Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
14 erthygl ar y dudalen hon
GORUCIIAFIAETH YR EFENGYL.…
GORUCIIAFIAETH YR EFENGYL. I GORUCIIAFIAETfI YR EFENG Y L. I I Diwreiddir y drain a'r mieri, I Arloesir yr anial cyn hir; Ctfeirir at wraidd cyfeiiiornad Ergydion hen fwyall ygwir: Cyn caflo fy Arglwydd pan ddelo Ei arian ei hun gyda ling, Rhaid offrwra y tirocdd didriniactb Yn aberth i'r arad a'r 6g. Bvdd dyrnaid o yd ar y ddaear Yn mhcnau mynyddoedd y byd A'r gwenith melynwyn yn chwyfio 0 flaen yr awelon yn nghyd Lie unwaith bu'r bleiddiau'n ysglyfio Y chwery y liefaid a'r wyn llydd triple v ddraig a'i gorweddfa Yn gyfle corsenau a brwyn. Ysgydwir sylfeini cymdeithas, A Ilawt^r hen drefniant, i'r gwraidd, Na bn vn rhyw hynod am unpetli Oti(i,, a blingo y praidd Dymehwelir eglwysi puteinllyd, Brwderddi gorthrymdcr a tlirais; Ceubrenydd o dditfrwyth hynafiaeth, Lie dyrcha'r ddallhuan ei llais. Mae'n gwawrio dros fryniau'r addewid, Crygleisio mae adar y nos; O'i henwyd yr uda bwystfilod, Mae llewod yn rbuo'n y rbos: Ond plygir mantellau'r tywyllweh, Neu'u rhwygoyn yfilon a fydd, Ac Haul y Cyfiaw nder o'i- nefoedd A arllwys rhyw dditnw o ddydd. Gwybodaeth o'r Arglwydd ordoa Y ddaear fel dyfroedd y mor Daw masnach a 'chelfau'r Cenedloedd Yn gvniorth i'w Harglwydd a'u Hior: Haws fflamio'r mor werydd a dellten, i ( l eliteii, Trui'r Baltic a'i donau yn dan, j A chwalu orielau'r fl'urfafen Na gwrthladd tystiolaeth fy nglian. O'r c,ed(II,f ftiln rlnvygo plant gwragedd Gwneir swch i diin dac-ar yn awr; Dim arfau ond arfau'r goleuni Derfyna gwerylon y liawr: Elfenau gwrthnysig a dalant Eu treth o ufudd-dod bob un; D-,tw'r ager a'r fellten gan ddawnsio Yn was ac yn forwyn i ddyn. Paham y terfysga'r Cenedloedd, Myfyria y bobioed 1 mor ffbl, Ac attal teyrnasiad fy Arglwydd, A'i yru dri chanmlwydd yn ol ? Eeth? nryfaid a'r derfyn diudymdra, Nas gwelid pe'u codid ar fane, Yn herio llywodraeth dragwyddol, Hcb arni na therfyn na thranc! How DERFEL. JRhag. 20. YN IACII I GYMRU. Yn iach i hen Gymro a'i tioethion fynyddau, Ni ddaw dros v wefus heb rwvgolr teiinladau; Ymadael a'r bwthyn lie gyntaf anadiwyd, A'r anedd lie myrddiwn cysuron a yfwyd, Sydd ormod o orchwyl i'r teimlad tyneraidd, Heb dy wallt drwy'r llygaid y dagrau grisialaidd. 43crilaw mac y dyflryn, y goedwig, a'r afon, Y cribawg fynyddau, a'r dolydd gwyrddleision, Y oeinion wrthddrychau yn anterth fy mywyd, A ddenent fy sylw, ae wrthvnt cylyimvyd Fy scrch a llinynau tyneraidd gwladgarwch, Eu tori svdd heddyw yn achos o dristwch. Mewn mynwcnt yn ymyl fy rniaint arweddant, Ac uwch eu gorwed If a cyinylau a wvlant; Ond mi ni ehaf mwy sch eneinio en beddau A gwaed eysegredrg fv nrvlliog deiinladau Ond r baid i mi fyned, liyll dlodi sy'n gyru, Gweli\tcroesi y moroedd nac aros i drengu; Mue'r long yn y porthladd yn barod i gychwyn, A'r te i hwyr yn heidiau ynt ati yu disgyn, l'w bwrdd yr af finati'n grynedig fy nghamrau, A'm m'< nwes yn herwi o gymysg deimladau. Jlae'r ager i lyny a'r lIong- yn vmsymud, Gan adael tir Gwalia, hoff fan^re dedwyddfyd; Alae sain y cerdd'>rion yn rhxvygo'r dy/nderau, A'r creigiau yn adsain gan drwst y magnelau, A'r llong yn ei mawredd yn noti,) y wen-don, A'i hw\ \ia'u mYllwesu y tyner awelon. Ar ]an m ae cafodydd o ddagrau yn disgyn o lygaill cvfiiillion nad allant ein dilyn Yn narhawol v dvrfa mae Elcn yn wylo, A'i mynwes vn bruddaidd, a'i cbalon ar ddryllio; A'i dag ran fel perlau i'r ty wod yn disgyn, Wrth wei'dpei hanwylyd i'r fordaitli yn cychtvyn A ininau dywalltiif i ofal y tonau, ¡' Er ilaesu fy ngotid, hallt gafod o ddagrau, A bydded i'r llanw eu eludo yn llawen ]'1' traeth i'w cvmysgu a dagrau fy Etai. Ond Och! y mae natur vn gwawdio ein hiaith, Di ystyr y chwardda yn wyneb ein halaeth. lil laid i clnvi ymadael, yw sihrwd yr au-el, Alr,lopt a'i bateba, ltbaid i chwi ymadel; A Phrydain brydweddol rhaid bellaeh flarwelio, Rlat-'r 110s yn ymdaenn, a'r awyr vii duo Iap"r porthladrl o'r afojwg yn gyliym ddiflanu. Pa fodd, Och y gallaf roi R'arivel i Gymrii Enciliaf i orphwys i gysgod yr hwyliau, Heb iaith i ddarluniu fy nrylliog deimladau. CYMUO IEUANC. Cm,11 BER AWDL. I: Cvfansoddwyd y llinellau canlvnol gan HWFA MON pan ydne.ld vn myned i Athrofa y Bala, Tonawr me%n 111,t l ivr 'it 21, 1819. Anfonodd yirawdwr hwy mewn llvtbyr at un o'i gyfeillion i Fun, sef yr hwn a rodùoûd yr hy- Gorddiant cyntaf iddo mewn prydyddiaeth. Wylo. ar clori nghalon-yr ydwyf, ffr odiaeth, yr awron, 0 alaeth am anwylion Hynaws fa yn Ynys Fon. Ercacl mer a llawnder lion Am aros y'ngwlad Meirion, Wylo am Fon, dirion deg, Yr ydwvf lawer adeg: Wylo wrth gofio helYIJt A gwaitb yr aiiiserau gynt. Cofio am lawer eylaill, Yn wir, a ehofio y naill I A'r llall o wyr deallol, Am lawer amser yn ol. Dyddiau o oriau hirion—a gefais, Mi gofiaf yn burion, Gyda chwi rhwng llwyni lion, A difyr wrth ffrwd afon. Cyd byncio, a rhodio'n rhydd, Yn gwelid gyda'n gilydd. Ni fedrwD yn iawn fydru Yr un gainc o'r awen gu Ac o'r Haw ar gwr y lien, Go ryfedd fu'r ysgrifen. A chwithau diau hob dydd-yn agwrdd Gefnogi'm Atccuyild, Trwy g-ynghnriol1 rhadlon rhydd, Brawdol i ienanc brydydd. A illinauln I-awr fy mhenyd, 0 boen i boen yn y byd, A geisiais yna'n g yson Gyraedd dull, a gwraidd y don. Troi llyfrau trwy hoil fawredd-eu chwalu A'u cbwilio'n ddiddiwedd; Dysgu deddfau gorau gwedd, I tianu fel beirdd Gwynedd. Ond darfti, a daeth terfyn Y dyddiau teg hardd-deg hyn. Oblcgid hyny goblygaf-fy mhen A fy mbwys a roddaf, A'm deigr yn hallt dvwalltaf, Wele yn wir wylo wnnf. Ond ofer of.r hefyd Oclilneidit), wylo o I)yd; Oblegid gwell imi blygu-i Ion Raglnniaeth ucbelgu, A dilyn gwaitb, ceinwaitli cu, HynllwstJl f'rellin IEsl! Ar ei ol E yr elom, ) Lie bynag by-nag y b'om. ( Ae fellv fawn gyfeillach—ar deilwng A rdaloedd am genat-Ji; Pob nn yn wiw-pawu yn iaeb, A'm Hauen beb wall mwyach. 0 Gwilym, Gwilym, gwelwn-mai didJyra Yw dyddiau, ystyriwn; 0 ddydd i ddydd darlyddwu Ein taith yn y bywyd hwn. ANERCHIAD Fan yn cyfitrfod a dwy Enelh, Au-st 13, 1852. F'eined yw Marg'ret fwynawl,—a miriain Yw Mary ddymunawl; Nid oes i'w gwel'd dan des gwawl Ddwy eneth mor ddyddanawl. Ail i ddwv lili d,lilen,-iawn ddelwau 0 ddeiliaid bro Eden Dwy anwylyd dan haul wen, Dwv o I i,.v,r od, dwy loer wen. Dwy fun wech, orwech iraidd,—yn edrych Alewn oed ran ieuengaidd; 0 fen aid mae'r ddwy fwynaidd Yn hrvd nob dvn braidd. I  TREMOR M4T.
[No title]
Yn Abbeyfeale, bytnefnos i heddyw, yingasgi- odd nifer o Bapistiaid, athrwy fygythion a clireu- londeb, ymdrecliasant attal claddedigaeth dyn a droisai oddiwrthynt, gan ymgais am gael niedd- iant o'r corlf: ond galwyd yr heddgeidwaid yn miaen, y rliai a yrasant y dorf fileinig ymaitli. Nid oes dim chicoii i gael ei gymysgn a choffi gan wertinvyr y cyfryw yu ol gorchymyn y Uyw etiractb ar ol y Jdd o fis Tacbwedd ucsaf.
