Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
22 erthygl ar y dudalen hon
, --',,-,, A draddodwyd ar…
A draddodwyd ar 9efydliady Parch W. J- WlJliams, Nazaretb, yn Peniel, inantmor, i Ag nrddus teg yw arddel-un a saif YD ei swydd yn uehel; .Heddyw't BBnt RY'O rhoddi'r eêl Ar opiniwn gw'r Peniel. Hyrwyddo rhia Ion wna'n harwr,— O'r galon ein cyflwr- [gwylied Try'n ei waith bob truan "frr Heb roi'i enaid i'w Brynwr., Hedd a'i ras ddaw yn dd rith-i Williams, Gan ei'io'i atbylih Efo und ib cawn feodith, A hwn y o bhid yn ein plith. Dyn o serch ae nid nn sur,—gweinidog Hynodwych ei natur; Sai' ei barch—c<ed eglwya bur, Ac oes dan heuhven cysur. CARNEDDOG: V 1WDATrl DTvrnrprmnr i
v it v/*i . - -.^ fBuddagol…
v it v/*i fBuddagol yn Nefyn, 1887) I   B Ta ga 'i hawen, Gwenol gwehydd-tan wan, d< Fel mellten wyllt bennydd, 01 i Byw awdl ar R- 'b -delw rydd y 0 d* eiaioes ar adenydd! W1 lil Y GOG. S
Advertising
HUDSON'S SOAP. fel Though ynu Hub! Rub Rub > And vow Scrub! Scrub! S,ruo am You'll find that It's not in your power ddi la the nld fsahioned way gar '?ouunj?nay •[ Wht Hndsnp's par WtXd?ioonhonr! J?' N'IH whrfi, >'loan, or sMur, without P,?cl ng .1?? A pare I'ry A ?ll'N t A 1. l?apiti wa?hinL', foarhina JHther ein I"ORT} »(>T 18 rav JTr:-C1Rrke'fII world-fam.<1 Ri('[ ?0. T- ,?' 13 To, worid-f?,d ?li,r imjOT •••>, f«>yo whatover cause arising, froui v n '??-' 'L?\' ?'???LRndb).)?dise?pe.'Fn*r y? s of »h kn■ I t, i vi t r.. aiv mtvrvel.ous Thonsande iE,I:: "?.F5:¡;r: eb heuix "?.t.-h?''d?.MtandCMttt?s ('¡, 1I'hO\ !<.i)u Awkfor hrke's Blood I tnTI" HI M V R»ak« 1, 11 iUIHitatj n got
Advertising
Draw, 0 Powya-drc' dawo'— I dy ddant iaehâd a o I mala'r Tic fel meIin- At ei ladd yf Victoline." V IC T OLI NTT. [REGISTBRED ] HOWfiLii JONES t FED DY(;INIAE:T]l FWYAF LLWYDD- IANUS AC EFFEITH- IOL, A DDAROAN- FYDDWYD ERIOED AT LWYB WELLA NIVVRALGIA, 1 TIC, DDANODD, GWAEW IDRWY ESGYBN Y GWYNEB (FACEACHE) A'R PEN; GUMS DOLURUS A CHWYDDEDIG, &c Mae yn taro yn uniongyrchol ar wraidd y drwg, yn oryfbau y Nerves, ac yn clirio yr achos o'r drwg o'r Y stumog. Triniaeth newydd ao effeithiol. Cannoedd 0 dystiolaethau 0 b ) parth. Dyma rai o'r rhai di areddaraf: — Holly Bank, Rooeoter, Stafford, Chwcfror20, 1889. Mr Howell Jones. Syr,—Mae yn dda genyf eich hysbysu ddar- fod i'r Victoline, a anfonasoch i mi brofi yn hollol effeithiol. Yr oeddwo wedi bod yn iioddtf gan Ddanodd, &c., am hir ameer, ond 1r pan gymerais eich Victoline nid wyf wedi teiml) dim oddiwrthi. Bydd yn dda genyf ei ganmol wrth eraill.-Yr eiddoch, MARY P. PUGH. S.S. North Erin," Millwall Dock, London, July 17, 1889. M1' Howell Jones. Ur Howel you oblige me by senditig me a Sir,—Will you oblige me by sending me a bot ..le of your famous Victoline for Neuralgia, by return ot post. —Yours truly, WILLIAMII. Meddyginiaeth arbenig. Rhodda esmwythad lollol, nid am funad ond am flynyddoedd. I'w chael mewn potelau Is lie, 2s, a 3s 6c rr un, gan Druggists, a rhai Grocers; neu yn ) -had drwy y Post oddiwrth V Perchenog am lair ceiniog ychwanegol. D arpar, yn unig gan (air ceinio_ g ?0*WE'?J?NES, A.P.S., Chemist, &c., High Street Pharmacy, Towyn, Merioneth. Vholeaale at D. Jones & Co., Ogwon RughL,33 Co, <Vyr;oa & Samdsrs, a ld si Druggists. < HOONSEEit BITTERS DIM DIM '"™ 4F'E™yt MM DM?eM, DM A:FPi6kVD DIM Mwyaf Rhyfeddol DIM ^ECHYD Meady?th AFIECHYD DIM wy"' ?', Dd. DIM ILFIECHYD tupt y AFIECHYD DIM Qwaed, DI?D LFIECHYD ??iS?- AF?H\D El? lo d AFMC HV D DIM y G.Ion a'r G.;WYmu- DIM J LFIEOHYD FhTnrthM?adtaeth -?????? DiM DIM .FIE?YD ?y???' AiD y z DIM DIM A. E. POWELL*Co., DIM .FIECHYD ??'?°?' AFIECHYD DIM y rM syM' wedi DIM FIECHYD achub mUoedd 0 fdd- AFIECHYD DIM' rod  DIM FIECHYD ??h ?M!' AF?YD DIM aethan, yn profi mai yDIM FIYDft;¡J:Jollf AFI'lD 1 DIM: aethau, ya:h fa w r AFIECH YD DIM Moon.mdyw yr unig Tvf FIECHYID admbyadus i ddyii FIECHYB ??S???S' AFIE?YD DIM tyou ami I gryfhan y DIM FIECHYB' E,ll^0',d'a AFIECHYD r T\TW ?bftd p& mor boU DIM =:oF;rby DIM FIECHYD ?.Mned. Y mae AFIECHYD DIM M00N3KED DIM FKCHYD a^^echyd. AFIECHYD DIM yr hoU Fferyll. DIM FI6YD wyr. eU :r C DIM 4a go a 2. 90. DIM is eael el enih drwy DIM FIDECIM HYD????AFI?YD DIM Y' dnr<y';J?yn gaD DIM FIECHYD,A.E.PL,tr-O.. AFIECHYD T   DIM FIECH Y.D 8wtJuloD, WIlw.. AFlECHYD 0 DIM BampMedan yn rhad DIM 0  AFIECHYD  flECHYB JSKi, APIECHYD w^ DIM ??S3. DIM  FIECHYO Maf&W Edwards, AFIECHYD be DIM q-em?t.?atreet, DIM S„i FIECHYD B.O. AFIECHYD j' DIM GOOHBLWCH YE PJM h, TIEC IYDETH A RODDIR IAFIECHYD dim SrASR ™ MM lg Ei E D-BMERS ?m ?IEDC? HYI> Sm S.9 AFIECHYD DIM I?ydymyneMt rby- DIM 1Y1} .ldr.rh AFIECHYD iUIIUO ef AFIECHYD 1 ACHISES Br newydd. ENGINES IAIP I ETO IDORI 1 ???p? GWELLTAGWAIR. ? ["?? ? OILCAKE MILLS, ;il! ?'' &c., o'* makere ?  ?'???- goreu. Anfmwch am-?? talogue3 a'r prisian, cyn pryco, at y 1 ent- &'< EDWARD HUGHES. LC I &c., CARNARVOI; iair\j<mi(mu>rmr#aa a symi as wasanaoih — COVOM hyeAain a phlani. f¡ IE VIIXAGE CHILDREN 1 Operetta, gIlA D. JENKINS, Mu. 3ac if utab). 