Y Genedl Gymreig

ADDYSG GANOLRADDOL I Nid 3 dyw rhagolygon addysg ganol- raddol mor addawol ar hyn o btyd ag y ma 'nt wedi bod a rhaid addef mai y cyhoedd, gan mwyaf, sydd i'w beio am hyny. Ychydig eto sydd wedi ei wneyd gan gvd-bwyllgorau y gwahanol siroedd I ymddangosant fel yn disgwyl wrth eu gilydd. Cyd bwyllgor Addysg sir Gaer- narfofi, yn ddiau, sydd ar y blaen ac y mae yn amlwg fod y pwyllgorau ereill yn edrych ato fel eu cynllun. Ond rywfodd ychydig y mae hyd yn nod y goreu o'r cyd-bwyllgorau wedi llwyddo hyd yn hyn i'w ddwyn allan i oleuni. Nid ydyw eto yn wybyddus pa nifer o ysgolion a sef- ydlir yn y sir, ac nid oes eto weledigaeth eglur beth fydd ansawdd yr addysg a gyfrenir ynddynt. Yn nghylch nifer o ysgolion a sefydtir, a'u safleoedd, yn mhob sir, nid yw ynrhyfedd fod y pwyll- gorau yn mcthu dyfod i benderfyniad, tra y mae cymaint o ddifaterwch cyhoeddus yn cael ei arddangos ag a welwyd, er eng- raifft, y dydd o'r blaen yn Nghonwy, pin y cynhaliodd Cyd-bwyllgor sir Gaer- narfon ymchwiliad yn y dref. Y mae Ile- oodd eraill, drachefn, megys yn cymeryd yn ganiataol y daw ysgolion iddynt trwy ryw arfaeth ddigyfnewid, heb iddynt hwy symud na llaw na bys i'w cael yno. Os na chamgymerwn, un o'r cyfryw leoedd ydyw Llangefni, yn M6n. Y mae yn debyg y llwydda Llangefni cyn hir i gael b: awllysoedd yno, oblegid y mae gan y sir yn gynreainoi uuyuuoiasu yn y petn. Ond nid ydyw safle ganolog Llangefni o angenrheidrwydd yn sicrhau y bydd yno ysgol ganolraddol. Y ffaith yw nad oas gan un man hawl i ysgol oddigerth y bydd yno gyfranu teilwng ar ei chyfer. Ac arddengys diffyg cyfranu ddiffyg dif- rifweh a dyddordeb ar ran y cyhoedd mewn addysg. A dichon mai dynja'r an- hawsder mawr sydd gan y pwyllgorau drwy Gymru i ymladd yn ei erbyn. Nid oes dim mwy pwysig i'r cyboedd yn awr ei gofio nad mai bychan iawn ar gyfer angenrheidiatfr wlad ydyw y gwaddoliadau a fydd gan y gwahanol gyd- bwyllgorau at eu gwasanaeth er sefydlu ysgolion. Ni bydd y symiau a geir o dan y ddeddf newydd oddiwrth y Llywodr- aeth yn fawr; ac nid ydyw yr holl elus- enau y gellir eu defnyddio trwy Gymru ond bychaa iawn o'u eymharu a'r swm tydd yn angenrheidiol i wneyd ein cyf. undrefn addysg yn gryf ac yn effeithiol. Disgwylir llawer ya y parthau hyn oddi- wrth waddoliadau ysgolion Bangor, Beaumaris. a Bottwnog. Ond fe ddylid cofio mai prin y mae gwaddoliad Ysgol y Friars yn Mangor yn ddigon i gyfarfod gofynion yr ysgol hono ei hunan, Y mae gan Ysgol Beaumaris waddoliad da, ond nid agos ddigon ar gyfer anghenion M6n. Y mae gofyn i ni edrych, mae'n wir, a wneir iawn ddefnydd o'r gwaddoliadau hyn yn y dyfodol; ond ni fydd i'r gwadd oliadau ateb unrhyw ddyben, os na bydd i ni ymdrechu ychwanegu atynt o'n llogellau ein hunain. Y mae rhai lleoedd wedi cyfranu yn dda, a diau y derbyniant eu gwobr. Ond y mae eto'n aros ardal- oedd a allant wneuthur yn Ilawer iawn gwell. Diau mai po fwyaf o ysgolion a gawn, goreu fydd hyny i ni. Y mae eisieu dwyn addysg yn agosach at ddrysau gweithwyr ein gwlad; ac ond gwneyd hyn, y mae gobaith hynod o ddisglaer am ddyfodol ein cenedl. Ac yn eu hawydd am sicrhau amlder manteision ar gyfer hyn, y mae amryw o garedigion addysg yn Nghymru o'r farn na ddylid cyfynguyrysgoiionmewn unrhyw sir i nifer penodol, ond dylai pobardal all godi'rarian a sicrhau adeilad gael yegel. Oofir, hefyd, nad ydyw yr amser ond byr, a bydd y ddeddf newydd yr oeddym yn proffesu bod mor falch ohoni yn rhwym o fyned yn llythyren farw os na weith- redir dani o fewn tair blynedd i'r dydd y daeth i rym. -Yn mhlith cwestiynau eraill a gyfodant yn nglyn ag ansawdd yr addysg a gyfrenir yn yr ysgolion disgwyliedig, daw y ewes. tiwn o gyfranu rhyw fath o -addysg grefyddol ynddynt i fyny. Yn y North Wales Observer and Hz press am yr wyth- nos ddiweddaf ymddangosodd erthygl gan y Proffeswr D. M. Lewis, o Goleg Bangor, ar safie Ymneillduwyr tuag at addysg grefyddol yn yr ysgolion cy- hoeddus. Tuedda Mr Lewis yn gryf i wrthwynebu y syniad o roddi addysg grefyddol yn yr ysgolion newydd. Nid amcanwn yn awr ddatgan ein barn y naill fford i '!)a'r llall ar y cwestiwn hwn; ond dymunem alw sylw ein darllenwyr at y pwysigrwydd o roddi iddo eu hystyriaeth f wyaf pwyllog adifrifol.Fe fynrhai Ymneill- duwyr mai camgymeriad ydoedd y cwrs a gymerwyd gyda Mesur Addysg Mr Forster yn 1870, ac y buasai yn well erbyn heddyw pa buasai addysg grefyddol yn cael ei roddi yn yr oil o'n hysgolion