Y Genedl Gymreig

MARWOLAETH DRWY FRA.THIAD. Bu dyr.es o'r eaw Miry Louisa Jones, 43ain mlwydd oed, farw yr wythnos ddiweddaf yn 1St. Thomas' Hospital, Llundain, mewn canlyniad i frathiad a dderbyniodd gan gath.—Yn Manchester ddydd Sadwrn, cynhaliwyd trengholiad ar gorph bachgea chweoh oed, yr hwn a fu fatw mewn can- lyniad i frathiad a gafodd gan gi yn tuis Awat.

Y mae y sefyll allan ya myeg halam-weith. wyr Gvgledd Lloegr wedi terfynu. Ddoe aeth y gweithwyr at eu gorchwylion ar delerau y goa. t/ngiad. K Lladdwyd chwech o bersonau, a niweidiwyd banner cant mewn damwain gyda thram.car" gerllaw Naples ddoe. Cftfodd Miss Booth, ac ereill o aelodau Byddin Xachawdwriaeth, a garcharasid yn Switzerland, ell rhyddhau ddce (ddydd Llun). Aeth haiarn-weithwyr sir Fynwy a sirForganwg allan ar itrike ddoe (ddydd Llun). Y mae o ddeng mil i bymtheng mil o weithwyr yn segur.

CAM-GYEUr.DO CYMRO YNLERPWL Yr wythnos ddiweddaf cymerwyd dyn o'r enw Mr Henry Davies, i'r odalfa yn Ynys Manaw dan amgylchiadau ag sydd yn profl pa mor aityddus ydyw ambell heddgeidwad i gyflawni eu gorchwyl. ion. Ymddengys fod Davies, un boreu, wedi mynei i un o swyddfeydd y Bank of England ya Lerpwi, ao wedi gofyn am nifer o nodau deg.punt. Yn ddamweiniol, rhododd y olerc nodau ca-11 punt iddo, ac aeth Davies ymaith. Wedi cvrhaedd yr agerlong y bwriadai fyned gyda hi'i Ynys Manaw, fodd bynag, canfyddodd gaiigymeriad y clirc, ac yn ddiynidroi, gan nad allai fyned yn oj, anfonodd nodyn at oruchwyliwr yr nriaudy i ddyweyd am y poth. Wedi deall am y dygwydd. iad, gorchymynodd y gwr hwnw i'r awdurdodan gymerydy peth mewu llaw, ac onfonwyd pellebyr yn anog yr heddgeldwaid yu Ynys Minaw i g1- meryd Davies i'r ddalfa Felly fu, cymerwyd et i fyny, a dygwyd et ) n ol i Lorprl Ni raid dyweyd, fodct byuag, ddarfod iddo ddyfod yn rhydd mor gynted ag y gwrandawyd y tyiti^laethaa, ond credwn ei fod yn haeddu rhywbeth mwy narh dd- had am y driniaeth a gafodd.

"BCCHUPAIBA."—A new, '{!lick, cjinpleto enra for all urinary affections (smarting, fraqaeat or diiii :alt and kidney diae-mes. 4j. At drugiius London A^-saoy 01'. 1. KingEdwards-atroet. EPPS' COCOA.-NBIIDD AC ADLO.VOL—"DRWY gymhorth gwybodaeth (ryfiawn o'r dsddfaa natari.l sydd yn rheoii gweithrsdiadaa trcnliad bwyd a maith. Im.db a thrwy gymhwy.i?,d gafalaa 0 rinwoddan Cocoa pør a dehol?di?, r mai Mr E;ps wadi eyfl,,y.? i'n bwrdd boreufwyd ?diod f?thlawn a cbwaethw • dd:ohon em zw?red rh? hawer o BtiM trymioa oj<? wrth feddygou. Trwy ddofn)ddiad d)eth 0 r oy(r1" MyddMK) ymbarth, geUtr ya r?ddol d?ya y Cft? ,oddiad i sefyllfa y bydd ya alinog i WfthscfyU B?', taeddi&d at tBeehyj. M? caano^dd o ?ech?n dir fd-tidd yn ein hamgyloha, yu lurod i Ymoaod «,i1om^ lb byuar, y ?.ut? ?.. GJIwa oogoi U™?, 5?th {Mwol trwy E?we.n h?,M c:? „ diogel gyda t?d pur, a chyfM?Mi? wtdiei '????? yn briodoi. "-C.? &rvtce (fazctU. Gwnlir Jv1 drwy ei gYmY89u m.wn d17fr nen laothw "Ti (?erthirefmewnj)?4'e? yu urlig w„,j fel ? ?? J.? Epp. ?d Co, Ht.???,?C?'?''? L?odo3." ?nf.nthnr?r Londoa.' Gwneutfcnrnyr Kp W ia'u Ciioeola^ j, (u gwasanaeth prydaa^noi: ol08s     "ZS"" 3ir Co., ,?z, I n b7Wtj¡ oi ¡'o:uilo. I.

I YR YSGITEVAN. [GAN JOHN BKOWN.] Paham y mae y papyrau Bhyddfrydol mor ddystaw ar bwnc y Dadgyaylltiad yr wyth- nosauhynP Y mae teulu y "llan" yn fyw drwyddynt. Ceisir dadymchwel gosodiadau y Dadgysylltwyr,.neu yn hytrach eu "haeriadau," fel y gclwir hwy gan yr Eglwyswyr. Cyhoeddir prif erthyglau ar destyrmu fel y canlyn:—" Y Clerigwyr yn cael eu talu gan y Llywodraeth." Arncan yr ysgrif, bid sior, ydyw ceisio gwadu y peth. Hefyd, y mae Elis Wyn o Wyrfai yn traethu ei len ar "Y Mt-thodistiaid Calfiaaidd yn ou perthynas a'r TVladwriaeth." Ysgrifena yn gymedrol a boneddigaidd; yn wir, mae yr ymdreeh i fod felly i'w deimlo yn ei epistolau. Dyma frawddeg neu ddwy o'i eiddo:- Rhoddir iddynt [y Methodistiaid Calfinaidd] y fraint [sylwer ar y gair hwn] o ymgynull i addoli He nas gall neb eu haflonyddu yn ddi- gerydd." Gwncir øiwr. Ond i bwy y maent i ddiolch am y fraint" hon P Ai i'r offeiiiaid? Gellid mcddwl mai "hawl" pob dyn mown gwlad rydd ydyw cael ali heb ei aflonyddu. Ond rywfodd y mae hawliau Eglwys Loegr yn troi yn freintiau wrth eu cymhwyso at Ym- neiilduwyr. Ebai Elis Wyn ya mhellach: 01 oes i offeiriad y plwyf safle beth yn wahanol i bre- gothwr y capel [wele eto phrase awgrymiadol: pregcthwr y capel-mid gweicidog-nid bugail —ond "pregetbwr." I thank thee-- for teach- ing me that word. Mae bod yn "bregethwr" yn fwy na bod yn swyddog, ie, er i'r swyddog hwnw fod yn offeiriad y plwyf]. Ail-adroddaf y frawddeg gywrain hon: Ud oes i offeiriad y phvyf satle beth yn wahanol i bregethwr y capel yn ei berthynas k gweinyddiad priodas, ac a rheoleiddiad y festri, safle yn tardda o flaenoriaeth amser yw." Felly; dyna siarad plaen ar y mater. Nid cyfiawnder, nid teilyng- dod, nid dim byd ond "blaenoriacth amser hYOllnaeth-sydd yn rhoddi hawl i'r offeiriad lenwi ctdair y festri, &c. Wel, parcher henaint hyd y mae yn rbesymol g r.neyd hyny. Dichos. mai yr henaint yma sydd yn peri fod cadeiriau y festri mor eiddil a chraclyd mewn llawer man. Ydyw, y mae y peth yn hen, yn oed- ranus, ac, ?el y gobeithiwn, yn agos i Idiflariu, « Y mae Elis Wyn o Wyrfai yn dadgan y gwir, a'r holl wir, yn y frawddeg a genlyn:- Grad iol ymadawodd lluaws y Methodiaiiad o gyateddau yr Eglwys, a gadawsant hi yn wag, yn oer, a banner marw: colledwyd hi yn ddirfawr." • • Ymdacuodd ton o brudd-der dros y frawd- oliieth henlancyddol y dyddiau a basiodd pan ddarllenwyd mewn colofn neillduol yn y newyddiaduron fod Mr David Jenkins, Aber- ystwyth," wedi-priodi. Wrth gwrs, rhedai mcdd.vliau oyfeillion at y "golofn gref hono i sydd wedi dal pob