Y Genedl Gymreig

TY'R CYFFREDIN. DYDD LLUN —Cymerodd y Lletatydd y I ndair am dri o'r glech. Cweitiwn y Trwyddedau yn Lerpwl. Mr W. Bowen Rowlands a otyoodd i'r Ysgrifenydd Cartrefol pa un a alwyd ei eylw at y ffaith ddarf d i ytadon Lerpwl, ar y 30ain o Ebrill, ganiatiu trosglwyddiad trwydded i berson a ddywe:to,id, wrtb wneyd ei apel, mai ei ur tg gysylltiad ef &'r buanes ydoedd, ei fod yu dbrbyn cyflog wythnosol fel gwaBacaetbydd; a pha un, yn ei farn ef (yr Vsgiifenydd Cartrefol), a oedd y cysylltiad hwu a'r buanes yo gydyiLffLrf- lad digonol & darpiriadau y gyfraith bydd yn ymwneyd i throsglwyddiad trw) adliau, llyihwnhan yr ynadon :,m eu gwaith yn eydsynio i'r apeliad; os odd folly, pa un a fyddai iddo hefyd, yat>ned y pnod.ddeb n ddwyo mesur i mewn i wneatLur cyfnewid- iad yn y gyfraith ? Yr Ysgrifenydd C,;rtrnt l, tuewa atebiad, a eglurodd ddarfcd i'r ynadori, weai drill mai myned yn deuant i't t Jarndy i ereill yr oedd yr apelydd, a'i fed yn huiaon cymfcwys i'r gwaitb, ganiatau idd y drwydded Nid oedd fofe yn bwriadu gwneuthur dim II dneddai i gyfoewid y gyfraith yn yr ystyi bon. Peitodi Sais i Swydd Uymre g. Mr Osborne Morgan a ofyoodd i'r Ysgrif- enydd Cartrefol a oedd gwir yu yr adrodd- iad fod Mr E. E. Stakes w,di ei b,!nodi yo Arolygydd Cynnrtkwyol Mwr,g,oddmu droa ddosbarth Lerpwl, yr hwn ddosbarth, yn mysg lleoedd ereill. sydd yn cynwys siroedd Dinbych, FBint, a M n, yn niha rai vr;,rfetir yr iaitb GYlùlllo\J¡;; pa un a otuc. gan Mr St k,!s rbyw gyrna.nt o wybodaeth or iaitb bot) 1 ai onid oedcl amryw o Gymry profiidol yn mysg yr ywgei&wyr; scs oedd panodiad y bou^ddwr a n vJwyd, o dan yr amgylchiadau hvn, yu a durpariadau aeillduol yn Neadf Kbeoleiddiad Mwa- gloddiau 1887 1 Yr Vs^iifenydd Cattrefol a nddpfodd fod Mr b, ,k8 wedi ei benodi i'r ewydd a cud- wy.i, a'i fod yu rhag ri ar amryw o ynigeis- wvr uiewn arholiad cystaaleuol. Nit4 gwyddai fud Mi St.,kt.-s yn dsali Cymraeg; ac ar y pen hwn, nid oedd gauddo ateb i'w toddi. Nid oedd efe yu tybied fod darpariadau y dueddf a nuJwyd yo cyfyugu y peuodiad hwn i bsrson yn gallil aeall a siaiad Cyiuraeg, yr bun 8wydd a lauwyd yn effaitbiul a bjddhaol hyd yn hyn gan swyddog o Sais. Mr Morgan a ddywedodd y byddai iddo gymeryd tyflsuadra i ulw eylw at y mater eto yn faan. Haint ar nartheg. Me Long a ofyuodd i Lywydd y Bwrdd Amaethydaol a oedd efe wedi gweled dad- gall;d vn un o bapymu Lerpwl am y 27ain o Fai, i'r parwyl fud mil o wartLeg o Car.au>. wedi t-n batal ar eu tdvh, am y tybid fod baint yr ysgyffinwat wedi ton allan yn eu niysg. Lladdwyd yr unifail a ainheuid, ac antonwyd ei ysgyfaint i Lundain i'w archwilio. D,rbyniwyd pdlebyr yn ol yn hysbysu mai nui yr jogyiuinwst oedd y clefyd nc yna, gollyngwyd yr anifeiiiaid ol! yu rhydd. Yr hyn y dyrnunai ef gael gwybadaeth UnlJ ydoedd, a oedd yn ffaitb fod CiDi^ytueriad cylTclyb yo cael ei wneyd yn fyoycli ac a fyddii i gyfar- wyddyd gael ei rcddi i swydclog pr, fiadol wneyd archwiliad ar ysgyfaint yr anifeiiiaid pan gyrbaeddunt blllthladd, yn hytrach nag achosi oediad tt wy en b:.nfori i Luodaiu. Mr CbapllO aaadefodd fwly mil gwartheg dan sylw wcdi en cadw yr. gatth ar ainheu aeth o fod yn dyoddef oddiwith rbyw Lth o haint yr ysiryfa.ut; end cHmgymeviad ydoedd liyoy. Yr arfer ydoeid caethiwo gwartheg a ddeusut o wleaydd ibydd, megis Canada, am ddeuddeug awr-iien ddiwmod a noawaitb, fel thecl-er gwneyd arbiawf arryrt. Aleitcr Addysg Rydd. Syr.Wi.ii,im Htrc(.u, t a cfynodd i Brif Arglwydd y Trysorly?, ai oui anai efe ddy. weyd pa fustts uedd i ddyfod o fl^en y Ty yn ystod y dyddiau liyl'odol. Air Smith a ddywerlodd nas gallai etc fyned yn mhellaih i'r dyf^dol naphytbefuos. Bwriad y Llywodractb yJuedd myned yn mlaen yn barbaus gydu Mesur y Tir-bwrcis, hyd nes y cyrbaed,iid y rfport ttaqe; ond nad oeddynt am teddianu dyddian Meroher at yr arncan hwn, hyd nes y byridai ineiurau penodol o eiddo aeloduu preifat wedi eu pallio, Byddai i'r tri dydd Marcher dyfodol gl\el en rhoddi i fyuy at ymdrir, y Ilresurau hyn. Un peth pwysig i'w hysbysn ydoedd, fod y Llywodraetb yn arfaethn gobirio y Ty ar ddiwedd mis Gorpbenaf (cymeradwy- aeth). Byddai i Fesur A«»dysg Rydd gael ei ddwyn yn mlaen a'i ddarllen y waith gyntaf ddydd Linn nesaf (eymeradwyaeth). Materion eraill oeddynt i ddyfod yn mlaen ydoedd helynt Manipur, Mesur Deddfwr- lfteth Breifat i Ysgotland, a Mesur Dysgybl- aeth Clerigwyr, yr hwn oedd wedi ei basici yn Nby yr Arglwyddi. Ofnii wr,i yehydig obaith oedd gan Fesur yr Wyth Awe i gael ei drafod.

