Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
rYMANFA ANNIBYNW YR SIROEDD…
rYMANFA ANNIBYNW YR SIROEDD DINBYCH A FFLINT. CynaUwyd y gyroanf* htm eleni yn CMd- oetb, ar y dyddiau Llun » Mawrth, Me- hefin 30iin a G,-rph, naf laf. Trefnwyd hefyd fud y cyfa'f'd cbw^vtwol i g»el ei gsnal mewn cYAyllthd &'r gymanfa. I g. y CYFARFOD CHWaRfEROL. I Am unarddesr t<veu Lain, cynaliwvrt cyn- adledd y cyf-ifod hwn yn ngbapel Sclera, Cedpoetb, Yn ahsenoldeb v cadeirydd am J » fiyddyn-y P'.rch W. James, Sarn— i dewiswyd y Parch D, Oliver, Treffynon, i Jywyddu. Dechieuwyd trwy weddi gan Mr D. Djvies, Rhyl Wedi datllen a c'ladambau cofnonion y cyfarfod blaeu->rol, yusiwyd y penderfyniad- .n a ganlyn 1. Fod y cyfarfod nesaf, yn 01 y gyleh- res, i fod yo Mstyn. CYlJel r ef yo niwedd mis Medi. 2. Fod y Parch M. Daves, Abergele, i ddarilen p<pyr y» y cyfarfod nesaf, ar Anbaws^eiau prcsenol Ymneillduaethyn Nghyoru." 3. Cafwyd ymdrafodaeth led faith ar yr aebos yn Oebryfitl. P ndeTfynwyd rhoddi 30p y flwvddyn gyntaf i gynnrthwyo brawd i fod yn fatb o genhadwr i ofalu am yr achos ya y lie. A(jth nifer o bersonau yn gyfrifol am 20p o> awni uchnd; ac anogwyd fod i bwyi'gor y G.vmdeitbas Gartrefol roddi y lOp arall. Addawodd y Parch R. Williams (Hwfa Mon), be'yd draddodi darlith yn rbad yn y li bom, neu ywle poblog arall, tuil, at gynoithwyo yr achos yn y lie nehod. Dewswyfi y personau canlynol i gydweithredu a jihwyllgor y Cvnideithas Gartref(ii, er ftll"n y p,n(i(,rfyniFd Mr D. Davies, Hby), yo drys>rydd; Mr W. Roberts. Diubyh yn ysenfpnvdd; Mr O. Owen, Ochr-y fuel; a Mr E. Morris, Waen. 4. Cafwyd adroddiad yr ysgrifenydd—y Parch R. Roberts, mws-o weithrediadauy Gymdeitbss Gartreul. Derbyniodd y lleoedd canlynol pyrorthwy o'r gvmdeithas yn ystod y flwyddyn :-Narnereb, New- market, Llynhelyg. Ceiygy-iriiicliop, Graig. fechan, Dyserth, Connnb's Quay, Rhos- tylien, a Rhydvtviwyn. Dewiswyd v pwyll- gor am y flwyddyn i.eaaf, sefY Parch E. Davies, Br)'wlol', y', vstrifenydd, a'r Parch R. Roberta, Rhos; a Mr J. Jones, St. Peter's Square, Rbutbvo, yn drysorydd yn He Mr John Davies, Dinbych, yr bwn a ddyoiunai gasl rhoddi ei swydd i fyny. Hpfyd, adeir. ydd ac ysprifrnydd y Cvfa'fod Chwarterol; Y Pdrchn D. Oliver, Treffynon; Ben Davies, Bwlchgwyn; T. E Thomas. Clledpoeth; H. U. Jones, Rhesy, at; T E Thornns, Brynteg; a'r Mri Edwin R, Dinbyeh; J. Jones, Pentrefoelas; a T. Junef, Gwrecsam. u. Pasiwyd pltidhis o ddiobhgarwch i'r Mri W. Davica, cyfreithiwr, a D. Williams, Treffynon, am HU gwaaauaeth gyda gweithred- oedd capel y Sam. Hefyo, bu sy'w ar y pwys fod gweithred- oeid y capeli yn cael eu dyogeln. CYNADLEDDYGYMAKFA. I I Ymgynullodd tyrf.t Inosog o wemidogion, I diaconiaid, aceraill, i gape) Slem, erbyn 2 o'r gloch brydnawu d'iydd Llun. Cymerwyd y gadairgao y Pai i it Dr Roberts, Gwrecsam, y eadeirydd am y flwyddyn. Decbrpuwvdy gynadtedd trwy weddi gan y Patch R. W:!I inss {Hwfa Men). Yna darll- Bpcid yr ysgrifenydd (y Pareh E. T. Davies. Abergch-,) gofnodion y cyn- adleddau a gyr.htliwyd yn Fflint y flwyddyn flaenorcl, a chadamhawyd bwy. Rboddoridy cajeirydd, ar ran y gynadledd, dderbyoiad ci.b nog )'r Parcbn D. Lewis, Rhyl, a G L1. Ev ins, Seion, y rhai oedd wedi yinsefydln yn weinidt gion yn y lleoedd uchod yn diiiwoidar. Rhoddwyd derbyn- iad sirit.1 i dd^u Gymfo oedd yn gweinidog- aetbn gyda'r SafS'.n, ond y digwyddent fod yo y diwrnod hwDW—s«f y Parcbn T. R. Davies, Burnley, a Mr Joyce, Chorley. Paeiwyd yr byo a ganlyn :-Fod y Parch S. Evans, Liaude.-ja, i fod yn gadeirydd y gymanfa y flwyddyn nesaf. Fod y gymanfa y flwyddyn nesaf i fod yn Nhreffynon. Yr f, dd Alcstyn a Rhyl hefyd wedi anfon cais am dsr i. Rhoddodd y ?