ymosodiad Ciwpidyddol hyd yma yn ardderchog; nid amgeu-y Musical Bachelor sydd mor adoabydius dan yr enw "Mr David Jenkins." Ond ymgysured y frawdoliaeth henlancyddol, llawenhaed hofi ferched cerdd, nid efe ydyw yr un a groesodd y terfyu-gylch yr wythnos ddiweddaf, ond nn arall o'r un enw. Yr un pryd, na fyddwch ry sicr ar y ywnc. Gall y brawd anwyl drawagyweiria "-ar fyr rybudd. Nid ydyw Mr Homersham Cox yn credu mown towi a son.er fod dan gyfatfod cyhoeddus, 0 leiaf. wedi eu cynal i wrthdystio yn erbyn ei eiriau yo Llanidloes. Dywed fod yn dda. ganddo weled y mater yn cael sylw. Mewn cyfarfod yn Nolgellau, dywedid ei fod yn ddiffygiol mewn cydymde:mlad." Addefa ei fod Did oes ganddo y cydymdeimlad Ileisf ag anudoniaeth. Mao gair a ddywed am ffynonell y drwg hwn yo haeddu aylw. Nid ydyw yn bod yn mysg y dosbartbiadau ooethedig( educated classes); prin ydyw mewn cylchoedd masnachol. Bodola, meild efe, yo uiysg y bobl sydd yn Hebyg o anfon eu plant i'r ysgolion byrddol, a thybift nad yw yr hyn a ddysgir yn yr ysgolion hyn yn nglyn A rnoeasu yr hyn ydylaifod. O'ni r ,aii fy hun," meddai Mr Cox, "gwell srenyf i blontyn gael ei ddysgu am ddrygedd celwydd rag am hydred a lledred Ispahan, neu ddyddiad brwydr Blenheim." Yn awr, fel y gwelir, y mae Mr Cox wedi gwneyd dau beth: galw sylw at fodolaeth anudoniacth. a chy!eirio ci fys at y fan y dylid decbreu ei ddiwreiddio- yn yr ysgolion dyadiol, trwy roddi lie helaeth i ddysgu raoesao, M ar graph u pwysigrwydd geirwiredd, gouestrwydd, &a., ar feddyliau plant pin yn yr oedran mwyaf cymhwys i rUlerbyn argraphiadau. Onid yw yr awgryln yn un gwerth ei ystjried ? » • G welaf fod Diwygiwr" AT feusydd y Llan yn rhoJJi gwersi'w gyd-offeirlaid ar y modd gorea i gadw CvfatfodDiolchg&rweh am y Cynauuf. Dyma rai o'r cynghorion:-(I) Anfon post-card it yr holl blwyfolion i'w gwihodd i'r eyflrfad. W, d n myncd heibio iddynt ya barsoool i gxdirnhau y gwaboddiad. Rhoddir rheswm da dros hyn yn y sylw a ganlyn "Credwn ni ai pei.!h. perchir yr offoiriai 1 y dyddiau hyn o'lerwyild ea dfiy(b-liol,leb, tic nid oberwydd eu Owneir vn sicr, ond er mor syrnl yr ym- ddengys y i,,os ldi&A ychydig rywfodd sydd 3 n ei (tredu yma, ferol. Y mac y fath swyn mewn st',ie. onil ces ? Wei, y pwnc neeaf ydyw ciel gwasinacth llwyddiannus. Eawir diu beth tuag at hyn: (I) Canu yr emya "1'r Arglwydd It byn: (1) Canu yar r =eu 7 eyfalfod, a Cenwch lafar clod" ar ddechren y cyfarfod, a chofio ei chaou ar yr "Hen Ganfed." Y mae hyn yn dra phwysig, er mwyn i'r dyeithrisid deimlo yn gartrcfol ar nnwaith. Y mae pawb yn mediu yr Hen Ganfed," a bydd gwaith yr Ymneilldnwr fyddo wedi d'od i'r eglwys ar wahoddiad y person yn clywed y don hon yn ddigon i bed iddo anghofio mai nid yn y capel y mae. Awgrym pur dda eto. Yn mhellach traotba y "Diwygiwr" hwn yn ddoni-I r I pwys o ddarllen y gwasauaeth yn dda ac effeithiol. Dywed mai nid darllen yn nchel, yn dyrfus, gyda rhyw don gron ydyw darllen yn dda. Eithaf gwir. Dylai y pwno yma gael sylw tnanwl ein gwyr cyhoeddus, yn bregethwyr ac offeiriaid. Ychydig mewn cymhariaeth sydd yn ddarllenwyr cyhoeddus da, a'r canlyniad ydyw fod y rhan yma o'r gwasanaeth yn derbyn cam. Gobeitbia y bydd i ytnadroddion terfynol y "Diwygiwr ncbod adseinio yn nghlustiau y rhai y perthyn iddynt eu gwrandaw—" Defnyddioldeb gyda'r gwaitb, ac nid ffraethineb ya y drawing-room ae ar y bwrdd, sydd yn talu. Ymddibyna ljwydd- ant yr Eglwys ar ddefnydiioldeb ei gweinidog- ion." • Mae pobl dda Nantmor, Beddgelert, yn man- teisio ar bresenoldeb y Barnwr Watkin Wil- liams yn eu plith. Erys y boneddwr a'i deulu yn Neuadd Dolfriog. Yn ddiweddar catwyl cyngherdd dylanwadol yn Peniel, Namorydd yn arwain a'r Barnwr Williams yn llywyddu. Yn ei gymeriadolywydd gwnaeth y barnwr ar- aeth, wrth gwTS,ao ymddengys mai ei phrif bwynt oedd dangos gogoniant y Saesoneg a chlodfori gorchestion y Saeson. Ar ei ol cododd Glas- lyn, a thraddododd aracth fflamllyd ar Gadr wraeth yr iaith Gymraeg." Da iawn. Yn mhob gwlad y megir glew," ynta ? "Berry" y.lyw enw y crogwr newydd; swnia yn well na Marwood. Dywedir ei fod yn gwabaniacchu oddi wrth ei ragflaenydd mewn un petb, o leiif, yn nglyn a'i orehwyl- defnyddia raff sidan. Ond crogi a wna hono feI y lIall. Etoymae rbywbetb. yn awgrym- iadol yn y ffaith, os ffaith hefyd,-rhaff sidan. Tuedd amlwg yr oes hon ydyw refmio pethau. Daw crogi yn y man yn un o'r fine arts. Ond yr wyf braidd yn meddwl, Mr Gol., fod hon yn hen ddyfais. Oni wyddoch am y bobl hyny sydd bob amser yn gwenn yn eich gwyneb; eu geiriau yn Ilyfu a melfedaidd, ond ynmajiteisio ar hyny, wedi yr eloch ymaith, i geisio eich ni- woiiio ya mhob dull a modd. Oes, oes, y mae llawer, o ran hyny, yn fedrus ddigon i grogi eu cyd-ddyoion, mewn ystyp foesol, gyda rhaff sidan. • • Y mae lodes ieuanc, dwy ar bymtheg oed, yn arddel yr eaw persain Myfanwy, wedi dechreu darlithio ar y testyn, Beirdd a Barddoniaeth fy Ngwlad." Naddiystyredneb ei hieuenctyd. Y mae i'r ddarlith air da gan y sawl fu yn ei gwrandaw. Deillia y Myfanwy hon, nid o Gastell Dinas Bran, ond o ardal Pont-y-pridd. • • "Darganfyddiad diweddaraf y Gymdeithas Brydeinig," ebai yr Amseroedd, ydyw y medr merched fod yn ddystaw." Wel, dylid bod yn ddiolchgar am drugareddau bychain. Y mae deall fod y rhyw yn medru bod yn ddystaw yn llawer o gysur i ambell un, ond y mae yr adeg y bydd iddynt ddewis gwneyd hyny yn aros yn mhlygion cudd y dyfodol, ac, yn ol pob tebyg, yno y bydd. Gwnaed cyfeiriadau dro yn ol, yn yr Ys- repan," at drigfod ddyrchafedig Gwilym Le[- pwl. Yn mysg y rhai a fu y" esgyn iddi yn ?ddiweddar yr oedd Bhi6iartap Gwilym, &e fel y caolyn y cyfarchodd fardd yr uchel- derau: Ni wnei sylw o'r un seler,-gwr wyt GSr oes mewn ucheldor, A