Yr Amserau

TY Y CYKFREDIN", DVDD LLCN, Mai 17. ,4ch,)s Jfr. Bennett. CA?QHEHYDD v 'I'KYSOKLYS a ddywedodd, mewn perthyna? i actios y Parch. Mr. Bennett, 1,)d y ify? odfitth ?edi y ugynghori Ch?fetthwyr y G?run, t'n bod wv wedi datgan an barn nad oedrl gan ei )t., rhJc1¡ allu i wnp,.Yi rmohwilia,i eff*itUiol trwy ddirprwyaetb, gan nad allai y cyfryw ddirprwyaeth orfodi tystion i rtd eSu presenoideb, na pbresenoldeb persrmau ereill eysyi 111e<!iu" a'r aehos. Gallai y cyf- ryw ddirprwyaeth, pe earid hi alhin yn egniol, gv- mery 1 Onrf llys o ymehwiliad eglwysisr, a thrwy hyny droseddu y Bill of Bii/hts. Bel) iartiti r -,icii,)s yn fyrbwyll, gallai ddvweyd, |)e am ddi fly nid y gyf- raith mewn modd anngbvfreithlon, v rlioddal bvnv t'ant;iis ilr a ly,l(lail yn troseddn. Yr oedd y cwestiwn n'r pwys mwyaf. Pe gallesid gwtbio aelod o gyniundeb ariill i fywioliaeth vn Fglv\ys Loegr, buasai v llywodraeth yn ystvried y peth yn ymosod- iad mor annyoddebd ar hawliau yr Eglwys, fel y buasent, ei mor ùdlweùdu oedd y Senedd dymhor, wedi dwyn mesur i mewn ar yr aehos. Ond yroedd meddyariniaeth styfreithiol eto beb ei threio. 'Gallai unrbyw un o blwylolion Frome apelio unai at esgab y dalaeln vn nilia un y cyflaw'nwyd yr bvn a vstyrir vn drosedd (ehwerthiniad) neu at esgob y He vr oedd v trosedilwr yn dal byw ioliueth, ae ar vr apeliad hwnw gellid penodi dirprwyaetb. Ae os ilwyudid i ddangos fod gwir aehos ymehwiiiad, gallai unrhvw lun 0'1' esg-41!Jlon a enwyd nen o'r plwylujion fyr.u ciel yir>e!twilii'.d cyfreithiol, ac os proiid "y cyhudd- iad, efallai y terfvnai mewn diswyddiad tvinhorol neu barhaus. Yroedd yn ymddan^os nad"oedd yr un o blwyflllion Frome wed. uefllyùdio y moddion yma. Yr oedd y llywodraeth yn credu na fyddai i'r esffobion osod un rhwystr ar Ifordd defnyddlad v b i<)n()so d unr i 'w y sti-rt } <)r d d(tt; n t y ( ) u )a d fed lyiiiniaeth hon. Pe buasld yn mabwysiadu yr vmchwiliad eynygiedig, nis gellid defnyddm moddion arall heblaw yr un a grybwyllodd. Yr oedd vn hyderu y cytunai y Ty g-yjag f liIai gwell oo:dd, C;II gwneyd ymyriad gormesol, ddefnyddio y moddion yr nedd v gyfraith yn ei nodi allau eisoes. Mr. HORSMAN a ddvwedai nud oedd y gvfraitli yn dang'.s un feddyyiniaeth rhag gweitbred a gyflawn wyd ar y eyf.indir; a darl enodd ddvl' yiiia(i o ^vhoeddiad Pabaidd yn nilia un y dywedid fod Wr. Liennett wedi yinuno ar EgKvys Babaidd, am yr Iiyii y evil%v.vnw%.(i diuleligar"-cli ili- Hollalluog. ;i.1 ydoedd yn debyg y meddyginiueihid y drwg- gan yr Esgobion, gan eu bod hwy yn eael eu cy- luuldo o j»ainyinddygiad yn yr aehos; a ehwynai Mr. Horsinan fod y llywodraeth wedi cymeryd mis yn unig i'r dyben o gael barn swyddogion cyf- reithiol v Goron ar yr aehos. CANGHELLVDD Y 'J'RYSOHLYS a ddywedai nad oedd am wneyd un svlw mewn pertliynas i efleithiobieb y I'eddyginiaeth oedd ei"ocs vn ti?yimv yr aci'?yu- \Tyr,<)tidtyb)aiydyiidt)et"'r feildyginiaeth bono cyn??fyna'niiHuyuhwa?e?o). Aduehi nad odd uti ?t'raitli a allai (,i)eitliii) tr y genym un gyfraith a allai eileithio ar ymddygiadau mewn gwledydd creW, ond yr oedd wedi gweled 11 y thy ran oddnvrtli beisonau, heb fud yn gyfeillgar i Mr. Henr.ett, yn riioi adrobliad gwabanol o'r ain- gylehiadau i'r byn a roddai Mr. Horsmun. Nid oedd v llywodraeth yn dymuno ynigyinysgn a'r mater gan nad ydoedd yn aliuog i wneyd ymehwiliad 01 heiddo ei hun. Me«n atebiad i ofyniad Mr. Glad- stone, gallai hyspysu, liyd yr oedd y llyvvod actli yn gwvbod. nad oedd dim yn groes i'r gyfraith yn Jill. ddygiad Esgoh Bath a \Vells; ond had oedd hynv rneivu un modd yn un rhwystr i biwyfolion Frume wneyd ymehwiiiad i mewn i'r aehos. Mr. GLADSTONE a ddywedodd ei fod yn barod, ar yr ad eg briouol, i ddangos fod yr Esgob hwnw wedi ymddwyn yn bollul gydweudol a ilythyren ae ysbryd y gyfraith. Rhoddodd Idr. flousMAN rybudd y bvddai iddo gynyg am gael pwyllgor u ymehwiiiad i'r fl'eitbiau ar \r aehos. Yna ymli'urfiodd y Ty yn Bwyllgor ar Ysjrifraitli y Cartrejlu. Ar adran Id. cynygiodd Mr. CHARTERIS fod yr adranan qorfodol yn cael eu Ci'oesi aiiiii. Cymerodd dadl hii faith le aryr aehos a gwrthwynebvvyd cvnvgiad 3Ir. Cliarters gaii Mr, Walpole a'r Cvfreitbiwr C'YLL'redinol. Dvwttlodd yr oJaf, fel rhe-swiu dros wrthwynebu gadael penderfyn- iad v e^^•e.