd ai genym fwy o sicrwydd i'w roddi, er fod genym lawer o iythyrau oddiwrth ddyeithriaid. Yr oeddem yn ewyllysio bod yn bwyllogeyn ateb, rhag i ni gam- gymeryd. Yn awr, y mae rhai pethau wedi eu gofyn ag sydd o bwys eu gw^vbod, megys. I 1. Pa un ai af addewuiion teg, neu trwy dalu am dano, y prynodd Mr. Pliillips y tit ?" (Gallwn fed Iwl mai dyben y gofyniad yna yw, eael bo.bhon- rwvdd yn nehyleh dyogelweh y mediant i r sawl elo yno i gvmervd tir). At. Nis gwn nClllawr am am- o-vlchiadau bvdol Mr. Phillips- NhI wyf yn gwyhod i mi erioed ei weled ond yr yd wyf wed. eael sier vvdd boddionol am i-arehusrwydd ei gymenad Ond nallaf feddwl y rhydd a ganlya foddlonrwydd ar y pen hpl, sef, os bydd rhywrai a rliy faeli o hyder yn Mr. Phillips, gallant gael y tir, a'i g-ael yo yr un gnuydogaeth, trwy law y Gymdeithas yn union- gyrchioheb ymwnejrd a Phillips. Neu os bydd modd ganddynt i'w brynu heb help, gallant ei gael trwv ddw?law yr awdurdodan, hcb na Phillips na'r G-ymrlei thas. (?de?t? ? mae v Gvmdeithas vn s:?nn ymddir- ied cvmaint i.ldyfodiaid, a plia ddyogelweh sy gan ddvnt v cant eu digoliedu ? At. Y mae y meddiant ei bun yn inyne(I III mhell tuag at en dvo-elu, os nad vw vn (Idigon vn y rban amlaf o amgylchiadau. Er enghraifft. Nis gallant fyned a'u tir ganddynt ped elegit hwy eu bunain o'r wlad ac y mae y gwaith a wnant ar v tir vn fw*- o worth o lawer na'r bwyd fydd raid'iddynt gael tra byddoiit yn ei wney, 1, os na fydduiewn ainser hyr yn ^ymaint o weiliiuit ar y tir ag a fydd gwerth vr anifeiliaid a'r hwyd-ac y mae v tir tan ntoiltjftgc nes ei rvddhau; ac ni byddai mor iiawdd FJ: waitil i bereben tir, a'i detilu gilin vn ddirgel, a svmud ei feddianau heb. ei ddal. Gan obeitbio y rhydd y sylwadau uehod foddlomwydd, Gorphwysaf, yr eiddoch,&c., EVAN EVANS, I

AT GERDDORION CYMRU. I GYFEILLlOX CERODOROL.— Y mae vn ffaith an wad- RIlwy bellacb, fod ebwaetii gerddorol ein eydwiadwyr wedi cvnvddu ac ymgoethi llawer yn ystod y bly- nyddcedfl diweddaf. Y mae yr ymdriniaetli gerddorol vn yr slnismw, a R'avfiad y gwahanol Gym leithasau Cerddorol, y C'ynghcrddau, a'r Darlithiau Cerddorol, vn n:;liyd a dyrehaifad Cerddoriaeth i sylw yr Eis- teddfodau, yn pndi yn fod Cerddoriaeth wedi dvfod vn rhnn arbenig o lenyddiaeth ein gvv lad. Y mae vn ainlwg hefyd fod ymdriti a'r vvvd'lor ar- dderehog hou mewn newyddiadur, yn hoilol anmhri- or'.r)l ac aiifaiiteisiol. Gan liynv, beth a wnawn i ? A gaiff y gelf odidog livebu a u.arw yn ein plith] Neu, a gaifl cerddorion ein g'wlad yinhalfain mewn anwybodaetb am ei theithi a'i Gwir fod genym ra.i Gramadegan, a llyfrau cerddorol ereill, yn ein iaith; ond or y cwbl, teimla yr efrvdyd 1 eu bod oil yn rhy t'ach o iawer i'w gynysjaeddn a gwy- bodaetli ddigonol i (ideal! a ehyfansoddi cerddoi iarth fel ag y dylai: rbaid iddo ymfoddloni ar rvw liauer gwybodaeth, neu fyned i chwilio ieithoedd ereill am ycllwaiicg. Y mae gan y Seisnn en cyfrolau mawnon ar Gerddoriaetii, fel ar wvddorion ereill: y tnae gan- ddynt hwv eu Albrenhtsberger, a'u Cheruhyn, a u Musical Times, &e. Oud beth yw ein scfylda ni tel eerddorion edrycher ar Cill eyfaiisodduKlau. <»ni raid addef cu bod yn y ciff'redin yn gvruysgedd o a.^ reol- eiddiweh, ac yn arddangosiadau ainlwg o anwybod- acth? (Nid wyf yu bwriadu iselu ua dirmigu neb, cofier.) Gan iiyi;v, pa beth a wlIPid A ydym i eistedd yn dawel yn ngbanid ein diflygion a'n hsvu- wybodaetb, tra y mae geoyin ddiro- 'n 0 gerddorion inedrus, dynion o gloewon, yn meddu ar ehwaeth a gwybadaetb gerddorol dda, a'r rhai hyny yu barod i wasanaetliu eu eenedlaeth byd eitliaf eu t Na, tvbiwyf glywed yr oes yn ateb, NA VOF.O ¡TLLï." c:ln Gan [oJ prif ?rdd'in"n cin gwlad, fc! Y (»yw?d- wvd, yn ewyllyssrar i goethi ehwaeth, ac helatthn gvvybodaetb gerddorol eu eydgened!, yr ylys yn barod ( i ofvn, papain na wn-;ent livny ? Y mae yr ateh yn j barud with law., sef, am nad oes ganddynt gyifw»g • pricdol i wneud hyny. Gan hynv, i fod yn fyr, cvny?)?f?y:Kn i\b sviw, sef, Fod Cyboedd'iad byenaii cerddorol i gael ei gyehwyn, i ddyfud ailan yn fiso], ae i fod dan olyg- iaeth un r.en r.?-cro bril gerd<iorion C-ymrn, i ?y owYS.—L TrMtix'daue?wyddnn.! (?c?.c<f/) ac ym- a!ft-rui (/?-«r/;(-?/), ar?erddo'-inethencunJ (t<?f/) ae otl'erynol (instrumental). 2. Hauesion cerd dorol. ■i. Adolvgiadao ar gyfansoddiadau cerddorul. 4. Darnau cerddorol, &c. Yn nwr, gyCeiliion, dyma 11 wcdj gosod y peth ?er eieb brooau. Cofiweh, nid wyf yn eid] rbv.ymo at v eynllun uehod; na,dvna (?!, i ch wi, gwnpw';h (el y ?Yclw!] \n dda ag e1: ond tacr cl":vninf amocÎJ w'ieyd rhywbetb er gwneyd i fymi ydiRy? mawr hwn vn 'i"nvdd)apth" ein ccuedL Dcuwch aHan, y mac vr oes yn galw arnoeh at eich .waith, y mae y ?.cn'"e? vn ?Pstvn yn avyddus i du.rbyn eic.iI cy north, ?y.  ddisswvl \n c?'i- wl'lJyeh nor .1 hwy. A g?iiit d(f?,;gw?71 G licit' io na c ?Illt. G"ln ddlsiP',yl liwyddiant F anluhaeih,ygo'Thwys Yr ei (idocii yr) WtLHAM EVANS. C;tM!  ?'' ? ?Y D- ymunnf ?acl barn cerddori.on Cymrl1 ar ? ..? .i.<) vr y?hf "chod, cr p?yb?.' i'a un ai  yn?. ?'w,. v <T/'«? ??' ei ?"?-? a ilj<my*u" ai  hei!ia 1 — ?'