dyddiol. Dywedir, hefyd, fod yr Ymneill- duwyr yn gyffredin wedi dyfod i addef eu bai yn hyn o beth, 80'11 bod yn awr yn ffafriol i ryw fath o addysg grefyddol gael ei gyfranu, Os ydyw "hyn yn wir, pob peth yn dda. Ein dyledswydd ydyw unioni y cam mor fuan ag y gellir. Ond fe ddymunem ofyn, a ydyw Ymnem-, duwyr Cymru wedi eymeryd y cwestiwn yn ddwya i'w hystyriaeth, ac wedi ffurfio barn addfed arno ? Y mae llawer i'w ddweyd bob ffordd. Ar un Haw, y mae yn afresymol meddwl nad oes addysg foesol, fel y cyfryw, oblegid prin y gellir dweyd fod dysgu gweddeidd-dra a moesau da yn haeddu yr enw hwn, yn 3ael ei gyfranu yn ein hysgolion dyddio4 Ymddengys, hefyd, yr un mor wrthun nad ydyw y Beibl yn cael ei ddarllen ynddynt, pe na bai ond oherwydd ei deilyngdod llenyddol, heb son am ei werth fel dysgadydd moesol. Ac mewn un wedd ymddengys yn afresymol hefyd na gellir cyfteu dysgeidiaeth y Beibl mewn dull na fyddo yn dramgwydd i unrhyw un. Eto, dylid cofio fod perygl o ddau gyfeiriad yn nglyn a hyn. Gall Defodwr ac Uchel- Eglwyswr a ddigwyddo fod yn athraw l ystyried nas gall yn gydwybodol gyfranu unrhyw addysg grefyddol ond yr hyn y mae ofe ei hunan yn argyhoeddedig o'i w rionedd. A dyma yn benaf yr hyn y mae yr Ymneillduwyr sydd wedi gwrth- wynebu addysg grefyddol yn yr ysgolion dyddiol wedi bod yn ei ofni. Ofnwn, ar y Haw arall, i ambell athraw o duedd- iadau anffyddol neu amheugar ddwyn plant i feddwl yn isel o'r BeiJ. Efallai y dywedir y dylid gochel rhag penodi athrawon o feddyliau afiach" ar bynciau ctefyddol. Ond nis gellir gwneyd hyn heb beri iddynt fyned trwy brawf ac ymchwil yn nghylch eu syniadau; ac o I ddati ddrwg, gwell cau addysg grefyddol o'r ysgolion dyddiol na rhoddi y fath brawf ar yr athrawon. Astudier y cwestiwn hwn yn ddyfal ac yn fanwl, fel y byddo genym farn oleuedig i'w roddi arno. Y mae o'r pwy: mwyaf i ni fel Ymneillduwyr wybod ein meddytiM ein hunain am dano. Nid ydyw hwn ond HB o'r pethau ya nglyn &g addysg ganol- raddol ag y mae yn ofynol i ni sydd yn rhoddi pris ar egwyddorion ein Hymneill- I duaeth fod a'n Hygaid yn agoied iddo. Hyderwn gael dychwelyd eto cyn hir at rai o'r materion eraill a haeMa ein sylw. I

I DYNAMITE MEWN ADEILAD AGORED. Dydd Sadwrn, o flaen yoadon Battws- ycoed, cyhuddwyd Dvid Roberts, Llona- borth, Trefriw, o adael, ar y «3ain cynfis.J, mewn adeibd agored heb yr an ddor arno, dwy gert yn llwythog o dynamite, yn cvnwys tna dwy dunell eydrbyogddyrt. Tystiai yr Heddgeidwad Evans iddo ym- v.e ed Wr lie tua deuddeg o'r gloch y noson I grybwylledig, a.; iddo weled y d iwy ger* acoad oedd neb yn ea gwylied, yn ufo!& darpiriaethauy ddeddf ary mater. Addef- odd y diffyaydd y trosedd, a dy.vedodd b)d y 1 ddrwg ganddo fod y peth wedi cymeryd lie, a dywedai ei fod er's deng miynedd ay la'r g.irshwyl o glud i dynamite o'r na il in i'r Hall, ac na diigvyddodd. dim iddo cyo hyn. Sylwodd yr ynadoa y dylas.ii y diffynydd wybod amgenaoh pethau,gan i do fodyn y swydd heddgeidwadol, a dirwyasaut ef i SOs a r costau jim bob achos, yr oil yn ip 16s.

I IAWN I DAFARNWYR. I Arwyddion brwydr aydd i'w canfod ar bob llaw, a swn catrodau yn symud. Da gonym weled y wlad mor effio ar bwnc mor bwysig. Pan ddygodd Mr Ritchie gynygiad rhywbeth yn gyffely b. amser yn 01, y fath ydoedd gwrthwynebiad y wlad, fel y tynodd y Llywodraeth ei bwriad yn oh Hyderwn mai tynged cyffelyb a fydd i gynygiad Mr Goschen. Da genym ganfod .fod y blaid fawr Ryddfrydol yn codi lief rymus a chroew yn erbyn y cynygiad drygionus. Dangoswyd gauddi mor eglur ag sydd bosibl fod yr egwyddor yn ddrwg, ac mai drwg mawr a wneid i'r boblogaeth pe dodid hi ar ein deddf-lyfrau. Y mae y ddadl ar y cynygiad yn galw ar arwyr Ty'r Gyffredin i'r maes, a cheir mantais i weled pwy sydd yn cam lies y bob!. Daeth yr aelodau Cymreig allan yn llu, a thraddodwyd anerchiadau grymus gan Mri Osborne Morgan, Mr Bryn Roberts, Mr Lloyd Moigan, a Mr Lloyd George. Ar y pwnc yma y traddododd yr aelod ieuanc poblogaidd drus fwrdeisdrefi Arfan ei araeth gyntaf, a deallwn iddo osod argraph rugarol ar y Ty. Yn ddiddadl y mae Mr George yn ychwanegiad mawr at nerth yr adran Gyntreig. Hyderwn y dengys Cymruar yr achlysur yma ei bod yn gadarn yn erbyn cynygiad y Llywodraeth. Eglur yw nad ydyw y dydd yn mhell pryd y trosglwyd iir rheolaeth y fasnach feddwol i'r Cyngorau Sirol, a chanlyniad hyn fyn d cau nifer mawr o dafarnau sydd yn fagwrfa cymaint o dlodi a dinystr.