'lis, 0:NL,, 2s 6c; Sol-flia, 8% gyda ch.,Whil. i i Strings, Flutes, a Clarinefcts. VÅNTAWD YR YSG04 ffl lall J. T. BEES, Mas. Irta (Toronto rol^Sebti O.N., 28 (Aff Affgmffiad). ROSINA, [ laD, tawct:ab wasanaeth y Gobeithia iir Tem Bf r Da, gaa ALAW MANOD. n oltfll^Sdi; O.N.,2s. Ynkarod Tachwedd la;* rWEDDFR ARGLWYDD, 'Wawd synt at wnaetb yr Yegol Sab- J bol, IfAB D. EMLYN EVAN&; y geiriau DYFKD; a'r eyfiothiad i'r Saesneg gan y orh T. JOHNS. 1 fod yn barod Ionawr, k 'r oil o'r CantawAmnchod i'w cael oddjfrrth. I YjtNKINS. MUB. B)ac. (Cantab), Aberystwyth. YN YGIAB^WE.RTF AWR, AM YCHXDIG W4THNOS&U YN I UNIG. III LOFNAU GOFFADWRIAETHOL AMY" ARCHEDIOION RICHARD OWEN, A P( JOHN PRITCHAAD, AMLWCH. erth 7a ic o Lyfrarn Newydd am 58 wedi en IX rhwymo yn hardd, Mf { iant a Phregethan y PareU Richard Owen, == y Biwypwr?tt ?? nes getbodistith Mon o'i ddechreaad, ac I I am o?deatu Mnt a harw o flynyddoedd, J (jy I ca ;oner P.Mt*! Order 56 a 6 tamp i dalu dd lipd i Mr D. Jones, Pablisher, &c., (Won t't House, "a )ALIER SYLW !-O bwys i bawh sydd T yn. edryrb r 01 CefFyl1\ à.S!A!wyni. Ar, ,,rbyn ,ad ugain stamp teiniog, anfnnir T 'arwyddladau pa fodd i wneyd POWDWR h A IERlCANAlDD i borthi CcfTylau, ao • ,EW HTJD<) panigamp.—fonerI "Tra- on r," swyddfa'r Grnedls Caernarfon, THE BLOO-j 1'L I IT I ER 1 OLD DOCTOR JACOii TOVVNSEN t> j AMBalOANS RSAPAitIL A pR ??NaE?D-S A C?t.dn an.. Safe Nem. I tor nl! BV'OD AND DRTOWN?ND-s ?E'AS?:??O?AS E  D8. MEIWURIAL BORER DBTO??D-S IOROFUL.L^'BOLTL.TLM8 L PUSTULES ON THE |■ JvK R TOWNSEND'S F^CJK, BLO CHKS, a.^URVY U /:jalt Pheum,Tthium ti.? Goat S RSAPARILLA HIes, E?gworm. Ulce; 'Tu- 'nour?C? cef Eraption«, -4 O CIAARRS^AAPPAARPITLTLRA I iMhmeotthehMB. Eczema. Debility, Broken Down Health, jD^AABKTSAAPPAIRPIRLRRLA ?''?' ?' "°"° Health ARSAPAlm,LA THE BEST SPRING AND o AUTUMN MEDICINE. V., Mn ? ?'"?' ?"' I2th, 1S87 That it is a ,??'?'?'' °?' Blood T? am Msure4 1 h» -'i, Head in the centre ofahiSandQiae Wl,,Ii?r or?"? ??''? ?' ?' "? each, of all Chemi?? or (Ur, OR^SLR!^ V™f, p"cos- 4?" paM. THEOHATn'wt? D?' ?EKL. & Co., 39, Pleet-8ti80U. ??°- Bo'hcrn. London: (hte 131, FI..et.street). jjOCTOR JACOB TOWNSESu'S PILLS  Ell,IOU9 AND ??"'R COMPLAINTS. CRUFFRNS E AC(DITY OR HUAR'BUW CURE HEAIJACHE, DEOWSINESS. ^FLATULENT InST NSIONS, COST1 E. CURE WAKEFULNESS AND INDIGESTION. CU fiE ALL DISORDF-RI, OF THE: STOMACH AND DOWELS ARR MOST EFFrOAOIOUS. DWO* J iCOB TOWN ^EiVDS eILLS, Sold by a!l hemists, in Boxes Is lid, 2s 9d, an<' 4s 6d, r so d direct from the depot as above samo juices post-paid. T, ?, 1/6, 2/6 & 5,- Fol Children and Invalids, THE MOST DRLICIOUS, NUTRITIVE AND DIGESTIBLE. The British M- dical Jotc-nal says — 'Benger's Fcod has by its excellence established a reputa tion of its own." The London Medical A,O, J gays-" It is re- ;ained when all other Foods ar rejecte I." RETAIL IN TINS, Is 6d, 2»6d, 5s, and 109 )f Chemists, etc., everywhere WHOLESALE OF ALL WHOLESALE HOUSE?. ,15 'CHORCH' S!, APOOL- DUS3ELLS GOLD AND SILVER WATCHES, their own pure English m1Dufacture, with all ate t pate ted improwments. raDge in prico from £ 3 to £ 35. I hey are haad som^ strong, I:rAt?ï::Per'ra,:nthde "fa8tt:t'o and best v,lne in En<laul, there b?ig mediate profit b.t- tho etumr,md the wearer. Sent free erervwh^r^ a Russell's risk and cost on receipt cf draf c or po ?t crle r. Ill_rated lp?phlet ?.t free n application. VVSV J ATCH REPAIRS PROMPT AND TV PKRFECT. Estimates given andcoot of carriage taken. rg PRE LARGEST STOCK OF DIA- MOND, GEM. ENGAGEMENT AND WEDDING RINGS. Finge r-size Cardeent) free on application. T. R RUSSELL, MAKES TO THE QUSBK, ATHEDRAL WORKS, 18, CHURCHST., LIVERPOOL. SI MIDLAND COUNTIES WATCH COMPANY, F VYSE STREET, BIRMINGIIAM 'nte<?MrMM?er, Mr A. PERCY, fat our •ntiftri new Illustrated Catalogue, containi er 1000 nnaolicited Teatimonials and over 12 is Copperplate encrraviega of WAtehea !WeBery, un 'X Electro'platA, Bent ?atit pG8t oa application to any gsai of the liB 811  gJa gl,, IMNTLK uvu&at y.t. m, 26a. LADIBS hSILVBB 'lJ' ?..e.t iinitjhcd i.UTR,s I 8,'LVZR 88, 26s. Cheques Foet ice, Or. Mt must made fibio to f, A BCY, on eipt of ttth will ragMer* pjtwtfree United mgdom, A tot u Tuaoy part 01 iiiOii'Osmi woria. k' 144')W RODN-15, QUEEN VIC2CRI STREET, XC. ONE HAiVISQitf.VOL. 0»eSh„inij-j, Post Free,, MR. Q>.T. GDNCMSEVE'S WOiK- OW Bhow't^ tbat direful be Curable Rh?'K,tbat dtrv"l di.?s to be Cumble !4, ISTHJV1A, CHRONtO BRONCHITIS, "SOOETHtR WITH THE NEW APPENDIX ntaining 226 interesting and authenije.Qosea. with Letters from REV. C. H. SPURGE.ON, d a number of Uinisttra of all denominations. st free from the Author, Coambe Lodze, Peckham, S.E., for One Shilling. IXDLY NAME THI8 PAPER WHEN WRTTINO.\ 1EMAU RHAD.—By<id i siopw ganfo < y Stoo fwyaf Vr Prisiiu vselaf yn ulasnac MiUinnton,\2 Hoandsdjt^.h, London. Gell: 1 Clociau, Oriaduroa, Cyllill, Crihaa, Gwy srychan, Pibelli, PyvAauViolins, Accordtvas bilea Jewell erv ^t^loiruf darluniedi- am mi) oeiniop .fydiwya IS' HLLIARDS OR BAGATELLES! All ? tho8e reqmiriug ??w or S"nd.hDd .?]e«, Requiah,. or BUIiard wn? done, should [ore 110m2 ehf?he'-? <n? fw N pw Price List, )th an? Ons?O.s?daml)l,s, to HENNt? RR?S High-street. yw ?t?.t I t!'PÆ, Lon U n Jtd, 18??..
