Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

9 erthygl ar y dudalen hon

,. Vr. .. RHEILFFYRDD.

GWRTHDYSTIAD HAYNAU.

Y FFRWD YMFUDOL O'R IWERDDON.…

TROSEDDAU. I

[No title]

A M R Y W I A E T H . I-

MAN!ON A HYNODION.! I - -…

GWOBRWYO TEILYNGDOD.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

GWOBRWYO TEILYNGDOD. Nos Sudwrn, yr 28jin o A\vst, cyfarfu !aws o "ruchwyhvyra gweitiiwyr Penydaren, Mcjthyr Tydft!, yn ngwesty y Netsnn,er swobrwyo Mr. Dafydd 'I'vdfll, '.I'roell-gei-f.? dd yn y gwai:b nchod, ag' ?xaKr a (;hcz,,?t,-eii gwer!.h j.,20, yn arwydd o'u parch iddo, a'r gotkd fydd o'i ymada\Yiad i aro!ygu Meiinau Cwmafon, yn He ci dad yn ng!)yfrai)h, y diweddaf g!odwitvMr.Na!)ianie]Evans. Dt'wiswyd M)'. J. Rhys, Penydaren, i iywyddu, ac wedi cael dystawrwydd, prysurodd i agor y cyfarfod yn y gciriau cantynoi:—GyfeiHion a C'hy(!wtadwyr, Mae yn dcbyg fed y swydf! o gadc'n'dd wed) dyfod i'mrh:)nhcno;ond nathybiedncb maiui(tygPen- yt'.art'n ii! yiiiiyi-chti gwe!l dynion o ran gatluoedd ac amgylchiadau na myti yw yr aches o'r<!cwisiad hwn. Na, medr Penydaren, fei y gweithfcydd ereit), dda: gos dynion o'r gattuoedd disgtciriaf, ac y rca.o wedi (ynnyrchu dynion ag ydynt yn enw, nid yn unig i i'erthyr.ond i'rDywysogaeth; ond meddyiiwyffod ydetjioliadhwn wedieymL'ryd Heo rbyw dyb sydd mown Hawer o'm c\fei)Hon mai rhyw rywcgactti o greadur deuryw ydwyf, ac y galhf fw yn y dwfr yn gysta! as; ar y tir; ac yn wir ni fyddai yn rhyfedd genyf iddynt gynyg pr:m f trwy dan ryw ddiwrnod, a hwn yn ddiau fydd yrolitf; a galtaf eichsioha.unaLninafeichcIustiuubythwedihyny. Beth bynag am hyn, teimlaf yn dra dioichgar am yr anrhydedd bwn, a gwnaf fy ngoren i gynawni dyled swyddau y swydd, ond cyn yretwyfyn uniongyrchul at ddybcn y cyfarfnd, dywedaf nad ocs aehns myned yn 01 cyn beited a'r diluw, i nodi amscr pan yr ystyrid rhywfat)) yn addas i'r gadair,os hyddai yngyfoethog, am fod yrHip Hura! &.c., yn adsain i'r oil a ddy- wedai,dancu ddrwg. Ond,gyf(,-i)Iion,maegcnyti gydiawenhau a chwi yn ngwawriad diwrnod pan y mae fin cyfarfudydd yn cael eu poblogi a dynion mcddyigar, ac y mae yn ofynot hyd y nod i'r gadair fod yn wyJiaùwrns pa beth a ddisgyna o boni a cban y hwnw yma heno, mae yn rhaid i m'nau ofalu pa beth a ddywcdwyf, fe) na bydd cyhuddiad na gwadu yn ofynol yn ol Haw. A dymnnaf ddyweyd wrthych hefyd, cad am- canaf at feithder, am byny dymunaf eich hastud wrandawiad, gan obeithio y bydd y sylwadiu yn adeitadol, ac yn perthyn i'r achos preseuui. Kid oes un pwnge wedi dyrysu cymaint ar ymchwiiion doethion yr ocsoedd diweddaraf, a'r pwngc hwn, sef fod &</tc'/i. y gweithiter YII lryrnlwu, e), .foti </M;<K't'taf<a</ y/t cYl/yddu; ac y mae yr anhawsder