Y Genedl Gymreig

131 LAPD GAN BELEN. OR Dydd Qweof, iterbymodd lhomasLm dop, peithyooi i seindorf A-l Fagoehyr' La-caskire Y LIth mwe.dua oddiwlth belet, yn y wersyL<r yo N^uwy, ger Conwy, lei j ba farw-

CYHUDDO CYMRO 0 AMLWREICIAETH. Yn Il'va yr yrjeidon, C; opso,vailt, ddydd Sadwrn, cyhuddwyd Tbrmas Davies, dyn cauol oed, gwr y Turee Tuns Inn, Uroesos- wallt, o amlwreciaeth. Dywediidd yr Ar- olygydd Langkrd fod y carcharor wedi priodi ei wraig gyfrelthlawn ar y 25a:n o Febefin, 1880, yn Eglwys Llanycil, wrth y Bala; a ganwyd iddynt o blant, a'r ieuengaf o hooynt yn awr yn 13 mis cod. Taa naw mis yn ol cafcdd drwydded y Tltree Tuns Ion, ac yr oefid y pryd hwnw yn cadw ty tafarn ya Llanrhaiadr, air Ddin- tych, yr hwn yr uedd ti wraig yn edrych ar ei ol. Yr oedd, er y pryd hwnw, ar amryw- iol adegau, wedi bod yo nhy ei gwr yn Nghroesoswallt, ac yu ei gynorthwyo yn ei fusues yno. Ddydd Mawrth y Salgwyn (y 19ag cyfiscl), aeth y. carcharor drwy fiarf priodas yn Llynlleiifiad gyda dynes ieuanc a'i henw Margaret Jones, oedd yn bresenol yn y Uya, ac ar y pryd yc gwa.?oaethn yn y Boar's Head Inn, Cr(?esswailt. Yr oedd coplau o dystytigrifau y ddwy briodas yn nwylaw'r heddgeidwaid. Adgarcharwyd y carcharor am wythnos.

Y TAD IGNATIUS A'R CYMRY. Yn ystod darlitb a d.-addododd yn New York ar y Cyairyi'syhvodd y Tad Ignatius fod y gentdl yn dal ei hunoliaeth cynhenid or y llanw Siesneg a ddyiifai i'r wlad; tra y mae gwleciydd a chsuedloedd eraill yn ymdoddi i'w gilydd, y mae y geaedl Gym- teig yn sefyll ar ei phen ei hun yn wahanol i genhedloedl eraill y byd. Y mae y Cymry y gecedl fwyaf nwladgarol yn y byd, ac yn glynu wrth ei dufi sn hyd y dydd hwu. Qwaggai ar Gymry a Qtigai yn America i anrhydeddu eu gwlad, ei lleByddiaeth, a pLobpeth perthynol iddi. Y mae y Sacscn- laider's canrifoedd veii ceisio gwthio i'r Cymry eu heglwys, ond sicrhai fod eglwys genedlaetboi yn bodoli yn Ngb.ym u cyn i'r Sacsoniaid erioed wneyd eu hymddang- osiad yn y wlad, Darlnniai gyda hyawd- ledd y modd y darfu i'r Sasson ar hyd y canrifoedd.orthryuju y Cymry, ond yn awr fod hyd yn nod Tai y Cyffredin a'r Ar- glwyddi yn gorfod yen stwng i wrindaw ar y cwynion Cymreig, ac yn eu plithDdad- sefydliad a Daciwaduoliad yr Eglwys yn Nghymru. Talai warogaeth uchel i waith Howel Harris a Cbarles o'r Bala, yu nghyd ag i gyfundtib y Methodistiaid Calfinaidd am y gwaith mawr a wnaethant er efengyl- eiddio y geaedl. Sylwai fod y Cymry yn falch o'n crefydd, ac yr oedd y Derwyddon yn dysgu Athrawiaeth y Drindod cyri ym- ddaogosiad Crist, a bu iddynt f"d yn ofer- ynau i byrwydd a ph?totoi y Sjrdd i Gristionogaeth. Yr oedd yr Es?obaetbau Cymreig wedi eu ffurfio yn mhell cyn son am j Archesgob Cifiterbury. Fod yu ff,iith gysar- lawn ddeall fod prif ddyngediftion y byd yn awr yn dysgu yr iaitb Gymraeg, a threiddio i fwngloddiau ei Uenyddiaeth gyfoethog, a J bod hyn yn sicrwydd o barhad yr iaitb. Ar I y diwedd anogai y Cy.nry i fod yn ddinas- yddioc teilwng o'u gwlad fabwysiedig.

DEHEURWYDD HEDD- GEIDWAD YN METHESDA. Gerbron Ynadon Bangor ddydd Mawrth, cyhuddwyd hen gymeriad adnabyddus o'r enw William Owen, yr hwn sydd wedi bod mewn penydwasanaeth unwaith neu ddwy, o ladrata y swm o 25s oddiar Owen Hughes, Braichtalog, Bethesda, ar y 12fed cyfisol. Hysbysodd yr erlynydd ei fod ef a'r oarchavor yn cyd-yfed yn y Crown Tavern, Bathesda, y diwrnod a nodwyd. Arferai yr erlynydd gadw ei arian mewn llogell o'r tu fewn i'w wasgod, ae ar yr achlysur o dan sylw yr oedd ganddo ynddi y swm o 25s ar 01 tynn allan ddau swllt i dalu am ddiod. Wedi rhwbio o'i amgylch am beth amser aeth y carcharor i'w logell, a chyn iddo ef (yr erlynydd) sylweddoli sefyllfa pethau yr oedd ei gydymaith wedi dianc !yda'r arian. —Cafwyd tystiolaeth gan y Rhingyll Thomas Jones, Bethesda, ya arddaagos medr neillduol ar ei ran ef i ddarganfod yr eiddo colledig. Oddeutn haner awr wedi chwech noswaith y lladrad ymwelodd Jones a llety a gedwid gan un Mary Ann Owen yn Pantdreiniog, a chymerodd y carcharor i'r oisaf heddgeidwadol, lie y cyfarfyddwyd ef gan Owen Hughes, ond gwadodd y cyhuddiad o ladrata yr arian. Yna aeth yr beddgeidwad yn ol i'r ty. Wedi mawr chwilio aeth i le o dan y grisiau, a chan- fyddodd fod. gwe' pryf copyu wedi cael ymyryd ag ef yoo yn ddiweddar. Yn mbellach gwelodd ddarn o galch yn y mur wedi ei ryddhan, ac ar ol symud hwn daeth soften feien i'r amlwg, wtdi ei bavuffau mewn darn o bapyr newydd a hen liau, Pryiurodd i'r orsaf beddgeidw.idoij pryd y gwadodd y carcharor unrbyw wybodweth o'r sofren na'r erlynydd. Yn un o logsllau y carcharor wedi hyny cafwyd darn o uenvydd- iadnr ag oedd yn cyfateb yn gyfaogwbl ft'r darn yn yr hwn y dstrgaufyddwyd y sofren. —Wedi i'r carcharor alw gwraig a morwyn y tafarndy, a gwraig y llety, i roddi tyst iolaeth, fel ag y tebygai ef, o'i blaio, tros glwyddwyd ef i sefyll ei brawf yn y brawdlys chwarterol nesaf.

,CAERNARFON. I CrPAKFOc RHYDDFRYDOL.—Deallwn y cynhelir cyfatfod cyhoeddua petthynol i'r blaid Ryddfrydol yn y dref hen nos Ian nesaf, pryd yr anerchiry cyfarfod gan Mr D. Lloyd George,,A.S., Mr S. T. Evans, A.S., a boneddigion dylanwadol eraill. Ni raid dyweyd y disgwylir iddo fod yo gyfarfod pcblogaidd. Mae gan y ddao foceddwr an- rhydeddus a enwyd genadwri neillduol y dyddian hyn at," fwrdeisdref rhydd ac an- oihvDol ArfoD." Y PARCH OWEN DAVIES, CAMSWAM.- Darfe i nn o eglwysi y Bedyddwyr yo Nghaergybi, lie y gweioidogaethai y di. weddaff Barch R. Thomas, anfon gwahodd- iad taer i'r Parch Owen Davies i ddyfod i'w bugeilio. Wedi deall byn, nid oedodd yr eglwys yo Nghaersalem ddangos ei hymlvn- iad wrth Mr Davies drw,y wneyd cais taer ac unfrydol arao i aros yn eu plitb; ac y mae yn dds genym ddeall ei fod yntan wedi aulyga penderfyniad i beidio eu gadael. Y maey pendecfyniad hwn o eiddo Mr Davies wedi peri cryn lawenydd nid yn uoig i'r eglwys y mae yn gweinidogaethu iddi, ond hefyd i'r dref ya gyffredinol, lie y mae efe mor hynod o hwchns achymeradwy.

