Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
BARDD- ONIAETII. ^
BARDD- ONIAETII. Y PARCHEDIG JOHN JONES (lOAN Tegid.) PEIilGLOR NEFERN, 8m 15 EX FRO. Is Tegid indeed tlra.il?—Alas! j A loss by all lamented His flow of bardic life has fleù; Its s-jnl in death is scalud. C.
.. h - -GAL ARE B
h GAL ARE B Y DIWEDDAR BARCII. I>A>TEI, JONJ-.S, (.YNT 0 LANLLECHID, SIR I Wae teyru dyehrvniadau yn mhoh parth o'r ddaear n llenwi ein bronau a gofid a scalar; Marehoga "n g? drN,.?- hob rhyw arda'ocdd, "Ott wneuthur ?sgariad .y'n mhob rhyw deuiuocdd ^•i arbed v llariaidd, v doeth na'r honeddig, ;irl)e(i v ll,,tri"ii(id, v d,)etl) ii-,t'r h (, i i e, l,i i- Y codarn a'r eg wan, y tcyrn a'r ?ard?tvn, A gwympa YI1 gvdwedd i briddell y dyflrvn wrendy drist lefain amddifaid na gweddwon, Chwanega eu trist«eh, dyiuha eu harehollion, "^•ndeithia yn wastad, gan wneuthur galanas, O'i flaen ef y ewympa goreuon cyuideithas, saethau anncda htb ball at enwogion, ftlae'n cwympo v rnifwyr ar dyran mereh Sion. newydd galaras, yn tpysg y rhai olaf M,IC Jones wedi cwynipn druy'r gelyn diweddai; J'V (-ei)d ? Boankroks a gwir fab y danio, l\h,:y en IIlllS ar :o-:in:\ na'r <Iaran ci hunan; Haj filwr dcwrfrydig dan faner y Duwdod 1t!ilwrinctd yn rymns, bu'n ddychryn i beehod; fe'i galwyd vn fore i winllan vr Iesu, A'i vyd aberthodd i'w fl'yddlon wasametliu; Cyn hir ca'dd ei alw gan Arghvydd y lluocdd Vn wvliwr ar Sion, yn Alhro i'r bobloedd, A Sernph goruehel gyflvrddai a'i daiod, A santaidd farworyn o allor y Duwdod, Drwy r ncfol enneiniad fe'i gwnaed yn genadydd A chyinwys weinidog y Testament Newydd j J'e daniwyd ei galon a duwiol frwdlrydedd Dros aehuii trueiniaid o afael (,it lein v rlii" iii V-r darf.)(I ei gweiui, ei nherthoedd a lei.nlir, Mnr fyw y prcswylia o fewn ein calonau, Dan aiuser nag angau ddileu'r argraffiadau rraiidodai'r gwirionedd mor rymns a nerthol fres siuio colofnau cadarnaf y diafol; Aro! annuwiolien o hyd hyddai'n evrchu Pel na ehaent yn unman imivddwch i bet liu, 'Ple hna: diailL:"ent 'rol'dd ef yn eu dilyn, Fe ddaliodd nueiniau ar finion v di'>yn. ^'lor ddi fyr adgofio ei d.lii'ni ymdreehion Pan fy Idai yn nghanol fi'air wagaw ynfydion, A'r hen wylmabsantau a gwyliau aibeing, Vn i,,cso(I'ar ai-ferion Ei ddwysder diragr.ilh eniMai wrandaviiad, A'i saethau trvawclilym gyrliacddent y teimlad !| Nes byddai'r onwiriaid yn tafia 'u htiilvnod, Ar ddvdd en linehelwyl i'r «aedd a'r vstiumod; aA-r all ei ddilyn i ben mvnydd ^jnn, Pwy ddengys eiddigedd gorfianbaid Jeliova! Pwy esgyn i fyna i drin v niellt gomjiit, I A phwy a a drosom i saetliu'r tarantvllt, A phwv a gawn i ddisyrvn i tinion v golifa I d(ii >sg y clawr oddiar «vyncb (li-heua, Kes galUvn ni ganfod yn oglor ddi^onol j Lem aitaith ydamniaid mewn g«arau tragwyddo), "V ¡JT" f nid yw'n inarw a'r tan n« s diffo lda, A'r filamau anglierddol bytb bytboedd a n b\sa, Nes c'vvvn en wvlofain, a'u danedd yn rhineian, Heb i'bait!) vmwared aiu nes l>aw e; hnnan Ei rvimis ddarlnniad o i' boenfa orercdiyil Attaiiai'n gwned re(let, a ^iorehfygai ein banudi. dwy sb;gai ein ealon, Nes ffrydif) rVn llv^aid y dagran'dwys heilition; Ar hyn codai'n golwg yn ngwyneb ein Imrtaith Rbnff-suddo o honom i lynelyii anobaith, Cvfeiriai ein at Grist er ein eysur, Yn marw ar Galfaria vn neddfle peehadnr. Ha! angau dideimlad jra'm tora'st fatli wron, Pa'm lleiiwait.t a galar lymvesan plant .Sion Eu en!o>! a r»yoaist nes ydynt yi) NNINII.), 0 eii Cud ha t'eyrn y dythryn er it' ei drywanu N, s rii i, IV 'I (.t",Il It," Gweieiliad y inellt a swn v taianau, Argr.flodd ei gnfiant ar lecii ein ealonau Ei minis bregethau am drefn ieidivdwiiaeth gofir pan si;la col'fnau'r ere'di^ueth Vni:!reehndd do^ v::id-ee!i gorplienodd ei yrfa," Bu farw'n yr Arglwyd. dan wenau Jebova Svehwcli eieii dagran, na \xs lweli blant bion, t'add hela.th fyaediad i neloedd y D.iwdoJ, 1 byneio'r her anthem am holl drefn y Derbyniodd y palmwydd, y delyn, a'r goron, Eisteddi dd i fuli yn nivsg anfarwidion, I^ei'hii'uoild ar Sa!)bati\ na wel byth mo'i ddiwecld, A uiwyniant diorplien yn ar-Uil tangnefedd. '^ynllcifiad. Ymueith VUD"
-0-. PO?T LLA?RWST. ! \..1…
-0-.  PO?T LLA?RWST. \1 J, J J". ¡,1. V rl.iiail adail lion—a wnacd yr. borth I Rtiw Ojnbytd1. ae Arfon; Dewi sefyll wnd om.. oivnj Honwy deg, er rhygn y don. Isiaw y (IWT seiliwyd bi—yn rymus, Arlrwymwyd ei meini Yn f- err.g,—hysgosir ???.??"?'??'??'? ETO. Yn gain dros afon Gonwy, — e goov.yd (Jwiw adail safadivy; I groesi north rhvfcrthwy,— Ei uiaint a ryfeddir niwy. Hvlaw fvnedfa hrlaeth,—i Iesawl Hwyiuso tva!);i iiart!i; G'diidoedd trwv drei..l;,idaet'i,— Y Bout lion i ddynion dJaeth. Gwahan nad ydynt gnlion,— a lydain A<leiladwyd weithimi; i I si'fyll ar draws afon.— Ruyitddod livnod y»v lion. fawr uweh llawr y 1M — wnaed ar graig, Nid rhyw gragen inoni; TJn delaid invch lien dyli,—• 0 iiior liai-tid yw ei inur hi. Pont faen a'i sylfaen y sydd —yn cydio irn y cedyrn greigydd Uwcl1 gwyllteigion afloiiydd,— Cadarn hyd y farn a fydd. Ei c!II:-a!lI n,a'i _(h'TI:{h,\Vèlyd;-ni wna'r dwr,- Ni wna'r doa deriysyjyd; E ai vtna, ac ni syinud Y tri i)«a ban, tra bo hyd. Ei hen awdwr bynodawl — enwog, oedd Tnigo Jon 's wycliuwi, Dyna eii\v:r awr don'awl, I A heddyw fe haeddai lawl. | Tukuor 3I.U.
i Y STORM.
i Y STORM. Dwyreai Teyrt1 v dydd a'i dremion tanllyd, I' o¡w,r beddyw :-ydd yn brndd a tlirvmllvd; Oi atngyleh eymyl duon a yiiiwdbiant, Ae tf yn ilvvyr cyn hir o'n golwg giuluiant. Awelon drystiant draw yn mrig y inorwvdd ,icl y mvnydd; Yn uweh y cyfy 1 twrfy gwyllt elfenau, Pvgythient wnevd y llawr yn erc'i garneddau, 0 fol y cwinwl gwyn yinsaethai mellten, Dros wviK'b hanl bryd hyn ynulaenai niulen, Pruddun inae natur, anian sy mewn eyfho, Tra'r mor a'r daran yn ymrysan ilaio. Gwranda vai'r defaid man ar swn y eorwynt, Am»vlet,ai'r plant v tan gan ofni r heiynt; Air.?,Nlcl,ailr plaiit v U^,?i g;i)i o'?'i?l r fie;.vit 1 i'a £ iu;n fel saehien flew ar ddy-n vn gwgn. Yn owe!) v dyrclia twrf y gwyntoedd trystiog, Ymostwnij pu-b yji llwrf i'r storm Avtiddeirioe; Y gread ddaiiwyd mewn brawyclius banyan, Ac ofnai fod rhyw iitl'rys w cli yn y dedoi'au. Y dydd a drocd yn nos a'r haul faehiudodd, Y biod'yn ar y rlios ei ben a grvmodd Traidd gal leth tnvy boll gyrau p;ll y thread, Ae anian deimloud e,'faith y eynhyrfiad. Cymylan gwylit y nen yn uthr froehent; Blae 'j;idwg erch uweh h":i. V ser vlient; Y nef a'r llawr yn g^'gn ar en gilydd, A llwyr y colhvyd seiniati m-vyn Ka-'enydd. Y Storm grvfha o hyd, llifdriaint crvfion, Fygythient foddi'r iivd mewn tiane eebryslon Ar ruddiau anian mac arwvddion gwywdci", A'r blodau tlysion goll'sant eu siriolder. Trwy gann] 1'11\ch prlldd mae'r me1!t y g'\Yibl(J' A'r moroedd llaith v sydd Uwebben yn noiio, Ac ar y llaivr arllwysir (frydiau cryfion, I<es dros ei glanau yr yniehwydda'r afon. Y llestri ar v don sy'n cael eu llnchio, Ac oer yw llawer bron pan niaent ar sudd:); Rhwng y gwanegau gwelant safn marwolaeth, A than ell bronau teimlant loesion galaeth. Anadliad Arghwdd lor gynbyrfa'r p-read Ei amnaid ar y mor aehosa ei ruad, Ar iieiliiti'r ddaear pan yn brin edrvdio, Biawychtis baugau sydd yn oil hysg,\ tin. Lchelfeileh dyran b\d i'r Uweh a fwiir, A'r ei-ei,-iati cruli),Il I)r.Nl(i ()'t, s(,iiiiiu siglir; Maent bron a neidio i fynwesau 'gilydd A chladdu danynt holl brydferthion gwledydd. Ymddengys dyn yn ddim, a Duw yn bobpelh, 'R elfenau nerthol ehwim lyivydda'n ddifeth Ei awgrym gryn y creigian mawr tratrywvdd, A'i air a adft-r eilwaitfi la«n ddystawrwydd. T. B. 31oiuus
-..",......,",,- - - 71-!?-7?-…
71-!?-7?-  GOIlERIA-ETH. Anfoner poll ftoheliiaeth i'r Golygwyr, wedi "-Ill< tnn:I ci eldudind, n'i dlvfeirin fel hyn—" To the Editors of the t Am-srran, 17, (Jurat Anne-xtrcrt, Liverpool." Mi vmeir sylw 0 oliebiactliau y rhai fydd yn rkwis ys^rii'enn dan Ifugonwan, oddieilhr id.lynt yniddiripd eu henwati prio:loi i"r fTolyg'wrr I\h gfilir sic]]wn eylioeddiad unrhyw oiiebiaelh (otbiiaithr no'.vyddioii) os lJ<\ byold w",li cYl'h'I;¡'¡ i'r swytlo.1(¡t [¡,¡wtlr41 diwmotl ('vI111w]<l eylioediliad 1'1' Amserau: os vn ddiweddar- (wh, liydd goliirio ci elivlioeddiad byl rifvn dvfodol. Ni yninvyma y Golygwyr i an ton yn 01 unriiyw ysyrii' a angby- lllf:1'a,l\¡:yir gaiuidynt. Nid yw y <ToIy[fwT yn gyfritol am vahauol faruau y Goiiebwyr, nac ycliwaitii am ell h¡'Ütl¡,ru'1' dull yr y-sgrilenaiit. libaiil eyfyng'u pob dadl 0 fewn terfynt11J ymgadw oddiwnh gecraeth a c]¡ynt]yn.,]¡Judlcu, a g'j'.ii' 1 mi irbder angiiyniejroi, a difriaeth bersouol.