<)! T. Roberta, Wyddgrug, rybudd y bydd; fl y gynadledd nesaf, alw sylw at y pthdoldtb o fabwysiadu cyn- llun tebyg with herderfynu Ilecliad y gym- anfa i'r uo syd I tiaoes mewn gweithrediad gyda'r cyfarb d>dd chwrnterol. Cyoygiodd y Pai ch D. Oliver, a cbefn- ogodd y Parcb R. Williams, yr byn a gan- lyn "Fod y gynadledd hon yn dyrnano galw sylw yr egi»>si at gynllun yr arhol- iadau a dynwyd g"n is-bwyllgor yr Ysgol Sul perthylul i Urideb Cynolleidfaol Cymra ac yn hyderu y byod i nifer laosog o'r cylch hwo bwotoi ea hnnain ar gyfsr yr arholiadan." Y Parch E. T Davies a gynygiodd, a cbefnogodd y Plirch E i>avies, Brymbo, y penderfyniad a g: n;yn Ein bod fel cyn- hadiedd yn lUwenbau tod adroddiad y Dir. prwywyr Breidiirnil yn cadamhau tystiol- aeth gyffredin,,i Cy"i,u &r ganlyniadau daionus Dcddf C:iu y TVifarodai ar y Sab- both yn Ngfcyciru; hC yn mhellach, yn Ilawenhau fod vt aelod anrbydeddna droa fwrdeisdr.fi Fflitit v edi divgan ei fwriad i ddwyo i mewn j', Spredd fesur yn cynwys gwelliantau a gyireradwyir gan y dirprwy- wyr, er gwneyd y dderidf yn fwy effeithiol. Gyda diolch^arweb hefyd i'r Parch T. Ro- berts, Wyddgrug, am y modd medrns y darfn iddo, fel ein cynrycliiolydd, osod y -Hater ^er broD y dirprAy-vyr, Gynygiodd y Parch R. R( beitf, Rbns, a chefnogodd y farch J. M. JODB, Caergwrle, y pen- derfyniad canlym i "Fod ygysadledd hon yn liwyr areyhoedrledig y dylai y owestiwn 0 Ddad^ysylltiad a DaciwaddoliadyrEglwys yn Ngbymru fed yn un o'r cwestiynan cyntaf y dylai y Llywod-atih Ryddfrydigrpany daw lav.tlnrdod a ddeddfu arco, ae ),-a dymuno galw aylw b'aenoriaid y bhid Ryddfrydig at y teielad cryf a phenderfynol sydd yn Nghymra dros byn ac yn mhellaeb, nad ydym ya ystyned utihyw fesnr yiJglya a'r Degwm ya f oridbaol. os na fydd yn seiliedir [ ar yr f gwydrior o dd^dgysylltiad yr Eglwys, a defoyddiad y Degww it achoairn ctnedl- aethol." Galwydsyiv.- at y pwys i aelodau eglwjeig i sicrnau pnpiir oy merpdwyneth P{U yo eymad odduart'pf, vn pystal a phan yn dychweiyd y, «(; ftnog d yr ugiwy» j' 1 weled fod hystyerwyrtd yn cael ei roddi i'r £ we-.ni".<K neu v diacontaid yn y S lie y byddo yr r.oi.>d yn svmud iddo, fel y Rellid gwneyd yncViviid am bersonau fyddo heb roddi t u v^uvan i fyny. Ar gynygisd y P. ch H U. Jones, Rhes-y- cae, a chefiii ji d > Pttcb Di John Thomas, Liverpcol, pasiwyd yr hyu a ganlyn :Eio bod, fel cynaaledd, yn dymuno anog yr eglwysi j f(h1,il d". hyuiad croesawgar > beoderfyijii-d a b siwyd gan Uodeb Cynuileidfol Lloe^r a Cnyrira, i neillduo y Sibboth olaf o Feci. yn ddvdd arbenig i weddio am dywalltiad o'r Yebryd Glan atnotn fel gwlf ri. Pasiwyd fed y gvnm:lrdd yn cymeradwyo yadret-h y ry fedlioD yu Pont-y bodkin i jiwbili y ddyHd ar eu capel o byn i Mai at-at. Ar gynygiad v P"rch D. Ohver, a chefo- ogi»d y Parch Dr Thomas, pasiwyd y pen- aerfyniid k g .nivri:—" Yn gvmaint a bod elU banwyl f, awn v Parch T. Roberts, j^yaf'grag, yr, bradn taltt vmweliad gr America, ein bod, fel cynadledd, yn dymuno atgan elll eyuiad uchel am dano fel Crist- lOb g,oew,g.nil,O, cymhwys, a phregethwr gaiiuog a chymerudwy ac yn dymuno ei v10* fel y cyfryw, i gymeradwyaath orchog eglwvsi Uymreig America, a thrwJ- ddo ef, fel ein hysgrifenydd, dymunwn an- foll eill hanerch I u brody. a'n chwioiydd yn yr Artjiwyou yn yr Unci Dilaethau, Yr Juym yu mhellach yn gweddio am nodded ei Did nefol drosto yn ei doithiau yno ac yn ei ddyfodiad yo ol i Gymru ao i'w ymwel. iad brofi yn fenditbiol iddo ef a'r rhai yr ymwelo & hwy. "-Yr ydym n d.11 fod 4r Roberts wedi cychwyn o