Dywed rhai o'r newyddiadaroa fod y (lvddordeb a deimlid gyntsyn rasas Derby yn colli i rsddau mawr y flwyddyn bon p Dywedir y daw Madame Lutz (y Chwaer Rose Gertrude) gyda'' gwr i Ewrob. Y mae y Dr Lutz yn bwriadu ymweled a Chaerladd, Paris, Vienna, a Eerln er mwyn eglnro yr anhawsderau a roir ?ordd y rhai a ewyllysiant weithio 0 ddifrif itoa y gwahangleuoB.

SYMUDIADAU AGERLUNG&U THOMAS. RAECLIFFE & Co., OERDYDD Caerdydd, Mai 21ain, 1891. GWKNLLIAN THOMAS, 8.8, wedi cyrhaedd Garston o Huelva, Mai 20. IOLO MORGANWO s.s., wedi cyrhaedd Hull o Danube, Mai 17. ANNB THOMAS, s.s., wedi cyrhaedd Bilbao o Lisbon, Mai 16. KATE THOMAS. 8.8., wedi cyrhaedd Braila o Fort Said, Mai 16. WYNNSTAY, s.s., wedi cyrhaedd Huelva o Oporto, Mai 18. WALTER THOMAS, S.S., wedi cyrhaedd Antwerp o Odessa, Mai 1!). BALA, S.S., wedi gadael Gibraltar am Sulina, Mai 20. W. J. RADOLIPFE, a. a., wedi cyrhaedd Ler: pwl, o Alexandria, Mai lB. CLABISSA RADOLIFFE, 8.B., wedi cyrhaedd Port Said o Caerdydd, Mai 18. SARAH RADCLIFFE, S.S., wedi gadael Port Said am Bombay, Mai 18. MARY THOMAS, S.S., wedi gadael Barry am Port Said, Mai 12. JANE RADCLIFFE, s.s., wedi pasio Malta am Antwerp, Mai 20. DOCGLAS HILL, s.s., wedi gadael Bomb am Port Said, Mai 17. LLANBERIS, s.s., wedi pasio Constantinop am Hamburg, MM 20. I. MANCHESTER, e,, wed! cyrhaedd Bomb 'I o Port Said, Mai lit REKEREW, 8.S., wedi cyrhaedd Odessa 1 Marseilles, Mai 18,

MOOJTSEBD ALMASACK, 891, beautifully illustrated, containing the Moosssed Waltz, published at 4s, composed by that well-known musioian Harrington Young, for Moonseêd Almanack. Illustrated songs, &c,, postal information, important calendar, and pages for every day reference. Moonseed Almanack eontatna the most startling revelations ever published. It teaches you how to cure con. sumption, bronchitis, asthma, all rhesc dis- eases, paralysis, and all nervous diseases, cancer, tumours, scrofula, and all skin and blood diseases, all diseases of the liver, stomach, ami kidneys, what edi-Jnes to buy or reject. The Almanack is cheap at a pound. Will be ready January 1st, 1891; order at once that we may book and have addresses ready. We shall print 12 millions Post free for 7 pMMge stmps.- Address, Moonseed Almanack, The Manor House, Swindon small plain almanack for presea vear gratis and fill

BY D H. M. STANLEY YN TRADDODI EI DDARLITH ENWOG, TAIR BLYNEJ1) ifi, HUGAIN YN APFR Ci," YN MHA. VILION CARNARFON, AR N03 LUN, MEHEFIN 15FED, 1891. Drysau yn agored am chwe,11 yn yr hwyr, Dechreuir am saith Pris eisteddleoedd: y 11 wyf an, 7s 6c eisteddleoedd b ieiiaf, 4s; eto, y gallery, SA yr ail eisteauleoe'id, 2a eistedd- leoedd y cefn, Is. Cynllun y Pavilion i'w weled gyda Mr David Jones, Chem st, Caernarfon. Bydd trens rhad yn rh, dtJ¡! o bob cwr 0 Ogledd Cymru ar y diwrnod u hod, Wele un cyfle i weled a chiywed yr en.. OJ,; Stanley. COF-GOLOFNAU. STOC FAWH. CYN PRYNU OOFGOLOFN BYDDKO T CHWI ALW nYDA HI.'OH JONES. MARBLE WORKS CAERN ARFON Argraphwyd (jr,) y Perlr. gjoa a'r Cy. hoeddwyr, ? WELSH NATIOXAX NEWS- PAPER Co. LIMITED) gan u \V. DAVIES & Co., yn eu swyddta, New Harboar Gaetnarion. | Mai 27, 1891,

MARWOLAETH SYDYN YN NGORSAF Y RHEIL- FFORDD. Brydnawo lao, fel ag yr oedd Mrs Thomas, gwraig Mr John Thomas, carpenter (gynt o Penrhyn Siriol), Caergybi, yn dy- chwelyd o Caergeiliog, wedi bod yo edrych am gyfeillioo, cafodd lewyg pan bron yn cyrhaedd gorsaf y Valley, a bn farw yn mhen yehydig fynudan. Yr oedd yn aelod o Eglwys Hyfrydle, Caergybi. Dydd Gwener, o flaen Mr R. Jones Robeits, trengholydd y sir, Gynhaliwyd trengholiad, pryd y dychwelwyd rheithfarn o Fafwol- aeth naturiol."

TAN YN LLUNDAIN. I ARGLWYDD ROMILLY WEDI MYGU I Nos Sadwrn, ychydig cyn haner nos torodd tan allan yn mhreswylfod Avglwydd Romilly, mab diweddar Feistr y Rholiau, yr hyn a brofodd yn angenol i'w arglwydd- iaoth a dau o'i wasanaethyddion, ac y niweidiwyd yn dest daniwr. YuiddeDgys i'w arglwyddiaeth yn ddamweiniul ddym- chwelyd lamp paraffin yn ei drawing room, a chyn galw am belp ceisiodd roddi y tAn allan ei bun. Tybir, tra yr oedd ei arglwyddiaeth yn gwneyd, i'r mwg ei dagu. Canfu Thomas Hayter, y butler, ef yo gorwedd megis marw ar lawr. Erbyn hyn daeth help oddiwrth orsaf y gwyr tan, a chludwyd ei arglwyddiaeth i Ysbyty St. Sior, lie y gweinyddwyd arno gan un o'r meddygon. Fodd bynag, buan y gwelwyd ei fod wedi marw. Erbyn myned yn ol i'r ty, a phan fnwyd yn alluog i fyned i'r yatafelloedd, cafwyd hyd i un o'r morwyn- ion, bousemaid, 20 mlwydd oed, yn gorwedd yn ddideimlad ar lawr. Gwaredwyd hi ar nnwaitb, a gollyngwyd bi i lawr fire escape. Dygwyd hithau i Ysbyty St. Sior, ond gwelwyd ei bed wedi marw. Yo ddiwedd- arach deuwyd o hyd i'r gogyddes, Emma Lovell, yn gorwedd yn farw ar y llawr. Llwyddodd y butler a morwyn arall. Jane Neppin, i ddianc. Bu y cyntaf yn alluog i gyrhaedd yr heol cyn cael ai oddiweddyd, tra yr achubwyd y forwyn gyda'r fire escape. Niweidiwyd yn drwm un o'r tanwyr o'r enw George Byne. Llwyddwyd i feistroli yr elfen losgawl yn mhen ychydig. Ganwyd ei arglwyddiaeth, ail Arglwydd Romilly, yn 1835. Addysgwyd ef yn Ngholeg y Drin- dod, Caergrawnt, ac yr oedd yn raddiwr hefyd yn Mhrifysgol Llnndain. Bu am dymor yn y fyddin. Yr eodd yn is-raglaw awydd Forganwg.

