Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

14 erthygl ar y dudalen hon

GORUCIIAFIAETH YR EFENGYL.…

[No title]

I DIENYDDIADAU YN OHlEAXS…

ICYNYRCH YR ETHOLIADAU. !

LIVERPOOL. I

Y MODD I ENILL ACHOS HEDDWCH.

[No title]

[No title]

AT YMNEII.LDUWYR ADWY'R CLA…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

AT YMNEII.LDUWYR ADWY'R CLA WDD, Y VVERN, All COED POET11. l MR. GOL.Wrtli weled eieh newyddiadur mor lawn o bethau amserol ac angenrbeiuiol, a'ch clywed chwithau vn cwyno eich bod yn gorfod gadael y naill beth a'r llall heb ei gyhoeddi, yr oeddwu biaidd yn meddwl mai doetbacb oedd i mi beidio a'ch trwblo yn breseuol. Oud nid wyf yn cael llonydd gan ryw beth sydd yn procio tumewn i mi, nes y mae yn peri i'm tafod ysu'n erwyn, ac y mae wedi gweitiiio i'm llaw a'm bysedd, a meddyliais am y naill flordd a'r llall i liniaru ycbydig ar yr ysfa sydd arnal; ond bernais mai dyfod atoeli chwi ydyw y moddion etfclthiolaf i liniaru yr ysfa fawr sydd arnaf; oblegid yr wyf yo gweled fod yr Amseruu yn feddyg anllael- edig i weHa ac i oethi barn a syuiadau ardalwyr Cymru am eu biawnderau fel gwladwyr ac ymneilldu- wyr. Ni welwyd crioed yn Nghyinru y fath gynbwrf, ac ni ddanghoswyd erioed y fath wresogrwydd yu amddiffyn rhyddid gwladol a chrefyddol ag yn y dyddiau a basiodd, ac, yn ol yr lien ddihareb, "y j mae acbos i bob effaith;" felly y mae'n dueddcl i mi ymofyn ac olrhain beth yw yr achos o'r effeithiau hyn sydd i'w gweled yn awr yn Ngbymru. Yr wyt wedi olrhain o'r naill beth a'r llali, ac yr wyf yu methu priodoli yr achos o'r effeithiau hyn i dllim ond i'r Amserau, yn neillduol i'ch gobebwyr parchus yr" Hen Ffarmwr," Meddyliwr, a'r 11 Itheil Gras- wr." Diau iddvtit wneyd lies annbraethol er goleuo a diwvllio meddyliau llawer o'r hen Gymru ag ocdù. yut, er's llawer o amser bellach, yn ymfoddluni mewn tywyllweh ac anwybodaetb am eu biawnderau fel gwladwyr. Ond er cymaint a drinir gan ddynion call, synwyrol, a duwiol, ar faterion gwladyddol, eto y mae rhai dynion, ie, rhai yn yimu illdiucyr, ac yn ymddangos yn grelyddol iawn, fel y Pbariseaid gynt, pryd mewn gwirionedd nad ydyut yn ystyried nac yn teimlo dim mwy nac anifeiliaid y maes, ac ni roddant fwy o bris ar egwyddorion uiawrion a phwysig y "deyrnas nad yw o'r byd hwo," mwy na phe byddent baganiaid heb erioed glywed son am egwyddorion crefydd, a hwythau yn pro lies u yr adwaenant Dduw, eithr a'u gweitbredoedd ei wallu efy maent." Yn wir nis gallaf edrych ar yr ym- neillduwyr hyny a roddasant eu llais o blaid y Hagot hwnw a gollodd, (ac yr ydym ninau am hyny yn j bloeddio nerth asgwn pen, fel eich "tartars" ch \JLJ!lU, "Huzza, Huzza!! never such an election in Wales before'') ond fel bradychioyr yn myddin yr OE Oblegid pe cawsai Derby a'i bleidwyr eu hauiean oddiamgylch, diau y buasai yr ymneillduwyr mewn llyfetheiriau trymion cyn hir—yn tuchau fel yr Isra- eliaid gynt o tan ian ortlirymus Pliaiao. irwyf yti barnu y dvlai'r crefydtwyr hyny a droisaut yn fradwyr i acbos ymneillduaetb yn yr etholiad di- weddaf yn Sir Dinbych, yn nghyda phob Sir aiall, fod o tiiii gerydd llyin, os nad eu bwrw I'r byd gyda u cynffonau hirion a,) ystivytli i droi ffordd y myno y meistr tir, y cwsmer, y gwaith, yr aur a'r anan, Ie., a hyny ar draul matbru o dan eu traed egwyddorion j pur agoleu y dwyfol