TY'R CYFFREDLN. I DYDD MAWRTH.-Symerodd y Llefarydd I y gadair am dri o'r gloch. Mashonafond. I Lie sydd wedi dyfod i cryn sylw yn ddi- weddar ydyw tir Mashona, rhan o gyfandir anferth Affrica, a'r hwn le sydd ar byn o bryd yn gynyrchfan teithwyr lie ymebwil- wyr, o bob Iliw a llun. Yo y lie hwn y ilae Atglwydd Randolph Churchill a'i gwmni yn mwy^hau en buuain; otd oberuydd rtyw re8y.*i;iu neu gilydd, y mae htlynt p:irhaua wedi bod yn ei gylcb. Heddyw, dywedond Mr Stnart Wurtley, mewn ateb;"d i Mr Labouchere, y gallai deiliad Prydoiiig fyoed i mewn i'r diriogaeth, heb arwyddo cytondeb i ymrwymo wrth leoiau Cwmni Breintiedig Dehenbarth Affrica, ond nis gallai gaiio masnach yn mlaen, beb gael trwydded arbenig tr iimcan hwnw. Er hyny, byddai raid iddo dalu ufudd-d- d i ddeddfau yr awdurclodau priodol. Os ghi yr aelod unrhydeiidus brofi fod rhai o ddeil- iaid ei MaWrhydi yn dioddef angbyflensdra, byddai yo dda gan y Llywodraeth wneutLur olrheiniad i'r camwri. Adroddiadau Aroh,gwyr Mvmgloddiau. Mr Stuart Wortley a hysbysodd Mr D. A. Thomas y byddai iddo vtneuthur yingais yo y dyfodol, ar fod i adroddiadau arolygwyr mwngloddian £ a?l eu cyhoeddi btb fod yn ddiweddarach na £1;:8 M'i yn mhob blwyddyn. Ymfudiaah luddewon Rwsiaidd i Loeqr, Mewn atebiad i Mr Jennings, dywedodd Mr W. H. Smith Dad ordd y Llywodraeth wedi derbyn unrbyw hysbvstwy.-id partbed cywirdeb y dadgaDiad a wnaed yn y Moscow Gazette, a newyddiaduton Rwsiaidd eteill, i'r perwyl fod cymdeittiasan yn cael eu ffurfio er cynoithwyo nifer anferth o'r Inddewon Rwsiaidd mwyaf angbenus i'r Dsyrpas Gyfunol; y bydd ajjerlongau o'r Baltic yh decbren cludo y rhai hyn i Lundain bron yn nniongyrchol, ac fod tringain mil yn debyP, 0 gael en glanio yma cyn v gauat nesaf. Yr oedd y Llywodraeth wedi anfen at y traf- noddwyr yn y portblaido, dd RwBiaidd am wybodaeth ar y cwestiwn. Credai ef mai annoeth ydoedd gwnenthur golygiadau y Llywcdraeth yn wybyddna byd nea y caent nifer o ffeithiau i farnu oddiwrtbynt.

IUDDEWON lift SIA. viobebydd Udessa y uauy Jsewsia nysnyga i fod cymdeitbas wedi fi ffulfir, yn RWBa i gycorthwyo yr luddewnn gorthrvmedig i yrafndo i Loegr. Cyfrifir y gellir, gyda phedair agerlrng, drosglwyddn 60,000 o bodynt cyn rhewi y Baltic. Gobextbir y bydd i fQSnBChwvr cyfoethog lloegr gynorthwyo y bobl byn hyd nes y chnt ryw foddion bywoliaeth. Y mae y symudiad hwn wedi achosi cryn gynlnvrf yn iuvsg trigohon y vtW, Qfcir y bydd dyfodiad miloeda o Tnddewon tlawd yn rhwym o beri dyryewch mewn gweithfeydd1 a masnacb.

I MR LLOYD GEORGE A'R EGLWYS YN ..NGUAERNA1WOX MR U(OL ,—js-ith amser ya ol, dywedond Mr Lloyd George, pan ar ei yaiw-dsad a Chaernarfon y tru cya y diwedoiai, a o^dd Eglwyswyr C ieruarfan yn rhifo mwy OIA 550, pan vr atebwyd ef gan Air trwy gyfrwng tich cytoesolyn, fud unvy I. 550 yn mynychn E¡çlwys St. Mair ya unig, beb son am yr Eglwysi orei]4 ac atebwyd yntan drachefn gan nn a alwai ei hun 1n Eglwyswr," yn profi na chynwysai yr Eglwys booo fwy ua 560, ac felly nad oedd bos;fcl i 550 bd )"lli) yn gomfforddus bob Sal," a sicrhai mai "aeti gweigion" fyddai yoo fwyaf. Ond, Mr GaL, tdlllli8 ar fy ngkalori ymweU-i a ftwaiiaiiol Eglwysi Cier- narfon ar dri nos Sal dilyuol, a chefais yo St. ilary's tua 60 o gynullyidfa, yn St. David's tua 40, ac yu LUubebiig tua 55. Teilwng o sylw yw fod cor Llanbeblig yn cynwys yu agos i b.,inpr y gynulle'.dfa, au eto y maa y gyuulJeidfa m hon yn myned i bwrcasn organ ysbleoydd i'r Egiwys hen. Dy wedudd y ficur, heiyd, yu ystod ei bregeth yn Llanbibl g, ei fed I, yn diolch i Dduw n.d oedd yn biegethwr miwr nac yn cid ,uiol." Ond yr hyn a'm tarawai a syr.dod oedd fod Eglwysi Caernarfon mor weigion pan yr yrLorchestid yn aim 10j rcit ea cyn- nlleid aoeiu mo: fawt. Own yn dda fod vr Eglwysi wedi bjd yn llawnacli; ond pa Id mcl"yr EgUyawyr ? Fely dywedodd goheb- ydd yn flatnoro), "teilllai eu bad adrel yn daillen y exxiii. Ps»I.u, neu Jeremiah xxiii. 1—4;" ond mw'l.; boiiol fod cylrif i'w roddi droa fod cymaiat wadi ymoeilldao am fod cymaitit o Bibyddiaeth weii d'od i fewn iddyor, ac [,as gall y Cymry syiweddoli y fatb Swibr', yr tiyn hefyd sydd yn achos o'r ystorm" (¡do ydd yo ymg :sgln yn Wyjg prit aelodau un o'r Eglwysi uchod yn bre- seuol.- Y" eiddoch, & \E HES FAM.