MANION. I Yr oedd y Dywysoges Chriatiaa yn 5 j mIwydd oed ddydd Sol, Agirir neaadd filwrol yn Ngbaeinarfon ddydd Sadwrn. I Dydd Lion aeth milisia Caernarfou 1 wersyllu i Altcaramy misarferol. Gorfodir y Parch C. H Spnrgeon iladw i'w ystafell gan ymosodiad o'r anwyd. t I Y mae Mr Osborne Morgan, A.S., yn gwella, ar ol ymosodiad o'r anwydwst. Da genym hysbysu fod Mr Gladstone n parhau i wella o'r anwydwst, ond caethiwir ef am ychydig i'w yatafell. Bwr ala y Llywodiasth eistedd forenau Mawrth a Gwener, er mwyn hyrwyddo gwaith y Ty, Dywedir fod Mr J. W. Phillips, yr aelod Seneddol dros ganolbarth swydd Lanark, yn ymffroatio yn ei haniad Cymreig. Penodwyd Syr Hassey Vivian, A.S., i gynrychioli diwydion Cymreig ar fwrdd liywodraethol y Safydliad Ymerodrol. Bu farw Syr R. N. Fowler, A.S., foreu Gwener. Ceidwadwr o gred wleidyddol ydoedd, a byddai yn arfer pregethu. Ba yn Arglwydd Faer Llundain ddwywaith. Talwyd ymweliad S Chastell Penarlag gan chwe' chant o wibdtJitilwyr o'r Drefnewydd. Siaradwyd gan Mr Henry Gladstone a Mr Herbert Gladstone, yn absenoldeb yr hen wron ei hun. Dywed y -New York Herald mai Mr James Sauvage, y datganwr Cymreig, "yw prif baritone yr America." Traddodir yr aaerchiad y flwyddyn hon i fyfyrwyr Coleg Annibynol Aberhonddu gan y Prifathraw Edwards, o Goleg Aber- ystwyth. Dywedir fod y rhan fwyaf o weinidogion y Methodistiaid Calfinaidd yn Aterystwyth na phlygant en gliniau i'r bibell a'r baco, ac nad oes ondychydig o honynt yn hoffi'r cigarette. Cymro o waed coch cyfa yw Dr John Williams, meddyg y Ddnces Fife, a bu, beth amser yn ol, yn preswylio yn y Crug, ger Caernarfon. Casglwyd 800 o geiniogan yn yr un cyf- aifod yn un o gapeli Llanelli y Sul o'r blaen. Dywedir i'r Pab erchi ar i bob sylw a wneir o'i lythyr bugeiliol yn y newyddiad- uron, yn neilldnol newyddiaduron Prydain Fawr a'r America, gael eu hanfon iddo ef. Ar y 4ydd eyfisol, yn 74 mlwydd oed, bu farw Charles A. Morris, 456, Green-avenue, Brooklyn, N.Y. Yr oedd o linach Lewis Morris a Robert Morris, y rhai a lawnod- asaut y DatganLid Annibyniaeth yr oedd y blaenaf yn hendaid iddo, a'r olaf yn hen-hen ewythr. Gadawodd ar ei ol weddw, dau fab, a thair merch. I Pwy o ddarllenwyr "Adam Rede' na j syrthiodd mewn cariad & Dinah Morris ?" Bu cymeriad tebyg iddi, o'r enw Miss Susan Chantry, farw yr wythnos ddiweddaf yn Alford, yo swydd Lincoln, yn 86 mlwydd oad. Ba yn pregethu er y flwyddyn 1836 gyda'r Methodistiaid Cyntefig. Byddai bob amaer yn cerdded i'w theithiau, a thynai gynulleidfaoedd mawrion. Deallwn bd y PArcb Ellis James Jones, M.A.LIundain, wedi derbyn gwahoddiad i fyned In daith bregethwrol drwy Ddebeu- barth sir Aberteifi yr wythnos nesaf a'r ddwy ddilynol. Rai misoedd yn ol bu Mr Jones a'i gyfaill, y Parch R. E. Morris, M.A., ar daith gyffelyb drwy ranau o siroedd Morganwg a Phenfto.

A ganlyn sydd gylchlytbyr a anfouwyd gan gyfarwyddwyr y Cwmni isod:— Y QUININE BITTERS MANUFACTORING COY., I CYFYNGED1G. ANWYL SYR,- Y mae yn hyfrydwch gan y cyfarwyddwyr i alw sylw at gaolyniadau hynod o lwyddianus y tair blynedd diweddaf o fasnachu. Yn ystod y cyfnod yna y maent wer-!i bad y& alluog gyda'r cyfalaf at eu galwad i g/nyddu y busnes i'r fath rad,lau fel v maeut wed; DYBLU Y FASNACH. Pan gymerodd y ewmni ybusne8 drosodd, ymgymerodd °' Mr GWILYM EVANS â llywodraethu y concern am y cyfnod o dair blynedd heb unrhyw gydnabyddiaeth o gwbl. Y mae yr amser hwn weai dyfod i ben; ond gyda boddhad mawr y mae y Cyfarwyddwyr yn alluog i hysbysu fod Mr EVANS wedi myn'd i gytundeb newydd gyda'r Cwmni i barhau ei wasanaeth am dair blynedd arall ar yr un telerau y mae y fantais o hyn i'r Cyfran- ddalwyr yn tmlwg. Gyda'r busnes cynyddol y eyfeiriwyd ato, ac er mwyn cycbwyn basnes mewn lleoedd newyddion, yr ydys wedi barnu yn ddoetb, er lies y Cwmni, i gynyddu y cyfataf drwy anfon allau weddill y Cyfratiau ac y mae gan y Cyfarwyddwyr bob ymddiriedaeth mewn cymeradwyo'r cwrs hwn, gan eu bod, gyda'r cyfalaf ychwanegol, yn teimlo'n lled siar y bydd i'r cynydd sydd wedi cael ei wneyd yo barod gael ei gadw i fyny gyda hyd yn nod raddau helaethach o lwyddiant. Fe rydd yr Adroddiad a'r Fantolen am y flwyddyo ddiweddaf wybodaeth i'r rbai a fwriadant ddyfod yn Gyfranddalwyr, yn dangos natur ddyogel y busnes; a dymana'r CvfarViyddwyr yo mhellach afw sylw at y dividends blaenorol a daiwyd, sef.- 10 y cant am y a?yddyn 1888-89. 10 „ „ 1889-90. 12? 1890-91. Gan gario drosodd weddillion sylweddol bob blwyddyn. Cynyg'r Oyfranau o'r newydd yn awr am eu llawn werth a da fyddai gwneyd cais bUlin, gan fod y Cyfarwyddwyr o'r farn y cymerir hwy i fyny gan y Cyfranddalwyr presenol,ond Kyda'ramcano wneyd y Cwmni mor gydweithiol ag y b'o modd, dymaniad V Bwrdd yw sicrhau Üyfranddalwyr tebygol i belaethu y basnes a chyda'r amcan hwn, y maent yn cynyg Cyfranau i'r cyhoedd yn gystal ag i'r Cyfranddalwyr. Y swm i'w dalu wrth wneyd cais yw 58 y Gyfrao a gelwir y gwedilill i fyny pan fydd eisieu, ond fe fydd o leiaf dri mis o amser rhwng bob tro y gwneir hyny. Arwyddwyd ar ran y Cwmni, G. R. BARCLAY, Cadeirydd. THOMAS GEE, Yagrifenydd. Llanelli, Mai 20fed, 1891.

LLANLLYFNL CLADDEDIGAETH MRS JONES, LLYFNWY HousE.- Dydd Ian hebryngwyd gweadillion y chwaer achod i dy ei hir gartref gan dyrfa' luosog. Yn mysg lluaws ereill gwelsotn y Parcbedigion G. Ceidiog Roberts,Llanllyfni; yr By barch R. Jones (B.), Ochryfoel: W. Elias- Williams, Penygroes; On en Hughes, Tall 'rallt; J. J. Williams (B.), Penygroes; Oadben Robert Pritchard, Caernarfon; Cadbeu Williams, Criccieth; Moses Thomas, Criccieth Richard Owen, argraphydd, Llanberis; Mrs Owen, Mrs Owens,Mynydd- da, Criccieth; Mrs Rowlands, Porthmadog; Mrs Pritchard. Caernarfon: Mrs Rarioro I Pritchard, Caernarfot); a Mrs Williams. Cyn cychwyn darllenwyd rhanau priodol o'r Ysgrythyr gan y Parch G. Ceidiog Roberts, a gweddiadd yr hen dad o Ochryfoel ya dra effeithinl gan gyfeirio ea bod heddyw yn gweicyddn y gymwynas elaf i un o'r gwrag- edd mwyaf caredig y gwyddai ef am dani. Wedi -cyraedd at y bedd darfn i'r Parch Coidiog Roberts ddatgan diolchgarwch y, teula am y caredigrwydd mawr oedd wedi eielei ddangos tasgatynt ya yr aingyleh- I iad, gan orfyn ar i'r holl ddieithriaid fyned i'r ty i gas! ymborth cyn myned adref. YD8 darllenodd ranau priodol o'r Ysgrythyr, a gweddiodd y Parch J. J. Williams (B.), Pen- ygroes. Wedi canu emyn ymwahanodd y dorf.-Gohebydd.

Anaml y dyoddefa plant bychain oddiwrth ddarfodedigaeth, ond cynydda yn gyflym ar 01 pymtheg oed, ac y mae fwyaf cyffredin rbwne 26 a 30 oed. Mae y rhai a'i hosgouit hyd 30 oed ya Jlai tueddol iddo fel yr ant ya mlaen mewn blynyddau, a gallant ei Iwyr osgoi, hyd yn nod pe byddai yn etifeddpl tddynt.

