Y Genedl Gymreig

DARPERWCH ar gyfer IIANtWEINJACtrwy Yswirio gyda D. E. DAVIES, PWLLHELI. o A,,g??phwyd a C heddwyd Swyddfa (}III'¡ A>'graphwyd a Harbour, Caernarfon, gan 'f D W. n??C?aoa??ddI?hefyd'?M??  H. D1lth & Son, Cas'le stieet, Le?Pwi; M? yn mhob RaUway BookataU yn N?7°"?'?? j dro Bum' C?,?t o Ddosbarthwyr P'-?? ''rAf Len'w'. ?tan?hMter, Uundain, ke., Rha8fyr 1. 198K

NEWYDDION CYMREIG. ] ABEB.Y8TWYTH—CASSIA.—NOB Fawith, yr 22ain cy nflsol, bu y Parch Hugh Roberts, die ireddar genadwr yn Cassia a Llydaw, yn traddodi darlith ctdifyMs a buddiol ar y testyn uchiod, y Siloh. Catodd wraudawiad -tud, a chanodd yr .myni??./af;Mwydyn 0?. g#n y cenadwr ??, Thorns Jones Cynyg?yd ??? idd.K? y fhucip?t.dwaid.,M <?ydg?yF? Tho.as Lev.; llywyddwyd g? y Parch G. Parry. (JVNUAIIODUY WKSLKYAIDgyfarfody^dddi yg iadol ua«ddiau Mawitli a Meicher diweddaf, yn eu œpel, St Paul's. Nos Fawrth, pregethwyd gan y 7, 1<'wo. IO"17Mr\. Abertawe. Am ddeg, dd;'dd Me;eht!:cylr;Ýd cytar!ad gweddi, ac am ddfg u chwech cafwyd ??uerchiadau ar wahanol fatnon.—OTNOUKKUD.-NOS Fercher, cynha iwyd cynghe?dd (d oynorthwyo y Uymnwrnm), Tii A?embty-room Y Queen s HoM, yr hon xoddw; d yn rhai gau Mr Palmer. Taleatau lleol oedd yn ?a*wM yr oU o'r program. L yw.dd. wyd gau Uapt?n Legge, a chafwyd o/nulUad da, ac elw s>lweddoH mi dybiem, at y sefydliad daionus hwnw, y Gymnasium. Prmyr oeddyn U?ddtact mewn yt?r gerddorol, a digon di- 11brld oodd y /a?w ar y diwedd.—CeMy<M. BALA. (JRAMMAR SCHOOL.YIl gymaint a bod athraw gulluog a phrofladol yr ysgol ramadigol hou, set Mr Davies, wedi ymgymeryd a ohuradiaeth rthyl, gwuaed yr yogol hon yn wig o athraw. Mewu canlyniad, ymgyfarfu y pwyilgor a plienderfyuasaut roddi hysbysiad am athraw arall. Y mg. isiodd pump-a-deugainam y awydd, a dywedid fod rhai o'r ytageiswyr yn leddiaunol ar deitlau uohel. Da genym ddeall mai dewis-ddyn y pwyllgor ydyw Mr John Evans, oyu ail-athraw Ooleg Urist, Aberhonudu. Deallwn mai brodor ydyw Mr Evans o Ddolgellau. Bydded yr un llwyddiant i'r athraw newydd yn y Bala ag sydd wedi bod gydag et hyd yn hyn. BET TWB- V -OOE i).-C)ynk,%liwyd cyfarfod dirwestol yn nghapel y Methodistiaid yn y lle uclioi nos Wener diwtddaf, pryd y cymerwyd y gadair lywyddol gan y Parch Mr Davies, fleer y plwyf. JJywedai fod yu dda ganddogad y cyfteus- dra i ddangos ei ochr, ac i gydweithio gyda'i frodyr i ddyrchatu moesoldeb yr ardal, ac yr oedd ei gydymdeimlad Uwyraf a'r achos dirwestol bob amser. Wedi hyny galwodd ar y Parch D. Jones, Gareg-ddu, Ffestiniog, gan yr thwn y cawsom anerchiad rhagorol. Wedi cael gair yn fyr gau Mri Ellis Roberts a John Jones,.terfynwyd un o'r oylartodydd dirwestol mwyaf poblogaidd a fu yma er'a lla% er o sweet. a dymuniad pawb oedd yu bresenol ydoedd am gael Mr Jones i'n plith yn loan eto. BANotOB.—DAMWAIN AR Ylt HEOL.-Nos Lun diweddaf cyfarfyddodd Henry Toleman, gyried. 1dd cerbyd y Penrhyn Arms, a damwain ddifrifol. Yr oedd yn Byr" cerbyd a phar o geffylau adref o'r ursnf, a daeth i wrth-daiawiad â cherbyd y British Hotel, yr hwn a salai gyferbyn a'r gwesty. Taflwyd ef i lawr oddiar ei eisteddle a disgynodd ar ei ochr. Cymerwyd Toleman i mewn i'r gwesty mewn cyflwr o ddideimladrwydd, a ealwvd meddyg i weini arno, a syiuudwyd ef i'r olaidy, Ue y gwellhaodd ddigon i allu ei symud adref nos Fawith. Y BWIIDD LLEOL.-Ddydd Pau diweddaf cynbaliwyd cyfarfod pymthegnoaol ybwrddhwn, pan yr oedd yn bresenol-Mri T. Lewis (cadeirydd), H. Lewie, J. Williams, R. Hughes, R. Roberts, J. Roberts, ajbrE. H. Ellis. Mr W. Jones, perchenog y Farchnadfa, a ym. ddangosodd gerbron y bwrdd i ateb llythyr a an. fonwyd iddo yn owyno yn eibyn cau i fyny y ddwy ochr i'r heol gyferbyn a'r Farchnadfa. Addawodd glirio y lie i fyny yn y dytodol, yr hyn a ioddlonodd y bwrdd— DarUenwyd Ilythyr yn cynyg bouthyg 3000p i'r bwrdd ar log e 4p y cant. Derbyniwyd y cynygiadl.-Ar gynygiad Mr J. Ro. berts pasiwyd pleidlais o dUiolchgarwch i Mr AsahetolllSmith am ei barodrwydd i wneyd yr oil yn ei allu ef-mor btllei ag y mae etiteddiaeth y Faenol yn cyrhaedd—o blaid hyrwyddo symudiad y baddonau at môr.rodfa.-Penodw)'d pwyllgor o bump i wneyd ymchwiliad ar y lIe y bwriedid tvwnAvd v baddouau a'r mor-rodfa, y cyfryw i ddwyn eu hadioddiad gerbron y bwrdd nesaf.— At gynygiad Dr Ellis pasiwyd penderfyniad yn A'gynyg'ad ')r lE"is pa' dadgan galar y kwrdd yn herwydd y golled a gaf- odd Cymru yn gyifredinol yn marwolaeth Syr Hugh Owen. Cynhaliwyd y cyfarfod blynydd- ol er rhanu y gwobrwyon yn nglyn a Gwirfoddel. •wyr Bai gor a Beaumaris yn y Pemhyn Hall nos Fawrth uiweddaf, dan lywyddiaeth (yn absenol deb ArAlwydd Penlhyu) y Captain-commandant Hugh Savage. — Nos Fercher anrhegwyd y Cad- ben Hugh Savage, o adrau Uwirfoddolwjjr Bangor, ig anevchiad hardd gan ei gyd-swyddogion. BfiXHBSDA.—AT y CANTOHION.— Mae yn amheuo gen/m a fu cerddoriaeth, a chaniadaeth y er<&? y" ?y?? 1u grefyddol a moesol, ar iiiUau mor gadatu, a gwedd mor addawol arno, er's rhai degau o flynyddoedd ag yn awr, er am,er yr anfarwol Cae Aseth ac Asaph Llechyd, Alaw. ydd, J. Parry, a'r hen frodyr a thadau Robert Mopes, Richard Parry, R. Roberts, a'r cerdder rhagorol Eos Llechyd, ac Asaph. Mae y cyman- faoedd canu fu gan yr Aunibynwyr a'r Methodist- iaid wedi rhoddi Oywjd newydd yn y canu ey" BUlleidl ol; yn gystalarddadganiad mawreddog a toddodd y corau Eglwysig yn ddiweddar, dan arweimad Dr Rogers, wedi dadlenu galluoedd cerddtrol a dadganwyr o'r fath oreu, peth blaen- ffrwyth o'r hyn a ellir el gael gyda dyfalbarhad yma. Mae y parotoadau yn,y cysylltiadau yma Yn rhagorll etu at y dyfodol. Am y côrsydd yn narotoi ar gyfer rhoddi dadg«niad o gantata "Atch y Ovfamod," mae hwn yn debyg o roddi anrhyd- edd oesol ar yr ardol-mae yn gynwysedig o 80 o gilutoriou, o 20 o'r gvtahanol gynulleidfaoedd yn yr ardal, perthynol i'r gwahanol enwadau-dan arweiniad Mr T Pierce (Coetmor). Mae Mr U. Jenkins, yr awdwr, yn d'od i'r rehearsal. Nid d ra heb wybod am rai bodau, culion eu meddyl- ,?uy a 4wenwyn asp»iod dan eu tafodau, yn teimlo yn ddwys dros anrhydedd eu henwad a'u oorph eu hunain (Doriaid crefyddol, druain !) mwy anhapus a pheryglus i gymdeithas ua Thoriaid •gwyudorfl gwladol. Y maerhagolygon dysglaer i'r cor iiebod, ond eu hamcan ydyw rhoddi "gwys i'r gad ar gvfer Eisteddfod Dinbych. Mae cOr buddugol Ciiucieth,gydag ychwanegiadau anrhyd- eddlis ato, yn benderfyuol o redeg i'r ornest Kerddorul Mae bon yn bllt genedlaethol. GalJ Bjny gwueir pendeifytiad.i ymdrech cyfreithlawn am bon. Mae ad;,of byw am gystadleuaeth Owrecsam ym!