Y DliETH EGLWYS.
Y DliETH EGLWYS. DIN I; YC if. Ar ,i(-I)wvniiit' li,-irles i,,c Edwaru Ro, berts, WaideiniaifT, gwysiwyd riiJ.-r mawr o ynmeill- (lowyr y kir t* hon, i vuiddungos o fiaen yr ynadon, dydd (iwcuer, Ebrill 30, i dalu nen rodui rheswm [Kihui;; na thalent y Dreth Ks^lwj s, Yr ynadon ar y faine oeddynt E. ii. (.iriiiitii, Ysw., Green Bank, I. ilughes, "l sw., Y stra 1, ac R. Roberts, Ysw., o, Copi. Yr oedd gwrtinvyuebwyr y dreth wcdi sicrhau gwas::naet!i e;. freithi wr, sef T. Gold Edwards, Ysw" i ddadlcu eu hacii'is, ae i osod eu dadleuon a'u riie- s\!ii;;u o flaea y livs, r liwn a fu yn ft'vddlc#n i'w yal dciiricd, ae a ddi:uai:<>3i)dd ledrusrwydd nid byehan (el dadleuydd. l)ywedocul fod yr yinneillduwyr o gy:Uvybod yn wrthwynebwyr Treth 'Eghvys, fel nn drei.iiol a gormesol; oud fodganddynt resymau ereill y bresenol yn ncilldttol. Yr oedd wcdi ci litinio yn udirgelaidd a llechwraidd. UUlJiwyd hi pan nad vdoedd y dreth (iaenond wedi "Ills 11, 01 i'r wanleitiiaid dystio mewn veslri gyhoeddus nad ()uii" ani dreth; a ihuiiwyd hi befyd yn dron: ae afresymo). Mynent bedair eeiniog y hunt o dreth, pan y gwnaethai dwy neu dair eeiniog ateb i'r holl gostau, a phrofwyd nad oedd cyfrifiad (cslihialc) o'r eostau oedd y ii galiv- aiii y lath dreth wedi ei v neulhnr na'i iklangos yn y veslri, lie v eafodd ei phendeifyuu. Parhaodd vryinehwiliad a'r a mddif!\ niad dros ddwy awr. Yr ydyin y n cred II lIa bu Charles Burehell dan y l'.itli arhoiiad er's talm, yr hwn a ymddanghosai mor euog, crynedig, a diysiyd a llygoden dan baiiau'r galli. \Yedi bod dros yeh ydia: fvnydau o'r ystafell, i roddi lie i'r ynadon ben- derlynu eu dedfryd, gahvyd y dyledwyr (?) i mewn, a'r dded'ryd a gyhoeddwyd vdoedd, roll y DrctiJ wedi ei seivdlu vn rheolaidd a eiiyfreithlon, a bod j yn rhaid i bob un ei thalu, yn nghyda dan swiit a eiiweehiiaiog bob na oyt,livtii,, 0 lietrusder, eydunodd yr lioll (III ?!(Iwvi-coil(! mi ei thalu, yi- livii a wn:it,ti)?i.)ta .,])Ile yii rl'o',I,li ;ti-ilii ilie,,I .?r ljivi, a lo(!?l!oii?ii gaii fy- gwth os na roddid iddo liyny yr ytpeiliai v pwrs lie'r o.9 llfl i(1"1,) livii  yrv r ii!) f?? s;l?f'i?41(i riia,, t:.Ii v?i'r ei)stau oedd air. David Pr!C(',Gwci!iid<'?yrAtiHibyn?yryn y dref, yr hwn a dystiai gerbron yr ynadon lod y Dreta j;].ySYn"rn)t-?d,anYS?m!!ynd,acann?hy(iaw)]. N?doeddv"?vfraiH'yH'?????nthnrtr?!)d..n ond yn unig eaniata«i ei gwnenlbur, a bod pleidwyr (tretli yii iii?itit-lis ar g,iiiiata,l y g?i'l-?l?til iwneuthurtrcthiyspeiii?eucyinydo?i.tn??nest mnv???'t??yf"y"?"??' hc:>hv\s eu 1 iiuuuin. L>ywedodd beiyd na!)iu! .t'r dreth ond ei fod yn benderfvnol i'r gyiraiih gael ei fiordd, at: am iddynt ddefuvdd.io y cleddyf oedu yn i'u dwylaw i'r dyben a fyr.ent. Yr ydvai yn deall fod Mr. price, arcd hvjiy, wedi < ae! ei wasanaetbu ag y tri yna cryhwvlie.lig i ael ei y ii,i yllt vvn igliv(i;i'r li4)11 !?'sUn)ychwanc?o), dan bocii cael gweithu ei piddniwncKthurhyxy. Y rhai a'i gwasanaethodtl oedd v ddau warden, ebwijrt:,r cyn deg o'r gloch nos Sadwrn, ar ol v prawf. Y :dr. Price wedi penderf\nu gwnouthur ei hun vn aberth er dangos mor efengvlaidd a chyf iawn yw sefydliad gwiauol o grefydd, ni wna dalu; ac v niae wedi erfvn ar ei gvfeiUion na thalant trosto. ac os yd w swyddogion y plwyf yn Itanner dynien, :;c os oes ganddynt s>7 deihvng i gretvdd ei yn fuan iie.ii fortliwyl yr arwerlhydd. (os «e!lir cae! N%,ii;i llyn,) i mewn tie'n i droi y dourefn ya ariun, i i!uiu am i lehi gwisg y Person, prynu bara a gwin i gymuno boneddigion, yn nghyda glanhaii ih'riau a gwyn- gab hu muriau Eghvys y dyn tlawd y wcdi enl eu cythruddo yn erbyn v dreth hoc, ac nid yn ddi- aelios pan yr ystyrioin y petliau canlynul:— i'w hardvstiad Tua deehre y flwyddyn ddiwe idaf. cynhaliwyd ixslr i r heu wardeiniaid roddi eu cyfrifon i Ivny, ac i'r rhai newyddion duerbyn y gwaith. Yr "oedd nifer luosocaeh o'r trotlulalwyr yn yvsfri hon nuc a fu mewn cyfarfod o'r faih er's blynyddan. Yr oeddvm wedi meddwl fod penderfyniad i gal I ei wneuthur i godi treth, ac yn bcnderi'ynol i'w gwrthwynebu ond wedi p,tsif y cyfarfod, cododd y warden new- ydd i fyny, a dywt-dodd fod y rhai a ddatthant v no wedi camgyincryd a me an y cyfarfod. Eu bod weui nieddwl fod Treth Eghvys i gaud eu gwneuth- i ,N ecI I\i:i oe J. i y f!? h'"?i?') bod. F"d gauudynl ;l: ar;ni mewa liaw. a ho i dyle.iion sier o dly- fod i law ar y iiyf'rau, am hyny nad ojdd arnynt cisiau trl'til.bvll, viilf,.(iawi o )$~y dyrfa y?i d. ??' P??'? n'itef ?yda'r ? ?re?Ini tcth????t'rTte?rrT'd am nn flwvddyn f -)'I' h"c1'I"iaf. Ond nid oedd yi- i,Il.iu | b.yn oud diclxll i daflyd y plwyt'uli^n oddiar eu gwyliad«ria,'t;. a tlira yr oeddynt hwy _VJl j J yr oedd v i!t;?' ?-3.?. G weitliiaEaut i < I "I:J'(;J' ?:' ;Il,'¡",í:; ,,} ::e' '<J;¡) \\i t,\)(¡l: ::i he(T?n'f?ft? .lfconv jjeoJcrlynwy d coui .ti' da o Dinbycii. Nid ydym yn aiuoti na hu arierol ar ddrysju y lJauau, ond nid ocs neb ond  b h?yenh:)H!in yn?v.?b?dd'-?si):????,)?,,??,. I v bn yuo. Tyngod y eloeiiydd ei fod wedi ei 's') I? .Iiii ,???,l??,d,l dyngu na ehytner- ?d)c!' v'¡;Ji\itil. 2 Cyniei'h'.d y Pcrso:'a:i a wmeth y Dreth. fhï esid iii-gw\l iiiowi) (ref ooblogaidd fel D:nbyc!i—trei" 0 yinneiiiduwyr — a thref y inao cymaint o wrth-I wynebiad i'r Dreth Eg!w\s a thrais, y buasai tyrfa fawr wedi ymgasgUi yn ngliyd, a dian mai i'Vliy y buasui pe esnvsent lybydd teg' a ( h\hoeddus on gwcitliiwvd allan y cynllun mor gy wrain a liir jel liiid, <cia? y ui,:e yn both nesaf i wyrtli na baasai riiywrai yn gwybod am y cyfarfod heoiaw yr yehydig bersmi au a aethant yno. ?'?io?'ddyxoddiincttd?Mna! [ oiald yn dwyn eysylltiad nnion.jyrchol a swyddogaeth !'?!?ysyi)rcfh. Byddcdmcwnt'uf'ypcrs?c?u) oeddynt yno, y gwyr a wnaeth y dreth treth o bed- | air ecini-.g yn y bunt; treth o'dros gant a banner o bunnau :L.?-.n un??du! at Y%, e;i %11 ?3 ?,' aa g-ormèS y. Llan,Ai'pwJ neljd yn bresenui ? 1. y Parch.R.J.H.<)!)e!tf,P<;rso!)yp!?y? Nis?npsid dis?wyt dim amgea-na threth oddiar law i'e soli obie?idarddt?tYUa!<h'rcthiytuaevdos)!?rt!ih?n yn byw. pe ?us.?id bwynt fyw ar 0! dvlanwa' d eu doniau, a'u teiiynirdod eu hun a in, !)K.VS .la dvlai pivgethwyr yr elengyl fod. byddai yn "¡n"ll (' ll,-l tllili r r?it(io1) kl: i ro i?,e ill i?r E,,Iw?S \Viad<d. 2. David Williams, CInehydd. 