I DIENYDDIADAU YN OHlEAXS…
I DIENYDDIADAU YN OHlEAXS NEW YD D. I I Mae y Courier a gyhooddir yn Orleans Newydd yn llioi banes am ddienyddiad dan ddyn o'r enwau Adam a JJelisle. Ar 01 darllen hanes y weitlved olaf hou o eiddo'r gyfraith tuag at y ddau adyn truenus, yr ydym yn bur siwr y bydd ein darllen- wyr yu barod i addef bod yr olygla yn mhell iawn oddiwrth nn sydd yu meddu dylatiwad moesoi ar yr edrychwyr. "Ycbydig o funydau cyn yr amser a benodwvd i'r dienyddiad gymeryd lie, aeth ofleiriad Pabaidd i mown at Adam a Delisle. Yr oedd dyclnyn i'w ganfod yn eglur yn argrafTedig ar wynebpryd y v ddau. Yr ydoedd yn hawdd eatilocl ell bod wedi colli pob gobaith am ddedwvddwcii yn y byd hwn a'r hwn a ddaw. Llanwyd \r offeiriad a tliosturi, j a chynygiodd roi chloroform i Delisle, er mwyn ei wneyd yn ddideimlad, fel na ddvoddefai boen y dienyddiad. Ond mae'n ymddangos fod y cynyg- iad hwn wedi ychwauegt) braw Delisle; gwrtbod- odd y cynygiad, a cban neidio yu ol gwaeddodd allan, 'Ewch yi-naitli y mae arnoch eisiau fy lladd mwrdwr! help y maent yn fy lladd Bu raid i'r offeiriad fynod ytnaith. Yn y cyfamser yr oedd clul cloeh y carchar yn bysbysu bod awr dienyddiad y ddau ddyn truenus wedi d'od. Daetb y dionyddwr i mewn i'r earohardy. Yr oedd efe ei bun newydd dderbyu ei laddenaat am drosedd bychan, a swm o arian ar yr amod ei fod i lenwi y swydd o Jack Ketch, neu Ddienyddwr. Pau ddueth yr adeg iddo gyflawni ei waith, yr oedd yn ymddangos fel yn teimlo yn ddwys, ac fel pe buasai yn ddiffygiol o wroldeb i ddecbreu ei waith new- ydd. Gan ddyuosu at Adam k dagrau yn ei lygaid, ymatlodd yn ei law, ac meddai wrtho, mewn llais crynedig, Adam chwi wyddoch eich bod wedi eicb dedfrydu i farw. Yr ydych i gael eich crogi beddyw, ac yr wyf fi wedi ymrwymo i weithredn fel eich dienyddiwr; 0 addewch i beidio bod yn ddig wrthyf.' Yr oodd kd-tm wedi ei ddychrynu yu fawr, ac yn welw yn ei wyneb. Gyda llawer iawn o anhawsJer gallodd ddyweyd, Na fyddaf.' ac yr oedd y ddau air yna yn dyfod o'i wddf fel pe buasai ar dagu. Dywedwch wrthyf,' ebe'r dien- yddiwr, nad oes dim dig ynoch tuag ataf.' Nac oes!' Wel ynte, Adam, gadeweh i mi eich cof- leidio,' yr hyn a wnaeth, a thorodd allan i wylo. Ond yr oedd Adam, or hyny, yn ymddangos fel pe buasai yn holiol auwybodus o'r hyn oedd yn myned yn mlaen. "Yr oedd Delisle eisoes wedi ei arwain at droed y crogbren. Edrychodd yr adyn truenus fel pe buasai wedi ei orchfygu gan ing annisgrifiadwy— prin y gallai sefylJ-ac yr oedd yn ei anadliad fath o cbwibianiad distaw. Ymddangosai fel un wedi ei amddifadu o'i synwvrau. Pan welodd yr ysgol, gofynodd, 'Pa le mae Adam ?' Yr oedd yr olaf newydd gael ei arwain allan, ac yr oedd yn sefyll gyferbyn. Wedi hyny gorchymynwyd i'r carchar- orion fyned i fynu ar yr esgynlawr ag oodd wedi ei chodi gorllw y mur rhwng carchar y plwyf a charchar y ddinas. Yr oedd tyrfa fawr wedi bod vn disgwyl er's amser maith am eu hymddaugosiad Gwnaeth Jack Ketch, y dienyddwv, ei ymddangos iftd III wyncb wedi ei bardduo, gan ymddangos yn liollol, aaawyddn.s i neb ei adnabod yn cdy* llawni gwaith mor waradwyddus. Uechreuod ar ei waith drwy gylyinu breiehial1 a cliocsttti y car- charorion; wedi hyny gosododd y cortynan am en gvddfau. Yna siaradodd Deiisle ar dorf. Eon- meddai, 'a ydych yn dymuno i mi siarad?' Atebo Id y dorf nad oeddynt 'Ac nid ydych yn dymuno i mi siarad?' meddai drachefn. Gwnaeth rliai 0'1' dorf amnaid o gydsyniad. Wei ynte, yr wyf yn ddiniwed,' meddai, a cbeisiodd fyned yn m'aen at dalcen yr esgynlawr; ond cafodd ei fod yo analiuog i wneuthur hyn o herwydd byrdor y rhaff: wedi hyny trops o amgylch yn sydyn, a chyda braw ar ei wynebpryd erfyniodd ar y dien- yddwr i beidio a dal yn v rhaff. Wedi hyny siaradodd drachefn wrth yredryciiwvr fel y canlyn: —"Yr wyf yn barod i farw, ond vr wyf yu awyddus i gael marw o dan y faner ElVengig—nid wyf yn A. J 00. Amoricaniad.' Gciriau bynod, ond yn dangos yn bollol agwedd gythryblus ei feddwl. Dechreuodd y cymylau dduo a gostwng. gan agor yn awr ac eihvaith 1 r inedt gvvibiog,—-yr oedd yr elfenau megys yn ymtmu i wneyd yr olygfa yn fwy ofnad- wy ac alaeth us. Yr oedd pob peth vn nwr VIl barod. Dyma'r dienyddwr yn tori y coi-tyn, y ddau adyn yn crogi o flaen yredryciiwvr dychryn- edig, a'r taranau olnadwy megys yn holiu'r nefoedd ar yr un pryd. Ond ni: oerltl marwolaeth yn dilyn -yr oedd Adam a Delisle i fyw am oddeutu ban- ner awr ar ol hyn. 1ae'n ymddangos fod y cort- ynau wedi cael eu seboni yn dda cyn eu defnyddio, a hod pwysan cyrff y dyuion wedi bt), yn duigon i ddattod y cylymau. Oariwyd Delisle ac Adam yn ol i'r charchar heh un arwydd o fvwyd yuddynt; ac yn ol poh ymddangosiad, yr oedd ysbougc y cortynau cyn i'r cvlymaii ddattod, ac effuithiau y codwm, wedi achosi eu marwolaeth. Mewn ycbydig o amser, pa fodd bynag, daeth Delisle ato ei bun, ac yr oedd Adam hefyd yn dangos arwyddion o fywyd. Lled. odd y gair nad oeddid am geisio eu dicnyddio drachefn. Gwaedodd y me.ldygon Adam, ac ad- fywiodd. Yr oedd yn rhaill i'r gyf'raith gymeryd ci chwrs—yr oedd yn rbaid cario allan y ddedfrvd Yn nghanol cawod drom iawn o wlaw, gosodwvd pob peth oddeutu'r crogbren mewn trefn. Ti-a yr oedd y darpariadnu hyn yn myned yn mlncn, gosodwyd Delisle a'i bwysau ar y mur yn ymyl yr ysgol. Gofynodd i feddyg yn ei ymyl, 'ai uid petn I vdoe,i(i cylytiili e,,i breleiiiati mor Ovii?* Arweiniwyd hWYlJt unwaith yn ychwaneg at yr esgynlawr, a safodd y ddau adyn truenus arni y waith olaf yn ymyl en gilydd. Yr oedd erys Adam wedi ei lychwino a pheth o'r gwaed a gollodd mewn canlyniad i'w godwm. Pan welodd Delisle hyn, gwelwodd yn ei wynob, ac yr oedd dychryn i'w ganfod yn mhob rlian oi wynebpryd. Meddai, 'Adam Adam o ba le y mae'r gwaed yna yn d to d ?' "Ymosododd Jack Ketch arei orchwyl drachefn, ac felly hyrddiwycl y ddau adyn hyn i wyddfod eu Barnwr, yn g-osb am hyrddiad dau arall yehydi."t yn flaeuorol 0
ICYNYRCH YR ETHOLIADAU. !
CYNYRCH YR ETHOLIADAU. I Yn rhestryr aelodau SSeneddol a gyboeddwyd )''1 ein rhifyn diweddaf ond un, rhoùtlwyd a d yn lie r d l wrth enw yr Anrh. W. E. Gladstone, un o;r aelodau dros Oxford; a gwnaed ycliydig gam^ymeriad vn nifer yr aelodau dros Fwrdeisdrefydd Lloegr, y rliai a ddylasent fod fel hyn :—99 d, 22 cl d, 14 a r, a 182 r. Gwedi gwneyd y diwygiad yna—y eh wane? u F. Dundas (i-), yr aelod dros Orkney, yn yr Alban, at y It i)'s,(i('I'ryd%v.vr-a golygu mai aeiodau Rliyddfrydiga etholir dros Fwrdeisdrefydd Oldham a Peterborough, bydd nifer yr aelodau yn y gwahanol ddospeirth fel hyn d II d a r r Cyfan. LLOEGR Siroedd 109 8 2 2"> 114 Bwrdeisdrefydd. 99 22 11 18t 319 CvMiie Siroedd II 0 0 4 15 Bwrdeisdrefydd. 4 3 0 7 14 ALBAN Siroedd 12 8 0 10 SO Bwrdeisdrefydd. 0 1 0 22 2:3 I Iwt:RDDoN-Sirocdd. 21 3 1 39 61 Bw vdeisdreiydd. 12 2 0 25 39 YPRIF YSGOUON .411 0 6 272 48 18 316 631 320 331 Derby aid. Rbyddfryilwyr.