>, bydd yr ornest hon yu un galea, a hyderwn y" fuddugoliaethus. Deallwn fod y oor yn y.gyft,fod un o'r nosweithiau nesaf, a bydded fod undeb a chydweithrediad yr elfenau amlycaf ynddo. Oymerir yn ganiataol y ceir •wrthwyuebiad gan amryw, ond gan fodymay lath gor, yn hawud ychwanegu ato,a gwneir ef yn deilwu" o'r hyn a all y dosbarth gweithiol et wneyd yn Nghymru Mae yuddo amryw sydd yn hen gynefln 4g un o'r darnau, Dyma'r Gwynt. oedd canwyd lluaws arno ymaerioed, a chredwu v cwneir eto h.fyd.- Yn awr pob gewyn ar waith. — HAELIONI AKOLWYBD PBNRHYN.- Yr wvthnos cyn y dtuweddaf cynhaliwyd budd- svneheidd i'r Proffeew, James Morris yn Bethes da or ei gynorthwyo i fyued o dan addysg gerdd- orol yu Uermaui. Anfonodd Mr T. atkinf,, Oetnfaes Board School, ysgrifenydd pwyllgor « oynghetdd, at Arglwydd Penrhyn yu ertyn 10m ei gefnogaeth i'r ayngherdd, « dtrbynifdd y rbodd anrhydeddus o again punt yr wythnos ddiweddaf. Bydd hya yu bilp mawr i Mr James Morris fyned rhagddo, a bydd y careJigrwjdd anrhydedous hwn yn glod i ben a chalon y peadetig o'r Penrhyn. Y TAlIAV METHODISTARDD. Traddodwyd darlith ar y testyn uchod nos Wener, Tachwedd 18fed, yn nghapel y Methodistiaid Calfluaidd, yn y lie hwn, gan y Parch D. Williams. Bryn flynnon. Llywyddwyd gan y Parch T. J. Teynon. Wedi i'r darlithydd roddi hanes yr agwedd oedd ar giefjdd yn gyfEredinol yn y wlad Tma tua dau gun mlyntdd yn ol, sylwodd yn neillduol ar bei war o'r tadau Methodittaidd, sef Howell Harris, Trefecca; Daniel Rowlands, mianiteitho; William Williams, Paut-y-celyn; a Peter Williams, yr Esboniwr. Yr oedl yn .ctnr fod adrodd hanes yr arddeliad Uwytol St?M yn gydfYDol a phregethau yr enwo? ion  ? ?yn tan yn mynwes y darUtaydd ei fc' imau 80 yn mynwes pawb oedd yn gwrando. Y Mae Mr WiUiMns wedi traddodi darlith yma yn ??ddol y pedM' blynedd diweddaf ar wahanol fA dnau ac er ? pob un o'r darlitbau Naenorol  ?Ml ac adeiladol lawn, eto bMn y ?uaws ydy- fod y ddarlith ddiweddaf hon yn aruviit 011. Canw?d amw ganeuon yn ?itetth ol iawn yn ? yft? y c?Mfodgau ? Hugh WilIiam8 beji6 Wedi talu diolch fel arferol Williams, ,r"u?r d. Vr darlithydd, yjuwu. arodd v g.Miul^1^ luosog wadi ei boddh? yn U. odd Y — IT'* /A-RR, T AIT — DAHMTH. NOB Wener diwedda?f ?.addododd ? WIlliam Thomas Ban. ??"' h ? ? "AU.ce" yn nghpel y  ,n benaf oberwydd fod amryw gyfarfodydd er.7  08el eu cynal ar 11 un amse1.-Y SHN]WI).-  -YR y dref, a chafwyd oyfarfod hynod bw iflo 4y di?, U.B,Wener diwendaf,.Noswaith WyYdelfs' ld*W, )' cael ei obymeqd i tyny i bW- pMd o gondemniad ar y Llywodraeth am garcharu Dr Kenny. Cynygiwyd y penderfyniad gan Mr Cumming Morris, a ihefnogwyd ef gan Mr A. Own. Deallwn fod y ddadl yn un hynod wresog, ao nad oedd gan y Llywodraeth ond dAu o fwyafrif yn yr ymTaniad. Bydd achos Mr BradUugh yn cael sylw nos Wener nesaf. FFBIRIAU NSWYDD- ION. y bwrdd lleol wedi penderfynu ychwan- egu tair Hair newydd at y rhai oedd yn eMI eu cynal yn flaenorol. Dechreuwyd y symudiad hwn mewn cyfarfod o'r amaethwyr a gyuhaliwyd yn y dret nsoedd yn 01, ao y mae yn sicr y bydd y ffeiriau newyddion yn gaffaeliad pwysig iddynt hy. LLANDYWAN.—DARLITH.—Nos Iau di. weddaf traddodwyd darlith ar Bedwar Oedyrn Cymru" yn ysgoldy Llantysilio, gan :y Parch Thomas Hughes, Machynlleth. Llywyddwyd gan Mr Rowlands, Llangollen. Ar ol rhagymadrodd byr a mwynhaol, siaradodd y darlithydd am dalentau a galluoedd y cedyrn. Yr oedd ei sylwadau ar eu bywyd a'u buchedd yn hynod o effeitbiol ae addysgiadol. Rhoddodd y goron i Elias fel areithiwr chwaethue, ac i Christmas Evaus fel y prif fardd raewn rhyddiaeth, tra y rhagori WiMiamt o'r Wern mewn athronineth feidylio), a David Charles, Abertawe, fel meddyl- iwr gwreiddiol. Yroedd yr ystafell yn orlawn, ac yr oedd y ddarlith yn wir dda. Yr oedd yr elw yn myned tuagat ddiddyledu capel y Methodist. iaid Calflninidd yn y lie uchod. LLAKGBFNI.—" ERYRI DRAMATIC COM- PANY." -PEkiFFOEtNIAD DRAMA GYJllkEIG. Nos Wener diweddaf bu y ewmni uchod yu perfformio y ddrama fuddugol ar "OwamGH ndwr" yny dief hon. Oherwydd fod y ewmui hwn wedi cael can. moiiaeth uchel gan y gwahanol bapyrau am eu periformiad yn Llaube ris, fel yr oedd yn natur- iol, yr oedd safon ein dysgwyliad yma wedi oael ei hodi yn uchel iawn, a phawb yn teimlo dyddor deb neiliduol yn antuiiaeth ddyddorol llanciau dewrion Eryri. Yn mbe:1 oyn yr adeg i ddechreu yroedd yr hen neuadd yn orlawn o wrandawyr parchus. Dechreuodd y cwmni ar eu gwaith yn bryc Ion, a thaniaaaut edmygedd y dorf yn yr olygfa gcntaf.a chadwasant yr hen dan Oymreiga chyffrous hwnw i fyny hyd y diwedd. Ni dd.vehmygodd y mwyaf hyderm o'r gwrandawyr y byddai i'r cwmni hwn roddi y fath berfformiad gorchestol. Ni phetruawn ddyweyd ei fod yn an- rhydedd i Gymru, ac yn sier o anfarwoli awdwr galluog y ddiama. Rhag myned a gormod o'th gofod, ni bydd ) mi sylwi ar yr oil o'r golygfeydd, heblaw crybwyll fod y oyfan yn tynu yn agos iawn at bertfeithrwydd. Amlwg oedd fod y gwyddfod. olion yn cael eu gwefreiduio gan edmygedd at yr hen Fr) thonisid (lewrion, yu neillduol feliy at vr anwyl a'r gwrol Owain Glyndwr. Yr ydym o galon yn dymuno llwyddiant y cwmni anturiaethus hwn, ac yn hyderu y bydd i holl drefl Cymru ymdrechu cael y fraint o fwynhau y wledd urddasol a rodd- wyd i dref Llangefni nos Wener diweddaf.- Qutladganor. LLANDEGFAN. MON.—TE PARTY A CHY. PABFOD ADLONIADOL —Cynhaliwyd y cyfryw mewn cysylltiad ag Ysgol Sabbothol y Methodistia d Calflnaidd yn ylle uchod nos lau. Gwasanaeth- wyd wrth y byrddau gan Mrs Roberts, Madoo Viila; Miss Lewis,'Ryegol; Miss Hughes, Tyddyn- isaf; Miss Roberts, Cadnant Mills; Miss Parry, Bryn Cottage; Miss Owens, Bryniau Duon; Miss Baker, Gareg Felen, ac ereill. Derbynied y cyf- ryw ddiolchgarwch gwresocaf yr YSi-ol Sabbothol yn y lie am eu caredigrwydd a'u parodrwydd i wneuthur daioni yn y peth hwn Ar ol olirio y byrddau er cael gwkdd feddyliol, etholwyd Mr Williams, Bryn Meurig, yn gadeirydd y cyfarfod, a dangosodd yntau ei fod the rigi t man in tla right place, Uafwyd anerchiadau hwyliog gan Meistri John Willitms, Llidiart-y-Park; David Hughes, Tyddynisaf; John Williams, Brotlwen; Robert Lewis, Tau-y-brya; Richard Roberts, Pant- Howel; a Thomas Lewis, 'Rysgol. Dadganwyd amryw donau yn swynol iawn gan Mr Williams, Bryn Meurig; Miss Roberts, Madoo Villa; a Thomas Lewis, ieu., 'Rysgol, a'i barti. Hefyd, gwobrwywyd y rhai canl) not am dd, sga rhanau o'r Beibl :-John Owens, Edward Owens, Hugh Owens, Annie E. Hughes, Phoebe Roberts, Ellen Owens, Grace Parry, Anne Hughes, Aune WiI. liams, ac Ellen Lewis. Adroddwyd dadl ddyddorol ac addysgiadol gan Grace Jones a John Parry. Ymwahanodd pawb wedi eu llwyr foddhau, gan ddymiAio cael cyfarfod eyffelyb yn fuaa eto.