Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

20 erthygl ar y dudalen hon

' ■' ■ - " 1 i i i.. i i —…

At ein Go heb wyr.

LLUX DA IN". I

LLWYRLOSGIAD YR AGERDD-LONG…

---FFPAINC. I

AWSTKIA.

-TWIICI. )

IDEIIEDBAKTH AFIUICA.I

-I A'MEIUCA. I

NEWYDDION CYMHEIG. I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

NEWYDDION CYMHEIG. Y mae yn < fid us j(enym cin bod yn yorfod gad ael llawer i/tirn 0 newyddion Lymreiy alltin o'r rhifyn htvii eto-G-JT,. Gogledd. I Y MARCHNADOKDO -—G wenith O 12s. L is. yr lC8 c bwvsau; llaidd, o Ss. i 9s. fie. yr M7 o buyf-au; (. ciiv! o os. i 135, yr 105 o bwysau; Ffa, o lb. i Hs. 3c. yr 180 o bwysan Pys, o 9. ;ic. i Kis. yr 18-) o bwysau; Blavvd Ceircli, o l'2s. fie. i 13s. yr 120 o bwysau; eloron, II ;")s, i 63. (it;. y 210 o bwysau; Ym- envn lues, o 9c. i Is* y Pwys; Y Itlenyn hallt, 0 e, i 10c. y pwys. TIIIEUFFOI'-DI) CAER A ( IMERGYIII.—Y trafnyd am yr wvthnos a dd.iweddai Ion. 4, 1852; ar y brii'lindl 192 10s. 3e.: Wyddgrug, £ 141 Is.; yr a«erddlougau, £ 143 6s. 5c.: y cyfauswio £ 2,47(1 I (js. 8c. CoswY.—Ctwb dillad-—Dydd Sadwrn, Rhag. 20, cvtarfyddodd 50 or tylodiou mwyaf angl.unus a methedig vn V piwyt hwn, i dderbyu en rhanau cyfartal 0 ddefnvdd dilladau o'r eiwli, yr oeddvnt oil wedi rboddi" 0c. yr wvthnos i fewn, a thrwy Arglwyddes Lrskine, a chaiedigrwydd amryw elus- en gar wyr yn y dref, dyblwyd y SWIO i bob aelod, a hul- miiehwr mor garedig a gadael iddynt gael y defnyddiau "bron am y cynb,isian, dvgir y clwb yti iiiitei-i dan aroiygiaeth Mrs. Morgau. BALA. Rlly/JUdd i berchenogion anifdliaid.— Ar nosweithiau Mawrth It lprcher, Rhag. lo a'r 17, bu i ryw ddyhirod fyned i feudal a marchdui Llwynyci, Penmaanfav^t Coedyfoel a yn y gyin'dogaeth hon,^r chyplysu yr fUiiteiHaid ) j gerfydd eu cynffonau a 11 myngau. Mor hawdd I fuasai iddynt eu cymeryd ymaith. percbon- ogion arjHeiiiaid ddarparu cloion, a boU yn fwy gofal us gyda hwynt. bo,. yi, t' BLAENAU FESTXSIOO.—Cymdeithas Lenyddof.—Sef- ydlwyd y gymdeithas lioii erys tlia dwy flyueddynol, gan ycbydig o ddynion ieuangc er cynorthwyo eu gilydd i gvnyddu rnewn gwvbodaeth a rhinwedd. Cy- naliant eu cyfarfodvdd yn bytheftiosol yn yr Ysgoldv Cenedlaethol. Pechreuir pob cyfarfod trwy i un o'r aelodau adrodd darn 0 ryddiaith neu farddoniaetb, yna treulir awr i holi ar ddaiaryddiaeth a Gramadeg, a'r gweddill o'r amser i draduodi darlithau byrion ar wahanol destunan:—niegis, Ol'ergoeledd, Hunanol- deb, Geirwiredd, Hynawsedd, Uiwydrwydd, Hunan- adnabyddiaeth, Goncstrwydd, Gostyiigeiddrwyud, Penderfyniad a Dyfalbarhad, Cymeriad, Masnacli, jtiiyuum, Amser, unyietidoaau natur, yr Av/yrgyleu, 'IIT-ja.iaetli, ILDISN.S Caiaen (nok. ('O!UT)!»