Y Genedl Gymreig

ABERFFRKW. I CAREG OwBNr.-Cynhaliw>d cyngherdd I mawreddog yn ysgoldy y lie nchod nos F..wrtb, 0 d"" arweiniad y Cynghorwr J H. Hughes, Tyddyn Gyrfer. Cymerwyd rhan ynddo gan Miss Thomas a Miss Williams, Bithel; Mri Owen Williams, Bodorgan Richard Roberts, Ty'ndryfol R. H. Tanmax, Bethel; J. H. Hughes a Thomas Williams, Pen'rorsedd. Arwr y cvfarfod yrbedd y Parch W. W. Thomas (Pentrefoelas), yr hwn, yn ol ei arfer, a aeth trwy ei wasinaeth yn wefreiddiol i'r eithaf. Cadeiriwyd yn hynod fedrus a dehauig gan y Parch 0. Williams, Bethel; gan yr hwn y cafwyd anerchiadau byr, pert, as i owrpae. Y r elw at ddileu dyled y capel.- Un oedd yno.

(I P ft,'IYBI. FOUNTAIN GYIMKDDUS.—BEHI ams r yn ol ymgymeroiM Georg" Lnvia a Mr Joseph William a chasglu tuag at gael fountain gvhnpdilip, a lamp ysblenydd,yn vr y.i, -var o lfaen v Eagle, lie yr oedd cro.'syn '.efj.'ll flynyddau yn ol, a'r lie hefyd y cynh.-lid v far5hnad. C'isglwyd digon i brynii y lkmp a'r fountain gin mwyaf trwy gyfraniadau o geiniog, ac yn breaenol y rnae y 1Jf'ill a'r llali wedi eu gosod i fyny ae ar y nos o'af o'r hen flwyddyn aetbpwyd trwy v c, reinony 0'11 hagor yn gyhoeddus Yr oedd tyrfa belaeth wedi -I _I. ymgaaglii i'r In, er foil y tywyaa yn wiyu iawn ade;br juwyd trwy i'r seindirf bresL 0 dan arweiniad Mr 0. J IDIIS (Pencerdd Cybi), chvareu H,,n Wiad fy Nhadau, ic yna galwyd r>,an C-idbin Lewis ar Mr S. J. Griffith (Morswyn), cadeirydd y bwrdd lleol, i gymeryd yr arweiniad. Ar ol i Cadben Liwis oleno y Imap am y tro cyntaf, c'mwyd raewn hwyl, For he's a j "yly t/ood, fellow," a galwodd y llywydd at Mr Wm. Griffith, cadeirydd y Cwmni Dwfr, i ollwng y dwfr i'r fountain am y tro cyntaf. Rhoddir I y dwfr i'r dref yn y fountain yo rhad gan y cwmni. Yua cih,eid Hid y cadeirydd fod y fountain ynagorKdyngyhoeddus. Dywedodd Cadben Lswis ei fod yn dra diolcbgkt am1 y gefnogfteth oadiynt weiH ei gael-vr oodd yn diolch i b ib' Caergvbi am y Fountain G ini ig," fel y g«Uid ei galw, tnagat yr hon yr oedd 2,030 wedi tanysgrific (oymeradwy- aeth).-Syl,,odd M r Joseph Williams fod eu llwyddiant yn benat yn mysg y bobl dlodion, y rbai odd wedi cyfranu yn y modd mwyaf ewyilysgar. Yn y fan y sifai y lamp bresenol yr oedd croes wedi ei chodi yn y nawfed ganrif ar ddeg; ac yroedd ef yn oofio yr adeg pryd y cyahelid marchnad yo y lie. Nid oeddynt eto wedi gorphen--eu harwyddair yo Nghwgybi ddylai fod y geiriau arferwyd gan Stanley, a mlaen, yn mlaeD." Wrth gasglo yr oeddynt wedi ypw-iadagnocactar bymtheg 0 dai, ac mewn dau o'r rhai hyn yn unig yr oeddynt wedi cael eu gwrthod. Ar gynygiad Cadben Lwis, thoddwyd cheers brwdfrydig i gadeirydii ac i y jiddiriedolwyr y Cwmni D-vfr am eu caredigrwydd yn rhoddi y dwfr i'r fountain yo rhad, a cbyd nibyddwyd y cyfryw gan Mr Wm. Griffith, ar ei ran ei hun a'r cwmni, ac yr oedd yn Ha wen iawn gmddo ef weled Caergybi yn myned yn mlaen, gan ei bod wedi bod ar ol am ddigon 0 a'liier.