- Gohobydd. NEFYN. CYLCHWYL LKNYDDOL LLXYN AC EIFIONVDD, NADOLIG, 1881.—Mae y gylchwyl uchod bron wrtn y drws, a dymunwn alw sylw y cyfansoddwyr mai y 3ydd o'r mis nesaf yw y diwrnod diweddaf i anfon y cyfansoddiadaui mewn. Hefyd, bydd yn ofynul i'r corau a'r rhai fwriadant avstadlu mewn dadganu i aufou eu henwau i mewn erbyn y Heg. Clywflis fod amryw gorau yn paro. toi i'r frwydr, so hefyd fod rhai corau plant. Dys- gwyli'rybydd y gystadleuaeth "gwneyd eetts" yn hynod ddyddorol, ac y bydd yr ymgeiswyr yn llawer iawn. Gau fod y gystadleuaeth yn agored i Leyn ae Eifiouydd, mae yn debyg y bydd llawer o ymgeiswyr o Lanaelhaiarn, Nant, Gwylwyr, Llan- bedrog, &e. Mae y pwyllgor yn parotoi ar gyfer cael cyngherdd nos Sadwrn cyn y Nadolig, pryd y gwas natthir gan Mrs Maggie Jones Williams, Birkenhead; Miss A. K Williams, Porthdinorwig; Mr W. Jarrett Roberts (Pencerdd Eiflon),Caernar- fon, ac amryw ereiil. Ni arbeda y pwyllgor na thraul na thrafferth i wi eyd y cyfarfod yn llwydd. iaat.—Yr Yggrijenydti. PORTHMADOG.—CYFARFOD PBEOETHU.—Yr wythnos ddiweddaf cynhaliodd elwys Annibynol y Capel Coffadwriaethol gyfarfod pregethu. Gwasanaethwyd gan y Parohn. Herber Evans, E. Stephen (Tanymariatt), Phillips (Horeb), 80 Owen Jones (Pwllheli). Yr oedd, oynulleidf". oedd yn lluosog iawn, a'r pregethu 3 n adeiladol a grymus. Y GYMDBITHAS DDADLEUOL.— I'estyn y ddadl vn nghyfarfod diweddaf y gymdeithas hon oedd Masnach Rydd a Masnach Deg." 0 du Masnach Rydd siaradodd Mr Robert Williams, Britannia Foundry; ao o du Masnach Deg, y Dr Jones-Morris. Gohiriwyd y ddadl. YMRYS- ONFA PEL DROED.—Bu Clwb Pel Droed Beaumaris yma yr wythnos ddiweddaf yn chwareu ) u erbyn Clwb Madog. Yr oedd y tywydd yn hynod o an- ffafriol. Cafodd 01 wb Madog bum' wal am ddim uu i'r clwb arall. Felly hwjnt-hwy oedd y budd- ugwyr. FFBNBSTR GOFPADWBIAlITHOL. Yr wythnos ddiweddaf agorwyd ffonestr goflad- wi iaethol am Mr Breese a'i chwaer, Mrs Or Ro- berts, yn Eglwys St. toan. Y mae y ffenestr yn un hardd iawn. Bu Mr Breese a Mrs Roberts yn help, mawr iawn i gasglu arian tuagat adeiladu yr eglwys yma, ac yr oeddynt yn haeddu gwneuthur hyn iddynt. Ar yr achlysur pregethwyd gan y Parch E. T. Watts. PENIS A'BW&EN.—Nos Sadwrn,Tachwedd 19eg, cynhaliwyd cyngherdd eluseuol yn y lie uchod, er cynorthwyo un John Jones o'r ardal, yr hwn, oherwydd gwendid masnach a ddarostyug- wyd i amgylchiadau trr; chyfyng. Llywyddwyd (yn abstnoldeb y Parch 0. M. Jones, W ) mewn modd deheuig gin Ap Deiniol. Gwasanaethwyd gan y cantorion caiilynol:— Miss Annie Williams, Cae Howel; Miss Ellen J. Morris, Kiog Arthur; Afri W. D. Jones, Owen J. Morris, ac Ap Glaslyn. Y cyfeilydd oedd Prof. D. Parry, Bethesda. Yr oedd y cantorion oil yn eu hwyliau goreu, a chafwyd elw da oddiwtth y cyngherdd. Oymer- odd cystadleuaeth mewn dadganu unrhyw solo le yuo. Beirnlaid, Prof. D. Parry ac 0. J. Morris; goreu, Ap Glaslyn. Ar ddiwedd y cyfarfod cy Iwynwyd diolchgarwch cynhes dros John Jones i'w gydwoiihwyr yn Cefn Du am ymgymeryd mor dda &'r tocynau, ac hefyd i Mr Menzies, goruch- wyliwr y chwurelau hyny, yr hwn a dauysgrifiodd y swm anrhydeddus o bunt i'r drysorfa. MARWOLAETH MR DAVID JONES, PEBTHI.—Gyda galar dwfn y derbyniasom y newydd pruddaidd am farwolaeth y gwr teuanc uchod. Bu fatw ar fwidd yragerlong City of Rome, tra ar y fordnith yn dychwelyd adref o'r America. Aethai et ae amryw ereiil o'r ardal hon i Kansas rhyw bedwar mis yn ol, gan feddwl ymsefydlu yno, ond buan y teimlasaut nad oedd hinsawdd y lie yu gydnaws a' u hiechyd, a throdd David Jones yn ol yn lied fuan am ei hen gartref, ond bu farw cyn cyrhaedd at ei anwyl deulu. Yn ol tystiolaeth un o swydd- ogion y llong, yr hwn a weinyddai amo, yr oedd efe yu marw o dan brofladau uchel a gobeithiol iawn, gan gwbl ymdawelu i ewyllys ei Dad nefol. Nid oedd efe ond 29 mlwydd oed. Gadawodd ar ei ol weddw ieuanc a thri o blant yn amddifaid, yn nghyda chylch ehang o berthynasau trallodus. Y Nefoedd a'u cynorthwyo oil i ddal yn ngwyneb y brofedigaeth chwerw hou.Ar ol ysgrifenu yr uchod derbyniasom air prudd arall o Kansas, sef fod Annie, anwyl ferch Mr Thomas Jones, Ter- race, Clwt-y-bont (gynt), wedi ymadaw a'r fuchedd hon ar y 3ydd cynflsol, a chladdw, d hi y 4ydd, yn 22 mlwydd oed. Hefyd, y mae amryw eroill o'r ymfudwyr mewn sefyllfa anobeithiol iawn. Gwneir yma ddarpariadau at anfon cy- northwy i'n eymydogion anffodus, ao y mae eyd. ymdeimlad llwyraf yr ardal gyda hwynt yn eu sefyllfa ddifrifol. TYDWEILIOG.-Dydd Iau, Tachwedd yr 17eg, mwynhaodd aelodau yr Yagol Sul perthynol i Eglwys Sefydledig y lie uchod wledd o d8 a bara brith, yr oedd yr arlwyon wedi eu darparu yn nhy y fleer, y Parch J. Hughes, Pen-y graig. Mwynhaodd yn nghylch deg ar-hugain o blant y wiecid yn rhagorol. Yr oedd y wledd yn cael ei rhoJdi ar ddydd pen blwydd ei unig fab, Master John F. Hughes. Oyfranwyd y danteithion gan y boneddigesau canlyuol: -Mrs Hughes, Mrs Williams, School House; Mrs Jones, Castell Cnch, Llaugwnadl, &c Ar ol eu digoni aeth y plant trwy amryw chwareuon ar gae perthynal i'r Parsondy.—Tydtceilfai. TA.L-Y-8AB,N'.—DARLITH.—Nos Lun, y 14eg cyfisol, bu y Parch T. P. Evans, Ceinewydd, yn traddodi ei ddarlith ar Hod yn ddyn," yn Nghapel Sion. Yr oedd y darlithydd ynei hwyli4u gortu. Cadeiriwyd gan y Parch J. 0. Jones, Pen. y-groee.-DAlIIWllINT&U.-Nos Iau diweddaf, yn Ohwarel Dorothea, syrthiodd Robert Thomas, Pen-y-grees, I aaytnaer o tua aeg nam. ua genym ddeall nad yw effeithiau y codwm ond Vsgafn. Prydnawn Sadwrn diweddaf, yu Chwarel Tal-y-sarn, torodd chain gan ollwng gwagen ar ben dau ddyn, gau eu lladd yn y fan. Y truein- iaid oeddynt John Roberts, gfrr priod a thri o blant, yn byw yu Pen-y-groes, brodor o Be.heada, a William Davies, hen lane, a letyai yn Mhen-y- eroea. Deallwn eu bid wedi eu maliuio yn eichyll, yn gymaint felly fel nad oeddynt yn gymhwys i'w symud o'r gwaith hyd ces cael eirch i'w rhoddi ynddynt. Mae ryn eto yn dangos pa mor ofalus y dylid bod gyda'rcadwynisydd uwcb. ben cymaint o fywydau gwerthfawr. Qer-y- deulyn.