bod yn d'weld dy bader Ar y ailff, ya nghwr y ser. I le brat y'th ddyrchafwyd,—a difyr Yw defod dy groaglwyd; E geir naws aweDgar nwyd Yn y dalaeth Mae d'aelwyd. Eiddilyn meddyliol -grea englyn Dan gionglwyd mor farddol, Yn bur ddi-stwr daw bardd y tt61 I nM arwr baxdd cadeiriol. Gwilym a'i wraig hael, mor rydd-eu gwelir, Dwy galon ddihyabydd; Yn ddiau, fidl ferch ddi-ffydd, Na phrioda 11 phrydydd. Yr awen hael sy'n rhoi nef,—wir oleu Ar aelwyd eich caitref; A diddig iawn, rhaid addef, Mwynhau gwraig mae. awen gref. # Un o'r go!ygfeydd' fydd yn ysgafnhau fy ysbryd fwyaf ar brydian fydd gweled rhyw anelwig ddefnydd" o ohebydd" yn ym- orfoleddu yn ei lwyddiant yn oael y gair olaf gyda gwrthwynebydd. Ymddengys fod beu- dith felly wedi syrthio i arffed gohebydd Llan- y-ddol (nid llenyddol, ;Mr Cysodydd), yn ddiweddar. Clywoh, irewa difrif, fel y mae yr atom hwn yn ymysgwyd" Mae yn wir ddrwg fod gwla ac yn fawaiddo ran ei iechyd. Os yw yn dyoddef o dan effeithiau y pills a roddais iddo, y peth goreu a all wneyd yw myned i Lanwrtyd. Bled ef yn mlaen, nes gorpben yr hyn sydd ganddo i'w ddyweyd o blaid ei sect, ao yna fe ddeuaf finau gyda matchen, a rhoddaf ei fwdwl gwair a'i sofligydyn wenfflam." Wel, nid dyna y tro cyntaf i blentyn roddi tie o wair ar diu Dylid cadw matches aHan o gyrhaedd plant. Mae yn debyg fod matches hya yn perthyn i'r nuth hwnw syd yn goleue ar y blwch yn unig (lioht on the box). Yr un pryd, byddai yn ddrwg genyf weled y newyddiadur psrehns hwnw-Y Llan-ya oael ei ddarostwng gan rhyw blant direidus fel hyn i fod yn flwch matches, Yr wyf yn sylwi gyda graddau 8 bryder fod fy nghydymaith gohebyddol, Andronicus —wedi myned dipyn yn ll&o yn ei syniadau ar foosoldeb yn ei lithoedd diweddar. Gwel- wyd ef yn dadleu yn ddoniol dros y "ffair wen" a'r raffles, gan ddyweyd mai rhywbeth tebyg i fwrw ooelbren" oedd y cyfanl Ar ol hyn, bu yn taflu ei ddylanwad o blaid ohwareu billiards, end nid wyf yn cofio iddo ddyweyd fod hyny o dan yr Hfin Oruchwyliaeth, Modd.bynag, yn ei lith ddiweddaf ol), ceir arwyddion ei fod yn dechteu troi yu ol igyfeiriad manyldar a deddf- oldeb. Ynagymera a rhoddi gwers i bregeth- wyr am gymeryd mantais, arnbtll WI»ich, ar y "treu" i fyned i'w cyheeddiadau ar foreu Sul. Bafflio sydd Ysgrythyrol chwareu billiards sydd anrhydeddna, ond myned i gyhoeddiad ar foreu Sul, a hyny II Yn y Tren," sydd ymddygiad anfoesol, medd An- dronicus. Difrif ydyw gweled gwr mor eang -gwr sydd yn tafiu ei aden gysgodol dros d iifyrion yr oell sydd yn codi-yn myned yn y diwédd i ddegymu y mintys a'r anis." Mae arnaf ofn fod y creadur serchus yn cael ei gipio weithiau gan ei ddawa nes methuohono a throi yr ager ymaith mewn pryd i allu stopio yn yr orsaf hono sydd ar y main line i bob diwygiad. Cysondeb. Y dydd o'r blaen oefais y pleser, am y waith gyntaf, o yagwyd llaw gyda'r gwr medrus a adwaeuir fel Gohebydd Lerpwl." Y mae efe, fel y oydnebydd llu o ddarllenwyr, ya un o an- hebgoriou y fienedi. Y mae ei lythyrau bob amser yn flasus, ae wedi. eu hysgrifeau mewn Cymraeg rhagorol. 0 ran ei ymddangosiad, y mae yn ddyu [Yn araf, Mr Brown; bydd yn ddigon buan i roddi desgrifiad o allanol- ion" ein gohebydd, megys lliw ei wallt, ffurf ei wynab, hy.1 ei farf, &c., pat fydl wedi gwneyd rhyw drosedd.-GOL.] • • Y mao golygydd yr Amseroedd o'r diwedd wedi cael cvfl; rhagarol i wthio ei waewtlon drwy gysylltiadau llurjg ddysglier Deon Bangor. iBoth amser yn 01 bu y Deon ya traethu ei Jèu ar gymeriad da y Oymry, a hyny yn nglyn a gwaith Cymdeithas yr Ysgolion Couellaethoi." Myn y Deon fod y gymdeithas hon wedi gwneyd lies auhygoel i Oymm mewn ystyr cr.^fyddol, ao y buasai yr hen ddiwygwyr -Uriffith Jones. Ilanddowror, a Charles o'r Bala-yn sicr o'i phlaidir. Dim o'r fath, ebai yr Amseroedd. Amoan mawt y Gymdeithas I i lJelJedlaethJl ydyw proselytio: nid cyf- j run addysg grefyddol ? Beiblttidd, ond dysgu egwyddorion yr Eglwys Sefydledig" i'r tlodion. i'r amcan hwn y cafodd ei sefydlu yn 1811, a dyna a wna o hyny hyd yn awr. Er fod y Gymdeithas Ysgolion Frytana-dd a Thramor ar y maes o'i blaen, ao yn cyfranu addysg grefyddol syml, rhaid oedd cael y Gym- deithas Genedlaethol ar ei thraws, er mwyn i'r tlodion ddysgu y "Cateoism." Hyn sydd bwysig. Ac y mae yr ail gwestiwn yn y Catec- ism yn gosod plant Ymneilldnwyr dan yr angenrheidrwydd i draethu anwiredd noeth. Adroddir yr hanesyn canlynol i ddangos hyny:— Corus iawn geaym yr ymddyddan canlynol o eiddo y diweddar Birch Edward Edward?, periglor Penegoes-gwr rmiawn, ac o fuohedd ddifrycheu- lyd-I bachgen bychau o'r enw Daniel Jones, ar y ffordd nnwaithDaniel, i ba yegol yr wyt ti yn my eel yn awr P" "I ysgol yr Ysgoldy, syr "Wyt tlyrf dlegu" Cateclsm 7no P" Ydwyf, syr." "Afedrieiddyweydwrthyffl?" "Modi. at, ayr." II Pa beth Y" d7 enw diP" II Daniel, syr." Pwy a roddes yr enw hwnw arnat ti ? Fy ahadau bedydd a'm mamau bedydd, wrth fy medyddio; pan y'm gwnaethwyd yn aelod i Grift, YD blentyn i Dduw, 6e yn etifedd te,rn6S uefoedd." I ba le y bydd dy rieni ya myned ar y Sabbotb, ?ania)P" "I'r capel, ayr." "Oedd genyt ti dadau bedydd a mamau bedydd wrth dy fedyddio, Daniel P" "Nac oedd, syr." "Butmaodyrieni di yn dy adael di i fyned ft ysgol ynte i ddysgu dytceyd celtcydd, Daniel f" Dyna Iaith offeiriad, a thaid i ni addet ei fod yn nes i'w lo nWr Deon yn y mater hwn. A yr ysgrifenydd rhagddo i ddynoethi y "Gymdeithas" hon fel y mae wedi, ac yn parhau-i fod yn offerya proselytiseth: Rhaid i bob pupil teacher yn yr Yagolion Genedl- aethol wildu ei gyfeillion a throi yn Eglwyswr. Y mae hwn yn fater sydd yn pryanr ddyfod i bwynt. -Rhaid hefyd i bob un a elo i goleg ath- rawol Eglwysig newid ei bobl, ao efallai fyned dan driniaethau dyn fel Mr Boucher. Ni