Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

15 erthygl ar y dudalen hon

AN tIN GOHEBWYR.

AT EIX DERBYNWYR. i

Y SENEDD.

[No title]

HANESION CYMREIG, I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

HANESION CYMREIG, OEOESOSWALLT.— Ar y 5ed cyfisol, cynhaliwyd cy- farfctd blynydd<d vr Aurjibyuwvr yn y lie hwn. Am 10, pregethodd y Parch. R. D. Thomas, Fenaith, ar V se^arwyr yn y wiullan; a'r Parch. IVra, Roberts. Pernbontfawr, ar g\fynitderau plant Duw—addewid Vuw o ei g-ysegr bychaniddynt, a vhasior.ddeb y cyseg-r bychan ar y cysegr mawr. Am 2, pregethodd v Parch. Win. Roberts, ar o^oniant datguddiudig Crist i'w saint; a'r Parch. It. Thomas, ar lesu Grist yn ben tvwysog a plierd'eilhydd ein (iydd. Am 6, pre- gethodd v Parch. R. Thomas, ar Ddybenion y Gyt eiilaeh Grefyddol, a'r esgenlnsdra o honi hi a'r Parch. Wm. Robelts, ar y darluniadau o'r Aralwydd lesu Grist, a'r eglwp orfnleddus fry, oddiar Uat. 14. 1-6. Yr oedd y gwrandawyr yn llunsog, a'r pre- gettiati- yn bwysig- ae effeithiol, a gwe ldiwn ar fod i ogoniantyr Arglwydd lesit Grist gael ei ddatguddio yn fwy yn ein plith, ac ar fod deiliaid gras Duw yn aiiiliiaii--v fechan yn myned yn fil, a'r wael yn gen- edl gref.—Jii. EVANS. GOGLMDD. Y MAUCHVADOEDI>.—Gvvcnith n 13s. fie. i 15s. 6c' yr 168 o bwvsan; Ilaidd, o 8s. i l«s. yr 147 o hwys- au; Ceirch, o 5s, i 7s. yr 105 o bwysau Blawd Ceirch, o 13s. 6c. i 14s. 6c. yr 120 o bwysau Cloron, 0 os. i 6s. y 210 o bwysau. Yr anifeibaid yn Rwerthu yn rhwydd, ac yn dal cu prisiau yn dda. Yr ieir o Is. 8c. i 2s. 6c. y ewpi Hwvaid, o 2s. 3e. i 3s. v ewpl; Wyatt, o 12 i 15 aul 6e. Y cigau yn dal e-o jirisian cigeidion, o 4c. i oc y pwys; cig llo, \r nn bris; cig mollt, o 5c. i 6e. Ymenyn (Tres, o loc. i 11 ^c. v pwys eto hallt, II e. i 9c. y pwys. V fl'rwytli- au yo helaethlawn yr eirin yn Ie. y chwart; a'r afalau o 2s. i 3s. y cant. Y LLVSOEDO IROL YN RHASHJ GOr.t.EDD-onLLE. WINOL GWYNEDD.- Yii mis Medi, cynhelir y llysoedd bvn vn Nnhonwy, ar y leg; yn I.l inv.v-t, ar 'v yn Nghorwen ar yr Ifieg yn y Bala ar y 17eg vn Noigcifan ar y 18feil yn Machynlleth ar yr 20fed, yn Aberystwyth ar yr 21ain yn Mhorthinadog ar v 24ain yu Mhwllheli ar y 25ain; yn Nghaernarfon ar "yr 27ain yn Mangorar yr28ain ac yn Lland ni ar y 29ain. Yn mis Hjidref, fe'u cynhelir yn Nghonvry ar y lofed; yn Llanrwst ar yr yu Nghorwcn ar y IHfed; yn y l'ala ary )9eg; yn Nol- gellau ar yr 20fed j yn Maehynlletii ar yr 21ain yn Aberystwyth ar vr 22ain yn ary 2"»diii; yn Mhwllheli ar y 26ain; yn Nghaernaifon ar y 27ain; yn Mung-or ar yr 28ain; au yn Llangefni ar v 29ain. Yn lIllS 1'1I{hlVedd, fe'u cynhclir YI) Nghon- wy ar y 5ed yn filanrwst ar y 6ed yn Nsrlmrwen aryrSfed; yn y Bala ar y 9fed yn Nolgellau ar y IOted; yn Machynlleth ar yr Ileg; yn Aberystwyth arv 12fed; yn Mhorthmadog ar y 15ed; yn Mhwll- heli ar yr JGeir; yn Nghaernarfon ar yr 17eg; yn Mangor ar yr 18fed; ac yn Llangefni ary I9eg. Yn mis Ehayfyr, fe'u cynhelir yn Nghonwy ar yr 2il; yn Uallr" st ar y 3ydd; yn Nghorwen ar y 4ydd yn y Hula ar v oed; yn Nolgellau ar y 7fed; yn Machyn- lleth ar y 9ed; yu Aberystwyth ar y lOfed; yn Mhorthmadog ar y 13eg; yn Mhwllheli ar v I lesj; yn Nghaernarfon ar y loed; yn Mangor ar yr 16eg; ac yn Llangefni ar yr 17eg-. RHIWABON GEtt GWRECSAM.