—Oyflwynodd Captiin George Lewis yr agoriad i Mr S. J. Griffith, cadeirydd y bwrdd lleo), ar ran tref Caer- gybi; ac yr oedd Capt Lewis a Mr Joseph W.Iliams yn haedda canmoliaeth uchel am eu hymdreohion i roddi yr anrheg galenig hon i'r dref. Dymunai ddiolch iddynt ar 1 ran y dref, a gobaithiai y byddent fyw yn hir i fwynhau ffrwyth eu llafur. SylwaiMr 0. Jones (Pencerdd Cybi) y gallai Captain Lewis a Mr Joseph Williams ddyweyd "Cymrn am byth;" ac yr oeddynt wedi gWMyd eu rhan fyn dcta 1 weua trei caer- gybi, Yr oedd Capt Lewis wedi awgrymu fod arno ef eibiau gweled y dref yn cael un peth arall, sef Are brigade, a gobeithiai ef (y siaradydd) y byddai Capt Lewis fyw i weled ei ddymnniad yn cael ei gyfiawni.-Cyfeir- ioddMrS. J. Griffith at Eisteddfod oedd wedi ei chynal yo y dref, pryd yr oedd y derwyddon a'r beirdd wedi ymgasglu 0 gwmpas yr hen groes oedd i fyny ar y pryd yn y lie hwn, ac yr oedd ganddo ef barch dwfa i'r lie oherwydd mai yma yr urddwyd ef "ynot defawd a braint beirdd Yoys Prydain yo farddyll ol yr enw "Morswyn. —Ar ol i'r se'ndorf chwareu darn yn ychwaneg, yawahauwyd, gan ei bod yn gwlawio yn drwm yn ystod yr boll amser. GYDDICL MEDDW. -Dydd Lian, oflaen Mr T. Forcer Evans, a J. Mureton Pritchard, cyhuddid Gwyddel o'r enw John McQuck, Io swydi Loiith, o fod yn feddw ac ymosod I ar swyddogion y rheilff >rdd y nos Sadwrn blaenorol, ar ol cyrhaedd gyd t' gerbydres hwyrol. E'lynid gan Seargeint S.nirt ar I ran cwmni y rheilffordd. Cytnnwyd i ad,et I allan y cyhuddiad 0 ymoaodiad, a dirwvwyd I y carcharor i bum' swllt yn cynwys y 20stiu I am feddwdod. CYFARFOD PREGETHU-Nos Itu, dydd Gwener, a nos Sadwrn, cynbaliwyd cyfarfod pregethu yo addoldy y Methodistiaid yo London road, pryd y ciftvyd cyfarfodydd llewyrchns a thra lluosog, ac v gweinydd- wyd gan y Parchn. S. A. Feiser, Rhoa colyn; J. Puleston Jones, B.A., Bangor; E. Humphreys (W.), Caergybi; R. Price (B), Kingsland; J. Hughes, DD, Caer--rfon; W. R. Jones, Caergybi; J. Hughes Parry, Caergybi; ae E. Jones, Pwllhell. Rboddai yr oil o'r gweinirlogioo en gwaaanaeth yn rhad, a gwneid casgliad yn y cyfarfodydd tuagat ddiddylndu yr addoldy. CYMDEITHAS POBL IEUAINC EBESTEZEE, KINOSLAND.—Nos Lun, yr wythnis ddi. weddaf, cynhaliwyd cyfarfod o'r gvmdeitbas uchod pryd y llywyddwyd gan Mr J. N Thomas Tre ignith, yn absenoMeb y llywyddion (Mri J. Moses. a W.lliam Tho- mas). Testyn y ddadl yd isdd "A jdyw yn briodol cynhal cyngherddan, a chyfarf idydd o'r fath, yn ein haddoldai?" Cymerwyd yr ochr gndirnhaol gan Mri Thotnaa R ibarts, John Charles, ac Edward W. Tiiomas; a'r ochr nacanl gan Mri Humphrey Hughes, Hugh Williams, a John Williarnq, gan y rhai y cafwyd papyrau rhagorol; ac yn dddynol cafwyd sylwadau gan yr holl aelodau Yo yr ymraniad cafwyd mwyafrif 0 dri yn erbyn cynhal y eyfryw. Cafwyd cyfarfod dydd- orol ac adeiladol. PRIODAS Y PARCH R. MORGAN JONES, M.A.