BETHESDA. I BUDD QYNGHBRDD SIMON WILLIAMS.—Uafwyd un o'r engreiphtiau mwyaf anrhydeddus o yd. ymdeimlad ardal a dyn mewn angen yn y cyng- herdd poblogaidd a gynhaliwvd er budd Simon Williams, Twr, yn Neuadd y Farchnad nos Wener diweddaf Mae y cyfaill hwn wedi bod yn dyoddef a dan aflechyd am amser maith i WD, a chan fod ganddo deulu mawr yn ymddibynu arno am eu cynhaliaeth, naturioloedd i'w amgylohiadau fyned yn wasgedig, a diamheu y buasai yn anhawdd nodi gweithiwr mwy teilwng o gydymdeimlad a chynorthwy. Ymffarflodd nifer o'i gymydogion yn bwyllgor i gariolr amcan allan, a choronwyd eu hymdrech a chydweithrediad calonog yr ardalwyr yn gyffredinol. Cafwyd cvnulliad iluosog anar. ferol o dan lywyddiaeth Mr Cooke, Bryn Hall, ac arweiniad Mr T. H. Owen, Bryntlwyd. Mae clod mawr yn ddyledus l'r boneddigion am eu gwas- anaeth a'u nawdd i'r achos,ya neilldnol pan goflwn nad oedd yr ystyriaeth o blaid na sect yn gosod unrhyw rwymedigaeth arnynt yn yr achos. Bu y cantorion hetyd yn nodedig n garedig drwy roddi eu gwasanaeth gwerthfawr yn rhad ao yn rhodd. A ganlyn ydoedd trefn y cyngherdd :— Ymdaith Gwyr Harloch, Bethesda Brass Bnd j anerchiad y cadeirydd; glee, "Ringing Cheerily, Penrhyn Volunteers Glee Party. Mae'r cyfeillion hyn yn boblogaidd bob amser, ac ni fuont erioed ya fwy derbyniol nag ar y aoswaith hon. Can, Piety H y Uan," Eos Elidan; can, T Gwcw ar y Fedwen," Llinos HecMd; i ddau Forwr," y Fedwen Infryn < Mr T. Orag; cydgJn, T?, n r. dd "Where art thou, beam of light," Bryn Choral Society. Deallwn fod y cwmni hwn yn cael ei wneyd i fyny o weithwyr Ohwarel Bryn Hafod y We, a, ac yn cael ei ad-y sgu gan Mrs Cook, priod gerddgar y Ilywydd, a phercheno,, y chwarel. Oâo, Y Milwr Dewr," Tenorydd Iufryn; can, "Jack's Yarn," Mr T. Price Thomas; glee, "The Little Brown Jug," Penrhyn Volunteers Glee ,;11 Relinda," Bethesda Brass Band; cyd- Part "Ar Ddn ( ) Iben y Gwyntoedd," Penrhyn Volunteers Glee Party; can, Y Bachgen Dewr," Mr T. Cragg; can, "Hold your Horses," Eos Elidan; deuawd, Bob boreu y deuant o newydd," allau o Jeremiah (Owain Alaw), Tenor- ydd y Bryniau a Tenorydd Infryn; câu, gau Eos Llechid; can, gan Miss Roberts, Hirdir; glee, t. The May song," Bryn Choral Society; comic song, Peter Simple," Mr E. Bailor glee? i3ong, The death of Nelson. Tenorydd y Evans; can, The death of Nelson." Tenorydd y Bryniau; glee, "Marching through Georgia," Penrhyn Volunteers Glee Party; Cydgan y Morwyr," Bryn Choral Society. Talwyd diolch- iadau cynhes i'r llywydd, yr arweinydd, y cantor- ion, a'r pwyllgor, a therfynwyd gyda'r anthem genedlaethol gan y band. Yr offerynwyr oedd- ynt Mrs Cooke a Mr John Roberts, organydd Glanogwen. Cafwyd elw da iawn.