?. ?I)L)I,(;LI,LAU. I ?'t' :?.s: .?;?.?.?. "Ed N,])' a fd,,¡¡t, I ,?B,<?,?!   t',1 }\ g;ui<t;!t I'pb Eiste;j,lfuj, yn IIhl :l)\Î;1I I iii(-dr ell l'wyll"ol'lOt1 I <I ,v\ :.h.,ii fod trJniad le > ovdd ) m,¡,:¡ri.-tI;11 bl'll:d'If l-yilgo! Uis\Y,i,f Y ¡'¡'¡ cY¡j¡)Ujj¡au Eis:cd,ifod Ðolg,!}¡¡a, ¡n, r:'ai pct\¡UI 0 )-.it'-?v.'??"< i'r Listed douauT-l.-jihiol di- wJddtifi My cafs??icto- P-ifnadweddgwirGymro.arhyn a rydd iddo 1 fsvyaf o ddyrebatiad, ydyw ei gariad at ei wlad, ei iaith, a'i genedl,acos wyf yn adnabod fy bun, dymalr eo-wyddor a'm cymellodd i ysgnfenu y sylwadau hyn. Mae'n ymdJangos i mi mai'r unig ddybm gan ein benatiaid pan yn sefydlu yr Listeddfodau Cymreig ydocdd cadw yr hen iaith mewn bn, ae ynddilwgr, a b' vnv vn holl wahanol gangbenau llenyddiaeth, megis ei Hareithyddiaeth, ei Barudomaeth, ei Cilcrddor. iaeth, &c., &e. Mae'n debyg mai nid liawer o destun au Seisni" areithio Seisnig, a cbanu Seising fyddai vn yr hen Eisteddfodau. Mae'n resyn meddwi fod y lath lygredigaeth wedi cael ei big i mewn i'n Heis- teddfodau diweddar. Yr hyn sydd ar fy meddwl yn benaf ydyw cynyg gwelliant ar feirniadu y canu sydd yn cymeryd He yn ein Heisteddfodau. Mae'n ymddangos i mi nad yw yn ddiehonadwy i "Feirniadaeni deg", gael ei gwneud ar y canu svdd ynddynt, am fod y darnau (pieces) a genir yn gy'ffredin, yn hollol ddieithr ymhob ystyr i'r beirniaid; gan hyny, mae'n ymdllngos fud yn an- liawdd iddynt wvbod pa un at eywir ai anghywir y cenir hwynt. Felly dymuinvn fod I r (Jarn neu'r darnau cystadleuoi gael eu penodi ar yr un pryd a'r testunau eradl, ag yna byddai yn degweb a r Corau, ac yn fwy manteisiol i'r beirniaid roddi bcirmadaeth deg arnynt hefyd. Na fydded i'r darnau a ddethoiir er dim fod yn eiddo neb amgon Cyinro o waed coch cyfan. Ago' in rhan i, buaswn yn gweled yn eithaf rhesymol, a natwriol behcJ, i Anthem licti Anthemau buddugol Eisteddfod Madog fed yn ddarnau eystadl- euol yn Nolgeilau, a rhai Dolgellau i fod y flwyddyn ganlynol, &.c. Ouid oes anghysondeb olnadwy yn hyn:—wedi i filoedd o'r hen Gymru drafaelio o bell der ffordd, a thalu yn dda am fyned i r Eisteddfod, ac yn y diwedd, elywed agosaf peth i ddim heblaw dainau Seisnig yn cael eu canu, y rhai na ddeallai y gwrandawyr odid i air o honynt. Rwy'n siwr pe c-ynnelid Eisteddfod yn ngbanol Lloegr gan y Saes. on, na byddai yno fawr o dderbyniad i'r hen iaitil Gymraeg", vn ei chanu na dim arall; a phaham y rhaid i mnau wneud cymaint o'u liiaith hwythau. (jwelaf fy mod yn myned yn faith, a rhag blino eieb amvnedd rhoddaf dcrfyu arni, gan wir obeitbio v bydd i'r pwyllgor parchus crybwylledig fecdwl am y sylwadau gostyngedig nchod, ag y bydd i ddiwyg- iad 'g\'mc:yd lie yn ein Heisteddfodau yn y peth hwn; ac y bydd mwy o gariad, mwy o undeb, mwy o gydweled, a llai o enM'bio a diraddio eu giiydd yn m'vs?Heu?ddionein TywysogMth, yn gystal 'eeuiù-I orion a beirddion. Mae u gywilydd iddvnt eu gwel- ed alti elywed. Nid oesdim llai na dwsin o bril len- orion Cvmru y dvddiau byn yn diraddio en gilydd am y gwaetliaf. Disgwyliaf Mr. Gol. eich bod erbyn hyn wedi rhoddi terfyn ar yr ymgeeraetb sydd ymysg cerddorion a beirddion ein gwlad. Dyna ddymuniad ealon Llanllechid. Ap LLEWELYN.

LLINACH GYMREIG Y FRENIAES VICTORIA. Gofvna eich ?ohebydd "Trichiug' pa berth ynas sy rhwiig j Frenhines Victoria a chencdl y Cvnrv M.w atebiad iddo, rhodd.u yr acbres gan)yno!, o 0«-?'" ?«?'-1 lawr ?? Albert ??'?''? CytiirL]- (???'?S??oedd foneddwr Cymre!g a breswvl- iai ?-n?ty'n Mhe?yn?',M6n yn j ?ydd)D ? '.dod? C.t?.rn?, ?v?dw HarTl brenin T )?.rr sef, mereh Charles A I. brenin Kra.n?e. ED. ?d?dd fab i Owain Tudur, ac efe a bnod- odd ?.??-u-et unig fereb Due Somerset yr hwn y.tcd i .? Iwth'Lancaster." Yn Y cYfa.?e,. bu ■■,tv,pi rhwn"Tvlwyth Lancaster a lhylwvth 'York." r?n?-d yr y?r.faelyn ?or.h?-i? 'Yori-" N,? mhersnn R.chard IU, gan hrll m?n«, o "Dylwyth Lancaster," yr hwn mewn call!yniad a gyfenw yd, c.n!yni.jda ?n??I.di Elizabeth merch ??? .rto? ??hYo.-k-'uu.yd y dd.u .Dyl- IM war do "D^lwyth York unwvd y ddau "Dyl- wvf'i ■' vn y briodas. Yn y modd yna ni a v elwn fod vr Harri h?n ynb.-rthynasHed agos i Edmund ab 'Owain Tndnr. Gwedi yr undeb hwna yn Nhvlwytli Harri VIIymddengys fod yr aehres "n vmrnnil drachefn fel liyn Y II J' L.l.AA" MARGARET merch Harn VII. a briododd Iago IV ar vr Alban, a mab idd- ynt hwy vdoedd, (AGO V. ar yr Alban, a mereh iddo yiitau ydoedd MAUI Brenines yr Yseot- .%IAP?i Bi '(? iaid, yr hon a genhedl J HARRI VIII a ddylynodd ei dad Harri VII ar or. sedd Lloegr; dylvnwyd vntau gan ei fercli Mari, a hithau gan ei hanner chwar Elizabeth. Yna u n w y d y r A1 b a n a LI o egr o clan deyrnasiad IAGO VI ar yr Alban, ond IAGO 1. ar Loegr; dy- lvnwyd Iago gan ei fab Charles I. ac yntau dra- ehefn gan ei fab Charles If, a gan nad oedd-gan Charles II. fab i'w ddylyn, coronwyd ei fraud Iago II., yr hwn yn mhcn ychydig flwyddi a Ynnd odVliar v/orsedd iran ei nai Gwilym III, yr hwn Ei.iZABaxu niereli lag,) VI ar vr Alb in a briod odd Ffrederic, ethoivdd Paiatin a mereh iddynt hwv-ydoedd SoniTA, yr hon a briododd Ernest, etholydd Hfinov- er; a mab i'r Sophia hon ydoedd ydoedd wri'i priodi ei nitb Mari, scfmcrdl Tag-u I 1 r. Ar ol inarwolaeth j Gwilym III, coronwyd Ann e ei c'ii waer-y n- ngh y f raith, sef, mereh arall i hgo II; adyfyu?yd hithau drachefn gaD ei | char, SIOR 1. yr hwn hefyd ydoedd urwyr llagoo I. lJyiyn- wyd Sior I. gan ei fab SIOR II; A INN i fab Sior II, sef FFRKDERIC, Tywysog Cymru, farw o lfaen ei dad, coronwyd ?tr!rtIH,v'r'wnyd')e?dwyriSiorII,am?bi Flj'(:ric, TywJsog- Cymru. VylynwJd lOr In gan ei fab Sior IV; a dylynwyd yntau draehefn g,ti? ei 6,,ilytn IV. a gait Had edd gan GwiIym 1 V ctdeJd c.\trelthlawn, a bod 'i Ira wti EDWARD, Due KENT, wedi marw, yr uni"1 un i eti- t'fidu gorou ydoedd ALEXANPIUN.V VICTOIUA wyres Sior III, o'i bedwer ydd mab, Due Kent. Fardrf. pan yn canu ai "Esgyniad y Frenincs Victoria i Oj-sedd* Prvdaiu," a duywcdai lei hyn :— Ewybr iawn ha nai, o cin Brenbinedd, A tharddai'n x-, rtil wraidd ein boncdd, Merch haeudiasiol, Marckudd o Wynedd, Coel Godebog —mae'n rbanog o'i rinwpdd Ilhed trwy'i gwytbi waed Beli heb waeleid Addelant arm wir ddelw t'in Tevruwedd Ynddi caed ein gwaeU a'u gwedi—CYMUAES loew Fe ddwg i'n sylw, ail FIllldug 0'11 svlwedd. Ynv fiwyiidvn 1810, priododd Victoria Albert, Tywysog Saxe-Coburgh-Gotha; ac ar y 9ied Oitchwedd, j(-¡H, ga!lwyd cu itilb bynaf, ALBERT EDWARD, Tywysog Cymru. Llanerchydd wrth ganu ar ei enedigaeth a ddyvvedai ei fod o bur wytili gwaed Bnithon — nia tudwedd ALHERT EDWAUX) ('irion; Hauvw cf 0'11 hynafj<.n, ff "Tewdwr, a nieib Tudur Dynr, i cbwi rvw lun o acbres Gyrureig- y Frenincs Victoria, am yr hon y dywedai loan 3Iftdalcg,- Ugain mil o ganmoliaeth—gailfyn hir; Ei henw gerir tra avven ac araetb. ifewn hyder y bydd ei mao, lywys >g Cymru vn teil'yngu yr un gaumoliaetli; ac yn YFnllyt*ydu yil nvsgu iaith ci Dywysogaeth, sefy Gymraeg, y terfyn- afyn eiddoch yn P'yddlawri, 1\ (N.ERFEN. w Hvderwn yr csgusoda ein gobebydd ni am >c. ycliwauegu ycbvdig at ei achres, a'i chyfien yn y fiai!' uehod; hefyd, ni a gydnabvddwn gared- igrivydd ein gobebydd o Dregain, yr hwn a UD- fouod I i ni aehres C) fl'elyb.—GOL.