'Yj.?' vn rhaid i hwn ddywedyd Amen," er selio ewvllvs ei H?n?to: ?. J.dm ?ii?!'i)s, O'?MyddyrE.??ys } uewvdd. Yspediwvd el ar ol hyn o'r orgaii am dro:a:dd ag acK?i?o?ir }'IJ Ncdl, He ni chat"odd t fe le i edifeirwcli er fddo trwy dda<rraa ei thacr el eisio hi. -1. Thomas ShelTer, hen Glare Cyfreith- j iwr. Y r !e n warden oedd hwn; ond diau y buasai ?('e?m pc na bujs?i wcdi gweini'r swydd, ub!c?d byd'd bron bob am-ier fel pyelitis I,urbirr yn y manau He y bv<ld rlivw dirt*} j >!< £ yn caol eu cariu yn mlaen. v. Isaac Simon, Lh!?crtLydd. Gwa? cyfJog papF 13,,ingor )e.,] Ion(] Ijemir fo.l "y papyr h'.vnw yn rhy iygodenaidd yn a? r 1 dalu iddo. G. Edward Roberts, Tafarnwr a Meistr y Livthyrdy. Y??rdenne?'y.:J oedd hwn. llhaid Ifo?l Iii-?-n 1-ii s,Il aan ?lc yn liull-?l (1,!iofttl a-,n ei ei IILIII, l?aii ??r iodd i fod yn warden, a'r gyfraith yn ei ryddhau fel M'-istr y Llythyrdy rlia^ gweini y swydd; on 1 cm fod i yv s?-v?' (I]; oii; l ?y?n!S!'rn. y tro Invn i berfieithioei hunan fel Eglwys- wr, ac i roddi iawn am ci beehod o fod ?ynt yn Ym- iifjt?mr. Yf(.'?dd ?\tn y plwyfolioa jfwy o ym ddiried ynddo el uae yn ei gydswvddogion; ond t l dii-i(?? l 37iii, l o et' [I-,te i? I] ei g3, oii d i)r.i?'c!tud ) liwynt oil am ga'd' ei lenwi a gwynt o !(?.!au'r g?yr)n?wr. 7. Char1e nnrcbfd.'(mr m iwr, chwyddedig, a hnnanol yw hwn. Arghv'ydd y wiulen fedw, ac yu :))j!,)??-ith nefoedd a daear ian nad ana! g'yraedd.h?nrach I d.'r,leii y Person oedd hwn. Ymaeh?nvnt.bicdv?')!] lywodraethu y dref hon a liiroad ei"ly°-aid Y In -e ynS.us,acvn!y:)ie),fed:?!in.n?r ?.symenv(i.i yn in heu neo ond meibion Hengist. Ni dduetlf-neb dr.?GIawdd Opha a niwy o waed H?ncryndd? iiahwn;on)y.n?cyn?)snr.n?[d?dt'<,d r!)?- luniaetii yn !ynyc!i yn tiv/nu na bvdd ond cvrn byrion ar ben gwartlvg rhathrog. 8. William Owen, As- xdydd. r '?le!l warden. Yr ydym yn barnu yn i.a, ivd, uc(i, <. i inn *hvii oe-.ld yruni?wrb()!.hcddi.??'r hod dot f. Lr ei l'o?i -?-ii v l?)a, 3-11 1),iw ?'r!.hpi?td!yddidal'tarnrci ddivv'avv. Y mae yn earn cael ri, a(! i'?i foddIon i'w roddi i ereill. ,Nls ?,,P!Iir !I, ? v-? ?i,-r' yncnpiith. Dy?ay?wyraluuiuddydit;?). Pa y d?jrlu l?el)yii i?-?bod i'w evmydogion y mae yn anhawdd deall. Y rhai )¡vn Y?'?' Soh)m":?:udsydd am dd:m?osibreswvl- wyr Dinbyeh nad ydyat, ond plant; a dyma y Judas iaida?'yneu!.?o<?adychucuuy)nyd?iua?<icx:,i „ael eu trethu, eu dirwyo, a'u eespi, er cynal i fyn"oy ).' Eghvys Selydlcdig, er ea bod Yd_l ymndt.JlIu 0 ?Yd\?b()do?"??''??y"??''??'ci?'nneu (:aaclivfeitio nad,,tu) ,t'i tlira;s. Nidydvm vn beio'r Ynadon am gyflawni eu swyd 1 wedi cael eu gorfodi i r latii sefvlila, ond yr yuym vn teirnlo braidd yn dramgwyddus yv>th weitd E. fl. Griflith, Ysw., "o blwyf Heullan, a T. Hughes, Ysw., o blwyf Llauritaiadr, y rhai vdynt yn mwyn- )iau holl ragorfreintiau Eglw vs Dinbyeh, yn yled ein gwin, yn bwyta ein bara, yn diwyno ein heisteddlc- oe id, ac yn gwrando ein Person, heb dilil na thrcth Ila v ii,-till ii,t'r -le eto yn medduy ealedwch prcsaidd o eistedd ar faine y tryfiaith i'n gorf'>di ni i dalu am v pethau hyn iddynt, ac i iawer ereill o'r 0 b,w.?'i'yd(i ercill; oii(I'vr yflyiii ?-ii i ddysgti ne'?vycl(i i bieidwyr y dreth. Yr ydym yn sicr fod pob Treth j??hvysyn?roesi gvfraitii y nef, ac mor sicr a ¡ hyny fod treth Burehell yn groes i gyfraith y tir. ni",e y warcleii)iaid vii rli wyi-i i 1,I!,otoi a'i ve?,ti-i. c?:11 llunio ^treth. Gwnaed y dreth hon heb estimate, uc am hyny ( y mae yn annghyfreithlon. Y m?e treth ?rmndoi  (c.?es.?t'c) bob amser yn annghyfreithlon. Yr "e?d y dreth hon dan gwaith gormod. Y mae yn nwylaw'r wardeinia'd dros driugain punt (heblavv dyledion ar y liyfrau) wedi gwario vr hvn oil a ddymunai cu calon. Y mae hyn yn annghyfreith- ion. Y tr.ae yn groes i'r gyfraith lunin treth at, gostau blwyddyn duyfodol. Proilvsa Burehell fod digon mewn Haw at y flwyddyn nesaf; ac v mne hvn yn gwneyd y dreth yn ddirym; ac nid oes j Lawl gan wardeiniaid ddefnyddo'r dreth i wneuthur un adeiiad newydd !iLfb ganiatad y phvyfolion- a'r Esgoh; murirui newyddion i hrvpio inuriau'r Elan a adeiladwyd ar draul y dreth hon, y mac hyn holy ti yn groes i gyfruiili Trdh Eglwys. Dywedodd ller yn ddiweddar fod ganddo ef'y gyfraith yn ei ben. Dyinunem iddo osod y nodiadau uehod yn ci ben os gall hebgor lie iddynt. Yr ydym yn terfynu yn bresenol, ac yn yinrwymo, trwy ganiatad Gelygydd yr Atr.seran," y taiff Cymrtj oil wybod ein heiynt ni, a gorche.stgainpau gelynion rhyddtd a phleidwyr y dreth. Gwrtiidrethwk.
I d'"lJL'<\.'.::-;.
d lJ L' < (Ateb i Ojj'niad Buchj'cwjn.) I Y.nvae rhyw facbgenyn wedi ymofyn trwy gyfrwng yr Amser in er'u tro yn ol,yi:ghyleh Udgorn Dirwest," a fyddai ddim yn bosibl eodi y fatli iietii eto. Y mac yn ddrwg genyf os bu ataliad yr Udgorn yn golled i unrhyw fachgenyn, a phe gwyddwn y gallwn wneud rhyw les i fechgyn, ni byddai genyf unl li vw wrthwyn- ehiad i roi rhyw gyhoeddiad byehi.n allan eto, ond rhaid iddo btidio bod yn gyhoeddiad Dirwesto!, o ran Y iliac cymi1nfa DL11f\VcstoI, J gael ei ehJI;al yn mhen yehydig fisoedd, a phe baem yn cyohwyn cy- lioeddiad dirwestol yn awr, fe allai mai rhedegar ein traws a wneid tuag adeg y gymanfa fel y gwnaed o'r Yr oe(It,'t \-r U(!?rn N,n g%citlio ei O'o!-d,i ytt llwyddianus i.iwncrei gychwyniad hyd ypyoianfa, a phenderfynodd y gymanfa roi cyhoeddiad a rail allan ar draws yr Udgorn, ac am hyny penderfyuwyd atal yr Udgorn cr rhoddi ffordd rydd i hwnw. Ni welodd y gymanfa mo'r Ldgoin, ond gwelodd yr Udgorn y gymanfa; os ua wyddai y nvmanfa pa fodd i yraddwyn at yr Udgorn, gwvdd.ai yr Udgorn pa fotld i ymddwyn at y gymanfa. Ac felly tybiwyd yn fwy anrhydeddus ei atal v jiryd hWIlW, fel na byddai dau gyhoeddiad Dirwestol yn cael en rhoi alian ar unwaith. Oni buasai hyn yna, gallasai yr Udgorn fod yn eanu hyd yr awr hon. Dyna yr hanes yn gywir i'r baehgenvn, pa ham y stopiwyd yr Udgorn, a pha ham nad oes dim tuedd i gynyg cyhoediliad Dirwestol eto. Ond, os byild y beehgyn yn tyhid y gallai rhyw gyhoedd- iad llenyddol hychan wneyd rhyw les iddo ef i'i ienenetyd trwy rf)(Itli qrfCr &c. nid oes genyf unrhyw wrthwyuebia 1 i'w gwasan- aethu gyda rhyw bcth o'r lath. j L'ethesda. R. Jonfs.
AWGRYMIAD 0 BARTH Ylt ETIIOLIADAU.