LERPWL. I (Odtliwrth ein Oohsbydi Arbenig.) I [ Nos SADWRN. Darlith ? Z«<'M ?erftt aT" ?iMy? ? Nghymru." -Bi,teafod y Go,dogio., Y Cymieithasau L?My?ci' a'u Z?Mf.—?cAM Di'.west.-Yr Etholiad yn y Cynghor Trefel, c. Lied briuion ydyw y defnyddiau sydd yn helynt. ion Cymreig ein dinas yr wj-thnos hon i ysgrifenu I llythyr arnynt, ond yr ydym yn byw mewn add. ewid am bethau gwell yr wytbnos nesaf yn narlith ein cydwladwr enwog Lewis Merris, Yaw., | ar Addysg yn Nghymru," yn Hope Hall, nos Fawrth, pryd y bydd yr aelod anrhydeddus dros Arfon yn cyflawni swydd cadeirydd, a Mr John Roberts, A.S., Sit James Allanson Picton, Coun- cillor John Davies, a Un ereiil, yn addurno y I llwyfan. Yr ydym yn gobeithio, ac yn cael lie i gredu, y caiff y darlithydd enwog ei sirioli a chynulleidfa fawr ac astud; ac y caiff hefyd well derbyniad nag a gafodd wrth anerch y gynulleidfa anferth yn Eisteddfod Birkenhead, yr hon a droes allan mor anferth' 1 fel nad oedd yno neb yn gallu ei handlio yn bylaw, a lie nad oedd lleisiau mawr- ion Signor Foley a Madame Patey i'w clywed ond mewn rhanau o'r eangder, heb son am lais gwr gwylaidd a llednais fel Lewis Morris. Gobeithiwn y bydd y gynulleidfa a ddaw yn iighyd nos Fawrth yn foneddigeiddiach na'r rhai oedd yn Birk nheadfod," ac y bydd iddvnt ymatal rhag llefaiu yn "uwcb" pan fethont glywi-d rhai o'i sylwadau; a ohofio nad yw Mr Morr's yn ym- gymeryd, serch iddynt dalw. am fyned i mown, a gwneyd mwy uei&Uu. Rhoddodd Syr James A. Picton gerydd llymi gynnlleidfaoedd Cymreig LerpINl dro yn ol am eu diamyneddjarweh wrth fethu clywed a deall y Proffeawr Jo in Rhys yn nghonglau pellaf yr Amphitheatro, pan y tra. ddododd un o anerchiadau mwyaf vsblenydd ei oes, yn Eisteddfod y Gordoflgion. Wrth son am y Gordoflgion, mae yn chwith gan bobl Lerpwl wded y Nadolig yn neshau a dim son am dani. Mae y cenedloedd, yn gystnl a'r < ymry, yn holi beth sydd wedi dyfed o honi. Ei swyddo^ion di- weddar yn unig a all ateb. Clywais fod y Oymro Gwyllt" yn symud tuagat gael gwobr o'r ddinas hon i'w rhoddi am destyn cystadleuaeth yn eis- teddfod ddyfodol Dinbych. Beth pe byddai iddo roddi Galargan Eisteldfod y Gordoflgion yn des tyn. Serch fod yr hen eisteddfod wedi trnu ei thraed i'r gw, ly,, yr wyf yn clywed fod cymdeith- asau llenyddol ein capelau, gyda phob euwad, yn fwy bywiog nag etioed gyda y gwaith o ddiwyll. iant meddyliol. Gwelais gynllunlen amryw ohonynt, gyda gwaith mawr wedi ei dori a 1 m am y tymbor; ac os y parha s r aelodau yn ffyddlon i fyned trwyddynt, byddant ar eu henill ar ddiwedd y tymhor. Fel enghraipht o'r amrywiol fauteis- Ion sydd yma yn nghyrhaedd pobl ieuainc, Lodaf gyfarfodydd wythnosol un capel, sef Stanley-road, Bootle. Mae gan y gweinidog, y Parch G. Ellis, M.A., ddau ddosbarth o lerched bob wythnos, un i bawb o bob oed, hen ferched a phriod-wragedd, ac un arall i rai danun-ar-hugain oed. Ac y mae gan ProffesorThomas Powell, M.A., ddosbarth i --tr ieuainc, prif waitb y rhai y tymhor bwn yw efrydu Cyfateiiaeth Butler. A chan Mr William Joues, Machno Villa, ddosbarth i hogiau Oymreig a'Chymreig-Seisuig B)otle a Kirkdale, ac y mae pawb sydd yn gwybodam hogiau I.erpwl yn barod i weddio ar iddo gael gael llawer o ras gyda hwy, ac iddo lynu wrtbynt nee eu doft. Wrth feddwl am v dosbarth pwysig ac ysgafn vma daeth hen benill i fy nghof sydd wedi myned gyda'i awdwr awengar bron i dir anghof, sef y diweddar Barch- edig J. Jones (Tegid). Plant fyddant eto byth yn blant Pe byddai gant ohonynt, Ac i ddywedyd gair o wir, Nid hir y dofir mo'nynt; Fo welodd plentyn res o bi..nt 0 fewn y pant yn chwareu, Ac at y plant ya fawr ei chwaiit, I'r paut y rhedodd yntau." Ond nid wyf wedi gorphen hefo dosbarthiadau wythnosol Stanley-road heb enwi un nea ddau o ddo8barthie.dati cerddorol sydd yno dan addysg Mr Edward Roberts, Oriel-road, a dosbarth cerdd- orol sydd gan Mr John Roberts, Syren street, a dosbarth gramadegol yn y gangea ysgol yn St. John's-road, i'r rhai sydd yn byw dipyn yn bell oddiwrth ystafelioedd capel Stanley-road.- Mae Tomlwyr Da y ddinas hefyd yn )led fywiog gyda chyfarfodydd diwylliadol ac adlonol; a chlywais fod y gweinidog nQwydd diweMaraf a ddygwyd yma, y Parch Richard Richards, o gapel y Bedyddwyr Seisnig, Pembroke place, yn gaffael- iad gwerthfawr yn rhai o'r cyfarfodydd hyn. Gallaf ddyweyd wrth rieni y Oymry ieuainc sydd ya dylifo yma yn feunyddiol 'od manteision cy. ffelyb i'r rhai a nodaisynnglyn a holl gapelau Oym. reig yr holl enwadau, heblaw y manteision Seisnig aneirif sydd yma tuagat ddiwylliant mtddyliol a moesol.—Cawsom etholiad ymaiddoo mewn dwy o'r wardiau, sef Lime-street a St. Peter, yr hyn a der- fynodd yn ngadawiad y pleidiau fel yr oeddynt cynt, trwy i St. Peter ddychwelyd Rhyddfrydwr, yn olynydd i Mr Balfour, a ymddiswyddodd; ac i Lime-atreet: ddychwelyd Tori, yn lie Mr Hen- stock, a fu farw yu ddiweddar. Helynt hynotaf yr etholiad hwn eto oedd prawf ychwanegol o anniolchgarwch ac anhyweithdra y Gwyddelod yn thoddi eu dylanwad o blaid y Toriaid er mwyn dial ar y Weinyddiaeth. Daethant ag ymgeisydd o'r eiddyLt eu hunain allan yn St. Peter, fel yr oodd gan Mr Stevenson, y Rhyddfrydwyrjbuddu- gol;aethus, i ymladd yn erbyn dau wrt ymgeisydd; a chafodd fwyafrif da ar y ddau.

MAhWOLAETM A CHLYDl^EDIG- AETH 10AN ARFON. Fel yr hysbysasom mewn ail-argraphiad o'n rhifyn diweddaf, taflwyd tref Caeruarfon i alar sydyn yn marwolaeth un o'i pbreawylwyr parchusaf, y bardd a'r lienor aduabyddus—Mr John Owen Griffith (loan Arfon). Cyinerodd yr amgylchiad galarus la prydnawn ddydd Mawrth diweddaf, yn ei dy yn yr Heol Fawr, yn yr oedran eymharol gynar o 53ain mlwydd Ganed ef yn y Waenfawr yn y flwyddyn 1828, ac yr oedd wedi cyrhaedd ei ddeg oed cyn cael moddiou ,,ddy, 0 gwbl. Oddeutu chwe' blynedd ar hugain yn ol daeth i Gaernarfoa fel masnachydd, ae er y dydd hwnw ni bu ynddi yr un mwy parchus a pharod i gynorthwyo yn mhob achos daionus nag loan Arfon. Cydymdeimlir yu ddwys a'i briod hoff yn ei phrofedigaeth lem yn colli priod hoff, ac hetyd gyda'r plaut yn eu hamddifadiad o dad anwyl a chariadus. Dydd Sadwrn cymerodd yr anghladd le, yr hwn oedd yn un eyhoeddus, a chynullodd tyrfa fdH o feirdd, llenorion, a boneddigion ereill i dalu y gymwyaas olaf i un oedd anwyl gan Gymru yn gyffredinol. Cychwynwyd o Gaernarfon am un- ar-ddeg o'r gloch, a chyrhaeddwyd y gladdfa (claddfa aueawadol Liandwrog, lie y dyinuuasai yr ymadawedig gael ei gladdu, er ei foi wedi claadu amryw o blant yn mynwent BettWi.-garmon) am tuag un o'r gloch. Gwa-au- aethwyd wrth y t) gau y Parch E Herber Evaus, ae wrt h y bodd gan y Parch J. Alun Robt rts, B.D. Yr oedd y tyw; dd yn milwrio cryn dipyn yn erbyn poblogrWydd yr anghladd, ond da g"i j m iddo gael claddedigaeth hynod barchus a llucsog., Cyfrifaaom un-ar-hugain o gerbydau yn yr anghladd, a gwelsom yn mhlith ereiil o gyfeillion yr ymadawedig y personau canlynol:—Mr W. A. Darbishire, Baladeulyn; Parchn. R. W. Gr ffith, Bethel; John Hughes (Glanysi wyth) E. Hf-ber Evans, Caernarfon; J. A. Roberts, do; Evau Jones, do; E. Roberts, do; William Roberts, Poithdinorwig; J. Thomas (Biflonydv:), Oaeuiar- fon; Mri. Lewis W. Lewis (Llew Llwyfo). J. Davies (Gwyneddon), Eos Mai, Glantor Hughes, R. T. Owen (Menaiwvsoii), Gwilym Alltwen, il. LI. Jones (Rhuddlanydd), R. Jouea (Meigant), D. R. Davies (Dewi Rhaiadr), J. W. Jones (Audroni. cus), W. Jarrett Roberts, R.A M. (Pencerdd Eiflon), E. Hughes (Menaifab), J. Ceiriog Hughes, Clwydferdd, Elidirfab, John Morgan, Caduant; David Edwards, swyddfa'r Oen-dl a'r Express; Alexander Fraser, draper, North road; Dr Kirk, Caernarfon James Evans, swyddfa'r Oenedl a'r Express; Henry Jonathan, Caernarfon; Evans (Turner & Allanson), E. H. Owen, arwerthwr; T. Williams, Golden Goat; J. Lloyd, Prince of Wales Hotel; R. Parry, Llanrug; J. R. Edwards, argraphydd; it. R. Williams, adeiladvdd Kben- ezer Jones, Regent House; J. Griffith, watch- maker; O. R. Owen, ar jraphyld 0. Williams, saddler; Wm. J. Owen, North. Wahs Chro-iele; Humphrey Owen, watchmaker; W. J. Williams, accountant; W. J. Williams, ironmonger; J. Fraser, Twthill; W. Lloyd (Lloyd Brothers, High- street); D. T. Edwards, Drum Tavern; T. (). Jones, ironmonger; John Evans, Caellenor; Mr and Mrs R. D. Williams, Porth-yr-aur; Mecsrs T. Morris, Liver Establishment; John Pugh, Royal Sportsman Hotel; Robert Williams, Brunswick Buildings; David Thomas, comnercial traveller David Thomas, relieving officer, Henwalitu John 0. Jones, wine merch iut; John Jones, Druid House; Robert Willi una, Thomas- street; Evan Williams, accountant; Foulkes, accountant; Juhn Griffith, reporter. Wedi Ror- phen y gwasanaeth yn y gladdfa, cyuhaliwyd cyf. arfod am ychydig fvnvdau yu Nghapel Bryn- rodyn, dan lywyddiaeth John Morgan, Cadnant, pryd y gwnaed sylwadau parchus am y diweddar loan Arfon gan y cadeirydd, y Parch John Jones (Shan Bryn'rodyn), a Ohlwydfatdd.

