Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

14 erthygl ar y dudalen hon

GORUCIIAFIAETH YR EFENGYL.…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

GORUCIIAFIAETH YR EFENGYL. I GORUCIIAFIAETfI YR EFENG Y L. I I Diwreiddir y drain a'r mieri, I Arloesir yr anial cyn hir; Ctfeirir at wraidd cyfeiiiornad Ergydion hen fwyall ygwir: Cyn caflo fy Arglwydd pan ddelo Ei arian ei hun gyda ling, Rhaid offrwra y tirocdd didriniactb Yn aberth i'r arad a'r 6g. Bvdd dyrnaid o yd ar y ddaear Yn mhcnau mynyddoedd y byd A'r gwenith melynwyn yn chwyfio 0 flaen yr awelon yn nghyd Lie unwaith bu'r bleiddiau'n ysglyfio Y chwery y liefaid a'r wyn llydd triple v ddraig a'i gorweddfa Yn gyfle corsenau a brwyn. Ysgydwir sylfeini cymdeithas, A Ilawt^r hen drefniant, i'r gwraidd, Na bn vn rhyw hynod am unpetli Oti(i,, a blingo y praidd Dymehwelir eglwysi puteinllyd, Brwderddi gorthrymdcr a tlirais; Ceubrenydd o dditfrwyth hynafiaeth, Lie dyrcha'r ddallhuan ei llais. Mae'n gwawrio dros fryniau'r addewid, Crygleisio mae adar y nos; O'i henwyd yr uda bwystfilod, Mae llewod yn rbuo'n y rbos: Ond plygir mantellau'r tywyllweh, Neu'u rhwygoyn yfilon a fydd, Ac Haul y Cyfiaw nder o'i- nefoedd A arllwys rhyw dditnw o ddydd. Gwybodaeth o'r Arglwydd ordoa Y ddaear fel dyfroedd y mor Daw masnach a 'chelfau'r Cenedloedd Yn gvniorth i'w Harglwydd a'u Hior: Haws fflamio'r mor werydd a dellten, i ( l eliteii, Trui'r Baltic a'i donau yn dan, j A chwalu orielau'r fl'urfafen Na gwrthladd tystiolaeth fy nglian. O'r c,ed(II,f ftiln rlnvygo plant gwragedd Gwneir swch i diin dac-ar yn awr; Dim arfau ond arfau'r goleuni Derfyna gwerylon y liawr: Elfenau gwrthnysig a dalant Eu treth o ufudd-dod bob un; D-,tw'r ager a'r fellten gan ddawnsio Yn was ac yn forwyn i ddyn. Paham y terfysga'r Cenedloedd, Myfyria y bobioed 1 mor ffbl, Ac attal teyrnasiad fy Arglwydd, A'i yru dri chanmlwydd yn ol ? Eeth? nryfaid a'r derfyn diudymdra, Nas gwelid pe'u codid ar fane, Yn herio llywodraeth dragwyddol, Hcb arni na therfyn na thranc! How DERFEL. JRhag. 20. YN IACII I GYMRU. Yn iach i hen Gymro a'i tioethion fynyddau, Ni ddaw dros v wefus heb rwvgolr teiinladau; Ymadael a'r bwthyn lie gyntaf anadiwyd, A'r anedd lie myrddiwn cysuron a yfwyd, Sydd ormod o orchwyl i'r teimlad tyneraidd, Heb dy wallt drwy'r llygaid y dagrau grisialaidd. 43crilaw mac y dyflryn, y goedwig, a'r afon, Y cribawg fynyddau, a'r dolydd gwyrddleision, Y oeinion wrthddrychau yn anterth fy mywyd, A ddenent fy sylw, ae wrthvnt cylyimvyd Fy scrch a llinynau tyneraidd gwladgarwch, Eu tori svdd heddyw yn achos o dristwch. Mewn mynwcnt yn ymyl fy rniaint arweddant, Ac uwch eu gorwed If a cyinylau a wvlant; Ond mi ni ehaf mwy sch eneinio en beddau A gwaed eysegredrg fv nrvlliog deiinladau Ond r baid i mi fyned, liyll dlodi sy'n gyru, Gweli\tcroesi y moroedd nac aros i drengu; Mue'r long yn y porthladd yn barod i gychwyn, A'r te i hwyr yn heidiau ynt ati yu disgyn, l'w bwrdd yr af finati'n grynedig fy nghamrau, A'm m'< nwes yn herwi o gymysg deimladau. Jlae'r ager i lyny a'r lIong- yn vmsymud, Gan adael tir Gwalia, hoff fan^re dedwyddfyd; Alae sain y cerdd'>rion yn rhxvygo'r dy/nderau, A'r creigiau yn adsain gan drwst y magnelau, A'r llong yn ei mawredd yn noti,) y wen-don, A'i hw\ \ia'u mYllwesu y tyner awelon. Ar ]an m ae cafodydd o ddagrau yn disgyn o lygaill