Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

20 erthygl ar y dudalen hon

' ■' ■ - " 1 i i i.. i i —…

At ein Go heb wyr.

LLUX DA IN". I

LLWYRLOSGIAD YR AGERDD-LONG…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

LLWYRLOSGIAD YR AGERDD-LONG "AllAZÜ" A CHOLLIAD LLAWER O FVWYDAU. un o'r digwyddiadau mwyar arswydua a gymer odd lo ers llawer o tiynyddau, ydyw llwyr ddinystr iad ilytliyrioug yr India Orllewinol, yr Amazon," trwy dan. Hwyiiodd o Southampton brydnawn ddydd Gwener yr ait o'r mis hwu, ac erbyn ban ner nos, nos Sadwru, yr oedd wedi hwytio beibio i ynysoedd Siciliy ac wedi myned tua 110 o filldir oedd i'r gorllewin-de-orllewin o'r pwynt hwn. Tuag IIghin mynyd cyn tir), boren Sul, clywid y newsdd arswydus fod y ar dan. Mewn ycbydig o fytuulau torodd y tllamau allan trwy'r glatvrddoiau 01 a b!aen, a lledaenodd fel tan gwyllt ar hyd fwrdd y llestr. Yr oedd 110 o forwyr ar ei bwrdd k ol i) fordeithwvr. Hawa dyehYlllygl1 nadesgrif- io yr hyn a gymerodd le mewn oanlyuiad. Yr oedd hi vn nos dywell, y mor yn bur dymbestlog 0(!? f t i )),I) lios (I a'r rhan vil en gwelyau. Rliuthrodd cynifcr tig a ¡¡I:ai :H y bwrdd mewn dychryn, rhai 0 lion, ynt wedi banner eu llosgi. Yr oedd uu foneddig- os yr iiori a dybid oedd Mrs. Maeluren yn rhedeg i fynu an i Lnvr hi un wallgof, gan crty\! ar ryw uu gvme*»"d gofal ei phlentyn. Yr oedd rhai yn penliiiio «« yn gweddio ar Dduw am drugureJ.1, a'r ileill yn llefain fel gwallgotiaid heb un lie i ffùi, Yr oedd y Cadben (Symons) with ei bostyu bur fuan a gwnaetb bob ymdrech i gadw dysgyblaetb a defuyddio moddion er ditfodd y tau, ond yr oedd rhuad y tonau, a'r ilLulIau, a SWI1 y rhodau yn taro'n c!iwvrtnvybi ar y dytVoedd yn boddi swn ei lais ac fellv vn gwneyd ei oreiivmynion yn liollol ddiflllld, "Er fod pob ymdrecb wcdi cael ei wneyd vn y dechreu i dditibdd y tan, cyuyddodd mor I 'tll- tertII a chytlym fel na feddyliodd y morwyr a phawb am ddim old am y eychod. FfuJd y o oddiwrtb y peirisin- au, He o ganlyuiad yr oedd y peirianau autertli yn gym'r iiest) trwy'r dyfroedd gyda chyllymder nnwr, vr hvu oodd yt) euyn y llltiiiHU yn fwy cyuddeiriog. Ymddengys fod naw o gyebod yn pertbyn i'r "Amazon" nifer digonol i uchub poll cuail olld ar ei bwrdd, po buasai amser i'w gollwng i'r dwr yn iawn, a myned iddynt yn diefnus. Jdauwyd y cwch cyntaf a ollyngwyd i lawr yn ddiocd, ond daetli morvu a dymcbwelodd ef a boddwyd pawb oedd ytnido. Dymchwelodd yr ail gweh hefyd mor fuau ag y cUfyrddodd a'r dwtl: ohenvydd ryw anffawd mewn canlyniad i'r brys gyda pha un y'i gollvngid i lttwr. Yna llwyddodd Mr. Vincent un o'r morwvr, a mab i G tdiien Vincent nn o hen swvddogion y cwmpeini i ollwng i lawr uu o'r cyehod bvciiaiu, ac yiua d'g.vyddodd un o'r pethau rJiyfëcldaf mewn cysylltiad a'r digwyddiad arswydus hWll, Aeth Mr. Vincent, a mordeitlnwr, ao un neu ddau o'r morwyr i'r cwcll tra yr oedd yn hongian bron yn uuionsyth wrth y llestr, a daliasaut eu gdfael tra yr ydoedd yn siglo gyda- ysg'.vydiadnu ofnadvvy y l'ong, hyd nes y Ihvydd. 1 vvyd i dori y rbafifolat oedd yu cvdioi eweh with y Ilesti-, pryd v disgvnodd y cwcli a hanwyd ef a dwr yn ddioed. "Gyda gwroldeb digyflelyb, pan oodd y cweh bach hwn vii cael ei luchiogau y tonau cyn ( 1 1 (? i l i o(", cv,iiei-o ?(1( 1 N 11 ?