Lerpwl y dydd Mercher canlynol am yr America. Galwyd sylw at gyfrol o bregethau Seisnig y Prch Dr Roberts, Gwrecsatn, y rhai oedd ar gael eu cyhoeddi o dan nawdd y Fren- hines. Treuliwyd yr awr dtiiweddaf o'r gynadledd hon yn gyfeillach grefyddol; a chymerwyd rhatt yoddi gan amryiv o'r gweinidogion oedd yo bresenol. Teimlid mai ein hangen mawr fel eglwysiyn Nghymru yn y dyddiau hyn ydoedd caei ymweliad gryuius o eiddo yr Yspryd Glia, ac anogid yr eglwysi i ym- til yn fwy am dywalltiad o'c gwlaw gcas- lawn, yr hwn a brofodd mor fendithiol i grefydd yn y dyddiau gyut. Y PEKGETHC. Pregethwyd nos Lan yn Salem a chapsl y Wesleyaid a rhai o'r capeli cyaiydogaeth j1 a dydd Mawrth trwy y dydd yn y ddau gapel a eowyd. Y pregethwyr oedctynt Y Parchn Dr John Thomas, Lerpwl; D. Thomas, Cvmef; J. Thomas, Mertbyr R. Williams (Hwfa Mou? 0. R. Owen, Oau dwr; R. Th"ma, Glandwr; a D. M. Jackins, Lerpwl. Clfwyd cymanfa ragorol, a chynolleidfaoedd Ilaosog. pan ystyrid fod y tywydd wedi troi allan mor anffifriol. Rhoddodd yr eglwys ya Coedjkieth dderbyn- iad cynhes i'r gymanfa, a gwnaethant bob peth a allent er cysur y dyeithriaid oedd wedi dyfod i'w mysg.
CYFARFOD CHWAR- I TEROL MON.
CYFARFOD CHWAR- I TEROL MON. Cynhaliwyd yr uchod yn Mhorthaetbwy yn nglyn "r gymanfa bregethu yn y Sir, Gorphenaf laf, 890. Dechreuwyd gan y Parch D. Johns drwy ddarllnn cyfran o Air Daw. Llywyddwyd gan Mr B. Williame, Cromlech. Yna-l. Darllenwyd a cbadarn- hawyd cofnodion y cyfarfod blaenorol. 2. Siron, Bjdedern—Gw^ddill y ddyled yr ymgymerwyd ig ef mewn addewid. 3. Cynygiwyd gan y Parch E. C. Davies, B.A., 9C eiliwyd gan Mr A. Mckillop, U.S., "That this meeting is of opinion that the time is fully come when the Liberal party should set the disestablishment of the Church of England in Wales as the foremost of their measures, and that the Welsh members of Parliament should in united action- exercise all the constitutional means at their disposal to secure this end." 4. Cyn- ygiwyd gan y Parch D. Rees, Capel Mawr, eiliwyd gan y Parch J. G. Jones, CQDEt, Fod y gynadledd hon yn Ilawenhau fod y Llywodraeth bresenol wadi gweled yo ddoeth o dan yr amgylchiadau i daflu allan o fesur y Trethiad Lleol, yr adraa hono oedd yn darparu ad-daliad i dafarnwyr, ac yn gobeithio na ddygir y fith fesur anghyfiawn gerbron y Senedd byth eto." 5. Cymanfa bregethn y Sir i fod yn Amlwch y flwyddyn cesaf. 6. Fod y cyfarfod hwn yn Ilawen- hau fod yr iaith Gyinraftg wedi ei threfnu gaii Gyngor Addyag i fod yn on o bynciau elfenol yo Nghymru a n bod yo dymuuo I anog ein byrddau ysgol, tuag at fantsisio ar byn, i ddewis Cymry yn athrawon, gan I osod {wys neillduol ar fod yr athra Non yn I ddynion sobr, ac o gymeriad pur; a phau ddaw yr adeg i ddewis athrawon i'r ysgol- ion canolraddol fod yr angenrheidrwydd I mwyaf am adaww athrawon Cymreig o fuchedd a syniadau diargyhoedd." 7. "Fod y cyfarfod hwn yn benderfynol n* bydd dim setIo ar y Degwm hvd nes y rhoddir ef at amcanion cenhedlaethol." 8. Cynygiwyd gan y Parch D. Johns, ac eiliwyd gan y Parch O. M. JankinF, B.D., Llangefni, "Fod y gynadledd hon yn mawr gvmeradwyo y gogwydd amlwg sydd y dyddiau hyn am undeb rhwng y gwahaiol eawtidan crefyddol, ac ymrwyraa i wneyd a alio er sylweddoli yn effeith- iol y cyfryw undeb a fyddo yn wasanaeth- gar i lwyddiact crefydd yn gyffredinol." 9. Cafwyd adroddiad manwl gan Mr R. Hughes, Skerry, yn cael ei gadarnbau gan Mr J. H. Hughes, Tyddyogyifar, fod yr achos iyn Q-Auyrafoa a Gwalchmai, yn obeithiol, yn enwedig y blaenaf o'r ddau le- y Parch U. D. Jones yn rhoddi i fvny y weinidogaeth ar y telerau goren. 