^t;« no orfodaeth hyd y S-iiedd newydd,nad oedd un gobaitii y lhvyddicl i gacd niesur gorfodol vn unig gan y Senedd newydd, heb fod vmrestriad gwiribduol yn m;!yn a byny, gan fod gurfodi dyn- ion i wasanaethu trwy goelbren yn bur aunghy- meradwy g-ad y wlatl. Mr. (.'ARDWELL a ddywedai mai ystyr rbeswm y Cyireithiwl' t')'trredinoJ, IJyd .vI' oedd efe )':1 ga!lu ei ddeall. yiio^dd hytl, Pcidiwch a'n gorfodi i ddod (J tlacH v Senedd newydd ar y mater hwii, i oblegid yna bvdd yn rhaid i ni osod y NALLOT o'i biaen yu ei erehylldra noeth (eymeradwyaetb); ond gauewch i ni gael y gallu gorfodol yn awr, yn sgil vmrestriad ae yiia, gyda'r amddilfyniad hwnw o'i biaen, gallaf gael gan y Senedd bresenol roi v gatiti gorfodol mewn gwirioned 1, er nas meid liwn yn amser hedilweh trwyadl feiddio gof'yu i'r Senedd am v cyfryw allu." (Clywcli a chvmer adwvaetb ) JMewn gvvirionedd, yr oedd gan y llvw- odraeth er's dros u^ain mlynedd bawl i godi'r car- tretlu trwy orfodaeth yn amser perygl; ond os pas- taut yr adranau gorfodol yn y mesur liwn, yr oedd- j ynt yn riioi bawl i'r lly wodraeth godi nifer jienodoi o ddvnion i wasanaethu y:i y cartrefiu trwy drais, a mewn amser ag yr oedd ganddynt y galiu i wnevd | h nv eisoes, yn amser perygl. Ystyrier galedi y mesur hwn. Yr n,ld flyn yn yimi rpoim om Ky«» I.II iaiPt Ii J yr hwn oedd yn achwyn eisoes o herwyd 1 pwys un ochrog v tretlii, yn agored i gael ei ddewis, ac os I byddai 'dirprwyw'r (,suIJsiitl/le,.) uiur ddrudion ag oeddynt gynt, byddai raid illdo dalu ZC20 neu 1:30 Yr oedd liawer 0 ddynion nad oedd £ '3d yn ddim iddynt. Pa un bynag, ni ddylent osod tretii mor all- nheg. Ar ol da 11 faith, rban^yd y Pwyllgor, a ciiafyvyd i (I blaid v llywodraeth 17. Derbyniwyd yr iiyspysiad i am y Illwyafrif byeiLlo oedd o blaid y llywodraeth gvdig arwyddion uchel o gymeradwyaeth gan yr wrthbl aid. Mr. Fox a gvnvgiai na fyddai neb yn cael ei or- fodi i wasanaethu nad oedu vn meddu yr hawl i bleidleisio mewn Sir neu fwrdeisdref, gan ei fod yn golvgu mai ami beg ydoedd gorfodi dyn i gyfll,iii dyledswvud dinesvdd nad ydoedd yn meddu breint- iau dinesydd. Vn ngiiorif ei araetb, dywedai" fod yn hawdd gwawdio egwyddorion iieddwch, yr oedd dyiiiou bvchain iawn eu cynbeddfau yn gallu gwneathur hyny (elv well); (iiit-I yn ystod holi banes y grefvdd Gristionogol, yr oedd dynion i'w cael, y rliai odtiiar egwyddor ac mewn ufULIJ dod. fel y credent, i'r Hwn vr oedd ei enw arnynt, yn anfoddlon i'r wasanaetb tilwrol. Nid ocdd modd diystyru y gwyr hyn, nid oedd en rhif mor fawr nad allai y llyw- odraeth ffUrLI(il() vinti(i%vvn yn gyiii%vytiasgitr tuag atynt; ae yr oedd ei cynygiad ef yn en galiuogi, os iiad oeddynt yn dewis gwasanaethu ar ol cad eu coelbreau, i dynu eu henwau oddiar lyfr cofrestr- iad yr etholivyr. Mr. WALPOLE a ddywedai nas gellid ystyried y cy- nv-Ldad bwn, oud mewn cysylitiad ag beiaethiad yr etliolfraiht. Tvnodd Ilr. Fox ei gvnvgiad yn ol. Cvtiy^iodd Syr H. WILLOLGHBIT na fyddai i wr priod L-aei ei orfodi i wasanaethu. Gwrtliwynebai Mr. WAKLEY y cvnvgiad, g-an nad arweiniai ond i briodasau annarbodus. Collwyd y cynygiad trwy fwvafrif 0 1,9 yn erbyn 53. Collodd Mr. 31. GIBSON