I MR GLADSTONE A DADGYSYLLTIAD. Er's wythnosau bellach yr ydym wedi galw sylw at gwestiwn y Dadgysylltiad mewn canlyniad i ymddygiad gwrol Cyngrair Rhyddfrydol Gogledd Cymru yn pasio penderfyniad i rwymo yr ael- odau Cymreig yn yr etholiad cyffredinol nesaf. Datganasom ni ein cydymdeimlad llwyraf A'r symudiad, ac fel yr ym- ddengys ar hyn o bryd nid yw yn debygol y ca Cymru ddim heb ddwyn y pender- fyniad hwnw i rym. Yehydig ddyddiau yn ol, bu yr aelodau Seneddol Cymreig yn gwledda gyda Mr Gladstone, ar wahoddiad Mr Stuart Rendel, a mawr oedd y dysgwyliad y buasai Mr Gladstone yn gwneyd rhyw gyfeiriad at fater y Dadgysylltiad. Nid oedd yn bosibl iddo gael gwell eyfleusdra, oblegid nid oedd neb yn bresenol ond yr aelodau Cymreig ac yntau. Ac i'r aelodau hyny nid oedd dim mesur yn y byd o gym- aint pwys a mesur y Dadgysylltiad i Gymru. Eithr dystaw hollol fu Mr Gladstone. Ni roddodd i gyn- rychiolwyr Cymru y rheswm lieiaf dros gredu fod yn ei fwriad ef byth ddwyn Mesur gerbron y Ty i ddadgysylltu a dadwaddoli Eglwys Harri yn Nghymru. Yn wyneb hyn rhaid credu nad yw Mr Gladstone yn teimlo yn awyddus i gyfar- fod dyheuad Cymru am gydraddoideb crefyddol. Gan hyny, dyledswydd Cymru ydyw cymeryd y cwestiwn i'w llaw ei 'hun, a phenderfynu mabwysiadu ewrs perffaith annibynol yn y Ty.

I i CYNADLEDDAU YR WYTHNOS HON. I Bydd yr wythnos hon yn gyfoethog o gynhadleddam a phrif-wyliau yr enwadau Cymreig yn y rhan hon o'r Dywysogaeth. Heddyw (ddydd Mawrth) dechreuir ar weithrediadau Cymdeithasfa y Bala, Cymanfaoedd y Bedyddwyr yn Mhorth. madog a'r Valley, a Chymanfa yr Anni- bynwyr yn Ebenezer, a'r wythnos nesaf cynhelir Cymanfa Methodistiaid Mon yn Nghaergybi. At ddiwedd y mis cynhetir hefyd Gymanfa Annibynwyr Dinbych a Fflint. Gobeithiwn y bydd i'r holl enwadau roddi ystyriaeth ddyladwy i gwestiwn sydd yn dwyn cysylltiad mor agos a chrefydd—sef rhyddhad Eglwys Loegr oddiwrth lyffetheiriau gwladol. Y mae y mater eisoes wedi cael ei drafod yn Nghymdeithasfa Lerpwl, yn Nghyfarfod Talaethol y Wesleyaid, ac yn Nghyman- faoedd yr Annibynwyr a'r Bedyddwyr mown rhai siroedd. Ni fu y pwnc erioed yn cael cymaint o sylw ag a ga yn awr: a pha peidiai y cyfarfodydd sydd i'w cynal a datgan barn eglur a phendant arno, byddai ein gwrthwynebwyr yn barod i grochlefain nad ydym yn addfed ac o ddifrif yn ein cri am ryddid a cbydraddoldeb. Gwyddom fod dynion blaenaf yr enwadau yn llwyr argyhoedd- edig fod yr awr wedi dyfod i ddodi dwy- law ar yr aradr mewn ysbryd gwaith. Ni chododd llanw y teimlad eenodlaethol mor uchel o'r blaen; ac os yw y cysyllt- iad gwladol i gael ei daflu ar draethell amser dyma yr adeg i wneyd hyny. Gan hyny, caffer arwyddion pellach o bender- fyniad diwyrni a didroi-yn ol o'r cynadl- eddau a gynhelir yr wythnos hon a'r wythnosau dilynol.

MR LLOYD GEORGE, A.S., I A'l BLEIDLAIS. I A ganlyn sydd lythyr a anfonodd Mr D. Lloyd George, A.S., i Mr J. E. Roberts, cadeirydd Cymdeithas Ryddfrydol Bwr- deisdrefi Arfnn, i egluro ei waith yn pleid- leisio gyda'r Llywodraeth ar gynygiad Mr Stevenson yn nglyn Ag ad-drefniaut ac ad- brisiad y degwm: Fv ANWYL MR ROBERTS, Yr wyf yn awyddus i atd unrhyw gatndybiaeth bosibl ar ran fy nghyfeillion parthed y bleidlais a roddodd Mr D. A. Thomas a minau nos lAn diweddaf yn erbyn cynygiad Mr Stevenson yn y pvyllgor ar Fesur y Degwm. Yr oedd y eynygiad hwnw, fol y gwyddoch, yn ceisio rbwymo Ty v CyfTmdin I ad-drefniant ac adbrisiad cyfTrediaol o'r degwm yn Lloegr a Chymru. Dymunaf gyfeirio at y ffaith nad yw y cynygiad hwn yn un Rhyddfrydol yo ei gychwyniad. Yn y gwrth wyneb, daeth allan i ddeehreu o Oct r Doriaidd y Ty, ac o'r rhaabarth fwyaf anobeithiol Doriaidd ar yr ochr bono-sof *oddi wrth yr aelodau tir- feiiditiaol. Yn awr, fel Rhyddfrydwr ymrwymedig i wleidyddheth o genedlaetholi y degwm, yr wyf yn gwrthwynebu yn gryf I fabwysiadu unrbywawgrymiad a arweinia i fvch.na a lleihau y gwaddoliad cenedlaethol gwerth- fawr hwn. Pan ddaw yr adeg, fel ag y rhaid idio ddyfod ya fuaa, i gymhwyso y degwm yn Nghymru tuag at addysg ae am- canioo cenedlaethol eraill, bydd arllOlO eieisau yn ei gyfanrwydd tuag at ddad- blygiad achyrwyddiaoty cyfryw ddybenion. I Oadymae ad-drefniant yo golygu lleihad Cafodd swm y degwm a gyfodir ya breseuol ar dir ei bpnu pan oeddym yn tyfu mwy o ?d nag » wneir yo awr. Darfu i ddiddym- 'd "d"gd?f'i a yr yd greu chwyldroad hollol yn arweddiad ein hamaathyddiaeth, a byddai i (ad brishw y degwm o dan yr amgylchiadau prcsenol ostyvng o lhf y bumad ran yn e. werth. Dirfa i'r aelndau Toriaidd oeddynt yn cefaogi y cynygiad seilio eu cefn'.Igiieth ar y tir yoa, ac addefodd cyllidwr llygadopt fel Mr Henry Fowler mai dym aHasai fod v canlyniadau. A phwy a lesheid drwy y gostyngiad aruthrol hwn 1 Y tirfeddian- wyr, a hwy yn unig. Nid wyf hyd yn byo wedi dysgu ei bod yn rban o ddyledswydd A.S. Radicalaidd i gyfoathogi ein tirfedd ianwyr mawrion ar draul tlodi adnoddaw addysgawl y genedl. Gallaf ychwanegu ddarfod i luaws c Radicaliaid rhagoro), dynion fel Mri R. T. Reid, E. Robertson, Angus Sutherland Phillips, y rhai ag y mae eu cydymdeimlad democrataidd, yc gystal a'u teyrngarwch i'r blaid, awchlaw amheuaeth, fyoed allan o'r Ty yo hytrach na phleidleisio dros y fatb gynygiad. Mewn cyfarfod o'r aelodao Cymreig, a gynhaliwyd ychydig wythnosau yn ol, yr oedd y gwrthwynebiad mor gryf i egwyddor cynygiad Mr Stevenson fel ag y darfu i gynygiad a ddygwvd garbron, pa un oedd yn cynyg cydweithrediad yn ei ffafr, fetha cael cefnogaeth ddigonol. Gan fy mod yo brysur gyda'r cyffro gwrth-iawnol, drwg genyf nas gallaf ar hyn o bryd fyned i mewn ya mhellach i'r cwestiwn.—Gorphwysaf, yr eiddoch yn ddi- ffuant. I D. LLOYD GEORGE. Ty y Cyffredio, Mehefin lOfed, 1890.