feMgwtyan, imrtasan, a fftafiwiastyan. [HfChdir t41 o ncttt am hoi englyn neu hnitt a gyhoeidir yn y golofn hon. Oeliir anfon y t41 mewn postage stamps.] GENKIiOAfiTHAC. Matthews—Tachwedd 25, priod Mr J. Mathews, N. P. Bank of England, Limited, Amlwch, ar ferch. Millward-Tachwedd 22, priod Mr M. Millward, Vale-street, Dinbych, ar fab. Owen—Tachwedd 24, yn 60, High-street, Pwllheli, priod Mr William Owen, ar ferch. Roberts-Tachwedd 17, priod Mr D. P. Roberts, Trefeini, ar ferch. [HYSBYSIAD.] I'th anedd geneth heini,—a gefaist I'th longyfaroh, Dewi; Duwies deg yw'th lodes di, Dirf anwyl o Drefeini.—Alwenydd. Roberts-Tachwedd 25, priod Mr Robert Job Roberts, cysodydd yn swyddfa'r Faner, Dinbyah, ar fab. PRIODASAU. Edwards—Jones—Tachwedd 25, yn Nghapel Brynaerau, gany Parch Robert Thomas, Llan. lljfni, yn mhresenoldeb Mr Daniel Thomas, y cofrestrydd, Mr Thomas Edwards, Gwynfaes, Llanllyfni, a Miss Laura Jones, trydedd ferch Mr Richard Jones, Hen dy, Clynnog. Evans -Evans-Tachwedd 23, yn Nghapel y Methodistiaid Calflnaidd, Tregaron, gaa y Parch A. Oliver, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch John Jones, Mr John Evans, Tre-wernfawr, a Margaret Evans, Pen-Uwynbedwl-y ddaa o blwyf Llauba'iarn Odwyn. Evai B-Hughes--Tachwedd 25, yn swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr W. R. White- bide, Mr Lewis Ev.ns, Tyddyn Alice, a Miss Gwen Hughes, Owm-y glo-y ddau o Lanrug. Grlffith-Davies-Tachwedd 25, yn Nghapel Eugedi, Caernarfon, gan y Parch Evan Roberts a Mr W. R. Whiteside, Mr David Griffith, Knocking, Clwt-y bont, a Miss Ellen Davies, Plas Isaf, Llandwrog. Gtiffitb-Griffitb-THchwedd 26, yn swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr W. R. Whit • side, Mr Robert Griffith, Tan-y-pant, a Miss Jaue Griffith, Pen-y-gUfach—y ddau o Lanrug. Griffiths—Pritchard—Tnchwedd 20, yn Ulverston in Furness, Mr John P. Griffiths, Gwem-y- mynydd, a Miss L. Kate, ail ferch y diweddar Capt Pritchard, Garth, Bangor. Joues-Dlivietr-Tachwedd 23, yn Nghapel yr Anuibynwyr, Llandudno, gan y Parch R. Parry (Gwalchmai), Mr Edward Jones, Junction Cottages, Eglwysrhos, ig Ellen, merch hynaf Mr Isaac Davies, Hasford House, Llandudno. Jonea-Jonea-Tachwedd 22, ya y Tabernacl Newydd, Caergybi. gan y Parch William Lloyd, Mr David Jones, Froudon, Gwalchmai, ag Ann Jones, Boston House, Llanidan. Jones-Williams-Tachwedd 28, yn swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, Mr Thomas Jones, Uxbridge-street, a Miss Jane Ann Williams, Mountain-street—y ddau o Gaernarfon. Parry-Davies -Tacbwedd 23, yn Nghapel y Presbyteriaid Cymreig, Stanley-road, Bootle, gan y Parch G. Ellis, M.A., Mr Owen Parry, Marsh-lane, Bootle, ag Aune Davies, 1, Church- lane, Seaforth. Williams—Andrews—Tachwedd 23, yn Eglwys Gymreig St Dewi, Rrownlow-hill, Lerpwl, gan y Parch E. T. Davies, Mr R chard Williams a t-'usanah Andrews-y ddau o Lerpwl. Williams—Owens—Ta< hwedd 25, yn swyddfa'r cofrestridd, Caernarfon, gan Mr W. R. White- side, Mr Richard Williams, a Miss Ellen Owens -y ddau o SaroL, Llanddeiniolen. Williams—Jones—Tachwedd 22, yn Ystrad, Dyffryn Rhondda, Mr H. Williams, Dolonog, Trallwm, ag Annie, merch hynaf Mr John Jones, porter ar y rheilffordd, Machynlleth. Williams-Lodge-Tachwcdd 22, yn Eglwys Blwyfol Llanelwy, gan y Parch Aneuria Lodge, M.A., ewythr y briodasferch, yn cael ei gy- northwyo gan y Parch T. Browne, fleer Llanelwy, a'r Parch J. Morgan, Mr William John Williams, F.C.S., mab i'r diweddar Mr J. Williams, meddyg, Abergele, 4g Alice Margaret, merch hynaf -Mr Llewellyn Lodge, meddyg, Llanelwy. Wiseman-Evans-Tachwedd 24, ya Nghapel Cynulleidfaol Great George-street, Lerpwl, gan y Parch Samuel Pearson, Mr Henry Wise- man ag Elizabeth, meroh hynaf Oapt David Evans, Lerpwi. Williams—Jones—Tachwedd 25, yu y Tabernacl Newydd, Oaergybi, gan y Paroh W. Lloyd, Mr William Williams, Ty-hen, Ceedana, a Mary Jones, Pen-ygraig, Llanerch-y-medd. Williams— Parry-Tachwedd 25, trwy drwydded, yn Nghapel Horeb, Rhostryfan, gan y Parch T Gwynedd Roberts, Mr John Morris Williams, Ty-isaf, Llanberis, a Jane, merch Mr John Parry, Brynmeddyg, Llanwnda. MA WULAJICTliAU. Donne-Taohwedd 22, 8arah, anwyl briod y Patch James Donne, Bulkeley House, Llangefni.