Byr yw gwen u bran eginyn—egwan…
Byr yw gwen u bran eginyn—egwan I Flagnr v aaweUtyn;  A gwers i ?,? ar wyw-oes dyn o 0 &w Duw yw'r blodeuyn. ABox. I Ya8( Lefamawr. ABON. a < AMSER. I ho wi
(EMvchiad.) I
(EMvchiad.) I  ond dyrnfedd,  ya Nid vw amser ddim ond dvrnfedd, Te L'ong ar gefntor, chwedl wael, art Eryr ydyw yo ymsaethu ye At ei ys^iyfaeth yn ddiffael; Saetb na wei y llypkd mo'ni Tra'n cyflymu heibio daw- Blod'yn gwywedig ydyw, Enfya ar y g l,wod wlaw. Pe}ydr bvr atosoi ydyw ?- In y "u gweiiU'n wiw; ?* Cenllif yn ch?yrn ruthro heibio, Dim ond <ysK >d, breuddwyd yw; Gwylittdwria-th hwyryn darfod Pan Il\wyr,'ho'r wawr yn gfto, Dyfr-glnch vdyw, prudd ocheuail,— i j Parotoa iVw, ddyn li HYWEL WYN. CYMRU FYDD. El.
Ryd o fewn ychydig flynyddoedd…
Ryd o fewn ychydig flynyddoedd yn ol. I at oedd yr ardal hon yn hollol amddifad o )b cy9auatra yn ng)yn A'r Ilythyrdy; fel f'[. oedd yn rbaid myn'd yr soH Cfjrdd i • tbesda i ddanfon y llythyrau. Dwydd- he, Id Mr Rathbone, A.S., pa fodd bynag, i mud yr angbyfleustra, a sefydlwyd llytbyr. eu r yn ngbanol y gymydogaeth: ao enw y < ryddfa ydyw Douglas Hill. Ddechreu y < is hwn llwyddndd Mr Daniel Lloyd i gael c I fantais ychwaoegol-o amryw a ddylasit 5? lel-sef ei helaetbn yn postal order office.. )b yn ychydig fe dyf yn swyddfa gyflawn. yn in y bydd yr enw newydd hwn (Douglas yn ill) bellach yn myn'd allan ar yr holl or<? ']' ar fydd y dyfaln am ei gartref. Nid yn 11J 31 os byth y cyfarfyddwn a gefeilliaid yn W0 ryn yr lID enw; ond mewn mwy nag un 8t tyr, mae y tk oeilldnol yn y gymydogaeth '? !lwid wrth yr ?cw mhod. a'r rhan arbenig 00( no o Cbwarel y Penrhyn a adnnbyddir I th yr un enw—yn efeilliaid. Disgwyliwn < llach maiDouglas Hill," ac old Myn- fel !d Llandpgfii" fydd enw ein cymydogaeth, I lilvnga Mr Daniel Lloyd ddiolchgarwch yr ef dal am ei wasanafth i sicrhaa y cyfleustra alll hwaneg' 1 hwn iddi — Cynfi. Ad act .ORRIET M P, Me) It,
[No title]
Bwyddfa'r Genedl, Caernarfon], I 41 Y BEtHDD—Fel hysbvsiadynunigy i
[No title]
oyhoeddir anerchiadau pnodasol, coffad- wriaetbol, &c. Ni cbyinerir teilyngdod damau llenyddol felly i ystyriaeth. Am I y telerau, ymofyner Wr cyhceddwyr. I VV(I-T.VVT(IV
j. Itaaiu TfliUUV/uI Y dirion…
j. Itaaiu TfliUUV/u I Y dirion forch yn darian fydd—i'w gwr, I Ac yn goron bennydd; Holl fwnad ei lleferydd 0 lawn serch i'w loni sydd. I lwydaidd Mant*yiodi—a garant, Tru?reddtcae'nroddi; i Gwir rinwedd wna goroni ) Ei pbur foes trwy ei hoes hi. I i Ffynu mae'r fan boff anwyl,—a diwyd, W raig I II{,I tnv'l 'i orch IV)'I, Lion yw Li a Haven o bwyl, HofF rosyn, glan ei phreswyl. j Ei chalon ddifrychealyd-a gonest ] Egiiaa trwy'i bywyd, ( Hufen dedwyddwoh hefyd, ) O giru hen, geir o hyd. ( Llanfairyusubwll. THOMAS HUGHES. I KDWTNfAli ANTAN I:
Dian anian sy'a edwino—ei…
Dian anian sy'a edwino—ei dail I ? A i dolydd sy n crino; Iraidd diem y byd rydd dro I ateb ginaf eto. Y llwydrew sy'n dew ar bob dôl-a Pobgwigyiiandwyol; [gwedd Cwyna gwynt, ac yn ei gol y eawn eira cyriarol. Mis Tachwedd, maes y tachan-liwo a Yu ei ddig annyddan; '[ddaeth A bloeddio bydd yn mhob man, Edwiniad bywyd anian. T. C. BENJAMIN. I TWR EIFFEL. I
Ter gawr y tyran i gyd-ordbenwvd.…
Ter gawr y tyran i gyd-ordbenwvd. I i Er STyniant Ffrainc hyfryd; Cywreiufawr gamp y erwt3 y, • I'w hir ben y dringa'r byd. J Penlan. H. TUDOR 18 YR EHEnvnr ) I
Drwrei urdd eyd-gwyd Ar wawrddydd,-…
Drwrei urdd eyd-gwyd Ar wawrddydd,- I Ulan ar ei adenydd; [a gwlith b Ac e'n lion o'r nef lonydd 0' Byncia dun ar bwnc y dydd. C: CARNEDDOG. G IIWVV"T v nmunvnn I ö
Ei hynod ddeunod vn ddianaf-o-in…
Ei hynod ddeunod vn ddianaf-o-in to, Y fwyn gog anwylaf I Gwyn ei byd, bywyd heb anaf p yd h.?b "f Drealia hon hyd i lwyni haf! AFAON PERIS. I I r' ENGLYNTOV mPFAnwRTAi7.TPrnr. I M
--H.._-I Am y diweddar John…
H I Am y diweddar John Ellis, Tabernaol- I i'J tpirtce, Blaenau Ffestiniog. lr M Oodd ddihalog addolwr,—'e garodd gj Y gwir dda Greawdwr; ly Bywyd addaa Bedyddiwr m A'i lawn daith o flaen y dwr. th Afith, ir o3i,n. i bleth'r clod-i Siloh, ga Y GaewcJeui uchod; YE Un a fll, k,edd yno i fod d5 I iach oen uwch isod. "e Blaenau Ffoatmiog. MORLWYD. Ar 11 OWLA 1) YR P.lSTF.nnT IODAU.1, 16
..-..- -. - -.  5uddugol…