- its Nos Lua, llhag. '-2'); cviia'uodd y gvm- deitbas ei thrydedd gyfarfod cyhoeddus, prvd yr oedd y Parchn. R. Killin, St. David's; R. Parry, (Gwalch- mai), :drd. t, Thomas, (Eben Fardd), R. Roberts, Dwyryd), a W. Williams, (Gwilym Ystradau) yn wyddfodol. Llywyddwyd y cyfarfod gan D. Evans, yr hwn gwedi i Gor Tan-y-grisiau ganu ton, o dan lywyddiad Mr. H. Hughes, a eglurodd ddyben y cyfaifod, ae, a alwodd ar Mr. R. Walter i draithu ei resymau dros ddysgu yr iaith Gymraeg, ac i holi y Gymdeithas mewn Gramadeg. Yna tradcloclodcl Mr. H. Owens ddarlith ar natur a defnyddioldeb dwfr. Yna anerch- wyd y cyfarfod gan Moelvvyn-fardd, yr hwn a ddangos- ai mai creadur i'w ddysgu i'w dyn, ac nad y\lyw yn gelfyd lydwr greddfol fel y pryf copyn a'r Wenynen. Yna gwedi i'r cor g-ann, galwyd ar Eben Fardd i gyf- areli y cyfarfod ac i ddarllen ei feimiadaoth ar ycbyd- ig o gyfansoddiadau cystadleuol, yr hyn a wnaeth er boddlonrwydd cytfrcdinol, amlYt)(lrtl ei"lawenydtl wrth weled ey nifer o bobl ieuangc yn yinwneud a pllctt llenyddol ac yn ineithrin moesoldeb, sylwodd ai' ddau o'u testynau yu neillduol; sef, Hunanadnabyddiaetli a Gostyiigeiddrwydd; clywedai fall yr hwn sydd yn o 1°' adnabod ei bun. yn dyfod vn naturiol vn Yna adroddodd Gwilym Ystradau a lonoron itiSts.- dwyryd eu hanerchion i Ebon Fardd, y rhai a weL1' yn Ngholofn y Farddoniaetli. Yn nesaf, galwyd ar Gwalchmisi i gvfarch y gymfleithas, yrbwn a'i hanoj- ai mewn modd bywiog a hyawdl i yinestyn at vry jou- aethau buddiol, i beidio meddwl v ceid gwir b eser wrth ddilvn tueddiadan llv:Tredig, ond trwy seiYllln y Yn,,t a, meddwl ar betluiu svlwoddol. Yna galwyd ar y j I'arch. R. Killin, yr hwn a ddywedai fod yn nvlryd- web ganddo gefnog'i scfvdliad mor ragorol, yr hwn a gymerai dan sylw destynau mor deilwng ac a ddygut yn mlaen mewn dull* mor gym bwys er addysgu yr antvybodus. Gwed'yn daetli Eben Fardcl yn IlIlaOll eiiwai>h ac a aIroddodd englymou dyddorol a I ir yn Xgholofn y Earddoniaeth. Yroead y gwran- d:\WT yn Iluoso?, a chawsant en boddhau tuhwnt. iw disgwyliadau. Ar derfvn y cyfM'fod, amlygodd ) gymdeithas ci di.)!tdi?arwoh i Eben Fanld, Gwalca- iiiai a'r Pardi, R Killin, a chaawyd ton V,?,iTre,, o ar y gtdriau hvn. Teyrnasiad hir Bndduurglan, A pilllr dangnefedcl i'w Ein ywlad fo i gyd dan fendith lor, A'u rhyddid fel yr eang for. Ul/y. 31, 185). Yn YsoRiFFxynn. E;:TIIESR>A, OF.N BANGOR.— F Gymdeithas fJdinreyt- ol,-lr hwyr olal' yn y dwyddyn ddiweddaf, a r dydd cyntai o'r ihyvddyn hon, cynaliodd y Gymdeithas hon ei chvl'ari'odydd blvnyddol. Y nos gyntaf, cyfarfu wyd yn nghapel y Carnedili, pryd y canwvd amryw donau, ac y tvaildodwyd amryw anerchiadau. Am 10, boreu dvdd Ian, cyfarfuwyd yu Jerusalem, pryd y traddododd v Pandi. O. Owens (Omicron) bivgef.il llynud o hriodol i'r amsylcliiad, oddiar J. Ara It yr un