gymaint, fel y mae rbai wedi ymoUwBg i ryw greet gyt'ei)iornus,ac i ameu a oes cynydd gwareiddiad ai pcidio, ond pe byddemtiiynfyrounprawf ond yrechos sydd genym mewn Daw yma heno, mae hwn yn ddigonot i broS i'r gwrthwyEeb,am fod gwob:wyo teiiyngdod, a thalu parch i'r saw! y mae parch yn ddytedus, yn rhai o brif arwyddion cynydd gwareiddiad. Yn y rhanfechanycefaisiyranrhydeddowasanaethn yn yr achos bwn, ni allasai dim weini i mi fwy o ddedwyddwch, na chwrdd pawb yn unfrydol ynddo, ac yn dangos fod eu hamcanion yn gy%iir, trw\ goffa ei rinweddau a'i fedrusrwvdd fel yr unig achos o'n cyfraniadan. Nod eryf iawn arall, er prnn ein bod yn ncsu ymlacn, ydyw fod y casgliad hwn, yu ngwyneb eni!II!ai,ynr))agori cymaint aryrhynawnaMthom o'r un natur o'r btaen, yr hyn sydd yn dangos yn amtwg i mi, nad oes na gwasgfa na dim arall, all fygu yr ysbryd rhaorol sydd ar led, i gydnabod rhinauath(.iI\na;')od;acnifYddybyd(ynfymarn i) ond yn ei ddi!!ad magu, hyd nes y gwelir byn yn brif nod i gyrchu ato. Mae y casgtiad hwn yu ddiau wedicyrhaeddynmheUtnhwnti'ndisgwyliada.u, yn ngwyneb yr amser byr oedd genym i\v wneud, cyn ymadawfad eincyfaiU parchus, acaryrystyr- iaeth hefyd nad oeddem yn appeiio at yr hoU waith; ond na ehamddeaHed neb oddiwrth byn, fod un am- heuaeth ynom na fuasai y rhan aralt yn cydweith. redn, ond barnasonj fed appeliad at y rhai ag y mae wedi bod fwyaf yn eu plith, yn sierach prawf o gydnabyddiaeth ei deiiyngdod. Dywedai un hen" I' parchusyneinmysg.ybuasaiynwfUKandtio fd! roddi arian atddantbn dyndrwg nadyn da o'n mysg; ac yr ydym vn cyduno ag ef, ond y pwngc sydd heb ei ateb yw, Pwy sydd i'w dobyn? Anmhosibi braidd yw cael Ile i (itlyDi,-n drWj.ond ymaef(jd ein cvf,,lill l,n cael Ile, a Ile gwell, gol,g ,ir sefvUfa ariano),yn brawfo' i ddaioni a'i pvnydd mewn eymeradwyaeth. Nid ariau i'w ddanfon ymaiti) y'm niyngasglu,narhoddiddoamftned,o)idtann ptyfyn yr ydym i'w ddenu yn o), pan wncler ei sef- yUfayngyfarttttmewnehY. AmcaneincynuHiad hcno yw anrhegu Mr. I.ewis a? Oriawr aur, a Chad- weno'rundcfnydd,fcI c';dDabyddiaet))o'nhys'yr- iaeth o'i ddefnyddicideb yn ein phth, au amiygiad on hiraeth am ei g"i. Ond hwyrach fo.i rhyw un a)nofYn, Paharn y pH;)od\Y:<ar()'iawr,nt.'u!r<t/t/t,a chadwrydd, neu giitti-d, iddo ? We], mc<!dw i yr ydym nas gatlwn bennodi ar ddim mwy cyfaddas i ddangos ein hamcan, am y dywed yr et.wog Sterne y "dy)ai dyn, fct oriawr, gaet ei wcrthfawrogi am ei gerddfd- iad," ac nid yw dyn, heh amcanat iesoliei gyd- ddyn!on,yn fynhy') i, ddim Ilmgen na fwn wold. ddiftrwyth,yn!nct)!ucadw amser. jSiaddewisasoni un llltl' tT da!ll:os punIc!