 5uddugol yn Nghoedpoeth, Awat, 1888.) 1 di Hoffus wlad yr Eisteddfodan il (Jirtref hen y Ovmry fu;" Yma er pub brad a brwydrau J Oesi wnaeth hiliogaeth Hu; hE Tra Cei idwen dan ei edyn, Noddai'r aweo rhag un braw; 81 Dawies cerdd trwy reng pob gelyn rb Ddaeth a'r delyn yn ei Haw. yi Anwyl wlad yr Eisteddfodau dr Mawr yw serch y Cymry sydd i'1 At eu hiaith a'u hen ddefodau, ar A chynyddu wna bob dydd; Cafwyd golud yn ei bryniau, Bellach ni fydd Gymru dlawd," Llifa dysg fel gloew ffrydia U, bc A thyf ilwyddiant ar eu rhawd. yr Ddedwydd wLid yr Eisteddfodau, B< Cymer fawl y Cymry "fyddj" od Bri dy feib a Jhlod dy gorau 8Y Gludir syda'rawelrydd; dj Dring i fyny fo'th arwvddair, sv Baner rbinwedd cwyd i r nen, m Pal i esgyn nes cael oywair tn Can ddidaw y Wynfa Wen. g8 BLODEUYN Y GLASWELLTYN. Gi
iompt, Fvlirl ! tu^e jlwaed…
iompt, Fvlirl tu^e jlwaed Llewelyn mre 'Heddyw''??"?'!hefoybedd, ?, ?yrndd?J'-yg-'y- ?.. Nld trwy 'ym I,a WID y cledd- M? -} '.1U" a.n¡ UJU.UiVU Wrth ein gwlad, an hiaith, a'n Daw; Mynwn ddangos i'agelynion Fod ben Gymru etei fyw. Cymrn Fydd medd ysbryd ymchwil Gyniweiria ar ei hynt Drwy bob cwm, gin agor beddau Traddodi .dau'r amser gynt: Cymrn fydd; mae gwawr ddydd rhyddid Yo goreuro'n brynian bkti, Gan awgrymu y eawn eto Nawnddydd hyfryd yny man. Cyraru fydd ein hiaith fendigaid Ddaw o hyd i fwy o fri Gan ei phlant, a chan estroniaid, Heddyw anrbydeddir hi; Darfu'r dyddiau cywilyddio Arddel Cymrr. a Cbymraeg, 0 mae dyddian gogoneddus Eto'n aros yr hen aeg. Cymru fydd ein glan lechweddau Gyda gwagd gwroniaid In Gochwyd gynt mewn blin ymladdau, Wrth amddiffyn Cymrn fu; EfeJychwn ninau'n tadau Mewn ffyddlondeb at ein gwlad, Chwifiivo eto yr hen faner- Baner rhyddid Cymru fid. Machynlleth. DEINIOL MON, f!Y"RAPT?nn MT AINT. T.T.TSVW I
- - - AC -EIFIONYDD.I Cvnhaliwvd…
AC EIFIONYDD. I Cvnhaliwvd v Cvf&rfnd Mior.) rlimarlHaf yn y Bortb, Porthmadog, Ionawr 13 a 14. Llywydd, y Parch William Thomas, Pwllheli. Hysbyswyd fod y Cyfarfod Misol nesaf ifod Fn nghape! Ssisnig Ciiccieth, Chwef. 10 a 11. —Darllenwyd co fnodion y Cyfarfod Misol. —Darlienwyd llythyr oddiwrth Mr E. Jones, maer Pwllheil, cyn-lywydd y Cyfarfod Misol. o hysbysn ei atiallu i fod yn bresenol i -oddi y gadair i'w olynydd, Pasiwyd ein )od yn diolch iddo am ei lywyddiaeth yn  ?stod yr haner blwyddyn diweddaf.—Dar- ) lenwyd llytbyrau oddiwrtb bersonau yn :ydnabod cydymdeiuilad y Cyfarfod Misol 1 hwy mewn cystudd, &c, Rhoddodd >wyllgor Ys-ol Clynnog ei adroddiad yn e Iysbysu fod yr ysgol yn dechren yn fuan.- c )erbyniwyd cais oddiwrth fyfyrwyr y c Jyfatfod Misol hwn, sydd yn yr adran c agbarotoawl yn y Bala, yn gofyn am i'r t )yfaifod Misol dalu am eo haddysg yp y h bla. Pendeifynwyd ein bod yn gwoeyd yn am y flwyddyn hon yn tinig.-Dowis- y ryd y Parchn J. J. Roberts, Porthmadog, w D. Roberts, Abererch Mri R. O. Jones, n lwllbeli, a D. j Williams, Porthmadog, yn n ynrychiolwyr i'r Gymanfa Gyffredinol.— v Hysbyswyd fod Mri 0. Humphreys a E. Pri chard wedi eu dewis yn flaenoriaid yn Pantglas, a Mr H. Jones yn LlithfFLon. i Penodwyd y Parch W. R. Jones, Uwch- < mynydd, a Cadben Williams, Rhydlios, i ( iyned i Enlli i edrych i mewn i ystad ] ft eglwys yno. Penderfynwyd fod y Parch ] r. J. Roberts, Porthmadog, a Mr J. Owen < larth, i ymweled ag eglwys Morfa Bychan. -Pasiwyd fod y Parch J. Hughes, Edeyrn, ) > Mr G. Roberts, Glan'rafon, i fyned i Tyd- ( ureiliog i gynorthwyo i ddewis biaenoriaid.- ( iilddewiswyd Mr J. Ellis Pwllheli yn drys- t )rydd, a Mr R. Rowland, Pwllheli, yn ys- jrifenydd Trysorfa y Gweinidogion.-Dew- f swyd y Parch J. Evans, Llanerch, yn gyn- c ychiolydd ar Bwyllgor Trysorfa y Gwein- dogion.—Dewiswyd rhai ar Bwyllgor y Cyfarfod Misol, ac ar Bwyllgor y Trysorfaau, 'r Ysgol Sabbothol.—Dewiswyd y Parch J. ones, Pencaenewydd, yn arholydd ar ym- eiswyr am y weinidogaeth.- Penderfynwyd nfon llythyr o gydymdeimlad at y Parch Davies, Porthmadog, yn ei drallod ar ol lli ei fab.—Penderfynwyd rhoddi llythyr d8 pflwyniad i'r Parch B. Williams, Peny- leraii, i'r America; i'r Parch H. W. riffith, i sir Aberteifi; ac i'r Parch J. H. P wen' Brynmawr, i sir Feirionydd.-Darllen- yd llythyr cyflwyniad Mr J. Owen, Morfa gl evin, oddiwrth Uyfarfod Misol Lerpwl.- Ik L1 sylw ar y pethau canlynol o'r Gym- sithasfa ddiweddaf1. Pwyllgor Gwadd- d iadau y Cyfundeb. 2. Adran barrottoawl I Bala. 3. Y Gronfa Fenthyciol 4. Ys- 01 iriar.t.—Bhoddwyd hanes yr achos yn y ae a phroSad y swyddogion; a phaaiwyd  d yr hanes i fyned i ofal Mr 0. Bobyns  MU, Pwllheli. I MAnnvHiTwrir gl
_avun, H Yr ydym yn deaU fod…