.I!1RI LLOYD GEORGE AC S. T. EVANS. SVE,—Credwyf ei bod yn ddyledswydd ar y Khyddfrydwyr byny na elwir mohonynt i siarad mewn cyfarfodydd cyhoeddas, i ddat gan eu barn, mewn rhyw ffordd neu gilydd, gyda golwg ar ein hatbdau Seneddcl. Yr wyf fi am wneyd hyny, er yo anfedrus.drwy y wasg. Fel etholwr Hhyddhydol yn mwr deisdref Caernarfon, dymunaf dalu diolch o waelod calon i Mr Lloyd George, A.S., nid yn ujg: am ei araech no Ian yn y dref hon, ond hetyd am ei lafur yn ySenedd. Ystyriaf ei bod yn anrhydedd ar y bwrdeisdrefi fod y fath Gywro ieuanc tjlentog yn ein cynrych- ioli yn Nby'r Cyffredin. Cyfarfod byth- gofiadwy oadd cyfarfod nos Iau. 08 cedd yoo Doriaid, rkaid eu bod yn gwingo o dan hyawdledd y bachgen aeIu. Eisieu dynion o stamp Lloyd George ao S. T. Evans sydd &m;:m; buan wed'yu y rhoddid ¡ taw tragwyddol ar Ra kes, ae y cloid genau StauloyLl-iglitui). Becbgyn gwych ydynt, sy'n anriiydecid i Gyiaiu. Fvvetl yn mlaen, fechgyn aùwyl, una gwerin Cymru wrth eich cefn, a ibaid i'r Senedd wrando arnoch. Y mae gau y blaid Kyddfrydol ynNghymru gadfridogioa dowr, btiadgar, deallus, a dynol: yuirestrwn ninau i'r gad, i gynal eu bveicbiau ,11 c^loaogi. Y mae i Gymm ddyfodol dysglaer. Cymerwn galon pawb i'w waith; uc yn yr etholiad nBsaf na chaffed yr un cynrychiolydd o Gymru earigu trcthwy Ty'r C.lffrdin os na bydd baner Dadavavlltiad a Dadwaddoliad yn ei law, ETHOLIAD.

PLA Y CRACtt FEIUDD. MRGOL,,—Ymddengys mai pla ofoadwy iawn mewn mauau yn ddiweddar oedd llygod llrpiuig a chwnkingod. Oid pla mwy ofuadwy fyth, i'm tyb i, mewn llawer cvmydogaett yn Nghymru yw crach-feirdd. Yr oedd pla y llyfifaint a phla y llau yn yr Aifft, er ys lIawer dydd, yn dra difrifol, ond credu yr wyf fi, pe yr unfonas d cant neu ddan o grach-feirdd Cymru yno fel un o'r plaau, mai dyna a fuasai y pla olaf: buaaai Plllir.oh yn falch o gael gollwng ymaith blunt Israel o'r w:ad, er mwyn cael ) madael tt'r fath bl&. Yr h, nsydd yn gwueyd pll y crach-feirdd yn beth difrifol i'r eithaf yw nad oes obaith, o ran dim sydd wedi ym- ddangos eto, cael ymwared ag ef, Pan oedd pH y llygod ffreinig, yn ddiweddar, yn gwneyd dinystr Lid bychan ar Yd a chloron a pbethau o'r fath, yr oedd rhywun beunydd yu cynyg moddion —gwenwyn, neu rywboth, tuagat symud yuiaith y pla. Ond er fod uewyddiaduron Cyniru yn llawn o hysbys- iadau am foddion tuagat symud ymaith bob peth a a!lo beri blinder i gorfif neu feddwl dyn, ni ddygwyddodd i mi weled hysbysiad am foddion yn y byd tuagat symud ymaith I bla y crachfe.rdd. Pe gollyngasai Pharaoh b ant Israel vinaith o'r Aiift, ni flinesid ef tawyacb a plili arall. Ond pli diamodol yn Ngbimru yw pit y crach-feirdd. £ is gwn pa beth y man Cymru wedi ei wneyd i alw am y fath fflanged drom dicbon nad yw wedi gwneyd dim mwy nag yr oedd y dyi. hwnw a gafod'l ei olwg g. vnt, wedi ei wnevd tel y geidd ef yn ddall. Nid oes gyfarfyd | r llcnyddol yn unman, nad yw y crach-feirdd hyn yu heiciio yuo ar draws cu gilydd. T mae enill baner coron o wobr am haner dwsiu o benillu n i I, gtreg a thwil," neu rywbeth, mor bwysig yn eu golwg ag oedd enill y frwydr fawr hono ar faes Waterloo gynt yn ngolwg Wellington. Dywedir i wi fod y crach-feirdd byn vn priblivder an- aele i bwyllgorau » beiruiaid. Mynych, er mwyn beddweh, y teuitiwyd y fhai olaf i gyboeddi un o'r giwa d auhydrin a ddig- wyddai fod yn byw yn yr arJal lie y c'nhe1id yr eisteddfod yn gydfuddugol a bardd b fri, pryd nad oedd cydmaiiaeth o gwbl o ran < teilyngdod rhwng cyfansoddiadau y naill a'r Hal:, Gwn am lawer o engreiphtiiu o hyn, a'r rhai byny wedi digwydd yn ddiweddar. Yn gymaint a fy mod yn bwriadu gwneyd dynotthiad ysgubol o amryw ohonynt mties o law, t .rfynaf beddyw ar hyn, gan obeithio y dargenfydd rhywun, a byny vn fuan, fodd. ion effeithiol tuagat symud ymaith bIll. y crach-feirdd. ABBEY. -1