-(,Iym-raid priodas y PareN R. Mor- gan Jones, M.A., prif athraw yr Ysgol Rimadegol, S Miss Jones, Gueglefn, le ddydd hn diweddaf, yn Bethlehem, Gareg- lefn. pryd y gweinyddwyd gan y Parch W. R. Jones, Caergybi, yn cael ei gynortbwyo gan y Parch W. Roberts, Bethlehem. Y gwas priodas ydoedd Mr R. H Williams, a'r forwyn, Miss Elizi Jones, chwaer y briodaaferch. Yr oedd yr anrhegion priod- asol yn lluoaog a drudfawr. Ymadawodd y pir ieuanc am Cambridge. DARLITII.-Noo Lun traddodwyd darlith ragorol gan y Parch O. R. Owen, Glandwr, yn y Tibarnacle N-iwydd, ar y Diweddar Birch T. Rees, D.D., Abertawe." Cymer- wydy gadair gan y Cynghorwr Dr E. T. Hughes, yr hwn a roddodd anerchial byr a phwrpasol. WATCHNIGHT.—Cynhaliwyd y watchnight y tro hwfj yn addoldy prydferth Gwyn fa, oherwydd fod ymddiriedolwyr capel Bethel wedi penderfynu peidio ei chynal. Buasid yn disgwyl y buasai y cantorion y rhai a vdd wedi rhoddi eu gwasanBeth ya Bethel bob amser yn cael gwell cafnogaeth nag a gawaant gan gyculleidfa Bethel, ac ym- ddengys fod y cantorion yn teimlo yn siom- edig oherwydd hyn. Y caieiryid ydoedd Mr Griffith Jones, 25, William-street, a'r arweinydd, Mr W. S. Owen (Gwilym Cybi), y rhai a wnaethant en gwaith yn foddhaol, a chalwyd anerchiadan ar y dechreu a'r diwedd gan y cadeirydd. Cymerwyd rhan gan y Glee Party, 0 dan arweiniad Mr W. S. Owen, a chan Misses M E. Evans, Lizzie Jones, A. A. Owen, Maggie Thomas, a Richel Walmsley; Mri W. S. Owen, R. Griffith, John Owen, J. Gardner, J. Trevor Owen, W J. Williams, a H. G. Jones, a diweddwyd trwy weddi gan Mr W. S. Owen.

Nos Lan, torodd ign allan yn mhreawylfod Llandeinij; Mr Tyssen Amherst, A.S., gwnaed difrod mawr arno.

BANGOR. I YR EISTEDDFOD GBNEDLAICTH oL.-Y 'i irnaey pwyllgor gweitbiol wedi cychwyno j ddifrif A!r gwaith o gasglu tmypgrifi iclan at yr Eisteddfod, a da geaym dieall fod eu I hymdrechion yn llwyddo. Y dydd o'r blaen d. "byidd yr ysgriieoydd cyffredinol, Mr J. Richarda (Isalaw), lythyr oddiwrth Arglwydd Aberdar yn awlygu ei birod rwydd i fod yn noddwr i'f Eisteddfod, i danysgrifla lOp i'r gronfa, ac i fod yn warantydd 0 20p. Bwriid-i Mr Samuel Smith, A S., ac Eagob Bangor hefyd, danys- grifio lOp yr UO, ac y uiae addewid am I danysgrifiid wedi ei derbya oddiwrth Esgob Llanelwy. Y FARCH!qA.D. -Fal y canlyn yr oedd y prisian ddydd GwenerGwenitn newydd, 36s y chwarter; haidd, 25s y chwarter; ceirch, 17a 6c y chwarter; pytatwa, 8s y ceirch, biff, 7c flOc; pore, 7c i lOo; mutton, Bc i IOJj hwyaid, 58 y cwp); gwyddau, 6s 6c yr un; ieir, 3s 9c y cwpl; ymeuyn, Is 2c; wyan, 8 am swllt.