— No Cards. EdwMds—TMhwedd 22, yn 35, Parkfleld-road, Phnce'H Park? ,.erpwl, Richard ?roeveaor, ?aba Mr G. Edwards Evans-THchwedd 25ain, trwy ddamnain, yn M mlwydd oed. Nir Evan John Evan?, Ty-newydd, Llandwrog Uchaf. Griffitbo-T-hwedd 23, yn 174, Upper Warwick- atreet. Prmce's-rpad, Lerpwl, yn 48 mlwydd oed, Mr Kdward Roger (iriffith-, Lerpwl. Hampton -Yn I;cranton, Pa., Tachwedd 5, Mil Elizabeth Hampton, priod Mr William Harnp. ton, a merch i Mr Hopkin Morgan, Carbon, dale, Pa. Hughes Tachwedd 24, yn New-street, Cwm-y.gJo yn 65 mlwydd oed, Ellen, priod Mr 0. Hughes! flughes-Hydrof 29, yn Paris, Ohio, Mr Joha Hughes, yn 34 mlwydd oed, ar ol hir nychdod o'r darfodedigaeth. Jt nkins—Tachwedd 3, yn Columbus, 0., yn 2 flwydd a 3 mis oed, William Edwin, plentyn Mr W. W. Jenkins a'i briod. Typhoid (ever oedd ei aflechyd Jones-Hydraf 31, yn 45 mlwydd oed, Mrs Grace Jones, priod Mr fobert W. Jones, Faraame- ville, Vermount. Jones—Tachwedd 17, yn Foel Gron, Dinorwig, Mr David Jones, yn 61 mlwydd ced. I Jones-fachwedd 26, yn Pool-lane, Caernarfoll, Jane, priod Mr William Jones, stone cutter, Lerpwl (gynt o Gaernarfon). Cleddir hi ddydd Meicher. Owen—Tachwedd 17, yn 6 mlwydd oed, Margery Elizabeth, anwyl ferch John ac Anne Owen (gynt o (iaergvbi). Tan-V dderwen, Tal-y-aarn. Parry—Tachwedd 21, yn 31 mlwydd oed, Jane, anwyl briod Mr Henry Parry, Rhedyw-teirace, Llanllyfni (Ty'nlon gynt), gan adel gw. ddw < phump o blant bychain i alaru ar ei ol. Pritchard- Hydref 29, ar Mineral Ridge, Mr Hugh Pritchard, yr hwn a anwyd yn Ty'n Sam, Trefd aetb, Mon, yn y flwyddyn 1810. Enwaa ei rieni oeddynt Thomas ac Ann Pritchard. Pugh-Tachwedd 8, yn 73 mlwydd oed, Mr ETal Pugh, Remsen. Ricbards-Tachwedd 21, yn 30 *mlwydd oed, Kr. Mary Ann Richards, priod Mr David Richardt (adnabyddus), TJ-capel Cymreig Southport. Yr oedd Mrs Richards yn wraig o deimladau crefyddol tyr.er bob amser,—yn ddarb^dus a lletygar, ac yn anwyl a pharchus gan bawb o'i chydnabyddion. Roberts-Hydref 17, yn 40 mlwydd oed, Mn Margaret Roberts, priod Mr W. W. Roberts, Goraer, Allen C I., Ohio. Robe -ts-Tachwedd 17, yn Craig-y-don, Cwm-y. glo, yn 68 mlwydd oed, Mrs E. Robert', diweddar o Plas Colwyn, Beddgelert. Roberts-Tachwedd 20, yn Ty Croes, Llan. ynghenedl, Mon, yn 64 mlwydd oed, Sarah, priod Mr J. Roberts. Roberts—Hydref 21, yn Steuben, N. Y., Mr William Roberts, yn 20 mlwydd oei, mab Mr He bert Roberts, Cilfach. Roberts—Tachwedd 23, Evelyn, unig feroh Mr P. Lewis Roberts, Henilan-place, Dinbych, yit flwydd a saith mis oed. Thomas-Tachwedd 25, ar ol byr gystudd, Cadwaladr Thomas, Water-street, a hostkr yn y Farmer's Inn, Diabych. Gadawodd briod 1\1 un plentyn i alaru ar ei ol. Williams-Tachwedd 22, yn un mis ar ddeg oed, ( atherine, merch Mr John Williams, ehwarel- w-, Henllan-street, Dinbych. Williams-Tachwedd 17, Mary, priod Mr WII. liam Williams, Pen-y ffridd, Rhiwlas, yn 31 mlwydd oed. Williams-Tachwedd 24, Mr Peter Williams, garddwr, Dinbych. Wynne— Tachwedd 20, ar ol blynyddoedd o gys. tudd, yn yr Ysbytty, Jane, merch Mr Robert Wynne, crydd, Beacon's-Hill, Dinbycb, yn M mlwydd oed.

CLADDEDIGAETH MRS nONSE, PRfOD Y PAROH JAMES DONNE, LLANGEFNI. Dydd Gwener, y 25ain cynflaol, ymg-sglodd tyrfa luosog yn nghyd, er mor anfanteisiol yr hin,i heb. rwng gweddillion y wraig ragorol uchod i dt ei hirgnrtref. r oedd yn teidiannol ar ffydd ddi. ffuant er yn blentyu, a bu yn ffyddlon i'w phro. ffes trwy ei hoes. Er mai dystaw a diymhoigar ydoedd, yr oedd yn perthyn i'w chymeriad ddy- lanwad cryf a daionus. Ganwyd hi yn 1820, a phriododd yn 1846, a bu yn briod rinweddol ac ya tam serchog ac ymJrechgar i ddwyn ei phlant i fyny yn grefyddol. Dyoddefodd gystudd trwm am amser maith, ond dyoddefodd y cwbl gyda thawelwch un yn ymddiried yn yr Arglwydd, at yr oedd ei chrefydid yn myned yn fwy fwy amlwg, a hithau yn myned yn fwy addfed i'r net yn bar- haus. Yr oedd ei hyder yn gryf, a'i phrofiad ym uchel yn ei hwytbnosau olaf. Ychydig cyn hullt yn yr angeu adroddodd y peniil, Mi gana' am waed yr Oen Er mai at fy mhoen W. pla," &c., ac mewn dymuniad am i'w theulu weddio am iddi gael ei gollwng i fyned i'r well, yr ehedodd ymaith. Wrth y tt, cyn cychwyn, darlldnodda gweddi'odd y Parch J. R. Hughes, CaerRybi,lbeyn y capel darllenold a gwed, iodd y Parch W. Williams, Tycalch, a rhoddwyd anerchiad gan y Parch R. Hughes, Gaerwen, yn ystod yr hwa y dygodd dystiolaeth uchel i gymeriad a duwioldeb > r ymadawedig. Arlan y bedd gwasanaethwyd gan y Parchn W. R. Jones, Caergybi, a D. Bo. berts, Gwalchmai. Heblaw y rhai a nodwyd, sylw- asom ar 1 rhai canlvnol yn bresenol -Parchn J. r,,m ,,am HMerchymedd; R. WHliams, LiM' gwyllog W. Roberts, Gareglefn J. Williams, Brynsiencyn; W. Pritchard, Peutraeth J. Frim. stone (B), Llangefni; Hugh, s (B), Llanberii; Lewis (A), Rhosymeirch; Mri E. Jones, U.H., Gwredog; T. Lewis, Fron; W. Hughes, Llan- gefni W. Jones, eto; 0. Evans, Tregarnedd; W. Thomas, Ucheldrefitoed; D. Jones, Llanfaethla; R. HuRhes, Cefn Mawr; R. Lewis, Llandegfan; H. Williams, Menai Bridge; J. Roberts, Geiri; H. Jones, Dolmeinir; H. Evans, Llangwyiiog; B. Jone?, Bodffordd; H. Jones, Bethesda; G. D. Dew, cyfreithiwr; Dr Thomas, Llangefni; R. Jonee, Br-nmaethlu; W. Jones, Gareglefn; R. Jones, Aberalaw; H O. Hughes, Cefn Mawr; W. Grif- fith. Plas-yn-glyn, &e.