AWGRYMIAD 0 BARTH Ylt ETIIOLIADAU. SYII,-IIIP,e yn dda geryf weied yr Amscrnu o bryd i bryd yn galw ar etiudwyr ('ymry i ddeffroi ati cyn yr etholiad eyifredinol, i fvnu dynion c'rostynt i'r sen- edd, fydd yn dangys medihliau a theimladau |)obl y wlad gyda golwg m- ryddf-isnaeh, gwaddoli crefydd a llawer o bethau eraiil. Ond pa beth a dal gahv ar ryw un fydd yn rhy belt i giywed, p.i les i'r Amscran a chyhoeddiadau eruill uveilio eu nerth ailun i ahv, perswadio, a ehymellynghyd a cheryduu, nfvdrwydd llawer o'r Etholwyr a hwythau heh giywed un gair o hyny. Nid ydyvv 1111 rh.;n o bedair o honynt yn gwybod fod yr Antsernit mewn bod, nag am un cy- hoeddiad a rail tebyg iddo. Yr wyf yn meddwl mai y rhai hyny sydd yn etholwyr mewn llawer ardal ydyw y darllenwyr lleiaf yu yr holl gyinydogaeth. INi wyr llawer o'r flermwyr a'r Freeholders bychain sydd ar hyd oehreu inynyd<locdd Cymru fwy uu] y sencdd nag a wfr y sensdii am danynt hwythau — wrth rodiii pieidiais i ryw wr boneddig nid ydyw yn meddwl am ddim pellaeh na gwneyd rhyw gysuwynas bcrsonol i iddo gan feddwl y bydd yn dda iddynt li.vvthau gael 1 rhyw gymwvnas yn ol ryw bryd. Ni ddvehmygasant eriocd fo-l y bo'«l !Jynv a' un j!aw gauJ:ivlJt i rWYlnll a ehynal ar eu hvsgwyddau v beiehian hyny y cwvn Lilt. o'u plegid; JN'i, rht/w Ilrf >rm a /'ece-trade sydd wedi gwneyd y cwbl heb wyb-ad pwy na pheth S yw hyny. Ae am ddosbarth arali o'r Etholwyr sydd | yn gwybod rhyw faint yn ychwaneg, bydd eu inei-.tr- a loed i i,n eti i,-z;i,) t'r "i Jlaul," y Cy iiir(," iic;i ry%v belli arall i ddallti llygaid llawer o honynt, y Gofvn iad yw ai nid oes tnodd cael rhyw ffordd i fyned mor a, o attynt a y gallant giywed a gwybnd y gwiriuti- c: I (I a it c ii ci i (I c I ii ii i o e i t I i r c-,i I i t y n g ro c s i'w eydwybodan wedi iddynt ei wybod. Ai nielli d fiurfio math o gymdeilhas i argrafl'u aaibell i gylehly thyr a'i ddanfo.i iddynt yn ddi draul. Beth pe defnvddiai Cymdeitluis hed-i'-vch lieu y L'-(viii<: rvw lwyhr felly i we-ithrcdu, oni f.»a vn eii'eithiol a dyJanwa-lol iawn. N-'u ai ni cliid fkirfm rhyw beiriaut newydd -U. at hyny i dreio agor llygaid y gwnei1 mwijr. p, les trwv hy ny er cyrhaedd at y nod nag y inle neb ii ei fudd'-vi—dytcisicd i'hy. uu i'yv.' betli- i'r I'ervyjJ. CrjiriKifi.
C?.?Y?AU RilL? G?AS\Vn,TYPOhTV.I…
C?.?Y?AU RilL? G?AS\Vn,TYPOhTV. I V\i.) \.ï U_I L, f'-J.t) 1.. ????"?-?"wc.:in.nf..n i chv? fv opin- ?r?,??? ???au?.? Y "?dd. j <:1' .tn,I,-cyt: 11.n,0I1I bu:,sa¡ ly i;, ¡ "<li c\'fa r,for! £t'r Lr(,?'i?..th..hwer??fa?Y?L:eth? ( <K !l'r brioJSian. Fcuvm.?ruddau?et.fy'bcu? ?,?" "ufLarnnfynddisya?Y'hn. dir\hvdd iawn. Yr<?? ?'nyn?tntt'indure?scio?travbuhibv-.v'.d?j,? "r!?"?ih-t!'e, fel llawer ercili, ysywaith, dr.dei ?.?ar.I ..na?va?y?d yn Eglwvsreg, u hyny o a-hos ?.U?y?ad?.niL-wrK.ycapcivdd nai ,?.d.. n h- m j T I 311 er, byn yr urferkd o off- rynm wrth gladdu, ?u !'fN"z" sI-ailit oedd v f)i, ae y tnlwn man yn lie yr offrymu, a n f„d v 'netli y,l i "y .ilii li.'l ap'-?m]- adywedodd-y enwn beuiio, ac y eymerai to 's.a? efo'r rest*' Yr.oedd o yn gwybod fod fv |lcn a minan' yll bur ?ri?:ns, os ydyuh clii ?? d?tl Clywais fnd pa.wbwe<tt!nyn<L;d?'men:.?:? j'r aU or ond v ?,'?''?'?"?"?"???sa.r hhen wr ;?,: ?l%-i !??"as:u ?nnddi f-nYriawno t vv reu a  1 11 1 ddu?lch i eO am hyny, cauys nid oedd hi, ,??. ??? J. VI' yo cl'c(ln ?)'Y f'?'?e yn bod a'r haumr y leU. 11 1 ':S"I t'll\l (1"" 'I' ?n!.d)'rnFf?cd d.:tb?d SI;,) t -,I I It L, < 'n\'lIrd i ben y siwrne. Ar id i r person "ddioleh 1t.ii1fJf ¡'I' 11\.(, am 11'ul'ryd ato I hun en,¡id ci auwv! J hwaer," fv scrchog S i an, daeino.n a I ehwacr," fy scrc:Jog ,SWII, t lie,:),I:1 it I J chartre rha^derfviicdig ae le gyhoeddwyd uweh i phen, ei bo}me\'¡¡ "'wii' d(ho:el Ob:lllh 0 ad:I IOll1ad 61\n, fydedig." Svnais (iipyn P'?'y???yp(.rson yn arddel Sian ar ol iddi farw yn"anwyl ehwa'r," t; hithau yn cael i hystyiied gaiiudo a'i frodyr yn heretiees; ac fel I v yu gw'areda rbagddi, juin oedd hi yn fvw. Nid OClU fy hen wrelan, crlOed wcdl cae! yr un ?c?'y?/; ac mi ?iywais rywrai yn dweyd wct'v'n i"d h\'1./ \'a}d',vlI o'(li'j'l y''ng'?"ttci?-t?yr!;?. hvys; ac nad a!tasr!i y person, pe buasai fo yn gwy bod y fall) beth, weinyddu yu i chladdcdiga;tli j Maeiit yn dweyd wrthyf fi y gail y p3)?oni:u.t ddweyd "anwyl fra\vd,"au?an\v? cii?ac),un leddwon, uj tnyngwvr, a rhegwyr, a phechaduriuicl felly, on( nas gallant ddwey d ua bw 11a be uwehben riiai difedydd, I pe hai niiw y bohl mwyaf dt)?i"! dan haul, am lod j cyfR)ti)ytiry;:i??.))?,i?. Yr ydwvf iivncrcm? fod lluaws o Siohl dda, a duwiol iawn hel'yd, yn ] peitnyn i r enwad parchus hwnw a ehvir C'wccars; ac au wyJdf?'). Mr. Go)., na. yd?Y v rhai livny yn dal un matii o fcdvdd. Am wn 'oes iiel), yn dal allan ehwaith.yn y dyddie yma, nad i'r nefoedd yr a plant bach bob un ar ol marw, p'run byna? a?ddaut ),) III-, lr iliii,i-iv, byiia,??, a fel y dywed:r i mi, ynihel a chlactdu 11.■ i) mewn oed, j 11a tnau oed, os na fyd'.lant wedi cael i bedydnio. j Olywills hefyd nad .d! yr oiiViuaid ddail'di gw;tsan aeth i heghvys raewn claddedigaethau ilvnion fydd tint yii ??Wilt?Y(i aiii oli'l k)S I)Y tl T'v Lly\\odracth yn gorehymyn i'r )i?n grogwr «ydc! \? Llundain, wneyd am gorn rhyw ioa-udd, fod yn ofn101 i ryw Iteraon neu gilvdd ddarllcn y gwasanaet'.i o flaen '.in fc!h'. Yr ydw\f li yn gwrh-d trefo Eghvys I v L!vwo(Imct:'1 mewn potiiau o'r fath a enwais i, fo! mewn pethau end! yn rhyw beth pur anghyson a digrif. Pc:'? :unll a wneuthom i yn ?ro.?s i fcd'dyl'au y I)oil I-)lilt Ileii ?-,r?,,iga-i rhwysfro iddynt ganu uwehben i bedd hi. 'ilydwyf wedi tynu barn y bobl vma yn anghvfiVedin vn fy mhen drwy Y p?idi.) offrynni, a rhwystro v cam! Maent vn fy nghablu yn aiw, !c] y chwais. l)vwed- ant fod fy Ymddy?ia:) yn arwwd o'm bod vn dd.vs t); 11; i,ti o "I) I" l?.i i-? V'I)C;l a'u dda .a? n genyf gael ymadael a hi, am fod genvf ol;\g"  n ?"" \'i Ue'ac>- ''???' ? ?'' P'?i eto vn W™ ny' ,llM:liWn nl,w ";|(1 yc),??ia?uo ;'o.d ■ d y'r ""i'VW bet!l V" ci ???'? md ?-r ia?n acui j /■■ nuT l v'>f r1r1 yn meir.dio fawr iawn ae ni d(u. vh,.i nr,0 arah Sydd yn i svnwyr feiu-lio „nd 'v nesaf t.c?i d? u.? mewn beth a ddywedo pobl nkic os i'h"  (?aSWa 1 '? yn ?" ehwi a,li-o?l,lia(i 0c 1,1 n (1 I e (I L,, ?L tll,y o?' nvv-1 7rV*un' '? ?——— rhoddi fy ('Pi'? n.?n i ch d.u?Ji,un?yrar y pethau sy'n gvnwvsedig ???vr?n??yn?y dewisol genyf ei wneyil Cy'S' V' å'm II:Iar )..n dm ares, yn m?r, d lUlln C*\UTy °',iaiwn C\i1hf i \dY?' nad .es adIos i neb feu. yr ofleiriaid o a-.i?s v-p?h .u.ch?th?sv'n?nat!,? yrE?w?<,)i.?d md oes ganddynt hwy, druain, ddinihawti ncwid "& gWF" dun oddiwrth drefn ??asanacthau i U?- ?Yys,pc bydd.uyp.t<).m?-?,,cs,?v?d?vi?d.u, ?syd.Hn.,dd;rhaidid.!ymh?.,?-,i;j??'?r<di, ne>t oddtt stnpu. cu cotiau. F.u;dniwnn?f. )d}w,y d.Viai yr .\g.wvsw vr hplpio vr Yinneillduwvr .fynudadgysyi!tuilI?,?.sudd?rthYf.tywo.ir- actli, fel y di??ioaphuro dipvn ami .?dtwr'')na!)yddiacthy?a.'idu,ap',t.t)!a??rc.!i,vu ?eiclymaentyticaeiig?t-jodtynbi-esunoliwneyd I a dweyd yn ol reI y clywodd yr hen Harri Frenin ar i galon er's talwm orehymyn pethau iddynt. Fy opiniwn arall ydyw, y dylai YrnneilUlrtwyr yn mhob He gyJuno efo'i gilydd i ymdrcchn cael claddfa gv- ffredinol at i gwasauaeth, fel y gallont gael y neb a holfant i gladdu i nieirw, a'r dull a fynont n wneyd hyny. Fy opiniwn eto ydvw, ua ddylai neb o'r Ym- neillduwyr, yn un man, yinostwng i gydifurfio a'r ddefod Babaidd, yr ofirymn wrth gladdu sy'n ein gwlail. Fy opiniwn oluf yw, y bvddai yn llawn mor weddus i gantorion Cymru ddodi eu cerddi angluddol | yn i codau, a pheidio canu pryd y ddid wylo, IlIac ei amser a'i Ic i bob peth. Fy opiniwn arall a gaill fod yn glo neu yn Amen ar y ll;th uehod, set' nad j oes fto'r un arwydd fy mod yn gweddwi, na thebig y priodaf nib ar olly hen Ciian IWYlI" 1111 e N G n.uvvn.