MACHYNLLETH. I YR EISTEDDFOD.-Cynha'iwyd Eistedd- ) fod flynyddol y Temlwyr Da, yn Neuadd y Dref, dydd Calan. Llywyddwyd gan Mr Edward Davies, Dolcaradog. Mr W. Abraham, A.S. (Mabon) oedd i fod yn ar- weinydd, ond lluddiwyd ef i fod yn bre- senol oherwydd fod rhyw gyfarfod gan weithwyr y Deheudir, ac yr oedd yn anichonadwy iddo fod yn absenol o'u cyfar- fod hwy ond llanwyd ei le yn gampus gan Mr Ivor Jones, Corris. Beirniad y gerddor- iaeth ydoedd Mr Tom Price, Merthyr y Farddoniaetb, Parch J. Cadvan Davies. Rhyddiaeth, Mabon. Cyfeiliwyd gan y Proffeswr Rolando Davies. Gwobtwywyd —Ednant, Llandderfel; H. Humphreys, Machynlleth; R. Jones, Cwmeidrol, Cem- mes; Eos Glan T-jifi, T. Evans, Machyn- lleth; J. Lewis, Edward Lewis, Henllan; H. H. Hamohreys, Corria; J. C. Rowlands, Felingerrig; E. R. Williams, Abarllefeni; Mr J. Jones, Ty'nybraich, Dinaa Mawddwy, enillodd ar destyn y gadair, Gwirionedd a dardda o'r ddaear." Cadeiriwyd ef gan y M, i Maldwyn Rees, a Miethlon James, a chafwyd anerchiadau gan y Mri Ivor Jones, Maethlon James, R. Jones, Cwmei,irol; D. J. Owen, Llanbrynmair; Afonog, Comins coch. Ymgeisiodiidau gor am y brif wobr, sef cor Comins Coch, a chor Cojris: i'r olaf y dyfarnwyd y wobr. Dieth dau barti yn mlaen i ymgaisio ar ddatgann y "Seren hwyrol," sef parti 0 Lanbrynmair, a pharti o Talybont,-yr olaf aeth a hi. Yn yr hwyr cynhaliwyd cyngherdd, pryd y llywyddwyd gan IMr J. Rowlands, cyfreithiwr, yn absenoldeb y llywydd penodedig. Y dat- geiniaid 'oeddyot-Mri W. Edwards, Taly- bont; R. Wilfred Jones, R A.M., Miss Jones Morewood, R.A,M., ac Eos Morlais. Da oedd genym weled yr Eos yn dil ei dir ac yn canu mor ardderchog. Trodd yr Eis- teddfod hon allan yn rhagorol, a theilynga y pwyllgor a'r vgRrifanyddion ganmoliaeth uchel am en-deheurwydd yn dwyn y trefn- iadau oddiamgylch.