cvfiiillion nad allant ein dilyn Yn narhawol v dvrfa mae Elcn yn wylo, A'i mynwes vn bruddaidd, a'i cbalon ar ddryllio; A'i dag ran fel perlau i'r ty wod yn disgyn, Wrth wei'dpei hanwylyd i'r fordaitli yn cychtvyn A ininau dywalltiif i ofal y tonau, ¡' Er ilaesu fy ngotid, hallt gafod o ddagrau, A bydded i'r llanw eu eludo yn llawen ]'1' traeth i'w cvmysgu a dagrau fy Etai. Ond Och! y mae natur vn gwawdio ein hiaith, Di ystyr y chwardda yn wyneb ein halaeth. lil laid i clnvi ymadael, yw sihrwd yr au-el, Alr,lopt a'i bateba, ltbaid i chwi ymadel; A Phrydain brydweddol rhaid bellaeh flarwelio, Rlat-'r 110s yn ymdaenn, a'r awyr vii duo Iap"r porthladrl o'r afojwg yn gyliym ddiflanu. Pa fodd, Och y gallaf roi R'arivel i Gymrii Enciliaf i orphwys i gysgod yr hwyliau, Heb iaith i ddarluniu fy nrylliog deimladau. CYMUO IEUANC. Cm,11 BER AWDL. I: Cvfansoddwyd y llinellau canlvnol gan HWFA MON pan ydne.ld vn myned i Athrofa y Bala, Tonawr me%n 111,t l ivr 'it 21, 1819. Anfonodd yirawdwr hwy mewn llvtbyr at un o'i gyfeillion i Fun, sef yr hwn a rodùoûd yr hy- Gorddiant cyntaf iddo mewn prydyddiaeth. Wylo. ar clori nghalon-yr ydwyf, ffr odiaeth, yr awron, 0 alaeth am anwylion Hynaws fa yn Ynys Fon. Ercacl mer a llawnder lion Am aros y'ngwlad Meirion, Wylo am Fon, dirion deg, Yr ydwvf lawer adeg: Wylo wrth gofio helYIJt A gwaitb yr aiiiserau gynt. Cofio am lawer eylaill, Yn wir, a ehofio y naill I A'r llall o wyr deallol, Am lawer amser yn ol. Dyddiau o oriau hirion—a gefais, Mi gofiaf yn burion, Gyda chwi rhwng llwyni lion, A difyr wrth ffrwd afon. Cyd byncio, a rhodio'n rhydd, Yn gwelid gyda'n gilydd. Ni fedrwD yn iawn fydru Yr un gainc o'r awen gu Ac o'r Haw ar gwr y lien, Go ryfedd fu'r ysgrifen. A chwithau diau hob dydd-yn agwrdd Gefnogi'm Atccuyild, Trwy g-ynghnriol1 rhadlon rhydd, Brawdol i ienanc brydydd. A illinauln I-awr fy mhenyd, 0 boen i boen yn y byd, A geisiais yna'n g yson Gyraedd dull, a gwraidd y don. Troi llyfrau trwy hoil fawredd-eu chwalu A'u cbwilio'n ddiddiwedd; Dysgu deddfau gorau gwedd, I tianu fel beirdd Gwynedd. Ond darfti, a daeth terfyn Y dyddiau teg hardd-deg hyn. Oblcgid hyny goblygaf-fy mhen A fy mbwys a roddaf, A'm deigr yn hallt dvwalltaf, Wele yn wir wylo wnnf. Ond ofer of.r hefyd Oclilneidit), wylo o I)yd; Oblegid gwell imi blygu-i Ion Raglnniaeth ucbelgu, A dilyn gwaitb, ceinwaitli cu, HynllwstJl f'rellin IEsl! Ar ei ol E yr elom, ) Lie bynag by-nag y b'om. ( Ae fellv fawn gyfeillach—ar deilwng A rdaloedd am genat-Ji; Pob nn yn wiw-pawu yn iaeb, A'm Hauen beb wall mwyach. 0 Gwilym, Gwilym, gwelwn-mai didJyra Yw dyddiau, ystyriwn; 0 ddydd i ddydd darlyddwu Ein taith yn y bywyd hwn. ANERCHIAD Fan yn cyfitrfod a dwy Enelh, Au-st 13, 1852. F'eined yw Marg'ret fwynawl,—a miriain Yw Mary ddymunawl; Nid oes i'w gwel'd dan des gwawl Ddwy eneth mor ddyddanawl. Ail i ddwv lili d,lilen,-iawn ddelwau 0 ddeiliaid bro Eden Dwy anwylyd dan haul wen, Dwv o I i,.v,r od, dwy loer wen. Dwy fun wech, orwech iraidd,—yn edrych Alewn oed ran ieuengaidd; 0 fen aid mae'r ddwy fwynaidd Yn hrvd nob dvn braidd. I  TREMOR M4T.

[No title]

I DIENYDDIADAU YN OHlEAXS…

ICYNYRCH YR ETHOLIADAU. !

LIVERPOOL. I

Y MODD I ENILL ACHOS HEDDWCH.

[No title]

[No title]

AT YMNEII.LDUWYR ADWY'R CLA…

"TYDFYLYN" EILWAITH YN Y GOGR.…

I BRVWDLYSOEDD GWYNEDD.

[No title]

H A N E S I O N

[No title]