fynem daro dyn ar lawr ond yr oedd elfenau parat erlldiwr ynddo ef. ovi ir iddo fethu gortodi bachgea o'r diwedd i gymeryd el ail-fedyddio, ac i hyny droi yn ddinystr iddo; ond addefai ef ei hun ei fod etses wedi garfodi dau-ar-bymtheg i wneyd hyny. Ni feddyliai Mr Boucbe a'i gyffelyb, ddim o hyn —gorfodi bachgen diniwed i wadu crefydd ei dadau a chymeryd ei ail-fedyddio. Nid yw morthwjlllasmithyn gwybod dim odd! w th yr ergyd a rydd i ben bys, ond gwpry bys, er hyny. Ac wedi dyfod drwy y coleg, a'i osod mewn ysgol genedlaethol, nid yw athraw o'r dosbaith blaenaf 10 ddim byd end" orgsn-griader" i'r peracn. Son am grefydd! Nid yw y Gyrnde.'thas Geuedl- aethol ond poenydfa ac offeryn proselytiaeth drwyddi draw. Y mae hwn yn bwno teilwng iawn o ym- chwiliad, ao nid oes un adeg fwy priodol i wneyd hyny na'r un bresenol. • Mewn adroddiad o gladdedigaeth, yr hwn a ymddangosodd mewn cyfoesolyn yr wythnos ddiweddaf,ceir y frawddeg hynod a chyffrous a j ganlyn:—" Gweinyddwyd y gwasanaeth ang- euol gaa y Parch R. Jone3. It • Yr wyf yn sylwi, gyda dyddordeb, fod fy ngyfaill talentog Alawn "wedimyn'd." Wel, I I Iwo dda iddo ef a'i briod. Mewn canlyniad i'r newid byd ymedy y brawd o Llanfair- feohan, i ymsefydlu yn ei hen gartref, Edeyrn. Ymddengys fod eich adolygiad, Mr Gol., ar lyfryn S. Is., yr hwn a gyfenwir yn Hunan- amddiffyniad, wedi gyru yr hen frawd caruaidd i dymher ddrwg. Nid ydyw efe yn gallu dy- gymod Si dim 5 n y ffordd yna, os na fydd can felused a sugar candy. Ond yr hyn a'i cynhyrf- odd benaf, gallem feddwl, ydoedd gweled y Dryck yn codi yr "adolygiad" i'w golofnau. Ni ddywedodd air am dano ar ol iddo ym- ddangos yn y Genedl, ond wedi ei weled yn y Drych draohefo, methodd jr hen ivr a dal. Rhaid mai cenfigeu oedd dan wraidd y cyfan! Yr hen stori, ynte P Geilw ef y sylw yn -I feirniadaeth dduwiol." Camgymeriad Mawr oedd cysylltu duwioldeb A dim o eiddo S. B. Teimla yn ddwys iawn, hefyd, am i chwi aw- grymu mai un 0 arwyddion henaint oedd ym- ddangosiad ei lyfr. Dear me, y mao yn flho- gellu y sylw yea. Dywed i'r Drych gyhoeddi eifod yn ei dotage er's ugain mlynedd yn ol, a syna ei fQd yn cael ei adaol cyhyd i ddotian. Wel, ydyw, y mae braidd yn od But y mae am- bell unyn cael ei arbed cyhyd. Rhyfedd amynedd" y w yr uuig res win am hyn. • Dymunaf gydnabod derbyniad nodiadau," mewn rhyddiaith a chin oddi wrth y goheb- wyr a ganlyn:—Emwnt, Neifion, Breuddwyd^| iwr, Huw Morus, Gwilym Lorpwl, D. T., As- iedydd, &e. Diolch i'r cyfeillion hyn am eu cynorthwy. • • Do, bu y Parch D. S. Davies, Bangor, yn mysg ereill, yn cadw cyfarfod pregethn yn Salem, Caernarfon, lie y gweinidogaetha y Parch Herber Evans. Nid rhyfedd, gan hyny, fod y Celt, yr wythnos ddiweddaf, wedi myned i hwyl orfoleddus wrth son am y tangnefedd," "y tawelwch," a'r ffrwyth- au da sydd yn eglwys SpAem. Yno y mae y gweinidog a'r diaeoaiaid mewn cydgord hyf- ryd, a'r naill a'r llall yn parehu iawnderau y gynulleidfa, yn enwedig wrth ddewis gwyr i ddyfod i'r cyfarfod pregethu. 0 1 y mae Salem yn Ue dedwydd yn awr. Haws yw pregethu na pheidio yno. Polly yn wir. Ad.. l wt. yn canu yn y cyrddau hyn; ond bellach, meddai y Celt, y mae y oantorion yn dechren britho." Y tugel a wnaeth hyn, a rhyfedd yw yn ein golwg ni.

CYFARFOD OHWARTERUL BEDYDD- WfR ARFONI Cynhaliwyd y cwrdd uchod ya Nghonwy ddydd I&u, Medi 27aiu. Yn y gynadledd am ddeJl o'r g!och pandeifynwyd, yn 1,-Bod y bNdyr W. G. Owen, Peu-y-groes, a 9,. Jones,Uauaelhaiaru, ya cael eu cydnabod yn bregethwyr rheolaidd yn ein Cymanfa. 2. Kin bod yn rhoddi heibio, am y pre- senol, y casgliad O/manfaol blynyddol it ddyled ein capeli. 3. Ein bod yn anog eglwysi y Gymanfa i gydymdelmlo a'r achosion gweiniaid yn y Groes. Ion a Pisgah, drwy ganiatau i'w gweinidogion fyned yito am Sabbath yn rhad y flwyddyn Gym. anfaol hon; Pisgah a'r Groeslon I anfon i ymofyn am danynt, a dwyn treulion en train. 4. Bod y brodyr 0. Davies, Robert Jones, J. D. Hughes, Tal-y-aarn; a Richard Williams, Gam, yn cael eu dewis yn bwyllgor i gydweithredu i'r eglwysi yn Pisgah a'r Groeslon gyda golwg ar gael gweinidog yno. 5. Foddymuniad ar i'r brodyr J. Spintiier James, M.A., a W. Edwards, Llandudno, gydag ysgriienydd a ohadeirydd y Gymanfa, i gyfarfod Mr H. Baynea yu y Gynadiedd Genadol yu Rhyl, ar yr 16eg o Hydref. 6. Bin bod yn tier anog yr eglwysi i gyfracu yn deilwng a phrydlsn at dry. sorfa goffadwriaethol y diweddar a'r anwyl Dr. Jones, LlaBgollen. Yr atian i'w hanfon o hyn i'r Nadolig nesaf i'r trysorydd, Ur H. Jones, chemiat, Llangollen. 7. Bod y Brawd Robert Jones, Llan. llyfni, i bregethu ya y Cwrdd Chwatterol nesif ar Yr Achos Oenadol at hawliau," Piegethwyd am ddau o'r gloch gan Dan Davies ar y pwnc, "Llawenydd Ysbrydol" (ac anogwyd y btawd i argraphuy bregeth yn y Great), a Bobsrt Jones; ac am chwech o'r gloch gan J. S. James, 11 A., so 0. Davies. Dechreuwyd yr oedfaon Ran W. Evaas, Porthmadog, a J. K., Oonwy. Pregeth- wyd hefyd nos Ferchor gan D. Daviea a J. Thomas. Oafwyd cyfarfod cysurus a dymunol. Ein gweddi yw ar fad beadith lawer yn ei ddilyn. J. G. Joxss, Ysjj. I

TORI I MEWN I YSTAFELL-WELY I HEDDGEIDWAD- Cyfliwnwyd cyfrea o dy-doriadau yn Leicester yn forcu ddydd Sul diweddaf, ac yn flodus, yn y pummed ty lie y torwyd iddo, aeth y ty ciorwr i mewn i jsUlell-wely heddgeidwad o'r enw Dolney. Cdnfis Dolney rylwna yn yr ystafell, a neidicdi o'i wel; ond rhedodd y ty-dorwr i lawr y grieiau a thrwy y ffenestr allau. Aeth y swyddog ar ei ol yn ei gr-s, a tbrwy lefaingallodd dynu sylw hedd- geidwaid ereill, y rhai a redasant ar ei ol ac a'i (ialia"ant. Rhoddodd y dyn yr enw o Thomas Cummia^s, a dyweSal iddo gael ei ryddhau o gar. char Mauehester, lie y careharwyd ef am gyffelyb drosedd.