[ CEVIAKS. RBODD HAELIONUS Prydoawn ddydd Mawrtb cyu y Nadolig, gwaboddwyd tlodion Camaes, Panrhyn, Gareglefo, Llan- I locnell a', cymyd gii-tluu i'r Biynclii, pres- wylfod Mr a Mrs Tnomas, pryd yr oodd llon'd hasged o ymborth wedi ei pharotoi ar gyfer pob un o iiooynt. Ar eu dyfodiad i'r lie cawsant ddfrbyt:id siriol a chroesawgar. Mall ymddYlliart Mi a Mrs Thomas yn gyfryw nad aye angof gtn dlodion y Ueoedd rrybwylledig am aiusar maitb. Bydded i'r boneddwr hwn fod yn esiampl i lawer e dd,lyn. -Pe,l,. CYNGHERDD YR VSGOL FRYTANAIDD.- Cynhaliwyd y uchod 1.0s Wener, pryd y Ilywvrl iwd ,\il. (ibSenoideb y Parch J. Roburts, Tai He: ;ari Mr Roberts, Fron, yn dra debeu K. Prif a. wr y cyugerdd ydoedd yr eow(,g ivr.citfoelaa, ac yr oedd yn ei hwyliau goreu. Cynorthwyid ef gan barti 0 blunt vr y.-<Koi, Williams, Bridge stent; Mr Robert Jones, a'i barti; Llewelyn Jotien, a'i barti; a Mr Griffith, Nant. Caed cyi.uliml lluosog, ac elw da. —Nos Sadwrn dllyn, I cynbaliodd plant yr ysgol eu cyfarfod, II Yd yr arholwyd hwynt gan Mr Robott J mpa, Min Don Mr Roberts, Fron « M Hugh Hughes (ysgol- feiatr), Penrhyu M <.r, Aetb y plant drw, eu harhohadau eaiiu a'u hadrodd yn fodd- haol. RbBn" yri certificates am gysoudab, a Christmas card. M Wni blaot gan Mrs Roberta, FroIO, « M r, Jones, British school. Cynhaliwyd g«. yt i,-uyddol a cherddoroly M.C. yo y lie ucho 1 yn nghapel Bethesda, nrs Calan. Y,, y itywydd pen- odedig, Mr Mithe.-n, Amlwch, llanwyd y gadair lywyddoi ^,1., R ,s Euian, yr hwn » wnaeth ei waith y. g ,mpu Yo gyntaf galwyd ar y beirdd ) inerch yi Ityl, daeth ya mlaen Rhylit,t, l (lln \'fyifa. Yo. safai rhestr v bll;'<'J"yr fat j canlyn :-C. A. Jones, S-M V, E M. Jones, Shop Newydd; B'ssi, WiMutos, I' ol y Bont; H. Jonea, W. OAtu Tdooiaa lones. John Parry, Pa.kL-,dg-. Ii, Gtiffhb. B'enin; C. A. Jonea, S-F^ V -w E. B ghes, Capal Eliva, Mr Jc :a, British School: Mr R. W Ih.uns. Tim !v V nrH destynagytettamfn.vyafoddyddordeb a phryder yn ei gyloh ydoedd y Farwnad er cot am amryw rle,jn yn eglwys Beth- esda, a fuont fei'-w yn ddiweddar." Ym- geisiodd chwenh amv llawryf. Wedi beirniadaeth all'iog a rnanwl, caei y fantol yn troi 0 du R ivdfab, Gt aacs. Gwobr, 10s 6c, a thlws (riindde.il.; gan Glanvor). Wedi byny gwuhrwywyd JcJhJY Jones, H. Parry Edwards, a'i barti; Padrig Choral Union H. Tnomia, Panloc. Y beirniaid of'ddyot y PdfChlJ J ,bn Roberts, Ti Hen; W. Roberts, G i- egl,-fu R. D. Rowlands (Anthropoa), Caetoarfon; Miss Agnes Owen, Penygrnes; KIa E'.lian, a Griffiths, Nantyfrin.- Un oe(ld ynr).

CWMYGLO. YSGOL Nos. Ciff4eiiid gwerthfawr i ddynion ienainc y lid hwn ydyw yr ysgol nos lwyddianus ac sydd wedi ei sefydlu yno .v tyrdh,)r b wa, o dan ofal y Purch T. J. Teynon. Dymunwn bob llwyddiant iddynt i gael arholiad llwyddianus ar derfyn y tymbor. YSGOL GANOLRADDOL I BLWYFI LLAN- BERld, LLANRUG, A LLANDDEINIOLEN.-Pa Ie y mae cefoogwyr addysg vn mhlwyf Llanrug, ac yn r.eiliduol yo ardal ganolog Cwmyglo, gydal,- rnater gwir bwysig hwn! Deffrowch, gyfeillion. Yo mblith y rhai II. aeth yn llwyddianus trwy arholiad y Trinity C)Ilege, mewa chwareu y berdoneg, v mae Miss E. Lilian I cherts, Goleufryn, Cwtuyglo (ileg oed). Addysg^vd hi "an Mr Jjlm Williams, organydd Chi75' Church, Caernarfon.