_avun, H Yr ydym yn deaU fod achos cyfreithiol 7D I In r hwn yr oedd cryn ddyddordeb yn cael ei 9imlo yn mhlith ffermwyr ac ereill yn y gi rmydogaeth hon, wedi ei benderfynu trwy m r diffynydd dynu yn ol o'r ymgyrch. Darfu achwynwr, Mr J. G. W. Bonsall, Fron- at aitb, Aberystwyth, drwy ei gyfreithiwr, t D. Evans, o'r dref hon, oddentu dwy lie Pnedd yn ol, ddwyn cynghaws yn uchel id, s y deyrnas yn erbyn Mrs Seymour Davies, eddianydd Dolgadfan, Llanbrynmair, a'i liv enant, am droseddn ar fynydd a hawlid gw .0 Mr Bocsall fel rhan o'i fferm Rhosowir, ) mhlwyf Darowen. Fe arholwyd amryw o 'stion hynaf Mr Bmsall, yn ddiweddar, o Fe en arholydd wedi ei apwyntio gan y llys, yr ydym yn deall fod nifer fawr o bersonau ac eill o'r gymyJogaeth a gwahanol ranau o a'i ymru yn barnd i fyned i fyny i Lundain y y is hwn i roddi eu tyBtiolaeth yn y Ilya hu oa Mr Bonsall. Yr oedd yn destyn sylw da ) ngwyneb tystiolaethau cryfion o blaid ga r Bonsall gan bsrsonau oedd yn berffaith rsbys o'r achos, ei fod yn beth rhyfedd fod eel ra Davies yn ceisio gosod i fyny unrhyw y wl i'r mynydd. Yr ydym yn deall yn dw vr, pa fodd bynag, ei bod wedi rhoddi we lybudd nad ydyw mwyach am barhau i be nryson yn ngriylch bawl Mr Bonsall. Mae He i ddiambeu fod costau yr achos hwn yn we yruion iawn, a deallir mai Mrs Davies sydd ml v talu, yn gystal a digolledu yr achwynwr pe n y trespnss. MYNYDD LLANDEGAI. W5
llJWAJj W liNiN: NEU,AMFRCfl…
llJWAJj W liNiN: NEU, A MFRCfl Y CHWARELWR A MERCR Y CASTELL. PENNOD XVIIL. I CLYCHAU ABERDYFI' I ,W.?h ?<<)1*n?? rcwhath am ) ".a.wu '-4.aVUJ" nJ- ferch ieuanc mewn siomedigaeth garwr- iaethol fawr, nid oes eisieu dweyd nad oedd Emily Watkins yn yr agwedd meddwl mwyaf dymunol wrth fyn'd i'r Castell. Yr hyn a deimlai yn fwyaf anhawdd i'w oddef yn yr holl helynt oedd mai ei hoff gyfeilles oedd yn myn'd a Jacob oddi arni, a hyny mewn dull dirgelaidd a bradwrns; ac nid rhyfedd ei bod yn teimlo yn chwerw tuag ati. Er ei bod yn galla ymatal rhag wylo nae ocheneidio, yr oedd ei holl natur wedi ei chyffroi drwyddi. Braidd yn Uwyd oedd ei gwedd bob amser; ond yn awr yr oedd yn llwytach nag arferol, a'i gwefusau yn leision. Yr oedd y diwrnod yn gymylog a llaith, a'r awel yn oer, a theimlai hithau yn rhyn- llyd; ac er ceisio cerdded yn gyflym, methai yn IAn a ehynhesu. A rhwng y naill beth a'r Hall, erbyn iddi gyrhaedd y Castell yr oedd yn crynu i gyd drosti. Yr oedd Ellen Lloyd y prydnawn hwnw mewn ystâd meddwl lied ddymunol, ac yn edrych braidd yn well nag arfer; ae mae yn fwy na thebyg fod yr hyn a barai i Emily Watkins deimlo ac edrych yn waeth nag arferol, i ryw raddau, yn effeithio i beri i Ellen fod fel arall. Er na fo am fllnyd yn I meddwl derbyn cynygiad Jacob Fowler, ac er yr edrychai yn ddiystyrllyd arno am ei inwadalwch a'i anffyddlondeb i Emily, eto, i yr oedd ei fod wedi cynyg ei bun iddi yn peri boddhad iddi; a phe na wnaethai felly juasai hi yn wahanol i ferched Efa yn Syffredin. Yr oedd peth arall o'r un natur yn dylan. vada arni befyd; er nad oedd yr un y cyf- lirir atOj hyd yma, wedi amlygn mewn ;eiriau et deimladan tuag ati, eto gwyddai 1 iddi wrth bethau ereill fod ei galon yn ;aeth ganddi, mor sicr a phe buasai wedi lod ar ei liniau o'i blaen yn cydnabod lyny. Pan ddaeth Emily at y ty yr oedd y for. lyn yn dygwydd bod yn gwneyd rhywbeth rrth y drws, a dywedodd wrthi nad oedd ei leistres i mown, a bod Miss Lloyd yn lhaVlwr y ffrynt, a dymunodd ami fyned a no ati. 8 Pan yn cytuno A'n gilydd beth i'w gann Fn y cyfarfod cystadleuol yr oedd hi wedi tuog Kllen i ganu Clychau Aberdyfi; a ihatiu y "Clychau" gydÙ be doneg yr )edd hi yn awr, er mwyn bod yn barod at lyny; a chlywai Emily awn yr offeryn a'i lais hithau, ac elai pob nodyn fel saeth Irwy ei chalon. Aeth yn mlaen rhyngddi â'r parlwr, a heimlai ryw gyfnewidiad rhyfedd yn dyfod Irosti. Yr oedd y drws yn agored, a safodd 1 .'i flaen, a gwelai y llall yn canu mor hapus, I ra yr oedd hi yn y fath drueni o'i hacbos. Yr oedd Ellen wedi ymgolli gyda'i chau el nad oedd yn ei gweled nai chlywed, a j ihanai— Tra bo llanw, tral a lli, ( Yn fy nghalon caraf di; I Mai un, dau, tri, pedwar, pump, ohweoh, Meddai clychau Aberdyfl; Un, dan, tri, pedw r, pump, chwech, Mai un, dau, tri I ped lwartamp, chwelfc, I Meddai clychau Aberdyfi," &c. t c yda'r fath Dall 161 y methodd y Hall a d al yn hwy, collodd yr hunanfeddiant oedd II redi ei nodweddu hyd yn hyn, ac aeth i b lewn gan wylo dros y He. Neidiodd Ellen r fyny mewn dychryn, ac wedi ei gweled Dfynodd beth oedd y mater. d "Gwyddoch yn dda beth yw y mater, b [iss Lloyd," meddai hithau trwy ei dagrau. a Methal y llall a gwybod yn iawn beth i'w G iweyd wrthi, am na wyddai at beth yr 13 dd hi yn cyfeirio, er ei bod yn ofni y gwir ie shos; ac yr oedd ei gwaith yn ei galw yn ei [iss Lloyd, yn lie Ellen, fel arfer, yn peri y di feddwl ei bod wedi digio wrthi am ryw- 3th. a Coisiai ymddangos mor daigynhwrf agl illai, ac meddal, "Nid wyf yn gwybod, ei mily, ac nis gwn pa fodd y gallwn fod yn ic vybod chwaith." a' "Ddim yn