—NOS Fa wrth, Awst 31, cvnhaliodd y Gymdeithas Ddirwestol yn y ];e hwn, gyfirfod cyhoeddus yn nghapel y Trefnyddion CulSnaidd. Llywyddwyd v evfarfod gan Mr. Richd. Brunt, (T. C ) siopwr, Rhiwabon, ac anerelnvyd y gwyddfodolion gan y Parch. It. Thomas, (A.) a VV. H. Darby, Ysw., Brvinbo tlail. Ctf*o,ld yr an- ercbiudau dderbvniad croesawus, a darbivylhvyd am ryw i jmiiiiii a'r Gymdeithas. Difyrwyd v gwran- dawvr fiydag ainryw donau g.in y eaiitorioit. Add- awodd amrrw weinidogion a boneddwyr o ddylanw. ad vii vr ardal, roddi eu cynorthwy i'r Gymdeithas i feithrin *obrwydd, ac alltudio moddwdod o'r tir. Byddcd felly vw d-vmt,iiia,i -Ghebqeld. CAERNARFON.— Y Gymdeithas Lenyddol Gymrciy.— Gan mai ycliydig a ddy wedwyd drwy gyfrwng yr Am serau o bertbynas i'r Gymdeithas lion, feallai y can iateir i'r erybwyllion canlynol gael eu cyhoeddi. Aiucan broffesedig y Gymdeithas yw, diwylho nie Id- yliau yr ieueugctyd, meithrin a choleddu yr iaith Gymracg. ei cbyfarfodydd yn wythnosol, a dewisa ryw bWIIc neillduol i draddodi darlith arno, neu i gynadloddu o lierthynas iddo yn mhob cyfar fod. Traddodvvyd darlithiati cyhoeddus mewn ey svlltia 1 a'r Gymdeithas ar"Genedl yCymry, Lien- vddiaeth yr Hen Gvinry," Cymrw, Cymro,a Chym raq," &c. Traddododd aelodau y (Jvmdeithas ddariithiau o dro i dro ar Araithyddiaetli, Gwefr, Eehryslondeb ihyfcl, Cariad, Cariad Brawdol, Di- wydrwydd, Gorthrymiad y werin, Heddweh, R.'bin Meirion, Barddonmetb yr oes bresenol, Mun?? Park, YnysnedJ Mor y Ue, C?d)'fbren. Yran?enr!ic'd rwydd i Gymro ddysgu'r iaith Seisnig, Rhesyo:au !j dros i'r Cymr? gadw ei iaith ei hun, Ym 'nvddf?, Awyr, Angau, Yr oes bresenol, Uefnyddioldeb Lien | yddiaetii, y Derwyddou, Djdwvddweh, Cymry fn, I Cymry fydJ, Amrywiaethau na'ur, See. Heblaw i hi V y11n0a1 cynhaliwyd ynadleddau ar y gofyniadau can ■ n "Y 7-rH. V" 7-n\1n vn vr nu. bresenol) A ydyw caethwasiacf!,< yn gyfre thlan A ydyw diodydd medd?oi yn ad?as i'w hvted ? Pa on ai Meddyg an/edrus, ai Cyfreithiyvr twyllodrns j ydyw y mwyaf annyinunol mewn ardat ? A fuasai yn j well i Gyn»ri> wadn ei iaith er mwyudys^u Saeaoneg Stc &c. Y mae hefyd lyfrgell yn perthyn i'r Gym-d deithas, at yr hon v cliwanegir rhyw xynvfr neu gil 1 ydd agos btdj wythnos. Diau fod y Gynuleitha: wedi gwrnevd llawer o ddaioni i ieuenretyd (.aernar fon, a byddai dda i drigolion pob tref ac ardal drw y Gymru pe hyddai iddynt sefydlu yn cu {d til GVIE deithas gyfl'elyb.—Ae!od. BETHESOA.—Dywedir fod mwy n afiechyd a mar; yn y gvmydogaeth hon nag a fu er pan y mae neb sylil fyw yn cofjo. Y cle/yd'ii sydd yma ydyw y clefyd a'r frceh wen. Polil mewn ued sydJ o danynt fivyar o laiA-er.-Gohel)ydd. LUNTU'G.