I dolwvddelen. CYNGHERDD BLYNYDDOL YE ANNIBTW- WYR.—Nos Sadwrn cynbaliwyd cyngherdd mawreddog yn yr Assembly-room. Cadeir- iwyd yn ddeheuig, yn abaenoldeb Dr Evans, Ffestiniog, y cadeirydd bwriadedig, yr hwa a anfonodd gini at yr arbos, gan Mr H Roberts, Glaøfryo j ac arweiniwyd gan y Parch W. Parri Rows, B.D, Ffestiniog. Gwasanaetbwyd gan Barti Meibi in Dol. wyddeloo-danarweiniad Mr G. Griffiths; Miss A. M. Henderson, Nantlle Miss S. Thomas, Bettwsycoed Miss Davies, Ficer. dy; Eos y Brynian, Tenorydd Elen, Jú W. Williams. Cbwareuwyd amryw ddarnai clasurol at y crwtb yn dra chwaethns go Mr Hugh Jones, Talysarn. Diamhen mai dymQ y wledd fwyaf sWYDol a gawsom erioed yn y cwmwd rhamantus yma, fel yr oedd ambell nn bron colli pob llywodraeUt. ar ei draed, gl'D awydd rhsddi dawns du ddylanwad effeithiol y tannau. Cyfeiliwyd gan Mr R. G. Griffith. Cafwyd araoth ddoeth, goetb, ac i bwrpas gan y doniol 4,1 ffraetb, Mr Richard Jones, Garnedd. Gwnaeth pawb ei ran yn ganmoladwy, felly cawsom wledd ardderchog, ac ymadawodc pawb wedi eu I wyr foddloni. Hyderif y ceir elw da oddiwrth y eyagherdd.-Ult oedd yno.

I CORWEN. TYSTM.-Nos Wener cynhaliwyd cyfar- fod cyhoeddus yn ngbapel y Bedyddwyr, dan lywyddiaeth y Parch G. Davies, D.D., Llangollen, i gyfiwyoo tvsteb eglwyai Y Bedyddwyr i'r Parch H. Cernyw Wtititme. Yr oedd y dysteh yn gvnwysedig 0 anerek- iad gorenredig, pwrs o arian, awrlaia ardderchog, igtrnoyrigerfiedig, "Dangoseb 0 edmygedd i'r Parch a Mrs H. C. Wil- liams cyflwynedig gan eglwysi y Bedydd- wyr Corwan, Cynwyd, a Thre'rddol Cyf- Iwynwyd yr anei cbiad gan Mr H. Morris (Rhuddfryn), a'r pwrs gan Mrs Piene. Anerehwyd y cyfatfod gan Parcbn D. Wil- liams, Llangollen D. Jones, Llanfair t D. Lloyd (A.), J. G. Matbias, Cor-en; John Pritchard (A.), < ynwyd Mri W. F. Jonet C O., Y.H.; W. Williams, C.C.; E. Reberta, T. Evans. Gweittiredwyd fel ypgrifenydd- yddion gan Mri R Rogers a R. W. Davies; a'r trysorydd oedd Mr D. T. Lewis. lag fod w gweinidog, lienor, a gwltdgarwr fal Hywel Cernyw yn haeddu gwnenthoi ohonom hyn iddo. WITCHNIGHT.-Nom Fawrth cynhaliwyd Watchnigbt yu ngbapel y Wesleyaid. Tra* ddodwya pregetb gan y Parch H. C. Wil- liams, ac anercbiad gan y Parch D. Williams. Gwrandawyd ya astud g,%n gyt- ulliad lluosog -Goh-bydd.