y CYMR ETO. 1 "Epwvfldorioa—nid dynion, y mae a fynvyf a hwyiit.j 1 cvu Hvsbvs i ddarilenwyr yr?Mt!f??, i mi ar bry iiiawngwaitb yn yr ??? ?wcddjf. fyned a masit H' ?iiw ar fy wvncb i ymosod ar ??<A M??'? y buch- ? ? ,? Wedi ystvricd yn mba Iwybr y rhoddwn /m/" ?'-e vn !wy? c?'ithio:, tefL.ns g?rc? :a<) nes  ?nrf. drwydd. ?aa??y""?' .??"? a )'.wy?dd fy ?.? yn c TW.th a cbrrnodiodd n ?vn banon am fy nn'eKU  ?.?n.d. Yi !led »'>■> ./«•. ? d ?.?A?t..?'?? yn rnw^go lvrrn.i'ood I bvn-i- s"cytb'-nia i wddf y ?'??' ,? 11mhyw ./a?? .w.l, Vk- fynna?) V mae ac y bydd d Koru pori rnw" bvd ? y calfwyf ateb i'r gofytnad a rodd ¡tis iddo b?e'bt)-i"'rt:tl; ?y:h ahan yn y Cyuno diweddaf yo acli,)s (.Vtiiiiaeb?)l a anh.nms at F)c..r ?b?-d:n-e. vr hwn a ryn-ai ?"?L' i'r gwr Parcii- edj>n< uirbydeddu at-hyh?-ddusrwydf] yn y Merthyr ?;?/-?'M t'cddyliais i i'r ilnhyr ?Kel ci ?yh.'edJi With ci YS?'-ifcr-u, ond yr ocld mil o l;Tof'saw' i'r gwr parehedig wneud y defnydd f-, ii.% i o bono, a deu ii-n a thystiori lawer ne byudat acht's i bv. fi gwired l pob stiJ « bono. Gofyn-i y tri hvn amryw gwestiynao, yn debvg air y gwna rhai a fo yn colli y frwydr gyda mater drwg, ond ni bydd a f.v n%vi t' neb ond a'r buchijen ri bun yu ei leading article, ac ni bydd a fvn.vvf ag ateb un c.vestiwn 4), i eiddo yntau nes cael ateb i'r gofwiiad, ''Drwy ha awdurdod y rhoddwyd iddo N f] v N, tio "vr awdiirdod i Eylwys Luegr, a di fenwi eglwvsi Crist'nogol V irntill luwyr Protestan- tri cr  add a'r enw S>sinatieiaid j" Syna y tri cnbwdld, ig at waith Ficr Aberdar yn derbyn diolchgarwcli ?a.n yr YmnpiUdu?yr am ei ymdrechiadau yn erbyn y <?7M?. Ond pe ?-w? byddtu y bachgen fwy o hanes- vdd.?hycyno??dd, s?e-)?i yn ami?.? mai r? c'vftVediu vn y rhai hyny ydyw eofnodion am yr Ym ueillduwvr yn c? nn .rth?y" ?w?!K:.?ion efei?y at..d vr Eg'.?ysSetyd?di? ? ?di baner yn erbyn' y I eh n, p?) y byddai ?' "dvfod few n td )?n,' yn -4el,i, y 1)y d,i ,?ii l-,i?fo,i i I'eATi icl zifoi i," i, ii me, 11 i (jvinru, dv-vy olleiymnd :b y ?;?'?!ec..?in (I 1),, 1 (,, d d v r z,:  wtlc,) ll"t(l. 't) Ile Rcdd y i(?ll,v v bo %?i 1)-.in oedil y ?l. ;tl(l; c* Iltyl* iltl,IiL%Ni?,eL 11 ?,,1 ft 1111-!(Iifl'Vl'iV VII ..wr g.?n y (7,y ?)zi .?, %,(,di uniiiivi?i ?). ? d.? oarei?" ?ni?U?ed?.nw v ^afai yn crbru hvnv. A< ?cd. i's?th <.?.hi.noU,thyrha? enwocaf a fu .noed yu M.?d.iu ?th?fyti y brcmn, a datgan yn ei wyneb na ddarllenent ei ddeclaraxiwn, iddo yntau ymgynddeiriogi i'w herbvn a'u rhoddi mewn carchar. A thra yr oeddynt bob niuniul yn disg-wyl swyJdog y brcnin i mewn i'w rboi mewn rhyw ddull i farwoiaeth, pwy, atolwg, a aethaut y pryd liwnw i garchar y Tower at yr Esgebion i w calonogi, a'u hanog i sefyll yn wrol dros Brotestan- iaeth, i weddio drostynt a'u cysuro,a hyny i roddi eu bywydau eu bunain yu yr un pengl a bywydau yr Esgobion A pban ddygwyd yr Esgobion bynv i dreial, a phan y seiniwyd" y gair nielus-iyot Guilty, Not Guilty, rhwng muriau y llys, pwy oedd y IDwyaf eu llawenydd a'u garfoledd o herwydd eu rhyddliad 1 Ai y rhai a ddalient yr athrawiaethau a amddiffynir yn awr gan y Cymro ? Nage, nage, ond Ymneillduwvr Protestanaidd oedd y rhai a wnaeth- ant y li ai 11 a'r llall o'r pethau a ddvwedais, ie, medd- at, rhai o'r un egwyddorion a'r rhai a ganmolasant Fïcar Aberdar, ac a'i calonogasant i sefyll o blaid purdeb yr athrawiaeth Brotestanaidd, y mynai y bachgcn ei handwyo a Phuseyaeth. Pwy hefyd end yr Ymneillduwyr Protestanaidd oedd ymlaenaf yn y gad gvda'r Eglwyswyr Elengylaidd, pan oedd y Tuid antajùù. a bach anwyl hefyd, am anrheithio Protest- aniafth ein gwlad y misoedd diweddaf. A phwy hefyd, yn y dyddiaii hyn, sydd yn cymeryd Dr. New- man mewn ]law, g) da'i flolvryrthiau plentynaidd, ond Yr yinneillduwr enwog hwo", Dr. Cummins, yughvd a'r esgobion Efengylaidd yn yr Eglwys. Cyngboraf y bachgen, yn lie lluehio cerig at ei well, ddarllen hanesyddiaeth ei wlad, odid felly na ddaw yn ddyn, ae y gwyr yn well y ddyledswydd o "roddi parch i'r neb y mae parch yn ddyledus." Llandegai. DJVID LrOYD. O. Y.-Ai meddwl y mae "Sbon Rbobert" mai "pabwyr yw pobl," nad ydynt yn deall mai dadblygn hen batrwU1 y mae yo y Cymro oedd yn y tlasiwu yn nyddiau Oliver Cromwell t (a tCord to the wise) a buaswn yn meddwi y buasai y "mocbyn" wedi colli ei ewinedd a'i draed hefyd er dyddiau POWER, medd- iannydd y inochyn a'i stori, ac na buasai aliuog vawy i gerdded, o leiaf yn mysg duiciolion y Cymro, yn enwedig pan ystyriom na ddaeth gair o hanes Power na'r "President'' ebwaith. Dymunaf genad i ddywedyd gair i gywiro fy ar- wvddair, i mi weled Golygydd ac amryw o gynnorth- wywvr y Cymro, yr wythnos hon mewn eyfarfod an- rbydeddtisyn y gymydogaeth, a sicrhaf fod yn llawen iawn genyf eu gweled, yn enwedig am eu bod yu edrych mor siriol a chysurus, a gwyr yr Hollwybodol v dyinunwn eu cyfarfod oil ar fro Aufarwoldeb wedi chirfud teithio daear laiyr.-D. Lt.