10. Hefyd y Parch J. Williams yn rhoddi i fyny ei weinidogaeth yn Niwbwreb, Groeslon a'r Dwyran. Ond ar gais taer y gynadledd y mae yn addaw aros ynddynt am ychydig fisoedd, ac hefyd, gynorthwyo y sir i sierhan olynydd teilwng yn ei le. Da oedd gtnym wrando ar ysbryd efengylaidd Mr Williams pan yn rhoddi mynegiad o'i fwriad lrgyn- hadledd, &s. 11. Ein bod fel cyfarfod yn mawr lawenhau fod y Parch Hugh Jones, Birkenhead, yn troi ar walla. Nid oes ran- barth yn ynaddigrifo yn fwy yn y ffaith ner fam ynys, yn yr hon y ganwyd, y magwyd, ac yr ordeiniwyol efyn weinidog y Testament Newydd. Eiddunir iddo ef o galon adfer- iad buan, ac mai ewyllys yr Arglwydd ydyw einioes hir iddo waaanaethu yr eglwysi -raor ddiwyd a chymeradwy ag a wnaeth yo y erorphenol. 12. Cynygiwyd gan Mr H. Thsmas, Y.H., as eiliwyd gan Mr W. Ro. berts, Pandv, "Fod lleoliad y gymanfa bregethu y flwyddyn ddyfodol i'w ddewwyn nghynadlertd y Cyfarfod Chwarterol o hyn allan." 13. Dsrbyniwyd gweithredoedd cupal Llangaffo i'w gosod yn safe y sir. 14. Y Cyfarfod Chwarterol nesaf i fod yn Reaumaris, Hydref leg a'r 14eg, 1890. 15. Etholwyd drwy y tugel y Parch H. Rees, Bryngwran, yn gadeirydd am y flwyddyn ddyfodol. 1(5. Ail etholwyd yr ysgrifenydd a'r trvaorydd. 17. Cynygiwyd gan v Parchn E C. Davies, B.A., ac eiliwyd gan W, Daftes, Siron, "Rin bod reI Cyfarfod Chwarterol yn dra diolchgar i Me H. Williams, Cromlech, Cnmaes, am ei Iywyddiaeth ddoeth, a'i wasanaeth parod yn y gadair am y nwydayn sydd yn Wfynu, heddyw. Bydded Dllw yn nodded iddo holl ddyfodol ei oas.' GYFEILLACH GRUFYDDOL. Am ddan or gloeb dechreuw d y gylalu- ach grefvddol drwy ddarilen a gweddio gQ y Parch Ivor Jones, Parthinadog. Mater y gyfeillach ydoedd "Beíbl ysbrydoledig aj gweddi ffyddiog yn cyfarfod & gofynion dwysaf bywyd." Mr H. Williams, Cromleco, a ddywedai nad oedd am siarad ei hun, njai ei waith ef oedd galw ar y siaradwyr eraul. Da oedd ganddo weled cynifer yn ngbyd. Gallai dystio yn bersonM ei fod yn gredwr cadaro yn y Beibl fel Gair Duw, ac hefyd credai mawn gweddi, a'i fod yn ymarfer » phob un ohonyut yn egniol ae yn penderfynu woeyd. Yna galwodd a? y Parch U. M. Jaukios, B.D., Llangefni. Ar ol Thoddi damodiad o Feibl ysbrydolcd^ aeth rhag* i ddo i brofi fod pertbynaR bwytig iawo fhwog I credo a bywyd. Rhai yn dadlem fel arall ond dangoswyd ganddo ef yn eghH' cs yw y j Beibl yn yabrydoledir, a oinan yn credu ) hyny, fod buchedd dyn i ddangos hyn y bywyd i gyfateb yn mhobpeth i'r Baibl a gredir genym.-Y Parch T. Evans, Amlwcb, a ddywedai nad oedd yn amheu ysprydol- iaeth yr boll Feibl, ond credai beth arall, y dylem ninau fod yn ysbrydoledig i'w ddarilen hefyd. Ofnai ein bod yn rhy barod i edrych pob esboniad cyn gofyn arweiniad yr Ysbryd Glin. Yr oedd yr oes hon yn mhell ar ol i'r hen oesati yn ei hymdrech i chwilio a dyagn yr Ysgtythyran. Credai yn Biwr hefyd nad oedd yr eglwYB ei hun mor selog dros weddi y ffydd ag y bu. Dywedai fod yn dda ganddo am addewidion Duw, ac y dylai yr eglwys eu mawthau.-Y Parch Dpnnis Joaps, Carmel, a ddywedai nad oedd wedi cyfarfod a rbyw lawer o dywydd garw bywyd, ond gallai dystio fod y Beibl yn anwyl ganddo mewn hawddfyd. Nid i gyf- arfod Ag amgylchiadau dwyöaf bywyd y mae y Beihl yn bwysig, ond i gyfarfod & bywyd yn gyffredinol. Y Beibl sydd yn datguddio pjbpeth i ddyn ond rbaid ymarfer &g ef yn barhns. Dvwedai ili fod ef yo bersonol wedi darllen y Beibl naw ar hugain o weith- iau.—Dr Davies, Llanelli, a ddywedai fed vn dda ganddo y testyn. Haul y byd moesol, raeddai, yw y Beibl. Gellid ymgynghori i'r Bfibl ar bob pwnc mewn bywyd, oystudd, ac angeu. Yna dywedodd ei brofiad yn effeithiol dms ben. Y Beibl yn cyfarfod &g amgylchiadau dwysaf ei fywyd. Trysorfa yw y Beibl, ond yr agoriad ydyw gweddi.