-I V(])-Nv oil,] ddeiiiog, cymerodd Mr. Vincent, er nad ydyw ond llengcyn, lywuldiaetb y cwch liycban, gondiymyn odd ei waghau o'r dwi'r oreu y geilid, ac leI-ly ll vyddwyd i ddal at- wyneb y tonau hyd nes y daetbinvyd at y bvwvdfad, vÍ1 niha un yr oedd ycbydig o'r rhai a" waredwyd. Yi- oe',] I v (!(ILLU goreu allau 0 gyrhaedd oherwydd v fllamau. Gorciiymynodd y Cadben nabo i I, i'r evc I I- od, yr hyn oictiymyn a ufuddawyd" bvd nes yr oedd y fHaIHlIll yn ei gwneyd yu annicbonrniwy aros yn hwy nr y bwrdd. Gwelwyd y cadben am y waith olal gydar dyn wrth y llvw yn goicliymyn iddo droi'r Hestr gyda'r gwynf. Ar ol 1 Mr. Vin- cent a'r lleilt gyrh;iedd y bvwvdfad acthant ar ol v l!p,tr gan dJlsg\V: 1 ctyu CYlllilOrtlJ i l'ai ereill. Laufuasaut niter mawr yn y cadbenfad mois vn gwacult am help, ac ar yr un pryd canfuasaut ddeuhwylbrenig heb fod nepell oddiwithvut, acyti uuion coliasarit olwg ar y cadbenfad. "Pu 1:11 II gymorwyd y bobl oedd ynddo gan y llong ddieitbr vote a ddymchwelwvd ef gany tonau nis gwyddeut. G.vaeddasant holl cgni I o nifer) ar y Hone, ddudthr, a thybiasant eu bod wedi cael eu huteh ond ni ddynesodd atynt mewn im modd. CfttifijJ perygl i'r bywydfad suddo goi-fii arnynt adael y llestr banner llosgedig yr hon a welsaut yn suddo yn yr eigioll tlla- phump o'r glorli, a liiwyfo yn ei-L ri y tonau a'r gwynt gan geisio am bin Fflainc y lie agosat yn ol eu tyb hwy. Tua banner dydd. dydd Sc,], Pyt)ierwvd liwv gnn y Mni-gden" 0 Lundain^ Cadbeu Evaas 0 Oaerdydd, yn hwjlio i Carolina Ogleddol ;—Dangoswvd bob tiriondeb iddynt gan Gudben I*]runs a glaniwyd hwynt yn ddiogel yn Plymouth. Y mae llythyrau o Brest yn bysbysu fod cbwi-ch o'r mordeithwvr a phedwur ar bymtbeo- o'r morwyr wedi glauio yno. Gwnaed ymchwiliad i'r achos gan y cwmpeiui ddydd run, ond gohiriwyd yr ymchwiliad hyd nes y ceir ty si ion \chwaiiegol. Mae gwahaniaetb bain mewn peltbynas j'r 1 long oedd yn YlDyl yr Amazon." Mae y rhai hyuy ag sydd yn tybied fod y rhai oedd ar ei bwrdd wedi clywed gwaedd y rhai oedd yn y bywydfad yn eu beio yn fawr am na ddaethant i'w cynorthwyo, tra y mae v rhai SI dd yo tybied 11a cblywsaut bwynt yn Lttruu eu bod with agoshau at yr agerlong losgedig yn 13 b. ied eu bod wedi gwueyd yr unig beth a allasai dyn- oliaett) a tliostui-i en cynbyrfu iddo. Y mae pob caumoliaetb yn cael ei roi i Mr. Vincent am oi wroldeb, a'i bwyli yn yr amgylchiadau enbydusyr oedd ynddynt. Dywed 1111 o'r msrwyr o'r enw Mnylin, fod do- Iefaiu ac oeheneidiiiu auobeithiol y bobl, yn nghyd agysgrechiu.d.j.nyrauitHiHaitiocddynctteleu llosgi yn iyvv, yn swnio yn ei glustiau yn barhaus, Gwelodd itiaws mawr yn rhuthro ar y bwrdd mewn braw, rhai o bonynt wedi eu llosgi yn dost. Yr I oedd rhai yn syrthio i lawr yn 1'arvv ar unwaith, neu yn llewygu gan ofn. Yr oedd yn cofio gweled bacligen bach yn i-liecie, at- v bwrdd, a'i wvueb wedi llosgi yn arswydus. Tra yn parotoi y cwcli yn mha un y diangasant hwy, gwelodd l'orell yn i rhuthro o'r caban ary bwrdd. Nid oedd gauddi am tlani ond yn unig ei chrys uos, gwa-fod yr hwu, yn nghyd a'i choesau, oedd wedi llosgi yn dost. Rhoddwyd hi duir gwaith yn y eweh a aciiubwyd, ond gomeddodd aros. Clywodd lawer vn frysiawg yu dyweyd wrtbi y rhoddeut ddigon o dd:dad iddi pan lyddent yn ddigon pell oddiwith ynong, end yr