I O'R BYD GORLLEWINOL. J Ar y 17eg o'r mia diweddaf, yn Pueblo, 1\ Colorado, bu farw y Patch T. Williams, gyot o Pomeroy, Ohio, yn 70 mlwydd oed. Mae y Parch Thomas Jones Lewis o. South West Harbour, Maine, wedi derbyn galwad i eglwys East Andover, New Hampshire. Robert Evans, diwaddar o Watertown, N. Y., yd7w ysgrifenydd cyffredinol yr Iron and Steel WorkersBranch Christian Associa- tion, yn Harrisburg, Pa. Treuliodd y Parch E. R. Lewis (Iorwerth Callestr) yr wythnos ddiweddaf a dechreu hon yn mysg ei gyfeillion lluosog yn Sir Oneida. Son y mae am fyned i Colorado AIaiu Ato. Erys y Parch Thowaa M. Owen A.), di- weddar' o Westj Pawlet, Vt., yn bresenol yn rhif„84,ISteuben St.,Utica,N.Y. Da genym allu hysbysu ei gyfeillion ei fod mewn gob- aith am wallhad i'w anhwyldeb poenus. Hysbysir fod Proffeswr Totten o Btif- ysgol Yale wedi gwneyd allan drwy ffigyrau digelwyddog y bydd i'r Milflwyddiant ddechreu gyda y flwyddyn 1899. Ilona ef fod rhifyddiaeth yn profi y mater. Twt, twt, T Jttin Boreu Sul diweddaf, darganfu Mr Barnard o arsyllfa Lick, gomed gyfacdol Wolf. Y mae yn aneglur a bechan ei golwg, ac yn treiglo ya union ar y llwybr a rag- fynegwyd gan y seryddion. Rhai sicr iawn o'r hyn a ddywedant yw y rhifyddwyr bron bob amser. Yn ddiweddar, rhoddodd eglwya Fedydd- iedig South Wilkesbarre, Pa., alwad i'r Parch W. Ogwenydd Evans, Freedom, N.Y., i'w bugeiiio, a hydera y bydd iddo ateb yn gadarnhaol. Mae yno faes addawol. Deallwn fod y Parch D. C. Jones, di. weddar o athrofa dduwinyddol Princeton, N.J., a chyn hyny o Drefecca, D.C., yn myned i dreulio yr haf yn ngwasmatth elwys Bresbyteraidd y North Eau Claire, Wis. I Gwelsom yn an o bapyrau Philadelphia fod y Parch Richard T. Jones, gweinidog ymroddgar eglwys Bresbyteraidd Susque- hanna Ave. yn y ddinas hono, wedi cael codiad o 500 o ddoleri yn ei gyflog-y pedwerydd tro idlynt 0'11 gwirfodd ei gyd- nabod yn y dull hwn. Rhifa yr eglwys 476, ac mae yr Ysgol Sul yn 500 mewn nifer. Ganol yr wythnos ddiweddaf, yn ddisyfyd o glefyd y galoo, bu farw y Barnydd R. R. Jonos, un o gyfreithwyr galliiocaf Virginia. Ei oedran oedd 54 mlwydd. Cafwyd ef yn golain yn ei awyddfa-Ilwedi marw yn yr barneis," fel y dywedir. Gresyn fod y fath ddynion nobl yn cael el1 cipio ymaith yn ngbanol en defnyddioldeb. Yn mhlith y cynrychiolwyr Prydeinig ddysgwylir i'r Gynhadledd Wesleyaidd fawr (Ecumenical Council) a gynhelir yn Washington, D. C., Hydref 7-19, mae y Parch Hugh Price Hughes, Llundain. Bydd yn bresenol tua 500 o gynrychioiwyr o bob parth o'r byd. Y chydig amser yn ol bu farw Maude, merch ugain oed Thomas Jones, Anderson, Ind., o anhwyldeb tr* dyeithr, sef ymlyniad y gewynau ei haelodau wrth ei hesgyrn. Er gwaethaf pob ymgais meddygol i'w gwella, parhai ei hafiecbyd i fyned waetbwaetk nes y rhoddodd derfyn ar ei hcedl. Hanry J. VanDyke, D.D., bugail yr ail eglwys Bresbyteraidd yn Brooklyn, ethol- wyd i tanw y gadair ddnwinyddol yn athrofa Union, New York, a waghawyd tua blwyddyn yn ol trwy ymddiswyddiad Dr W. G. T. Shedd. Ymddengys hyn yn debyg i ymgais i sicrhau athraw gwrthgyferbyniol i Dr Briggs, gan fod Dr VanDyke yo an o'r rhai mwyaf eiddigeddus dros y cyffes ffydd a rodded unwaitb i'r saint Calfinaidd. Yn nghynadl«dd yr American Medical Association yn Washington, D.C., yr wyth. nos ddiweddaf, penderfyowyd gofyn i'r Gyd- gynghorfa greu lie yn y Oyfringyngor i un a ddymuriaat alw yn Ysgrifenydd yr Iechyd Cyhoedd us. Lly wydd y pwyllgor penodedig i gyflwyno y mater hwn i sylw y Gyd- gynghorfa yw Di Comyg o Ohio. Nid yw yn debyg y bydd i'r Gydgynghorfa gydsynio a'r cais. Hysbysir fod Sam W. Small wadi rhoddi fyny lywyddiaoth yr Utah Methodist U niversity, yr hon a adeuedir yu Ogden, am i rai o'r ymddiriedolwyr alw arno i roddi cyfiif o'r arian oedd yn hel at y safydliad ar hyd a lied y wlad, tra yn mwynhau byd da a helaethwych beunydd ar bwys y casgliadau. Dichon nad a yr Utah Methodist University yn yfflon am i Sam a'i fwstas tlws roddi i fyny ei llywyddiaeth casglyddol. Rhaid i Sam yn awr syrthio yn ol ar yr hen gastan-gaeuea hono From the Bar-room to the Pulpit." Mae cwmoi o'r enw "The Welah'American Tin Plate Company," wedi ei ffarfio yo Philadelphia, gyda swyddfa yn 200, Walnut I Place, gyda'r amcan o adeiladu o bedair i ugain melin yn Dwyreinbarth Pennsylvania. Ni oddefir i Gymry nad ydyot yn ddinas- yddion Americanaidd, neu wedi datgan eu bwriad i fod yn ddinasyddion, ddal cysyllt- iad a'r ewmni hwn fel rhanddalwyr, meistri, na gweithwyr. Mae y cyfalaf yn 1,000,000 o ddoleri, gyda gallu i'w ychwanega. Cefnogir y cwmni gan fancwyr a chyfoeth- ogion eraill o New York a Philadelphia. F. R. Phillips yw cadeirydd Bwrdd y.Gyfar- wyddwyr. Cafodd Miss Kate Jones, merch ieuengaf y Parch John A. Jones, Cottonwood, Cali- fornia, gynyg taer i fyned yn athrawes i Honolulu; ond wedi iddi fod yn addysgu yn South Vallejo am yn agos i wyth mlyn edd meddyliodd mai gwell fuasai idd fyned i'r University eto am ddwy flvnedd cyn myned i Hanolulu. Bydd ei brawd ieuengaf, yr hwn sydd yn chware Pipe Organ yn un o eglwysi mwyaf y Presbyter- iaid yn Oakland, yn graddio yn y State University yn Mehefin nesaf. WATERVJLLE, NEW YORK. Dydd Mawrtb, Mai 12, claddwyd yr hen Gymro adnabyddus a pharchus Evan D. Evans, amaethwr. Yr oedd ei nerth a'i iechyd wedi eu hambara er's amser ond prydnawn Sul diweddaf aeth i orphwys ar ei wely, ac yn mhen ychydig amaer anadlodd ei anadl olaf, yn dawel a diboen. Yr oedd yn gymeriad pur, caredig, a dihoced tnag at bawb. Cyrhaeddodd dros saith deg a chwech o flwyddi o oedran. Daeth i'r wlad hon yn gydmarol ieuanc, o gyffinian Bryncrug, Meirionydd. Gadawodd weddw a phump o feibion rhinweddol a hynawc, a dwy ferch, sef Mrs Thomas Roberts, o'r pantref hwn, a Mist, Ella, gartref gyda'i mam. Daeth ei ei hen weinidog gynt, y Parcb Edward Davies, Bemsen, yma i weinyddn yn ei angladd parchns. Er nad oedd Mr Evans yn aelod proffesedig o'r eglwyB, eto am flynyddau meitbion deusi yn ffyddlawn a cbyson i'r moddion crefyddol ar y Sab- bothau, a chariai sel onest tuag at y eyfryw, ae ystyrid ef gan bawb fel cymeriad i'w efelycbu, hyd yn nod i broffeswyr crefydd. Amddiffyn dwyfol f'o dros ei weddw garedig a ffyddluo, a'u plant tirion.