dvdd, cyiariyddodd aeloduu y PwyHuroi', pryd y daotliant, i belldel'lynJa,-l unfI'ydol i wneyd ym- gais at gael Cymanfa Ddirwestol yn ystod yr haf nesaf;—a dyma ydoedd penderfyniad as,,Ili Hangor a Chaergybi yn eu cyfarfod Nadolig Penod- wyd aruiTw bersonau yn Beaumaris, Caergybi, Ban- gor, Caernarfon, Bethesda, Conwy, Llanberis, Gwree- sam, Dinbych, A-c., i fUll yn aelodau o'r Pwyllgor Cvfftwlinol; a bod i'r cyfrvw gyfarfod yn y Rechal/ite Ijall, Bangor, am ddau o'r g-Ioeh ddvdd Marcher, C'hwef. 11. 1852, er cvullunio pa fodd y cyd-weithred- S nnt er dwyn yn mlaen y rhagbarotoadau. Yna am hancr wedi 12, cyfarfuwyd wrt11 Bout y-twr, lie y ti'iiriiwyd gorymdaitli luosog, yr lion a gyd-gerddai L'an ganu yn soniarus trwy bentref Bethesda; ac am ddau o'r gloch vniranodd tna 0001) o bold rhwng y drift;, Gapel, Bethesda a Jerusalem; a gwedi iddynt dreulio y cyfarfodvdd hyny yn ymodd mwyaf diiyrus, a chael vchydig seihiant, cyfarfuwyd draclief;i yn yr nn Capelyclrl am baner awr wedi pump. Llywydd'id y cyfarfodvdd yn Nghapel Bethesda gan Mr. J. Jones Carneddi, a ilywyddirl y cytarfodydd yn Jerusaleni gan Mr. R. Jones, Bethesda. Yr oedd yn bresenol 4 o Goran, dau Gor o'r Carneddi, un dan lvwyddiaeth LMr. R. Roberts, a'r llall dan lywyddiaetli Mr. I!. Morris Cor Braichmelyn, dan lvwjddiaeth Mr. W. Mm-ris; a Chor Jerusalem, dan lywyddiaetli Mr. R. Parry. Yn y cyfarfodvdd prydnawnol, yr oedd dan Gor yn mhob capel; ac ar derfyn y yn Bethesda, cauodd Mr. W. Jlorris y "Cyfamod di- sigl, mewn modd grymus anarferol. Cynierwyd rhan yn y gwal.anol gyfarfodydd gan y l'eircli. 0, Owens, Brymbo John Evans (r. D. Ffraid) R. Harbard, l)refnewydd W. T. Rogers, Beaumaris; M. Jones, Jerusalem; W. Davies, Bethesda; D, Hughes, B. A., ac A. Jones, D. D, Bangor. Ar derfyn y cyfarfodydd, amlygodd y gwyddfodolion en diolchgarwch i W. Francis, Ysw., Bryndenven, am ei fjaredigrwydd a'i gel'nogaeth i'r achos Dinvestol. no telly v terfvnwyd y Gylchwyl Ddirwestol fwyaf dydd- orol a fu erioed yn Bethesda.—M. JONKS, Fsyri/en• ydd. LuNLi.Ecmn.—Darlith aiiil,liilypiol.- Nos Wener, Toil. 9, traddododd y Parch. J. Phillips, fliaiiffOT, ei cÙ<trlith awddjO; núl n ughalHl y :\Iethodi:tiai.¡ LalHnaiJd yn y Ho uchod, prvd y cymerwyd y ?daii ?n Mr. ?. Roberts, druyyist, Han??r. YdnH??yi y (i,irl?tliv,l,i (Iayigos S'oideb psdw.ir o'r rhai oeddynt wedi ynw50d 1lr e: y nai ii it'r 1 1 11! I l, ?(If, y L,%v? r d.iarhth trynUif, y naill a'r Hall, sef, y t;wyr Parched. '?'' ?'- J Owen, Ficar Crossimjton; Mr. D. Edwards, Kector Kc.-tiniog; Mr. M. Willia.ns, Amlwch, ao "Adoù o'r EgI??, yiiv Cymro Parhaodd y d lar- tli am dros d?tii- avr. ?c vii ii-,Ii-?not i!v. "?''?'yaeUluchei. Yroeddy capel eang wedi ei "?"?'