As a aafe, peraatnent a 1 W&mlllts<1 onre Sorofala, Scurvy, Bad Legøt Skbt and lood DiieaM anl Sores of &a kiadi, we oan with uoatutsocn l. tvju. mitid CLABKI WORLD-FAMED BLOOD MIXICBS lo'd by Çb1 niste «?«/»«««,

I CAERNARFON. Yn "gbylartod y bwrdd 1sg01 nos Lnn pas iw d penderfyniad yn erfyn ar y clngbor trefof Bwrdd Ysgol Llaniug gymeryd i lyny later yr elusmau Ileal at ddybenion addysgol. Dydd ItU tesaf ymunir mewn glam btiodas ddau sydd yn hanu o han deutuce id hynat y dret. Oeir adroddiad llawn o'r amgylchiad yn y North Walet Sxpren y noson hono. LLWYDDJANT.—Dywenydd genym ddeall fod Mr John E. Hughes, mab i Mr E. Hughes, masnach- ydd, Bangor-street, wedi enill exhibition 0 15p yn Ngholeg Aberystwyth. DARLITEt.-Nos Luo, traddodwyd darlith yn nghapel y Wes'eyaid Scisaig, Castle-ttreet, gan y Parch James Yeamea, Nottingham, ar y penawd, "Eaghreiphtiau o wir ddewrder." Yr oedd y  mynediad i mewn yn Ihad.  DRYLLIAD LLONO 0 GAESNABFOV.—Aeth 1f y- < gwner William ?Tm?, petthynol i'r dret hon, ?n ddryllian gerllaw Bangor, swyddDown, Iwerddon, yr wythuoa ddiweddaf. Yn nodus, ni chollwyd un o'r dwylaw. DIWEDDAR Ma JOHN JONKS, NEW-STSSET — Yn y bregeth a draddododd y Parch O. Edwards, B.A., yn nghapel £ eisnig Oastle-fquare nos Sal diweddaf, gwnaeth amryw gyfeiriadau at y di- weddar Mr John Jones fel dyn, fel Crietion, ac fel blaenor ffyddlawn a gofalus. DARHITU GAV LLBW LLWTPO.—Diau y bydd yn ddywenydd gan luoedd fod yr enwog Low Llwyfo yn bwriadu traddodi darlith yn y Guild Ball y 25ain cyfisol, ar deatyn newydd, ond tra dyddorol i bob lienor a bardd Oymreig, set yw hwnw—" Y Naw Awen." Y COLEQ I OGLEDD CYMRV.—Ymgyfarfyddodd Pwyllgor Lleol Oaernarfon nos Iau, achyflwynwyd pleidlais o ddiolchgirwch yn unfrydol i'r Parch E. Herber Evaus am y dull medrus yn mha un y dad- leuodd hawliau tief Caernarfon gerbron y cylialer. eddwyr. Yn yr achos pwysig hwn nid yw Mr Herber Evans wedi arbed na thraul nac amser, ac ymia yr holl dret o dan rwy man neillduol id-lo am ei wasaiaeth. LLTS YR YNADON BWRDEISIJL.—Dydd Llun, gerbron y maer (Mr G. B. Hees), Mr Walter HaghM, "Mr L. Lewis, c?huddwyd David Dan' el, llifiwr, o fod yn feddw an afreou8 ar y 21aincy- flaol. Dirwywyd ef i 2s 6e a'r costau. Eto, Ellon Roberts, am yr un trosedd, ar yr 22Mn oyfi-ol, a ddirwywyd i 5s alr costau.-Oyhuddwyd Adolphus Dovell o atal trafaidiaeth drwy adael gi iiiding machine ar yr hrol yn Castle-ditch. Profwyd y cyhuddiad gan heddgeidwad Rhif 39. Dirwywyd ef i Is.—Cjnfatiwyd bii.ixrd licenst i William Williams, Northgate-street. DAMWAIN —Oddeutu chwech o'r gloch boreu ddydd Mawith, dygwyddodd damwain ddif- rifol yn y gwaith nwy. Ymddengys fed Owen Lewis a Richard raniel, Glan-y-mor, yn adgy- weirlo y retort house, gyda nifer ereill o weithwyr, pan y torodd yr astell ar yr hon y safent ac y cwympasent o uchder mawr i ganol ceryg. Gal- wyd Dr W. J. Williams i'r fan, ac yn ddiweddar- ach eytrudwyd yr anffodusion i'w presn-iflfeydd. Anafwyd y blaenaf, yr hwn sydd mewn gwth o oedran, ya bur dost, ond yn ffodus gallodd y diweddaf ddiane heb gyfaifad a niweidiau o natar ddifrifol. BODDIAD LLINRWR IBUASC o BoxT-VEwrnD.—Yr wythnos ddiweddaf, fel yr oedd Moses Thomas Williams, mab i Mr Thomas Williams, Tyddyn Pandy, Bontuewydd, ger y dref hon, yn gwneyd ei orcbwyl ar bowsprit y smack GharUsfi Gaeruarfo J, yn Newrose, syrthiodd yn ddamweiniol i'r mor, a boddoddcyn ygallwyd estynunrhyw gytoithwy iddo. Canfyddwyd ei gorph y diwruod canlynol, a deuwyd ag et adref i'w gladdu. Ei oedran ydoodd oddeutu 17 znlwydd. Llywyddjr y Charles gan Cadben Evai Roberts, o'r dref hon, ac yr "edd ar fordaith o Gaernarfon iNewross. Y PIWBDDAR FANCY PAIB A'B "CARNARVON INSTITOTS."—Noalau cyn y diweddaf cyfarfyddodd y pwyllgor gweithiol yn y Guild Hall, pryd yr oedl yn bresenol y maar (Mr G. R. Bees) yn llywyddu, yr Henadur L. Lewie,Mri J. Menziee, R. J. Davids, O.E. W. Lloyd Griffiths, Bodafon; J. Griffitb, Badlondeb J. Edmunds, Seiont Mills W. Farren; J. Evans, Caellenur; David Thomas, Henwaliau J. S. Kirk; John Jones, Castle- square; R. Owalt, Garnons-street; W. Morgan, B.A., &3. Darllenodd yr ysgrifenydd mygedol adroddiad o'r derbyniadau a'r treulian, pa rai a archwiliwyd gan Mri L. Lewis a J. Menzics. Cyfeiriodd Mr Lewis at wassnaeth y boneddigeaas oeddyntwedi gweithio gydag ewyllys a liwyddiant oedd yn gwneyd y diet yn ddyledus iddynt. Cynygiwyi pleidlais o ddiolchgarwch gau Mr Lewis, yn cael ei eilio gan y maer, i'r boneddigesau oeddynt wedi cymeryd stalls. Cynygiwyd pleidlais o ddiolchgarwch gan Mr Menzles, yn ciel ei eilio gan Mr J. Edmunds, i Mr J. H. Thomas, yr ysgrif- enydd, Mr R. J. Davids, Mr Wynne, Captain Bowley, Mr 0. H. Bees, a boneddigion ereill oeddy," wedi rhoddi eu gwasanaeth 41dalr symud- iad uchod. Mawr ganmolwyd gwasanaeth Mr J. H. Thomas gan Mr R. J. Davids, yr hwn a ddywodai fod pob peth wedi myned yn mlaen yn Uwyddiannus mewn canlyniad. Ffnrflodd pwyll- gor y ffair ei hun J n bwyllgor adeilado, a tbyawyd mesurau er cario allan yr amcan. Y BWRDD IECHYD.