—Cynhuliodd y Trefnyddinn Calfinaid I eu cyfarfod misolyn y lie hwn, Awst 30. a'r HI. Yn y gwahanol odfaon, pregethodd y Parcheriigion can- lynol :—J. Phillips, Bangor; J. Roberts, Carneddi; R. Jones, Felinheli J. Jones, Clynog; R. Ellis, Ys- goldy; J. Owens, Penygroes; a t. Williams, liii. yt"- ddn. Cafwyd cyfarfod nodedig o lewyrchus. — Go- hebydd. o re h it s. Go CLOUDFA CAE-BRAICU-CAFN. — Dydd Gwener y 3ydd cyfisol, cyfarfyddodd pedwar o ddynion a dam' weiniau ecbrydns yn y gloddfa hon. Syrthiod J 3 o honynt uwchdwr o 18 llath; gobaith gwan sydd am adferiad un o honynt, sef Mr. R. Owen, Tanvrhiw. Cyfarfyddodd y 4ydd a'i ddamwain gyda'r cwageni ar yr ilit roudtr. Mae y tri yn gwella yn dda.-Go- hebydd. LLANI.LVFNI.—Damwain.—Tua pythefnos yn ol, cyfaifyddodd y Parch. John Jones, Lian'h)'))), a dain wain mewn cloddfa sy gcr ei dv. Anafodd ei droed yn dost, ac ysigodd un o'i asenau, a thorodd un arall. Mac yn gwella yn &Aa.Gohebydd. RiluTilyN.- D,trlititiall ar dwy/l Mormnniaefh.— Traddodwyd y gyntaf o gyfres o ddariithiau ar v tes tun uchod, yn Neuadd y drefbon. nos Wener, Medi I ?;V( \lT- Thomas Hughes, (T. ab Gwilym). R. Ldnard., Ysw., Cyfreithiwr, yn y gadair. Yr ojdd y dorf o wrandawyr yn Uuosog ,awn, yn amrai gan oedd mew a nifer. Ar 01 cymervd y gadair, ar g-yn- ygiad y Parel. J. Roberts, (A.) a chefnogiad Mr. Charles Jones, (VV.) anerchodd y CadeirydU y dorf mewn araeth syuvvyriawn, gaii eglurliau dvben v cy farfod, ar angenrheidrwydd oedd am i rywlIn ymgy- maryd Alr g,.l%titil () egluro yr egwvddorion a diysgir rli,,i i a rt l ?N,ant tL, I)tl?ll,i gan y rhai a alwant u hunain yn Saint y Dyddiau Diweddaf. Dvwedai yr honai y bobl hyn mai gan- ddynt liwy yn unig yr oedd y gwirionedd, ac fod yr holl fvd cretyddol yn caebeu condemnio galJddynt fel c\ feiliorn wyr, ac fell.v ei bod o bwys i Ili gInved y ddwy oclir, fel y galloin farnu trosom ein hunain. Dvivedai, os ganddynt hwy yr oedd y gwirionedd, fod yn ddyledswyd 1 ar bawb ynmno a hwyut. ond os ar- gyhoeddid ni mai twyll yw yr hyn a ddysgaut, yoa mai ein dylcdswydd fyddai cilio oddiwrthvnt a dy- noethi y twyll ger bron y byd. Sylwai y Cadeiryd-1 fod ystadegan y Saint yn dang-os fod rhif ell haelod. an, &c. yn llawero filoedd mewn rhiffii, ac fod nifer mawr yn perthvn i genedl y Lvmrv, ac fod ndroddiad- ] an o'r fath hyn yn ei gwneyd o bwys i ymchwiliad manwl gael ei wneyd i'w honiarl ui a'u hegwyddorion yr hyn sydd yn dangos felly fo I y cyfarfod hwn yn j angenrheidiol ac yn rhesymol. All-ig-ti y gyntillt-idfl i fod vn ddi'Jncdd.a gwramlo yn astud ar yr hyn a lefarai y darbthydd ac os ewyllvsiai neb rod.1 i un rbyw ofyniad neu wneyd sylw ar yr hyn a leferid, v caent gyfleustra i wneyd hvny ar d'diwedd y ddarlith. Galwai y Cadeiry Id ar y Cor o gantorion oedd vn bresenol i ganu emvn, ac yna dechreuai y darlithydd. SylWaI i !do ymgymeryd a'r gwaith o gyfansoddi a thraddodi darlithiau ar y tetun, ar ddymuniad llu- aws o wvr parehus; ac yrnesgasodai am ei waith ef fel gwr lliiyg yn dvroù yn mlaen i'w haner.:h. am y credai ei bod yn ddyledswydd ar bawb amddiffvn yr hyn a yrr.ddangosai iddo eif, ar 01 yinchwjliad ystyr- iol, vn wirionedd. Dywedai nas gallai o'rhain y gyfundi'acth dwyllodrus hon yn ei holl ranan, mown un ddarlith, ac v hwriadai draddodi chu ech o ddar- iithiau ar y gwahol bvngciau ag v mae y gyfimdraoth yn vmranu iddynt yn naturiol. knft nodai y gwahan- ol bvngciau It gymerai tel tcstynau i'w ddarlithoedd. Yn 1. Yn b«naf ar divyll dochreiiad Moiunoniaeth. -2. Ar farn y Saint am Ddmv, angylion, ae enaiddyn. :3. Ar y donian gwyrt,iit)] :-)),,i,rn a honiadau y Saint o borthynas iddynt. 