II Y DYN A GOLLWYD AR Y I WYDDFA. I SYR,—Nos Wener aiweddaf daeth nifer ¡ luosog i ystafeli y Gyogherddfa er pender- fynu pa fodd i fyned at y gwuith o chwilio am gorph y diweddar G. Pritchard. Cynygiodd Mr D. P. Williams, Dolafon, fod i Mr W. Williams, Ceunant street, lywyddu y cyfarfod. Cafnogwyd gan Mr J. F. Roberts, Lome House. Daeth pwyd i'r penderfyniad i fyned allan i chwlIio ddydd Gwener nesaf, Mehefin 12. Disgwylir i bawb a fwria a fyned allan i chwilio fod with groe&ffordd y Victoria Hotel eib?n chwarter wedi chwech yo y boreu. Pender- fynir yr adeg hono yn nglyn â'r tywydd. Osdigwydda fod ya wlyb a niwliog, a pawb at ea gwahnnol orchwylion hyd foieu dranoptb (boreu Sadwrn). Disgwylir i bobl Nant Uchaf gymeryd ochr y Cwm Gltls, ao ns y byddant yo brin o ddynion ni raid ond d'oj i gyfarfcd a'r fiotai a ddaw o'r Nant Isaf er chwyddo eu rhif. Dealler y rheair y gwahauoi finteioedd wedi myned yn agos i'r Clogwyn Cocb, pryd y bydd i bob cwmoi fod o dan arolygiaetk dau neu dri o ddynion cyfarwydd A'r rhanau byny a archwilir gauddynt. Disgwylir i'r personau canlyncl ymgymeryd a'r arweinyddiaetk:—Meistri Owen Edmund, Glanyrafon; Ellis Giiffitb, Bronfedw, Nantybettws Robert Oweo, Pecrhiwgocb, Nant Gwyr.iant; Owen Owens, Ptjnygwryd Hotel; William Owen, Hafotty Newydd W. Davies, Ty'cyraelgertb Hugh Williams, Bryo Coch; John J. Roberts, Blaeuyddol; W Rowlands, Pentrecastell; J. Elias Roberta, T. J. Roberts, Erwfair. O'r Nant Uchaf Meistri Owen Williams, Beudy Mawr; T. G. Closs, Tanybryn J. Williams, Baen Nant; J. W. Humphrey, Tanybryn John Griffith, Mur Mawr O. Williams, Cwm Giaa Owen Griffith. Ty'nilan R. C. Jooes, Ty'nlon Giiffith Owrcn ITy'ngadlaii. Pasiwyd yn y cyfarfod i gymhell rbai o'r tu allan i'r plwyf i roddi eu cynortkwy yn y gwaith dyngarol hwn. Byddai yn iecbyd mawr, Mr Gol., i drigol- ion y dref yna ddyfod ar en hynt i'r mynyddoedd am dro. Byddwn oi, pobl y wlad, yn cael gwahoddiajan ami genych ehwi, ac fel rheol, ceireiabod yn bur ufudd i chsvi bob amser. Cawn weled pa effaith a ga y gwaheddiad hwn arnocb. W. W. I