— Parch E. C. Davies, B.A., a ddywedai mai y Beibl yw y peth tebycaf o ddim i lean Grist. Yr oedd yr lesu yn wan, ond gwen- didaa dibechod oeddynt. Yr oedd y Beibl felly. Tortb i'r byd yw y Beibl, ond nid oedd neb mor ffot a'i wrthod yn hollol am fod brychan bycbaio ynddo. Nodwedd yr oes ydyw edrych ar yr ochr ddynol i bob pwnc. Llawer o ysgrifenn am yr Arglwydd Iesu, ond ar yr ochr ddynol i'r Iesu y mae y cwbl yn mron: ond yr oadd Iesu yn fwy na dyn-y mae yn Ddaw. Y mae ochr ddynol i'r Beibl, ond y mae ochr ddwyfol hefyd. Eiaieu gwueyd mwy o'r ochr ddwy- folsydd. Daw yn siarad & dyn yw y Baibl, oDd dyn yn siarad A Daw yw gweddi.— Parch D. Raes, Capel Mawr, a ddywedai fod y testyn yn bwysig. Y Beibl ydyw ein pob peth ni. Llyfr rhyfedd ydyw—yr ymosod- ladau fa arno yn dangos hyn yo amlwg. Duw a'i yabryddliaeth yn ei gadw yn weddol ddilweh hyn yn beth i'w ryfeddu. Y Baibl hefyd yn llyfr y dyfodol yn aogell.- Mr Aubrey, BocMfrrdd, yn egluro fod profiad dyn yo brawf o ysbrydoliaeth y Beibl.- Parch H. Rees. Bryngwran, a ddywedai fod y ddau, sef y Beibl a gweddi, i fod mewn ymarferiad mewn trefn i feithrin bywyd ysbrydol yn yr enaid, y naill mor hanfodol a'r Hall. Tystiai oddi ar trofiad fod darllen Efengyl loan ar uneisteddiad wedi gosod yn ei ysbryd ef awydd cryf iawn i weddio, a hyny vn gwbl ddiarwybod iddo ei hun. Y Beibl yn peri i ddyn fyw yn bur, a goneit, bob amser mewn ysbryd gweddi.-Parch J. G. Jones, Cana, a gredai—yn fwy felly na'r eyffredin-fod y Beibl yn ysbrydoledig. Mae llawer o farnau gyda golwg ar ysbrydol- iaeth y Beibl; ond yr oedd efe yn credo yn ysbrydoliaeth lawnaf a pherffeithiaf y Beibl, b.y,, ysbrydoliaeth goiriawl a brawddegawl y Baibl,-Parch Ivor Jones a ddywedai fod y Beibl yn cynwys meddwl Daw at ddyn, ac felly yn cyfarfod ag anghenion dyfnaf a dwysaf dyn. Nid aughenion sydd yn cael i en cynyrehn gan amgylchiadau, ond anghen- ion natur, Y mae Dnw wedi goeod ynom of yo ion vo .in Datur ni a'r Beibl yn unig sydd yn cyfarfod S'r rhai hyn, raegys y cwestiynan canlynol, "Pa fodd, y cyfiawnheir dyn gyda Dllwj" a ydyw dyn i fodoli wedi gadael y ddaear ? Y Bsibl yo ooj Brad yo rhoddi atebiad i'r cyfryw gwestiynau alu cyffelyb. Y Beibl, am ei fod yn ddynol, yn dyweyd mwy wrth ddyn na'r un llyfr arall. Llyfr i ddyn yn gyffredinol ydyw.—Yna terfynwyd an o'r cyfeillochau mwyaf adeil- adol drwy weddi gan y Parch H. S. Jones, Bodffordd. Y CYFARFODYDD CYHOEDDTJ8. I Am 6 o'r gloch, nos Fawrtb, yn nghsipel y Methodistiaid Calfinaidd, dechreuwyd yr oedfa gan y Parch Dennis Jones, a phregethwyd gan y Parchn D. M. Jenkins, Lerpwl, a Dr Davies, Llanelli. Am 7 o'r gloch boreu Mercher, yn nghapel yr Annibynwyr, dechrenwyd yr oedfa gan Mr John Williams, Gwalchmai, a phregeth- wyd gan y Parch Job Miles. Am 10 o'r gloch, at y mae, dechreuwyd gan y Parch T. Evans, Amlwch, a phregethwyd gan y Parchn D. M. Jenkins a D. Thomas, Cvmer. Am2 o'r gloch dechreuwydgan y Parch M. 0. Evans, Bangor, a phregethwyd gan y Parchn Ivor Jones, Porthmadog, a D. Tanmas. Am 6 o'r gloch dechreuwyd gan y Parch Ivor Jones, a phregethwyd gan y Parchn Job Miles a Dr Davies.—Cafwyd hin ragorol, a chymanfa gampus yn mhob ystyr-y nefoedd a'r ddaear yn gwetsn, a phawh o'r dyrfa wrth ei bodd. Bydded bendith Duw ar y gymanfa. Cemaes. J. S. EVANS, Ysf. I
[No title]
lJarfn i eiliiwr siaradts-yr hwn oedd ar fyned i dori gwallt bonaddvvr-ifyn i'r bon- eddwrsutf buasai yn hoffi iddo ei wneyd. a Os yn boeibl mewn dyatawrwydd!" atebai y boneddwr.