gwybod, a chwithau wedi ni ?neyd y fath dro brwnt, aDnheüwDg," t? i." b! I. Nid wyf yn eich deall, Emily anwyl," ebai hithau. e] Hwyrach y byddweh yn deall wedi dar- C n hwn," meddai y llall gan daffu y llythyr h; 3i. h. Darllenodd Ellen ef a'i gwyneb yn ym- fe rio, a'i chalon yn euro, a'r llall ya ei a rylio yn ofalus. et Wedi iddi orphen gofynodd yn wawdus, o ä. wyddoch chwi yl) awr, Miss Lloyd P fe idtwch chwi wadu bellach ?" er Ac wedi i rwym ei thafod gael ei ddatod, &'i yn tybied ei bod wedi ei dal yn ei thwyIl fa rhagritb, dywedodd lawer o bethan-fel bi gwneir yn gyffredin pan wedi colli brake E nanlywodraeth-na fyddant o un bodd i'r ei rllenydd eu gwybod ae y buasoi ya dda nddi hithau fod heb en dweyd. re Gfwelai Ellen nad oedd o un dyben ceisio da u dim rhagddi, ac maigwell oedd dweyd ar cwbl wrthi, ond yn ofer y ceisiai gael rh reyd gair. Yr oedd hithau, erbyn hyn, wi di myn'd i deimlo wrth glywed cymaint o i'w than cas yn cael eu dweyd; a'i Uygaid yn y nwi, ac ambell i ddeigryn yn fryrtbio; ac fw di i'r llall dewi, gofynodd iddi eistedd, er rh vyn iddi gael egluro pa fodd yr oedd a bhau yn sefyll, ba Mae y peth yn ddigon amlwg, ac Did bo f yn gweled pa eglurhad ellirroddi arno," gy tbai hitbau yn sarug. wi Mae'n wir fod yr ymddangoslad yn fy ca )yn ond nid wyf yn meddwl fod genych gy ver o le teg i fy meio. Nid oes genyf ddim en ip i'r hyn sydd wedi dygwydd." ea Mae y llythyr yn eich proffi yn anog." iat Mae y llythyr yn profi Mr Fowler yn un jg ond nid yw yn fy mhrofi i." 01 Vr ydych ar yr un tir yn hollol ill dan." N ae ydym, a phe byddeeh cystal a lael i mi egluro y mater, fe welech chwi- m nad ydym ar yr on tir." be; I q;r goreu, gadewch i ni gael yr eglarhad iaE Dywedodd hithau fel yr oedd Mr Fowler c". di bod yno y noson cynt, ac wedi rhoddi bo thyr iddi, gan ddymuno ami ei ddarllen di iddo ef fYDed ymaith a'i gymeryd i yr yriaeth byd DOS dranoetb, ac felly nad I Id modd iddi hi wybod beth oedd ynddo. gel Yn lie mae y llythyr ? gofynai y UaH. dri Yr wyf wedi ei lo90fyna' y Hall Wedi ei losgi ?" Digon hawdd d..yd yna. Yr ydveh yn fy amheu, felly. Gofynodd Mi mi wrth ei roddi a wnawn ei losgi os nam] iwn gydsynio A'r hyn a ofynid ynddo. dewais inau wneyd, a'i gadw yn gyfrin- ac 10I oddiwrth bawb ond fy rhieni; a b. ] rn yn gwneyd oni bai i chwi ddyfod yma pel hyn." lea Felly ni fuaswn i yn cael gwybod dim an. dano gwbl." 1 Na cbawsecb, o'lu than i yr redd mor at 'wg genyf drosocb, fel y buaswn yn ei yn Iw am byth oddiwrtbych rhag eich poeni." Yr fdych wedi derhyn pawb yma o hyd yr na fyddwn i gydag ef." rll( Ctiwi ddaeth ag ef yma gyntaf, ac er yn 1 mwyn chwi tr ydym wedi croesawu 1 ver arn, er ein bod yn rhwymedig iddo on hunain am ei ymddygisjd care^i;?. Ac yn bw tj'f) "in bai ni ydyw na hwsech gydag K^vyddoch y buasai i chwi hjb croesaw I dd 11. Tr Yr wyf yn mo«hu yn Un a deall pethau," i a'i ruthau. Dvma 'r.am yn dyfod cewch yr haBes. j j, ddi yc Wedi I ills liioya cayroa I iawn, gweiai ôl yr ystorm a dywedodd Ellen wrthi yr hyn oedd wadi dygwydd, a gofyBodd iddi ddwelyd pa fodd y bu gyda ?byr Mr Fower. Aeth hithau droe y cyfan, mor bell ag y gwyddai Ihi ac yr oedd yn cadarnhau yn hollol yr hyn a ddywedwyd gan Ellen. "Mae wedi ymddwyn yn anheilwng ir eithaf ataf; ac mae hyn yn siomedigaeth fawr i mi," atebai Emily, "ac mae yn ymddangos i minan fod yn rhy frysiog a byrbwyll, a rhoi y bai ar un sydd yn gwbl ddiniwed." "Yr oedd yn ddigon natuiiol i chwi feddwl hyny am danaf, ac mae'n dda genyf eich bod wedi gweled mai nid felly yr oedd. Fe a rhyw helynt fel hyn heibio, Emily, a byddweh chwi ac yntau yn fwy holt o'ch g'lydd nag erioed," ebe Mrs Lloyd. Na, byth, mae yo anmhosibl, meddai hithau, "mae y cyfan drosodd." Dowch i gael ewptmaid o d6 gyda ni fe wna byny les i chwi; nid ydych yn edrych yn dda 0 iawer." "Mae arnaf ddigon o'i heisieu; o ran hyny, Mrs Lloyd, yr wyf heb fwyta dim er y boreu ond mae arnaf eisieu bod adref cyn i'r ti6a pump o'r gloch ddyfod i fewn," ebe hitban. Byddwch yn ddigon buan, mae y tê yn barod. Cydsyniodd Emily, a ebyrhaeddodd adref wedi hyny ychydig cyn pump. Y peth cyntaf a wnaeth oedd agor clo ystafell Fowler, rhag i hyny dynu ei sylw. Daeth ei thad ae yntau i fewn yn fuan, yn Ilawen en hysbryd, wedi enill y case, a sbeisiai hithau ymddangos oreu y gallai. Aeth Jacob i gdw y pethau oedd ganddo pn y bag, ac aeth i'r drawer, ae er ei syndod gwelai fel yr oedd wedi ei gadael a dechreu )dd ofni y gallai fod Emily wedi bod ynddi jnd, wrth ganfpd y llytfcyrfel yr oedd, tyb- ai nad oedd dim perygl. (I barhau). •Y-.Tomn nrvnAn /-» A T\Tfl TDTAF
.fiJLO-L-nUiAPL?