LLUNDAIN. I CYFARFOD YMADAWOL Y PARCH J. ROW- LANDS, CHELSEA.—Cynaliwyd y cyfarfod ucbod yn nghapel Rodney street, Chelsea, nos Fawrtb. Cymerwyd y gadair gan Mr Isaac Williams, diacon hynaf yr egiwys. Darllenodd ly thy rai oddiwrth y Parchn T. L. Martin, Barrett's Grove; Ellis James Jones, M.A., Falmonth road; R. E. Morris, M.A., Charing Cross road, ac ereill, yn dat- gan eu gofid na allent fod yn bresenol i ddwyn en tystiolaeth achel i gymeriad por Mr Rowlands, ac i ddymano yn dda iddo ef. a'i briod hawddgar ar en symudiad o'r Brif- ddinas i Gymru. Cymerwyd rban yn y cyta; fod gan Mi John Edwards, Falbam; Mr John Richards, Mr W. R. Evans, Mr W, Williams, Mr Maelor Edwards, Mr Daniel Davies, Dr Owen Evans, Parch J. Rees (B.), Parch Evan Evans (W.), Parch D. C. Jones; a chyflwynwyd anerchiad hardd a phwrs yn oyawys 46p i Mr Rowlands, yn "nghy(JA chloc gwych mewn oikyz cast a Grecian vases onyx i Mrs Rowlands.

Y mae yr Esgob Ryle yn wael, ond nid yn I beryglns. I Dywedir y gosodir careg sylfaen Ysgol I Ramadegol Rhathyn 'gan Syr W. Hart I Dyke, A.S., Islywydd Cyoghor Addysg.

BANGOR. ) YMWKLWYR.—YN olyc arfenad blynyddoi ar wythnes y Sulgwyn ymwelwyd a'r dref honynystodydyddtaudtweddargan) y cauuoedd o ddiBitliciaid o wahanol dren ) yn swydd Lancaster. t HBN BECIIAOUR.- Ge.bron yr ynacon I ddydd Mercher gwnaath Owen Williams (" Owen Minfforde "). ei ymddaugasiad y i chweched tro a thriugaia Y cyhuddiad a. ddygid yn ei erbyn yn awr ydcedd iddo drespasu am helwriaeth ar dir Arglwydd Penrhyn rai wythnosau ya ol. Gwelir, felly, i Owen fod ychydig ar grwydr er pan gyhoeddwyd y w £ s yn ei erbyn. Dedfryd- wyd ef yn awr i fis o garchariad. Y mae troseddan y dyn rhyfedd hwn yu gorchnddio dwy ddalen fawr o lyfr cofnodion yr hedd- geidwaid, ac y mae Iuspsctor Roberts wedi bod o dan oriodaeth i droi daleo newydd ar gyfer y dyfodol. Gresyn na cheid gan Uwen netya l aroi oaien newyua. LLYS YR YSADOX.—Dydd Mawrth cy- marodd Dr Hughes, Bethesda, ei sedd ar y fainc am y waith gyutaf er pan benodwyd ef yn ynad.-Am chwarau pel droed yn yr heolydd, yn erbyn yr hyn y cwynid yn erwin gan y fainc a'r boddgeiciwaid, gorohymyn- wyd tri o fechgyn o'r enwau John Prytherch, Robert H. Piytherch, a W. Ambrose Jones, i dalu y costau.—Dirwywyd John Ellis, Kyffla square, i 2s 6c a'r coatau am gymeryd rhan mewn ymladdfa ar nos Sadwro, tra y dirwywyd ei gydymladdwr i 10s a'r costau am feddwdod ac afreoleidd dra.-Cafodd Marearet Pritchard, Kyffia square, ei rhwimo drosodd i gadw'r heddweh am ohwe' mis tnag at Mary Ann Davies, o'r un Ile, dros yr hon yr ymddangoaai Mr S. R. Dew.—Ar gais Mr Dew, trosglwydiwyd trwydded y Castle Inn. Bethesda, am dymbor i Mrs AiM Layton.—Am gadw dau gi heb dr,ydded gorfodwyd Michael Duffy, Bangor, i dalu dirwy o 10s a'r costau.- Cyhuddwyd Hugh Jones, Aber, gan Gwmni Rheilffordd y London & North.Western o deithio o Faugor i Bethesda ar noswaith y 25aiu o Ebrill heb docyn. Cyrhaeddodd y cyhaddedig i Fangor o Aber gyda'r tren 9 o'r glocb, ac aeth allan o'r orsaf gan ddyweyd wrth gasglydd y tocynau y bnasai yn myned i Bethesda pe yn feddianriol ar arian i dala ei gludiad. Yn hwyrach yr un noswaith, ac yn ddiarwybod i gasglydd y tocynau, gwelwyd Jones yn ngoraaf Bath- esda, pryd yr addefodd iddo ddyfod gyda'r tren.'ond na feddai docyn. Dirwywyd ef i 10s a'r costau.

DYFFRYN NANTLLE. CYMDEITHAS GYFEILLGAK TALYSARN.- Cynbaliwyd cyfarfod blyayddol y gym- deithas hon ddydd Sadwrn diweddaf, a gjrymdeithiwyd trwy Talysarn a Nantlle, yn cael eu blaGnori gan Saindorf Arian Nantlle. Rhifa yr aelodau ;J72, Ileihad o 5 er y flwyddyn o'r blaen. Gwerth arianol y gymdeitJ8.s 1,856p. Cynydd o 46p lis lie. Talwyd i gleifion yn ystod y flwyddyn 236p, at gladdedigaetbau aelodau 30p 4s 01. Y mae y gymdeithas yn enill tir bob blwyddyn er yr amgylchiadau isal ae ymfudiaeth, ac y mae ar hyn o bryd yo flodeuog iawn. URDD YR JDYDDION.—Yr un Sadwrn cyubaliodd ell,gen Uwch Llifon o Urdd yr Odyddion Undeb Manceinion eu cyfarfod blynyddol hwytbau yn Penygroes. Uor- ymdeithiaaaiit hw)thau drwy heolydd Peny- groes a Thalysarn yn cael eu blaenori gan Seindorf y Gwirfoddolwyr Caernarfon, ae yr oedd golygfa hardd arnynt. Cymdeithas ieuanc ydyw hon yn yr ardal, a choir llawer o blant ieuanc gyda hwy, ac y mae hyn yn arwydd dda iawn. Rhif yr aelodau yn bresenol, 186, cynydd o 4:3 er y flwyddyn o'r blaen, Gwerth y gyrudeithas 280p, cyuydd o 7p. Talwyd i glaifi?n yn ystod y flwyddyn 138P 6s Be, at gladdu lOp. Golwg obeith ol sydd ar y gymdeithas h jn, a phaiha i gynyddu yn flynyddol mown rhifedi a gwerth ariauot. TRWYDDEDAU TAFAENATJ. Y mas pwyllgor yr achos dirwestol yn y Dyffryn yn trefnu i gaelllais y piwyf ar y cwestiwn hwo. Rhenir papyrau pleidleisio, a gofynir i bob trsthdalwr roddi atebiad i'r ddau gwestiwn canlyrol :-I. A ydych yn credu fod gormod o dafarndai yn mhhvyf Llan- llyfni? 2. Rhoddir thestc o eawau yr holl dafarndai yn y plwyf, a gofynir ¡ddynt pa rai o'r cyfryw nad oes angen am dani. Hyderwn y gwna y trcthdalwyr wneyd y gwaith yn onest a ohydwybodol fel y ceir llais y bobl yn gywir i fyned o flaen yr ynadon yn y cyfarfod trwyddedol nesaf.— Gohebudd.