I —\ . T . I ! A 1, 1 A.-…
— T A 1, 1 A.- MR. Golygvdd.,—TJuosog yw nifor y gofvniadau a anfonwyd atoch yn ddiweddar o kerthynas i Aus- tralia fe-allai y bydd y crynodeb a ganlyn yn ateb iad i'r rhan fwyaf o honynt. Awstralia yw yr euw a roildir i'r Trefe-.ligaethau eanlynol:—Deheudir Cymru Newydd, Awstralia. Fteiix. neu Port Phillip, Awstialia Ddeheuol, Awstralia Orllewinol, neu AiolJ yr Alareh, See., &c. Y rhai yna a olygir yn gy- flrcdin wrth Drefedigaetiiau Awstralia. Y inae y pellder rhwng y naill barth a'r Hull yn fawr, a'r gwa'ianiaeth rhwng natur a fn wythlondeb v tir, ac iachusrwy ud, bron yn cyfatebol. Y mae tua S,tit)O (I filldiroedd (> Awstralia yn terfynu ar v mor, ac er hyny nid oes ond tua 1,501.1 o iiildiroedd wedi eo sefydln. Ktd ydywar?yaebCyiand?r twrop oud  hndiroedd ys?war, ac y mae ar\wncb 3,(iO,O")o 0 filldiroedd yswar, ac y mae arwyneb Awstralia yo 310( '?0,6?)0 o filblirocdd, yr hyn a d deiigys mai Awstralia yw yr ynys fwyaf yu y !-yd. Y mae ar gyfandir Ewrop tua dau gallt a saith ar hugain o filiwnau o drigoiion, pryd nad oes yn Aws tralia er ei bod bron gymaint ei barwyneb ac Ewrop, ond llai na thri chan mil. Yn yr Iwerddon, tua 4 blynedd yn ol, yr oedd tri chant'o bersonau ar g\ fer Ili (I oes fawr ychwaneg nag un person am bob 12 milldir ysgwar. Yn yr Iwerddon, yn ddiweddar, yr oedd tros 3 mil- iwn yit dihYIlU ar y; eluscndai am ell cynaliacth; ond yn nosharth DchLudir Cymru Newydd yn Wi;)' mae cyflawnder o yuiboith i gynal tua phedair iniiiwn; | ond Jiid oes yno ond pobiogaeth o tua dau gan mil o tlrigolir.n. Mewn araeth a draddodwyd yn Senedd i Deheudir Cymru Newydd tua blwyddyn yn ol, dar- iieaais fod- triugain miliwn o bwy-d o gig wedi eacl ei ddyfetha mewn Jb.i na cleuddeg mis o her wydd prinder trigolion. VR mae yno gy nifer o ddefaid ae yebain, fel y utdiir cyfrif deg a deugain 0 ddefaid, a thrid.rddeg o ychain i bob un o'r trigidi-.m. Cvn darganfyddiaetii yr aur yn Awstralia, byddent yn lladd tliadellau cyfain o ddefaid a gwartheger iuwyn cael y gwer yn unig. N;d oedd yno neb i brynu y cig, ac ni eilid on 1 gwerthu y erwyn a'r gwer i gael arian odcliwrtbynt. Dvwedir fod parthau helaeth o'r «lad yn wastadir. yn cat! ei ranu gan fryniau isrl, a'i Iritho gan goedwigoedd ago re I, ac IlPWJI manau I y mae dyffrynoedd tang a trrwythlon. Y mac y partli- j an doheuol yn llawer gwell na'r rlianau led.iol o'r wlad. Y iiia-, y tir gan mwyaf yn gyimvysach \)orfll ml thir ilafur. Yr livn vill,y)-if yli e; her wydd yno yw. diilyg afonydu a frvnnonau. Bydd l y sychder yno weithiau yn peri colled fawr i am- aethwyr a plserchenogioii anileiliaid. Y mae ty- m!ior<iu y flwyddyn yno yn wrthgylerby 1110I :'n ty- mhorau ni. Pan y mae ya auaf gyda 11 i, ha( ydyw yno; a phan y mae, yn nos gyda ni, dytid y-lyw hi yuo. Bydd cu hiufesurvdd hwy vn codi o ft dè:! tvwvdd ;;arw, ac yn disgyu cyn tv-vydd teg. Y waC gwynt duiiau yn oer vno, a gwynt v gogledd yn boeth; ond hvsbysir i ni fod tymheiedd yr"hiiisawdd yn fwy gwastad ac yr. fwy hJfryd nae yn ulirhyw haiL! () r hyd. Mewn llythyr a ysgrifenwyd gan vmfudwr yn Awstralia at cyfaill yn y wlad hon, darlicnais yr hyn at y lia!ies c; vr bona dreuliwyd vn bur gvsunis, efe a dilywed, Ar gyrnaeddiad y Hestr i Borth Phillip, daeth tua 30 or trigoiion ar y bwrdd, y rhai a gyftogasant yr holl yai fudwyr oddieithr yehydig detiluoedd. Y's^rifcnydd y r a i fod yn f'ugail, galwedigaetb hollo! ddieitlir i.hio; ond 11.nl oedd y c\flogwr yn gofaiu ond yehydig am hvny, gan y gallai yn fuan ddysgu yr hyn oedd yu angenrlieidiol. Dyyved nad oes vno bron yr un fvrt.h lieb ci ga-r i'w gwclcd yn y wlad, gan en bod yn ])i iodi gan gyiited y cvrhaedd- antyno! Ni ddisgwylir i wasanaethyddion weithio mor Wdù yno ac yn y wlad hon, a chant lawer o ragorfreintiau yno na cliant yn Lloegr. Gall gwas- anaethwr yno ?adw o'r bron unrhyw nifer o wartheg J neu ddefaid ar dir ei feistr, heb dalu dim. C?flog bu?a.Isyddu??i?OYiiyQ?yj.?)),;??.?,? arwyr bron r un fath; a ehaii'i' arwyr bum r un fath; a ch.titi' gwr a ?vi-?? ? J? I i £ -10 o gy lfog a bwyd. Khoddir i denin 1() pwvs o 1 beilliad, eh warier o <15, G pwys o siwgr. 15 pwvs o ?!?dii!.idu"uc)du)n.b.)'.)\\M'im)S. Piisce?\I.:u« • £ 15 i 20; gwartheg o £ 1 i £ 5 defaid I 3s. (M'ad ydvlito iiot- riii-(l N,ii Lloegr. Lic(ir ae ?.(-&Y;t yn i-liad. 'kfl,?-rau seiri eoed ydynt ?s. ?'.da? ymbo, th, neu 43s. hcb y:uborth. 1 Os bydd y gweithiwr yn gtif'\<ht, nid tnynyeh v hwdir yr amaethwvr y n ei a'do.) i ft'ordd a n fl\nydd- [ au. Cryddiou vn gweithio eu hunain a e miilaiit o 7s. i ?s. lie. y dydd ond bydd amuethwyr c f et'iog yn cyilogi crvdiiion am o -Is. (ic. i .5s.Y (hDv- wedir mai anhawdd yw i grydi ger.idcd ;-m dd diwrnod y? y wlad heb ?'. farfod a ?nit!) sefvibig. Id yw te:!wr:aiù mewn galw mawr yno, cauys y mae i'l",Io eti %veitliio .1-11 ?at.I en i;?.-tf i jtui(b<?.?.jj.)cd.iy'ivhid.a??)?':)?r hwynt 1 n rhad. G,?f,,?int ai,fer,,i atir I w v 0ni?yy;tf llwyddiannus vim o r holl ge!(\ddvd- wlr. Lhwcdir rmu Sydney yw v lie ^-ofau i dirioo'r holl borthladdoedd. a a 11 (od yn hawddaefi cael bys- s I-'?-d(i vii tigli a'viit) iia,-? vi) till lie ai-ai'l a g,?ilir i bol) 1-),Lr',i) ?,'r ?-I,td vil 'i a hwylusieh nae odiu u:i porthladiT 1)' ?' t,l (T Port Pili?iii) (Itic,i(i banes) yw y ih mwyaf manfeisi >1 j br" vna tir eynvrtdiiol. Mi theimlir gwynt- I, l1oftl¡ion v rhai \'dy¡¡t dra ,('<1l'thn IJJ!IS, 01l'1 i '?'oet!iion,'vr)iai ydynt dra ?is. (,If,, i Icid -) A??ra!;atue.ncy??rr.?h i t:OC(, erell. diijon o horl'a trwy v ilwyddvn ill- i-(,n ;a tr?v?, v 1- yno 1 nesu'i anifeiliiio, .??? o' .| tirirl-iN, 1),Irtit r Y mac' ih't'1 hf;nvnrt)Y?d),oadpr.'{aync?;r? j bron annghvdmharol sydd yno. y mac y! J edigaeth, diilyg anadl. n doluriau y frost bron yn an hyspt'synvparth!!?"????? -?"??'?t'svdddrt-r hy fryd,\vedi ei hadeijadu ariethr o dir, rhan o bob tu i afon Lorrens. Y mae v wlad oduiaingvlch vn arddercbc?vrolw? ami; cynelybir v gy inydogaeth gaii ilti gelit" ies (p,i.2-11, e, 1,1,, t 1,e; ei fritho a llysiau, ac a choedydd o hob rhywogactli ac yncad ei' cbylehynu megys gan fyddinoedd o b? b tu. Y mae y tir yn 'fras, onJ ewynir fod yr himawdd ynl!ed b.)pth,ct?n'???"a!n(rydarycyfa)) Pns cliuliad 0 Livt-rp""? Awst..?? yw ?? ? "? yli yN-11 1, ae j,'I(i v,, y:-intermediate; ?? » £ ;>0 yn yr aii gaban, a £ 10 a?;.)\n'vcabancy"taf. H?"ddir bwvdvdd a eh\f- !pnsdcra'u ?wa'!ai)oii?"??"sbi't)!Yn <yrhvna dctir. Yp)-!S!ang'??'?'?""?'' v ?.?r!c.&.c.,?iy nodir uehod, yw piisiau S?.?.'tntd tu?.?,??.?? pawb yr nil bris a'u gi^lyy dd yn mhob dosbarth yn ilongau Awstralia; ond .?"?!)?'i)aeth?ypi-)s:?uvn? naHH."?r!ta?r!)a'riIai),yt),,I j,),????j???' )ha?)nd<)ebycynt"JSL!eran. Rhoddirpr'?ianv tH, c'vnyich, nwyddan masnachol, &c., n\c*n lli'fvi dyfodol. hi'ci'jjwf. Eluazar Jones.