4. Ar farn y Saint am. breget.hu i ysbrydion yn ngharchar, a bedyddio dros v meinv 5. ilai y Bilil yw nnig satan Hydel ac ymarweddiad dyn, ac nad oes gan v byd un sail i ddisgwd alll ddatguddiad newydd. 6. JlftÏ prif amcan y pronwyd Smith, a'i apostolioa, oedd, ac yw, sefydlu teyrnas ddaeand yn America, er mwyn hnnan les, a dyrehaf, iad bydol. Ar ol traddofi i y darlitliiau dywededig, hyderai y byddai wedi tynu clarlun cywir o anferth- wch Mormoniaeth ac nad oedd yn aninho-ihl i iawn olwir ar y g-yfundraet h balogedig, roddi braw i ami Sant, nes dyfod i lefain, Pwy am gwared oddiv/rtli i,,(irlY y firwolaetli tioii Yr oedd y d'iovlith a dra- ddudyyvd ar y te.stun eynt.af, yn odid'ig; ei thraddod- iad yn hyawdl a grymus, a'r profion a ddygwyd yn mlaen yn deg ac yn argyhopddiadol. Gwrambiwodd y (loi-f vii astnd am awr a haner, er fod y i-linn-, af o lionynl yn s^f'ylh -iV He yn fnvd gan y Uuosog j rwydd j a sylwai v X 'ad^irydd na fu erioel mcwn cy. farfod lie y dangeswyd mwy o ddyddordeb ac astud. I nn-rld Rhoddwyd d'olchgarwch y cyfarfod i'r dar- lithydd :i'r Cadeirydd, a datganai v dorf eu cymerad- wyaetli unfrydol o waith T. ab Gwilym yu myned yn mlaen gyda ei ddariithiau ychwanegol. Bydd yn hytrytiwcb gan lawer ddeall fod y darlithydd wedi petiderfynn cyhoeddi ei ddarlith mewn tl'u.rf rhad, ar ddymuniad y rhai a'i clyyvsant —Gohebydd. CASTELL CIDWM.—Y mae Samuel Roberts, lahr- wr, Caesarn, Fdandwrog, we li hod yn ngenau vr ogof a elwir Caste'! Cidwm, ar y 13eg cyfisol, vr hon sy id t.Iros (I(Iati (-aiit o I;itlieri a a elwir Cwm Jlawr, yn agos i'r Wyd :fa, Bu amryrv ereill, o dro i dro, y:i ceisio myn"d iddi, ac anrheg wvd ainryw a^r arian gnn foneddigion ain eu hym drech; ond ni lwyddodd neb i itilft inyned can belled a hwn, er en sicrhau mewn rhall' Ond aeth hwn heb gynhorthwy rhaff na dim arall ond ei ddwylaw aTidraed; a'r hyn a'i rhwystrodd i f,ned i uiewn iJdi ydoedd, fod eisiau arloesi y baw sydd Yn ei genau, ac nid oes modd gwneyd'hyny heb gvmorth dau neu dri gydag ef. Gan nad oes hanes am neb wedi bod vn vr ogof hon ar ol Mr. Cidwm, vr ydvs yn credu fod ynddi hen drysorau yn werth ymdrech myned i mewn, yr hyn a wneir yn fuan eto; oblegid lladd dynion a'u hyspeilio oedd y gwaith yr oedd yr tieti Gidwni vii ei (idjlvn Y mae ei hanes l,n gs-f- Ifivvn gan Air. Owen Williams, VVaenfawr, Arftm. Hu amnw yn ceisio myned a'i fywyd vntau oddiarnu ond methu a wnaeth pawb .med) O. W., hyd nes y daetli dau filwr mewn gwisg haiarn o dan eu gwisg tiyffredin, it sefvll rhywle gyfcrhyn a'i neuadd. Daeth ntan, fel y pryf eopyn, allan, gan anelu ei saethau tuag atyut, liwythau a s yrthiasant i lawr, gan gy. meryd arnvnt eu bod wedi en elwyfo. Can "vnted ag y canfu hwynt yn y sefvllfa hon, efe a brvsurodd tuag atynt; ond troes y disgwyliad yn sioineiliyaeth, lladd wyd ef yn v fan. CY!JII:rodtJ hyn Ie olldeutu tiau cant o fiynvddau yn ol.