gynvgiad fod ysgolfeistriaid i g-ael eu hesgusodi, trwy fwvafrif <> Idl vn erhyn öíj- Cynygiodd Mr GIBSON na fyd iai i b;iideiigion gael eu hesgusodi. Nid oedd yn gweied pam nad alleat hwy fel ereill dalu am rai I wasanaethu yn eu lie, os nad oclitll nt JII lodd- lawn i wasanaethu ond collodd ei gyuygiad trwy fwyafrif o i(i-2 yti erbyn 9b. Cy nvgiodd 31r. 31. GIBSON hefyu na fyddai raid i'r rliai a orfodid i wasanaethu gvineryd liw y gwas- anaethant yn (lyddlon am bum mlynedd, gan nad I ydoedd gwneuthur hyny o dan yr amgylehia iau yn j ddim gwell na chabledd. Cefnogvvv i y cvnvgiad g-an Mr. BHIGIIT, vr bwn, mewn atebiad i wrthddadl Cillll,'IleilV(ill V"l'ItYSo[tLYS, a ddywedai fod g-wahan laelll mawr rhwng gorfodi dyn i gymeryd ei lw mewn I.,vs c:, fraitll a gorfodi dyn i gymeryd ei hv v j ywasanaetltai yn ifyddlon yn y cartrefiu yn groes i'w ii yr amgyloliiud olaf yr oeddid yu Jlusgd (ivn o'i dv er ei waethaf, ac yna vn ei orfodi i aiw Üuw ynuyst y byddai iddo wasanaethu yn Ifyddlon mewn gwaitli yroedd yn ei gasau yn y modd ilwyraf. Y I oedJyut yu troseddu egwyddorion cyntaf moes- I oldeb. Coiíwytl Y l'ynygiad tnvy fwyafiif o loo yn erbyn 79. | Collwvd c'vnvgiad Mr. WAKLEY fod me idygon yn eael eu beithrio, trwy fwyafiif o K)7 yn erbyn 77. ÐYDU 3IAWRTII,—3IUI 18. Gan nad üedJ deuain o aelodau yn bresenol (dim ond 30) bedwar o'r gl«ch, goliiriwyc y Ty. DYDD 31ERCHER,—3Jai If). Rhoddodd Mr. ANSTEY rybudd y byddai iddo ar y II¡jed o Fehelin, wneyd cynygiad mewn perthynas i alltudiad cenhadon o Hungari. Flccriuvth Frome. | Mr. IIORSM\N a ddvmnuai alw syiw y IlyworlraetJi at y priodoldeb o gaidatau eyfleustra iddo ddwyn yn 1 "ulaeu aehos Frome, yr liwn Hoe id w edi ei roi hcib- 'o s i fis, er eu mwyn. Rboddai rybudd y I byddai iddo ar yr yej 0 fis jiehefin ddwyn y mesur Y* | Mr. U'AI.Pc>1e (],IVWedai nad allai, er ei fod wed i j 'I t.E a' I vw{: III na¡ HI aI, er el O( wet CLMsi,,t roi dy<Ul cynaraefo i Mr. HOUSMAN I ddwyn y mater ger hron Y Ty. Rheilhsjrif E^ohlon y I ARGL. JOHN Pu SSELL a ??,.?j fod yn ddvmun- o i j sgri -n^ d y 1 retedi??.?.irod.ieisv,adau ol mewn perJnnas i (csur Mr. ?)?,?. Mewn cyd- sy mad a r alwad, dy wedai SyrJ;P.?i?Gr?ybu?iyn<)da?? < ■ es?nsodt rhag v.n?.ner?d a'r K„rchwvi p?.i.?,j,j ii -I I tw. Pe bydda) i'r mesur hw"basio, vrym?!H?y"taftyddaidwy.t<)?,n?tc))?yfnc??', vr er ei t'(j(t yti cael ei b e g?tti I)Iitid ne;ll,i,, o l, oedd yn gr"es i ddymuniadau ertr u?wr yr E"- Iwys yma ae yn Y trb<eu)s;?etituu. Yr ue td efe ( ?r J. Paktn?t?n) mor awy idus i ?a.iw Purde? a dvlan- wad yr Eglwys a 31 r. Gladstone, ac yr oedd yn awyddus i drosglwyudo ei rhagorfreinti'au i diriog aethau peilaf Lloegr. Yr oedd yn addef fod yr EK- i lwv,; III y trefed.¡.{aethan,;n dJllddt:' o dan anghvf I-ausderau renodol, y rhai a ddesgrifiai fei yn dri- phlyg; sef yn gyntaf, nid ceddynt yn gallu gweinyrldu Jysyblaeth, V n ail, yr oedd arni eisiau gallu i viti- gvfarfod mewn cymantaoedd ae yn drydydd yr oedd yn analluoi; i gyfaddasu ei hun a'r fluifiau i'w cvfiwr neillduol fel eglwys genhadol. Yr oedd yu addef fod yr esgobion treledigiietbol yn medslu guruioj oalit, uulH'nactht>J, a clJl'yhwy JIodd fel vr oedd yr esgobion yn Awstralia trwy ym^yfarldd i ddatgan en cydsyniad a pbenderlyniad y V.y frinjjyngor yn aehos G'ohi'n trwy hyny wedi peri eynhwrl trwy eu boll esgobaeth- au. V r oedd vr e<wysi Trefedigaethol inevvn «n ■'en am ddeddf Seneddol er ital yr eg(ii)i,)n rli:,g arfe.