FFESTINIOG. AMEYWION.—Cyfarfu Mr J. Jenkins, paentiwr, a damwain bar ofidus'trwy syrthio oddi ar ysgol tra yn dilyn ei waith wrth ysgol newydd Maenofferen. Torodd ei fraich tua chymal ei yagwydd. Gofelir am dano gan Dr Evans, ac y mae yn d'od yn mlaenID dda.-Cynbaliodd y brodyr Was leyaidd yma eu watchnight, nos Fawrth diweddaf. Deallwn fod yma gynqlliad anwfsrol 0 fawr, ac fod y canu gan yr oil o'r Swaaanaethwyr yn dda, yn neiliduol felly [rMaldwynHumphreys.a LlinosGwaenydd. —Daeth 1. côr eleni eto adref yn dra llwydd- iannus 0 Ddolgellau, a derbyniodd y parti longyfarchiad calonog y beirniaid ar y per- fformiad a roddwyd "do. Er y gefnog. aeth a ga cwmni y roràd ar achlysur fel hyn, daliodd y CWVIBMU eleni eu priBiau yn dyo, yr hyn. Yû y pen duw, a j fydd yn sicr yn anfantais i'r c i Y GYMDEITHAS LBfYUDOLtk ,) .U>LEUOL. —CYFAEFOD SENEDDOL.—Nos Iau 'ddaf ymgyfarfu y gyuideithas uchod yn y-t fell 3t Dawi mewn nifer lluosog, pryd yr 'd y ddadl ohiriedig ar Ddadgysyl tiad a D, waddoliad i gael ei pbarhau. Cymerwyd y gadair gan y Llefarydd am 7 0'. gloch, a cbynygiwyd amryw 0 aelodan newyddion. Dieth y cwestiwn 0 gynal cytarfod ) c wyth- nos nesaf hefyd yn mlaen i'w drafod,gan fod cyfarfodydd gweddiau i'w cynal trwy y gymydogaeth ar hyd yr wythnos. Pasiwyd fod cyfarfod y gymdeithas i gael ei ohirio am wythnos, pryd y bydd y Mri Richard J "oes;(Meirion), ac 0. D. Owen, i arwain dadl ar y Syndicats." Wedi hyn cododd Mr W. Owen (R.), Colwyn, i gario yn mlaen y ddadl shiriedig, ond ychydig 0 newydd- deb gaed ganddo ar y testyn—beirniadai yn llym y gwrthwynebiad a roed gan y Torlaid i'r mesur y nos o'r blaen. Dilynwyd Mr ONeu dros y mesnr gan yr aelodau can- lynol: Mri G. J. Bevan R.), yn cynrychioli Llwyngwril; R. Edwards (R.), Cwmglo; H. Jones (R), Cwmorthin; D. Lloyd Hum- pbreys (it.), Glanpwll: J. Roberts (R.), Rhos- tryfan; E. H. Jonathan (H.R.), Llanddeifel; yu nghyda Dr Jones (R.), Cynwyd. Ar yr ochr Gaidwadol gwrthwynefcwyd y mesur yn ddewr gan y Mri Richard Jones (Meir- lon), (C.), Llanbedrog; Gomer Evans (C.), Rhydsarn, arweinydd yr wrthblaid; R. R. Hughes (Treborfab), (C.), Cwmteigl; D. G. Williams (C), Talwaenydd; G. Roberts (C.), Llandudno; yn nghyda J. Jenkins (C.), Conglywal. Cymerodd yr ymraniad ar ail- ddarlleniad y meaur Ie am 9.30, pryd y caed, dros yr ait-ddafHeniad, 61; yn erbyn, 44; mwyafrif, 7. Derbyniwyd y ffigyrau gyda chymeradwyaeth mawr. Ar gynygiad Dr Jones, yn cael ei eilio gan Mr doymqyegr iad gyda pasiviyd pleidlais unfrydol o gydymdeimlad a theulu Cynlas oherwydd afiechyd Mr T. E. Ellis, A.S., ein haelod anrhydeddus, yn nhyda datgan