.fiJLO-L-nUiAPL? <jr?LL/??La'JA'jj 10TU{; ,.1 I FEIRNIADAETH AR Y CYFAJN- SODDIADAU BARDUONOL A I ] RHYDDIAETHOL, J i fi nin' TTTMWTT r*n>vvANWRTAETHOL AM i1 Y PAECH J. K. DAVIBS,.  Y PARCH J. R. DAVIES., N I.„ J\ j.U JJ. n. Jsot-VN tAiI_nø. uyHiuuieaaeui UUM en V6"J'" "0. I 'ebyg fod gwahaniaeth rhwng can goffa a I larwnad; y disgwylir yn y naill fwy o nod- t reddion ffeithiau; ac yn y llall o fwy o ar- II wysiad hiraeth a galar. Prin, o bosibl, y r merodd yr holl ysgrifenwyr hyn i ystyr- leth. Y mgeisiodd saith. Yo y dosbarth cyntaf I Glalarwr Galarus, Murmur Agof, Gofidus Glyfoedyn, ac Awenydd Trist. GALARWR GALABus.-Llinellan yndangos ¡' ?radd 0 anaddfedrwydd, heb ymgadw yn 'J ?Qwt at fesur nao at ddilyniad cyaon 0 Mdwi. Dywed ef luaws 0 bethau da a i ;wir. Ond, feI cyfanwaith, diffygiol yw ei ] yfanaoddiad. MURMUR ADGOF.— Dyma benillion yn larllen yn llithrig a didramgwydd, ac yn ynegiad lied fedrns ar yr hyn oedd briodol 'w fynegi; ond maent ar y mwyaf cyfyng- I Idig, ac nid ydynt yn dyrchafu yn ddigon ( ichel yn eu svniadaeth a'u barddoniaeth. GOFIDPS GYPOBDYN.—Nid yw hon heb a agoriaetbau,-mae yn ffyddlon yn y dilyo- e ad o'r gwrthddrych, ae yn codi rhai llinellivu g las gwneir gan eraill. Nid yw heb fardd- g miaeth chwaith. ODd prin yr amlyga ( Idigoo o ddewrder teimlad, a gollyngir i o aewn rai pethau dneddant i leihau yu b ytrach na chwanegu ei hurddas. Dywedir hai prthau eithafol hefyd. AWENYDD TBBT.—C4n dyner, syml, dwys, heb Iawer o ormodiaeth, er fod y ardd yn ysgrifeca rhai pethau rhy gryfion, c 0 bosibl heb fod yn gywir mewn syniad. Iwastadrwydd, er. hyny, yw nodwedd am rcaf hon, heb ymgodi yn uchel na diagyn yn el a chredwn i3aaiiychydig o waith fyddai gwneyd yn gan goffadwriaethol deilwng n mhob yatyr. !AC Yn yr ail ddoabartb eeir Jonathan, „ Perenn .» Capatos. JONATH .-Penillion nerthol a gorp,h- iol, ac yn ddilyniad tra ffyddlon o nodwedd- in yr ymadawedig, ond yn brin o'r eneiniad r gwir fywyd. Er yn goffa ganwr rhagorol, cheir y bardd yn dangos digon 0 wir gyd- fy ndeimlad &'i wrthddiych, ac y mae rhai rychan hefyd ar ei waith. ffl PEEERIN. —PenUtion prydfertb, coeth, ffj rwrain. Cenit hwy ar nn o'r hen fesurau ymreig sydd bron a myned 0 arferiad, a YE rny yn gynghaneddol,- mewn rhan yn ol yr in ddull. Mae'r arddwll yn bur ac eglur 1 y goleuni, ac mae yoddynt farddoniaeth M theimlad. Y petb aydd yn eu harbyn yw w L bod yn fwy o arllwywad marwnadol nag gftn goffadwriaethol i Mr Davies. Gallem ddwl mai prin oedd adnabyddiaeth Per- yhen in" o hono, Nid yw braidd yn cyffwrdd i hanes fel un fu mewn cyqylltiad mor lie ith ac mor barchus Simasnach, ond arhosa ga on yn gwbl gydag ef fel gweinidog yr ell ?edgyl:credwn fod y naill fel y HaH i ?aei t jj Ie mewn c?n o'r natur yma.  CAPBTOS.—Er yn ymddangoB yn Gym- igydd cyfarwydd, yn gystal ag yn fardd f credwn nad yw ef, yn ysgrifenu yn yr ddull goreu, ac y gallasai hefyd gywiro ai ymadr ddion. Mae rhywbeth1 yn at. iith yo tueddn i'w wneyd yn drafferthus; „ r ddarllen, a phe ei rhoddid o'r neilldu ar ml larlleniad cyntaf gallid gwneyd cam an. s riadol hg ef. Ond, wedi dweyd hyoyna. pd a;d chwanegn fod y, rhai hyn yn bemllioft wi gynwysant feddyliau grymus, cyflawn, a Mr rddonol. Ac aid grymnsder sych, Gil- w aidd sydd yma, ond yn bytrach bwnw 004 nyrchir gan ysbryd wedi ei gynhyrfis i es a tbeimlad. Ceir yma un yn dilyn ^7 mran brawd a ch1ÚaiU o'i gryd i'w fedd hw da dWY8de" edmygedd, a pharob, atyn E einio y man y. gorwedda. Mse mwy o 08: agdpr a dyfnder,, a mwy 0 wir farddon- hw !th a theimlad, y&y g? hon nag mewn „ rhyw un aralaayr ydym heb un SMgod y I jetrusder yn djrfamo y wobr i'w hawdwr. h a nanorin mxvtii mvfADWRIifBBOL U: ?. AM ISP; HUGH EOBBETS. GU AX JUI.; .UGB BOBBRTi!. llnawii o'r I BIl IT __A:R:ft'¡ 1.a. 11!. lod Ih1AlIIB o'r End lUIgOIBHAW irddhyn bob fod yn dangos awonydd- ag ith uebel. dengya yr all barob i gpffadwr- tan th Mr Roberto. Ysgrifenaaom yaodia *uau ddi liynol wrth ea darllen, heb osodpob un, 0 Rh iib!, yn ei sate briodol ei hno,,M nad oes un yn mhell 0 honi. 'P? [JN E 1. G. HoNo. -Penillion heb fod ya fydd, ac yn tnadda at f,* yn fwy o. dy, ethjad nag 0 ganiad. Fel hyn y dech- bet iir :— cm Ac y nawfed dydd ar iD rh3 0' to Gorphenaf y flwyddyn bon." YJ1 o dechreu gyda'r dyd? o"r mis wadi rned bron allan n arferi?k a, ?BVONWR—TeiIycgdod heb Tod yn uehel,  ni ddangosai y farn orea yn y penillion. Q pHitANTHcopoa —Tuedda ef at ddweyd fbs ?hau newyddion a chfv&oc? ODd ynnghyf- me d ei feddyliau a SusSad ei ymadioddion &is ilyga ychydig o anaddfedtwydd. we, RYWUN RHYWUN.—Penillion yn tueddu JO • fod yn ddibwynt 9. diafael, ac heb lawer c ddynt i Mangos teim? ad na'i gYDJrchu. na ( BEN GYFAILL YN ?'f GoFio?—Yagritana JJIR hengyf?tlyn lied ddifeiau, ac amlyga If Id 0 dOlml3d birc.ethus, ond canolig yw y tau 0 ran tLlilYligdod. we HIEAETH.— >Vjnillion yn arddangos nerth, ?g i heb to? yn ddigon uniongyrchol ac i Ii 5 0t. DwYS lAF.—PeniHion beb lawer i'w gyp we\d yn eu herbyn nag yn eu ffafr. je[ 3tb;r y gwirionedd, and ni cbeir y t1n ( tnddn i ffurf farddonol fyw, d DEIGRYN ADGOF.—Dyma benillion d!- da? amgwydd, yn nodwedd add ac yn da?H? ?j dda. rARVAS roET v.—renilaoa 0 ynicdticgos- iid prydferth gyda meddyliau da mewn iaith ddillyn, ond yn cynwys rhai tarawiadau gweiniaid. HEDDWCH ilw LWCH.—Penillion syml a phnr, yn arddangos gradd dda o farddon- iaeth a theimlad. Nid ydynt yn diweddu eystal 'Roedd ei air fel carreg filltir, Nid amheumi nndyn ef; Credwn fod Hugh Roberts heddyw Yn gorphwyso yn y nef. Teimlir y net a'r garreg filltir yn rby agos i'w gilydd, a diau y gwna carreg filltir well gwasanaeth ar ochr y ffordd nag yn nghanol y penill hwn. CWYNFRON,—Penillion barddonol a naturiol, ond heb fod yn ddigon arbenigol. Rhaid fod bardd mor fedrus yn ymwybodol o hyn pan vdefnyddio yr un penillion yn yr un Eistedafod am ddau berson gwabanol. Gyda'r un "gostyngeiddrwydd" ag yr ysgrifenai ef at y beirniaid, buasem yn ei gynghori i beidio gwneyd hyn eto. MIN BEDD.