I MR LLOID GEORGE, A.S., A MESUR Y DEGWM. I (At Olygydd y Genedl Qvmrtiq.) I am,—reth rhyfedd iawn gweled aelod Cymraeg a Radicalaidd yn pleidleisio gyda'r Toriaid or gynygiad Mr Stevenson yo nglyn Wr mesur uchod, ynte ? Ie, rhyfead iawn ary wyneb. Ond enid yw'n beth rbyfeddacb i newyddiadur Rhyddfrydol gondemnio'r cyfryw aelod cyn rhoddi mantais iddo am- ddiffyn ei hun ? Ydyw, rhyfeddach o lawer, ar y wyneb meddaf eto. Credaf fod llythyr Mr Lloyd George wedi esboultr syndod cyntaf ymaith erbyn hyn a'r syndod mwyaf genym yn awr ydyw na fnasai pob aelod Cymreig a Radicalaidd wedi pleidleisio yr un fath ag yntau ar y cwestiwn hwn. A chyda golwg ar yr ail syndod, ni raid i ni ood cofio adeg yr etholiad na esbonir hwn befyd ymaith. Os gallai eicb cyfoesolyn elwa ar sicrhau lie yn enw rbvddid barn i etholwr Toriaidd yn ngwersyll Rbyddfryd- iaeth ar ddydd yr etholiad, pa ryfedd iddo'n awr gollfarnu Mr Lloyd George cyn elywed pa beth oedd ganddo i'w ddyweyd mewn hunan-amddiffyniad ? Nid yw clywed yr ochr arall o nemawr bwys gan farnwyr o nod wedd eich cyfoesolyn,ac nidyw eu barn hwy- hau,o ganlyniad,o nemawr bwys gany wlad! Ond yn awr gyda golwg ar y bleidlais ei- hun. Gyda'ch caniatad, Mr Got, dywedaf mewn ychydig eiriau pa fcdd yr ymddengys y peth i mi. (1) Effaith cynygiad Mr Stevenson yn ddiddadl, pe cerid ef atlan, fuasai lleihau 8wm y degwm yn anfertb. Beth wed'yn? Ai ysgafnhau beichiau i amaethwyr ? Yn hytrach na rhoddi ateb nacaol i'r gofyniad yma rhoddaf ef fel hyo, y buasai hyny yn dibyna yn gyfangwbl ar ewyllys da y tirfeddianwyr. 03 buisai'r tirfeddianwr yn dewis i'r gostyngiad fyned i'w boced ef ei hun, pwy, fel y saif y gyfraith ar hyn o bryd, allasai ei luddias ? Ac os ar drugaredd y tirfeddianwr y dibyna, pa un ai ef ynte'r tenant gawsai'r elw oddi wrth y gostyngiad. A oes rhywbeth ya holl banes tirfeddianiaeth a duedda i awgrymu amhenaeth i'n meddwl^i b'le'r ai yr elwl4cyn i'r genedl gydsynio i leihau gwerth ei heiddo, gAdewch i ni o leiafgymerydpwyll a mabwysiadu moddion i siorhau'r gostyngiad I rhag cael ei lyncu gan wane tirfeddianwyr. (2). Y mae yn ddiamheu fod beichian'r am- aethwyr ar hyn o bryd yn fwy nag y dylas- ent orfod eu dwyn. Ac y mae yn gofyo peth ystyriaeth i ddeall ymddygiad y Rhyddfrydwr hwnw syid yn ymddangos- iadol neu dymhorol yn sefyll ar ffordd lleihad un o'r beichiau hyny. Ond a]chan;atau am y tro fod y rhent a'r degwm yn rhy drymioo, y cwestiwn yw pa un o honynt ddylasem t'dechreu naddu ymaith gyntaf. Ar ol eyfilk y llafurwyr, gan y degwm y mae'r hawl gyntaf ar gynyrch y tir. Ail nsu drydydd raddol yn anig ydyw hawliau'r tir- feddiaowr i'w rent. A phaham, yn enw rheswm,y mae'n rhaid i'r genedl roddi ffordd a ehwareu i ddwylaw'r tirfeddiannwyr yn awr ? Onid wedi cael gormod o'u ffordd y maent eisoes, ac onid ein dyledswydd ni yw sefyll wrth gefn ein hamaethwyr a'a gwroli i ymladd am eu hiawnderan yn yr iawn eyf. eiriad. Os dechreawn ostwng y degwm yo awr credaf ybyddwn, heblaw yn tylodi'r genedl erbyn yr amser y bydd yn ail afael ynddo, ya tafia y Mesur Tirol flynydd- oedd yn mhellach o'n gafael. (3). Beiiir Mr Lloyd George am ei fod am unrhyw resymau wedi pleidleisio yn erbyn ei blaid ond pa beth ydoedd y dyba i i'r aelodau Cymreig gyfarfod eu gilydd, ac ar ol maith ddadl benderfynu fod i bob nn bleidleisio fel y gwelai ef yn oreu ar v cwestiwn dan sylw. Beth, meddaf, os ydym ni i feio neb pwy byoag o honynt ar ol hyny am weithredu ar y cyfryw benderfyniad ? Feallai, ryw dro y cyrhaeddwn y saflo uchel hono mewn moesoldeb gwleidyddcl yn mha un y bydd Dob aeled wedi ymrwymo i bleidleisio ar !ob cwestiwn fel y bydd arweinydd y Maid yn gorchymyn iddo ond hyd ncs y cyr- haeddwn yr adeg ddedwydd hono, a thra y bydd y blaid ei hunan yn caniatau frhyddid, ymataliwn nioau rhag condemnio Mr Thomas Ellis am bleidleisio yn erbyn Glad- stone fel y gwnaeth un diwrnod a Mr Lloyd George am w neyd yr un peth dranoetb, Y r eiddoch, & 1. SHON CHWAREU TEG.