- awdurdod gorthrymus. Ylla crybwyllodd fod Arch esgob Caergamt yn awr yn gobebu ag Esgob Sidney, ae yn dymuno cael hysbysiaetb ine»n perthynas i Awstralia. Yr oe(i,l ,,r orthwyo yn yr aehos,a darllenodd Svr Joim P ikiii"- ton lythyr oddiwrth yr Arehesgob, yn mha un y dy lVd ei fod yn credu na fyddai yn auhawdd Rwnevd deddi j gy fai fod a sefyllfa y drefedigaeth Awstralaidd. Daillenodd hefyd lythyr oddiwrth Eg-ob Sidney at j .vr Afl'csob: )11 m)¡a IIIJ mae'r hlat'lIaf YII addaw galw ei ofieiriaid yn ngh.yd, ac ar ol cael en barn hwy, eael barn v fleygwvr; a dywed ei fod dm I-s. tvriaeth ai ni lyddai yn well i'w "Aruiw"yddiaeih í ls- »;(>b Sidney) dlod i Loegr tar yr aehos. TybiaiSvr John Pakington mai anoet-h^fyddai pasio y rheithsrriif lion tra yr oedd y cyfryw vmchwiliad' yu e: wneyd. Yna aeth yn mlaen i nodi d e, erbyn rl.eith.grif .dr. Gladstone. Yr otdù i hiaith medda., mor agored i amheuaeth, fel yr oedd yn an nichonadwy e,ici dau gyfrei'hiwr a allai eglu.o bet1, oedd yn cael ei olv-u wrth yr vmadrodd » aelo(! ''utii Egiwysig, ac yr oeud yn allmhosilll i III] glw%s ,!(I" vil ei ,,rweitliy-ed ymluen niewn cvdgordiad a', rheitlisgrif. Efleithia y mesur yn ddrw«- Vn ei ,vcilh i-c(liI at ] me%vn ti I .veithrediad aiewn tri dull; yn gvntaf, gosodai Ee- yn g. lil t ,,i i illl* vs Loc-r, nid ar yr un tir an enwadau ereill, ond mewn sefyllfa o uchahaeth; yn ail, drvlliai Eirlwys l oegr i infer () egli-ysi bvchain a gwabanol; ac vn diti,sll*iai ticiiitizielli y Goron. Yna aeth Syr JulIO Pakington ti wy wuiianol adranau y niestir, er iii%N y n 1)i-ol l ennve(iiir yr IIIwyn proh v gwrtl,wynebiadan hyn, yn emvedig- yr olaf. Yna cyfeinodd at y dymuniadau a ddatffanwyd gan y trefedigaetnwyr, a gwadai eu br.d yo dymuno cael y cyfryw feslIr a liwn, gan nad oeddynt mewn un modd yn dymuno tori eu cysylitiad ag Eglwys Lue nae yn gwadu ue.'iafiaetb y (lomll, a darllenodd nifer 0 ysgrifeniadau (,Ir ti-ele,ii,,aetliaLt er 1)r,,fi ei haeriod- au Terivnodd trwy ddyweyd nas gallai bvth fod yn biaid i ddryllio Eglwys Loeyr yn nifer penodol o daarnau, na dinvstrio uehafiaeth v Goron ae erfvn- iai ar 3Ir. Gladstone i beidio a iiiyijed y-ii mlaen gyu.I'r rheitlisgrif. MI. GLADSTONE a ddefnyd 'iai y eyfleustra yn UN*r'r 1 ddyweyd fod Syr Jnlin Pakington wedi caniddar lunio natur v rheiihsgnf. Yr oedd y rheitlisgrif vn gorchymyn nad oedd neh i gael ei benodi i lenwi un- rbyw swydd vn yr Eglwys heb lawarwydilo ei gyd syniad a'r 1,11 fr G-wcddi Cyllredin, ac yr oedd hwnw yn chil uehafiaeth y Goron yn bendant. 3Ir. OSWALD a gadarnhaodd yr un peth, a chy- lmddodd Svr John Pakington o anwybodaeth o'r L!y)r Gweddi Cy fired i o, ond dywcdai ei foil fel ym- ddygiadau ereill y Weii.yddiaeth, yn profi nad oedd- ynt prin vn'gwybod eu meudyliau eu liunain ar yr aehos. Mr. ADDERLEY a wrthwynebodd resymau Svr John PaktM?ton, a dy?edai yn hvtraeb lae oedi y mater a gadaei yr E?Iwys yn y trefedigaethau yn ej chyflvvr presenol, fod yn well ganddo ei gweied yn cael ei dad rvsdJtu oddiwrth yr bglw.vs \'n wlad hon ac yn eaei ei ?os?d ar yr un tir a'r Eglwys yn Amerita. Syr ROBERT INGLIS a ddywedai nad oedd cvmaint z.i)k,liad (?d I I'e,t;r o'r n:.t?r h\vn. ?'??''?'?y''??ydd.)r.)??[?:?tad- nn'Jd in cad ei cbario alfan gan y rheithsTif. Nid oe.ld Eglwys Rhufaiw yn gosod bawl fel hy i'w )?s ?bi..nn)?nun'?.<i<acyn ?iwysYrAtbanyr oc(ld 3", c;l ei Itr"-y g?f*- piriadt?-fy:]"I at yr awdnrdodau gartref, ac vr ocdd felly iryia'r Wesleyaid hefyd. A oedd y Tv vn barod i ganiatau i unrhyw ?y.nuntae?t?ys,? drefe(ii.r!lethol yr bawl i newid burl g«asanaeth yr EgJwvs» Os pcsid v rheiths?n.i hon nid uedu Sicwydd y bvddai' ?idetig" illIN'Tic( i ll i ije, i I vw, N (I'] y' ,td?? m!yncdd i heddyw, vr un o'r trefedigaethau vn cadw y Hurt gw?.u?aeti, na'r erU?lau ,?.,en,d, gan nad oedd y darnodiad arof?twnj o?'dae')) eglwv,i,r Ytl tlll o !IV.,Y. N r (,edd t-ii vvyne?u amddtfadu c?nvvs?yr y tre<ed)?ne(hau </)' ha,l i ain(i"1"y" ell ii.?nd?au trwy i a,j)eli<> at y Senedd V mherodrol. Mr.U?EsFORH!Ior!.addywed?imaiYc?h)vr oedd y r!)c)m'-gf)t hon yn amcanu ato oedd clirio'r maes I r Eglwys, fel u? i? galiuogi )u i ,),?, ei haeh- )sion ei 111"), ',Lc 1'el v ca,i, i,twn?lerit, bod ac iawuderau y S.n.dd Vl'efediadhol H un inodd. Ciiwaieu teg oedd v cwbl yr ydoedd Jyn ei 9 o,Id v c%vbl VI "Y-1t)c(l d yn ei Y CYFREITHIWR CYFFRKDINOL a ddywedai ei fod ef yn barllu nad oedd v !)