ADDYG YN MHENMACHNO. Oddiwrth sylw cymydog ar y pen nchod, yn yr Am- serau am Rhag. 17, 18-31, canfyddir fod swm o arian wedi ei adael er gweiny idu addysg y plwyfhwn "tra rhedo dwr trwy fro Machno," a hod defnyddiad vr arian byny wedi ei vmddiried i offciriad y plwÿr. Mae hyna yn wir. Oiid & Cymydog yn mlaen gan (IN rii y casgliad canlynol, "fel y mae llwyddianf neu aflwvddiant addysg i'w briodoli iddo ef (yr ofleiriad) yn uni." Gan fod y casgliad yna yn aunheg, teiml- ais vn angenrheidial alw sylw ato. Yr arian uehod a dreulir at wasanaeth yr Ysgol Rad y cyleiria C, ati. Y mae pob rhyddid cydwybod vn cael'ei adael i'r plwyfolion yn nhrefniad yr Ysgol hon,—caniatta yr offeiriad iddynt lais yn newisiad athraw iddi, a rhwyddtfurdd iddi pan fynont i edrych pa fodd y dygir pethau yu mlaen, ac i nodi allan ddiU:vgion I]CU welliadall teilwug-.o.syl, mewn per- I thynas iddi; ni orfodir vr ysgoleigion I ddysgu Cate- ci.m yr Eglwys Sefydledig, nac i bresenoli eu bun- ain "n vr Ei^i^vs hono un amser- Mown gait-, ni chanfyddir Ysgol Frutanaidd yn un lie a mwy o rydd- id yn pertbyn iddi. Bai dirfawr ar y Cymru yw esgeuluso Sefydliadau o'r natur yma, aC, yn ol a sylw- ais, nid yw Piwvfolion Penmachno yn rhagori. Pe gwniient hwy en goreu er addysgiaatygcnef.l icoanc, pleidient yr Ysgol hon, gyrent eu plant iddi, ac an rhydeddent hi, yn awr ac eilwaith, an presenotdeb; yr Inn a sirioliai yr offeiriad, ac agefnogal Jf athraw. Ond oavneud hyn, byddai llai o gwyno yn y plwyf, oblegjTI "baich eynhaiiaeth Ysgol;" ac os yw addysg a gwybodaeth yn lied brin yn bresenol,odid na cheid di wygiad cyn hir, trwy ymarferiad cjiffredinol a dyled- swydd. Cyflog yr Ysgolfeistr yw f-10 y flwyddyn, a tb-, ynghyda Is. 6e. y chwarter pan yr ysgoleigion; yr hyi-i nid yw ddigon i'w gyual tra tb nifer yr ysgoleig ion mor fach. Gan hyny nid ydys i teio oblegvd caniatau i'r athraw gvmervd arno swyddau eraill. Ac heblaw hyny, nid yw y goruchwylion hyn yn un rhwystr iddo gvflawni ei swydti fel addysgydd. Gweinyddir priodasau J'ma ar ddydd Sadwru ar Sadyrnan hefyd v cyflavvnir g-anddo ei swydd fel Cof- restrydd; a ehladdedigaethau hefyd a drefuir tua 4 o'r g-ioch yo y prydnawn. 0 barth i'w swydd fe! vsgrifenvdd y plwyf, efe a'i gwna ar oriau pryd na byddo ysgol i fod. Gwelir gan hyny, nas gall fod yr un o'r swyddau yna yn ei attal yo nghyflawniad ei orelnvyl fel Ysgol feistr. Yn hvtraeb na son am British School, mwypnodo! fyddai i Cymydog edrych am foddion i'w chynal, ie, am anghrnrhlitl am dani-defnyldied y Plwyf- t olion yr Ysgol RA(I., (beth sydd yn eu lluddias?) a I y gwrelid addysg- a gwyb,,daeth yn blaguro yn Odid mai nid Cgmydng ydyw C. onide gwybuasai atn yi- Ysgol Frnt-inaidd a gedwid ymay tair hlynedd d1\Hddaf, ae ni bu dim llai na thri o arhrawon yno vn Y?t"d y amser, heb un o honyut yn a'lu ho )d- loni y P?vyfoiion ac ohI;id hYIY ? m;e JT ysgol yn :'rescn?l wedi ei rhoddi i (you, Feiwiachno. BNIDOR. ??'Perbvni?so'n !ytbyr amlI ar y pwnc h\rn nddi wr!h "? a gaf->dd gnm." Y mae efnl ein hys- 11 lnsa fod v mwyufrif o diigolion Plwyf Pen- j niarhno yn aliuog i vsgrifenu eu henwau,—fod ileuau o honynt a aI:ant weithio atebion rheol- aidd i'r "Pa o oriau sydd yn yr w<;thoos;" a degau hefyd wedi perlfeithio eu liiiiniin yn elfenau nnv.af dyrus Rhifyddiaeth yn y^to.i v" !!l\Vne;id iliwedd'if. Fod :,ddvsg yn <iU;Ron isel yn y plwyf. ond nid mor i^ei'as v mynai Cvmydog I ddarilenwyr yr Aui- qr-cduei 1)0,1.Goi,.