wirionedd, gan barehu (l)n- ion vn fwy na pharchu Duw." Efallai eich bod yn disi?wy! i mi adrodd cyn hyn beth oedd yr ysfa fawr oedd arnaf wrth ddechreu. Yn wir v mae yr aw- grymiadau a roddwyd yn barod yn ddigon a pheri i nl ddanfon am yr Hen Ffarmwr i bors chwipio bob un o'r bradychwyr hyn allan o'n heglwysydd bob un. Gobeithiaf v maddcuwch i mi am wneyd y syhvadau uchod. C'yn adrodd beth sydd yn procio tumewn i mi, nes codi rhvw ysfa erwinol yn fy abafod a'm llaw, oblegid y mae cymaint o swn y lecsiwn yn y wlad, fel mai prin y gcllir siarad nac ysgrifenu dim heb son am v lecsiwn. Oml y peth sydd yn fy ysu mor erwinol ydyw, fy mod o dan yr angenrheidrwydd o ddanfon fy mhlant i gael addysg i Ysgol Gene lluethol a ininau yn ymneill luwr, ac yn byw mewn gwlad sydd o'r braidd i gvd yn ymneillduwyr. Clywais adrodd yn ddiweddar, fod lIaw o bob deg o ùoblogaeth Cymru yn ymneilldu wyr." Os gwir hyny, gallwn ddyweyd fod naw a thrichwarter o bob deg o ardalwyr y lie hwn yn ym- neillduwyr, ac nad oes yma ond rhywbeth fei llond gwniadur o ivy r. Y mae ymneillduwyr Adwy'r Clawdd, y Wern, a'r Coed Poeth yn ddynion syd 1 wedi dangos bob amser adgasrwvdd a gwrth- wynebiad i (Jrals a gormes, ac yn bleidiol i ddiwyg- iad gwladol a chrefyddol; ac yn neillduol felly yu yr etholiad diweddaf. Buont wrol a gwoiibgar (vlld ttmbell i fradicr) i ddiswyddo Bagot o'r swydd bwysig y bu cybyd yn celhvair ac yn chwareu gyda hi. Gobeithiaf na welir ei sort byth ond hVllu yn oynrychioii Sir na Borough vn y byd. Mewn ditrif, ymneillduwyr Adwy'r Clawdd, y Wern, a'r Coed Poeth, orid ydyw'n prywilydd i ni ein bod heh un Ysgoi Frytanaidd a Thramor mewn gwlad sydd mor boblogaidd fel y gallem ei ilenwi a'n plant ein hun- ain Paham na fynwch y diwygiad hwn yn eich plitbi Nid oes dim ond llvvfrdra a dlfaterwch JI1 eich dal nad alleeh gael adcilad prydferth a chyf- leus i gyiial vsgol o'r fath a nol.lais yii eieh cymydog- aeth; ac heVi chwi gael adeilad pwrpasol i'w chynal, ni welir bylli lewyrch arni. Ac 0 mordded- wydd fyddai ar ein meddyliau fel ymneillduwyr i ysgol o'r eiddymein hunain, yn yr hon y gellid c ii %) tio addysg rydd i blant y gymydogaeth! Boed i ehwi fel ymneillduwyr gymeryd yn ddioed y mater o dan eich sylw, a nurno pwyligor i osad ar droed gynllun er dwyn i ben yr ameaa pwysig a gogon- cJdus hwn, yr hyn yn d(liau gofgoiofn i'r oesati dyf'odol o'cil teiinlad a'ch goial am addysg a phurdeb egwyddorion y genedl ieuanc. Ilzle,D wir fod rhyw lath o ryddid yn perthyn i'r Ysgol Gen. edlaethol sydd yn ein cymydogaeth," ond nid ydym heb adnabod ei dichellion 111: Diau v defnyddiant hwythau fel eu brodyr yn Rbuthyn, a tnanau ereill, fil o llyrdd i berswadio ac i ddenu y genedl ieuanc o dan eu nawdd er mwyn cael v fantes o blanu eu hegwyddorioll yn meddyliau y plant; ac oni wyddom mai anhawdd lawn ydyw tynu cast o hen geffvll." Y ffordd a gymero plant I w cherdded yn eu hieu enctvd "paD heneiddiant nid ymadawant a hi." Deffrowch, ac ymysgydwch o'r llwch, a cbymered rhyw un y mater mewn llaw yn mhob Capel. Peid, ied y naiit a disgwyl wrth y llall, nac ofni hwn nae arall; oud boed i cliwi weithredu yr omean cry- hwvlledici hen yn ol yr egwyddorion a broffesweh. .J- RHUDDYN AWST. I

"TYDFYLYN" EILWAITH YN Y GOGR.…

I BRVWDLYSOEDD GWYNEDD.

[No title]

H A N E S I O N

[No title]