<L;|.|f Ymostynmad (Sta tide oj Submission) yn rhwynio'r trefedigaethau, ac o ganlyiii.id fod gan yr kcrlwys ynddynt iiuwl i yn- g' farfod mewlI cvmanfaoedd' i driu ei hael.osion. Ac nid oedd un ddeddf ddiweddaraeh ychvvuith yn gwa- hardd hyny. Nid oelld v rheitlisgrif gan bynv, mor bell a? \r ydocdd vn sicihau H amcu hwn. vn :imr- enrne?ii 't mc?n un m?dd. Dy wedai yn ill e ;leh nad efleitbiai y rheitlisgrif bresenol ond i ddadgysylltu yr Eglwys oddiwrtli y wladwriaetb. Yr oedd Mr. UETIIEL yn eyd'olygu a'r CyfreithiwrCy'flredinol fod gan yr Eglwys yn y trefedigaethau hawi i drin ei haehosion mewn evnianla eisioes; ond dy wedai | Syr W.PAGE WOOD fod amiieuieth ar y pwngc, i-te inti aiiicati v rheitlisgrif hon oedd svmud yr am- heuaeth hwnw, trwy roi y galiu hvvir.v iddi trwy ddeddf Seneddol newydd. Mr. HORSMAN a ddywedai ei foil yn cydolygu y dy 1 ai yr Eglwys yn y trefedigaethau gaei rhyddid, ond yr oedd ar yr un pryd yn gwithwynebu v mesur. gan ei fod yn rhoi breintiau i'r Eglwys oddicartref iiatt ydoedd Y" en meddl1 gartref, Dylai y rhai hyny oeddynt yn pleidio v nies ir bwn egitiro eil haincanion yii onest. Yr oeudvnt vn eeisio rhoi boll fanteision yr Eglwys yn y tiefedigaetb au, ac eto yr oeddynt am gadw yr holl fanteision oedd yn deilliaw oddiwrth ei liundeli a'r v\ ladwriaeth. Bydded i'r Eglwys, <)S oedd vn awyddus am gael rhyddid, ei brynu am yr un j/ris a'r Ynmeilldnwyr, sef rhoi i fynu pob hawl i gynhaliaeth oddiwrth y wladwriaetb. Cvtunodd 3Ir. GUDSTONE i adael y mater, a myned at bwnge y dvdd. Darllenvvyd rheitlisgrif yr Etholiadau Sirol (er cyfyngu yr ethoiiad i uu dydd) vr ail waith, ai- ol peth rladleu. Y pwn?c ag oedd yn sefy!! nesaf i dJyfud o dan ysty?aetb oedd GWADDOLIAD MAYNOOTH. Mr. NEWDEGATE (vn absenohleb 3Tr. Spooner) a gynygiodd fod y ddadl i cael ci gohirio hyd yr lGeg o fcehenii. ????yddj.tn? R?sELL a ddvwe'?'1 nad oedd y ?'rywHyny?ia?undtwvilti.dhd. Nid oedd efe yn erbyn ymehwiliad teg, ond nid mewn perthynas i'r et- ,.r itr bit iin y v 9wad,ic)li,-L(i a b(?(i yrymchwitiad i gad j wneyd vn y dl111 a osodir ati.tnynyddHddtSenedd..) trwyyn!W??y'"fu tnvyddirprwyaethfrein?t. C%N-V nli fod y o(iriietli, vnlie taflu .v iiiater N,n pel:dio ,Iat6 eu barn yn benderfynol arno. Os oeddynt yn b..rodidynuygwa.)j??)y,?,j?)v,}.?di'udv.,t ,I(Ivwevd bynv; ond os oeddvnt yn b?riadu ei gadw, ni ddylent gynbyrfu teimladau y wlad arypw'?c. t?A"(itIELLYDil Y -]'RYS('TtLys a iiad oedd y Llywodraeth ynbwriitdnd)ddy)n')V?w??''<'?-nL Dygwyd y cynygiad vn mlaen ar seiliau nad ydoedd efe yn eu cvnieradwyo; ac yr oedd Mr. Walpole, tra yii addef y dylid gwneyd yitchwiiiad o dan yr am- gylehiaiiau, wedi dyvveyd y dylid cyfyngu vr ym- eiiwiliad i r cwestiwn a oedd ameanion y gwaddoliad wcdi ell hateb. Gwadai fod un bwriail gan y Llyw- odraeth i osgoi y cwestiwn hwn, ond dallg"'sodd fod v materion oedd i dd'od o dan svlw y Ty, u'r rliai yr oedd yn rliaid eu trin, yn ei gwneyd yn anmhosibi i beno !i diwrnod cyn yr Iticg o'r mis nesaf. 