ATOLYGYDD YR "AMSERAU." e;??T?b?'??''?rCcr?or??nardJ:)noI \"D ym.gu, b\duapa a ùllno Y J);lJU a'r lhil, gall- cweh i M' dalu teyrnged i MANTKL druan. Synais vn ddirfawr weled o-ybw\i?ad o'i farwoi?.th '.netch rhif'vn oiwetldaf. Er iddo fy cbwipio yn ilyir.dost ar d j???tyrA?ern'raw,oRan\rp))?CaiIestr,ct-ri ornauyn)d<i?y"y"?''?a"?'?'?';idlu:)?atto yn L,iste(ldf(itl 3r oe?i(i geiiy,f "bareb bob auiser i'w a 11 n lleiiorol a'i athrylitb. ho.'dyP?'??"?""?y??Y'H"JrhyE;?wyf a'i vsbryd Yn gorphwvs mae o drwst v byd, f' A'i enaid lfodd ar cdyn 1 edd, Mewn gobaith am gael bvw o hyd Yn mhrescnold. b Brenin hedd: a wen g\dag isel fryd A vvyla udeigiyn ur ei fedd. TALHAIAEN. |

ATEBIAD I BRYN IFIDOR. Gwel Amserau Tachwcdd 26, IS il. Y mae yo anmhosibl c\ fi,;ithu y fra\y.¡de yn 011 y 11;tc ar lawr yn yr Bari),Nyt* mnpt-n ?[?,!?i)ny(}yw,acmat'ef!)y?ynt)ytracbydyia3ai &d,i a'i" gvvneyd svnwyr o bono. sb his saxis. ex quo, invictissime t;bi ttit,,itiltiii ta fabricure veils! li i',Ii ad .<"t,ij¡>¡" dy Uunan, O ardderrhocaf Ymh- rawdwr! o bhtii ypolygon hyn. pa Rvw fatli gei rig a fyueeii i wneud <1) lcdd- Adail honynt! Dy'inun-if ar Hryu Ifidnr" fy bysbysu yn rnlia hen lvfr v Yr ymadrbdd B, ABERGELE. I

AWSTRALIA. „- SYR,—Mewn atebiad i'ch gobebydd Lewis Jones, yn yr Amserau am 'i ach. 20, 11, dyaiauat ar i enw l gvhoeddi y llythyr ean-yuol: —yr iiwii a gymtrwyd o'r Diuygu'cr am ii, Medi, i8J8. thvYi>LFA Y3IHPOL Y LLYWODRAE- Tti 9, l'a,ic street, Westminster, London. "Y person au lIyny a eivi ymfudll j ddeheu- bartb Cymru Newydd. deheabartii Awstrahu, neu ) Bent hyn Gobaith" Va, a gindir yno yn rhad, trwy •i-aniatad dirjirwywyr vmfudiad, a thiroedd ol ci Mawrhydi. Y mae Uoiigau o'r falh oreu yn u»-ylio allan o Lundain a Phlymoutb, ar amryw yii Rbaid i'r ym<eisw_\r fod u'r ti;>speirtb gwcitbgar; amaethwyr, bugeiliaid, in irwvnion i wasanaethu yn y tai, a inercbed meoius i drin'tlaeth ac ymenyn, ydynt v rbai y mae mwyaf o alw am danynt. Cytnerir ychvdig ^relllwyr hclyd vu ndiob ¡¡"og; mq.(ls seirÎ, g,,¡faj tit, &c., &.c. Colier y.bvdd raid eael tystiolaetbau diwad, o barth nod- v.odiliad pob un, yn nghyd a'i f 'dr vn ei a!wedigaelh. Pan (iderbMiiwyd y ''ewydd.'i?td(I.!f o'r '1 reledig etnau uciiod, vr oedd saL?:? mawr am ?:thwyr 'yn.it!vnt;vcyH.?ynu?ch ii-,i, yr ,.o)thyBthata(b;a.ict'!iyddd)La.:au\nHtd.?yt?l ?. Ar fynediad yr ymfcdwvr rr Trekdi^aaaau, ;.yf,tr'\d iir hv.y ?!???V??"? ?' il;. wodraetii, yr^hwn a"i ("j '?r?y'?at icYc?tw??L?'n;?'cn-t.i?"it •>vfi.'gl gy.ia'r neb y mynont, ac a in y e;> ir-\g a fynont, ?c"r"f<?"t<?'t"????''?'?'?'" ?" ?-?.tv'??!t?'.nc)chwa).e.,tt<j.?i.?ydd y /?.7.?\ .t-?!,tud}'UMM!?ada!?()h?'ddu?Jy!H-?i '???"L' Y?n-?. y'.y?-? v —i'r s er maen. a saer eoeo.o 4vs. i -iSs yr wythnos; 0r, VFSS • u-iuiwrlledrau,o30s. ISOH.; crydu. o 3ds i 4*s.j teibwr, 0 Ms. i -,?;??ciH?v;.r\nyd;er,o?!)si "5s-Y"v??d o I Os. i 2s. yr wythnos, a'u lluinactli; ?n .fur-?scdig o 10 r?y? fara, 10 pwys o ??, a ? b?ysu??'? pwys o ,ie Uifwjr, o 8s t Ids. y car.' 1 troedUdd (gw vntb fesur); m'jr?:u.?n,o? i ? punt ? t?ocdicdd lestij) I)Ullt « y flwyddyn, a bwyd a Uety; gweision ty o 2(.) i 25 0 bunoedd y flwyddyn, a bwyd a lletv, gall dyn enill digon yno mewn deuddydd i dalu am ei gynaliaeth am wythnos. felly gallai unrhyw weithiwr sobr a chyuil, ddyfud yn feddianydd naill ai arian neu eiddo yno yn fuan. Yr yd wyf yn meddwi fod y llvwodr- aeth yn dwyn trauIcludiaù y rhai a ewyllysiaut fyned yno yn awr, fel yr ydoedd pan gyhoeddwyd y llytb>r vijo yn 1el vr pan g,v' l i(,e( l d y llv ti,r uehod, ond y florddsicraf i'ch gobebydd Addai cv- feiiio ei yniofyniadau at ysgrifenydd ymfudiad i'r swyddfa grybwylledig, felly ca wybod yr hollgosben- au o barth ymfudiad i'r cyfryw Dreiedigaethau. I Duias. GOMEB GOCH. I

AM RYWIAETH. I MR. CODDEN A'R DRETH AR BAPYR.—Mewn cyfa)- fod cysylltiedisj a'r 3Ieehanie's Institution yn Halifax, gwnaeth Mr. Cobden rai sylwadau pur ddigrif mewn perthynas i'r dreth ar bapyr. Meddai Wrth fyned i feliu gotwm ac edrych ar yr yspurial a elwid yn wast gottwm, hwy ddywedant mai peth go ddigrif oedd meddwi i Ganghellwr y Trysorlys roddi treth ar hwnw. Ac os gwelid y troliad o ben gadachau neu glytiau yn myned trwy yr heoiydd, hwy a ddywedant lUal peth go ddigrif oedd hwnw ) iod yn wrthryeh treth gan Ganghellwr. A digon gwir nad oedd y g«r hwnw byth yn meddwi trethu'r wast a'r clvtian hvn. Weitbiau fe'u gwneid i fath o seelidopyn' (m-uddi' ac a ddefnyddid i danio gynau. Ond nid oedd v Cangheilwr er hyny yu barnu fed hwnw yn beth pii- odol i gael ei drcthu. Ond weitbiau fe wneid papvr o'r yspwrial yrua, ac fe'i gwneid yn ramudegau a llyfrau ereill, ac yna er nad yw y Cangellydd "n gweled yn dda i drethu'r wadding a ddefnyddid i saetiiu petrus, eto pan wneid hwnw yn gvirwng i gwybodaeth, dyma ei gyfaill eu cynhrychiolwr yn dod yn mlaen yn ddioed, a chyn y gellid ei ddefnydciio mewn ysgoiion a llyfrgtllocdd, yr oedd yn rbaid iddo roi treth arno. Y TIMES A'R DIWYGIAD SENEDDOL.