—Oynhaliwyd cyfarfod misol y bwrdd uchod ddydd Sadwrn, pryd yr oedd yn bresesol-Mit John Thomas (cadeirydd), J. Meozies, John Jones, Thomas Hughes (Bettws Garmon), William Jones (Pen-y-groes), David Jones (Wernoleu), W. A. Darbishire, John Thomas (Clynnog), O. O. Robeits, Lewis Hughes, Henry Williams, E. H. Owen, Dr Kirk, a'r Parch Rees Jones.—Darllenwyd cofnodion Pwyllgor Plwyfol Dyffryn NantUe, ac ar gynygiad Mr J. Men- zies pasiwyd eu bod i wneyd cais am fenthyciad o 5500p oddi ar Fwrdd y T lywodraeth Leol, tuagat gario yn mlaen y gwaith dwfr, & it in ddengj s ddarfod 1'r bwrdd hwn amser yn ol basio pe-iderfyniad i anfon at Fwrdd y Llywodraeth Leol i ofyn am awdurdod ychwanegol i'w dwylaw i ymwneyd a lladd-dai. Ysgrifesai y bwrdd hwnw yn awr i hysbysu nad oeddynt yu arferol o roddi awdurdcd ychwanegolyn nwylaw byrddau iechydol i ymwneyd a lladd-dai, ond mewn achosion neillduol. fagrifenodd Mr '.Lyade, y peiriannydd, i hysbysu y byddai 2000p yn ddi gonol i ofyn am danynt ya bresenol tuagat gario yn mlaen walth dwfr, &0., Llanfair-is-gaer. Y Parch Bees Jones a gynygiodd eu bod i ofyn am y swmhwagan Fwrdd y Llywodraeth Leol. Hil iwyd y cynygiad gan Mr 0 0. Rsberte, aphasiwyd ef. Adroddai yr arolygydd (Mr T. Lloyd Jones), fod prinder dwfr ya ardal Cae Athraw. Agorwyd ceiaiadau am suddo shaft yn Brynsiencyn, a der- byniwyd yr leaf ei br's, aef Hugh Roberts, Bryn- siencyn. LLYS YR YNADO# BIROL.-Dydd Sadwm, ger bron Cadben W-nn Griffith (cadeirydd), Dr Taylor Morgan, Mr J. Menaies, a Ur W. Dew, cyhuddwyd Johu WillUm Owen 8e Isaac Davies o drespasu as dir Mr Assheton Smith, mewn ym. chwil am helwriaeth. Cyhuddwyd y diweddaf yn mhellach o roddi enw anghywir i'r heddgeid- waid. Erlynid gan Mr Ailanson. Heddgeidwad Hugh Griffith, Ebenezer, a dystiai ei fod ar y 3yda cynflsol yn myned i gyfeiriad Penisa'rwaen, achyrhaeddodd Groeslon-y-celya oddeutu un-ar. ddeg yn y boreu. Gwelodd y ddau garcharor, gyda dau gi i'w canlyn, yn y caeaa peithynol i fterm o'r enw Baarth Clytiau. Yr oadd y car- charorion wedi gadael y Uwybr troed a arweiniti drwy y caeau hyn. Aethant wedi hyn ar dir fferm Tal-y waenydd, peithynol i Mr Asibeton Smith, a cbanlynwyd hwy gan y tyst. Nid oedd llwybr drwy y caeau hyn, a dechreuodd y ddau garcharor at ygorc?wyl o hela, gan gloddio i dwll cwningen Pan wnatth y tyst el ymddango81a1, dechreuodd y carcharor Davies ddianc ymaith, ond daliwyd cf. a phan otynwyd ei enw, cyfeiriodd ei hun fel Joha Williams, Garth. y- foel, ac hysbysodd mai enw ei dad ydoedd John Williams. Ycbydig ddiwrnodau wedi hyn canfyddodd y tyst ei fod wedi dyweyd oelwydd, a chyfarfyddodd ef ar y ffordd a gofynodd iddo beth ydoedd ei enw y diwrnod hwnw," pan yr atebodd mai Isaac Davirs. Paa gyhuddwyd y carcharor arall o'r trosetd, dy- wedodd fod yn rhaid iddo wneyd rhywbeth tuagat ei gynhaliaeth. Dirwywyd J. W Owen i 2p; tie Isaac Davies i 5s am herwbela, a 10-i a'r costau am roddi enw anghywir. Cynghorai y faine y diwedda', yr hwn oedd fachgen ieuanc, i beidio oymecyd el arwain all ddyn o'r fath egydoeid y carcharor Owen, neu buasai yn sicr o arwain ei hua i ychwaneg o helbalon.—Cyhuddwyd Mii Owen a Jones, Tudor State Worki, Groeslon, o gymeryd dm fachgen byeban, o'r enw t Wil ltaas a Griffith Eva-is, i'w gwasanaeth heb e'erbau tyst s^sgrif oddi wrth y swyddog meddygol. Oy- huddwyd y diff/nyddion yn mhellach o gymeryd j bachgen o'r enw Evan Roberts. dan ced, iw gww. anaeth am fwy na saith diwrnod heb gael tyst- yogrif gan fcddyg y dosb?rth. Erlyuid gen Maj ?r Roe, H.M. uspector of Factories. Adde'ai y diffynyddlon eu heuogrwydd, a dirwywyd hwy 1 2p 6J.—Jane Davies a gyhuddai Margaret Max- wel Bryngro, Llaniug, o'i bygwth. Rhwjmfjd hi i gadw'r heddwch am chwo mis yn y SWill o lfu.

n rierpwl,yrwythnoo cyn ydùiwc Jdd,CYhlldd.¡ wya Mr it Stauntm, p.rc'eno y Uestr loa i, yn I BghyiaJcbnChiiBthB, ef)lywydd amniea i of. I.W.i gofymon y "Merchant Shippieg Act. Oododd y cyhuddiadau mewn canlyniad i farwol aeth nifer o'r dwylaw tra ar mor, ac yn herwydd j gwaith y cadben yn gwrt' od cofrestru Y s>we>th- ledladau a'r gwir ddygw/ddladau lD flog VQÅ.

DYGWYDDIAD DTCHRYNLLYD YN NGWBECSALF. LLOSGI TRA. DIN DDYLANWAD DIODYDD MEDDWOL. N08 8adwrn cytnerodd marwolaeth ddychrynllyd 10 yn Ngwrecøam. Ymddengys i ffrwgwd ym- godi rhwng dyn o'r enw William Formetone a'i wraig, ac iddo ef droi y ddynes yn nghyda'i thri phlentyn allan o'r ty. Tra yr oedd y wraig yn ceisio heddgeidwad, ymddengys i'r gwr, yr hwa oedd dan ddylanwad diodydd meddwol ar y pryd, fynedi FYUY Y gfibiau, gyda lamp yn ei law. Wrth ddychwelydi lawr tripiodd ei droed, a syrthiodd yntau i lawt y gnsiau. Yn y owymp torodd y lamp, ac aeth yr olow ar hyd dillad y dyn, nc at foment amgylchynwyd ef i fflimau, a llosgwyd ef i farwolaeth. Gallwyd diffodd y taa cyn i nemawr o'r ty danio. Heblaw y llosgiadau ar gorph y truan, ymddengys iddo dori asgwra ei ben ya y cwymp, a buasai hyny yn ddigon i sicr- hau ei farwolaeth. Yr oedd y traucedig yn 48 mlwydd oed, as wedi dilyn bywyd tra anhapus gyda'i wraig.

