Y Genedl Gymreig

TY'R CYFFREDIN. DYDD LUJN.—Cymerodd y Llefarydd y gadiir am dii o'r glcch. j Hup chwart u yn y Fyddin. Mewn ?t'?!\d i MrC?bb. yr hwn a ?yn? am gyfr f u'r holl swy Idogi n a dliarddei- wrdc'ffyfdiaam hap'hwareu, dywedodd Mr tmL pa na fti??s i y lIatur o edrych drwy yr i\'h don hyn aai amser aramhen- Ddol yn ddim amgen m awagtr iff; &ehto ei fod yn gwthod, gofynoiri Mr Cobb a wrai efe gydsynio i jodd: adroduhd am nifer p^nodol o flynyddoebj. Atebodd AI' Ktan'iop'i fad hyny yc gyn- ygiad newydd, o ba un y dyltd cae! sylw pellacb, Gofynodd Mr Cobb fy, dai i'r Ys<tif-n- ydd Rbyfel ytuholi kr CV.Uvwydd yngnylch y prodol :11 o alw syl *r ntillduol swyddog- ion y fyid:n at y rúpoltll1 vne h. ft bap- chwareu; ac hefyd i rybuMio y sw /diiogion y telir sylw tnanwl i'r rheo'au o byn f- lkn. Mr Bellhop" a ddyw- dxld f,d y rbecliu at y pwnc hWll yn b.rtfaitb dd,alldig yn y fyddin, ac nad oedd tchon galw sylw atynt. Mr Cobb a adgotiodd y booeddwr an- rhydoddm f id achos newydd gael ei hys- bysn yn yr hwn yr oed swyddog uchel yu y fy dío yn anwybodus parthed y rheoliu. Mr Stan':ope :—"Nid yd*w y gerchyro- yoion crybwylltdig pwtnd hip-chwareu wedi. eu tori mewn unrhyw 'odd. RhyllhU yr Ysqolv>n Wfev> I Mewn fltebiad i Nfr Stira,arrp, Pri,let. cil Syr W. Hart Dyke foci \r urt< iim oedd yn br,dj;i yn yr ys-golion elf<u I yo Lloegr o bart!! eu rbydah:.d ,\itJ fwy DB): n yr Alban. Yr,,ecid g%vo:!i,irit i gif-I $,i IyDyg ar y Mii:ir A'ldysg, or da'P'U i'r d i >bart)i- iadau gael rhjddhai t i n 1 neu gyflawn yn LIi ei-r a Ohymru; a^ er eu codi i'r uu sefyll!a ag ydynt yn av r yn yr Albin. .11<wr Add!J" I Yu uniorgnw >1, cyisygi d ajr W. Hart Dyke a:! d,!aril idind y Mesur Addysg Elr.-d, Mr Piito: gan yr hwi> yr oedd gwelliant i'w ^ynjp i'r pe wyl bwn :—" Tra yn p)c,(lj,) Addp Rvdd YD aidd,r, rod y Ty o'r f.n aa fydd-ii yn darpa>u Uwyr t^di- ddytiiiunt o'r tidudac yn jr byil ysttolion ellenol cyhoeddus; ec hefyd, yn rboddi cheh"th le 1 y cyfryw yu Haw nifer 0 gyn- ryehiolwyr dewis'di^ gno y trethd>>lwyr." A dywu'jodcl m ii amc n y un-sur yu ddi- ddiuil ydoedd aHl eynydd byrddau Y8,01, er tu Voi yn v eyfTre'i'ii "jria T, Y caut yn well na i ytgoii)a en-.v;.d l (Oh, Oh, a clywch, clywcb). Etc. yr oedd eft; yn yoiatal rbag cycyg ei wtilliant, rbrg idd,, mi,ti un yni tdangos fei ym, sodwr ar yr ym- gais i hvrwyddo Addyfg Hydd. Mr Hurtley a olidiai w b>d yn sy-.thio i'w ran (f i pynyg ^well.ant ar yr ail o '.arll: n ad; ord vn ei fam ef, nid iodd y ruesur yn yn y wind, nae n sicrh'Tu oyfvtakdd yn mhresencldob yr ys^ol -rirn. J) wg gar.(Wo fo < y Llywod- T:.(llh wfcii dyf(d ág AddYKg Ilydd yn mlan er gwasanaetli plwd, yr hWlI, tf« a ofnii, !ydd ii yn was;n ietb gwac: i'r CeidwJQWVT. Cynyi ud foi y Ty yo barod i w« 11a y dre'n Drcn-no'. dtwv yr tion y teiir am yyg''l plant i rieni tloaion drwv gy^rvng byiduau gw:rolK-;idwait!; Os^ yn gwrthod derbyn rnesur oedd yn d:tr- pamfody wl-.d l culn am vsgot yr bill biaut, er y gallai en rbieni d,iu rhan o'r C..<SF»n, a t-irirw hyny d,!f"u baxii diangn- rh"id ar v wlvri bob -crkkaii addysg fwy lkyroRsvbl; ac hefyd yn p-ryglu parbad yr Yf-g li..D prw .d .t, yo wI! rai yr (.ddysgi'i y tnwyafrif o bl >ny wl? • yo brts"dot. Sicrboi Mr BartHy y Vyc'dii i'l uiesurarwain i sefydliad byrddau y^golson yo uyifcedinol, ac mai y c^nlv^i^d-iu naturiol fyddai rfcoddi yr yolioQ gwtddciedi^ o dan reolaeih gy nryctiinliadol. V r Ofcci y oia ci wad'. 1 yn digio o? cbyK-illion goreo. Yr t. oedd y Llywodrm tii yu cael ei tbeætio gan yr aehd rorhydeddtls drc8 Orl!ewin Bir- n\Ïn ¡;: "\111 Oh Ci«a-iberlaui), i fwyta or ffrwytb g^'ibardii.dic—(i-bwertbio)—llwgr- wpfirwvaeth gyrvideittjas'il; HoC, megys^ eon rhieni oynt if, i/blli i d.vweyd, myned o Eden (eynia,ad,ya" b f, cbwertLiu). Eliodd Mr Ysunt; y Rwelliaot; ac rir ol syb. ad(m fin Mr C"[¡fj;r,g Mr Hulse, Dywedodd Syr G-orgo Tieve!y- n ei fod yn amcdiffYIJ y mesur, nid yr trbyn Mr Blf'ley, oud yn e-byn yr aelnaau o'i blaid ef ei bill), y rfcai oeddyt yn tniddwl na fyddii i'r mernr svfydlu addysa ryoci, oc nad el,,ti yn,.iihel, l it ell 1 rhenluBtblgyhoedJus drcs yr ysgolion. Hydilai ir ruesur sefydlu ysg-iion yn yr ard.doedd n>»yat pwysig ar nnwaith, ac yna yu mhob man (clywcb). Nid (iedd yn gv.t-le. pibwiv. nail alhl addysg rydd ddeciirnn cyn puii p ca phaharn y byddsi yn diweddu ar ol |> d ir ar ddeg. Par etwid ar y trethdiilwr ) wneyd y fatb ftb.-rtb, pvbarn tu wne;d gwaitb iawa ar unw,iith (oyoiei-adwyaetb). Er Ulwyn nier- han oa wjrid aii-tn v cybwdd yn cfer, fe idyit»i fod gin yr hull cirifi^iion h;8 cryt yo rheolastii o khf nn ysj; mewn ardal (cYlDeradwvath).