LIVERPOOL. I
LIVERPOOL. I BUAWDLYS HEFIS swynn GAERWERYOD. Ag- orwyd v frawdlys hon ddydd Inn yn v dref bon, van Arglwydd Prif tarnwr Campell, a Mr. VVigbtiuan. Dywedaiy blaenaf nns pallai eu llonirvfarch ar y nifer f'eehan o drosedJwyr. Yr oed I 121 o drosedd- wyr i gael en profi. Ar ol nodi v pctbau oedd i'w dyb ef yn aehlysuro troseddun: dywedodd inai vi, adios penal yn ddiau ydoedd meddwdod. h Meddw- dod (meddai, a gwrandawed y Dirwestwyr ar y dyst- iolaeth bwysig hon) mae'n ymddangos i mi ydyw'r achos o dair rhan o bedair o'r boll droseddau sydd yn dwyn dynion ger fy mron i." GORVMDAITII YR ORANGEMEN. Cyhoeddodd y as Brotestanauld (I) o Oruniicmen ar hyd furiau y dref lion, eu bod yn bwriadu cerddec1 yn or ymdaith ar J 12fed o'r mis diweddaf, gan fod yr eth oliad yr wythnos hono. Gan fod yr orymdaith hon yn sier o beryglu heddweh y dref, a eban fod y Pab yddion wedi ymostwng i beidio a cherdded yn orym- daith ar dclydd Gwyl Saut Padrig, eyhoeddodd yr v nad on eu bod yn penderfynu atal yr orymdaitb, ac y cymerent y neb a geisiai wneyd hyny 1 r dùalfa, Pa un bynag,troseddu y gorchymyn a wnaetbpwyd.a thua naw o'r glneh boreu dyùd Jau, yr oedd iluaws mawr wedi ymgynnll a haueran part.ol ganddyntyn London Road. Yr oedd llu mawr o Heddgeidwaid yno yn barod i'w gwasgarn, a rhai o honynt ar feneh, ond nihvyddwyd idroiyr orymdaith yn ol cyn ey- meryd 9 neu 12 o'r rhai mwyaf cyndyn o honynt i r ddalfa. Yr oedd gan y nifer fwyaf o bonynt law- ddrulliau, ac yr oedd aels yn un o honyut. Mae-n by fry d genyin alla bysbysu nad aflonyddwyd hedd- weh y dref nlelvn eanlvniad, yr hyn yn ddiau a wnactliid pc buasai y Constitutional hon yn cael rhyddid i droseddu yn erbyn awdurdodau y dref. llhanwyd bathodan i luaws o heddgeidwaid y I' dref hon yr wythnos ddiweddaf, am eu Hyddlondeb a'u hymddygiad da yu cu swydd.
Y MODD I ENILL ACHOS HEDDWCH.
Y MODD I ENILL ACHOS HEDDWCH. Cymhwyscr! Cymhwyser! Cofrestrcr! Cafrestrer! Trwy i ni wneud dosparthiad manwl o restr y pleidleisiau Seneddol ar drydydd ddarileniad Ysgrif- raith y Cartrefiu, yr ydym yn cael, er fod mwyrif mawr wedi pleidio'r mesur, fod y nifer luosocaf o'r aelodau dros y bwrdeisdrefydd wedi ei wrth wyneb a. Dirgymhellwyd yr Ysgrifraith ar y wlad gan yr ael odau dros y siroedd. Methodd y deisebau, y cyfar- fodydd, yr ysgrifau cyniirycliladol, a pliob anil N giid arall o olygiadau y weiin, a chael yr effaith leiaf ar yr aelodau sirol; pan yr oeddynt yn argyhocddi yr aelodau dros y bwrdeisdrefydd,ar unwaith,o anmhobl- oirrwydd y mesur. Yr achos o hyna sydd amlwg. Nid oes neb o aelodau y Gymdeithas Heddweh, byd yn hyn, wedi cymeryd rlian yn y cydymgeisiadau siro!. Ychydig o'n cyfeillion a feddyliasant am gvmhwyso eu hunain fel etholwyr sirol; ac ni ddaeth i feddwl neb o honom y gallem, trwy wneyd y rhag barotoadau priodol ac augenrheidio), gael llais mor rymns yn etholiad "Marehog dros y Sir," ag sy genym yn etholiad yr aelodau dros y bwrdeisdrefydd. Ond nis gellir dwyn hyny oddiamgylch, heb i ni gymeryd i fynu un o arfau hanfodol y iilwriaeth, set, yr ethol- fraint. A thrwy ryw tfawd dda, y mae'r amodau ar y rhai y gellir cael llais yn etholiad yr aelodau sirol, yn rhai mor hawdd eu meddiannu, fel y gall agos i bawb, sydd uwchlaw gweithiwr aniaethyddol, eu cyrhaedd: a hyderir nad ydyw yntau i fod yn eithr- iad am byth. Yrydym yn cyhoeddi yn y rhifyn hwn eglurbad ar y gwahanol gymhwysderau, y l'hai ydynt ofynol mewn etholwyr sirol. Tybiem mai yr hawddaf ei gyrhaeddyd ydyw meddiannu gwerth deugain swllt o ryddfeddiant (freehold). Y mae gan unrhyw ddyn un ar hugain oed, os bydd wedi bod am chwe' mis yn perchenogi rhyddfeddiant, gwerth 40s. y flwydd- yn, hawl i restru ei hun yn mhlith etholwvr y sir, nen ynte y rllan hono o'r sir, y bydd ei feddiant ynddi. Ni ofynir unrhyw amodau ereill. Nid ydyw o un gwahaniaeth yn mha ran o'r deyrnas y bydd ef yn preswylio, os bydd iddo roddi hysbysrwydd priodol o barth ei drigfan. Gyda gohvg ar etholwr bwrdeis- drefol, rhaid iddo fod yn aneddu o fewn saith milldir i'r fwrdeisdref; yn dal ty neu dir yn werth deg punt yn y flwyddyn a rhaid iddo fod wedi talu ei holi drethi i fvny at rhyw gyfnod penodedig. Ond nid oes unrhyw amodau o'r fath yna wedi eu cysylltl1 a chymhwysder yr etholwr sirol. Yr oil sydd yn ofynol iddo ei wneyd, ydyw gwisgo o zC30 i zC40 gyda'r dyogelwch goraf a all ef, am yr hyn y ca ef log da, bawl i werthu ei feddiant pan y myno, a uiwynhau yr etholfraint sirol yn y cytundeb. Y mae digonedd o Gymdeithasau Tir Rhyddfeddiannol yn y deyrnas, trwy gyfrwng y rhai y gellir yn hawdd bercbenogi gwerth dengain swllt o ryddfeddiaut; a phe byddai i'r meddiant gael ei brynu cyn mis Ionawr, rhoddai hawl i'r meddiannydd i restru ei hun yn mysg yr etholwyr y flwyddyn ddilynol. Yr ydYIll yn anog ein cyfeillion yn mhob rlian o Loegr a Chymru (nid yw yr amodau yr unrhyw yn yr Alban a'r Iwerddon) i ymgeisio at ychwanegu dy- lanwad cyfeillion heddweh, trwy gymhwyso eu hun- ain, fel y gallont gymeryd rhan yn yr etholiadau sirol. Pa ddyben anftlIJ deisebau i'r Senedd am ddiddymiad cyfraith gywilvddus y Carteflu ? Bydd i'r aelodau sirol a gynieradwyasaut yr Ysgrifraith barhau i anidiiiffyn v gyfraith hyd oni welont fod y mwyrif o u hetholwyr vn wrthwynebol iddi. Pa hawi sy genym i alw ein prif g-ampwyr tfyddlonaf yu y 1 y i ymdrechu, v naill hwyr ar ol v llall, yn erbyn y lath fwyrif gorlbrecbol, i ddyoJdef gwatworedd a dirmyg uwch-gadbeniaid ymladdgar, ac is-swyddog- ion sarug-feilcii, os nad ydym yn barod i'w cynorth- wyo trwy gymhwyso ein hunain i'w pleidio yn yr etholiad nesaf. Vylai pob dyn a dJeisebodd yn eroyn y Cartre(lu, ymgeisio at gael etholfraint sirol, a rhoddi ei gynorthwy mewn mo(ld gweithredol tuag at ddiddymu v fath niweid-ddeddf dreulfawr ac an foesol. Yrydym yn ail ddywedyd mai trwy'r ael- odau sirol y cymeradwywyd Ysgrifraitll y C'artreflu. Y siroedd a Iwriasant atalfaen i ffordd y (rymdeithas Ileddwcli. Yr oeddyin wedi sierhau niwyrif o'r aelodau bwrdeisdrefol. Gan hyny, onid pwnc bollol deilwng o sylw y Gyradeithas ileddwcli, fyddai cynllunio y moddion tebyeaf er dylanwadu ar gYIJ- n ryehioli ad V siroedd? Yn y cyfamser bydded i unigolion vmbarotoi i gyflawni eu dy ledswyddau; a bydded i'r rliai a sicrhasant iddyut eu hun tin ethol- fmint, seinio yn nghlustiau en cymydogion, Cym, hwyser! cymhwyser! cymhwyser! SYLWADAU CYFFREOINOL. Yr Etholwyr Sirol ydynt y Rlivddfeddianwyr, y Tirddeiliaid wrth adysgrif, y Tirddeiliaid wrth am- od-ysgrif, a'r Tyddvnwyr- KHYDOFEDDIANWYR (Fi-echol(lers).