YMOSODIAD AR "FEDDYG YN BETHESDA. Ychydig ddyddiau yn of oddeutu canol dydd, ymddengya i Me Thomas Joseph Hughes, fferyllydd yn Bethesda, wneyd ym osodiad ar Dr John Williams, Brynmearig. Cymerodd y dygwyddiad rhyfedd hwn le yn Ariandy y Mri Pagb, Jones, a'u Cyf. Aethai Dr Williams yno i amcanion mas- nachol; ond pan yo dyfod allan bysbysir ei fod wedi cael ei darawganMr T. J. Hughes, fftiryllydd. Aetbpwyd Vt gwr clwyfedig adref i Frynmeurig, ac ymwelodd Dr Roberts ftg ef mor fnan ag y dycbwelodd. Myn rhai fod Dr Williams wedi derbyn briwiau peryglus. Dywedir mai cael ei evuhyrfu a ddarfu Mr Hughes drwy i Dr Williams ei alw ar enw annymuno). Yn naturiol ddigon, hwn ydyw prif destyo siarad yr holl gymydogaeth. Parodd y digwyddiad y syndod mwyaf yn y lie, ac ymledodd y newydd fel tfta gwylit. Dian y clywir ja mheilich partked yr helynt cyn bo hir.

Errs's COCOA.—GHATEFUL AND COMF>RTI». I —By a tno.'ougb knowledge of the natu.al laws which govern the operations of dig, stion and nutrition, and by a careful application of the fine properties of well-selected Coe -A, Mr Fpjs has provided our breakfast tables with a delica e flavoured beyawge which miy gave u' many' eavy doctor's bills. It is by tha judicious U»J of such artioles of diet thnt a cjnstit.ui ion m y be gradually built up until strong i'BO'i,;h to resist every tendency to deaease. Hun- dreds of subtle ma'adies are fl mtinsf around us ready to attack wherever there is a we-ik point We may 08Cpe mny a fatal sh »ft hy keeping ou-selves wdl forti lid with pui-? blood and a properly n"uriøhd frame. He vice Oazetle.—Made simply with biding water or milk. Sold in pue ?eta, br liroct!!6 label le I—"JAMBS Epps 4; Co., Homos ipiohic Chemist, London"—Also mtkers of Lpps'e Afternoon Chocolate Essence. jEKM.OO.OCOOSCLAIMHD.-? Ke?isKsr diJ pl?- ?i.lh gild, co ttaining tho IJames of 70,000 Odr<l udvetfcwud lor to claim property and 'noujv since 1700 Pri.. Is 6d v, ,.t f- O'y man I u th j world bhouLt buy fcUU book, K iastrai ioua .re jriT.m I how to recover property from Gbv icecy fi-ea af all ) charges or fees. Ooogal&Co., dtran London. A foitiuM mtf await 700 WJli Mushed

IY IJLAWR DYll\U. t GAN Y DYRNWJR MAW11 Pe gwrandewid ar holl ebychiadau y newyddiadur Toriaidd o Gaerdydd arweinid an i'r nn tiybini a'r hen Fardd o Nantglyn, pan foedrwyd ei 'feoydd heb wybod pa fan i fyned. Myn y golygydd fod y fath rwyg yn y blaid Ryddfrydol tfymreig, fel y gal,,tra tbag i ddinystr ei goddiwaddyd. Nid rhwyg yw aDBibyniaeth meddwl, yr hyn cas gtvyr cynffonwr h^th ydyw; ao i undeb perffeithiach y mae snai- byniaetb iawn yn arwain. Chwareu teg i Esgob Llanelwy, y mae ytta-a yu birod i !»ydiiabod ei fod ya nn ffaekrlig. Nid pob nrddasolyn Eglwysig sydd yn barod i wneyd hyn. Hewn cyf- arfod yn Nkhaerfyrddin -yr wythnos ddi. weddaf, dywsaodd os rhoddodd efe ffigiwr neu ffaith nad oedd yn gvwir gyda golwg ar ystadegaeth grefyddol, ei fod yn barod i ym- ddih. aro a tuynu y cyfryw yn ol. Y mae yn y cyfaddefiad yna addetiad ddarfod iddo ryweut fyned ar gyfeiliorn. Ond go lew befyd fod dyn, ie, hyd yn nod esgcb, yo cydnaood y posibilrwydd iddo allu cam. gymeryd. Yn ngholofn cvhoeddiadau Sab- bothol pwnheli dywed Udgorn Rhyddid bothol dyw;d b ?,qorn i ). D mai y Prifathraw T. C. Edwards, D.D., Aberystwyth, oedd yn pragethu yn Saesneg yo y Neuadd Drefcl y Sabboth diweddaf. Gan ei bod yn ffaith wybyddns drwy Gymra benbaladr, yn DRbyla rhanau o Loegr a Llanrwst, fod y Prtfathraw ar hyu o bryd yn yr Unol Dslaethau, dytuunol luasai cael gwybod pa un ai d.wy y pellseinydd (phon- ograph) y pregethai y gwr parchedig, ai ynte a ddaeth ef yno gyda'r pellebsx (telegraph) er cadw i fyoy at ei ymrwymiad i Gair ar hyn fyddai yn foddhaol. Ymddengys fod rhai clerigwyr a lleygwyr eang eu syoiadau ac o dueddiadaa diwygiadol yn awyddus i gyfnewid ychydig ar eiria daeth y Llyfr Giveddi Gyffredin,gan ea bod