TYSTiSGlUFAU SOL-FFA. MR GOL,-Gwolais lytbyr Mr E. R., M-jifod, ar y mater hwn rai dyduiau yn OJ, yn mha un y cyfeiriai ataf fi ac ereill am fy syniadau arno. Oherwydd bod oddi- cartref, ac yn rhy brysur, metkais ag anfon yn gynt. Gwalais draokefn lythyr E. J. yn amddiffyn y cyfoewidhdau a wnaed yo ddiweddar. Ond buaawn ya disgwyl t E. J. ysgrifenu dan ei enw priodol yn llawn, pan y mae y mater wedi ei agor felly, dun enw priodol llawn. Nia gallaf eto keddyw ysgiifeuu llawer ar y mater. Diamheu y bydd genych lythyrau ereill yn dadgan te m'adau o blaid, neu yn erbyu y cyfuewidiad. Dywedaf yn eglur a digwm- pas fy nheimlad fy bun-cyfnewidiad cyf- eiliornus a ciweidiol yw, a'i duedd uaturiol at wneyd y tystysgrifau yn eiddo'r ychydig -t wneyd y tyst], allant dalu yr arisn, a cbyfarfod y gofynion yn yr amgylchiAdol yn banif. Symudind csidwadol a chul ydyw, ac yn awgrymu llawer o bethau. Gwn y caf fy nghondemnio am ddyweyd fel hyn, a'm gwawdio. Ood pa waeth amhyny ? awawdioa chondemnio ydyw y peth goriti,-a bron yr unig beth, I all rhai ei wneyd, pan feiddia nn wahan. iaetha oddiwrthynt hwy. Yn ei lyihyrawgryma E. J. anonestrwyda arholwyr y Tonic Sol-ffa, am eu bod yn rhoddi y tystysgrifan heb ea heaill yn deiI?D?. Atolwg,bethaRfodmew3gorfodi ua i yuageisio ar ddyddian penodol fod yn rhwystr i 11 bethnu dtraddiol," tie* "lic rwydd gormodol i Ydsw thai o r dawian yn gofalu am en dyddiau yn y fath fodd ag i rwystro i ddim diraddiol gael ei wneyd ynddynt ? Bftm yn cymeryd rhan mewn arholiad y chwarter diweddaf mewn bwrdd lleol, a m-iiddiaf ddyweyd nad oedd gronyn mwy o waith ar y dystysgrif, mwy na phe buaswn wedi g vneyd yr holl waith fy hunan. Oud g rfa i mi roddi fy hunau mewn angbyfleusdra mawr a cholled arianol. Ydyw fiyny yn gwneyd yr arholiad yn bwysicach < Yr oedd costau yr ymgeiswyr hefyd yn llawer mwy nag a fnasent dan yr ben diefn A ydyw byny yn gwneyd y y tystysgrifau yn fwy o werth yn ngolwg y wlad ? Dim o'r fath. Gyda golwg ar y petbau annheilwng y crybwylla E. J. am danynt, meiddiaf ddyweyd fod yr un mor hawdd iddynt gymeryd lIe gyda dan a cbydag un an yr 80 mor anhawdd iddynt gymeryd lie thwog Gorpheuaf 13 a'r 19 ag ydyw rhwng Mehefin 30 a Gorphenaf 4. Oa ydyw y dyddiad hwn yn gofyn eglurhad, gallaf ei roddi fel hyn. Dan yr hen drefn gallaswn arholi nnrhyw an am y Matricula- j tion neu r Advanced Uartmoate unrnyw I adeg, ac yn unrhyw le. Mae nn wedi datgan ei awydd i ymgeisio am an o'r tystysgrifau byn, gan fy mud yn y gymydogaeth rai gweithiau yn ddiweddar, ac » fod eto yn fuan. Yr oeddwn yno y mis diweddaf, ond nis gallasai y gwr gael ei arholi, am nad oedd yn amaer penodedig y coleg, Byddaf yno eto yn y dyddiau a nodwyd yn Gor- phenaf. Ond nis gellir arholi yr ymgeiaydd am yr un rheswm ag a nndwyd uchod. Ond gall efe ddyfod yma i'm cartref i rhwng Mekefia 30ain a Gorphenaf 4, a chael ei arboli genyf. A fydd rbywbeth yn awyr- gylch y dyddian rhyfedd yna yn fy nghadw rhag wormod llacrwydd, neu bethau mwy diraddiol"P Yr unig wahaniaeth welaf fi ydyw, ei fod yn golyga oddeutu deg swllt ar hugain ychwaneg o goat ar yr ymgeisydd. Ymddengys fod E. S. yn digwydd bod mewn amgylchiadan nad ydyw hyny yn unrbyw anfantaia iddo. Da genyf ddeall hyny. Ond cofied nad yw pawb wedi eu geni dan ddylanwad yr on blaned. Yr wyf yn gwybod yn dda am am amryw faasent yn ymgeisio am y tystysgrifau uckaf dan yr hen drefn, ond mae allan o'r cwestiwn yn awr iddynt. Os oes rhai yn euog o ormod llac- rwydd" nen bethau mwy diraddiol,' dyger ffeithiau i brofi hyny, ac atalier hwy rhag yr hawl i arholi, yn hytrach na tbaflu dirmyg ar gyfeillion mwyaf ffyddlawn y gyfandrefn, ac na choaber y diniwed oher- wydd drygioni ereill. Ond waeth heb nag ysgrifenu na llefara, mae rhyw rai yn tybio fod holl ddoethineb a gonestrwydd y gread. ig,loth wedi ei gydgrynhoi yn eu corpbol- aeth hwy, ae nad yw yr hyn a ddywed rhyw fodau bach fel myfi ond salach nag islaw eylw. Mae iddynt ganmil o groesaw o'u eyniadau, a saith gaDmil o groesaw o'r parch maent yn dybied ea bod ya ei enill iddynt eu hunain wrth ddadgan eu syniadan mewn gwahanol leo dd. Ond dyleut guflo fod gan ereill en teimladau a'c syniadaa ar y mater hwn, a'i bod yn bosibl i ereill fod yn caru lies y eyhoedd, ac yn prydern am anrhydedd y tystysgrifau lawn cymaiot a hwythau. Diamheu nad yw yr helynt hwn ond dech- roa. Gobeithio y cedwir ef rhag difriaeth a-phothau diraddiol." H. DAVIES (Pencerdd Maelor). Bryagwyn, Cefn. MR GOL.Er fod E. J. yn wrthwyn ebol i mi parthed y tystysgrifau uehod, caniatewch i mi gyflwvno fy niolchgarwch gwresocaf iddo am ei lythyk a; ymddangosodd yn yr eiddoch am y 27ain cynfiaol. Mae yn wir fod E. J." wedi fy ngoleuo ar rai petbau cyaylltiedig Sg arhsliadau am dyst- yagrifau, ond eto nid wyf yn teimlo ei fod wedi fy ughyfarfod yn d'g ar yr hyn y cwynwn ya eietbyn, sef y gost a'r drafferth y bydd yn rhaid i ymgeiswyr mewn lleoodd anghysbell fyned iddo yn ol y rheolau presenol, oblegid dywed: Y mae fees y colog yr un ag oeddynt er s blynyddau, ac nid wyf yn gweled fod un gwahaniaeth arall," meddai, ond y draul y mae albeit un yn myned iddo i fyned i gyfarfod y bwrdd lleol; ac mewn ambell no o'r r{uki hyny codir swllt neu ddau ar bob ymgeisydd l at dalu am ystafell, Ic." Oni fydd yn rhaid myned i draul a thrafferth ? Er engbraipht, ) I meddylier am ymgeisydd yn byw yn nghanol I sir Drefaldwyn-sir nag gellir flfurno bwrdd lleol o'i mewn, ot,, o fewu nailldiroeda i'w therfyoau oherwydd prin der adnoddau; ac nad oes neb yn y s;r, byd y gwn i, wedi ei laddio yn ddigon uchil i'w arholi, arym; geisydd yno yo byw rbyw ugain milldir oddi ) wrth y tien, dyn yu ymddibynu am ei fyw- f oliaetk wrth ei ddiwrtoi gwaitb, a thyaid o ) blant ganddo, ac yn cael trafferth i gael dau ) pan i'r llinyu yn ngbyd, fel y dywtidir. Pa ] fodd v mae i hwnyna gael ei siholi heb ) fyned i draul a thrafferth fawr ? Rhaid iddo golli cynog aiwrnoa, taiu am ei giuuu gyu»r trêo am rhyw ddeugain nen driugain milldir, efallai, i gyfarfod bwrdd lleol, talu swllt nea ddau am. ystifell, &c., ac hefyd ofalu am ei gynhaliaeth, ifec. A ydyw hyn ddim yn gCat yehwanegol i Dywed E. j hefy i "Ond i ddau neu dri ymuno i Rdyll arholiad am y matriculation oen'r advanced ar yr nn adeg y gallent wneyd trefniadau i'r arholwyr gyfarfod yr ymgeis- wyr, ac M!y arbed tfcutian te)th?'_ A vdvm i ddeall wrth hyn y deo?t Mr D. Jeukina. Mas. BM., dyweiweh, a chwithaa, o Aberystwyth yn an swydd i Meifod neu i'r Trailwm rbyw ddiwrnod &'r 28ain o Mehefin hyd y 4ydd o Orphenaf nesaf i fy arholi i a dan nen dri o gyfeillion eraill heb ychwaneu at y goat ? Na, yr ydwyf yn bollol argyhoeddedig y tybiech eich bod yn gwneyd ffafr mawr & ni i ddyfocl er i ni dalu eich trenlian, a'ch cydnabod ya haeliqnus am eich llafur, yr hyn yn ddiau a fyddai yn llawer mwy costus na phe byddai i ni fyned i gyfarfod bwrdd lleol. -_£.- nM;UMn lietyd y mae y rneoi o anion y cweaiiyua" allan an wythnos o bob chwarter yn sicr o fod yn anghyfleusdra mawt i'r ymgeiswyr, oblegid gall ymgeisydd fod mewn cyfleusdra i gael ei arholi lawer gwaith mewn blwyddyn pe gellid arholi norhyw adeg, ac eto trealio ei oes heb gael cyfleusdra ar yr wythnos arholiadol, heb fyned i dranl a thrafferth" o fyned yn an pwrpas i gyfarfod arholi. Yr ydwyf fi wedi bod er's blyn- yddan yn disgwyl am gyfleusdra i gael fy arholi am un o raddau y coleg heb fyned i lawer o draul a thrafferth dan yr hen ddull," ond yr wyf yn ofni y gallaf ddi- wedda fy oes bellach yo hawdd, tra mae y rheolau mor ynfyd o gaethiwus, er i mi gael oes hir, cyn y caf gyfleusdra i sefyll arhol- iad. Nid ydyw yn ddim gwabaniaeth genyf pwy sydd i booodi arholwr, na faint fydd en nifer; ond fy nadl i yw fod y fan a'r adeg yn ortbrymns o angbyfleus. Gwir fod rhai wedi derbyn tystysgrifau nad ydynt wedi eu henill yn deg, a thrwyadl; ond, atolwg, onid yr arholwyr sydd i'w beio am hyn ac nid yr ymgeiswyr ? A phaham y cyfyngir ar yr ymgeiswyr, druain, ac en gorthrymir hwy am yr hyn oedd yn feius yn yr arholwyr ? Dylasid gosod rheolau caeth- ion o da yr arholwyr, a chymeryd yr hawl o arholi oddiarnynt os gellid pr)fi eu bod wedi bod yn rhy lac, a gadael y rhyddid blaenorol i'r ynigctiswyr. Pa-i y dywed E. J." nad ydyw yo teimto dim oddiwrtb yr hyn yr wyf yn cwyno yn ei gylch, sef y rheolan caethion," y nue yn hawdd i'r neb a ddar- lleno ei lytnyr gael rhesymau dros hyny, ob'egid y mae ton hwnw yn rhoddi ar ddeall i mi ei fod naill ai yn aelod o fwrdd lleol mewn cyfleusdra i gael ei arholi bob chwarter, yn un o'r rhai ag oedd a llaw yn ffarfiad y rheolaa, nea yn meddu ar bwrs hir, neu, o bosibl, bob an ohonynt; felly nis gall deimlo oddiwrthynt, Faint bynag y mae E. J." wedi ei gymeryd o ddyddordab yn nghyfundrefn y Sol-ffa, y mae yn an- hawdd i noh pwy bynag gymeryd mwy o ddyddordeb ynddi na mi. Am yr ugain mlynedd diweddaf yr wyf wedi dysgu can- .noedd i'w darllen i raddau mwy nea lai parffaitb, ac wedi bod yn selog a brwdfrydig yn dadleu ei dilysrwydd a'i rhagoriaethau yn ngwyneb llawer o'i gelynion; ac eto cauir y gradilau cysylltiedig & hi aUan oddi- wrthyf fi a'w diagyblion i raddau pall iawn. Ya sicr, y mae hyn wedi peri i mi deimlo i'r byw. Yo ol liaw, ni wnaf sylw o neb oni | bydd iddo roddi ei euw a'i gyfeiriad yn llawn wrth ei lythyrau, oblegid os bydd ar an gywilydd i roJdi ei enw wrth ei lytbyr md ydyw yn weith i neb wneyd sylw ohono. Yo gymaint a fy mod wedi agor y mater hwn yn yr eiddocb, syr, a'm bod wedi gwneyd hyny dan fy enw priodol, yr ydwyf yn hawlio yr un peth oddbr law pwb ereill, ac os nad all dyn gaaglu digon o nerth ac eofnara i roddi ei enw a'i gyfeiriad yn llawn with ei lytbyiau, cilied o'r mass i ereill gaet lie.—Yr eiddoch, Meifud. E. ROWLANDS,