?"siawrcYaamsHrdec)!)cu;pabet!iymae ddangos ? Ar iloiwedd V cyiarfod tynyg ifdd Mr. K. Jones, Bethesda, a chcit.u??yd gan Cad- Oen<?vpn,[?i??r,f()ddi.dch?r?chy' cyfarfod yn caeI ei ddanos j'r dadithydÜ teilwn" a hefyd fod ''??ritd],yn?hyda'rFarddoniaetha?vh)nsnddwyd u'ln Eben Fardd, ac a adrodd wyd ganddo ynci?'?dud Bangor, gael'n ha?r? yn un H?-vn. Amlvgwy1 Y "I -N-aeth uuheU'rcynyg.ad Heblaw 'hyn? 'Y?y??yd?nMr.J. Parry, UanUp.hjd, a chLfu- Vi- ,,zin f,e,vis, Ila,)?,,or, f,),i v cyfa.dodyncaet ei ddangos i'r parchus sadeindd am c' ?sdrusrwydd yn nygiad y c)brfod ymhien auil v- wyd cYllleradw\'aeth I1nfrydoJ. M?'nddn ?t' '?!?'!?ut)aiti)i<'y"nobenbwy?i)y(]t)???y fraint yn fuan o gad gweled a dadlen 'y ddarlith od 'd"? hon eto. Dymunwn anc? pob Y mneillduwr beth bynag fynu Clle| gafacl ami, a'i darllen 3", ystyriol gwn y bydd iddvnt gael hyfrydwch mawr wrth wneud livny. — Af, Uoberts. Cad- ben Morgans. Yr oedd yn br-sen.d ?.H. Mostyn, Y?v., Parch. E. Evans, Mri. Miehaei Pari v. Richard .'?nos, Flint; Robe.'t H?.vd.Hc!yp:ain? William iiliamson, Thomas Owens, Owen Jones, Trelfvnon; TÍI"mn l.iovd, Idamisa; Thoma" Wynne Eaton, 3l'dgnig; Richard L!.?vd, ?anncrch, Thomas Li"yd, N?vmarkut, Jo'i.t'WiiIiatns, Lianeur?.h), Edward WiH,?jns,Whttf?rd;:ii).tnip)Davics,Ys ?ifio?. Ynyty,vb\rd<!di?eddaf,!7i;derbyn i;v"(1 i flie?N,n, 15 ieti.i iliati, 26; 3; farw, 1; yn y ty yn bresenol, )?). Rhoddwyd cheques N'ii v ty y-?i b.eseii(,I, 17 1. Rlio(l(l cheqttcs ;—John Roberts, VVyddgrug, £ I70; John Harrison, TreO'yn-m, £ |:3O Bernard Parrv, Whit- foril, £ 95. Cynuygiwvd gan Cadben Morgan, a ebefnogivyd gan John Williams: — Fod i Hwyligoro'r Cwar(!)eidw?!d,y n cv:Yys ?iri. Edward Jones, W:I am Williamson, Thomas Owens, O?cn Jones, a James hhnori; ac awdurd;;d i chwanegu at eu nifer, S?'iPU!yb)iddi()i?vf,trfr)dyny?a??MH,irddnvr nod iienoaedi^J'rdybeno^vulliinioadfarngais (?pMn <t?' ?./f,H?-?;?,?;?M;???).??y??-f????,? erhyn yr anglianiatad* o'r swm o ??76 14s. 2,. o iigi.yfrifoii Piwyf Wliitford, am yr haner blwyddyn a dd'»-edJai Wylfjiirinj- 1 diweddaf, ac yn dymuno ar 'ddynt ro?di ar' h. b f dan eu s?l yn cyfarwyddo yn IUlla gyfrif I' it' s O,t. JSeiiSTidit. CafarvRDDTn.—Mewn rhi'"yn diweddar, cofnodas- oiu i'arwoiaeth John ^Vils.i.'i, Ysw., yr hwn ydoedd >n Goliadur dros Fwrdeis !ref Caerfyrdclin, ac yn ?rny'kl Sir=>l yn Mor^anwg, Brycheiniog,a Maesyf ed. Yr ydy:nyndcaH fod John Johnes, Ysw., wedi ei benodi i gymeryd ei swydd fel Cofiadur; a I nomas falconer, Ysw., wedi ei benodi i gyinervd ei swydtF .'pI H.irnydd yn y Livsoe;bl Sirol. Y mae'r swvdiiau vii riiii a'r r ?(lyiit ?vedi ell peno,,Ii ?'w<jYf]?w))iYU'hn)h<dl<d addas. Ln.vKtxr, Hit vein; IN too.