I11) I
I11) Mb. Golvgvud, y cyfarfod difvrus a gaw*som yn nnhapel Rose yr N\ytnnt,>jj o'r hlacn, yr h^*u na allai lai, ar y cynio, na gwasanacthu yr anican yr ieuengctyd nt P/frgeji mewn cvsyfitiad ar ysgid 8abb ithol. Cawsoin a.v_;rv!niadau gau ein cyfaili Air. Foulkes, y rlia: a barent g\ ffro ar eir. hystyr- iaethau a drwg oedd genym udarfod i'r hrawd arei ol lod mor anhapus yn ei amean o roddi rhes .vniam yr hyn a gt'ybwy!l»yd. Svdwedd yr awgrvmiadau "oeddynt a ganlyn:—Fod dituterweh diifawr ar Ym- i neil-idiHvyr ein tn-f, canys pan y mae ped-.iir o eglwysi cisacs wc,¡i Vè¡ hadciladu gan bobl e':l'.vvs Locgr yn yspaid y puni mlynedd diweddaf, a'rbum. i ed weffi ei sylfaenu, a'r pump mor agos i'w gilydd fel > g'tliai dyn bywiog roddi ei law ar ddrws y ptinip mewn yspaid ugain mvnud—nid pes cymaiiit ag un eajiel iiac ysgofdy Ymneillunoi wedi ei godi yn y parth hwnw-- nad yw yr cgwyddor rydd v dadleuir drosti yn ci dangos ei hun yn iirny. "lleblaw livnv. dv\<e iodd fod ysgo^i at ddi wygiad cartreiol, beilaca yn my?g y Methodistiaid Cymreig, yn anhebgorol er 11 wvd-liant eu hacuos erefyaldol: ua bu un vsgo^iad (teilang o'r enw) at hyny ya y d-nig inlyne id di- wedduf. Pan y mae aches erefyddol v'Methodistiaid yn y (b-ef uwehlaw triugain oed, a'r "eglwysi beilacb vi) nesond dau o'r naw neu ddeg pre- gethtfyr sydd yn y dref, yn rhai a anwvd ac a fag wyd yma, nac ond ilil ),I. !I.)!I ddiaeoriiaid, os oes un. eill yri- fudiaeth yma o (ivmru. Ac y mae v plant, luaws mawr a fedvddiwyd yn y cynulleidfaoedd hvn, nad oes ond ychyuig o honynt mewn eymhaiiaeth ar gael mewn cysyktiad erefyddol, ac nad oes un cvn -,ic n!, d oes tin ('\ n- linn gweithgar ae ar drocd at vmgeleddu v plant a'r ieuengctyd, &c., ^cc. 4 l)efTi'°id einsynnuhiu ;'l'r awgTymiaJ:J.U hyn, ac yr ydym heb ddim i'w 1 towyneliu. ac nis gallwn ni ddyc'iymygu y gail Mr. YV, wneyd iivny ychwaitb ne- mawr gwell nac y gallod,), yn' fTacledig ar y pry.1. Dcallytii ar Mr. F. fod ganddo ddcfll"ld tracthawd ar f ddiwyg'ad ca.rtref.il a diau gem 111 ei fod yn firwyth vstyrijeth fanylaiild, go vn gynvrch teimlad gwiad- ^arol 4 Christionogol, a gallon olfeitiiio y tueddai at droi y syl-.v a'r ogni yn fwy at yr anieanion eartrebd. Yr ydymyn eredu y gellid sel'ydlu eyfandrefu rym- ns er gwasanacthu yr amean, ae na. byddai angen at } ddwyn e: thraul, ond vr hvn a c'lid yn haadd gyn- hilo: ac y cei:l firwyth ddigon oddiwrthi hi yn flun, a fyddai agos .fdigon i'w chvnal ci hunan. Dymunem • ar fod Mr. F. y;i «rael galw arno i r.»!di d.irlith ar ityn, ar ry- h;,I,l cyfL'lIs Y hy,j,h cI yn :?!'j?? i j wneyd; iu-u ynfan ein hanrhegu a thraetl.awd i'r pcr'?yi <r?-y y ??s?, a hyny heb hiroediad. Gwydd- | om f?d gulhiOv-dd i f?ddt ) m ?raethodan gan froJy a esgeulusir, pryd y gelwir vn ddii'all ar ereill, ar bob achlysur; a plierhoddid drws agored i dalentan eartrcfo!, y gellid arbed y draul svdd yn myned wrth ahv dynion pellenig ar beb aehlysur i ddarlitiiio. Ac y mac vn llawn bryd bellach 1 droi at achosion cartrefol a phwv sydd gymhwvsael) na brodyr car- trefol i ym. yiiieryd a hyny, pryd y maent hcfyd yn yn llawn uiur allaog i wneyd cyflawnder a' rtestun. Un o'b lluaws.
'•DIFROD AR FYGLY," A "T.…
'•DIFROD AR FYGLY," A "T. RHYS." Dymunaf eieh hvsbysu, Mr. Gol., fod y gohebydd uehod, yr hwn a ysgrifenodd i'r Arnserau diwcddaf i wawdio yr '•hen lane'' a'i fyglys, yn wastraffvr tobacco ei hun. Y r w vf ynsicr, oddiar ci clystiolacth ef ei hun, ei fod yn dvfetha yn ddiweddar oddcutu | hancr wns bob dydd o'r ystwff diles. C)nd tybiwyf I fo.l ei raib yu arafu yehydig y dvddi.au hyn canys ( clywais t-i iod yn ty^tio, wedi vs^nfenu ei noiyn i atoeh chwi, lJ:d oClltt' wcdi iwsio" dim dr(js ll<il,(r wns yn ystod y pythefnos diwo idaf. Mae yr uchoi yn fleithiau profVaig. Ac oni bae fod genyf ffasine'o trwyaul at bawo a ddefnvddiant y ymadroddion cysegredig mewn vs^rifenu neu siarad cyffredin, dywedwn wrth T. R. fei hvn Y medd- vjiacha dy hun." Ae. ys dvwed Jdjart'íJ, ¡, Rbaid caci enau i oganu." Rhaid. ac i roi cyng- hor hefyd. Cymcred T. R. y cynghor hwn o'r eiddo yn V," o (lai ei sy.'w ei hun. Byddai yn dda i ugeiniau o rai a wariant eu liar:an am v fittli soth- ach afreidiol, gymeryd gvers, &c., a detnyddio cu hariau er vmgeisio at gyrhaedd rhyw dd;> b-n budd 10I." Dyna l'i rirjan ci hun, ond yn fv nzenau i, neu ryw un arall, na wariodd geiniog eiioed am yr ys- garthion brwnt y buasai v wers yn briodoj. Terfynaf yn ngeiriau Lewys Giyn Dyfi Maglu dynion mae myglys,— a'i rwydau 1 ryw anial oei ynys. L:r-L\lLL r'R "HE LA:->C,"
CYFARFOD CANU YN NHREFFYNON.
CYFARFOD CANU YN NHREFFYNON. Ar y lofed evfi sol, cynhaliwyd Cynghanedd gan Gymdcithas Gerddorol Trellynon," 511 mhrif ystaf ell y Royal and White Horse Hotel," yn v dref hon. Y i- c I d yr ystafell eang yn orlawn o'r dos- barth mwyaf cvfrifol yn ein trcf. Yn inhlith ereili y bonedoit;ion a ganlyn, a'u boneddi^e^au :— T. Mather, Y'sw., R. Smediey, Ysw., S. Williamson, Ysw., W. Williamson, Y'sw., Mr. Roskell, Mr. Cole, hefyd Miss Williamson, Miss Kenriek, M.ss Fish wick, fee. Mr. Randies, organvdd yu Eghvys Loegr oedd wrth y piano, a Mr. Jabez Jones, Maesglas, fatdod g-}Ju.'l' Annibynwyr), oedd yr arweinydd. CVflwvsai y Cc.r 32 mewn infer. Yu y rhan (jyntaf o'r evfarfod, cenid cerddoriaetli gvsegredig, He yn yr ail ran, cerdduriaeth li;ol (secular). Chwareuwyd yr arweiniad i mcwn yn fedrns ar y piano ga.i Mr. Randies, yna canodd Miss Wynne, Tretfynon, a'r holl Gor, "The imarv'lous work," Haydn. Mae llais Miss Wynne yn hynod o'r clir a inwyn, ne ys tyrir hi yn gantores ragorol. Diiynwyd Miss Wynne g-au Mr. 11. Griffiths, Maesglas, yr hwn a ganodd, Comfort ye my people," Handel, yn rynius no.ledig, a derbyniodd gyineradwyaetb ueliel gan y gynuliei I fa. Wedi canu y dernyn hwn, aeth dros Every valley shall bu vr un mor lwydd- ianus; yna cydganodd v Cor And be "lory of the Lord," Handel. Wedi hyny Jlr. J. Jones, vr ar- weinydd bywiog a aeth dros "Thus saith the Lord, Handel. Yn ganlynol i hyn canodd Mr. P. H. Evans, Bryn eelyn, a'r Cor, Awake the liarl)," ciaydn. Nid yw Mr. Eransyn ymddangosvn j uieddianu o wroideb ac hunan-yniddinedaetli 1 i wneyd cantor poblogaidd, ac yr oedd ei lais vu | ymddangos yn lied anystwyth. Canodd Mr. John Idoyd, Maesglas, "Return O God of hosts," Handel, yn afael^ar iawn. Y" mae gan Mr.- Idoyd lais gallu- og, ac y mae yn dra inedrus yn ei reoleiddiad. Der- byniodd gymeradwyaeth. Ar ei ol ac-tii y Cor dros F-tr iiiito tis a child is born," HandeL Wedi i'r rhai oeddynt yn canny chorus uchnd ddiweddu, cod- odd Miss Wynne, ac wrth ei cblywed yn canu How iicautiful are the feet," Handel, yr oerldwn yn niedd- wi am y "lief ddistaw fain" a glywai Elias, wedi lleddii id y gwynt ysgvthrol a rwygai greigvdd ced- vi-ii o fiaen ei wyneb. per nrlll, au Miss W. ar glustiau y gwvd-.lfodolion. Ar ei hoi cododd y Cor, a cbanodd VVorthy is the Lamb that was slain," Handel, yn nerthol ryfeddol; yroedd pnh un rel yn canu a:n ei fywyd, ac yr oedd y for ever" yn swynol dros ben. Y'na ail gooodd 3Ir. Evans i ganu Thou shalt break them." Handel. Yna di- weeldwyd v rhan gvsc-gredig o'r Concert trwy i'r Cor ganu "Hallelujah," Handei, pan v safai pawb ar eu traed. cvinertul%i-N,.ieti) i gamad v dern- yn ysblenydd hwn, trwv guro y traed a'r dwylaw yn hir ac yn uchel. • Wedi deg raynud o seibiant, dech i*cuw%i ar i,r til ran o'r evfarfo-i, gyda daman lleysrol ciii,, aretiiv -t)i pand p¡i]piti", H,,illi, gan Mr. M.David, ysgoifeistr, arv chwibanoi;l (tinted ae ar y piano gan Mr. Ran-ih s; yr oedd cydgordia-l y ddau ofl'eryii yn dra mwyn, eto mae gan iur David lawer i'w ddysgu cyn y bydd yn gyflawn h" vdd" vsg gyda'r cbwibanogl. Yn nesaf cod«>dd Miss S.A. Jones, nil ferch Mr. Jones, Maesglas, i ganu T daughter of Israel. Nid un math o wen:aeth yw dyweyd foil Miss Jones yn tnc.ldiana llais nnvyn, ystwyth, a thoadeuig iawn, a rhoddo-.ld brawf t-g.ur o j !iyn wrth ganu can dorealonus «' Merch Israel," tra vn j eistodd wrth y tTrwd i wylo dros dir Judah." Wrth fyr:t'd dros y iraich I we<> land of Judah i,r tlice," | yr oedd ei ti.oa bruddaidd a thodded'g yn gyfrrous ryfeddol. Cauai mor naturiol fel yr ocJdwn Vn «lyeiiy:nyan i'v mod yn canfod un o rianod teg Israei yn eistedd ar 11u rliyw (Trwd risiabiidd w edi ci medd- iant) ?an d'?turfims ei gwlad, feal yrwy'lai vn dd?ys. Acd .Miss Jones yn mlacn a hi cldaw yii gantores i enwog. Y'n eanlvnol, aeth y Cor dros Flora gire me fairest lfowers." r oedd y dernyn hwn eto yn | bur chwaetiiiis,ac yr oedd y dull y canw-yd "Come ye w antons here to play" yn ogleisiol iawn. Y'n nesaf, | can wyd c,):io to t c, Glover, gan j Miss Wvnno, a'i chwaer 3Iiss Sarah Wyntie, genet!)- igogy'eh 10 oed. N r o c d (I y n hon yu f. his od iaeth, a chanodd Miss Sarah Wynne yn rhauorol. Ar oi y cldwy chwaer, cododd Miss Cartman, Bryn eelyn, i ganu The better land. Y mae Miss Cart man yn gantores obeithiol. Derbyniodd ia>vr synier- j auy. a "Fisherman's glee," gan; Miss t.ai'n.^n .Messrs. J. Evans, R. J. Lloyd. Yr oeuu n-rnyn hwn yn dra by«io^ a tti- Is r, ac yn v pvsgodwr. Cafodd ih erbyn iad croesawus gan in tiresenol 1 "a canodd Mr. R. UdIiihs I. Bnttanv (Sol'o ') v geiriau gan Talhaiarn. Bu Mr. Grffiths mor 1.•,({(. j ianus y tro hwn eto, os nad yn fwy felly na'r tro o'r blae 11, obi eg id hod lhaodd gymaint ar y gynulieiufa fel y gal wyd ef i fyned dros ei gin eilwaith. Yehvd ig o arferiad a wnai Mr. G. yu gantor pobh-gaidd." Y dernyn nesaf ocdd ,I ,Yhat a!e the wild waves sayin. n hwu a ganodd ?dr. R. Griiidis, a M;ss Wynne, yn fwyn iawn. Yna canodd Miss Wynne Beautiful summer," (so'o.) yn dra swynol; a chanuyd Duw gadwo'r IVenines" yn ddiweddglo. Yr oedd y cyfar- fod vn un rhagoro] yn mhob ystyr, a chafod 1 pawb eu boddbau. Mae yn syndod fod y gymdeithus icuangc hon v.eli evnvddu i'r fath rai dau mewn gwybodaeth gerddorol a hyny mewn gan lleied o airier. Deallaf. v cynhelir Grand Couccrt eto Lluu y Sulgwyn nesaf (ii'iir. Rvnu.