U FFESTINIOG. BODDIAD BRODOR 0 FFESTINIOG YN Y LAKE UNION.—Dywed gohebydd o Saattle, Washington, am Mai 4, yu y Columbia Nos Sadwrn diweddaf, cafodd Hugh S. Hughes, mab Mr William Hughes, plasterer, Steuben street, Utica, N.Y. (diweddar o Ffestiniog, G.C.), ddyfrllyd fedd yn Lake Union, gerllaw y ddinas hon. Ymddengys iddo fod yn y ddinas yn y dydd ar fusnes, ac yr oedd yn dychwelyd adref tua haner awr wedi wyth yn yr hwyr, yn y cerbyd trydanol, yr hwn oedd yn pasio y ty yr oedd yn byw ynddo ar lan y llyn. Yr oedd dao blanc wedi en gosod o'r trestling uwch ben y dwfr, ac yn arwain hyd at ddrws ei dy. Yr oedd ei briod ffyddlawn yn ei ddysgwyl yn y ty, wrth y ffenestr, a phan safodd y car, ac iddo yntan ddisgyn oddi- arno, daeth allan i lan y dwfr i'w groesawu. Pan yn croesi y planciau, rywfodd na'i gilydd cododd un pen iddynt nes ei dafla ar ei ben i'r dwfr, ac wrth fyned i lawr y dybiaeth yw iddo daro ei ben yn erbyn un o'r coed oedd yn y fan, nes oedd yn anym- wybodol. Gwnaeth eibriod bob path oedd yn ei galla i estyn cymorth iddo, ond methodd; lie ar ol ymddaogos ar y wyneb unwaith, aeth i'r gwaelod. Yn fuan daeth dau ddyn heibio, ac fe wnaethant yr oil oedd yn eu gallu ar y pryd i gael y corph; ond meth- asant, ae aathant nn bob ffordd i hysbysu y petb, a chyn pen hir yr oedd tyrfa fawr wedi ymgasglu i'r lie. Buwyd yno ar hyd y nos yn chwilio yn ddyfal anidano; acerbyo y boreu, yr oedd y newydd wedi ymddangos yn y papyram, yr hyn a achosodd i luaws o bobl dd'od i'r lie drachefn. Rhoddwyd pob dyfais ar waith er ceisio d'od n hyd i'r corff. Yr oedd amryw yno am gael diver i fyned i lawr; ac i'r amcan hwnw gosododd y Parch J. Michael Hughes y mater o flaen y dorf mewn ychydig o eiriau ctyno, a gwnaetb apel am gasgliad i dala y draul, ac mewn byr amser cafwyd 3,640 o ddoleri. Fodd bynag, pan oedd y diver yn barod i gycbwyn, denwyd o hyd i'r corff, a chodwyd ef i'r wyneb am chwarter i un o'r gloch. Yr oedd y trancedig tua 26 oed, ac wedi priodi yma taa saith mis yn ol. Mae wedi gadael gweddw ieuangc, a thad a mam, brodyr a chwiorydd i alaru ar ei ol. Daeth i'r ddinas hon tua blwyddyn yn ol. Yr oedd yn ddyn ienangc a Kerid gan bawb a'i hadwaenai, ac yo fawr ei batch yn y cylch- oedd y troai ynddynt. Cydymdeim\ír yn fawr a'r weddw a'r teulu oil ya eu profedig- aeth. ———

MARWOLAETH CYMRY I YN YR AMERICA. I 1 Gohebydd o Washington, Maryland, a ysgrifena fel y canlyn :-Boren Sadwrn, I Mawrth 21ain, fel yr oedd Thomas Davies a'i bartner yn dilyn eu gwaith o "lagio II y glopa, yr hon sydd yn hynod serth, syrthio(ld i'r gwaelod, dyfnder a 250 o droedfeddi. Mor faan ag yr oedd modd aed i lawr, ae wedi ei gael i olea dydd cyrchwyd ef i'w gMtcef.sef t? Mr D. C. Lewis, He yr ym- geleddwyd ef g?n ei gyfeillion, yn en pYm.n Dr Roberts; ond er pob ymdrech bu farw cyn pen ychydig orian, mewn poonau mawr. Mab oedd Thomas Davies i Isaac Davies, Llanerchymor, sir Fflint, G.C-, a gorach- wyliwr gwaith glo Pontydnr, cs wyf yn cono yn iawn. Percbid ef yn fawr gan ei gydna- bod, fal y gellid gweled.ar ddydd ei gladded- igaeth. Gan ei fod ef yn aclod gydar rn T-v. -3.1-I ~.tl. m, rrn nl xemiwyr ua, gwemyuuwyu w, uu j v i -■ eu doll hwy. Chwareuodd y seindorl o r ty at yr oifeaf; ac awd i lawr i Black Diamond, lie yr ymffurfiwyd yn orymdaith ddestlus, y dorf yn cael ei blaenori gan y seindorf, dan arweiniad y Proffeswr S. R. Price. Gwein- yddwyd ar lan y bedd gan swyddogion y gyfrinfa y perthynai iddi, ac hefyd eiddo Black Diamond. Siaradwyd a gweddiwyd gau Mr Knapp, o Seattle. Cynhelid y gwasanaeth yn Saesneg, oddigerth canu n panill, Yn y dyfrôedd mawr \Io'r tonau, yr hwn a hoffid yn fawr gan Davies. Ymunodd y seindorf a'r dorf i ddatganu yr hen benill mewn dull teimladwy. Dydd SuI, Ebrill 26ain, digwyddoid damwain ddifrifol arall yn y gwaith hwn. Fel yr oedd Edward Comstock, gwr chwaer ein harolygwr, W. P. Williams, yn tyna y car oddiar waelod y slope, daeth car i lawr o'r top gan roddi y fath ddyrnod iddo fel y ba farw cyn pen ychydig wadi ei gael i'r ty. Dydd Mawrth, yr 28ain, daeth tori at y ty. Wadi darllen, caun, a gweddio, symudodd y dyrfa at yr orsaf, yn cael ei blaenori gan y seindorf, a'r un modd yn Black Diamond, lie y canwyd amryw ddarnau. Gweinyddwyd ar lan y bedd gan Mr W. Prosser. Cydym deimlir yn fawr a'r weddw a'r plant sydd wadi eu galaet i alaru ar ol priod caradig a thad tyner.

I LLANERCHYMEDD. I ISGOL Y BWRDD.—Y mae adroddiad Arolygwr Ysgolion ei Mawrhydi oowydd ddyfod i law, a dwg dystiolaeth arbenig i lwyddiant yr ysgol nchod. Enillodd eleni yr hyn a elwir yr Highest Merit Grant, ac it?'d d y ddau pupil teacher eu grant hwy- than. Y mile y cyfanswm yo cyrhaedd 186p. Y mae y canlyniadau disglaer a gobeithiol hyn yo ddyledus i Mr'Griffith a'i gynorth- wyr Miss Guy a Miss Bellis. Y mae geoym y gorchwyl hyftyd o wneyd yn hysbys arddaagosiad o deimlad caredig a fodola rhwng yr athrawon a'u gilydd. Pan ddeall- wyd f,)d Miss Bellis, athrawes y babanod, ar ymadael, i ddechreu bywyd newydd, cyf- ranasant yn mysg eu gilydd tuagat ei han- rbegu yn deiiwng ar yr achlysur. Hefyd, cyfranodd yr ysgolheigion tuagat yr un petb, a dydd Gweoer cyflwynwyd yr anrhegion iddj, bef cyllill a ffyrc o'r defnyddiau goren, a cruet stand hardd. Dymnown b b llwyddiaot i Miss Bellis ya ei gyrfa ddyfod- I)I.-C,

■ROT)T)T MEWN BADDON. OddeutuBn-ar-ddes: T'r gloch nos Badwrb, deuwyd o byd i Mrs Kay, gweddw, oddeatu 60 rolwyrd (Jed, yn pteswylio yn Lombard terrace, Garstang rond, Preston, wedi boddi 1D i baddon Yiaddeagys iddi fyued i'r baddon ryw ddwy awr cyn hyny.

ATHRYLITH ,-OND BRAID LLAFURIO. pan M?OMyd mewn U?thyr at Syr Frederic Leighton i ofyn iddo a oe id y f??th ba h mewn celf ag athryiith, heb lafur culei, atebodd yr arlunyad enwog:Yr wyf n ysgrifcnu i ddyweyà na wnacd dim o bwys yn y byd yma beb boenau anghyil- redin." Ebe Syr John E. Miilais, R.A., wrth ateb i'r ymboliad, a ddywe.iodd :— Nii oes gen?f unrhyw syL?d o'r hyn a feddylir yn ?yNre?in wrtbatLr?lith. Yr wyf yn credu mown tueddfryd naturiol; only ilae) n h'JJ:ol diw-r.b Leb efryjiaeth galed a llafur parhtuis."