CYHUDDIADAU YN ERBYN CLERIG- WYR. Yr wythnos ddiweddaf, gwrandawodd Arglwydd Penzance, yn Leeds, dyetielaethau ya dwyn cy- huddiadau o aalladrwydd a meddwdod 1n erbyn y Parchedig Mr Fitzroy, fleer St. Jude, Lerpwi. Methwyd a phrofl yr tchos o anlladrwydd, ond barnai ei arglwyddiaeth fod y eyhuddiad o teddw- dod wedi ei broil, a gorchymynodd fod i Mr Fitzroy gael ei atal am dair blynedd, ae 08 y gallai ddwyn eyst-ysgrif y pryd hwuw o'i ymddygiad ya y cyfamser, fod iddo gael y flceriaeth yn ol. Y mae offeiriad Pabaidd, o'r enw Higgins, yu y ddalta ya Bray ,ar gyhuddiadau o anoaesttwydd. Bu y boneddwr parchedig," yr hwn fu yn "aeloddiablynafdd o'r Cynghrair Tirol, yn aros am beth amser yn y Royal Marine Hotel, Bray, gyda bouedtiiges ieoanc ffasiynol, yr hon a ddy- wedai oedd yn nith iddo, a hyebysir fod y ddau wedi myaed ymaith heb dalu eu dyied. Cymer- wyd ef i'r ddlll?\ yn Nublin, lie yr oedd wedi bod yn alluog i gael ariaa gan Mr Cuarles Kelly, Q.O. Gwrandawodd Arglwydd Penzance, daydd Sadwrn, achos Noble yn eibyn Holt, 11 hwn a ddygid gan ysgrifenydd yr ardh-esgob yn erbya fleer Sancton, Eost Riding. Ymddengys mai cl- huddiad o fod yn euog o ymosod ar ddyn o'r enw Johnson, ao hefyd o led yn feddw ydoedd yr un a ddygwyd yn erbyn y fleer. Penderfynodd ei ;1r- glwyddiaeth stal y fleer oddi with ei waith am chwech wythnos.

byddont felly nia gellir achwyn arnynt, eithr nid fcjnrdd caafod pa le y mae etholaeth yr aelodau Seneddol a'r rhaglawiaid sirol. Y corph pwyticaf o reolwyry sety duad, fodd bynag, fydd y cynghor. Aaffawd fawr, Vn tyb ni, oedd cyfyngiad nifer •aledau y cynghor i un- ar-hugain o bersonau, Ni bydd gan lys y Uywodraethwyr awdurdod 1 an- ion ychwaneg nag wyth o aelodau i'r cynghor. pe alu bryd ar wasanaethu amcanion plaid,hawdd tydd i'r aelodau ex officio gadw y balance of poiceryn em llaw eu hunaia. Doeth iawn, in tyb ni, fyddai oaniatau ychwaneg o reolaeth i'r Uywodraethwyr a-, cynghor nag a fydd ganddyntyn ol y rbag- ddarbodaeth bresenol. Amgenach yw cynllun Prif-ysgol y Do yn byn o -fater; y mae cynifer a 1Jlo aelodau ar eu cynghor hwy. Dibyna diogel- wch iawn reolaeth y sefydliad, i raddau pell, ar ivii y dylanwad f)dd an gy nrychiolwyr amwitdd- 0jol yn y cynghor. Ycbydig o dda, hyd yma, a gynyrchwyd gan ojflcialiim yn y byd gwleldyddol, sddysgol, ac eglwysig. Nid oes modd cau llygaid ary broftes dfig a'r geiriau melfedaidd a leferir y dyddiau hyn gan enau cyhoeddus (mouthpiece) y Maid Eglwysig am hawliau eyfartol ly Ymneilldu. •mjt. Mid heb acbos yr ymwiega y blaid yn ngbroen y ddafad, a thra y caniateir i'r Babel of Sati, a'r Eaboniad Uohel-Eglwysig ar Efengyl Matthew I gylchredeg yn ein gwlad gan eu Itawdwr, ac heb yr un amcan uwch iddynt ta chadambati ihai meddyliau gwelniaid yn athraw- iaethsu pwdr dynweddiad-oth (anthropomorphunt) Kglwysig, a chylcharwain ereill drwy ymadrodd- ion hygool i gredu yr hyn Bad yw yn ddim amgen na chlwsdwr o honiadau crcfy. dol disail, y maeyn hwyr bryd i Anghydffurfwyr ymddeffro o ddifrif er gwylio rbag na byddo aaadl haouer Ilabyddion yn anmhuro awyr iach prif-yagolion y genedl. Dilyna Band savull ambell I ddyn o'r cryd i lan ybedd. Ymddengys fod y Tra Pharchedig Ddeon Bangor o aiier y cyfryw beaonau. Gcddefcr i ni ddyweyd yn ddlymdroi nad ydym mewn un modd yn eiddlgeddu Witho. 1 ffawd olaf a ddaeth i ran ei barchedigaeth oedd ei ddyrchafiad i'r Fijaro Uuodelnig. Nid ydym j n sicr eia bad yu gallu smgySred natur yr anrhydedd. Oyfoesolyn yn proflesu bd yn anfonedig i'r gwaitb o wialenodio rtagrith ydyw efe. Un ffordd, yn ol el dyb ef, i gyflawni y weinidogaeth bono ydJ" bod yn clitai; tlanllyd o eSl dtos jr Eglwys.&'r Cyfansoddiad Prydeiuig, hyny yw, bod yn Doii coch" can- atlwydd oed. Y mae y Fiy-o yu cyhoeddi cyfrea o ysgrifau brolgar ar yr hyu a elwir ganddo yn "Coming Men," a'r elviii. o'r cyfryw wjr ydyw ein cydwladnr tanllyd. Ymddeng/s mai un o gyfeill- ion mynwceol y Deon ysgrifeuedd yr eithygl, neu lDte ddarfod i'r boneddwr yn bersonol anfon y dafoyddiau i fyny i'r Brif-ddinaa i gael eu nyddu yn ol ffiuci golygydd y cyhoeddiad. Tchydig o newydd deb sydd yn yr erthygl i gydwladwyr a chymydogion y Deon Edwards. Gwir fodyma un flaith, a hono yn un tied bwysig i Vmceillduwyr i'w chadw mewn cot-yn benaf Ymneilldnwyr Bangor. Dengys yr ysgiitenjdd Mr Edwards allau fel pencampwr emddiffynol yr Eglwys; ticrhtir sad oes gyfatbrach i fod cydrbwng Dadgysylltwyr diymod ae Esgobaethwyr gonest. Wrth reswm, Begobaetliwr gonest ydyw y Deon, am hyny nid yw, ao n's gall gyfathrachu a Dalgyaylltwyr anghymodadwy. Peygwnolaiefohyuyutbyddai yn deilwng o'r estiid sydd iddo yn yr Eglwya Wladol. IG. ond gwrandswer, am Ymrcillduvryr Bangor a'r cjffluiau ni bydd yu ddim amgen nag athrod i baeru fod Mr Elwards yn coledd gel/u- iaeth iddyut hwy. Tramoriald Seieonig M Mr Dale a Mr Bogeia a gasheir ganddo; am Anghyd- Burtwyr y ddinas gndeiriol, yn Ddadgysylltwyr a Okyaylltwyr, y mae yn en CliZU. Ftl prawf o'i lawr aerch atynt, nodir ei fod wedi priodi dwy o ferched i Ymneillduwr yn olynol, ac fe ddichou, er cadarahau y dytitiolaeth hon o eiddo ei gyfaill, 118 byddai yn arfoddlawn priodi y drydedd, pe y delai un gymhwya ar draws|ei lwybr! Mynai e Jaea gymydog athrylitbgar Llanymawddwy," (add bynaj, fod a fyuo aur coeth lawer a r dowiaiad, 80 ni welsom hyd yma un rheswm dros amheu eywirdeb ei dyetiolaeth. Ni bu adeg ar Israel pryd yr oeddynt uwchlaw yspeilio yr Aiphtiaid. Nid ydym yn golygu gwadu nad ydyw Mr Kdwaidayn gymydog siriol a chatedig, eithr y gall efe go ledd teimladau cyfeilig a at Ymneiilduwyr fel y cyfryw, y mae ei boll yogrifeniadan yn proft yn wahaool Y mae ei sel grefyddol mor ddwys ferwedig fel na phetrusagyhoeddi y bydd Ymucillduwr "ar ei gulled dragwyddol" yn uaig am ei fod yn mynu bod yn Ymneillduwr! Ac oto, fe geir Ymneill- dawyr glin-egwaa yn ymfflimychu wrth ginmol ci rlddfrydigrwldd yn addaw traddodi anerchiad agoriadol i gymdeithas gwyr ieuanc un o gapeli Biagor Y mae angbjaondob dybryd y Deon yn ei wneyd yn ddyrysbwoc. Cymaint ydyw ei aidd dros lwyddiant Eglwys Loegr yn Ngbymru M na xyfeddem ei weled yn agor ojmdeith eau gwyr taudno hoU addoldai y wlad. Oad, atolwj, i ba am- can ? Ymddengys fod pob prlnder well cydgyfarfod yn net y thai a ormesld yn Nghymru. 