I--AMLWCH. 7 - I
AMLWCH. 7 CJLAODEDIGAETH MRS WILLIAMS, LON- DON HOUSE.- Y Sabboth wythoos i'r di- weddaf bu farw Mrs Williams, priod Mr Robert Williams, London House, ar ol maith gyatadd, yr hwn a ddyoddefodd yn ddirwgnacb. Yr oedd Mrs Williams, yr bon oedd yn 46 mlwydd oed,yn ferch i'r diweddar Mr 1. Sellers. Cymerodd y gladdedigaeth le ddydd Mercher yn y Cemetery. Angladd private, pryd ygwasanaethwyd gan y Parchn E. S. Theia, Caorgybi; S. Davieg, Amlwch; a E. Jones, Amlwcb. MASWOLAKTH SSDYN,—Cymerodd mirw. olaeth Rowland Jones, Pengorphwysfa, le yn sydyn yr wythnos ddiweddaf. Dydd Mawrth, gan fod y cymydogion yn methu ei ganfod yn d'od allan o'r t" lie yr ydoedd wrtho ei hua, atbpwyd i fewn, a chafwyd ef yn farw, gwaed wedi tori i fyny. PEIODAK MISS HUGHES, BODEDNTFED— Yr oedd dydd laa diweddaf yn ddydd o lawenydd anarferal yn Amlwcb, ar yr achlysur o briodas Miss Jane Anne Hughes, merch hynaf y Cynghorwr Simuel Hughes, Bodednyfed, a nith y Parch Robert Hughes, Gaerweo, 4 Mr Howell Gee, mab y Parch Thomas Gee, IT.FL, cadeirydd Cynghor Sirol Dinbych. Yr oedd y dref yn llawn bywyd yn foreu, a chwifid nifer fawr iawn o fanerao, y rhai oedd wedi en gwneyd yn bontydd I dros yr heol mawn rhai mauau, ac arddang- csiad pbparch dichonadwy i deulu briodas- ferch a ^herthynasau sydd yn y dref i'r priodfab. Cymerodd y briodas le yn addoldy y'Methodistiaid, yn Peniel, Porth Amlwch, He y mae Mr Hughes, tad y briodaafercb, yn lfaenor, ac yr oedd y capel wedi ei addurno ft blodau i ddathlu yr aaigyichiad. Yo mhell cyn aniser rievhrei) yr oedd nifer fawr wedi I yn nghyd, er sicrhau lleoedd cyflens i weled y seremoni. Yr oedd yr i anrhegion PlÍodMOI yri litiomrg a drudfawr-* yn wir, yr oeddynt mor !u"aog fel nas i galiwn, oherwy id piind- ricf-vl. da cyhoeddi. { Eiddunwn i'r pir ieuanc hir oes a phob 1 daioni.
PORTHMADOO.!
PORTHMADOO. FORESTERS. Prydnawn dydi Sadwrn diweddif dtrfu i'r ctwb uchod gordded drwy brif heolydd ein tref, yn cael eu blaen- i ori gan Saind irf Bres Ffestiniog. Yr oedd yr olygfa yn un dlos iawn, a diau y buasai llawer mwy o'r aslodau yn bresenol oni bii am anhawsderau. MARWOLAETH.—Drwg iawn genym gof- n,)di marwolaeth Mr Richard Parry, mab i Mr Thorras Parry, timber merchant, boreu Sadwrn diweddaf. Yr oedd Mr Parry Jyn adnabyddus iawn i hill dfiaolion Porth- modog ac yn dra pharebus. Yraddengys ei fod yn ewyno era amser maith gan wendid corffoiol. Mae ein cydymdeimtad yn fawr 4'r plant bychain amddifaid a adawyd i alaru ar ei ol, yn ngbyd a'i barchus dad Mr T. Parry.
DYFFRYN NANTLLE.
DYFFRYN NANTLLE. CVNGlIERDD.- Nos Fawith, laf cyfisol, cynaliwyd cyngherdd yn yr Assembly Room, Talysarn. Yn absenoldeb y llywydd I¡ a'r arweinydd penodedig, arweiniwyd ya ddeheuig gan Mr Thomas Roberts, Machine- terrace. Gwasanaethwyd yn y cyfarfod gan I y Nantlie Vale Silrer Band, String Bind, M, Alexander Henderson, Mr Richard Lloyd, ac Ap Glaslyn. Cyfeiliwyd gan Mr John W. R iberts, Glynllifon. Elai yr elw at gynorthwyo Evan T. Evans, Brynhyffyd, yr hwn a gyfarfyddodd a damwain yn y ehwarel, ae fel arfor mewn achoaion elusen- gar fel hyn cafwyd cynulliad poblogaidd ac elw da.