DAMEG Y LLWYJSTOGr A'I GYNFFON. Rywdro, heb fod ymhell iawn yn ol, yr oec'd yna Lwynog a gyfitfid yo fwy clyfar na'r un o'i fiodyr, ac a fawr edmygid oherwydd ei gynffon. Hwn oedd y cynffon harddaf a welsid erioed. Ae yr oedd y Llwynog mor falch ohono fel y daliai ef yn ayth i fyny bob amser, a phaentiodd arno y gair awyn-gyfdreddol Caucus." Ond ymhen amser dechreuodd Mistar 'Llwynog anfoddloDi ar ei hawddfyd. Ac nid oedd y Ilwyniigod ereill bob'amser yn talu gwarogaeth iddo. Ei brif drwbwl, fodd bynag, oedd ei fod ya eiddigeddus o'r (Hen Low, Breoin y Goedwig. Canys yr oedd yr Hen Lew yn anibynol a memtrolgar, a methai weled fod yn rhaid iids ofyn barn y Llwynog hwn parthed pobpeth y bwriadai ymgymwyd ag ef. Y canlyciad fu i Mistar Llwynog sori yn Nghyogor y Llew, a phenderfynu gwneyd rywbeth a wnas ei glod yn gyfartal a'r eiddo y Brenin. Meddyliodd, os ai i lawr at y Llye Toriaidd, a d11 un o'r pysgod mawr oedd yn chwareu yno, yr enillai foddugoliaeth ar y Llew, ac y gwneid ef yn Frenin y Goedwig. rr dyben hwnw golchodd ymaith y gair Caucns" cddiar ei gynffon, a pbaentiodd yn ei Ie y geiriau "Rhyddfrydwr Undebol;" ae yaa aeth ae eisteddodd ar Ian y Llyn, a rhoddodd ei gynffon i lawr yn y dwfr, gan ddisgwyl i un o'f pysgod mawr gydio ynddo. A digwyddodd i'r mwyaf o'r holl bysgod yn Llyn, a'i enw-S^labri, basio heibio ar y pryd, a chan agor ei safn efa a afaelodd am gynffon Mistar Llwynog, torodd hi i ffwrdd yn ei chrynawtti, a thyouJd hi i lawr i waelod y L!yn i'w,shladdu yn y mwd. I Yn awr nid oedd Mistar Llwynog wedi edrych yo mlaen am beth fel hyn. Abu hyn yn achos o boen a gofid dirfawr iddo am beth amser. Gan ei fod yn greadar ystrvw- gar, modd byoag, ni fu yn bir heb ddyfeiaio cynlloa pad i ad east ei safla. Galwodd yt nghyd ei frodyr a'i frodyr-yn-nghyfraith a' i ganlynwyr, dywedodd wrthynt, yn bar hyf, ei fod wedi tori ymaith ei gynffon am leaymaa digonol, a chynhorodd hwynt i waithredu yu gyffclyfc. Y mae yn Uawer, mwy cotaffflrddue," mediai, "heb y gynffon, ac fa ddecgys hyny nkd ydym yn ddilynwyr dall i'r Hen Lew hunanol a thrahaus; ac hwyrach y cymerir ni, heb y cynffonan, am eirth. V rhai ydJot l&wer nwch yn y raddfa gymdeitbasol na llwynogod." i Ac felly darfu t'c brjdyr a'r brodyr.yn- nghyfraith a'r canlynwyr gcoi ymaith en tylattanau, oblagid parod oeddyct bob amser i ufaddbau i orchyinioa At-istar Llwynog. Aethantdrwy yGoedwiggan geuio perswadio yt boll aniteiliaid ereill i wneyd i ffwrdd à'a cynffonan. Ond ni wraadawai neb arnynt; yn bytrach chwarddent aID eu penau. Nid oedd yr Etfth yn en cydnabod o gwbl, a dirmyg- ent hwy yo barhaus, gan chwerthin yn galonog am on penau. Ond y prawf chwerwaf o'r un oedd fod yr Hen Lew, pa bryd bynag y canfyddai y llwynogod yn cerdded yn lleahwraidd o "DlP"" yn grenu yn y modd mwyaf ,sy,thruddol. Ac fe ddywedir fod yna ami lwynog Heddywa roisai !awer iawn am gael ei gynffon yn al.-Pall Mall Gazette.

Hyd yn hyn nid oea unrhyw wybodaeth bellach yugbyJch cynllun Mr Goschen gyda aplwg ar y ddelw roddir ar arian. Oherwydd fod yr Is-ysgrifenydd Tramor ac Is-ysgrifenydd y Trefedigaethau yn wael o dan yr anwydwst, ni flinir Tyr Cyffredin gao ofynia?aM i'r svyddfeydd ?yB<

IAIIDDANGOSFA GEFFYL-I AU CAERNARFON. Yr ydym yn dcall fod nuer m¡¡.wr o geffylau wedi eu gwerthn yn yr arddangosfa 1 uchod yr wythnos ddiweddaf i fyned il wahuijol bMthau o Loegr. Dynia brawf I BtClll o Vlir werth yr arddangosfa ncbod i Obledd Cymru.

YR ANWYDWST YN MON. Y mae llawer yn dioddef o dan yr aawyd- wst yn Moo, ac mewo rhai achosion y mae yo llawer trymach nag eddeutu blwyddyn yn ol Dvdd hu diweddaf, cymerodd angladd Mr W. D. Oweo, Graianfryc, Gaurwen, le, a dydd Gwener, sef y dydd dilynol, bu ei weddw, Mrs Owen, farw. Yr oedd y ddan wedibod yn dioddef oddiwrth yr anwydwst, yr hwn a ddilyowyd gan auhwylderau eraill.

MARWOLAETH SYDYN I YN NGWRECSAM. Yn hwyr nos Sadwrn diweddaf cymerodd marwolaeth anghvffredin o sydyn le yn Ngwrecsam. Ymddengys i Mr Lees, y Feathers Hotal, fyned i faelfa Mr Fargn harson, garddwr, i ddangos siamplau o bytatws oeddynt wedi tyfu yn ei ardd a thra yn siarad gyda Mr Farguharson syrth iodo. i'r lIawr yo farw. Brodor o Oldham oadd Mr Lees, a daethai i Wrecsam tua deng mlynedd yn ol. Y r oedd tua thriagaio mlwydd oed.