—MESIRAMOTH. BETHESDA, f.LANDWROU.—3Iewn yspaid pedair wythnos, claddyvyd saith o biant o'r pentref hwn wedi inarw o'r scarlet fever (nid y cholera), ac y mae ainryw ereill yn glaf.—G. WVDDQRCG.—Damwain anyeuol.— Sabboth, Awst 29ain, aeth ainryw o fechgyn i hel cnaj i goed eyf- agos, ae aeth un bachgen, 12 oed, o'r enw Thomas Morgan, o'r Pentre, i ben coeden i dynu nyth, o ba ic y syrthiodd, a bu farw yn y fan.—J. E. DEX-XEUDIN. CF.IXEWYDD—Ymwelodd y darlithydd enwog, y Parch. W. Rees, Llynlleifiad, a'r gymydogaeth hon ar y cyntaf a'r ail cyfisol, a thraddododd ddwy ddarlith, er lleihau dyled capel newydd yr Annibynwyr, a cl, wir Capel y VVig. Y mynediad i wrando ydoedd, drwy floeynal1 chwe'cheiniog yr un Y ddarlith gyn- taf ydoedd ar Y Dyn Pechcd, vn v capel a enwyd. Yr oedd y capel eang hwn yn orlawn o wrandawyr parcbus ac astud, a llaweriawn o weision a morwyn- ion y ftermydd, a thlodion y gymydogaeth wedi cy- meryd gafael yn yr adeg i glywed y gwr o Lerpwl. Nid oedd neb wedt hlino ar ddawn na mater Mr. Rees, er eu bod wedi eael eu cadyv yn y capel vn llawer hwyrach nag arferol. Nos lau, traddododd yr un ddarlith (am mai hono a ddewisai y gwran. Jawyr) at yr un achos yn nghapel hciaeth' v Trcfn- yddíon Cainnaidd yn y He hwn. Cyn pen }hydig o iynvdan ar fd aa"r y drysau. yroedd ,? capei yn 'H.twn ar ian ac ar lawr. Ar ol deehreu v cyfarfod trwy ddarllen a gweddio, gan y Parch. Thomas Griffith, (B.) cyfododd y darlithydd i adeilar'.u a difyiu y gwrandawyr am ddwy awr a chwarter. Yr oedd llawer oa honeddigesau r, wa hanol ran Itll y wlad, y lhai oeddynt wedi dyfod yma er mWYIl eu hiechyd, yn britho y gvoulleidta, ac yn en plith y gweinidogion a r pregethwyr canlyn<d — Evan Jones, (T. C.) Thomas Rees, (A.) Thomas Griffiths, (11.) o'r lie hwn; Henrv Richards, Llundain Evan Jones, tvern; Wm. Evans, Neuaddlwyd Mr. Jones, (A.) (' I Sermon; 1) P. Evans, (T. C.) Ffosyffio. Nid oedd yr ymdrech o blaid. y darlitboedd hyn heb gael gwrthwynebiadau yma fel mewn manati ereill. Yn tnysg y dosp.iith anfoddog, yr oe l(I v cybyddion, Piiariseaid.a thrigolion tir Z ibulon, a thir Naphtali, y rhai a garent eistedd mewn tywyllwcb." Onder en gwrthwynebiad, llwyddwyd i gael gan rni o honynt i brynu tocyuau. Am y dosparth cyntaf o honynt, y cybyddion, cawsant en boddhau yn dda dros ben yn y ddarlith, on I amheuant y priodoideb o dalu chive' eheiuiog am fyned i'r capel. Cafodd y rhai c, o'r sed fanylal," druuin, gryn anfoddionrwydd yn cidarlitli, aiii f),1 hyawdtedd y darlithydd mor eif- eithiol fel vr ocl lynt yn methu yn deg a chadwell p-wefusau gorsantaidii yn eu trefn ddefosionol arft rol, II enwedia; pan oed,l y gwr dye'thr vn son am gi o j,'iegr yn cnsaiui bawd v Pab, yn adrodd gwyrtbiau .St. Joseph, uieddyginiaeth y gliw, Tarw dlweddar y !Jab,yr hwn a gyfTelybid i gath Ynysoedd Mor y De, tie. Am v trydydd dosbarth, ni thaiai ddim yn y byd ;anddynt hwy am nad oeddynt yn ei deall. 