Cafodd gweithdy piskles Mri Reveridge and Co., Glasgow, ei ddinystrio ddydd Mawrth gan din. Gwaredwyi tua chant o enethod gyda chryn ankawader; a cbafodd rhai ddiaugfeyddcyfyi'g.

I BANGOR. I Er mwyn ychwanegu at atdyniadan Y dref y mae Mr J. E. JoLea, masnacbydd offerynan cerdd, wedi trefnu i gael ceiddoffa o natur bar deilwng i ckwareu yma yn yst )d misoedd yr baf, Ni ckaniata y gyfr,uth i'r gorphoraeth roddi cynorthwy ariacol i Mr Joues yn yr autnridO hon, uud gallant, os y dewisant, roddi taw ar bob swiadorf grwydroi a ddich n yuiweled an tiyf, ac 11 ma'a debyg y rhoddaut yr awdurdod hwn II mewngrym. Y GWEITHYDD DWFR A Nwy.-Anffodus, rywfodd, y mae y Uorphoraeth wedi bod ar hyd y btynyddau yn nglyn ft.'r ddau WiiiV hyn ag sydd o dan eu gofal. Ar yr no pryd, nid yw adroddiad cyfrifydd y dref (Mr Smith Oweii) am y fiwyddyn ddiweddaf mor amddifad o obaith ag yr ofnid y gall- asai fod. Yr oedd derbyniadau y gwaith nwy yn ystod y flwyddyn yn 4520p, a'r treuliau yn 2962p, neu ychwaneg o 66p c elw i'w gymharu i'r hyn ydojdd y flwyddyn flaenorol. Gyda golwg ar y g*a'tn dwfr yr oedd y derbyniadau yn 2409p a'r troul an. yn 595p, gan adael elw o 1814p.-Dydd Itu bu y Milwriad Lnard, an o arolygwyr Bwrdd y Llywodraeth Leol, yma yn cynal ymchwiliad i gais a wnaed gan y Gorphor- aeth am awdurdod i fentbyca 4200p er Let- aethu y gwaith nwy mewn canlynwd i', galwad yckwanegjl mawr sydd am y nwy ar ol y gostyngiad diweddar yn ei brier. MEDDWDOD. —Dydd M Iwrth diweddaf rhoddodd Mr G. J. Robert- TrefartbeJ, ei bresenoldeb yn y llya ynadol am y waith gyntaf er pao wnaed ef yn yoad dros sir Gaernarfon. ac yn ffodus daeth yma pan yr oedd ruarcknad troseddau yo bynod isel. Ni wrandawyd ond pedwar achos o feddwdod. Dirwywyd William Ellis, Well street, i 17a 6c a'r coatau am feddwi ar ddau achlysnr, ac am weithred gyffelyb cafodd David P. Evans, Union strest, a Junes Davies, Panton street, eu dirwyo i 5s yr un a'r costau.