—Dywedai y Times ychydig o amscr yn ol, wrth son am IHliwyg- iad seneddol, fel y canlyn Nid ydym mewn sef yUfa. i allu dyweyd dim mewn pertbvnas i fwriadau ein Gweinidogion ond yr unig si sydd wedi myned allan ary mater ydyw, y bydd mesur y diwygiad yn fyehan—y n fyehan iawn. Dy wedir fody l!y woeiraeth ya erbvu difreiniad (disfranchisement) bwrdeisdrefi. ac yn bwriadu yn hytrach lielact!iti'r ctlj,,Ifi-aii)t, t-C eangn terfynau rhai o'r bwrdeisdrefi mwyaf cywil- yddus." Gan fed y Times yn dweyd fod yn debvg y bvdd y llywodraetb yn caniatau mesur rby fvclian o Ddiwygiad, efallai y byddai yn d la gan ein daillen wyr wybod pa faint a yslyriai'r Times ei hunan yn ddit/on. Tvhia'r Times mai y peth cyntaf a ddylid ei wneyd, fyddai tori ymaith oddiwrth y cyfansoddiad cvmdeithasol yraelodau pwdr hyny sydd yn ei worth ruddo-mewn geiriau ereill, byddai yu fodulawn i ryw ugain o'r bwrdeisdrefi pwdr gael eu tori ymaitb. r bwr(leis d re fi pNN-( ?-a?-I e Ond y niae yri erl)i-ii v Selie,i,i dii teirblwvddol yn afreidiol — barni, "nad ydyw wedi dvoddef llawer o herwydd cyfvnqclra yr etholfraint— ac y mae yn credu nad oes dim wedi dygwydd er y flwyddyn 18-32, i gyfiawnhau dynesiad mor agos at bleidl e, siad cvfl'reciiiiol az a ei.iiierv,l ilvt*r treth y tlodion yn lie y eofrestr ethediadol. Addela ar yr un pryd y byddai yn ddoeth wrth adolygu ein cyfundrefu .Seneddtd i ni siyfaddasu at sefyilfa gvf- newidioI y whdwriaeth." Os vdyvv'r tyrisd y byddai hyn yn Ddiwygiad mawr, htlaetii a iachus, a bod mesur Aruhvydd John yn d.-byg o fo 1 yn nil bychan mewn eydmariaeth, v fath gorach di fer ac egwan y mae'n rbaid y bydd mesur ei Ar- glwyddiaeth! Under nad ydyiu yn rboi nemawr o poel i'r chwedlau hvn, eto nid ydym yn disgwvl y bydd mesur ei Arglwvddia- tb mewn eydmariaeth i'r hyn y mae'r "lad yn ei ddysgwyl, ond megis ci gor- piiyn corachaidd ef mewn cyduiariae'h i Goiiath o Gath. MR. SALMONS, A. ewestiwn pa un a yd yw JI1 gyfreithlon yn ol evfreithiau presenoi Lloegr, i luddew eistedd yu Niiy J Cyffredin, yn debyg o gael ei benderfynu cyn hir gan fain wyr y tir. Yn ddi ,aii faiiiwvr y tir. Yn ddi weddar daeth yr achos Miller v iSoloinons, o fiacn y Cyllidlys, ger bron Mr. Barwn Martin,» rheitliwyr neillduol. Ysgrifydd mewn swyddfa cvfreithiwr ycl yw'r erlynvdd, oblegid y mae yn rhydd i'r neb a fyno gymeryd yra.chosifynu yi) erbvn y neb a drosedda mewn achos fel hyn a'r di fly nwr, fel mae'n darilen- wyr oil yn hysbys mae'n ddiau, ydyw Mr. Salmons, yr hwn a etholwyd ychydig o fisoedd yu ol yn aelod dros Greenwich. Dygwyd y cynghaws er mnyn gor- fndi v difhnwr i dalu tri o ddirwyon o £ o0'.i bob un, am ei waith yn cistedd ac yn pleidleisio yn Nhy y Cyffredin heb gymeryd y llwon arferedi. Ar ol agor y mater gan dda ileuwyr y cyhuddedig, dywed odd Mr. Barwn Martin fol F arhu yn un pw-sig dros ben, ac ar ol yr hvu a basiodd mewn lie arall, ac ar ol i un o gyfreithwvr dysgedicaf y deyrnas (Mr. Bethell) ddatgan ei farn o blaid v difi'yr.wr, nad cvmhwys fyddai iddo ef gyhoeddi unrhyw laru ben derf'vnol ar y mater, cynghorodd, gau hyny, fod rheithfam neillduol yn eael ei nneyd, a hod y mater i gael ei ddadieu ger bron y barn vyr y tymhor nesaf. Cytunodd Syr F. Kelly ar ran y di.Tynwr i'r cynygiad hwn, gai,- yi"i vad oedd un ambeuaeth ganlldo y ceid fod Mr. Salmons wedi gweithre.iu vn bollol unol t-;iitil. Cawn wybod ya tuan IJdLLCh beth yd- a'rgyfraith. CawnwybodyntUttnbHl.tchbethyd yw ey/raith y wlai ary mater. nilYFEL RLVI'TFOL—Yciiydig ainwr yn ol rhoddasom lytiiyr o eiddo Mr. Miall, Golvgydd y Nonconformist ar achlysur gwei-i.m yr eglwys (ie gweision yr eglwys meddwnj yn lladrata dwy Iwy ar- ian oddiarno am ilreth eglwys. Yn mben ychydig wedv n rynnaiiw vd cyfarfod yn yr un plwy restri ft I y byddwn ni yn dvwvdyd—yr un Vieer ag a gaf- 0,1,1 yr anrbydedd a ddarlien HythyrMr. Miall, yn v gadair. Yr oedd y tynhwrf a'r frwydr oedd yn myned yn mlaen yn v cy tarfud btrn yn warth i ddyn oliaeth cliwafthaeii Cristiono^aeth— nid oes un niatb f) drcfnyn y cyfarfod vicer.-iidd hwn—pan b'ygodd y Vicer ei ben i ofvn cwestiwn yn ddista« i'w wardein- I iai l, mae'r dorf yn anioesgar yn gwaeddi "dim J eylrinaeh. Ceisio 'd uu o'r gwydd'o iolion ymneill- | duol ddarllen papyr yn eynwys eyliif o'r modd yr e.cd.ii.i wedi gwastrafiu arian v plwyf, onJ fe'i I utali»vd i ddarllen dim gan y Viccr, am bid si^r nad oedd id yn ceni.itau i aretLiau gael eu darllcn yn y seiu-dd Mae'r gv- r yn eeisio myned yn mlaen efo ei ddariien er hyny, pryd y mae un b^a d yn gwaeddi, yn i.wtio, yn euro eu traed a*ti ti..ii, a "•wnevd »»ob t«rf diehonadwy, a'r ar 11 yn gwaeddi fod ar y Vicer ofn y gwirionrdd—y l-ydd y Vieer ei liur.an darllen ei brcgethau o'i hidpud ceiniog a gwaeddai rhai mor uchel ag y gaiicnt "Pwy a la I rataodll y llwvau Yr oe Id y eynhwrf gymaint, ft I v tarawo ld 'y plwvwas neu'r beadle un o'i fieb wvr a'i Hon ties h-dlti ei ben, a torodd yntau ei ffon draehefn ar ben y plwywas druan, a bu raid gulw'r heddgeidwaid i mewn i ostcgu'r eythrwfl. Deebreu wvd y cyfarfod LWll am dri o'r gloch yn y prydnawn R buwYd yn ymladd ac yn ffraeo fel by" yn Vestri yr Eolwi/s nsewn aebos eglwvsig hyd banner nos Ow. OW, ai fel hyn y bwriadodd.Mab Duw i Gristionog- aetli gael ei dwyn vml.ien ? CYSGRAIR DIRWESTOL LLUNDUN.