yn ystyried fod rhai o'r geiriau yn rhy hen ffasiwD, rhai yn aneglcr, ae ereill yn anghywir; ond mae yr adran hono sydd y i crsdu yn anffaeledigrwydd yr Eglwvs a'i Llyfr Gwnddi yn crochlefain yn gryf yn erbyn byny, gan eu bod yn credu pe y cyfnewidid bJd yn nod nn gaii ynddo y byddai hyny yn brawf o anmherffeithrwydd y Llyfr Qweddi ac ya gyfreithloniad o'r cri fill. ddadgysyiltiad yr Eglwys. Mae y Llan yn wrthwynebol i newid yr un i: t ar y geiriau, am mai iaith Eglwysig yw iaith y Llyfr Gweddi," ac am nad ces nemawr nn o'i brifeiriau nad oes rbyw rhrrwiaeth bwysig, neu agwedd benodol 0 athrawiaeth, yn nglyn ag ef," ac am fed yr ystyr a rydd y Llyfr Geddi i'r geiriau hyn ya hanfodol wabanol i'r ystyr a roldir gan y byd oddi aUan i'r un geiriau," a dywed yn mfceliach nas gellir cyfnewid yr un o hooyiit am air mwy sathredig heb amddifadu y Llyfr o'i brif ogoniant, ei wneyd yn hollol ddiwerth fel Cyffes ein Sancteiddiolaf Ffyddf a'i ddarostwng i'r no ewastadedd a breuddwyd John Bunyan." Fei prawf mai nid haeriadau disail ydyw yr hyn a ddywed, difyaa amryw oiriau a gynwysant "athrawiaeth bwysig," megys yna y dywedir" "eiaduwiolaf&'n grasusaf Freuhines," &e. Hoffem wybod pa athrawiaeth a gynwysir yn y gair "dywedit" wrth ei ddefnydd io yo y Llyfr Gweddi Gyffredin mwy na phe y defnyadid ef yn y Llan-ond o ran hyny, feallai fod y Llan hefyd yn fwy na banner cysegredig am fod y geiriau "esgob," "offeiriad," ciwra t "clochydd," &c., ynddo mor amI; neu pi ystyr dduwin- yddol sydd i'r geiriau dnwiolaf" a gras- usaf" Frenhines ? Ai nid geiriau llanw a hollol ddiystyr ydynt, ac oni ddefnyddid hwynt yr un fath yn gymhwys pe buasai ei Mawriiydi y ddyoes fwyaf annuwiol ac anrasol yn y wlad ? Os nad ops gan y Ltan well rhesymau na'r rhai hyn dros beidio gwella a diwygio y Llyfr Gweddi, tybiwn mai doethach fyddai iddo adael i'r gwaith gwir angenrheidiol yna fyned yn mlaen yn ddiymdroi. Gyda llaw, hoffe n awgrymu i'r pwyllgor diwygiadol dynu allan y frawddeg "mewn gwir ddyogel obaith" o'r gwasan- aeth claddu, gan ei bod yn hollol afreidiol, I ae yn gyfeiliornus a chableddus mewn lluaws o amgylchiadau, gan beri i'r rhai hyny sydd yn credn. Yll anffaeledigrwydd yr Eglwys, perffeithrwydd y Llyfr Gweddi, ac olyn- I iaeth y clerigwyr, gysnro en hunain y cant fyned i'r nefoedd gan nad pa sut y byddact wedi ymarweddu. Caiff y pwyllgor dewiaiad ei hue i benderfynu pa un a ganiateir i ddyn briodi chwaer gwraig drancedig ai peidio, gan nad yw hyny mor hanfodol bwysig. Yn ol sefyllfa annymunol bresenol y Weinyddiaetb, tybir na cheid traffertb I anarferol o boenus i berawadio Mr W. H. j Smith i roddi arweiniaeth Ty y Cyffredin i fyny, a myned i Dy yr Arglwyddi i fyw ar ei bensiwn. Mae Ty yr Arglwyddi i'r Ty y Cyffredin ydyw y Senedd ya wirioneddol-yr hyn ydyw ye Eglwys i soredigina a methiantwyr y pwlpud Ymneillduol: "lie y gorphwjj y rhai lluddedig, ac y paid yr annuwiolion &'a cyffra." Pa un bynag a gaiff plwyfolion Ashton in Makerfield fyned yn rhydd i baradwys heb ymaelodi yn Eglwys y Llan, y mae yn eglur na chant feddrod yn myowent y plRyf ond ar yr amod en bod yn perthyn i'r Eglwys. Y mae y fi,er, meddir, wedi cyhoeddi nad oes neb i gael ei gladda oddieithr ei fod cyn marw yn aelod o'i Eglwys ef. Dylai pechaduriaid Prydain ddiolch fod y ffordd i'r nefoedd lawer yo rhyddach na'r ffordd i ambell fynwent eglwysig. 11 Brodor o Gaergybi," a enfyn a ganlyn i Di :-Yr wythnos ddiweddaf ba digwyddiad lied ryfedd yma. Anfooodd amryw o lenorion mwyaf nodedig yr ardal lythyrau at olygydd newyddiadur Seienig o Gaernarfon. Ebai tiD ysgrifenydd yn ei lythyr cyfrinachol at y Gol: "Yrwyfyn aafea y llythyr hwn l'oh sylw gadewch i mi gael eich barn arno rhag blaen, oblegid y mae genyf heiyrn eraill ynfy tin." Mawr ydoedd ei syndod pan dderbyaiodd y nodyn a ganlyn ar bost-card oddiwrth y Gob- "Tynwch yr heiyrn o'r tie, a dodweh yr ysgrif yno yn eu lie."