ein llawenydd oherwydd y newyddion diweddaraf ei fod yn gwella. Daw Mesur Ymreolaeth i'r Iwerddon yn mlaen yn y Senedd neeaf. MARWOLAETH MR WILLIAM ROWLANDS, FOURCROSSEs,-Gyda gofid d wys y cofnodwn am farwolaeth yr hen ardalwr dyddan uchod, yr hyn a gymerodd le yn hynod annisgwyliadwy brydnawn dydd Iau, Ion. 2. Deallwo ei fod yn cael ei flino er's tro gan y ronchitis, ond ni thybiodd neb fod y diwedd mor agos. Bu y trancedig am flyn- yddan lawer yn arolygu Chwarel y Votty a Bowydd. Ba wedi hyn am yspaid yn arolyga Chwarel y Rhos, Capel Currig, ac am lawer o flynyddau bu yn gwasanaethu amryw swyddau plwyfol. Cymerai bob amser ddyddordeb neillduol mewn cwes- tiynau Ileol. Yr oedd yn dad tynor a gofalus, a chydymdeimlwn yn fawr i'r tenlu oil. Cleddir ef ddydd LIun,am'l,30 yn Llan, Ffestiniog. MRS DAVIES, FiciCRDY.-Dydd Gwener, ba Mrs Davies, priod y Parch J. Davies, Ficer St Dewi,"farw, wadi dioddef cvstudd blin emaith. Yr oedd Mrs Davies, lei et phriod parchus, yn un a hoffid yn fawr gan bawb o'i ohydnabod. Yr oedd yn foneddiges hawddgar a siriol pan yn ei hiechyd ac 0 fwmpas, a chydymdeimlwn yn fawr 'r Parch J. Davies a'I dea)n Huoiogar y golled fawr hon 0 golli priod serchog a gofalus, A mam dyner,

Tra yr oedd ymladdfa deirw yn myned yn mlaen yn Villalerdo, Mexico, cwympodd y chwareudy, ae arohollwyd dros gant o bersonan.

  EA

RHOSTRYFAN. CYMDEITHAS. I.BNYDDOL HOEEB.— Cyn- haliwyd cyfariod o'r gyaideithas uchod, nos Fawrth. Llywyddid gan y Parch ThomM Gwynedd Roberts. Y pwnc i ymddadlev arno, oedd "p" un ai el, weriad ai cyfoetll sydd yn meddn y dylanwad cryfaf ar gym- deitbasï" Mr W. Hughes, mewo araetk agoiiadol, a gynygiodd mai gan gymeriai yr oedd y dylanwad cryfaf. Eiliwyd ef gaa Mr R. D. Radcliffo. Mr W. P. Owen, mewn araeth ddoniol a hyawdl, a gyuygiodd mai gan gyfoath yr oedd y dylanwad cryfaf, ac eiliwyd ef gan Mr D. Cadwaladr. Yna caed ymdrafodaetb ar y mater gan y Mri JX.Wil- liams, R. Williams, J. 0. Wiliiame, J. J. Roberts, Ac, yr oil o'r farn mai gan gyfoeth yr oedd mwykf O ddylanwad. Wedi cael rhai sylwadau ym mhullach gan y dclail agorydd, rhanwyd y ty, pryd f -csted chweck o fwyafrif dros mai gan gyfoeth yr OEUF1 mwyaf 0 ddylanwad ar hyn o bryd.-W G. W.

LLANERCHYMEDD. A- MARWOLAETH SVDYN, Dygwyddodf marwolaeth tia ayoyn ger Llauetcbymtdo boreu Merch^r diweridaf. Yr oedd MIlt Owen, Gwredog Isaf, wedi myned i orphwy. yn ei chynefin mcbyd nos Fawrth, a galwai ar y teulu i godi boreu Mercher, ond dT. wedai wrth ei u:t ■'< b 0 vn rtly loreo ;m hi godi, ac yn uniongyrchol wedi hy T be larw. Bermr mai clefyd y galon OEDD YI achos o'i marwolaeth.