— Cynbaliodd v Gymdeithas lion ei thrvdydd eyfarfod misol yn Ex ct«r Hall, ddeehrtu y mis o'r blaen o dan lywvdd- iadh Thh. Cassell. Ar yr esgyulawr yr oedd y Parch. -iri k R. P i tc,. W. Robinson, Mri. George Cruiekshank. li. Piaet-, G Lomax, ?.Iachester, a Kellogg o'r l ni l D,deithiau. Darllenwv-l llytbyr oddiwrth Fa'ber Mathew yn hvs bysu ei iod vn bwiiadu adncwyddu ei lafur dirwestol yn Lloegr yn y Gwanwyn nesaf, ond yn gofidio fod afiechvd vu ei atal rhag bod yn bresenol ar yr ach lysnr hwnw. Dywedo;!d v eadeirydd wrth agor y cyfarfod ei fod yn but hy-ierus y llwvddent yn eu bvmdrecbion cvn hir, fod lluaws mawr o'r dosharth gweitbiol gvda hwynt, ac er gwaetliaf y cynydd yn v boblogaetb vr oedd treuiiady diodydd meddwol wedi P, cvn lleihau. Er ariiser sei,vdiiai Dirwestol yn Lloegr yr oedd llai o wirodydd yn cae! eu htffd o Q3 i 21 iiiiynau o alv. yci, neu a ebyuier- yd y boblogaetb i'r cyf- if 4i o filiyr.au o twstli X. -4 i yr ;ajrian i!I (bushels). Dywedai iir Lomax y byddai yr arian a werid yn yn unig am ddiodydd medilwol vn ddigon i ddiliadu 2100 obobl o'r idau ryw,80,0;)0 o blunt, a darparu elusendai, a rhØjo; Ms. yn yr wvth- nos i 1000 o bobl dlodion. ) rtgbyd a di-en o yspytai. vsi i'r bonlngaeth, di "opedn'r bragwvr. i>rwywvr Pa as Gwydr. a syniMu lulaeth i'r holl Ggmdeitliasau en fyd<iol, addysyindo! ae elusengar, a chynbahaetb yrymnoddwyr Pwv!dd a Iltuiiraraidd: ae ar ol gwneyd hyna oil, fod Jt!3.>0,000 mewn Haw yn ngweddill. MR. III'MF..—Y mae Mr. Di raeli yn ei "LINN"? by wvd Ar-jl wydd (ieor^o Kentiek yn defn.vdri >'v ijeiriau canmoiiaethol caolyncl wrth son am yr aelod flyddlon dros Montrose; mae Mr. Huaie yn ben ar ci blaid lie!) neb yn eynfiaeiiu wrtho. I-'e wnel 'cncdd,t1ai dyfotlol ¡Ofi,t'J:JI'f a'r dvn iivimd hwn. yr aelod mw'af g w(ith':H o'r Ty o ba Lit' mne C'e Yn?wr?ndH.d. Cfeirir at ci la!ur ar b.vyllgorau cvlioeddus yn anil !n'"I Lyo, ae n'l efa'b; c:jr W ddarfu iddo yn ystod gy;la o dv'enddeng ni'y'.udd. a c n o  ac "n ll\! 0 d.m airilylehiakm c 'ar:?ad diiiawr, inel' 93 illai:t a, unv,itl, ESFSLLAD DWEINIDOG GYj<,U.I1-:¡nFA 0 EGL.V.'Y" LOEGR. — Boreo dye'd Sul wytlme-s i'r diweddaf ymiieilidnoud y Parcn. 1 euison Catle. A. \r hwn a foasai a n lawer o ilvnviUloc id ya woir.ido^ cape! Esuooydo.oi ( anis e, Kenoiugton iiiewp Li11 t vr Eglwys Sely.iledig. Gwydi'id o'r U!a; n fod Mr Culh; a Jluisws o'i gyfeiilion vn bwriadu t ri en cv- sydtiad ag Ealwys a bcas.i capci | yn eael ei adeibidu ido'o yn rhxwie \n ng!i\ii.y-.iu^ [ aetii Keniiington. Pa uu bynag, trefuv* vd uad edd cupel Caiii le o liyny aLinu i t'o.i yn ta;»« t esm.b ddol, ae mai Mr C ilTe o dan gyfntwidtad aiui?yi<-h:a 'au rethau oedd i rOi1 y gweimd-'g. zir reti I Sul i eglnro'r amgi lehi.id in yr oe'd yu-> j-yuull eiddfa t>a d^iosog Yo, i brcsetl-, eyhoedd-wld f-Jr. | ('alie (;i re^vn-nn dms vi« :edlduo. He "I'a hn;b' ei fcd wedi vinuno k pbbiid Ar^lviyddes U'")t!!?'<?') Dy?cd'iyt).arha.)id<i-f!;ydd?i.!i:t"'ed?L?'?'s Lt'p?r,o herwydd yr oe-id yi, eu mii«r eymeradwyo. iliitl'l 11-1* 'f,,cvv.d;la(lati m ie r oii(i g%N-r)ai :I ae u,v r,,ii > n t yduno a golygiadau J'h?. Culfe, ae yn aros gvdag d ei scfjlila newydd u weinidog Ymneiildnol.

DIOLCHGARWCH I DDUW AR DDECHREU BLWY DDYN. 0 Saesoneg Addison, gan S. C. S. Pan yr ystvriwyf, 0 Dduw cu, Dy drugareddau tirion, Rhvfeddod, mawl, a chariad sy Yn 11 wyr orchfygu 'nghalon. 0 p'odtl y datgan geiriau'n iawn Y diolch wyf yn deimlo Mor dwym o fen fy mynwes lawn, Ond Ti a'i gweli yno. Y mgelerld ac amscrol faeth A roist i'm bywyd egwan, Pan oeddwn yn y groth yn gaetb, Ac ar y fron yn taban. I'm llefain eiriad, Arglwydd Dlwyn, Agoraist glust tosturi, Cyn imi ddysgu taenu 'nghwyn, A'm meddwi gwan, mewn gweddi. Rhoddion heb rif a ddarfu'm gael Trwy d' ofal tadol, tyner, Cyn gwybod o ba fl"nlon hae! Y tarddai'r cyfryw fwynder. Tydi a'm cedwaist I bob cam Yn llwvbrau lliihrig i'euctid, A'th ddirgel fraich a'm dug, heb nam, I oedran gwrol bywyd. Trwy lawer pervgl, trangc, a gwall, Gwnaeth imi ffordd ddiangol; A thrwy dwyllodrus rwydan'r fall, Oedd eto'n fwy niweidiol. Bnm ar glaf wely'n wael fy nrych Rhoist im' o newydd iechyd A than euogrwydd mewn tost nychf A'th ras adfywiaist Pysbryd. Cyfrenaiat imi yn ddiball Ddigon o fydol feddjant; A ehylaill serchog, ffyddlon, call, I ddyblu fy holl fwyniant. Nid v fraint leiaf i'w ehoffhau Yn inlilitb pob rhyw feudithionr Yw ealon siriol i fwynbau D' aneirif ddoniau mawrian. Am dv ddaioni mawr bob-pryd, Tra paro f" einioes goaiuf; A ch%yed*vn, inewri minktimch byd, Ag nwen newydd canaf. Pan saif rhod oafur pan na bo Na nos, na dydd, na blwvddyn, Cadwaf dy gariad bytli mewn co', I'm diolch ni bvdd terfyn. Dy feli, Arglwydd, fydd fy ngwaith, Trwy fv holl oes anfarwol; Ac 0 i ganu'th glorlydd mtith Rhy fer yw oes dragywyddol. CLASMOR,

-0 Y LLONGDDRYLLIAD. Acth vsbrvd ystorm i roi tro trwy yr eigion, Cynhyrfai e'n Cin ar gyfTvrddiad ei law E ferwai o amgylch y tonau brigi-cynitiii, A'r gwynt ymgodyinent fel eewri di-fraw i Y mor oddiianom yn ymgynddeiriogi,— l'n herio i frwydr taranai y run, Gan luehio v Ilesir oddiamgylcb fel gwegir Y mor mewn llidiawgrwydd ddynoetbai ei fron. Yr awvr uwchben fel pe wedi cytuno A'r mor i'n dinystrio yn llwvr mewn un awr; t'n ewniwl yn dvfod, un arali Tti rhuttiro, A'i olwgyn froehiawg, a'i awydd yn fawr; Os Ir.IVV'ii fy n»olvgon o amgvleh i rywle, Caufyddwn fod dinvstr I ¡'i¡;ù gorphen ei waith, A'i wcisicn yn gwau drwy eu gilydd dn\y'r nwyfre, I uno i'n (lIfa ar donau'r mor maith. Yr hwvlbren a holltodd dan dJyrnod y corwynt, Y c win par. d a dd'rvsodd, a d ry 1 li odd lly \v A phawb tna'r nefoedd eu gweddi ddvrehefvnt, Nid oedd allai'n haebub o'n pervgl ond Duw. J Y nos ddaefh draehefn yn ddgofus ei gruddiau, A thros yr olygfa hi dynai ei lien; Ac ¡¡mbèll i felilen o'r cwmw I (idlai weithiau, A tharun o'i hot yn ymrolio tr%N-vlj- nen. Yr angor cadarngryf darawyd yn blvgion, Gan nertli y daranfollt. ysigwyd y llong; Y lly wydd ysgubwyd gan foryn i'r eigion, Wrth waeddi am gymorth ei lef oedd yn flung! Y tonau esgynent i fynu 'n rhyfcrtbwy, Ac wed'yn fd ser yinwasgarant ar daen Ac n y man chwem darawiad ofnad wy, A'r twrf fel yn gwatwar y daran o'r blaen. 3"611. LLEW LLWYFO» -0