r cv?od &'r swm sydd yo ?oa yu wddit), thybid y bvdd i awmlied sylweddol gael ei gasgiu yo y pedwar diwrood dily s,ol. Dywedir fod myfyrwyr ColegCaerfyrddiu ar streic. Dvwedir, os bydd i Mr W. H. Smith. ym. neilWuo o'r swydd o arwenyd*. Ty'r Cyffredill, Y gwesgir ar Arjlwydd thrtiIJg too i lenwl eI le, a thybir y bydd t Syr Henry James ddilyn Mr Matthews fel Ys grifeoydd Cartrefol. Mae Mr Munro, Prif Driirpirwywr yr Heddgaidwaid yn Llundaio, wedi ymddi- swyddo yn h^rwydd camd l«a:lt.wriaeth a, a aatb rhyngd I :¡'r Ysgnfonydd Ciitrefol (Mr Mathews), y- hwn a achosodd gyffro ditfaw? ya mhhth yr h-eddgeillwaid ya y Btifddinas. Sibrydir y bydd i arahwiliad trwyadl gael ei wneyd yn fuan i hen fynacblug «nwog Tetrad Marehell, a -iafai o fewn oddeuta dwy filldir a haner i Trallwm. Tybir fod y fvn- achlog hon wedl ei sefy,.ilu g,n 0-,Yen Cyf- ciliog, bieiotien yr kwn sydd eto i'w cbaot'od ya mysg cof y8grifitti Wynnntay. Nid oedd cymaint a chareg o'r ten adeilad yo awr yn lIefyll tiweblaw arwynebsdd y tir; ond y mae arwyddion ddigon i'w canfod ar y wyneb fod y syitVioi, a ptaeth o'r muriau, yn aros. Bwriedir cario yr arohwiliadau yn mlaen o daa nawdd Clwb Tirol Powya, Hywydd pa uo-sef Iarll Powys-ydyw perchenog y tir y saif yr adfeilion yuddo. Bydd i'r ciwb ymddiried y gwaith i Mr Stephen Williams, Rhaiadr, yr hwn sydd B isons wedi gwoeuth- ur arcbwitiad llwyddiacns ar ben iytiachlog Y strad Fflur yn sir Aberteifi. Daallwo fod y sjraudiad i godi cofHofn i'r diweddar bencordd a phragethwr Tin ymarian yn myned rhagido yn foddhaol. Diau y bydd yn dda gan ei edmygwyr gael y cyfla i fwrw ell hathng cyn i'r drysorfa gael ei chau, a derbyoir y rhodd yn lUwan gan Mri W. J. :P.rry, Bethesda; R. Evans, Carmel, Llanllecbid; T. Edwards, D.))belig, Talybont; May Parch T. Dennis Jones, Llanllechid. Yr oedj Linymarian yn gymeriad haeddiannol o barch ae ednaygedd dyfoaf cenedl y Cymry, a'r daledigieth leiaf am y gwasanaath mawr a WDaeth i'w genedl ydyw codi cofgolofn i ddynodi man fechan ei fedd. Ofnwn fi>d Cymru yn y gorphenol wedi bod yn rhy ddifoter mewn parchu coffadwriaeth ei heuwogion, a da | genym weled ysbryd gwahanol yn medd- ianu yr oes hon. Y Goleuad a ddywed Gyda golwg ar yr iawn i dafarnwyr, dengys trafodaeth un o'r dyddiau diweddaf fod y L'ywodraeth mewn iywyllwch hollol gyda golwg ar pwy sydd i dderbyn yr iawn, ac v mae y myn-giad yn y mesur yn amwys. Nid yw yn deffiaio pwy yw y petsonau "a feddant unrhyw fudd mewn ty trwyddedig," a methodd Mr Goschen a rhoddi uurhyw eglurhad ar y berthynas sydd rhwng perchenog y ty a'r neb fydd yn dal y drwydded. Y canlyniad obyn iyddai fod y gwaith o benderfyrju y pwnc ya disgya ar y cyngor sirol. Oldi wrth eiriad y mesur, gallid tybio flld par- chenng y ty yn ogystal a pherchenog y drwydded i dderbyn iawn. Mae y mater wedi achosi cryn ymchwiliad i berchoiog- aeth trwyddedau yo ystod y dydd.au di- weddaf, gyda'r canlyniad o gael allaa fod mwy 0 lawer o dafarnaa yn eiddo darllawyr nag yr oedais wedi ddychmygu, ac nad yw y rhai sydd mewn enw yn eu dal yn ddim arogen na gweision. Mewn bwrdeisdref yn eynwys 177 odafarnan, cafwyd nad oedd ond 12 yn unig o'r trv. ddedaa yn oiddo y rhai Otldd yo cadw y t j; yr oedd 132 yn eiddo syfangwbl i'r du-ilawyr, a 3i o dan brydles ganddvat. M?e hvn yn daneoa fod pvareatt y fasoach yn Iwy nag yr oedd y w ad wedi meddwl. fwy nag yr oedd y Wrth gyfeirio at ymweliad Rhydifrydwyr Caemaifon a Phenarlag, a'r araeth a dra- ddodwyd ar yr acblysar,defnyddid yr ymad- roddion grasusol a garilyn gan Syr Oracl, goJygydd y Lta)t.Dywedodd Mr Glad. stone ei fod yn awyddus i wybod gan y doethien oedd o'i amgyleb, beth fuasai ei ddyledswydd pe ba't yr aeloduu Ysaotaidd yn d'od i'r penderfyoiad i anfun u'timatam, cyffelyb i'r un at: oedd mewn bwriad gan y Rhyddfrydwyr Cymreig. Yn sicr i chwi, yr oedd yr hea Gadfridog arddetchog roewu penbleth anobeithiol cyn y buasai yn ym- gyogori 4'r privates Radicalaidd difarn a di- brofiad o sir Gaeroarfon. "Y wladweinydd mwyaf yn y byd," yn wir Ein cred gadarn ni ydyw y syrthia yr hen wron gwatnal a diogwyddor rhwng y cldwy ystol yn ddiym- a:lferth i'r Ihwr. "Disestablishment in Scotland," gadawer iddo laf-tra yo ei ym- adroddion ei huo, 11D sastablishmeot in Scotiandisafar simpler matter and sup. ported by greater numerical force." Yn sicr, rhaid rhoddi yBgydwad dda (good thuking) i'r Eilnn eto. Yr ydym ni yn gwbl foddlou i'r Dadgysylltwyr yn Nghymru dynu faint fyd a fynont o gysnr allaa o addewidion Mr Gladstone, oDd ein cred ddiysgog ydyw- nad yw y cwbl ond ymgais i daflu llwch i lyaid ei addolwyr gwasaidd a bygoelus. Pob croesaw iddynt, o'n rhan Di, i ddiddanu eu gilydd a'r ymadroddion