- Y mae gan bersonau o'r eymbwysderau caolynol, bawl i bleid- leisio fdl Rhyddfeddianwyr; sef, yr hwn a bercbsn- oga ryddfeddiant iddo ef a'i ctifclidion yti werth deu gain swllt yn y flwyddyn; a'r hwn a berchenoga rydd/eddiaut am oes ricti oesati, yn werth £ lOyny flwyddyn. Os byddysvn perchenogi y meddiant am mis cyn y 31 o Orphenaf, bydd gall y perchen- og bawl i gael ei restru. Pe byddai y rhyddfeddiant yn dyfod iddo drwy achau, olyniad, priodas, gweith- red briodas, ewyHys, neu drwy ddyrcbafiad i berson j iaetb e^lwysig, neu unrhyw swydd, ni byd Uii yn of- ynol iddo tod yn ei feddiant dros unrhyw amser pen odol. TIROOEILIARO WRTlI ADYSORIF {Copyholders). Y ) mae gan unrhyw berson a berclienoga feddiant gwerth £ 10 yn y flwyddyn, trwy adysgrif Llys y Rhol, bawl i etholfraint. Y .oNin(.)l Ii(l(lo foki ya ei beichenogaeth am yr un yspaid o amser, cyn adeg y rbestriad, ac eiddo y Rhyddfeddianwyr. TiRUDEiLiAtn NIRTII AMOD-YSGRIF (Leaseholders).— Y mae gan bob dyn fvdd-j yn dal tyddvn neu unrhyw feddiant ardretho! wrth a nodysgi if, wedi ci gwneud am yr yspaid o dri ugain mlynedd ae tieliod neu ynte yr un y trosir y cyfryw les neu amodysgrif iddo, bawl i etholfraint, hyel y parhao dyddiad y les, o bydd y meddiant yn werth XIO vii flyayddol, heblaw yr hyn fyddo yn ddigon i daluy rhent a'r treulion an"- enrheidiol eraill. Caniateir yr un fraint i'r hwn y byddo ganddo les am ugain mlynedd, o bydd v meddianydd yn cynyrchu £ 5.» o elw yn flynyddol. Gall yr amod-ddeiliaid hawh r etholfraint pa un byttan a fvdfl ef yn dal yn meddiant ei bun neu beid- io. Ond os bydd yr etholfraint yn cael ei hawlio gan ei gynnrvchiolydd, bydd yn ofynol iddo fod yn dal y meddiant. Dylai y meddianiad fod wedi ei gymeryd cr's 12 mis cyn y 31 o Orphenaf, yn y flwyddyn yr hawlir yr etholfraint, oddieithr fod yr hawl yn cael ei throsglwyddo trwy farwolaeth pertbynas, trwy bri- odas, trwy ewyllys, neu trwy ddyrcbaiiad i bersonol- iaeth neu swydd. TYDDYNWYR, NEV IJiRDDEiLiAin (UccltpyiJl!1 Ten anls).- Y mae gan unrhyw berson fyddo yn dal tydd- yn. am o* yr hwn y ?yd? yn rhwym i dalu ardretb flyn- vddol ?') h?wi i etholfraint, os bydd y cyfryw dyddyn wedi bod yn ei feddiant am 12 mis cyn y 31 o Orphenaf yn y flwyddyn y byddo yn hawlio yr eth- olfraint. Ynulrechasom at egluro y eymbwysderau a enwyd yn flaenorol yn y dull symlaf. Os bydd nnrhyw am- heuaeth yn meddwl yr hwn afwriada roddi cynyg ar hawlio etholfraint, cynghorem et i ymofyn gyda rhyw gyfaill profiadol yn ei ardal, neu yntc wnevd ei arddelwad (claim) gystal ag y medr yn ol y timf gan- lynoj: —. H AWL- R YHDDD. At Arolygwr tlodion Plwyf ;—. Yr ydwyf yn eich rbybuddio fod genyf hawl i'iii henvv gaelei roddi ynrhestr yr etholwyr dros sir* ac yn rhoddi i chwi boh manylion o barth fy nbrigfa a'm eymbwysderau, y rhai a welir yn y col olnau isod. Dyùdiedig y dydd o Orphenaf, yn y flwyddyn un mil wyth gant pymtbeg, deg a (Arwyddwyd) ————.———- ]nw a r:1IYf-\ pre<Y)'ll Cymhwys I Yr heol, y ffordd, neu y cuw yr hawl fod. f?er?u. fan vn y plwyf (.eu"? ydd vu gyl- | dre'dde^win) y byddo y lawn. meddiant, yn n^iiyd a hif y tv (os byd? rhit'), li'Mi yr euw wrth yr hwn I ¡ v gwnbaiuaetliii' v medd- I iaut; enw y ueiliad, lieu ot byddys yn hawlio (•ymliwyxder ar gyfrif ar- drptb, enw y incddiau- ydd, ,?u y meddianwvr, a r man He bvddy medd- iant. __I I D. S.— Dylai yr hawlydd lawnodi ei enw a'i gyf- enw yn gyllawn. Dylai yr hawl-rybudd trael ei anfon i Arolygwr v tlodion rhwng yr 19eg o Fehefin.a'r 20fed o Orpben af, fel y byddo yn sicr o fud yn ei law ar y dydd pen- odedig. Nis gellir yn gyfreitblon hawlio unrhyw dab Os yn cael ei anfon drwy'r Hvthvrfa, cadwer ad- ysgrif gvwir wedi ei bargraflnodi gan y Uytb" yrydd. Gofaler am roddi cyfeiriad cyfla\Vl oddialln,. gyda enw y sir. Gellir cael ffurfiau cylTelyb i'r un uchod, drwy ymofyn ag arolygwyr y tlodion, ysgnfenvvyr plwyfol, neu oruchwylwyr y Cofrestriad yn y gwa. hanolsiroedd; neu ynte gan Mrd. Shaw & Co, Fetter Lane, London. Dyiid bod yn hynod o ofalus wrth lenwi'r Tlatlll- rybiuld, yn ne llduol y drydedd golofn. A phan yn anfon drwy r llythyrfa, cober rhagdalu y clud-dal {posltvie ). Pebyddaii'rhaw]yddncwideidri?fan,(M'aian- ion hawl-rybudd, a gofalu am anfon pob hawl-rybudd i arolygwr y tlodiou y Uu byddo'r meddiant. pa unhyn?atyddya?ddianyddy?bvwynyrun p!wyf ai pHtd?.—O'R HERALD OF PEACE." Y ^™°dd yn (.?.?l en rbanu iOMli'p'?'.prtit a T)?- hcuharth, D?yMiubtuth a trorllowiubarth. \,i vbvdd hynv yn J?wy.td, dyhd goialu am ei roddi yu yr luwl-rybudd.
[No title]
ACIILES NHAG MELLT.—Dywed "Adeiladwr," nad yw 'r flawydclen yn arwcinvddi fellt; nad yw un (unser yu cacl eu dryliiogan fellt; fod yr lndiaid yn ymlochesu pan y byddo yn melltenu yn nghysgod y flawydden, ae y byddai dda i bawb ereill y bvddo yn gyfieus iddyut wneyd yr un modJ.
[No title]
*m* Ani'oner pob Gohebiaeth i'r Golyg'wyr, wedi talu traul ei chludiad, ai elivteirio fl the Editor" "it" A nineran, 17, Queeit Aune-ntreei, Liverpool." M wneirsyl^ o ohebiaethau y rhai fydd yn dewis ysgriienu dan ttugeu1,* nu, oddieithriddvnt ymddiried eu henwau pno dol i'r Golvgvv J r. Nis gellir sierhau c-yhoeddiad unrhyw oliebiaeth (odclie.itai newyddion) os ua bvdd wedi cyrlmedd i'r swyddla bedwar diwraod evii dydd cyhoeddiad yr Amserau: os yn ddiwedilar- aclt, bydd raid"go'ririo ei ehyhoeddiad hyd rilyn dylodol. -M ymrwvma y Golygwvr i anfon yu ol unrhyw ys^rif a aiighy- meradwvir ganrtilynt. Nid yw y Uolygwyr yn gyfrifol am walianol* l'aruau y Goliebwvr, nac yehwnitb am on hiaitu.na i dull yr ysfjrifeni'iit. lihaid cyfynyu pob dadl o lewn ter.vnau rhcsynioh ymgadw oddiwrili geeraetli it, a gochel meiihder auybymedroi, adit'riae.th bersonol.