LLOFFION GOHEtiOL. j i
LLOFFION GOHEtiOL. At ethuavvr S. Fkikionvdd.—Y mae Ewvll- ysiwr da" yn ewyllysio cael ?w\ hod gan etholwyr ?)r Feirionydd. pa nifer o arcithiau a 'dra ldodwyd gan Syr Robert a Syr Richard yu ystod vr ainser y .\O1tjdri'll;¡);1 \¡ r;\(t:: :l n y Se:u dd, a pha i];l\; les a ('Irlti!ij(,l I y- S h rvc h '<.hvyr! K'.Yyi!ysia;?.c)g??bud hefyd, a oes rhyw cl 0 1) 1 ri%, v, (I ?l iVVvn,e I ii %V bed. ur y Senedow y r a envvyd; nc os na ? na. ewd(\s- ia gael -wyhod paham y g-d Kfyr etholwyr nn'sydd (?lvila ar Cre".V, )I a ii,.ii- ri):in )'be,iir o ei ddewis vn uynhryehiohald iddynt f A ;)?!i!nn? \(i' "t1i\t)r:J :!),(i ,(;,¡y f \!n¡ 1),'1 a,¡:,í ,;1t rngrith, ac yn rhoddi galwa-l i ryw 1'oned hvr riiydd- j Irye.ig i ddyiod yn vi I etir N i;, i:, Cl ? I f,?i'liLv y W'C Y!l (?i ,I 'paham na by.idant yn t ilu in wv o sy hv i g\ nyglad v Rhen Ftarmwr, ncynvm? ?i?utciB.'?ci ef, Mr. Ambrose, Porthmadog, a 3Ir. Rees, o Liverpool, i Jdyfod t-wv y Sir er egloro iddynt eu dyledswyddau iel eJbolwvr | Cvistionogol l}c gw n -.er.t hy ny, y niae ein nolieli- ydd yn barod i sicrhau na byddai yn edifjr gan 'Jdai 3n c i jr ddvnt. i Gogp.vmadac Mr. Cranron.— Dvwcd G.igrvn- j wr" v byddai dda gnr.ddo pe bydd ti r. Cerd i<>r 1'11 prysuro gv.la'i ogryniadau fel y by-ldo id lo ntau [ gael ei fod yn cyfeiliorni oblejid nid yd.yw yn bwriadu gwneyd hyny hyd oni b.ddo Cerddor'' w-sdi darfod gogrymi ci feirr.iadacth. PfSEVAETH 'N Ymdeithvdd" i loffyn o dan y peniad yna ymddangos yn vr Atm~r>m am Ebrill 71'ed, a dymuna wybod pa beth achos i'r «neiriad ?afl ei :dw i fedyd lio y pl"nt\n' v cyfeiriwvd ato? Ynni'?fanyhuhvtn? P? k,!h yw "h?ucrbedvdd?'' !\tJ:iAedoe'd t"vt" d?rrc-rtu cern ?rt.n? Yn?h?j? ? vn 'ngwv.ld pwyy dywedwyd foci J. • nas, C. 1-yans, a Williams ?rW?.&?yn dyoddef am cu pcciiod iui Dy- muna en. gohebydd gael ateb iad i'w ofvniadau no".r iuan ag v bvddo modd. •  "(?Ytiy?u!)?r?).i"].Jd?v.v.t'- ('1';)! O'¡ "Gei??werth,- y .h.??.j ? ?,?;  awd g«iat yn crnyn yr arfer.'nd auniwair '.v?!v .?-nnn)cwnrj,a. I)i,0 a c i, n v awhH rhifvn or .Methodist" crvhwyi' ,? J ???.??d??' aeth y traetno iau ar A.;f, ? ;?;? | c.n ?.n?.ydd ??] R.yy?, pa ?? ? ..?.t??! .n 'rir;ft,(': 'i': :i: y-Cy?u-y-addis?v,),,? i,,?? dvmauawv I bod. pa betu oedd y testun ? Cl?rF?EBM??-. u:.S..?T-Y ?M ?.:a? enw Ann Wiibams yi.yw ya y Penrhyn ger Porta '.iado?. wed i cyrhaodd ? oed ran :.? h\.?.) a ploj- w ai ugun, ae yn gallu gw tie d ch   ? ..hcrdd? y n ogystal a llawe'' o rai heb gyrhaedd lianer ei hoed- ran hi a get.fydd y nod wydd leiaf ar lawr heb on math o ddrvchau, a gwelais bar o liosao.au o'r tatii orafa. wcvryd ganddi yr wythuos o'r biacn.—Ens. Addvsg ni Nvffiiyn Conwy. — Dvwed Eglwyr. wr" furl yn Nydryn Co iwa^v Ysgoldy wcdi ei adeiladu mewn He hynod o'r annghyfleus, ac yn rhy fawr o lawer ar trigolion yr ardal. Dywed hefyd mai yehydig o blant sydd yn myned iddo, a bod ei phleidwyr yn methu dwyn ei tlr,ul a thalu yr hyn a aadawsant i'r Ysgo feistr. Heidaw hyn a, efe a ddywed fod yn yr ardal driwy o Ysgoliun Cenedlaethol wedi eu hadciiadu niewn manau cvf- leus yn yr ardal, yu y rhai y cyfrenir addysg ilawn cy=tal ag a gyfsenir yn yr Ysgol Frytaio iad, ac vil hawir I, I i, cli, a hyny lieb orfodi y nlant I dd\sgu Credo na ITdwydc! >r;g r.nrbyw bl.tid. I'vmtma. ein gohebydd gael gwybod gin rhywun cyfiifd yH Ir ar,la: i ba ysgol y byddai vn fwyaf rbe^yiuol i rieni fllr)i] eu plant. CwiiL wiuFFoniii'.ti Cahiao. — Er's tro yn ol, cr- merai gwr gweddw yn Ynys Fon arno ei" fod vvedt sytthio meo; 11 car:ad i'r (orwyn, ac addawndd 'i pbrioai; onti yn rnhen ,\('hJ<{i; g"('di Lyny efe a edifarhaodd, ae a orfotlodd y forwyn i civ. Y fo: wy n tv.n d Sifydiu mew n llè arall gnu beilder oddiwrth dy y gueddwyn, a'i can fyddai un diwrnod yn myned ar hyd ilordd gyfagos, a Iii a bry- surodd phiscr at abero ddwfr oecid gerlJaw a chan n,j yw yr u-i ad suunodd yn gallu gwel.-d yn tnhell od liwrtiio, ni bn iddo ei hadnabod nes" y teimlai biseriad o dawfr yn dylif'o oddiar ci war Iivd at ei sodl iu. Tyhir nad cd unriiyw berygl y bydd i sercb yr hen law ai! enyn —Zfelinydd. Ci.vvv'r o Arfon'' f: i ganddo fuwch yn cael ei hlino gan Basilfod ei dannecla yn rhyddion er dech 1 e vgauaf; ei hod vn pisweilio yn denau er's tua mis; ac yn mhen ci J¡alned" ar y l-fed cvfisol. Y mae gwedi gwaedu ei thynfl'on, a rhwbio ei danre, d A "dail sgyrfiond nid ydyw fymryn gwell. Byddai dda iawn ganddo pe rboddai rhy "nun iddo gyngbor a fyddai \n debvg o efl'eithio ei gwellhad. Swydd Gaekfvrrdin.—Etholiad.— Ar y e.v- fi sol, etholwyd David Jones, Ysw., Pantglas, yn aelod Seneddol dros y Swydd hon. Yr mae Mr. Jones yn bleidiwr selog i Wcinyddiaeth Iarll Derby. Yr oedd W. Williams,Ysw., yr aelod dros Coventry, wcdi bod yn Llandeilo, yn cynyg un Air. Lee (Uhvddfasnach- wr), o f.uudain; ond. p-in fod etholiad cyfl'redincl i gymeryd lie mor fuan, ni un iddo bawlio y blcidlais. Yr ydyin yn deal! y bydd iddo ddyfod yn mlaeti ar adeg yr etholiad cyffrcdinol, a hyderir y bsdd i'r etholwyr ymddwyn fel rhai yn gallu b i i- i i u dro^tvnt eu 1-¡;n:Jin pan duaw gofvn arnynt. Dyna yw dy- m uniild Guhpbydd. Llanei.li.—Anrhegu Gicciiiidog. — Ar y Meg ey- fisol, cynaliod cy.'eiiJion y Parch, T. Roberts, Gwetn- idog .v.Ja'r Saeson yn heoly Pare, gyfarfod crhoedd- tis er dangos en parch iddo ar ei symudsad oJdiyma. i Gloucester. Gwedi i amryw aiurciiiadan gael eu traddodi, cyflwynwyd i Mr. R. Oriawr aur, achauwyn wertiifawr, yr liyn nad ystyriai y rhai a'u rhodd- ent ond cydnabyddiacth* fcchan i Air. R. am ei liydd Ion ileb yn eu plith yn ystod yr wyth mhaedd diweddaf. Ond yui ldangosai Air. R. fel un yn cydnabod y carcdigrwydd pcuaf pan yn dvchwelyd ei dJiolchgarweh. Yr oedd pawb yn teiiilo vii ddwys wrth feddwl asn ei ymadawiad, eto yn barod i ddymuno "Duw yn ihwydd iddo.—Ci/faitI.