0 a ddeuai rhyv wawr i'r rhai hyn yn fllan, fel y ■•.velont oleuni mawr." Ond y mne yn dda genyf Ilki hysbysu, foil corfTy ddwy gynulleidfa wedi ceel « boddhnii tu hwnt i ddisgrifiad, a'u hymidiad cilsl-)il I)rYf1 y celt" i\t.h -ld.d pf, rl&?ilnH'I" vn ,radioMigar i'r gwahanol enwadau am en In mrlrtch 'u haidd dros y cyfarfodydd hyu. Cuddiwyd yr pt a (I a i i'gnii gN,(Iveit!)rediid Yr oed(i ;:J, Jmdist,. L'unwr, n. 13ydJi" mo.1,,# Y., yr "i-mdreeh, ag ydoedd yr Annibynwr. •« Parhaed tra»vd,7arwch." Er fod y cyntilleidfaoedd wedi cael u ,.r m i ddatgan en teimladau yn v cvfarfo I, ■ryvy :ia throed na Ilaii-, iii dderfydd cymerad wyaeth aloiiog ugciniau a chanoedd o'r gwrandawyr tra >yddout yn y byd. Gobeithio fod hyn wedi deehreu <food newydd yn ein hardaloedd na fydd diwedd tra bo haul yn bod. — Alltnd. CAI NEWYDD. — Bu ymwelwyr o wahanol barthau o'r wlad yn fwy lluosog o lawer na arferol yn y lie hwn deni; gcilid cyfrif cannoedd lawer o fonedd a ehyffredin; a pha rvfedd } y ni,,e eymti,it yn cael gwellhad o hen ddoluriau, a gadael eu flyn biglati ar ol, nc nid yw hyn yn rhvfeddod, os gwiraddywed gwyr Morganwg, sef fod y dwfr goreu ar gvffiniau Ceredigion yn y lie hwn. Ilcfyd, y mae vn hynod o ddifyrus i'r iach a'r cry f i ymbleseru, ar gvfrif sefyllfa gyfleiis y he. Mae yn y Cai Newyd I for-glawdd \hreiikicatcr) yn rhedeg i'r dwyrain trwv gatiol y mor, rhodio ar hyd ben yr hwn sydd yn rhoi adfywiad rhyfeddol i'r dicilhriaid o ganolbarth v wlall; ac ar selir ddeheuol y mor-gluwdd mawr hwn, gwelir traeth liyfryd yn rhedeg i'r dwyrain, i gael rhorliana ar hyd glanau y weilgi mawr. Yr oelir ogleddol i'r ai6r-ftir gwelir y creigiau cribog, ac yuhydig yinlaen gellir eael lie eyfleus a dirgel i yni'.h'ochi ar Draetbv gareg. Geltir myned oddiyno i hen y Garegwalltog, neu ben y Drainog, a ChCi y dyeithr yr olwgo fwyaf ysblenydd a welo lif erioed ar waith natur; neu gall 'ifvued i ben Castellvneuadd, lie y ea yr tdryehydd 'dwg wahanol. Gall droi ei olwg ar fynyddau cribog Arfon, Mcirionydd a Maldwyn. Ond y peth hynotaf o'r cwbl yw Craig-yr-adar, lie y mae boneddigion yn myned i saetliu yr ehediaid, y rhai ydvut yno yn oesol, rei Pl byddent wedi ymhriodi a'r graig, a tnawr y llawenydd sydd gan y saethyddion a'r ed- rvcliw'yr wrth weled cynifer yn cael eu cwympo ar yr un prydnawu. With feddwl a cliofio am y pethau hyn, pwy all beidio dod yma am bythefnos yn yr baf i gael yehydig seibiant, a mwynhau pleser a hyfryd weh. 'l\Iae .vn dda gail ) r ysgrifenydd allu hysbysu tod celfyddyd yn myned yn mlaen yn lied dda yn y lie hwn ar y cvfan mae dros werth J £ 12,0(!0 o Jongau malVri/u vn catd eu hadeiladu yma y tymor hwn, a llawer iawn o lien longau yn cael eu hadgyweirio, y seiri, y roponakns a'r sail makers yn brysur iawn, i gael pobpeth yn barlld erbvn y gauaf. Am fasnach v Ile, y mae yn syndo I. Mewn pythefnos a amser Yn ddiweddar, bu yma dros 1,3c0 o drolian o'r wlad ar Tvahanol achosion, ac os a y Cai Newydd yn mlaen flros yehydig (lynyildau eto fel hyn, hydd yma longau tair hwyibreni mawriou yn cae I eu hadeiladu. Ac yn ol pob tebygolrwydd bydd yn nn o'r lleoedd blaenaf cyn hir i ymwelwyr yn yr haf. Y mae yma jeoedd i lettya bonedd a gwreng, i'w cael ar y telerau mwyaf rb«symol. Yr unig rwystr na byddai mwy ,r dosbarth owchaf yn ymweled a ni v,lviv v R'vrdd. flyderiry gwneir rhyw benderfyni.id" cyn 'hir i'w RVMNI, MYNWV.