OAERGYBI. MARWOLAETH A CHLADOEDIOAETH MR LEWIS LEWIS.-Nos Sabbath cymerodd marwolaeth Mr Lewis Lewis, Locdonroad, le, ar ol cystudd o bywthegnos, yn 40 mlwydd oed. Yr oedd yr ymalawedig yn I,lerc yn ngwaaanaeth cwmni y rheilffurdd, a mawr beicbid ef gan yr oil o'i gydnabod. Yr oedd yn ddiacon gwdthar gyda'r I Methodistiaid Calfiaaidd yn London road. Cymerudd yr anviadd le yn Nghladdfa Maeshyfryd ddydd Iau. pryd y gweinyddwyd gan y Parch Owen Hughea, Paren W. R. Jones, a Mr W. S. Owen. CYFARFOD PREGETHU Nú8 Fawrth a dydd Mercher cyuhglkwyd cyfarfid pregethu blynyddoi Capel Hyfrydle, pryd y gwisan- aethwyd gan y Parchn Evan Philips, (Jasteil Newydd Enlyn Rhys Moi-gan, Llaaddewibrefi William Thomas, Pwllheli; a John Hughes, M.A., Lerpwl a chafwyd prsgethau tra grymas, a chMg'wyd yn ystod ¡ y cyfarfodydd, ac ar eu cyfer, 41p. I Y mae pK-yllgor o Gynghor Sirol Mor- ganwg weiii penderfynu argymhell i beidio I rhoddi ond trwydded ch%ve diwrnod i dafarnwyr a gawaant eu cosbi o'r blaen.

 8 f}rj   ). G; CO en A YCEIYT-IG O'lt RUES17MAU EIIAGOROL AM BA PAl Y MAE Goot)A C&DBURY VN CAEL Y FATII BOLOGRWYDD Gwarentir ei fod yn Cocoa pur. Y mae Idiud flasus, faethlon, ite yn 'Y' _tL. cocON Liaeth iieu DdNvfr Derwe d ig. bob tymhor o'r flwyddyn Nid 3'dYw ei les,)Irwydd yu cae l ei Y mae yn sym bylydd graddol i'r 00 Ilcibati dr-iv y 3,cliwanegia d Starcb cyfansoddiad, ac yn cynal y corph neii i-hag a lludded corpborol. y mae j"1I orlawD 0 elfenau at trurflo cDawd neu Yn yr boll gwrs peirianol [0 wa eutbu Y mae yn cynwys yr 011 0'1' arogl Cocoa Cadbury, y mae y peir peraidd ag sydd Ïanwaith wedi ei drefnu fel nad yn y Nwydd Naturiol beb fod oes eisieu i'r Haw ddynol gytrwrdd ynddo gyfarta-ylede 0 a'r nwydd 0 gwbl yn ystod y trasder.

,IHELYNT Y BACCARAT. I TYWYSOa CYMRU YN DYST. I O flaen yr Arglwydd Brif Farnwr a rheith. wyarbt.a?ddydd LIun, dechrenwyd cVDhawa am athrod a ddygid gan Syr William G",a," m 'R yn erbyn Mr a MIS Jy??iii Artbar Wi/aDD, Mr Arthur Stanley Wilson". Mr Barkeley Lentt y rbai a ddywedent ei fort wedi twyllo wrtb chwaren ,vroi>u yn M-di diweddaf :■-l J" nfihwnini TYWY80g (JYII. d Y" y", y l?ys, ae eisteddai r Y fame. A,md nffyoutt y (Hfrynyddi"o oecl yr h)« a ddywed-isaiit VQ ^ir H'*w!' ii Yr achwyoydd buin, mIl ¡; b1)MU 0 iawr, g a bob an (' b ???yr,t. A -rlvvd yr achos gan y m Twrna, r C.vfftedinol, Syr Edward Cla.ke, yr hwn a yrnddangosai a,- ran yr achwvnvdd, mown ariath a barh^odd Rm dros awr a baner. Yii g-lwyd ar ?Syr W? Cuoimiog i ?da.t iddo dwy;l.. G?iyny;??? pendant iddo 3 dwyil1 Qwir ldd nod. ?t?hiad, ya ?L? a. yr addlS bdMioch??ea car.i? byth mwyach- oud yr oedd wed. CM) pwy,?o Qrno i wn.yd bvnv gan Dywysog Cymru, Arglwydd Cwentrv a r MIl IVrJad Owen Williams, ac ni wyddli yn iawn beth oedd yn » neyd. Croeshdwyd ef gan Syr Charles Russell, yr nwn & ymddangi sai ar ran y ddfynvddioD nnd daliai i wadu iddo dwyilo. Dydd Mawrth Oieth y Tywyaog i'r bocs, a holwyd ef gin Syr E Clarke, acbroesholwyd ef g:,u Syr 0 Russell. Nid oedd ef wedi gweled Sye W' Gumming yn twyllo; clywed ere 11 y dweyd hyny ddarfn iddo. Tystiai y Milwr- iad Owen Wlliaws befyd na welodd yr achwynydd yn twyllo, ond yr oedd tystio!- aeth ei gyhuddwyr yo yrnddangos iddo at yn R.-vt i.wa. D,.tydd Merchei- agoic.u4 Syr C. ROSSFII yr ochr amddiffynol, a galwodd ar Mr Arthur Wilson, yr hwn a rocliiodd ddesgrifiad o'r twyll a arferwyd g3n yr aebwyaydd. Nid oedd yr amhen- aath itiaf yn ei feddwl ef nad oedd Syr William wedi twyllo. Cafwyd tystio!af:th gyffelyb gan Mr LF.vett. Ddydd Iau bu Mri Reiketey Levett, Lycett Green, a Mis Green yn y bocs, y. hii a dystient yu y modd cadarnaf fed Syr William wedi twyllo. Dydd GWADer croesholtfyd Mrs Lycett Green gan Syr E. Clirk. Y tyat n'saf oedd Mrs Arthur Wilson, yr hon a holwyd gau Syr C. Rasaeit. Dywedai yn be. d-.nt iddi weled Syr WilVam yn twyllo. Yria galwyd ar Arglwydd Coventry, ac wedi iddo gael ei holi a'i groesholi decbreuodd Syr Charles Russell ei anerchiad teifynol. Nid oedd wedi gorphen pan obiriwyd y llys byd ddydd LInD, pryd y tybir y daw yr achos i derfyniad. Daeth un ffaith led awgrymiadol i'r amlwg yn yatod y prawf. Dysedoddundt tyatiou mai gan Dywysog Cymru yr oedd yr offerynau angenrbeidiol i gadw eyfrif y ckwateu; pan gynygiwyd gan rywan eu bod i chwaren baccllra" nid oedd offerynaa cyfrif yn y ty, ond yr oedd gan y Tywysog I rai ymysg ei luggage, a'r chai hyny a ddefn- yddiwyd. A ddarlleno ystyried.