31 r. OSBOHNE a ofynai, os oeild v mater hwn o < ¡;ymamt PW\S, pa'[}J I;ad ellid ei drin'd¡iyd(ll\lercher (heddyw, sef dydd rhedegfeydd cell'vhin yn Derby, pryd y bydd y I'y yn cael ei gan.) A oedd rhedegfa eeli'ylan 0 fWJ o bwys na xMaynooth ? (Lxhel waeddi Oil! oh!) Tra yr oedd 3Ir. NEWDEGATE yn llefaru mewn perthynas i'r gohiriad, gan ri bod yn cliwech o'r gioeli, ga iawodd y Llefarydd y gadair, ae felly go- j hinvvyd y Ty. DYDD lw,— 3!ai 20. Mewn atch:ad i ofyniad 3Ir. HORSMAN, dywedodd (VANGHEI.LYDD Y 1 KYSORLYS nsid oedd vn gweied vn lidoeth gosod copi o r rase (sef desgrifiad o'r ach"S (el yr oe id yn selyll, er mwyn cael barn cyfreithiwr arno) a osodwyd ger brou swytidogion cvfieithiol y Ar?Iwydd CAsrn-RFAGH uroddudd rybodd ybv'?dai Arglwydd CASTLERF-AGU aroddudd rybudd y byddai i(Jd". (I(Cvd(i 1,11", ()!vli it ?)eciti v 1,13 wedi caelhysbvsrw ydd, neu a oeddgauddvut IciK'??" iod y Parcfi. Mr. Bennett, pa))bcn?dwy? cf i Ficer- iadf¡ I* rome, yn ct?irn'd ni?wn urJd?u sanctai id mewn cymundeb ag Egiwys Loegr, ai nad oedd. (Ciyweb, elywch,) Ell F, IIITSGRIF Y CAPTREFLU. inffurfi(Kid v Ty vn Bn v li^or ar v mesur hwDj gan diieehreu gydag a lran 17. Cynvgiodd Mr. HAUDCASTLE na fyddo i neb a ym- restiai yn y cartrcllu foil yn ddarostyngedig i gosb- edigiieth gorllorol, ond gvvrthwynebvvyd v cvnvgiad. Pasiwyd ad ran M hdyd, ar ol ymgais aflwydtiiannus o eiddo 31 r. Head lam i wneyd vr oedran yn -2-j vil lie 3.?, (Iros ba u" !"? oedd neb i f?d yn ddnrostyngeJ]? i ':ael ci orf,¡di j wasanaethu, Cvnyn'"dd Mr. AL (JIHSUN nhun i'r pcrwy) nad oeud inti?r c?rtrcitd i gad ci roi i IdJa' mewn tafariidy vn ystud yr amstr y byddai yn cael ei al", aiian i gael ei ddysgyblu. Dywedodd nad oedd yn Vvriadu ilai gos fel y tue-ldai gosod dynion ieuaingc 11 oil l e)i d tafarndai i ddrygu cu moesun,oblegid gwyifdai nad (I{o,ic! nioesoldeb yn ddim yn ngludug milwyr (ehwerthiniad), ond huerai mai anhegweh oedd gor fodi un dospm^b neiliduol j gYilal y cartrefil1 am dymhor penodol. Cyinerodd dadl hirfaith le ar hyn, yn ngliorffyr bon y dywedodd y Mihvriad BOLDVRO na fyddai yn gnlcdi mlfo un modd i'r t :f,unwr, gan y byddai gan y rr-ilwr cartrefol fic. neu 7e. yn y dydd ar ol talu am ei ymborth, yr hyn a wariai mae'n ddiamben vn v tafarndy. I)ywedodd MR. WAKLEY, d d iatnhfn y nyt arn d gan nad oedd v peudefigion yn agored i gael eu coel- brenu, mai teg oedd iddynt gadw y dynion a eiwid allan yn eu paiasau. "As peers arc exempted from the ballot (ineddai) let them have the billet." (Chwerthiniad.) 11. VERNEY, e vtiinoc l d CA'?GIII?t,[, Ar?ynv?iad Syr I, VREY. cvtunodd CAGI1EL[, YDU? TH YSOHI.YS i ohirio ystyriaetb yr ad ran i'r perwvl. mid oedd v Cartrefiu i gael ei illw allan yn amser terfvsg neu chwildroad, ond yn unig pan fyd Iai yuiosodiad gelynol ar y wlad. Cymerodd d'dadl lied faith le ar yr adran, a chefnogwyd y llywodraeth i'w gohirio, trwy fwyafiif o 149. Daetli 'v c%vestiwn I'a iiii ;i y (](Iadl ar gynyg. Daeth y cwestiwn Pa una ohirid y ddadl ar gynyg- iad 3Ir. Spooner hyd yr Hieg o fis 3Iehefin, ynte ar ddydd Alercher nesaf y dygid ef yn mhien drachefu ? Ar ol ymddyddan lied frwdfrydig, mabwysiadwyd awgrym 31r. Gladstone, fod y ddadl i gael ci gohirio hyd gauol dydd ddydd 3Iawrth (ildoe). DYDD GWENER,—31ai 21. Cjifitnsoddiad Ysbuen. Arglwydd PAI.MERSTON a alwodd sylw y Ty a'r Llvwodraeth at adroddiadau ag oeddynt yu cael eu taenu ar led fod mesurau tramor ar drued er new id os nad i ddiddymu fl'u r fly wodraeth gvfansoddiadol Ysbaen. Ar ol datgan ei farn mai uiilienaeth gyfan- soddiadol oedd y llur'ly wodraeth ortu a allai doeth- ineb dynol ei lyfeisio: canniolodd ei rhagwriaethau. a dywedodd fod haufodiad v cyfryw flurfiywndriieth mewn gwlad o bwys mawr i wledydd cylcliynol. Svlwodd fel yr oe ld y OorHy wodraeth gyfansoddiadol wedi lledaenu ai y cylandii yn ystod yr banner can- rit diweddaf, yr hon, yn lie b /d yn eithriad, oedd "vn awr v Enwodd y gwiedydd yn mha r:<i 'yr oedd cvfansoddiadau (constitutiuns) wedi eu sef'ydlu, sef