EBENEZER, ARFON.______I
EBENEZER, ARFON. I CVFARFOD YMADAWOL Y PARCH R. P. WILLIAMS.-Nos Iau, daeth tyrfa luosog yn ngbyd i gpel eang Ebenezer, Arfon, i ffarwelio ac i anrhegu y Parch R. P. Wil- liams ar ei fynediad oddiwrthynt i weinidog- aethu i'r Hen Daberoacl, Caergybi. Dewis- wyd y Parch Isaac Jones, Maesydref, i lywyddu. Ynt galwodd ar y Parch H. W. Parry, Chwarel Gocb, i ddechreu y cyfarfod drwy ddarilen a gweddio. Anerchwyd y cyfarfod gan y Parchn Isaac Jones, y llywydd; W. Griffith, Araaua; T.'J. Teynon Cwtoyglo; T. J-)nes (B), Li banns; O. O. Owen (Ahfon) (M.C.); Denis Jones, Carmel; W. Rowlands (M.C.); LI. B. Roberts, Caer- narfoo; J, E. Owens, Llaoberis; D. Adams, BA, Bethesda; R. Rowlands, Treflys; a r doniol fardd Deiniolfryn. Aoulygai yr oil o'r siaradwyr eti syniadau uchel am Mr Wil- liams fel dyn o alluoedd uwchraddol, 0 ben- derfyniad diysgog, o farn bwyllog, o gyfeill- arwch pur, a hynod oddirodres a charedig. Fel pregethwr, yr oedd bob amser yo gryf a eylweddol, yn amcanu mwy at olauo y deall I nag at cbwareu ar deiraladau y gwrandawyr. j Yr oedd yn gymeriad pur ac yn Gristion CADEIRIAU SEDAN GAN' MLYNEDD YN OL. FENHINFS CHARLOTTE YN YMWELED A MASNAORDY PEARS I BRYNU SEBON AT BRYDFFRTHU EI PHRVL (COPI ODDIWKTH DU DDABLUN O'R CYMOD HWSW). j gloem, Re yn un a edrvchidi fyny ato g%n bawb. Yr oedd yn gadatl bwlch mawr at ei ol yo F eglwys ac yn yr ardal yn gyffred- IDOl. Cafwyd ef yn barod i gymeryd rhan flaenbaw bob amser gyda phob acbos ds. Yr oedd yn Rhyddfrydwr pybyr, a.o yn neith mawr i'r bllili yo y I!Y!i1ydU!(;ieth. Gild g1D ei fod wedi peodprfViU ymadael, dyuuni. iddo ef, a Mrs William*, a'r teuln oil, bo' llwyddiant a bir oes i lafurio yn Ngwiolla yr Arglwydd. Yn ystod y cyf trfod anrhej wyd pob un o'r plant ft Biiblau prydferth, rthyflivynodd Mrs Edwaids.gwsddw y Pari T. Edwt^ds, dros yr eglwys a'r gynnlleidl k,We and stanrl gwertbfawr i M Williams. UIl daeth Mr G iffith William Cringaf,, yn miaen i gyflwyno anarchiad nodedig o ddestlus a pbrydferth i M' WIl- liams, yr hou hefyd a ddul'enwyd gan Mt Thomas, ysgolfe-str. Yr oedd yr anwhiad yo cynwys datg-^uiad prindol o ddyrann ifidau da yr eglwvs at Mr Williams a I deuln Dywedodd Mr Williams, wrth dderbya yr anerchiad, ei fod yn teimlo yn ddiolchgar iawn i bawb am PU caredigrwydd, ac am yr ,iurhpginn gwflrt^fawr oedd ger ei fron; y byddai M'R Williams ac yntau yn sicr o u cadw yn ofalus, a rhoddi iddynt y lie g," e; yn eu hanedd tra y fcydrlent byw. Ñi loIallai ddyweyd llawer wrthynt IS hono. Credai raai ewyllys yr Arglwyid oedd iddo i ddyfod yno atynt o' r w,pnf/'vr Bu ar y cyntaf mewn ofn a h yn eu phth; ond d,letb i r1.i_mIO yn {uM fod gan yr Arglwydd bobl l;,w<Jr yn (J3.fn,1tI f?w?r vma. (' ,f.fl A bwy bob acoaer :1 eglwys dangnefeddufl. Codwyd yoo dr t o hre^thwyr—tetfysf?, Codwyd yno iri o dliia-oniaid oewyddion- dim terfysg. Cifodd lawer o bleser vno gyda hwy. Triddod-dd 519 o bregetbaa iddynt, a ehafudd lawer o fwychad yo ngwaith y weinidogaetb, a gobeithiai eu bod hwytbau wedi derbyn path Iles. Derbyn- iodd 1 iwer iawn o garedigrwydd, nid yn unig ga:j Idynt fel eglwy.'j, nnd gin yr arclal hefyd. Yr oeddyn ymadael mawn beddweh a phawb. Yr oedd yn dda ganddo maii Fon yr oedd yn myued-ei hen fam wlad. Chwith ganddo fydd colli Cw-dd Chwarterol Arfon a chwmni ei frodyr; cafodd hwynt oil yn garedig a chalonngol bob amser. Yr oedd o galon yn dymuno yn dda, a Daw ya rnwyaa laayct on. Airfxt lwyd englynioa rbagorol ar yr achlysur gan AMon a Bryniog. Yaa eafwyd ychydig eiriauyn mbellach gin y Ilywydi, a therfynodd Mr Rowlands, Trsflys, y cyf trfod drwy weddi, acymwihanwyd gyda tfnimiadau hiraethaa ar ol rhai a gerid yo fiwr. -Brynioq.
BETBEL, ARFON.
BETBEL, ARFON. Yinwelwyd à'r lie hwn Sibboth, Mehefia 29 lio, gan v Parch J. Pritchard, Cynwy.i, Moirion. Ei amcan, gyda phregetbu, yr efengyl oedd casglu at ei gapel cewydd. Fe gofir ei fod yma yo ei ardal enedigol, ac yr oedd y derbyniad a gafodd yn un oedd ya siriol a chalonogol iawn. Pregethodd yn rhagorol ac yr oedd swm y casgliad ar ddi- wedd y S ibboth awchlaw 5p. Deallwn fod oddeutu XdOp o ddyled y capel newydd wedi ei symnd ymaith, a bod 300p yn aros, yr hyn, ar gyiiulijidfa heb fod yn gref» chyfoetbog, sydd yn faich trwm. Gan fod Mr Pritchard yn bwiiadu ymweleJ a manau ereill ya achos capel newydd Cyn wyd, hyderwn y bydd ei ymweliad yn mhob man yr un mor dder- byoiol.. llwyddiacaus ag y bu yn Bethel.- Gohtbydd.