— Yr ^.jhydfod TFcsfeynUd.-Yn ■stod y ddau fis diweddaf, (,y^-iliwyd uniryw gvfir- f.nlydd vn y He hwn o bavth yr ,|iydfod Wesley- aid i. V (-yt'a,fi(i cyntaf*a ,yn;tli%vi) ,r N- maes, vn jr hwn yr amlygodd y Diwygwyr eu rill-vuiau (lios ymadacl a'r Cniifernitce. Yr ail gvfarfod a g'aliwyd m nghapel y Bedyddwyr, yn yr hwn y cvnnygi ii Alr. R .Jones, Merthvr, ainddifl'yn y Cmftrence, a Mr. Dl f.cw i^, amddihyn y Diwygwyr; ond gan eu bod wedi eael benthyg y capel ar yr amod iddynt beidio gwrth- dd adieu, rhanwyd y lluaws^—aeth tua 70 g\da plih id- wy r y Conference i gapel v Wesleyaid, ac arhosodd tna 700 gvda bluenoriaid y Diwygwyr yn nghapel y ftedyddwyr. y rhai a anerchwyd gan Mr. T. Thomas, Pcnyeae; Mr. D. Thomas, Meithyr; a Mr. Daniel f,ewi«, y rhai a wnaethant a allent t'r dangos an- nhegwch lie anghyson leb yr wrthblaid. Yr oedd y Parch. R. Hughes wedi gwrtbod cymeryd unrliyw ran yn v ddadl. trydvdd gvfarfod a gvnaliwyd yn lighajiei y Wesleyaid, yn yr hwn v cytncrodd (aLII 'lirfaith ie rh'-vng AJr. R. Jones, Merthyr, (o du y Conference), a %I r. 'I. Thomas, Penyeae, (o du y Di v,-vgw,r), o barth v nifer a ddiarddelwyd o'r Cyfun- deb VV'es'evaidd yn ystod y ddwy flynedd ddiweddaf. Bu Mr. T. Morgan, Tredegar, mur gareJig ag anfon i ni adrodd iad fed gyflawn o'r ddadl, ond gan nad netid ynddi ddlm o ddyddordeb cJlhedinol, a bod y pleidiau yn aitieanu at ddarostwng yn hytraeh na derchafu y naill y llall; tybiwn mai doethach yw i ni beidio ei chvhoeldi. CILGEKAN.—Fi-irian Atosf.—Cynhaliwyd y ffeiriau hyn ar vIli, 2 d'ed o'r mis. Mae yii debyg fod aaiser y (lair wedi ei newid, ac o herwydd hynv, uid ffedd ond yehydig iawn o bryawvr a gwertbwvr yn bresenol. Ni werthwyd oud yehydig iawn, ac yr oedd y prisoed I yn iled isel. LLANÐ-tHt.-[)ii genym hybysn fod J. B. Harford, Ysw. wed; eaniatau deg punt y cant i'w denantiaid 4r ddydd tahad y rhenti. Dilyaed tir fdJJanwyr n gwlad ei ra :\nER\'sTWYTH.-l'ri!llljholiad,-D).rld Llun wytbnos i'r di .vfddaf, cyn hall wyd trerigholiad ger bron Dr. Wilhains, ar Samuel Wjliiamn, yr hwn a fodd- odd wrth ym Irof hi y boreu hwnw. Kbeithfam A foddodd v n ddamwciniol." LIECHRYD, CEREDIGION.—Erys tua thair blynedd yn ol, cy/lunodd v Trtfuyd.lion Calviriaidd, yr An i i w*vr a'i- Bedyddwyr yn yr arual hon, i adciladu ysgoidy Brytan lidd. Agonvyd yr ysgol yn v flwydd yn 1S19. Er hyny hyd yn awr, bu ainryw arholiad- aa ar yr ysgolheigion, a chafw yd fod eu cynydd yn ganmoladwy iawlI. Er nad yw canolnfy r ysgoliuig ion ond tua 'JO, y maent yn anrhydedd i'r ardal, ac yn giod i'r ysgolfei.str a'u harweinia. Bu plcidwvryr vsgid yr y de, luyddiannus i dalu holl drtinl ir a eiladu yu liihen tua blwvddy.. wed; i r vsgoi g.itd ci sefvdln Bydded iddi lawer o iuyddiaut medd — Un a fu yald:. CWMAF'.N, MOnOAWQ.