11 Gan fod pria j gwenith yn bur iscl, a phawb yma yn dl. lyna ar hwnw, y mae agoa yn anmhosibl cael dim Mian yn y lie o gwbl; y mae gweled peso, dam Awy geiniog, yr on peth o'r bron a chad tiem ar angel! Ac yn ben ar y trallodau oil, myn yr awdordodan 11 Yebaeneiddio" pobpeth." Addewir I" Uywodraeth leol" i'r Oymry, ond rhaid fod wlodan corphoriaeth o'r fath yn medru Yebaen- aeg. Ysbaenapg yn yr ysgolion, ac Tsbaenaeg yn y gyaghorja leol. Droan o'r Qymrasg Yr oodd hi wedl cael addewidion mawr iawu a gwerthfawi y byddai fyw byth yn Patagonia, ond nid cynt nag yr aeth yno nag y dechreuodd yr Ysbaenaeg go& aawdl yn ei hetbyn. Isel ydyw ciefydd a aaoeaaa y wlad, o augenrheidrwydd, a dywsd y brawd Eglwysig fod y gweinidogion Ymncillduol yn hollol eageuluso Eiengyleiddio yr Indiaid. Yn tior, aid da Patagonia lie y gellir gwell bob dydd ya Awstralia, New Zealand, America, ac jn arbenig Manitoba. Y mae Alphoaeo, brenin Hisbaen, wedi talu ymweliad i Paris. Cymerodd y penadur yn ei bea mai dooth ynddo oedd ymweled â gwahanol Mioaaoedd Ewrep, I ba amcan nid ydyw yn hollol eglar. Ycbydig ddyddiau yn o), gwnaed et yn fiiwriad o'r fyddin Qermanaidd, a rhoddodj hyny dramgwydd dwfn i drigoliou Paris. Yn wir, teimlodd yr boll genedl oblegid y deyrsged an- Tmiongyrchol bon o eiddo Alphonco i allu milwrol yxAbnaan. Pan gyrhaeddodd Paris hwtidefyn yr heolydd, crochlefld i Iletau uehel, I lawr a'r Oyrncl Ublanaidd." Ni chafcdd ddim cioeaaw gaay bobl, eithr ymwrolasant i'w ddirmygu. Wrth reawm, gwcaeth yr Atlywydd Grevy a'r awdnidodan bob peth yn en gallu Tw groesawu. Qblr rhag y bydd i hyn fod yu athos o oerfel- canrch rhwngy ddwy senedl. Nid helaetbrwldd o aynwyr sydd yn mheu penadur ieuanc yr VB- baeniuid onidS dewisasai amser mwy priodol > ymweled A Llywod-eth Ffrainc. Yr ydym amryw weithiau well cyfeirio yn ddi weddar at Madagascar, Ffrainc, a'r c3nadwr S is- mig, Mr Shaw. Ar ol ei gaicharu am ddeufls, ar twidd nn o'r rhyfel longau Firongig, a hYDY heb yr un rhith o gyhuddiad yn ei elbru, gollyngwyd efynrbydd. Y mae y boneddwr newyddlario yn Lloegr, a diwedd yr wythnos sydd wedi myn<d bdbio oynhaliodd Cymdeithaa Oenadol Lluodi in Qfarfod cyhoeddus yn Xeua id Fx -ter, Llundain, at mantais i'r cyhoedd wo'ed Mr Shaw, a g-rao. daw arno yn adrodd y modd yr ymddrgodd llyng esidd y Ffrancodi tuagato. Profodi y cyfarfod yn ilwyddiant onarfetol. Darfu i yabry.1 au ivtb Craedrol :y cenadwr, a'r ymddiri fi,t(th Iwyr a ddangoswyd ganddo yn Llywoorfleth ei w ad, yn U&yda!s anfoddlonrwydd a itmlv go,l- I fod -a, u vaaaoddyn achlysur o anghydwelcdiad rhwujr v ddwy dayriass, etill iddo gydymddmlad a obyni,t •Jwy&eth gyffred;ndl. Er dyoddef triuiaeth n chwerwon oddi ar law y owyddogion Ffrengig, eto pall oedd o gyhuddo cenedl gytan oblegid ynfyd. rwydd ycbydig o'i swyddogion. Cydnebydd y Journal de, Debet,, yn ei sylwadan ar anerchiad egluthaol Mr Shaw, y bydd yn anhawdd i Ffraino wrtbod gwneyd iawn o rhyw fath iddo am ei goiledion a'r creulonderau a ddyoddefodd. Y mie arwyddion yn lluoaogi fod awdurdodau y Weriniaeth ar fodr newid eu cynlluniau yn nglyn a Madagascar. Odid nad gadael pethao ya yr un cyftwr ag yr oeddynt o'r blaen, a gadael yr Hov- iaid mewn beddwch. Y mae yn dda genym weled fod Dr Parkbunt, yr ymgeisydd Badicalaidd am ftxydedd eisteddle droa Manchester, wedi gwella el sefyl fa drwy addunedu Byrthio i mewn a phenderfynlad cynghor gweinyddol J blaii Ryddtrydig yn yr etholiad cyffredlnol nesal. Cymeradwyiret gan Mr Patnell, a bydd pleidebau y Ctw) ddelod yn eiddo iddo. Y mae amral o Byddfrydvryr elaiar yn gomedd el gsfnogi am el fod mor eithafol ya ei syniadau. Radical oyiohea. galon ydyw y Dr, ae feddywed Mr Gladstone mai Rhyddfrydwr o ddifrif ydyw Radical. Yr ydym ni yn I, gbymru wedi d'od i gredu yn gtyf erbyn Radlcallaetb- lihyddfrydiaeth o ddifrif. Y maellawer a gormod o Bjdtlirydwyr glaaiwr yn Nhy y Cyffredin. Angen malll y t/ isif ydyw ctdraa gref o Redicaliaid gonctt a gallnog. Mawr ddymunwn lwyddiaut Dr Paikhurtt. Enwyd ef a Mr Houlds- worta ddydd Sidwrn. Cymer yr etholiad le ddydd Iau. Q Gwnaed dadlenial oifiifol ar foeaoldeb dan o glerigwjr yr Eglwys Sefydledig yr wythnos ddi- weddaf. Cafudd Thomas Morris Hughes, yr ami- wrciciwr, ei drosglwyddo i sefyll ei brawf yn y frawdlj s agcshaoL Addefoddytruan"fodllawer iawn o wit" yn y cyhuddiadau a ddygid yn ei oibyn. Offeiiiad o'r euw Fitzroy, o Lerpwl, oedd y gwr aiall. Oyhuddid yntaa o anfoea.ldeb gwiithns a meddwdod. Protwyd ef yn enog o'r pechod olaf, a chaniatawyd iddo fodd yr am- heuaetb gyda golwg ar y cyhuddiad cyotif. OInai y bflpnwr goelio tystiolaeth putain gyhoeddus, er nas gellid gwrth-ddywedyd ei thyBtiolaeth; am hyny gollyngwyd ) r offeiiial yn rbydd oddi wrth y cyhuddiad o buteiodra. Argiaph anffafiiol a adawodd ei absenoldeb o'r llys ar foidwl y cy. hoedd. Dedirydwy d ef i dair blynedd o dawedog- rwydd; rhoddir gwetth y fywioliaeth i'r offeiriad a benodir gan yr eogob yn ei le. Ar derfyn y tymhor hwnw, cymer ei le eilwaith fel ofteiriad rheolaidd. Llaciwydd dysgyblaeth y sefydlitd gwladol a bar fod cynifer o wyr a chymeiiadau candryll yn el gweinidogaeth.