ROEWEN, GER CONWY... ,....…
ROEWEN, GER CONWY. '1.1_ 1 ,I. I uyao Mercner, anrnegwya liiaws neciaw deiliaid Ysgol Sitbbotfool perthynol i gapel yr Annibynwyr yn Roewen a the parti 0'1 dosbarth goreu gan y boneddigion canlynol: —Mrs J. P. Evins, Mrs a Miss Morris, y Pandy Mrs Hughes, Clytia Poetbion Mrs a Misa Jones, Dolctwn. Yr oedd ganddynt fyrddau neillduol eu hunain bob un. At ddiwedd y wledd, anrhegwyd ugeinian o blant i melusioD, gan Mrs Grifliths, Tygwyn Hotel. Am saith o'r gloch, cynhaliwyd yn y capel gyfarfod adloniadol digon difyr, trwy ganu ac adroddiadau. Atwsiniwyd gan y Parch J. P. Evans, y gweinidog. Aeth pob peth yn mlaan yn dra chysal as. -Gohebydd.
IACHOS TEILWNG 0 SYLW OYFAB-FOD…
ACHOS TEILWNG 0 SYLW OYFAB- FOD MISOL MON. Syrt,-Cefais gyfleusdra i fed yn Ysgol Sabbothol y Barras, ar lhrl Afon Menai, ychydig amser yn ol, ac yr oeddwn yn ei chael yn ysgol wir dda, a'r amcan oedd ganddynt yn wir deilwrg o'r sefydliad, sef ceisio diwyllio ychydig ar nifer mawr o blant nad ydynt nemawr gwell na phagan- iaid sydd o amgylch y lie, pa rai, i bob golwg, fuasent yn esgeulnso pob moddion pe h. b yf adeifad hwo. Ond dyma oedd yo ein blino yo fawr tra yn yr ysgol, clywed Ewu gwahanol greaduriaid oedd odditan yt adeilad yn gwneyd y bloeddiadau mwyaf; ac nid hyny yn unig, ond yr oedd yno sawyr annyoddefol o gryf yn dyrchafa i fyny oddi with y creaduriaid. Yn sicr, dylid gwneyd gwelliantau yn fuan yno. Ymddengys fod y cyfeillion wedi ceisio cael ychydig gynoithwy gan y Cyfarfod Misol tuag at yr atucan nchod, ond buont yo aflwyddiunsus. Mae cyfaill neu ddau yn y lie yn foddlawn rhoi cyfran helaeth at yi amcau, ae hefyd sicrbau lie i osod adeilad arall, os bydd eisieu. Nid ydynt yn meddwl cael adeilad mwy na gwerth tua 70p. Oni fnasai yn dda i rhyw Paul gael ei osod gan yr awdnrdodau i fyned i'r eglwysi hyny nad ots ganddynt ddim i'w wneyd mewn tfordd o dalu dyied. agoeod y mater o'u blaen fel y gallont gael rhywbeth i'w cynhyifu, yn lie ea bod ages yn cysgu heb ddim i'w wneyd. Yn sicr, mae i'r hwn sydd yn eyfranu gymaint bendith, os nad mwy, na'r hwn sydd yn derbyn. Feallai hefyd y gall yr amgylcbiad hwn ein harwain i nodi un peth nad yw yn ddymunol ynom ni fel Cymry yr ydym yn arfer dyweyd fod y Saeson yn esgeuluso eu dykdswydd tuag atrm. Yr ydwyf yn credu hyny i raddau helaeth, oai onid ydym ni,y Cymry, yn esgeulucogwneyd yr hyn ddylem tuag at ein cydgenedl Pe buasai yu rbywle ugain o Saeson heb to cymhwys ganddynt i addoli, bnasem ar unwaith yn rhoi cymborth iddynt. Paham nad yw banner cant neu ychwaueg o'r ban Gymry yn deilwDg o'r un gefnogaeth Ni a byderwn y cymer y rhai sydd mawn awdurdod yr awgfymiad hwn yn garedig, a'i ?,zodi i sylw y Cytarfod Misol. 1- METHODIST.
:UNIAD DWY EGLWYS YN NGHAER.
UNIAD DWY EGLWYS YN NGHAER. SYR,—Gwell genyf fuasai ptidio ysgrifenn ar y mater gofidus hwn. Ni ysgrifenais ond un Ilythyr byr yn ystod 14 nilynedd. Nid wyf yn ciedu mai llawer o dda sydd ya deilliaw o byny. Uod gan fod rhai lIythyr- au wedi ymddangos ar bya, mae amryw o gyfeillion yu credu y hyddri gair o eg'urhad yo foddhaol. Ar y 27ain o Dachwedd, 1889, derbynias lytbyr yn gofyn i mi gyfatfod daa o ddiaconiaid Albion Park. Gwnaethum hyny y nos Sadwrn canlynol. Cawsom ym- ddyddan brawdol. Myoegais ein bod yn barod i undeb, ac i bitidlais yr eglwys gae! ei chymeryd ar byoy, fel y caclyu Eia bod fel eglwys yn Bick Brook-street yn foddlawn newlri pnlpnd unrhyw adeg eglwys Albion Park, ac ya credu mai dyma. y cynllun dcethaf ar hyn o bryd tuagat un deb." Ymada%s,,tn ar y telerau gorea. Yr oeddwn yo ciedu yn sicr y btddai l hyny gymeryd He, ond foot arall y bu, fel y dengys y llytbyr yn y Genedl a dderbyniaii. Yr ydym yn creda eto yo y cynllun nchod, to yn foddlon i eefyil ato. Hydoraf y bydd i boll gyfeillion crefydd rciddi credit i ni am byn. Y ni yins eydd yn gwybod yr holl impylchiadau; ac os nad allwa ffurfio undeb gwirioneddol ein hunaiu beb ail gyboedd- banes yr vmranind p- i- ddifrifol hWD, gwcl arol ne8 daw amser do Daw i hyny. t EZRA JOHNSOIT I 19, Weat V.ew, Chester. J()lŒS01f1