amwys hyn o eiddo yr "Orael o Beuarlag." -Diau fod y oarllenydd ya ddiolcbgar i't golygydd am yr arddangosiad hwn o'i haeifrydedd. Alafon ydyw awdwr y cyfieithiad canlyno] or emyn Seisnig brydfertb, Rack of Ages CRAIG YR OESOEDD. I Grwg yr OMOedd, gad i mi Lwyr i-i Boed i r dwfr &'t iawnol waed O'th wanerlig ystlye gaed Fy rhyddhau o farw 4 rym, Ac euogrwydd pechod Ilym. Nid fy holl weitbredoedd i All foddlooi'th yfraith D. Pe bllo\'m sel mewn aidd d, lyth, 4 phe llifai'm dogrnu hyth, lawn ni wuai yr oil yn un Ti raid achub, Ti dy bun. Dof yn wag-law at dy groes, Glynaf wrthi trwy fy oes Noeth, am wisg dot atat TI I losg, am raa liyrcbaW gri; Brwnt, i'r ffynon dof a'm clwyf Golch fi, Geidwad, mar, 'rwy, Trau anadiulm hoinioee friiu, Pan fo'm llygaid murw'a IMU, Pan b,y W t,, U y llawr, Pan yng 1lgwy<1d dy rscddfawr, Graig yr Oooedd < n'i nli Lwyr ymguJdio ynot Ti! Y Gwi/Uedydd a ddywed N< a Ian di- weddaf, pan oedd Ty'r Cyffrei,u yn myofd i bwyl!g ir ar Fesur y D.,gvw v'o wr ger- bron y Seaedd, dygodd Mr F. S "r8r)U gynygiad yn inUen gyda'r auio>n •. g ifl ad, dreimant cyfiiwn o swm y <1etwnv, yn gyf. atebol i'r cyfnewidiadau bV ld ed: eymt-ryd lie yu ainpylchiadau amaethydd'n y wlad yn y blycydduedd mynedol. Ctedw" tod y lath gi,nvgiii.d ye v,):Iied-g sr fgw, dd-r un- ttwn. Os ydyw yn ibWb 11 f.»■ M iii ta ii. >annau porchenogion y negwu tr->y ffudi I deddf n«wydd er ea gallur>! i j, di y t-ysiy w «ewn awd<1 mwy rLwydd 1;e t-firf tuioi, "uld yw befy i yo dê i amdd try" y rii-gwui- dalwyr .heggosod ar eu hysK«y -'i ao it- ch iau afiesyaiol o dryraion ? Trvy y MBllr sydd o flaen y Ty y man y t.tt,, ,,t v p,'o" «erfynw,vd arno yo 1836 yn CIII yniyryd ag ef, oDd gwueir byu" yo ff.ft- p-'ichni^-giou y degwm yn uutg, gan adael y b:a ) mall Mb wneyd dim i gyfarfod "I chwyaton. Amcan cynygiad Mr Btt!vetJs"D utjdà cael yr un tegwrh i'r ddwy h!a d. Y m»e o ddi- ddadl fod trefniant 1836 yu estyri gormoj o »antai3 i Oercbenogioo y deg^m ar y pr)d; eitbrymaoyfaniaisi6 geid yr IOd g bono Iredi cytiydda erbyn bya. Gao fod deddf y vifad yn gotfcdi y de\lu»id i dalti y dfJ;Wm,! dylid gofaJu yn gyntaf oil fod y swm yn uu j teg & chyfiawo. Erys hyn mewn grym hyd ) yn nod pan fydd y degwm ya cael ei gym- liwyso at amcanion gwir genedlaethol, ac nid at wasanaetb an blaid gref!ddol, fel y mae yn awr, Y mae cyfiawnder yn gofyn fed y eymiaa a godir yn gyfatsbol i'r hyn a. gyn- yrchir gan y tir. Y mae'o sicr fod mesur mawr o anghyfartaledd yn ffynu yn awr ac felly y mae beichiau rhai yn llawer trymacb nag eraill. Amcanion Mr Stevenson yu ei gynygiad yw gwastadhau a chyfartalu y baicb, yn ol cyfartaledd gwerth yr yd, &-a. Dywed y sPell Mall Gazette ddarfod i Mr Lloyd George draddoili araeth hynod o addawol yt y Senedd ar fater ad.daliad i dafarnwyr. Y dydd o'r blaen bu farw denddeg o bar- sonau ya Efrog Newydd drwy y gwres mawr. Siorheir na bydd i Syr John Puleston, A.S. ddyfod allan fel ymgeisydd Toriaidd am gynt ychiolaeth bwrdeisdrefi Arfon yo yr etholiad cyfifredinol. gin ei fod yn bender- fynol y bydd iddo ef "Iynu wrth Davenport tea y glyna DavenpoJt wrtho ef." Diau ei fod yn hyn o beth yn gwneyd yn bur ddoeth. "Gweinyddiaeth Gormes" yw panawd y llineliaa oanlyool yn y A Paner .Myned yn fwy-fwy gormesol y mae y weinyddiaeth Dresenol y naiU ddydd ar ol y Hall. Ty y Cyffredin a fygythir ya awr. Ar ol rhoddi blsis Gorfodaeth i'r Iwerddon am rai biyn- yddoedd, gellid tybio ei bod hiyn y dyddiau hyn yn bwriada Itreio ei Haw ar Dy y Cyff redio. Os ydyw y sibrydon a ledaenir ya ei chylch i ddibyna arnynt-q, phaham nad ydynt, gad fod ei newyddisduron hi ei huoao yo eu ltedaeuui-y mae yn ei harfaeth bresenol ddyweyd wrth y Tk, mewn cynifer a hyny o eiriau pnnodo), fod y mesurau a ddygir yn mlaeu i gael gorphen yr holl waith gyda hwy ar ddiwruod noilldsol a pha un byaag a fyddis wedi myned trwy yc holl adranau erbyn yr adeg neillduol hono, mai yr hyn a wneir fydd gosod y Cloadur mewn grym pasio yr oil a tydd yn ngweddill ar unwaitb, heb air o aiarad arno; ac yna, anfon y mesuran i Dy yr Arglwyddi. Yu y modd hwn, meddir, y golygir trin y Ty yn y dyddiau nesaf. Caniatau ychydig ddydd iau at y mesur hwn, ac yna ei basin, gan nad pa faint byoug ohouo fydd wedi cael ystyr- iaeth yna, cymeryd un arall mewn Haw, a gwneyd yr un fath gyda hwnw, a'r trydydd -tri sydd ganddyut o rai y dywedant eu bodyn rhai mawrion, yn myaed trwy yr uo a'r unrhyw gwrs o weithrediad. Ffordd bwylus drcs ben Ammhosibl byth dyfeisio cynilun rhwyddach Dim ond i Mr Arweinydd Smith godi ar ei draed, yn arar yn ei le, a dyweyd fod yr adeg wedi dyfod, a dyua ben ar bobpeth. Arfaeth odidog o bylaw i wthio mesurau t:wy Dy y Cyffrwdin,