> y eyfljllgann:h oetid rh:in- om, a gwerth ei wasanacth i 1eistr a Hydffed y g¡l(!WCII hetyd yn ei fy-iych àduf}'a o'r II!H:t:b parchus sveld cr ar nc edryched Hr)' t}reh )}!dùi teLar_"}ddil1niau Qr lP.- ddihyniad sydd gan refst)-, gornc]]wytiwr,a g-\Tclthlwr, a!'engnydd,a'ruudcbadd\)aifod)hyngddynt,&u f<!d yn.wilYIi[!Í:¡¡¡ un dnreh Yli dilh\ytl](; ) h(;ll WIÙ- wen. Ca.ffc([hirocsifedd!a))uf;in)hodd n)cw.) beddwch, dfd\Yy'!dyd, a iiawnder; a bydded yr oriawr ar gnel i blant ei h!ant, ac i'w plant hwythan, er eu cymheH i yinddwyn ft-! dynion, ac i rtld yn ddefnydd- iol yn eu dydd a'u cfnhedjaeth, ac yn brawf nad eUir cerno ar tedd Mr. Dafydd Lewis,— "Gwarth ydyw mar.w hebnebyn dwynhiraeth, A phaw b yn anghoSo ar fyr ein bodotaeth." Arwyddnyd cryn dd<rbyniadi'raraeth,ac yna y cadeitydd a atwodd ar Mr.J. Hopkins i ddwyn at)an yroriawra'rgadwenyspltnyddd, prynedig gan Iir. Jenkins, oriorydd, Merthyr; a gaiwodd y cadeirydd 1\1' Mr. Capstick, arianytld y gwailh, i arwisgo Mr. t.ewis, yr hyn a wnaeth, ar oi araeth fer, ond cynwys- f,t"r, vii tnfilitli taranauogvmeradwyaeth. Uuasai yndda genym gotnodi araeth yrarwisgydd, ond methem ei ehtywed oM, o herwydd y tyrru i weled y Cododd Mr. Lewis, ac atebodd yn y geiriau a gan!yn:—GyfeiHion a Chydweithwyr.—Er fy mod yncodi danyrargramaddyfnafo'rdiolchgarwch dyiedus i chwi am y modd rhagl)roly daethoch aHan i amiygn eich teimtad gwresog ataf fi, <to mae y fath faes eang wedi ei agor o'm blaen, fe) nas gwn pa 10 yngyntafi'wdroedio. Mewndyicdusbarchi'mt diwcddar aijr))v(lutltltis O't]{)gwyr, cu teilwng oruch- wy)wyr,act)witi)au,rhaidinnddyweyd n<ldana&(:i ond pHthau pwysig iawn fy nwyn i'r penderfyniad presenul; ond mae rhwymau tynion perthynas, gweit tal inn fy iiafur, yn nghyd a cham yn miaen mewu ymarferiad a gwneuthuriad haiarn, yn bethau nad anwn,hcb wcithreduyrunmoranghynawnacan- nnct!), rynyg eu g%vrthbtvyso. Gwedi dyfod yn awr i'r penderfyniad oymadaet, nid oes dim a aUai weini i mi fwy o hyfrydwch na'r tir sydd genyf i gredu fy mod yn ymadae) yn heddwch a pharch fy nghynog- wyr, eu goruchwylwyr, a chwithau, gan ddcisyfeich derbyniad o'm dio!chgarwch gwresocaf am y nod uchet hwn 0'ch cymeradwyaeth; ac erein bod yn cat-) ein gwahanu 'ynawr oddiwrth fin gilydd, eto byderaf na fydd i rwymau ein cyfeiltgarwch fyth iaesu." Gwedi i'r bloeddiadan o gymeradwyaeth ostegu, aeth M).J Hopkins. argaisycadeirydd. a'tttyaau oddiamgyich yr ystafell, i'w harddangos i'r tansgnf- wyr, pa rai a gwbl foddhawyd yn newisiad y pwyfi- gor. Treuliwyd y gweddiU o'r eyfatfod mewn Hawenyddachvdgordiad;acynnthI)thyMwydd- destnn'an, rhoddwyd Mr. D. Lewis, y cyia])! ymad- aw(d; B. Martin, Ysw., a goruchwytwyr Penydaren; y Wcstves, &c.; ac wedi taiu diolchEarwch i'r Hywydd a'r Is-lywydd, ymadawyd yu brydferth a boddtongar.

MANION CVMREIG.