TY- COEDEN HE G YR HEY I- WILLIAM HAVARD. Oddeutu haner can' mlynedd yn ol. yr oedd hen bregetijwr poblogaidd yu y De- heudir o'r enw William Mavard. Arfeiai ymweled yn achlysurol a'r Gogltdd; ac ya ystod ei daith ddiweddaf prpgethjdd yn Moiiah, Caernarfon. Yr oedd yn march- ogaeth y pryd hwnw ar gafn caseg wineu olygus, a dygwyddodd ei fod yn dot yn ei lw, ar ei ddyfodiad i dy'r capel, wialen belyg, newydd ei thori ar ei ffordd i'r dref. iN id oedd dim yn hynod yu hyny, na dim yn hynod ychwaith yn ei bregeth i beri i neb gofio am dani. Yr hyn oedd ya tyna sylw plant y gynulleidfa ya ddiau ydoedd maint- ioli anferth ei gorph, ei gap melfed, a'i barabl hwntiiidd. Cllf gan ysgrifenydd y lliceilau hyn ei weled mewn capel arall ya yr un gymydogaeth yn dring:) i fyay rieiau y pwlpud, chyd t'r anhaw,der mwyaf ya ymwthio trwy y drws. Gorchfygodd yr Y-?-' Ed?r drwy roddi ei bwys ar ystlys- by at y fynedfa, a chodi ei hunan i': pwlpud. Dyrna'r math o bob! na thawai Owen Wil- liams, Waenfawr, a haeru eu bad wedi diflafiu o bwlpudau y Methodistiaid byth ar ol i Ditotaliaeth ddyfod i'r wlad. Boed a fo am hyny, yn yr adeg y cyfeir- iasom ato, gadawodd William Hivara yr vsbrigen 1¡ely! ar ei ol, ac ya betffaitb ddi- feddwl fe gymerwyd meddiant o honi gan fachgenyn ddigwyddodd droi i fnarth y capet yr hwn a'i gwthiodd i'r ddaear y tu cefn i'r addoldy. Canlyniad o hyny 111 iddi dyfn mewn amser yn bren mawr, a thewfrig ei ganghenau. Diau fod pawb a ymwelent A'r ty a'r fettri perthynal i'r capel wedi sylwi ar y goeden hon, ond yehydig oedd yn hyabys o'r ffaith mai II Helygen yr hen William Havard" ydoedd. Cwyoai rhai ei bod yn tywyHn un os nad ychwaneg o'r ffenestri, ae awgrymens y priodoldeb i'w thori i lawr: ond o barcn i goffadwriaeth yr hen bererin, caniatawyd iddi ledu ei gwraidd a'i chang- henan byd an o'r dyddiau diweddaf hyn- dyddiau y rbeilffyidd a'r camlesoedd, a dyddiau dygiad i mewn i'r addoldai offeryn- an cerdd, ac eatyniad cortynau ein pebyll. Birnai y frawdoliaeth yn Moriah yn briodol ddarpar lie i organ,-ac ystafell eang a chyt- leus at wasanaeth y plant. Er mwyn di- garegu y ffordd at hyny gosododd yr adeiladydd ei fwyell ar wreiddyn yr hen goeden hanesyddoi hon, torwyd hi i lawr heb unrhyw seremoni, Gresyn na fuasai yr awdurdodan wedi cenadu yr arlonydd medras (Mr Maurice Jones, R.A.),yrhira sydd yn aelod o bwyllgor y capel, i wneyd darlan o boni cyn ei bwrw yn aberth i gyn- ddaredd un o'r elfenan. Y mae genym waith ein Hiachawdwr el tunan yn esiampl i ni gymeryd benthyg pren i osod allan gyoydd y deyrnae nad yw o'r byd hwn." Egvssn ac eiddil ydoedd dechreuad eglwyø Moriah, ond hi a gynydd- odd yn bren mawr, fel erbyn hyn y mae amryw o eglwysi blodeuog a gweithgar wedi ymgangcenn o honi. Y neb a ddarfleno yatyned "Goeden Helyg yr hen W.Iliam Havard.' G.

STANLEY A CHYMRU. Ymddengys fod teimlad digofns yn bodoli o dan y wynebtuag at Stanley ynNghymru: ae, tibyn cymeryd pobpeth i ystyriaeth, nid yw hyny yo UB rhyfeddod. Nid yn nnie nid ydyw wedi cydnabod yn gynhea ae agored erioed yn gyhoeddas ei berthynas 8. r hen genedl, ond y mae wedi ymesguaodi hyd yma i beidio derbyn gwahoddiad i ym- weled Ag nnrhyw dref yn gyhoeddus. Ptta alwyd sylw yn y cynghor trefol, nos Fawrth, at ei ymwehad â Chaernarfon, ac i awgrym- iad gael ei wneyd y dylid gwneyd rhyw barotoadau er rhoddi derbyniad cyhoeddq iddo, dangoswyd yn union mai dyfod yno i duarhthw yr yrtoeod ar ran sefydliad o Golwyn Bay, ac nid mewn atebiad iuBrhiw wahoddiad oddi wrtb dref Caerearfon; a chynygiodd un cyughorwr nad oedd T cynghoi trefoil wneyd un sylw o'i ymweliad am ei fod yn gwadu ei genedlaetholdeb. T mee Stanley yn ymddwyn yn debyg iawn i lawer ereill a adwaeiiwn sydd wedi enill enwogrwydd ac yn niedrct byw o'r tu k-'Ialk i'r genedl Gymreig- ei hanwybyddu a inethm gweied dim ynddi yn werth i'w gydnabod asigadw; ond wedi i'r cyfryw ddylod ar ein gofyn am rywbeth-yu neillduol am eeod yn y Senedd-y maent yn troi y Cylmry nawyaf cenedlgarol at wyneb y ddaear; so oe Âqh y daw y person » adnabyddir fel Mr H. M, Stanley i ymgeisio am gynrychioli on o'r ihanba.than Cymreig bydd yo fwy o Gymro nag y mae hyd yn nod Morien yn ei osod Bilsn I-ldriewyn.

I DYDDOKOL I BLEIDLEIS- WYR. Yn ddiweddar mewn etholiad lleol yo Ulirgton, Llundam, caJcdd no Mr Elliot ei rchtygu gyoa pbump o blaidleisiau ac T ■vae yn ral v dyles'd anwybyddn yr etheliad herwydd er i'r bltidie sta gael ei chau am vvtb o'r glocb, i'r s » \vM0g a ofalai am y lie ddeibyn pleidleisi u 60 nau 70 o bars,man "rld yn yr ysUfeil 1,,0 gauwyd y drwa Mae yr achos i gael ei d afod 10 Llys Maiae y Frenhinea.