fpriodmtt. a: IJarlJ7øladbau.. GENEDIGAETHAU. Evans—Mai lleg, yn 93, Wellington street, Bradford, Manchester, priod Mr John Evans (Cynogfab), ar fab. Enwir ef yn Aneurin Maldwyn. Hugbea-May 13, priod Mr W. Hughes, Bryn- britb, Corwen, ar fab. Jones-Mai 12, pried Mr Hugh Jones, New Brighton, Bagillt, ar fetch. Jones—Maijlo, yn 22, Lord street, Blaenau Ffes, tiniog, priod Mr Robert Jones, reporter, ar fab. Jones-Mai 20, yn 28, Pool Side, Caernarfon, priod Air Owen Jones, ar ferch. Jones-Mai 18, priod Mr Thomas Parry Jones, Maesygerddi, Llanrug, ar ferch. Langford.Jones-Mai 21, yn Tanygraig. Bangor, priod R. Langford-Jones, M.R C.S Load., ar tab. Morris—MaH20,! priod Mr Eliezer 0. Morris, Brynygadair Llandwrog Uehaf, :am ferch- cyntaf-anedig. n ryn Ala, &I,: Mai, Mon, Parry-Islai 13, Ij Earry, ar fa -t fanedig. Walford—MM 15, yn Dean street. Bangor, priod Mr Hugh Walford, cigydd, ar ferch. Williams—Mai 13, yn 31, New street, Caer- narfon, priod Mr David Williams, arolyg- ydd llechi, ar fab. PRIODASAU. Davies—Owen—Mai 11, yn Egiwys y plwyf, Lhn rug, gan y Parch T. Johns, rheithor, Mr Jt hn Davies, llyfrwerthwr, 'Rachub, Llanllechid, a Miss Mary Anne Owens, Rhoelan, Llanrug, ger Caernarfon, Gt?ths-Robefts-Mai 20, trwy drwydded gan Mr Daniel Thomas, Mr J.bn Griffiths, Ring', Arms, Bethesda, a Mrs Ann Roberts, Prince of Wales Inn, Panygroe". I nrrh^20, trwy drwydded. ya » ^Ieth»f isfci«d> Talwrn, gan y Parch Owen M"- ?'"??' y mhre?enoldeb Mr Bodlnnrtl'l S' ?'"?t.ydd. MrOwenJone., ?'? M?-s?yAcnWiUiams, Pen- ceint, LlautV", ?n, „Moa. Y bri du gyntaf a wenlyddwyj y Talwrn Jones—Davies -Mm 20, yn Kglwvs St '?yb4 Caergybl, !tn y I areh James Jones, Mr Owes Jones, a MIss Mary Davies-y ddau 0 22- Kmgslnd, Caergybi. JoMs-K?M-MailS. yn awyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr ?auiet Thomas, Mr Owen Jones, Mae?.. Mi? Alice Evans, Tanybwlch -y ddau o Glynnog. Jones-ilo^an-Ma, 22, yn swyddfa'r Cofrestr. ydd, Valley, o flaen y Parch William Lloyd, Mr Thomas Jones, M)U Bank terrace a M-' Elizabeth Morgan, Gors-y ddan G?r?? McKevitt—Lunt—Mai 18, yn Eglwyi? St P?, Pwljheli, gan y Parch T. Villiain,RiS McKevitt, Penlan street, a Ilis, Eilen Lunt merch ieuangaf y diweddar Mr Hugh Lunt 24' Carnarvon roid-y ddau o Bwlllieli. L'au anwyl i g d-dynu.-hedJychol, Diddichel), a mwyngu Dau addas i'w banrbydeddu- o dymer gain-yw dau mor fP,-C!(lill. Naylor-Jenkina-Mai 19, yn ng!wpel yr \nni' bynwyr, Llanerchymedd, gan y Parch T. aE?v?i' Amlwch, James Naylor, St HeIeM a 5lis? Mary Ellen, merch hynaf y diweddar Cadben Jenkins, Port Amlwch. Gwen- J()nes-Nlai 18, yn nghal)fl y Methodist. iaid Calfinaidd, Garth, Llangollen, gan y Parch E. Bithel, Coedilai, yn mhresenoloeb tyrfa In. osog o garedigion, Mr Edward Thomas Owen, Penpcmtben, Chilk, a Miss ?" Jones, o'i Garth, gynt o Langollen. Parry-Jones-Mai 15, yn swyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, trwy drvvydded, Ilr Morris W. ¥:íZïnJsn:?{Yfi. MIss .Marf7aret Jones, Rjb?ts-Jones-?tai 20, trwy drwydded ti cxhapfij'.ngedi Caernarfon, ?an y Parch W. 0. Jones, B.A., Waenfawr, Mr John William Robert., Dolydd, Llanwuda, a Miss Jane Jones, Broneryri, Waenfawr. v Williams—Jones—ilai 21, yn Eglstys y plwyf, t' gan y Parch E. Davies, rheitbor, AAlfe Lri ley-eiyii Bromley Williams, Davies' court, Bethesda, it "Iiss Mary Jones, Corbri, Llan- llechid. Williams—Thomas—Mai 22, yn Eglwys y piwyf, Llanllechid, gan y Parch E. Davies, rheithor, Mr David Williams, Gordon terrace, Bethesda, a Mrs Mary Ellen Thomas, Tauybiyn, Llan. llechid. Williams—Humphreys—Mai 13, yn Ngholwyn Bay, Mr John Williams, grocer, FourcroBgei, Blaenau Ffestiniog, a Sarah, ail fetch Mr WIa, Humphreys (Elihu), Market square, Blaenau Ffestiniog. Williams—Roberts—M*ii 15, drwy drwydded, yu swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, pan Mr Daniel Thomas, Mr John Williams, 'Rallt, a Miss Gwen Roberts, Tanychwarel-y ddau e Glynnog. Williams—Jones—Mai IS, yn swyddfa't Cofrestr- ydd, Caernarfon, gan Mr Daniel Thom is, Mr Francis Williams, a Al;ss Ellen Junes-Y ddau o Liverpool House, Talysarn. Williams—Robinson—Mai 20, yn Salem, PwlJ. heli, gan y Parch Edward Lloyd, Prenteg, y Parch Robert Williams (M.C.), Portnant, a Miss Jane Robinson, Plas, Portnant. MARWOLAETHAU. Davies-Mai 15, Margaret, priod Mr Hagh Davies, Goronwy street, ('xei,lan, a mam Mr H. H. Davies, Gerlan, a fu farw ar ol cyatudd raaitli, yn 67 mlwydd oed, ac a gladdwyd yn mynwent Glanogwen, Mai 21. Gwasanaethwyd with y ty ac ar Ian y bedd gan y Parch J. Griffith, Llaufairfechan. Gadawodd briod, plant, ac wyrion, i alaru eu colled ar ei hol. Heddweh i'w llwch, Emmas-lai 16, yn 70 mlwydd oed, Mrs Emmat, gweddw y diweddar Mr Jamei Emmas, car- penter, Snowdon street, Caernarfon. Hughes—May 13, yn 20 mlwydd oed, Gilbert Hjghes, anwyl fab Mr a Mrs Hughes, Maes Cadwgan, Colwyn. Hughes-Mai 15, Ellen, unig ferch Mr Robert Hughes, Fronygreuan, Frougoch, Llanberis, yn 11 mis oed. Dymucir ar i'r papyrau American- aidd gofnodi yr uchöd. Jones—Mai 14, yn 79 mlwydd oed, John Tin.maa Jones, New street, Bryn'refail, Arfon (gynt, y Glyn, Llanberis). Claddwyd ef Mai 18, yn mynwent Kglwys Llanbe is, f ryd y daeth lluaws mawr yn nghyd i ddangos eu parch ar yr am- gylchiad. Yr oedd ef yn Gristion cywir, yn ffyddlon a pharod bob amser i wneyd ei ran gyda gwaith ei Arglwydd, a theimlir chwithdod a cholled ar ei ol. Gweinyddwyd gan y Parch R. Jones (Glanalaw). Jones—Mai 16, yn Glanaber, Blaenau Ffestiniog, yn 80 mlwydd oed, Jane Jones, gweddw Gabriel Jonos, Fronlas, Ff?,,tiiog. Jones—Mai 20, baban Mr a Mrs T. P. Jones, Maesygerddi, Llanrug. Joes-Mai 23, Mrs Jane Jones, o'r firm Jane ac Eii?ab(?th Jones, I!yf? werthwyr, &c., Lill"Chy- medd, a )hriod Mr Owen Joms, amaethwr, o'r un lie. Yr oedd yn briod h..wddgr, yn anwyl Kau ei p h ert h ynawu, ac ya 6?rob?m ?u bawb a') I :g:ithFy' Y:nî7jUOI"br'd; hu nesaf. Jones-Mai 16, yn 63 mlwydd oed, Ann, anwyl briod Ca- ben W lliain Jones, Mochras, Ceidio (gynt TaiuCnaf, CambuAcli). Meredith-Mai 10, yn 65 mlwydd oed, Ann, anwyl briod Mr William Meredith, High street, Llangefni, Price-Mai 5, at ol cystudd maith a phoenns, Ellen Thomas Price, merch ieuengaf Mrs Elizabeth Thomas Price, Wern, Llanllechid, yn 22 mlwydd oed. Yr ydoedd ya aelod hardd a dilychwin o eglwys y Bedyddwyr, Bethel, 'Rachub. Dydd Sadwrn dilynol daeth tyrfa fawr i dalu y gymwynas olaf i'w gweddillion i fynwent Llanllechid. Gweinyddwyd wrth y ty fan y Parch T. P. Davies, y gweiaidog; yn yr i:ycrly bedd gan :p:hdË;r!ai Rheithor. Dymunir ar i bapyrau Americanaidd gofnodi yr uchod. Roberts-Mai 22, Mr Evan Roberts, Belle Vue, Penygroes, ar ol maith a phoenus gystudd, yn 48 mlwydd oed. Roberts—Mai 14, yn 23 mlwydd oed, John, unig fab Mr John Roberts, Dolgaregddu, Ffestiniog, gynt o Dolfryn, Capel Cur.g. Roberts-Mai 21, yn 27 mlwydd oed, Mr Thomas W. Roberts, mab iau ?ngti y diwe1dar Mr Wil- liam Roberts, Post Otficj, Ciynccg Yr oedd yx wr ieuanc dymunol ac ad 1aw<>l iawn, ac wedi bod y. atnrofa Ediobuigh fel myfyriwr meddygol. Cydymde mlir yn ddwys a'r ddau frawd sydd eto'n weddill oY teuiu hoff a char- edig. Claddwyd ef ddydd Llun. Tudor—Mai 10, yn 47 mlwydd oed, Mr Humphrey Tudor (Ap Maldwyn), Penlan, Llanwrin. ger Machynlleth. Thomas-Mai 11, yo 66 mlwydd oed, Mrs Char. lotte Thomas, gweddw Mr Edward Thomas, Pareymoch, ger Bethesda. Thomaa-Mai 12, yn 19 mlwydd oed, Jane, nnig ferch Mr a Mrs Thomas, Cambrian terrace, Tanygrisiau. Thomas—Mai 14, ar ol byr gystudd, yn 7 mlwydd oed, David Taliesyn, trydydd mab y Parcb William Thomas, Pwllheli Thomas—Mai 14, yn 66 mlwydd oed, Mrs Laura Thomas, Bont, Tanygrisiau, Ffestiniog, a mam Mr Thomas B. Thomas. Thomas-Mai 11. yn 53 mlwydd oed, Mr John Thomas, Post Office, Llantysilio, ger Llan- gollen. Williams-Ma.i 12, yn nhy ei chwer, Cilfodan. Upper Llandwrog, Mrs Catherine Williams, y11- ei 39 mlwydd oed. Dymunir ar i'r papyratt Americanaidd gofnodi yr uchod, Williams-Mai 22, Margaret Williams, gweddw y diweddar Barch W. Williams, Capel Curig. Bydd yr angladd ddydd Mercber nesaf am baner awr wadi un. WilliamB- Y n ei breswylfod, Askew street, Porth- aethwy (diweddar Pendref, Bangor), Thomas Williams, yn 71 mlwydd oed Williams-May 14, yn Dohhedyn terrace, Tany- grisiau, yn 35 mlwydd oed, Mrs Catherine Wil- liams, anwyl briod Mr R. J Williams. Williams-Mai 16, yn Coed Howel, Clyonog, yn 22 mlwydd oed, Maggie, merch hynaf Mr Wil. liam Williams.