AT YMNEII.LDUWYR ADWY'R CLA…
AT YMNEII.LDUWYR ADWY'R CLA WDD, Y VVERN, All COED POET11. l MR. GOL.Wrtli weled eieh newyddiadur mor lawn o bethau amserol ac angenrbeiuiol, a'ch clywed chwithau vn cwyno eich bod yn gorfod gadael y naill beth a'r llall heb ei gyhoeddi, yr oeddwu biaidd yn meddwl mai doetbacb oedd i mi beidio a'ch trwblo yn breseuol. Oud nid wyf yn cael llonydd gan ryw beth sydd yn procio tumewn i mi, nes y mae yn peri i'm tafod ysu'n erwyn, ac y mae wedi gweitiiio i'm llaw a'm bysedd, a meddyliais am y naill flordd a'r llall i liniaru ycbydig ar yr ysfa sydd arnal; ond bernais mai dyfod atoeli chwi ydyw y moddion etfclthiolaf i liniaru yr ysfa fawr sydd arnaf; oblegid yr wyf yo gweled fod yr Amseruu yn feddyg anllael- edig i weHa ac i oethi barn a syuiadau ardalwyr Cymru am eu biawnderau fel gwladwyr ac ymneilldu- wyr. Ni welwyd crioed yn Nghyinru y fath gynbwrf, ac ni ddanghoswyd erioed y fath wresogrwydd yu amddiffyn rhyddid gwladol a chrefyddol ag yn y dyddiau a basiodd, ac, yn ol yr lien ddihareb, "y j mae acbos i bob effaith;" felly y mae'n dueddcl i mi ymofyn ac olrhain beth yw yr achos o'r effeithiau hyn sydd i'w gweled yn awr yn Ngbymru. Yr wyt wedi olrhain o'r naill beth a'r llali, ac yr wyf yu methu priodoli yr achos o'r effeithiau hyn i dllim ond i'r Amserau, yn neillduol i'ch gobebwyr parchus yr" Hen Ffarmwr," Meddyliwr, a'r 11 Itheil Gras- wr." Diau iddvtit wneyd lies annbraethol er goleuo a diwvllio meddyliau llawer o'r hen Gymru ag ocdù. yut, er's llawer o amser bellach, yn ymfoddluni mewn tywyllweh ac anwybodaetb am eu biawnderau fel gwladwyr. Ond er cymaint a drinir gan ddynion call, synwyrol, a duwiol, ar faterion gwladyddol, eto y mae rhai dynion, ie, rhai yn yimu illdiucyr, ac yn ymddangos yn grelyddol iawn, fel y Pbariseaid gynt, pryd mewn gwirionedd nad ydyut yn ystyried nac yn teimlo dim mwy nac anifeiliaid y maes, ac ni roddant fwy o bris ar egwyddorion uiawrion a phwysig y "deyrnas nad yw o'r byd hwo," mwy na phe byddent baganiaid heb erioed glywed son am egwyddorion crefydd, a hwythau yn pro lies u yr adwaenant Dduw, eithr a'u gweitbredoedd ei wallu efy maent." Yn wir nis gallaf edrych ar yr ym- neillduwyr hyny a roddasant eu llais o blaid y Hagot hwnw a gollodd, (ac yr ydym ninau am hyny yn j bloeddio nerth asgwn pen, fel eich "tartars" ch \JLJ!lU, "Huzza, Huzza!! never such an election in Wales before'') ond fel bradychioyr yn myddin yr OE Oblegid pe cawsai Derby a'i bleidwyr eu hauiean oddiamgylch, diau y buasai yr ymneillduwyr mewn llyfetheiriau trymion cyn hir—yn tuchau fel yr Isra- eliaid gynt o tan ian ortlirymus Pliaiao. irwyf yti barnu y dvlai'r crefydtwyr hyny a droisaut yn fradwyr i acbos ymneillduaetb yn yr etholiad di- weddaf yn Sir Dinbych, yn nghyda phob Sir aiall, fod o tiiii gerydd llyin, os nad eu bwrw I'r byd gyda u cynffonau hirion a,) ystivytli i droi ffordd y myno y meistr tir, y cwsmer, y gwaith, yr aur a'r anan, Ie., a hyny ar draul matbru o dan eu traed egwyddorion j pur agoleu y dwyfol wirionedd, gan barehu (l)n- ion vn fwy na pharchu Duw." Efallai eich bod yn disi?wy! i mi adrodd cyn hyn beth oedd yr ysfa fawr oedd arnaf wrth ddechreu. Yn wir v mae yr aw- grymiadau a roddwyd yn barod yn ddigon a pheri i nl ddanfon am yr Hen Ffarmwr i bors chwipio bob un o'r bradychwyr hyn allan o'n heglwysydd bob un. Gobeithiaf v maddcuwch i mi am wneyd y syhvadau uchod. C'yn adrodd beth sydd yn procio tumewn i mi, nes codi rhvw ysfa erwinol yn fy abafod a'm llaw, oblegid y mae cymaint o swn y lecsiwn yn y wlad, fel mai prin y gcllir siarad nac ysgrifenu dim heb son am v lecsiwn. Oml y peth sydd yn fy ysu mor erwinol ydyw, fy mod o dan yr angenrheidrwydd o ddanfon fy mhlant i gael addysg i Ysgol Gene lluethol a ininau yn ymneill luwr, ac yn byw mewn gwlad sydd o'r braidd i gvd yn ymneillduwyr. Clywais adrodd yn ddiweddar, fod lIaw o bob deg o ùoblogaeth Cymru yn ymneilldu wyr." Os gwir hyny, gallwn ddyweyd fod naw a thrichwarter o bob deg o ardalwyr y lie hwn yn ym- neillduwyr, ac nad oes yma ond rhywbeth fei llond gwniadur o ivy r. Y mae ymneillduwyr Adwy'r Clawdd, y Wern, a'r Coed Poeth yn ddynion syd 1 wedi dangos bob amser adgasrwvdd a gwrth- wynebiad i (Jrals a gormes, ac yn bleidiol i ddiwyg- iad gwladol a chrefyddol; ac yn neillduol felly yu yr etholiad diweddaf. Buont wrol a gwoiibgar (vlld ttmbell i fradicr) i ddiswyddo Bagot o'r swydd bwysig y bu cybyd yn celhvair ac yn chwareu gyda hi. Gobeithiaf na welir ei sort byth ond hVllu yn oynrychioii Sir na Borough vn y byd. Mewn ditrif, ymneillduwyr Adwy'r Clawdd, y Wern, a'r Coed Poeth, orid ydyw'n prywilydd i ni ein bod heh un Ysgoi Frytanaidd a Thramor mewn gwlad sydd mor boblogaidd fel y gallem ei ilenwi a'n plant ein hun- ain Paham na fynwch y diwygiad hwn yn eich plitbi Nid oes dim ond llvvfrdra a dlfaterwch JI1 eich dal nad alleeh gael adcilad prydferth a chyf- leus i gyiial vsgol o'r fath a nol.lais yii eieh cymydog- aeth; ac heVi chwi gael adeilad pwrpasol i'w chynal, ni welir bylli lewyrch arni. Ac 0 mordded- wydd fyddai ar ein meddyliau fel ymneillduwyr i ysgol o'r eiddymein hunain, yn yr hon y gellid c ii %) tio addysg rydd i blant y gymydogaeth! Boed i ehwi fel ymneillduwyr gymeryd yn ddioed y mater o dan eich sylw, a nurno pwyligor i osad ar droed gynllun er dwyn i ben yr ameaa pwysig a gogon- cJdus hwn, yr hyn yn d(liau gofgoiofn i'r oesati dyf'odol o'cil teiinlad a'ch goial am addysg a phurdeb egwyddorion y genedl ieuanc. Ilzle,D wir fod rhyw lath o ryddid yn perthyn i'r Ysgol Gen. edlaethol sydd yn ein cymydogaeth," ond nid ydym heb adnabod ei dichellion 111: Diau v defnyddiant hwythau fel eu brodyr yn Rbuthyn, a tnanau ereill, fil o llyrdd i berswadio ac i ddenu y genedl ieuanc o dan eu nawdd er mwyn cael v fantes o blanu eu hegwyddorioll yn meddyliau y plant; ac oni wyddom mai anhawdd lawn ydyw tynu cast o hen geffvll." Y ffordd a gymero plant I w cherdded yn eu hieu enctvd "paD heneiddiant nid ymadawant a hi." Deffrowch, ac ymysgydwch o'r llwch, a cbymered rhyw un y mater mewn llaw yn mhob Capel. Peid, ied y naiit a disgwyl wrth y llall, nac ofni hwn nae arall; oud boed i cliwi weithredu yr omean cry- hwvlledici hen yn ol yr egwyddorion a broffesweh. .J- RHUDDYN AWST. I
"TYDFYLYN" EILWAITH YN Y GOGR.…
"TYDFYLYN" EILWAITH YN Y GOGR. I LLYTIIYR V. Jin, GOL.Ban 28ain. Gofynais beth oedd i'w feddwl «rth y nodan isaf yn yr altol ac ateba eich gobebydd, "Dim ond eu bod yn ddewisnodau Pan vsorifenais y gofyniad uchod, ni feddyliais y buasai net) yn tybicd ei hun yn ddigon dysgedig i iiodi atebiad iddo, ond debygwn fy mod wedi camgymer- yd! Yn awr, gadewch i ni edrych a ddeil vr atebiad i'w brofi- Y mae yr alto yn yr anthem bon yn ys- grifeuedig wythawd yn uwch nag y cenir er; os "dewis nodau" yw y nodau isaf yn y ban hwn, y maent hwythau hefyd yn ysgrifenedig wythawd yn uwch nag y cenir hwynt; o gmlyniad, dvma hi wedi myn'd yn gandryll-y mae y nodati isaf yn mvned allan o gylch yr alto! Gwci Warren's Hints to Young Organists, tndal. 20; Warren's Class- Sinking, tudal. 58; Jonsse's Primer, tudal 3. Hefyd, Elfenau Cerddoriaetb, gan J. Mills, &c., &c" lie y canfyddir nad ydyw Ilais yr nfto yn alluog i fyned hanner v flordd i'r nodau isaf yn y ban hwn. Yn 1 awr, "gofyuir yn ddifrifol" ilch goliet)y 'Id, Oddiar ba saful1 yr atebodd efe fel hyn I" Os dewisnodau | yw v rhai hyn, pa le mae'r dynsawd sydd yn alIuog i'w canti ? (Fel alio cofier.) Ai tybed mewn difrif" fod y futb greadur ar gael yn rliywle ? I. Os ydvw, yn inha Ie? Hoffwn yn fawr allu dyfod o hyd iddo. Yr wyf wedi cbwilio "glanan Taf''a 3iertlivr Tydfil "am dano, ond ni cheir cf yno," Chwiliais hefvd yr 011 o gloddfeydd Nantfranco,j a Braich y Cain, ond nid oes yno hefyd un arwvddamdano." M?nwl chwiliais "gorau Seisonig a Chvmreig," &c., &c"onJ ni chefais yno ddim ?1) debyg iddo;" ac mewn gair, nid yw yn debyg ci fod i'w eael vn un man arall, o(t(iigertli ci fod yn y lie rhyfedd hwnw It chyir I Llysypîn!' Mae genym le ervf i gasi;lu fod !lIIO lawer o ryw drysorau na wyr y bvd cerdd- orol ond yenydig am danynt, a phwy a wyr os (leil y prcsicylydd i ddwyn allan I(iia(la-Li (dyna air mawr) tebvg i r rhai a ymddangoshaseut (ups. dyna un eto) ganddo yn ei "ail ogryniad." na ddaw y creadur hirgorniningornniawr (arall aie) dan sylw ,>r golwg bob yn dipyn. Amynedd! deuiv, amvn- edd! AI'1 yn «>Uusn, dim ond eu bod vn ddewis- Yu awr, cyrnerwn olwg arall arnynt. Os ydyw y nodau isaf a'r rhai uwehaf yn y ban hwn i,w ailu fel ag y maent yn ysgrifenedig, y mae yr alio o angenrheidrwydd yn uwch iialr air (Dyna hi vn ganddryll eto.) Felly, nid ydyw y "codwm'' a roir i'r cawr' yma mor sly" acy mynai y beirn- iad'' i 111 grecln ei fod. Yn lie cynortiuvyo y lleisiau ereill> druain, i gwympo'r cawr i lawr, mae'r nlto ■ i ffci o bono) a'i holi eirni vn (.ei o c w v nil)o'r cawr i fynJ '■ •' Dylasai y bidrniad fod yn ddigon ''many!- | o-raif' i ganfod dicltei! yr alto gaii Tydi'yJyn yn y j ban hwn; ie, dylasai ar bob cyfrif wcinyddu yr uu cerydd arno ef ag a weinyddodd ar ereill am yr un trosedd. Symudwn. I Ban 30ain.