— Prvdnawn dvdfl Nadol •ar diweddaf, cynuaii*yd Cyfarfod'Cystadleuol gan ddeiliaid ysgol Sabbothoi Sifuam, eapet yr Annihvn- wyr YIl y lie ¡;c!J()d. UJ\yddwnl y cyfarfod yn deilwng gan John Lewis, bluenor yn egUvys y Bed- vddw'vr. Test,nan V Traithodau ocddynt, I. "Dv- le 1 2. y Bibl ar bob flvtr arall" Beirniaid, y Parch. N. Stephens, Sirhowy. Yr oedd y feirniadaeth yn f-inol te ir 14 I-r ysirol Sabhothol fel nawddle i blant yindlifad." Beirniad — Ieuan Gwynedd, Cerddoriacth— Tun ar vr ernvn O agor fy lly^aid i weled." Beir.,jia!] 1Ir. Jones, Grughywel. Penodwyd hefyd amrywiol ddarnau i'w dadganu, ac ereill i'w hadrodd. Yr oedd gwaitli yr ieuenctvd yn canu ac yn adrodd yn eat I dylanwad angliyfl'redin ar y gwrandawyr, yn neillduol ar rieni. Am (> yn yr hwyr, traddododd y Parch. J. Davies ddarlith d'tttyrus ar "yr Arddang- osiad Mawr." Yr oedd y gwrandawyr yn lluosog yn y ddau gyfarfod, a chafodd pawb eu boci(iliau.-Go- hehydd. ::0. DINAS MOKSANWO.— Dydd Nadolig diweddaf, cyn- naliwyd (;vfarfodydil yn y lie hwn i gyd yfed Te, ad- rodd Bar ldoniaeth a Rhyddiaith, aciianu amrywiol donau difyrus. Mynediad i fewn trwy drwydd-dal- ion Is gan rai mewn oed, a 6c. gan biant. Rhodd- wyd yr el w oddi wIth y cyfarfodydd i (ititi am y cerf luniuu (diagrams) scryddol a brynwyd yn ddiweddar gan y Gymdeithas 13darllenvddol, v rhai a ardctang- oswyd i'r gvnulleidfa yn y cyfarfod hwyrol, pryd v c,d\vnl cipol\V ar gylclilwybr, maintioli cymharol, sef) lif-i a phcltder y gwalianol blanedau. Llvwydd- id y eyfarf )d gan Mr. W. Miles, goruchwyliwr gwaith v C'yuier. Cyfl wynwyd £ I los. te. o eiw i'r Gvm- Jcitha3. [\rydytn yn gorfod ga.luel allan enwau y darnan dyddorol aadro.ld.vyd yn y cyfarfodydd.] — Gohebydd. t;yfi';tno!Hl A.?I?yJtt E?ub Tyaaewi WL-rtii_ £ )■) o fhti!?!??fly:tU,){!?.?.itb?"?'o"Abern?'Hi,:t £ 3 rhwng y dyledwyr tlodion yn ngharcliar Caer- fyrddin yn ystod y gauaf hwn. Ar y 29;iin o'r mis diweddaf, suddodd y llong Elizabeth PriciUa o'r Cai Nuwyd.l, ar far Caer- fvrddin. Yr ydoedd yn llwythogo fwn haiarn, Acii- ubwyd y morwyro'l. j Agor wyd nawddle newydd ebelaeth a cbyfleus longau yn mhorthladd Aberiawy, dydd Culan di- weddaf. Erys yehydiir ddyddiau vn o], boddnd! nedu-ir o b.TSgotwyr, John Chalk, Johu Jenkins, James Rees, a John Jones, trwy i'w lmd g-ael ei ddymchvvelyd gan y tonau yn agos j Bortlieynon, Mor^anwg. ic)- falwch werth £ 200 rhwng anifeiliaid, llalur, &c., eiddoMr. Hancock, Book, ger l.laeliarn. Pythefnos i neithiwr, llosgodd tair o wartheg eiddo Mr. J. t;ri(Fiths, Llvvyngwarau, Pcnfro, trwy i'r beutiy fyned ar dAn. Dydd Calan diweddaf, svrthiodd Mr. D. Oliver, wrtil yru, a bu yn tnan,

Family Notices

[No title]

i MARCH NAD YR YD; LIVERPOOL,…

; MARC 11 NAD Y GWLAN.

MARCHNAD LLUNDAIN.

CANOLBRISIAU YMHERODROL.

LONDON CATTLE MARKET.

liverpool cattle market, jan.…

PRleES CURRENT IN LIVERPOOL.—Jan.…

METALS.