Pwrtugal, Yspaen, Sardinia,TirGroeg, Denmark, licigititti, a a tod wedi gosod pobl pob un o'r gwiedydd hyn o dan rwymed- igaeth iddi, o heivvydd y rhan a gyineiasai mevv*u perthynas iddynt. Yr unig geiihedloedd o bwys hell H'urfly wodraeth gyfansoddiadol oeddynt, Rwsia, Awstria, tiriogaethau y Sutlan, eiddo y pab. a Tuscani. Am Naples, byderai y byddai i ymweliad tit.vwy:it)giori i^ilr wla(i lioii, yn peii i(ldi ddi. vvygio, ac na fyddai mwyaeh yn vvaithnod i genedl- oedd ereill. S'r oedd dygwyddiadau ISIS wedi peri ysgogiad mewlI UII eyfiriad, ond yr oedd v cyfandir vn awr fel yn ysgogi mewn cyfeiriad c" yferbyniol Yr oedd dwy wlad yn nelilduol yn erbynfia rai yr oedd y gwithweithiad hwn yn cael ei gvfeirio, sef Sardinia ac Ysbaen. Yr oeild y blaenaf yn g' vnlkin perffaitb yn mron o lywodraethiad tc ei- nad ydoedd yn gofyn am ymyriad anmliriodol o eiddo y wlad lion, hyderai na fyddai i'r liywodracth Sardinaidd byth ofyn am ein cynghora'n eynorthvvy yn ofer. Ond am Yspaen, tybid fod dyianwadau allanol ar waith i newid os nad i ddiddymu ei Durf- lywodiaeth bresenol. Cs oedd yr banes ag oedd ar led am hyn yn wir, nid oedd yn ofni llawer am 'y canlyniad, gun fod prif Weini log Yspaen yn d'lyn fig oedd ganddo b;ii-eii tn-iwr i'r Cvtlglii-itir Pelwar- piaid. EI amean yn dwyn y cwestiwn hwn gerbron y Senedd ydoedd hvn—Yr oedd tvb cvfl'redin<d flr v Cyfandir fod gwladlvwiad tramor y wlad hon yn newid gyda plmb cyfuewidiad oVVeinidogion; ond vr yr oedd efe yn credu prif iimlinellau ein llvwodraeth dra mor vr uu o dan bob Gweinyddiaeth, a dymunai i'r llywodraeth bresenol siarad yn eglur, er mwyn dangos i'r rhai hvny ar y Cyfandir ag oeddynt yn tybied fod y llywodraeth yn bleidiol i gvfundrel'n orniesol, eu bod yn camgymeryd. CANGHKLLYDD Y TRYSORLYS a ddywedai ei fod wedi gvvrando ar araeth ei ArghvyddiaetJi g-nla'r s'vlvv- i;;irwch hwnw a haeddai, ond nid ydoedd wedi cyf- eirio at v gallu tramor ag oedd yn "debyg u ddylan- waclu ar flmilyuodraeth y gwiedydd a enwasai. Yna cvfeiriodd Disraeli at ein cenad piesenol ni yn Ys paen, yr hwn a benodwyd gan y We my ddi aeth ddi- weddar, ond a godwyd yn ei swydd ar gyfrif tj onest- rvvydd a'i dalentau gan v Weinyddiaeth breseuol a'r hwn yr otdd yn btir sicr, tra nad ymyrai yn ddi esgus ag achosion Yspaen, nad allai edrvch yn ùdi. ofal ar unrhyw ymgais i vinyraeth litirlivi-o(ir- -it!tli, a'r I)wn yn ddiau a roddai ei gyngor cyfeillgar pan fyddai raid. Yr oedd ganddo ymddiried y hyrldai i wvr d.vlanwadol Yspaen arfer y dylanwad hwnw o ilia d V fl'uiflywodraetli bresenol. fsi chanmoiai vn ngeiriau eitiiafol Arglwydd Paimeistou y flurdyw- odraeth gyfansoddiadol yn Ewrop, ond gallai d\iy- wevd lod y ev fansoiidnid V spaeuuidd y n deuluol hoiloi, wedi ei cliario ailan er lies deilutid Coron Yspaen. Addefai hefyd fod aingylchiad Piedmont vn engraidt iwyddiannus o gyfundrefn Seneddol, ac yr oedd v ddwy gencdl wedi ymuttal rhag riigio gvvleJvdd tra- mor, yr hyn oedd bob amser yn bravvf G notlweddiad aH?yddiatnH)s y .gyfundrefn gartref. Hy"y derai nad arweinid y Ty I ddadin ar y mater, ond rhoddid coel i'r llywodraeth ei bod yn dymuno dn]?us pob parch i hawliau gwiedydd ereill; a therf'ynai trwy ddyweyd, ar o! y profiad a ?af?ytt yn 148, ci fod yn tr of v pr?)iizii a i.ii ei [,),I yii hyderu fod breiininoedd a phobioedd wedi dvsgu fod gwareiddiad yn groes i bob symudau eitiiafol, a phe cvmeiai anuhreln le dracfieln, nad oecld yr un g'ooaitn v syniudid ei inur luaii. Syr DE LACY EVANS a ddywedai nad oedd y si ag oedd ar led mor ddisailug y tybid. Yroedd Ilwsia, Awitiia, a Phrwsia ar waub, a dylai y Llywodraetb Brydeimg fod ar ci gwyliadwriaeth. Yna yinll'uiiinid y Tv yn nwyilgor ar Ysorilraitn y Lartrenu. Ilyspysodd