-Penillion da, yn dweyd eu cenadwri yn ffyddlon a phur, a chyda gradd o eneiniad. Dyma engbraifft "Mae myrdd o weithredoedd cywiraf ei gariad N" chedwir yn unman ond coflyfr y nef; A phan fyddo bydol ogoniant yn disgyn I feddrod dinodiad o olwg y byd, Bydd enw y gwron euddiedig yn esgyn- Yn esgyn i fwy o anrhydedd o hyd." HKBEE AC AWEL BRTJDD.—Amlwg fod y ddan hyn yn llettyayn yr un ty, ac anhawdd dweyd yn mha un o'r ddwy g4a y rbagora y bardd dau enw"g arno ei VIUnl Dyma'r penillion cryfaf, ac ar rai cyfrifon y mwyaf barddonol, ond prin ydynt ya y naws dyner doddedig sydd yn treiddio fel bywyd o galon y bardd i galon ei ddarllenydd, ac yn ei gorchfygu o'i fodd. Ymddenyys ef yn debyeach i un wedi cvmeryd ei safle ar fynydd nwch nag ar fryn Parnassus, lie mae Zal ei fynwes dros ddyledswydd Yn fflachio fel cleddyfau'r net i'r lie mae "Gwroldeb yn gwregysu 'i galon der ft a phlyga o flaen tsyll pe syrthiai'r ser." Er fod y rhai hyn yn cynwys ihagoriaethau, uaent yn ddiau yn cynwys befyd ormod o faiddgarweh a bychan o dynerweh o gryn lawer. HADADRIMON. Dyma linellau, er yn 1 lyml, y teimlir ynddynt y peth dirgelaidd iwnw sydd yn eyffwrdd cini). Mae y rhai 1YO yn bur a thyner, heb fod yn ormodol na liffygiol, a rhoddant ddynodiad ffyddlon o'u [wrthddrych. Nid ydym yn cymeradwyo "Fel blodion hnliedig ar briddell ei i1 feddwl; c nid yw _I .a snot lawn 0 ymroad a 1 galon o waed," n dweyd ei cbenadwri yn ddigon elir. Prin J iefyd y gwna'r llinell ddiweddaf hyny, Dyledswydd, dyngarwch fu galon i gyd." 1 Lilinellau da yw y canlynol:- Dros grefydd yr Iesu cysegrodd ei ddoniau, Caed ynddo y pur a'r dibalog fel dyn; Z cadarn Fedyddiwr oedd gryf ymresymwr, Diysgog fel gorsedd gwirionedd ei han." Ic mae yr uchod yn: enghraiipht led gywir )'r oil. Dwys DAIL.-Pkmillion tyner a dwys J. ydd ganddo, yn cynwys coffhad eyoreradwy, r nad mor gyflawn aw un non, at, o'r ym- eiswyr. Er ein bod yn yfarfodig ambell air < :wan, cyfarfyddwn hefyd i rhagoriaethau. Jeir Ilif o deimlad pur yn rhedeg drwy yr A 11, ae mae rhai riianam, yn brydferth a arddonol. Dyma'r ail Bemill& Clir linellau'r diddaa gyfaill Gydbelydrent yn ei wedd, A chyfranai'i ffraeth, synwyrlawo A Eiriaa ini iachus wledd Adlewyrohiad oedd y eyffin A O'r egwyddor bur ddifr&i Oodd yn sylfaen i'r cymeriad A Feddai ymddiriedaeth gwlad." goreuon ydynt Min y bedd," Hebw," A "Awel bradd," "Hadadrimon," a "Dwys," A fe'n tueddir i qyhoeddi y diweddaf yn A pntaf. A 7' AWimmisiin wwrr in irrrm AMCM MM "a.as&AU, "au V.J.'D'JD. BETTER LAND." ] A Ou "DI.3_ it V/ L "& uuvmaibuiau— UIUUNCLJ UVULU, A' Caroline'—prin ceir yr nn yn dyfbdl i I ny A'r disgwyliad mwyaf cymedrol. A Mae "Blodwen" yo wallus ac yn-aa- Cddlon, Mae Al Fy mabi Did yno yw," A] ) chwithigrac aa-Nghymreig. Dylasai-foc) nid hona Den, raid yna mae. A] Gadawa "Lento" yr ail benill heb-ei nyg, er heb fod yn dra anffyddlon, tmn y A] oell- Na, nat fy mhlentyn, na," hynod o anfarddonol ac angherddorpt, ac b fod yn ynwys syniad cyflawn. -m Mao Caroline yn fwy naturiol a dar- IT nadwy, ond yn amddifad o urddas y gin esoneg; swn cyfflredinedd gi, yn ei lin- an. Drwg, genym arfod dyfarnu y tair n vn autihsilwng.. f'=T, A 1IJvnn, QLAN ALAW. f
IF CRiCCIETH. _LHI J
IF CRiCCIETH. _LH I J I rwftMait) I auub rryunawn uyau M ircher cynhaliwyd cyfarfod o'r bwrdd •fgj :01 uchod, pryd yr oedd yn bresenol:? rch Wi B. Marks (cadeirydd), Mr G. P. C,¡ illiams (ts-gadeirydd), Mr J. W. Bowen, a Ag W. Jones, C&e'rdyni (ysgrifenydd; y ° rdd). Wedi darllen a chadarnhau cof- lion y.cyfarfod diweddaf, yn 1. Darllen- d report Mr E" T. Watts, arolygydd ei Pe ,wrhidi, am yr arholiad diweddaf, yo yr n y dywedai fod' yr ysgol wedi enill yr Ixcellant Merit. Grant,"ac mae yn deilwng mi yiwsfod yr ysgol hon yn enill y cymariad u er's blynyddoedd a hyny yn olynol. Yr < ld.powes yr arholiad eleni fel y can lyu (Cs Sesethod yn 98; y cant; y becbgyn yo 95 I cant; y babanod yn rhagorol. Mefyd l. an iddodd Mr Watts y cymeriad uwubaf i aa Williams fel ysgolfeistres, ac i Mr ( rnell fel ysgoifeistr, 2. Penderfynwyd g y.cwestiwa o ad drefna'r ttaf atiwawoc, osod adran- y babanod ar ar ei pben ei i gael ekokirio hyd y cyfarfod wesaf,gan ( isgwyi bw«dd llawn i drin y mater. 3. WF oddwyd allan cheque* i dalu cyflog • e varter tt athr&won, y disgybl athrawon, a r :thaaerNM—yrhoU dros 10Q? 4. Fod ryPar»y^r hon sydd yn glanbau yr ysgol- ( i gael gwerth^s o goed i ddeciueu'r tin ac bot yd i gael gogr i ogrn'r lludw fel y ceid y g-v iters, i'w Uosgi drachefn. Rhoddwyd Pat nbudd gan y Parch W. B. Minks y bydd :189 y eyfarfod awaf yo cynyg-Fod cy/allun 1 iddysg grefyddol anenwadol i gael, ei 5L ?ysiadu yo ysgo) y bwrdd. ri ?YaaoLGANOLRADDOih—M?A?twydd c xlech wedi addaw site i'r ysgol ucbod ya id ae am ddim ar die Pen ybryn mewn n rhagorot os ceir hi i Griccith. Clyw- CO fod un boneddwr, yr hwo sydd eieoes ] di addaw lOOp, yn barod i ddyblu ei Id os daw hi yma, ao fod amryw ereiU p !d wedi addaw Fwmian Dai, megys 30p, ), 26p,10p, <fcc., ya barod i wneyd yr un COI ;h. Y pwnc mawr bellach yw a wel y prwywyr yn dda i drefou un u'r ysgolion He a i fod yn y dref hon. IT CAPEL SSISNIG.—Prydnawn Sul di. ddaf cynbaliwyd cy!&tfod di> westol yu y ?,, uchod. CyBer?yd y gad ir gon Mr Ai, Owen, Mynydd Ednyfed. Darllenwyii a eddiwyd gan Mr R. Bvann, tlnilway- „ race, a siaradwyd gan y Pare ? T. R berts, r rusalem, Bethesda, a'r Parch Mr T?o??M L r.), Mae y Llew Glas yn deilwng o aiod dd nddyblyg am ei ffyddlondeb yn a'r I ç Parfodydd hyn. Efe yn ddiau yw y v>ri £ ) naudydd yn vr achos hwn,— v'leedjdd,