— Dywedais fod yn y ban hwn gymysg edd o gyweirnodau, eithr dywed eich gobebydd, Os oes vnddo ddau gy wcirnod, nid oedd eisiau eu galw yn gymysgedd oblegid hyny." Nonsense. Pe buasai y gwr yn deall cynchanedd, ni buasai yn j dvweyd, "Osoes ynddo ddau gyweirnod," oblegid nid dav gyweirnod" a gcir yma, ae nid tri vull r.,I, y y llawiied o gy wcirnouau. fel ac y cawll broil rhag!law, ac y mae'n bosibl iddo gynwys. "Pa fodd y profa efe ell bod yn gymysg?" Ateb. Fel hyn: Y mae j y cord evutaf yn peithyn i C major, yr ail sydd gy- mysgfa o gor;l y seithfed Ilywyddol G Ion, cord y ehwech pedwar, a'r anghviisain gvdbwysol y naw- fed. Y trvdvdd svdd gymysgfa o ail w rthddull cord eyfl'redin C Ion, a'r cord tonyddol E leddf. Y ped- warydd sydd gymysgfa o anghydsain gydbwysoi y nawfed, a chord y seitbfed nod arweiniot. Y seith fed sydd gymysgfa o'r cortI tonyddnI A leddf, a'r cord pedwar tii perthvnol i G Ion; a'r olafsydd pmysgfa o'r cord tonydddol E leddf, a gwrtliddull cyntaf cord evflredin C Ion! Yn awr, barned y darilenydd onid priodol oedd galw y tryblitb hwn yn gymysgeud o gyweirnodau. Mae eich gobebydd yn rhy fyr ei wybodaeth i ddeall y feirniadaeth ar y biin li%vii Nid condemnio iluosowarwydd cyweirnodau a wnaethym, ond condemnio defnyiUhad cordau an- nibriudo!, yn nghyda defnvddiad cv fyngau conI perthynol J'r naill gyweirnod vn gymysgedig ryngau cord perthynol i gyweirnoi arall, yr hyn iiis I gall fod yu ddim amgen na throsedd o'r rlieol, a i phrawf u uuwybodadb." Ban 3Iain.-Dywcdais nad oedd ang-enrhaid ar F yn v ban hwn, ond yu ol mympwy eich gobebydd, v mae I-livny eto yn anghywir!" A'i reswm dros ei baeriad vdyw, fod "yr awdwr yn ewyllysio dwyn y cord cyfl'reuin i mewn ar F." Rbeswm eryf iawn, J onidef Osoeddyr "awdwr yn cwyllysio dwyn Ý cord evflredin i mewn ar F," gallasai wneyd fiyii), heb roddi naturn'd ar F; buasai hyny yn rhoddi ar- ddangbosiad ei fod yn deall yehydig am natur yr hen gord y mae mor bynod o hoff o hono, ac yn achosi i'r co:d eyffredin hwnw fod o gymaint a hyn) yn fwy rt/jo-hyffredin. Os oedd "yr awdwr yn ewyll- vsio dwyn v cord evflredin i mewn ar F, pa beth oedd yn Huddias iddo ei "ddwyn'' ar F fel nod arweiniol G, mwy nag ar F fel pedwary id C ? Nid | "ydyw fod yr awdwr yn ewyllysio dwyn y cord eyll- j redin ar F yn ddigon dros pyfiawnhau dodiad y naturiol ar F. Eto; Os oedd yr awdwr yn ewyll j "ysio dwyn y cord evflredin i mewn ar F, oni ddy!asai naturiol fod ar F yn F nJto hefyd yn gystal ag ar F yn y bass? Os nad oedd. y mae yr awdwr wedi j methu a ehwblhau ei ewyllys, onid yw 1 Eilwaith i Pa beth oedd yll gahv anI 8au ann-hydseiniol yn y fan hyn! Rhyfedd mor ddysgedigy mae Asaphydd- | j ion vr oes hou wedi myned! Beth nesaf tybed Nid condemnio dygiaJ y "cord cyflredin i mewn ar F a wnaetbuin, eithr condemlJio gosodiad y naturiol ar F, ac esgynial y bass i G yn nglyn a hyny; a gwelir oddiwrtli y dyfyniau canlynol nad ydyw fod I'yd yn ewyllysio dwvn y cord evflredin i inewn ar F yn ddigon dros gvfiawnhau y symudiad hwn, nac yebwaith mor 11 I)riolol ag y invnai "CerdJ JJ i ni gredu ei fod. All Irregular motions of the parls i in harmony are to be avoided. Every major or sharp interval ouyht to ascend, and every minor or flat inferviz! ought to desccnd, (ac nid ESGYN, fel yr haera y dgsg- edig, o Lysygan.) thai is to say, the pllrt in which those intervals are found in combination, is to rise after the shai-p, and tofall after the flat" (aenid ESGYN after the j lfat, yn ol tystiolaeth eich gohebydd). Gwel Dr. Calcott'1 Grammar of Music, tudal. 167. Mae hyna yn ddigon i bob dyn call, os dig-on ydyw llawer. i Ccfied Mr. Gogrynwr pan fyddo yn gweled yn dda sylwi ar y pcthau a nodwyd, i wneyd linrny yn deg a diboced." Yr wyf yo tybied fy mod wedi sylwi ar y pethau a nodwyd, mor deg a diboced" ag y mae'n bosibl i gnawd allu gwneyd A chofied hefyd fod genyf i ailymwnevd ar oil o honynt eto." (Gwrol iawn, onide.) Na freuddwydied eich go- j hebydd y gall ddychrynu'r Gogrynwr wrth fygwth arn,) ei ailyiii%iicyd I I Yn awr, terfynaf y llythyr hwn yn ngeiriau y di- weddar R. Mills:—" Givasanaethed byn yna er rboi j rhyw gipolwg i chwi ar gy/ansoddiad cerddoriaeth, ac er dangos mor anwybodus nell ddiuris y mac rhai dynion, a fynant gael eu hystyried yn gyfan- soddwvr, o reolau arbenig a hanfodol y gcffyddyd. liOGRVNWR. | Llu ir ■ys/iibor, Awst 11, 1832.
I BRVWDLYSOEDD GWYNEDD.
BRVWDLYSOEDD GWYNEDD. Yn ystod y tnir wythnos diweddaf, eynhaliwyd y ^Brawdlysoedd hyn ger bron y Barawr Taulford, yr hwn wrth gy larch y rheithwyr vn v gwahanol fanau, a amlygai radii o syndod ac o foJilbad wrth weled evn lleied o gwvnien i'w trafod yn y gwahanol 1 ys oedd. Dywedai ei fod yn tybied fod hyny i'w briod 01i yn benaf i breswyliad y boneddwyr Cvinreig yn mysg y weriti, yn nghyd a'u gwaith yn rbod-ii es- amphu a eliynghorion bud lid i'w hisra.ddolion-i hyna y priodolai ef addysg a dedwydlwch y Cymry. [Prawf amlw y dichon i farnwyr ga.ngymeryd.] SIR DAEFALOWRN—Cvnhaliwyd Brawdlys y Sir hon yn y Drefnewydd. Cyha id wyd Win. Hurdley, bragwr,o saethu at John Lewis, gy,la bwriad i'w ni- wcidio, ond f,ii rhvd lhawyd. Dedfrydwyd Henry Williams (Im)dor o Malvern) i 6 mis o garchariad pvda ciialedwaith, am ladruta plwIll eiddo Ann Owens. Sm FUTRIONYDD. — Cynbaliwyd Brawdlys y sir hon yn Nolgellau. Dedirydwyd Eliz ibeth Owens i lion N'ti No l 4 mis o garchariad, am ladrata 1 I pwys o yinenyn, eiddo Juhn Jones, Cae GWJn, Trawsfynydd. Gyda golwg ar y gwyn a ddygid vii erbyn Gwen Roberts am fjuddio genedigaetb plentyn, ymddieitlirodd y Rbeitiiwyr. Sm GAERNARFON.—Cynbaliwyd Brawdlvs y sir j hon yn Nghaernqrfon. Pierce Owen a ddedfrydwyd j i ddeufis o garchariad, g-yda chaledwaith, am ladrata par o fotasau ar yr lGeg o Orphenaf, oddiar un Win. Davics. Fe'i eyhuddwyd hefyd o ladrata diliad eiddo Wm. Owen, ond ni ehafwyd prawf digonol. James Hawkes a ddedfrydwyd i 10 mlynedd o alltudiaeth, am yaiosod mewn modd cywilyddus ar eneth o dan 9 mlwydd oed, ar y 29 o Ionaw r diweddaf, yn nhyei thad yn Mangor. Y mddcngys fod y cybuddedig. yr eneth (Mary Ann Fleteiierl a'i tliacl, yn arfer CYSll yn yr un gwely—fod y tad yn absenol pan wnaed yr ymosodiad, a bod yr ymosodiad wedi achosi anhwyl- deb yn ngbyfansoddiad vr eneth, a hrofai fod v tros- eddwr o dan yr unrhyw anhwyldeb ar adeg ei ynn.s- odiad. Beiai v Barnwr anrbydeddus yr unnhrefn a'r diflyg sydd mewn aneddau pan y mae'n rhaid gadael i'r meibion a'r merched gysgu yn yr un vstafell; a dywedai v dvlai hvny gael ei ochelyd ar bob c\Irif. i Edward Williams agvhuddid o drywanu Hugh Price mewn ymrafael a fu rhyngddynt yn Nhalybont, ar v 14eg o Fehefin. Penderfynodd y rheithwyr ei fod yn ddieuog. John Parry a ddedfrydwyd i 7 mlynedd o alitudiaeth, am ladrata amryw lestri arian, eiddo D. | Jones, Ysw., Cefn y coed, Llanfagdalen. Robert Jemieson a gyliuddid o ladrata par o fotasau, yn j nghyd a pbethau ereill,eiddo Wm. AïIern, ar fwrdd "y llong liecovery—efe a ryddhawyd. Yna (I y cl acbos William Roberts, Nefvn, gerbron v llys. yr hwn a gyhuddid o dyngu anudon yn achos plentyn Ellin Jones. Gohiriwyd yr ymofyniadi'r acbos. SIR Fos.-Agorwpl Brawdlys y sir bon yn Rean. maris, ae er fod vn y sir tua. ddygwyd cymaint ag un gwyn ger bron y Hys, SIR DDINBYCII.— Yn Mrawdlys y sir bon, dediryct- wvd William Irving i 9 mis o garchariad, gvda ciialedwaith, am ladrata het a pilar o fotasau, eiddo John Lilley, Gresfird. Robert Gough a d.leclfryd- i wyd i saith uilynedd o alltucliaeth, am ladrata hugan. gwddf-len, &e, eiddo Sarah Wooley, Waun —cafwyd v carcharor yn euogyn ngwyneb cybuddiadau eraill. YVm. Johnson a Wm, Jones, a ddedfrydwyd i 3 mis o Tarchariad, gyda ciialedwaith, am ladrata 14s. 2e. eiddo John Cookson, Holt. Thomas Jones a gy- i huddid 0 ladrata 3 cocht {root) o'r"Wynnstay Arms, a rv;id'?ia%?.cl. R,,I)ert lslimael R  Ishmapt, Jones, a John Jones, a gyliuddid o ladrata arian a pbethau eraill, eiddo Roger Jones, Llangollen, a i ryddhawyd. Robert Lloyd a ddedfrydwyd i 12 mis (I g-uchariud, gyda chaledwaith, am dyngu anudon. j Nid oedd yr achosion ercill ond dibwys. SIR FFLINT. — Yn v sir hon, dedfrydwyd John Jones i dri mis o garchariad, a Jac'?b ei fab i wyrhnos o ?arch?riad, a'i filangellu unwaith, am I ladrata Calf\ eiddo Mr. Brody, Prestatyn. Thomas Griffiths a ddedfrydwyd i 2 lis o garchariad, am lad- rata oriawr, eiddo JohnTomlinson. Hugh Williams ae Edward Tattain, a ddedfrydwyd i wythnos o gr- chariad, am iadruta gwirod o adeilad a berthynai i Edward Hcpwoo.i, Wydd?rn?. Thomas ilt?hes a ddeùfnJwyd i fis o ?archariad, ?yja chaledwaith, am ladrata haidd, eiddo George Wi!!iams.—Thomas Edwards a ddedfrydwyd i chwe' mis o garchariad, am ymosodiad treisiol ar eneth 11 oed, o'r enw Marv J,.nes, vn Hope, ar y o Fehefin diweddaf.—R. F. Morris,a ddedfrydwyd i saith mhoedd o aJtudiaett), am -s,(,,iiifact vn enwau Mrs. Mary Jones, Rhyuy- | niwvnTa Mr. Cain Parry, Wydd?ru?,Kyda'rhyu vr vdoedd yn Ymddengys i'r flogiad gael ei wne'vd pan vdoedd Mr. Morris a Mr. Parry yn ngwasanaeth Mr. Chambers, yr hwn a ymfunoud yn ddiwed Jar i Awstralia.