CAGHEUYDD Y THYSOULYS fod y llyw- odraeth yn tynu yn ol Adran 25 yr hon sydd yn gorch- ymyn na fyddai i'r Cartrefiu gael eu galw allau i ostegu cvthrwfl, terfysg neu chwildroad cartrefol, ond yn unig i wrthwynebu gelyn allanol. Dadleuai Mr. BKIGIIT ac ereill o blaid gadael yr Adran i mewn, mewn modd egniol, a dywedent fod y llywodraeth yn twyllo r Ty a r wtarl, gan ei bad wedi nodi fel un o ragoriaethau r mesur, pan yn ei ddwyn i mewn, nad ydoedd y Cartrefiu yn agored i gael ei alw allan ond pan fvduai ymosodiad gelynol yn cymeryd lie, ond eu bod yn awr pan yn gweled fod ganddy nt fwyafrif mawr, yn newid nodvvedd v mesur yn gwbl. Ar ol peth dadleu pasivvyd adranau ercill y mesur. Cynygivvyd ail ddarlleniad Ilheilhsgrif Llywodraeth New Zealand. I Syr W jr. MoLESWQRTii mewn aracth hiriaitb a feirniadodd y rheithsgrif, gun wrthwynebu ffurf ddyr- ysivd y llywodraeth i dret'edigaeth o" 20,out) o drigol ion. Dadleuai etc dros gael un Senedd ganolaidd, a chynygiai aelael allan yr boll gyfeiriadau at Gynghor- au taleitliiol. Dadleuwyd o blaid y mesur gan Mr. ADDERLEY, Mr. J. ABEL SMITH, a Mr. F. PEEL, ae yn erbyn gan Mr. VERXON SMITH, a Mr. EVELYN DESISON. Mr. GLADSTONE a ddywedai ei fo I yn cymeiyd yn ganiataol na fyddai y Senedd bresenol yn cael ei hes- tyn er mwyn dadleu gwahanol adranau y mesur, a'r cwestiwn i'w ystvried gan hvny ydoedd, a oedd y mesui i gael ei dderbyn ynte ei wrthod ar y cyfal. Y mdrech- ai ei farnu fel cyfanwaith. Trwy amthhfadu em tIef- edigaethwyr o'u rhyddid gwladwriaethol, yr oeddym wedi cvineryd ymaitli y cynibelliad crytat i ymfudo, ac wedi atal dmion uehelleddwl a dysgedig rhag myned allan, oc yr oeddym yn gwneyd y drvvgyn waetli trwy foldorcltii yn fawreddus am barotoi y tref- edigaethwvr ar gyfer y rhyddid yr oeddym yn annheg ei gadw riiagddynt. Yr oedd egwyddorion trefedig- aethol cywir yn cyrhaedd eu heithatnod mewn amser- oedd Toriaidd, ac yn awr yr oedd ar v cyfan dair blynedd yn cymeryd lie i beriderfynu y cwestiwn Ileol liawddaf rhwn" y famwlad a'r drefecligaeth. Sut vr oedd yn bosil.d i lwyddiant ddilyn y iatfi gyfundrefn ? Cyieiriodd at freinlen ynys Rhode er mwyn dangos iiod%edcli-i,l y sefydliadau trefedigaeth- ol l'hydd a sylfaenid gan ein cyndadau pan oedd°brwd- frydedd breniniolaetb yn ei uchder mwyaf yn y wlad lion. Nid oedd yn dyweyd ar ol i ddau can mlvnedd fyned heibio, y dyJid "efeiyc:lm y freinlen hono yn ei holl ranau, ond nis gallai ei cbydmaru a'r dull presen- ol o lvvvodraethu v trefedigaethau Jeb wrido. Aeth yn mlaen i ddyweyd iod yr ysgritriith bresenol yn glod i'r Hywodraeth, a dadleuai o'i plilaid yn ben-,tt'aiii ei bod yn cydnabod cyngliorau Ueol (ac yn byny yn dyn wared eu cyndadau), yn tafiu o'r neilldu i ryw raddau yr ofergoeledd presenol mewn perthynas i'r angeiirlieidrvvydd am ddylatnvad y goron, yn cynyg gosod hawl ir ureledigaeth ar ei thiroedd ei hun, ac yn rhoi gailu mawr i'r drefedigaeth newid gwaith y 'Senedd Pndeirdg. Yna nododd Mr. Gladstone rai ]ietliau oeddynt i'w dyb ef vn waUus yn yr ysgrifraitL. a tbevfynodd araetb y bit awr a banner yn ei thra- ddodi, trwy ddyweyd y eel'uogai ail ddarlleniad vr tilvv d?t-?-wev(l y Cei'Ll'?gai all Syr J. PAKINGTON a haerai fod angenrheidrwydd am y mesur, ar; na ddylai'r Tv ei daflu heibio oher- vvydd diweddarwcdi y tvmbor. Yr oedd pawb vn v dreiedigactu yn awyddus am fesur o'r fath. Ymosod- odd ar y gorenwyl o ateb y gwabanol wrthddadleuon yn erbyn y mesur, ac erfyniai arnvnt ei basio. Syr JAMES GRAHAM a ddywedai na (yddai iddo ar un eytrJt wrthwynebu y me"ur, yr 11wn meddai, yr oedd yn awyddus ei weled o flaen Pwyllgor y Tv, Ar nl ° s.^vVa,dAvi oddiwrtli Mr. ANSTJ-Y ac ereiln l, darililenwyd yr ysgrifraith yr ail waith.