j GWLEDD FiWR
j GWLEDD FiWR I WEI.MDOGION E I MAWRHYDI YKKHALAS!)VMAERI.LrKDA! I Nos Sadwrn (8fed o r mis hwn) cynhaliwyd gw'.edd yn mhalasdy Alaer Lluinlain i Weinidogion ei Mawr hvdi. Yr oedd tua 300 y 11 bresenol yn gwledda. Alewn atebiad i yfair, larll Derhv a Gw eini logion ei AIf.wrhycli," tra-ldododd Iarll Derby aiactb o'r hon | y mae yr hyn a ganly n yn daifyriad. Ar oi svlwi fod gwladydtiiaetb yn y deyrnas hon yn ymwthio i bob cwmpeini, fod gan bob cwpeini ddylanwad mawr ar Weinidogion ei Alawrhydi i'w eefnogi, eu rheoleidd- in, a'u cyfarwyddo—nid oedd yn angenrheidiol i bob aelod o'r cwmpeini fod yn meddu yr un syniadal1 ijwlad^ y Idol cyn y gallent arfer y dvlanwad hwn, a'i fod yn hyderu, er v gallai fod v rhai oeddynt vn bre. senol yn gwahduiaetim oddiwrth eu gilvd 1 ar hchan- igion gwladyddiaeth, eto na pheidiant ag amfygu eu cyraeiadwyaetn o egniadau Gweinîdogion ei Mawr- | hydi tra yn credit eu bou yn cael eii Ilywodraethti ;a:1 egwyddorioii gonest a didwyll. Ynadywedai, S'• Yn mhlith y lluaws o amgylehiadau cysurus sydd yn gysylltiedig a r ymgynulliad hwn, nid y lleiaf o 1 honynt ydyw gweled cyniler o'r gwjedydd tramor yn cael eu cynhrychioli yma, y gwledydd tramor hyny, y rhai sydd vn awr yn gyfeillgar i'r wlal hon, ac i j ddal cvfeillgarwch a pha rai ydyw amean v llywodr- actli bresenol, fd y dylai fod yn amcan pob llywodr- acta yn y wlad hon (nchel gy'oerauwvaeth). Yr ydym yn cymeryd en presenoldeb yma. nid fel arw,dd o I)iircii aer mor hyfrydawl fyddai li-viiy i mi ac 1m cydweinidog'on yn bresenol, ond yr | ydymyn e. dderbyn fel arwydd o vmhniaJ wrth y I gwladlywiad hwnw sydd yn plotlesll peidio ymyr. aeth mewn un nJOdd iig- ach >sion mewnol gwledydd eteiil, a n pendertyniad hefyd i bciciio htb"r un- ilivw ymdrcch pan fydd rhaid, trwv 'yindrafudiad cyfeil'gar ac egniol i atal posiblrwydd o rod yr Indd. well sydd yn awr yn ffynu yn gyfiredinol trwy'r hyd y n ea-. I ei aflonyddu (cymeradwyaeth). Fy Arglwydd, | aiehon fod mewn llawer man trwy'r bvcl, elfenau -i al l at t l i ;lc-!faeiiiad iTr aiig l i a allant fngwth j'edaeniad yr aughvdgordiad hwnw tuallan i wterfyiiau cu hunain. er aihvyddo vm lreeh- iadau y lIywo(;rae haa mwyaf heddychol. 'Nid wyf c,-e-do-lniii yij g -i-peit',io, ein bod wedi eyrhaedd yr amser dyc'hyniy^o! hwnw, pr'yd y gall unrhyw genedl yn ddyogel ac mewn mo id evf- iawnadwy ci hamddifr.dn ci hunan o'r in odd hoi o er ei (,Litt hyn yr wvf yn ci gredu, ac hvn yr wyf vn bur hv- derus trwy hull Ewr»p, athrwy'r holl i\d, aw ydd cyflredinol ar ran pob cenedl i ddiflodd ar unwaith v wr?ichicnen leiaf ag a bprt?io'r heddweh cvffred- )not (cymeradwyaeth). Hvn vr wyf vn sicr o lo.no, os bydd ymddan-osiad o anghvdfod. neu o d?mbd duv?ync.jdtme?nun.iiy?' v?dvd?nvditan.?i  ?wadei hym?echion pcn?f, n-d fd mewna.n?r- oedd Ha) ?oieued:? i enyn y r?ani dan oh?i!), (ad rhyw fantais pers?:?' ond )'w dd)fr?dd yn ?vf?.'t ?jr ar ei ymddangosiad cyntaf—i ymdrafod mwyn atal caniirymeriadau a ddichon ar ryw amser go-ii • ac yr wyf ya hyderus, os. heb achos, v bydd i nnrhyw aUt! un ai trw: ?.unymdJy?iad ci Uywodraeth ei bun, neii ei phobi ei linn, foci mor annoetli a gwiie?'(1 ,,e, i,iii4c!ol ar anuaraHv?.)!- demn id y gallu hwnw gan lr.is uufrvdol v bvdgwar- eiddiedig. r wyf yn bur siwr o hyn lufvd. fy Ar-  c?), I i y*,i ,twr 3,n ^vy(id, fo] teimiad" goleuedig yn codi yn awr yn mh..H.?). ))?vr.dra?th, a ph<.b cenedl. f?d ?r?.. "?"?'??'.y"??.f.jdl!eseuban)-!nde.!d,a'??:r (i^oniant yn cael eu ii v i-x-i ddo ,„ wc'?' tr?v weithto ahan a uefnydd.o adpoddau c„lad eu hura = n, trwy higu diwydrwy<ld cartrefol en g .Uu! at'n wv ddwvn i weithrediad gvfoeih, a liwyddiunt !]/d eu deiliaid, na thr?y freuddwydio am ogoniant m:i- wrol, pa mor ysplenydd bynag, na thrw* y nnrhvw or. u eha (iaeth trwy ym?snd ar wlad a rail pa mor ar- dderehog bynag y dichon i'r pcth fod yn y .ivehymv"r (cymeradwyaeth). I\A?iA?:J,(.s?..d.!t;i?c?i? no esiampi o hyn, gailaf gp.b»y!i ein bod vn awr "yu cyd?e)thr.du?y:!achv:nv.?,??ail!o?, dewrder mi!- ?r.dyrh?nymacyr!t.,ilhd Yu<i?-_l.iab?,?r hwn ddewrder yr ydym ni wedi'ei brofi" Nid ydym y:i ym.aod a'r s'?Ha hwnw, yr?vn o'r biaen a d'?))- odd y ddaear mewn gwa-1, ond -i"lvin c\,d- wcithredu ag cf i ^eisio trwy ymdrai'odiaeti; ;?-d. ychol i helaethu, nid er ein Ill's ein hunain vn nr.Tg, ond er lies y hyd, cylch rnasnaeh neu dra'oid.oiti heddychol trwy barthnu vMnhind cyikodir .Vaieriea, ac yn yr y indiech a'r yuidrufadacth vina, yr ydyia *vn iiollol gydo.'ygu. Y in le ein ceo had 0:1, mae'n wr, yn berson in gwahanol, onJ o ran vr ysbryd cyda p!ia un y'u cynhyrfir yn y negeseuitctlj he lclvci-i,;l ii!)n. v m,a"llt N*:l a holiol vr un. Fy Ar- ghwdd, yr wyfyn teimlo fod cneul yn hela;thiarl trafnidaeth, yn later o'r pwys .n ae er weh a daioni cyftre.iinul; ae os \dvm h IIy i genedl- oedd erei'l, mae leliy yn fwy o lawer i'r Je:edl lion, iiiaea elien mor grel o'r maw redd hwnw vr v.ly;n wedi ri gyrhaedd e,. d. i). Yna v mae ei Ar. glwyd.iiaetli yn talu teyrr.ged o hareh i :d;II:1Cdd Dis- raeli yu cyft-irio at ei araet'i ar v-nc ar fil awgrymu y dvlai y naill d hisbarth ildi 1 'vcuvdi^ er in?ynY?hd),y,HaeynJa!?nci bcn..?rfvniadi < mo long y?h?'A.iac-h. nid vn prhyn ?')? cy. iiKradwyaeth y 1)?il)l tr y i-,a t,h;(Ia'r -,?ym hwnw ych?a?it heb ofalu yn mha gyfeiriad y in?e y g?ynt hwnw vn ch?-yth-) YchwaiU??id HY?? ?y-.?'i sym] ar un ??r'hdj..vch, .cf myned a'r !]■ ng 1 nie .vn ir halan yn ddiogei a'r llwvth e yei hyny siarado id Count Walew-l.i, cenad Firainc yn Uys y Frcnines, vn vr ;ait!) Ff.envig. Yn "?L,))(i' ;-i arat,Ú) ;?r .odd:—'• Y mae presenol- ngborfi t i araetn :er dvwe deb eynhrychiolwyr galluoedd tramor yn? iie liwn yn brawf a'??o'r berthynas garaaidd sydd yn fl'oJus ? yn hanf?) !i ro? u? Pt'yJ:.in Fa? r a'r Cyfandir Ewrop. .t:d 1 — he th ?pr.Iiii.-i Favr ,t'r holl f\ii (uchel gymeradwyaeth). Ofer yd.tedd i'r ( alara.wyr geisio p.flonvddu y cydgordiad hwn. ae 1 beri i rai gredu yn neebreu y flwyddyn hon, f "d yr ;t;Uc-{:Iiji:'i yi]!y?'h). ?idyd-Yy cyf (,,c,,b,n oi,(] a dais gwan, ae er p n a?'trwyd d-n Dyy Scfteid-y??s iic:?::)i ii, awdi a d;,E t1ys v Co,?t ;it lpill T\ ,I t! iii*v evfryw ddatganiadau fel yr haeident. Na, nid wyf yn p -truso haeru na'i ydyw yr siwyrgylch i; diio- .i id vn ddu mewn un man; fieblaw hyny, y n;ci?!?.!]- iau hyawdl a glywsoch her.o ar v mater I. n, vn rhw\m o symud pob amnenarth. Amrt'j.ui;?? nedl-luol, vr wyf yn mcid do aoi.eitbio y bydd i wein- idogion ei Mawrhyui, v 1 h.si s .IJ yma yn )jrcs.;i?I ¡g¡!:5 :?;I:)! i: :f :ll/iT;I: raeisbu'y ] ?': d ar.diau y r by n a t!dvw'> d ?' pj??.??j. !t' j c h "!fia'? 'r.-??. i rh w ng Lioegt* a Ff aine .i"nni—li?y b'a.. uc Ua citytuuodd y .-iwy ?.vn.-?.-t')er?i(.; yi well a r y c .vesti ,nan d-l ;i i\; ::J;' ',2 !:J 'l 'i' Î X: }:'(" hen f; d a i ih v- dd (ey i,nfr«.f h y :»; t .t