[No title]
HERWI PLENTYN.—Acbos wyd peth cynhwrf yn y Rue Montmartre vchvdig o Ud'yddiau yn ol.trwy fod torf wedi ymgynull o lfaen siop gwert.'iwr pore a selsigod (tan sag is), yr hwn a gafwyd, meddwyd, yn y weitbred o ferwi plentyn byeban er mwvn gwerthu ei gnawd yn ei siop; acyr (lcdd yr adroodiadau IJyn yn cael cu gwneyd yn twy tebyg d pan ganfyiidwyd yr heddgeidwaid yn dod allan or shop, gyda gwraig a pblentyn wcdi ei orcbuddio gan waed ar ei breich- iau. 1'an welwyd hyn, yr oedd dig y b,l)l wcdi ei enynu i'r eitbaf, ac oni buasai dyfodiad ychwan?" s\v\ddu?iun i was?:n'u'r dorf, buasid wcdi ?'m()??.d":?r y shop a'r sh.pwr o'r herwydd. Oud vn mhcn \'dnJ ig, cafwyd allan fod y r aingvlchiadau" fel y can'iyu: — Tra yr oedd y siopwr nicwn jell iid, fe I Ni C, vn aridvgu berwad llonaid pairo wacd moeb, ?rt; i?'d p!entyn f).h!o?n p?!:ur ncd trwy v ?.htr 'e !d yn neu y ty i'r pair. P.U1 qcJd v dyn vn codi v n'ent yn o r gwaed cynes, daeth ^achgen bychal1 oedd vn p rthvn i r shop i nicwn ac a'i iii ii a i 1) 1, v, oeddy diwrnod cyntaf i'r bachgt-u fo-l vn ei siop. tvoiodd yn siwr mai berwi y p'entyn yr oedd y siop w r, a rhedodd al lai) i bysbysu i'r hc.ld,;e¡\1w;¡jd. Pan gyrhaeddodd yr heddgeidwaid v siop, yr oedd y p'entyn yn ei wacd ar liniau ei /am. Pe na i>!iav:;i wedi syrtliio i'r pair gwaed, mae pob lie i IVddwl y buasai v plentyn wedi ei fidd.gan ei f.«l «c-.ti syrtlio o auhder Mngi r.
H A N E S I O N
H A N E S I O N ( 4 f thasom roddi yn tin'rhifyn diiceddaf.) TROSEDD AC.— Boreu udvdd Sul, aetb un Sarah Jud?e, yr h"n oedd yn l.gwusanaeth Mr. P:)?dcn, yn Juil,e, yr h?,ii ,?d i?n i.g, ?,,anaeth -)fr..?.n I'w hvsta."?l-ii III -,I(! ?'!l N-cil- 3,d:g m-.te'n yij,.d(langc)s i,l(ii r,,i i tyn,yrhw)ia?afwydwrthdraedy?wp)yyniar\v. ?r oe,.Id ei %v.i it wecii ei (i,?ri s ? qvr ii, niac'n ymddangos Dygwyd rheithfarn o btl: uddiaeth gv»'ir- foddol yii erbyn Sarah Judge, a thiaddodwyd hi i gymeryd ei phrawf.— Y mae Mary Roainson, yr boil sydd yn awo dan ddedfrvd marwolaeth yn swydd Worcester, am ladd ei pblentyn, wedi addef cyfiawn- der y ddedfrvd. Addelodd iddi daflu ei pblentyn i bwll glo, ond dywed ar yr un pryd ei bod mew n cyni mawr ar y pryd, gan ltid tad y plentyn yn gomedd ei gadw. Y mae deiseb yn cael ei ilawarwyddo ar ei rii,iii.-Yii gynar boreu dydd Sadwrn, torwyd i mewn i dy yn Walton, gerllaw Liverpool, gan dri o ladron, y rhai oeddynt wcdi pardduo eu gwyneban, a phas- tvaau ganddynt yn eu dwylaw. Cyinerasaut iaglau Mr. Howard, yr hwn oedd glufT, oddi,y!th y gwely, ac felly uis gallai syraud o'r ile, ac aethaut at Mrs. Howard, a gofvnasant iddi pa le yr oedd yr arian. Pangosodd bitiiau iddyntflweb bvehan, a dywedodd fod Yr holi aiian oedd gan<Uly;:t yn hwnw. (raa Da chawsaiit ond oddeutu punt o gwbl yn hwnw, yr oedd vnt 'yn penderfynu cael y; hwaneg. Tystiodd Mr. Howard ni(I oedd ganddo ychwaneg o arian yn y ty, aco'rdiwe 'd dywedodd un o'r yspeilwyr mwy tos- turiol ii;t'r I!e;.Il, Wcl, yr wyf yn eich creJu," a 'c o,i' I i ? no. pherswadiodd y llcill i ddod oddiyno. DAMWEINIAC. — Collodd dau eu bywvdau ar y Xorth Western Railway, Jrwy ddamwailJ boreu ddydd Mawrtb wythnos i ddoe, ac y mae eraill wedi eti hanafu vn lied dost. Mae'n ymddangos pan oedd y geibydres a adawodd Birminghani am chwarter wedi naw, yn pasio lie a clwir Berkswell Cutting, fod alch- ludw a than gist yr agerbeiriant wedi syrthio ar y l e? (ia flu, ar cledran, a'r canlyniad fu i'r hreukrau gael c: daflu ar y cledrau a daeth cerbydres 9. 15, o Leaming- ton i Birmingham ar y pryd, ar draws y brea/n-an, nes peri dinvstr arswydus. Cynbaliwyd trengholiad ar v cyrff dranoeth, ond gohiriv.yd ytnchwiliad pellach i'r achos o'r ddamwain am wythnos. — Cymerodd dam- wain arall ar yr un linell le ddydd lan, drwy fod yr express o Liverpool wedi gorddiwes peinant ar- weiniol, yr hwn meddir, oedd yn sefyll yn ddiysgog ar y cledrau ar y pryd. Lladdwyd y peirianwr oedd gyda'r peiriant arweiniol yn ddioed. Nid ydys eto wedi cael allan yr aciios pa'm yr oedd y peiriant hwn yn sefyll ar flordd yr e.rpress.—Prydnawn ddydd Sad- wrn, can fvdd wyd dyn yn sefyll yn agos i safle Wal- lingford, arv Great Western Ruilway, gan edrych yn syn ar ddyfodiad y ccrbydres, o dan oiwynion vr hon y taflodd ei bun pan ddaeth i fynu, a lladdwyd ef yn y fan. GWEITHRED GnntYDDIg,-Er's ,¡ch\'dig- amser yn ol, cymerodd dau o'r en%v Edward ac Anne Williams, ran o dy yn Highfield Street, yn y dref hon, a dydd Sadwrn wythnos i'r diweddaf, ymadawsant, gan gy- meryd gyda hwy wisgoedd o gryn werth. Rhoddodd Edward Williams ei hant's fel yn dyfod o llu tir. ii, sir Ddinbycii. Y mae ci hyd yn 5 troedfedd a K> modfedd o daldra, a chanddo wallt tywyllgoch, a chernflew melynaidd. (iobeitbir y doir a'r dybirod hyn i'r ddalfa, ac y bydd hyn o banes yn was i'r rhai svdd yn arferol o osod I Al-,(ti,tiii :tts. G Nv *REcs.T.-Ilati Col. Biddulpll a'r dref hOll ar ul ei etholiad, fe'i derbyniwyd yn y modd mwyaf croesawus. Darparwyd ciniaw yn neuadd j- dref, o'r hwn y cyfianogodd tua 201) rhwng boned'i- wyr a boneddigesau, y rhai aewyllysient anrhydeddu yr aelod Seneddol vdoedd newydd ei ethuj. Yn ys- tod v cvfurfod, traddodwyd amryw anerehiadau dvddorol iawn, gan Col. Kiddulph, W. L. Foulkes, Ysw., G. H. Whaiiev, Ysw., T. Edgworth, Ys.v., W. II. Darby, Ysw., ac amryw foneddwyr ereill. AODYS; YN NoiirMKC. — Wrtb i ni fwrw golwg dros y cofnouion a gy boeddwyd yn ddiweddar gan Bwyl Igor Cynghor Addysg, y inae ii d la genvin wel- ed ynddo gymaint o gannioiiaeth i'r ysgoiion yn Ngbymru, ac a ldefiad.tu mor flafriol o barth cviiyd-A addysg yn y Dvwysogat th; ac yn wir, yr ydym vn tybied fod rhai o'r ysgoiion bu Idiolaf a lluosoeaf yn mysg y Cymry, wedi eu gadael ahan o'r adroddiad hwn, er ateb rhyw ddyben heblaw anmhleidgar- weh, AKERGELE. — Ary 3f>ain o'r mis diweddaf, cynbal- i iwvd trcngholiad ar gyrlf Hugh Jones, Penygroes- ffordd, ac Isaac Hughes, 'Stryd uehaf, ger bron E. Pierce, Ysw., yn y lie hwn. Ymddengys i'r uynion ieuangc hyn fyned y dydd o'r blaeu gyda'u cyfeillion i ymdroehi, ac i'rdwlr lenwi rhyngddynt a'r lan, fel y boddasant wrtb geisio ei groesi. Rhaitbiarn— loJdi "n ùùa!