-?:1S Fawrth, Awst 21., cynnaliodd cor Lie*\eiyu, Merthyr canu bynod o ddyddoroi yn y lie hwn. Hlaeno:id y cor gan yr hyfedr ger.tdor, \saph (ilan Taf; c:iiiwyd y darniui cvwreiniafo David Hughes, Spollorth, Dr. Calcott, Hamid, R. James, Ciierubiui, Haydn a Mozart. Denwyd sylw y gwrandawyr at gerddoriaeth, mewn modd neillduol, a hwy a foddhawyd yn fawr dros ben. Deallwyf fod y cor medrus hwn yn bwriadu ymweled a threfydd Abertawe, Llanelli,a Chaerfyrddin, yn ystod yrwyth- nosau dilynol. Dymunwyf rwydd bytit iddyn't.- Jlcnloll. AciiRvsTwYTH.—Dydd Sadwrn, wythnos i'r di weddaf, cad wyd trengholiad o flaen Dr. Williams, ar gorlf y Parch. D. W. Reynolds, o Dre Phillip, ger Trecastell. Daeth i Aberystwyth y dydd o'r blaen, gyda v cerbyd, ac mae yn (ieiiyg ei tod yn achvtyn ei fod yn bur glaf, wrth y cerbvdwr pan oedd rbwIIg Llandyfri a fdanbedr, a dymunai gntl myned y tu fewn i'r cerbyd. Yr oedd yn 72 mlwydd oed. Rheithfarn "A fu farw drwy ymweliad Duw." PATKR.—Mae yn debyg fod agerlong rhyfel, yn cario 140 o ddrylliau, o'r enw Windsor Castle, i gael ei hyffi > yn v lie hwn ar y I4eg cyfisol. Y lilac yu debyg mai hi yw y lions fwyaf yu y byd. ABERTAWE.—Yr wythnos cyn y ddiweddaf, cafwyd corff yn agos i Abertawe, ar flordd y Mumbles, dan goeden mewn cae oddeutu 30 llath oddiwrth y brif- Ifordd, a 209 oddiwrth fwthyn. Yr oedd y corff wedi dadansoddi, a'r pen wedi treiglodipyn o flordd oddi- wrtli y coifl' Bernir ei fod yvedi bod yn crogi ar y goeden nes iddo syrthio ymaitb, gan fod neisied yn 't liongian ar y goeden. Mae yn debyg mai corff dyn o'r enw Charles Hart ydoedd, a'i f. d wedi bod yno run oddeutu chwech wythnos. Heruir ei fod mewn gofid, ac iddo ymgrogi o'r herwydd. CWMAMAM.—Inlfodd gwraig i un Rees, un o Saint y Dyddiau Diweddaf, gynwysiad potelaid o bylor i'r tan, er mwyn peri iddagyneu yn well. Tanioda y pylor, a chafo id y wraig niweli mawr. Dyma gyfle eto i'r Saint ddangos eu dylanwadau gwyrthiol, os ydynt yn cu meddiant. LI.ANDILO. — Ffair Jlynyddol. — Cvnhaliwyd y ffair hon ar y 23ain a'r 24ain o r mis dineddaf. Yr oedd yma luaws mawr o anifciliaid, a gwerthwvd llawer am brisuedd da,yn enwedig givai-theg tewion. Wythnos i'r Sul diweddaf, traddododd y Parch H. Stowell, Mancenion, bregeth yn Eghvys LJlln duduo, pryd y casghvyd £ 22 ar rau yr Ysgol Geuedlaethol yn y lie. Yr wythnos o'r blaen, agorwyd Chwarendv vu Aberystwyth, a dealUvn fod amryw o foneddwyr a masuachwyry dref a'i liningyIchoedd wedi cyfar fod i groesawu y cwmpeini a ddaethaut yuo i t ciiwareu. Dealhvn mai ar yr 17 o'r mis hwn yr agorir y rhellffordd rhyvng Caerfyiddin ac Abertayve, ac nid ar y 23 o hbrill, fel y cambysbyswyd mewn j rhifyn blaenorol.

Family Notices

[No title]

[No title]

MARCHNAD Y GWLAN.

MARCHNAD LLUNDAIN.

CANOLBRISIAU YMHERODROL.

LONDON C \TTLE MARKET.

LIVERPOOL CATTLE MARKET, Sep.…

PRICES CURRENT IN LIVLRPOOL.-Sep.…

METALS.