CAERNARFON. OYMDBITHAS LENYDPOL UAPBL SEI8NIO TUIII" SQUA!I.£.- Y pwnc a fu o dan sylw In y gymdeitbas hon nos Iau diweddat ydoedd, "A ydyw yr athrawiaeth n Adferiad Cyffredinol yn cael ei chefnogi yn y Beibl ?'' Siaradwyd yn faith a galluog ar yr ochr gadarnhaol gan Mr T. W. Fergus, Post Office, a gohiriwyd y ddadl hyd nos Fercher nesaf, pryd y bydd i Mr George Barrack, St. David's road, draethu ar yr ochr nacaol. CYMDEITHAS LENYDDOL MORIAH.— NOS Fercher, Tachwetd 23ain, yn y gymdeithas uchod, dar- llenwvd traethawd hynod o gyflawn a dyddorol ar Ddiddymiad Oaethw aaiaeth yn y Trefedigaethau Prydeinig 11 g-n Mr Kllis Jones, Chapel street. Sylwyd yn mhellach ar y traethawd a'r mater gan Mri Robert Barmb, Edward Evans, W. Davies, Owen Barlow, Richard Gray, J. T. Owen, a G. E Jones. Cymerwyd y gadair yn absenoldeb y llywydd, y Parch Evan Jones, gan Mr 11. E. Ro- berte, yr is-lywydd.—Gohebyid. CYMDKITHAS LENYDDOL POBL IEDAINC YR EG LWYS. -Cynhaliwyd cyfarfod wythuosijl y gym- deithas hon yn yr Tsgoldy Cenedlaethol nos Wener diweddaf, Mr Morgan (N.W.T.O.), yr is- lywydd, yn y gadair, pryd y darllenwyd papyr rhagorol gan Mr J. H. Hope, Castle-street, ar Udiwygiad yr Eglwys Gristionogol." Cafwyd sylwadau offeithiol ar yrunrhyw gan yr is-lywydd, Mr Morgans, hefyd gan Mr R Williams, Baiigor- street. Gwasanaethwyd yn y rhan adloniadol gan Miss A. Hope, Castle-street, a Miss -(ras8, South Pen'raPt, ya nghyda Mr Thomas Harries, Green- gate-street. ARDBANOOSFA GEFFYLAV CAEMARPON. 0) nhal- iwyd cyfurfod o h)rwyddwyr yr arddaagosfa uchoJ ddydd Sadwra diweddaf yu Vghaernarfon, pryd y penderfynwyd cynal yr arddangosfa nesaf ar ddydd Llun y Sulgwyn. Etholwyd Mr 0. LI. Evans, Broom Hall, yn llywydd am y flwyddyn ddyfodol, a Mr R. Williams, Brunswick Bu ldiugs, yn ysgriienydd. DBDDp CAU Y TAFARNAU.—Yn herwydd y dy. farniad y daethpwyd iddo gan ynadon Llandudno yr wythnos ddiweddaf, penderfynodd ustueiaid Caernarfon,.yn y llys a gynhaliwyd ddydd Sadwrn, gadamhau y cyfryw ddyfarniad, 8C ail agorwyd holl dafarndai y dref ddidd Sul diweddaf, a phar- heir i wneyd hyny am flwyddyn yn rhagor. DATHLU DYDD PhIODAS.-Dydd Mawrth di- weddaf ymunwyd mewn glan briodas Miss Kate Roberts, merch ieuengaf y diweddar Mr John Ro- berts, cyfreithiwr, o'r dref hon, a'r Parch Daniel Lewis, fleer Waenfawr a Bettws-garmon. Dathl- wyd yramgylchiad trwy chwyflad bauerau yn mbob parth o'r dref. CYFARFOD ADLONIADOL.-Nos Lun diweddaf cyt haliwyd cyfarfod adloniadol hynod o ddifyrus yn Lecture-room Capel Ebenezer (W.), dan lyw- yddiaeth y Parch John Hughes (Glanystwyth). Cafwyd gwaeanaeth Mri. J. W. Jones, J. O. Jones, W. Parrv a'i barti, Miss Daviss, Miss Hope, Mri. Thomas Harris, H. Evans, H. Hngbes, R. H. Williams, R. Owen, Miss A. M. Williams (Eos Eryri), Mri. David Jones, 0. R. Owen, a'r cfir, dan arweiniad Mr R. H. Williams.

MABWOLAETKAV. Dydd Gwener daeth y newydd i'r ardal fod brawd i Mr J. J. Evans, Brynderwen, prif oruch- wyliwr Cae-traich-y-cafn, wedi gyfarfod a dam- wain angeuol yn Chwarel y Cilgwyn. Dydd Sad. wrn daeth y newydd fod Mr Thomas Evans, meddyg esgyrn, Pen-y-groes, wedi marw yn dra disymwth yn Llanfairfechan. Yr oedd Mr Evans yn dra adnabyddns yn yr ardaloedd hyn er yr adeg y penodwyd ef yn feddyg esgyrn i chwarelwyr Cae-braich-y-cafn. Drwg iawn oedd genym ddeall hefyd am farwolaeth annyagwyliad- wy loan Arfon. Yr oedd ein cyfaill loan Arfon yn meddu lie uchel yu syniadau pobl Bethesda, a theimlir fod Cymru wedi colli un o'i meibion cywiraf yn ei farwolaeth. Heddwch i'w lwch, a'i fendigaid goSadwriaeth.—Qwilym Janet.

Yn Abertawe mae'r bwrdd ytgol wedi goeod y contract i adeiladu truant 8,liool (ysgol i blant a wrthodant fynychu rhai ereill o'u gwirfodd) ar draul o 2,800p. Mae cwmni gyda chyfalaf o 10,000p wedi cael ei gorphori i'r perwyl o wneixthui f>romenad#pier yn Mhenmaenmawr. Mae 150,000p, y swm angenrheidiol, wedi cael ei danysgrifio tuagat wneuthur tranroad o ganol Pent-y-pridd at lythyrdy Treherbert. Bwriedir cyflwyno anerchiad garedig i Mrs Burr, y foneddiges a ymgymerodd a dadlenu gweithrediaiau Industrial Schools Llundain.

FFESTINIOG A'R CYFFINIAU. I TR ISGOL NOA- I Da genym allu hysbysu fod gobaith de y bydd y rhai hyn yn bur boblogaidd y tymhor dy fodol. Y mae y trefniadau da sydd wedi eu gwneuthur yn sail i ni goleddu gobaith y bydd llafur y pwyilgor, cynllun Mr Dunlop, a dysgeidiaeth yr athrawon yn cael eu coroni a llwyddiant cyn diwedd mis Ebrill. CYKOHIBDD. Nos Fawrth, cynaliwyd cyngherdd amrywiaethol yn yr Assembly-room, er budd Owen Hughes, Groesffordd, yr hwn sydd yn analluog i ddilyn ei alwedigaeth er's misoedd lawer oherwydd aflechyd, gwasanaethwyd gan barty o Landinorwig, ac amryw o'r cantorion cartrefol. Cafwyd cyngherdd hwyliog, ac elw gweddol dda oddiwrtho.—Nos Wener, bu party Mr Evan Jones, Pen-y-groes, yn cyuorthwyo mewn cyngherdd yn Llanrwst. Da genym allu hysbysu iddynt gael derbyniad rhagorol, a ihoddi boddlonrwydd mawr i'r gynulleidfa barchus oedd yn bresenol.-Hefyd, bu y Parch David Jones, Gareg-ddu, yn Bettws-y- coed yr un noswaith, yn areithio ar Ddirwest." Offeiriad y plwyf yn y gadair. Cafwyd cyfarfod llwyddiannus yn mhob ystyr. COCOA-ROOM Y BLABNAU. I Yn gymaint a bod iechyd Mr David Roberts, arolygydd y sefydliad uchod, wedi gwaethygu llawer yn y misoedd diweddaf, bu orfod arno rhoddi ei le i fyny, ae mewn cyfarfod o'r pwyllgor a gynaliwyd yr wythnos ddiweddaf, etholwyd Miss Oxen, meith y diweddar Mr Griffith Owen, builder, Ffeatiniog, allan o 41 o ymgeiswyr. WYTHNOS DDIWYOIADOL YN NGHAPEL Y BEDIDD. I WYR. Cynhaliwyd moddion yn y capel uchod bob nos- waith yr wythnos ddiweddaf. Bu y Parch J. Williams, Rbyl, yn areithio ar Ddirwest nos Lun, a'f Parch Charles Davies, Lerpwl, yn pre- gethu y nosweithiau dilynol. Deallwn eu bod wedi cynyddu mewn rhif, a bod amryw wedi cael eu bydyddio. Y DDABLLENFA. Taa glo yn swyddfa y bwrdd lleol y mae llyfrau y ddarllenfa. Y mae amryw awgrymiadau yn cael eu crybwyll am dani. Rhai eisieu treio dyfod i rhyw delerau gyda chwmni y Cocca. room, ereiil eisieu el symud i Hen Ysgoldy Dolgareg- ddu. Credaf y byddai ei symud i'r Cocoa-room yn lleshad i'r naill a'r llall. Trueni fod yr ardal wedi bod mor ddifater gyda'r achos o'i gychwyn- iad. GOHESYDD.

DAMWAIN AR Y RHEILFFORDD YN NYFFRYN TAF. Foreu Sadwrn diweddaf cymerodd damwain le ar Reilffordd Dyffryn Taf. Trwy ryw ffordd an- esboniadwy rhedodd y gerbydreslythlrau i dren nwyddau, a dinystriwyd y peiriant yn nghyda'r tan. Ni dderbyniodd cerbydres y llythyrgodau lawer o niwed, ond cafodd gyriedydd y gerbydres arall a'r guard eu hareholl- yn dost. Ataliwyd trafnidiaeth am gryn amser oherwydd y ddam- wain.

KAY'S LINSEKD COMPOUND, a demulcent e pectorant for Cough and Colds. Sold by all Cheminte. Idlid. °°* KAY'S LINSEED COMPOUND.—Asthma and Bronchitis immediately relieved by it. Sold by Chemist9. A LOllING JOKE.—A proirinont physician said jok- iBgly to a lady patient wlo was complaining of her continued ill health, and of his inability to cure her, Try Dr. BMdsley'a AB iabilioua Pilla!" The lady took it in earnest and utud the Pills, from which she obtained permanent hCAlth. She now laughs at the doctor for his joke, bu', he is not so well pleased with it, as it cost him a gooc patient. SoldbyallCheuiiste in Boxes a* 13d. and "'8. 9d. Box sent post free on receipt of 15 or 35 stamps. Wm. Mather, Whole. sale Druggist, Manchester. a 24-1I