¡weinilll" LLANRHAIADR. — Ar yr 3lain o'r mis diweddaf, cyn- ha!iwyd trengboiiad ar gorlJ' Robert Sim »n, tToes. goch, g-er urn" E. Pierce, Ysw. Y trangcedig, tra n IIw tho gaair yn nn o gaeau'r Llwyr., y dydd o'r j blaen, a gwympodil ar ei ben. ac a fu farw yn ddioed. Rhcithfarn-" Marwolaeth ddamweinijl." CXE R.I A IZFON.- P% tflef*ilf)S i neitimvr, achoswyd tan I mew n iletyfa yn Ililt,ii'ralit. ii y dref hon, trwy I hen %I) y ty, trwy ryw ddioluiwch, adael i j ddillad y gwely gymeryd tan. Derb'vmodd un John Jones, o Lauilylni, a letvai yno, gymaint o niwaiti ar y pn d fel y bu farw boreu dranoeth. Ni .vcidr.vyd ereill, ond y maent yn debyg o wella. UMIEB 'I'REFFYNON.—Cynbaliwyd un o gyfarfod- ydd yr undeb hwn ar y 6ed cyiisul. Yr Anrhvdedd'.ts E. M. Ll. Mostyn yn y gadair, a 12 o wareheidwaid yn bresenol. Y cynortbwynn allan o'r tu vn vstod v pythefnos flacnond, ydoedd £ l-j7 Nii rhandir v Wyddgrug; £ 130 Is. 2e. vn rhandir TreS-- !i.i a £ S'y :'«s. lie. vn rhandir Whiiforil. Y eyiaus.vin vn A: -i ti I I I c. Y nifer yn y Ty ar adeg y cyfarfod o r blaen oedd l-}7—de?bvniw vd Mi—ganwyd 2—a gcil- yngwvd lo allan. V nifer yn y Ty ar v pryd vdoedd Derbyniwyd llytbvrau o Fwnid Cyfraith v Tlodion, un yn cadariihau pen ahad y Pare! Hugh Jones i fod yn gapelwr yr Undeb, am £ 30 y fiwvini- yn, a'r llall yn cadariihau y tanysgriiiad o £ Hi at vs- pyty Caer, ar y r amod i'r I'ndeb gael cauiatad I an- fon o dlodion i'r Hysnvty, pe byddai angen.a bod i'r L'ii leb dalu eu traul yn ol ae yn inlaeo. Pender- fynwyd rhoddi £ 1 tuag at ddysgu bachgen o'r enw Richard Jones i fod yn asiedydd, yr baner i gael en talu wrth ei rwyuro, a'r gweddili i gael eu talo vn mhen blwyddyn. Rhoddodd Henry Jones, tdanisa, ei air, yn nghyd a dau o feicl,,ia4,,ii, v bydd iii io gyf lawni ei ddyledswyudau fel is-aroiyjydd t¡ndi;¡¡¡. [ Penderfvnwyd fod ha" 1 gyfreithioi gae ei !ho itll vii i erbyn y rhai hvny o aroiygwyr y tlodion, 11a (dalant | am gael y tretiii sy ddyledus i'r bw rdd erbyn y !!• eyfisol a bod i y treulion gyfarfod ar yr i 16eg cylisol i lunio tretb am yr baner blwyddyn a derfyna ar l!sa3. I)OWI,AIS—Ar y 3ydd eyfiscd, rhoddodd H Anrh. Svr J. J. Guest, wletld ddanteithiol i etholwyr Mci thyr Tydfil a'i chyfrandrefydd. Da'-parwyd y wle-bl mewn adeilad eang perthynol i salle'r Rheilflordd yn v He hwn. Beruir fod o LiOO i 1 wedi ym- j gynull ar yr achlysur. L1y.yJJ,'y! yo eynllliiad ,<In E. Divett, Ysw yr aelod Seneddol dros Ex-'ter; ae yn mvsg y rhai a eisteddent wrth y b^rdd, vr ydoedd W. Coffin, Ysw., A. S.; H. Vivian (ieu.; Ysw., A.S.; i Dr. LavarJ. A. T. Wayne, Ysw. j T. Joseph, Ysw. S. Thomas, Ysw.; Mr. D. James, Mertiivr; I .Mrd. Ch. ac F. James, Cyfreithwvr; INI r. L. Lewis, a niler o foneddigion ereill. Treuiiwyd v rhan gyntaf i oii erel i i. v i-Ia:i o r aiiiset v I)u x, N vii v ii)o,],l ni%A- .-it' (ii- i fvrus. Traddodwyd amryw anerehiadau, v rhai a i glyment feddvliau y gwranda vvr wrth egwy .idoriou j rbyddid ond y mae yn ddrwg genym ddeali b»d yn y cvnulliad rai a gymeiasent s ar garedrgrwvdd V boueddwr anrbydeddus, i w.ieyd eu hunain yn j wartb i gymdeithas. CywilydUied y cyfryw. I LLANELLI.—Ar yr 2aii, 3ydd, a'r 4ydd o Awst, eyn- I naliodd v Tref'nvd lion Calvinaidu eu cyinaiila yn y nalio,!(l v 'I'r, i lie hwn. Y Parebn. a gymerasent ran yn v gwein- j yddiadan oeddvnt W. Jones, Ceredigion; 1). C. bavies, Llaufair W. Jones, Crughowel; R. Hughes, i Caerw en; D. Charles, Trefeeea J. Richards, Liech- ryd E.Lewis, Abergwauu E. Harris, Merthyr; J. innes, Hetbanja; D- JJavies, Aberporih; !). Juokin- Tredegar; 1>. Howells, Abeit-iwe; J. Jones, Llan- i bedr; W. Morris, T.v Ddewi; J. Hughes, Liverpool; T. Phillips, Hereford n. n \V. Grifliths, Pwllheli; J. Trewdraetii; at; P. Jones, Gelli. Boreu dydd Mercher (dydid), neilidu- wvd Jones, Ceredigion; Davics, Lianfair; a Rees, Geiii, i w aith y weinidogaetb. Cafwyd un o r e\iu-.n- fiiau lluosoeaf a fa erioed yn sir Gaerfyrddin. D'ln, oswyd v caredigrwydd a'r brawdgarwcli penaf gan jr boll bleidiau crefyddol yn yr ardal. Rhoddodd D. Morris, YMY., A. > at draul y gvmanfa. Ym. dd\godd y torfeydd vn hvnod o wc.idns. Mewn gair, cafwyd cymania dd.t h-ni. a hvderir v bydd vr eli- eitmau yngyfatebol —W. J. AIERT-IYR TYDFIL.—Nos F.?rt!), v 3\dd cvUso!, cynbaliodd Coryr H-n E?'wv-.?i.?fjd ànu Hwydd- lanu^iawn yn y ile hwn. H\?\d'h)g<my'?u-ci). ?. Rnw!:u?js, ('?._? bheuor1J 'y Cor ?au :dr. T. U atkins, ac anerehwv.i v gwvddfodoliou mew n ar- ??hru?(-d ar Ddvlanwad Pcwriaet:I," gal) Mr. 1'. Richards, Argr,-tff*vdd. Yr liwyr caalynol, cynal- ioad C(?r I,' '?Yf?'fod eylfelyb 'I addoldy y j Bea y<id wy r, A tie rdar,pryd cyainabyddwyd v in d recti- ion Mr. R. James o b'laid cerddonaetb, a'i ?eir..s- rwydd fel cyi'ansoddvdd. Dywediv fod v (.orari r.y n i yn b'.vr?t'!uYin.ve!<i:? amn\\ ??''L"?" y ?'??'?'  I ?CU). Ttbiway f y gallwyf Sici hnn..???d?-'<!d.)I i ?b?y ))'vn'i,g:t?'rhyt?dwch?'UH?'??- U. IL
[No title]
Ij.VTHYR.t?!)T?.rP.t':<.?H?'< !?? t !I as (I' NN i,.i) i.N i I u!!ih)r']..I)-h?t)?v?I-?''??'?"?'?"-? uwk-dvdd tramor,"yn .??'b'' ?'?-?"?-?' ?-'?! !'?i.i??t\\)t!??m""?'??"?'?'?'? mewn evsvllliad a'r gymdeithas, pryd yr bysiiy swyd fod vr AnVlivdeudus \rtfiwvdd Grenvul.- wedi c>.d- V Ill" i i'i.i yn Llywvdd. Pasiw vd pen ii rfvid .1. h II :i')cr?')"t"?V!'?''?''??'?" ?'?'???'?'? gau Air. K"??t.? ?''? ?''?'"? ?.?'??'?"'?"? vn gvuifiw'vs i'r tre!ed:ga.*thuu, os uad claih.i i wiedydd framor • hod y go>t o'a eludiad, fel y profwyl gan \ir. Ri>wSand llul. zir iii:er y ilythyrun, ac nid ar y pclbur, ac o gaulymad fod y (y jiuwucier o gael ilythjrual unfl'urfi'.d yn eglur.