ocdd ei gwylder yn gryfach na'i chfn'iadateiben.ioes.auaro?odd' vn ol i dMn?n. Yr hyn oedd yn g-wueyd cyflwr y dyuion arfwrld yr "Amazon" yn fwy eubyd oedd yr anmhosibl ) wydd, o herwydd y gwres, i atal ysgo.?iad y prir- iannau. Vr oedd y cyflymdcr gyda pha un yr ocddyra?rddtostrynmynedyneigwueydy!?. b?th annichonadwy i ouwng c\voL i'r dwlr heb j iddot?nwi. %v?l d licit o lcivf a Holl nifer v rhai 0 waredwyd, Hen o Iciaf a wyddysyn brcseiiol en bod wed?u gWMedu, ?h-w 4(5. Ar goll 115 Y mae tausgriifad ar droed' er cynorthwyo teuluoedd y rhai a goilwyd. Y mae Iaer Southampton wedi cyfrmu £tQ, Yr oedd y Cadben yn wr medrus, ac nid oedd ond ycbydig er pan briodasai. Y mae yn anhawdd dvchymvgu gofid ei briod pan fYnegw)'ù iddi yr ha nes tor- calonus. Gan fod ymchwiliad i mewn i'r achos o'r trycli- ineb hwn yn awr ar droed, ni wuawu ond cry bwy 11 y dywedir tiiiti gwres mewn canlyniad i rygniad y pciriunuau oedd yr achos iddi gymeryd thii. Yr hyn sydd yn ei gwneyd yn fwy arswydus ydyw, fod y cwmpeiui wedi gwrthod cymeryd peinant Mri. Seaward a Capel er diffbdd tan, gan ddyweyd na tyddai agerlestri bvth yn cymeryd tan, er nad oedd y peiriant yn costio mwy na £ 200. Costiodd yr agerlong wecii hon tua £ 100,000, ac yr oedd gwerth cymtiint a hyny dracliefo yuddi. Cyrhaecldodd y "Gertiuida," llong Isellmynaidd, Brest ddvdd 1,1 un diwe.i iaf, gyda phunm ar hiu'nin I. (allan o'r 40 a acbubwy <) o lorwvr a mordeitiiwyr yr Amazon." Dywet gohebydd o Brest i'r Morning Chronicle, fod saith o gychod wedi eu hachub, ond allan o'r saith na cbyrhaeddoild ond dati" "Gertruida." Codod 1 y cwcli cyntaf ddydd Sid y 4ydd, tua baner awr wedi chwech yn" yr hwyr, a'r ail saith or gloch boreu ddydd Linn. Ofuid fod 4 neti 5 o gychod eto yn ymdrechu gyda'r tonau. Yn mysg y rhai a ddvgwyd i Brest y mae dwy fenyw a phLiiityn, a gellir d\cbymygu am eu trueni oddnvi th y ffaith eu bod wedi bod vu dyoddef gerwindeb y tywydd heb ddim bron am danynt am tua 48 0 oriau, oblegyd yr oedd vr elf'eu ddiuystriol yn difa'r llong mor gvflym fel mai prill y cafodd y rhai hyny a godasant o'u gwelyau h;imdden i dallu dilledy 11 am danynt. Y mae uu o'r benywod hyn wedi ei llosgi yn dost, er nad yn beryg'ius, Yn ystod yr boll gynhwrf, pan 1);I( l vii t S, cl oedd pawb yn ymdrechu am eu heiiiioes oil bun- am, iiwyddodd y ferch hon i achub bywyd ei bachgen, plentyn deunaw mis oed, er bod liawer ei-ei l l o'i cl)wir)t)its 1), ereill o'i cbwmpas heb ganddyut neb i ofalu am danynt ond bwy eu human wedi colii eu bywydau Yr oedd ei gwr hefyd ar y bwrdd. Y mae hi, druanes, yu tybied ei fod wedi llwvddo i ddianc yn un o'r cychod ereill, ond y mae y rhai a wared- wvd Yl1 yr un eweli a hi yn meddwl yn grvf ei i'or "e ii cael ei chwythu i fynu lioug pan dan- iodd v pylor. Yn mhlith y rhai a waredwyd ac a gvmerwyd i Brest, y mae Cymro o'r enw William Evans, hrawd i'r Parch. Eiurvs Evans, gweiuidog gy lia'i TJ UI'UJ UUlou VJUI VlfHllild yn Ala'ig'jlo. j

---FFPAINC. I

AWSTKIA.

-TWIICI. )

IDEIIEDBAKTH AFIUICA.I

-I A'MEIUCA. I

NEWYDDION CYMHEIG. I

Family Notices

[No title]

i MARCH NAD YR YD; LIVERPOOL,…

; MARC 11 NAD Y GWLAN.

MARCHNAD LLUNDAIN.

CANOLBRISIAU YMHERODROL.

LONDON CATTLE MARKET.

liverpool cattle market, jan.…

PRleES CURRENT IN LIVERPOOL.—Jan.…

METALS.