IIIIYFEI, Y BEITZDD. Juri Priodas iStencjn Morgan." Gwrandew'.h ar stori slic, D.iarleawyr yr An/sera/l, 1111 draeihafi chwi 'n smic Yr banes mewn byr einau Hi ;ietb yu rbyfel tost, A phawb yn ffustio 'i elyn; II ?b hidio am y gost Na thalu am y Dclyn ■ NVae ff.tl (ii ral lal lal, Nvue fl'iil (Ii I-al lal lill, VVac flol di rai lal lal, Ral di ro. Darih "1,)RWEP.Ttl cii" maes, 1 slensio p"b halLI¡¡rdàwrj CanedI)wabei straus, Mewn ffrwgwd mawr a ffwndwr: P'le 'roedd y dduwiul grefit A nvddodd Paltstinti ? My hoys look orer the left, [Dinah. There's somebody in the house With Fe stripiodd e«V a chrys, Codo id ei ddwrn vn fnnn; Rbuthrodd yn liawn o frys I wddwf (iwalchmai druan; ? A hrath, a. chic, a chnrtc, Fe'i pwyodd ef yn nrw, And r. i tit ilie frightful shock, 'RocdJ Parri'n haner inarw. Ond wel e un yn d'od Gan waeddi, "f.ur pla' bobol, Chaiff petli fel hvn ddim bod, Mae hyn yn afresymoj: GOTIFYNTAWC vdwyf fi, Mi 'miadda ffo fnRWERTn; Er cymaint yw ei fii, ui beat him and his coelcerth. Chwyrn chwythwyd y 'Corn Gwlad," A gwnaed y rina: yn union; gwerth eu stad, Ac eraill haner coron 'Roedd Cymru o un fryd Yn edrych ar y fattle A d'wedai llane gian bryd, By Jove they're furious cattle. llai. hwi, lads b;:(h, pall' pwfl Hwi Iorwertii! liwi Gorlx niawc Y'r vdyeh o'r un stwfl A'r pranciawg feirch rhyfelawg Bravo, niv boys, inedd un, G > it, medd rhywun ara'.l: Ond meddai tyner full, o d.1 ma bobol anghall. Yn nghinol v twrw mawr, y cabivd't ali null'ru"t!H, Y ffrwgwd i (you ae i bw! Y dy i'n u a'r ysgeirio Y (I.,rl?l..tl ,t'rvsze-zio Sef ceisbwl yr Amscni", A thi-t)(I,,l !iliw a!tn o'i gap, A spwyliodd y spirt yn ddiau. Y ffreno goreu i gvd. Yw ffreuo ffrae grtfyddw' A r liesal i! y D\ ii; Yw cieio r.iT\ farddonol: Mae olew gwin a run I ni,wii flr,-)c feirniadid, A miwsjg dord a duel. Yn llenwi row gerddorol. MiW pleser mawr o hyd Wrth fwlio beirdd a beirniaid Fe dy'r ia bob d v by d, Fod beirdd vn haner diailiaid Ac os na eliredwtt hyn, fvnweb i feirdd nwy«lwyllt, Pob Coch. a Do. a Gwyn, A Dewi Win o Esyilt. Hoi web y Ch« arae Teg," A hoi well Inian Myfyr; A'r prvdy'dd lleUn'i geg í Fc: tiivr Gofvnwii; i'r hoi1 feiidd, 1 ob Ilciidwr ac y>-y<dawr, Pwy bia odbiu beiidd i Miit.m,ai Icuan lonawr ? CrtÍ iomi oddi draw, Gol 'vnnn eacewn rhodres; 'Rmfgwedi llosgi'm llaw, \Vj tii roi fy mvs yn y .;ry v\ ts: VVi I. dy ria lie ly lit fh wr, () sin-i again ;\1'5S Lncy; Rimid imi stopio'u awr, Neu liti diy Ffarin^r" MI Pnspy. loLUAHKM.

ADDYSG YN MBENMACHXO. <?n ?Sy!w<!i Cvmydog" yn ei lvtbyr, fo 1 gwell- r'ir.t mewn moddion addysg a ehynydd mewn gwy- h..<'T!b Y.t betli?lu ilw i-teivii ar- j.t?.?d a pblwj ivdd cvlleiyh i Benmachno, o ran mantcisiün a \.Petlsd'erlu, chwynai yn fawr M t,.?o'i(?vp!?Yiuc!:od yn su, do yn daymaen d( yfn a(!Ii i anwn Ib.)(Iftelli V iaill itr ol v ?evnrhaiJ?dderf'.dhynyu N?ir. O.d wrth vstvricd ond 1117 ffSf yn unig, prin y gellir dis- wyl i bethau M yn wahanol Md ydvw y tngol- ion vn q?Ybod dim am gynydd a gwelhan n.?au ?i I ..?? ??b.?.-th, ?- fel ag i d< c..yn un- rhyw gymhelliad i ddilyn en hcinpl E\(] "many, h ?d? ??   ? ?'y? bvd dif'vwyd, o ganlvmad byd duldylanwau arnynt hwy t??v. ? oIl tnallnn i derfynau eu pavyf. Os ?'i.,nid .cso?? A,S'RA{; '11 cad ;¡ ,-r boll drir-o ion— i> CANT vn ol eyi- ..D°i.i.rM..?.?.?.? ?? ?n '') ?n )?w yn y pjwyf, ac un ;pertnyn i'r E-lwvs Wladol, yn myned y- bob Sabootb, «•-] L OeS VP VN o'r chwcch Y» dcrb} n yr J?c??/' Gellir es»-U5ndi yr olaf, c? am y ?. mae yn an- hawdd ybod i'b i le yr ant ? ynvdyn eu ht's?uston ?'d blaenotiaid ? dysgawdwu' y ?.bl diu. i ) ? ?r hL?? ,d.brvd.r.adiy?drcchamwy? ??.th evffredinoT, ac am wyb? Sl{yllfa, helynt.on, a chyn -dd ? ?'da ??bo.t?th yn !?hy.nru,<? ? wn.i-t nn ?drcch i Mrbyn y ?.yd<h.nr, yn yr h\i'n y ??" nf'?dh-o?Ythn?i?Ui?erthy??a gan y Go ygydd ar wahanol .lesfvn? dyddoPl, pwysig ? budu ;f'i .'<? o-?vstadia ? c.thy.?an unrhywne? -i.- rynTdevra.s, pa ryf.ddfcdytr?.-ou ??.v?,n?nrhi.?<!dadai.n? acy.ya?- Hncni wrth ddwyn iau drom unwY.'?' .??? (ieiUv "C'ymvd?" ar?r.D. ?s,Mr. R. V-un "(-.n?cs?." a"M?cb?.na. t.?nhyr; u y? f..I?? at en dyledswyddau. Gooeithnv>f, ac If vn ytnydog, "ad ydyw mor anwy .ouus o der- bvniad a'r crocw ocraidd mac'r .h?.?.. ?..?/? -ii ei gael g ;t n y yn „ ?,?-.??.-<A???? V ?'? '? ??i.n,?naMdyi..u i''???"ey<t!.y.')t vr Anrerau Yn t'yf?h na galw ar y persouaa a nndn "Cy' ymydog," onid wwy ?"?'?"? 'y'?" '?- ?ei. y ?y?.n!y.o' a'u c,.?yb i y.do ?UMfy? y gwaith pwyMg o ddarparu m.-udion cyf- addas i s"vm?d ymaith anwyboilaetn, pn «ie• v 11,?di, y ctni, vtrais,Y g"r:hr?m,a'r?)?.h?.? der a ddyoddef?nt, a'n d?vn i lawn ?ddti.Ht o ,r .L <)ifhi"!)c?'"hv.!i«;. Dvfmenwauy??' y.—?"? iUehad, Y?w? Tynewv'Ltd; Mfisdii L:.H"H'?.,c?- c,, C a e. ,,y dD. i t ?) i) (, r t s, I., ? 1;" d ?hus ?'bcits, Carreg, &e., &e. l)yna ddynion j> ?)fH" <md.vnio"yndc?Itr.vybn.fi.uti.ywi.???.'?' ?.t!?' a all Sy'Y'?""? '? ?'?-?? d-vlaf c 1 „o' 1 a dynion a all gyd-dd wyu iiu %,A, ? a f rj??.j f „ dd?d?? 't adYnion a ?H gyd-<!?vyn a .uwya. gu'syiiu,s d m in^ wn anw'vbodaeth o ?r kL;Cial. Vr ?,?.uf.rcu<? |u.jl ? ,.?.,u? ond c.??s- er ty ngofid, nad y..)« l( ,;v7.,n, i,y-j, n dvfod o Haen eu Vd'I %A. ?'l. it,Lit I i 1" ,.?, <v ,,?a.th ond o'c?edd. ilygaiu, gull I I I-Ij V1 r tiddoeb, &c., DIPWYLL.