TY'K OYFFREMN. ÐYDD .MAWUTH — Cywero-id y Lkuarydd I y g%laIra:x dri o'r gluch. ) I Miwn <.td¡;(1(! Jlr 1>~ :»dtiurst a Jir Len?, dywededd Yr Ys?r;feaydd C,}Ytrdol mai pr-th iloilol anmnsnrtil nr byo o bryd gwueutbur y Unw-weithtVydfi. by,! ises y ceid ar y ijifi i preson! 1 y a thy ty .ban i gyfai fod r dyled:;v:ydd,1 oewydct a acbosir gaa y cyfoewidtad a gyraer le yn y gyfraif^ O b.^rtbyuas i'r pthdoldeb n beuodi r fel yr awgrymwyd gan Mr Li-np, dvaiUDtti dd%vyn ar gof ,'r yr atebiad a ro«idv>yi- gaeddo u y 26iin o Chwefror. pui y rheddn'a nr daeall fod ganddo withwynebial cryf i fuLwysij'ju y cyfryw gwr*. Mr Mundeila ft ofyDodd a "edd y Llyw- odr,.elli yn arf:i>:tl.u csri- arclygiaeth y lIaw-wcithfeyrld yo ('IIII'D heb cl.'wanega at lai'or yr o g* tel. Mr a utthedd mai yr byn a arfaethia 'yn awr y.i i, avos byd m-s y gwelid a otad 3,1, preser.ol yn ddigon llurs g i g.fliVi'i y i^waitb, ai nad Oeddynt. N'.i gallan t weitd fod unrhyw briodoldi-b mewn t'utddi aroly^wyr gWIYw. aidj a benywaidd i urolyga yr un dusbartb, gan na by.i:ii bj >.y ri;d gw;i8tr;»ff ar atuser ac ariac. Ungwit^wyi tsbwl pwysig i gyflogiaci bn:oyvrgd a'' arolyt.es..u ydoedd, fod y riiilid a w'bg'd gmudyot yn eu hangbypiL cyji i i fvnaa i b ;,b lHruoau, &c.

MILuQVI CUMBERLAND. irlwlllodd v Pareli It. D. Rowland (Acthrop;i»), 0..wvna-f .n, a ni fnl Cymry ar yr nr. cyfisol, a thradd :d; dd dair o breg, tb i, Y, ye bin vn ddymani'l, 'I da«ti. eynull idlr.aedd da yo ngbyd. N s I.a bn yo darLthio af Salmau Edmund P. j." Gwcaeth y cyfan toot rago:,l ,eI yr y,ijm yQ iyde:a bydd idi,, d jlu ymweliad a ni .,to cyn hir. — Mm Duddon.

I LLANGEFNI. I Y FARCUXAU.—Mfhefitj -J5 Ceiroh -20. y peg. Pytatwf, n?*vydd Jerst>y,2} •; y pwya. Ym. e.yu lirvs, l.s y pwys. Wv»U, Id am Is H.vyaid. si« 0: i 2, (jc yr uu. Dofeduod, Re»-f, 7c i J>c y pwys. Mutton, 8c i HM y pwys. Cig i He y pwys. Ci» llo, 7c i 8c y pwys. Pore, (JJ i 7c y pwys, te%vi,,u, 31c y pwys- Perchyll, 1 12,; v

DYFFRYN NANTLLE. I GWAITH DWFP. LLASI.LYFNI.-Y Ulae I awdurdi.d le^tiyd ] CA,ru-ytoa wedi eu I hysbysugan F'.vl (hi y Llywodraetb Leol y bydd i uo ou b-r ly^vjr gynal ymcli,iii.cl yn fuag i ga's yr awdurd id ana gani«tid i fenthcya J600. at ^a io f,llan y gwaith dwir bwriadedig < blivyt L'atillvfm.

YSTORM 0 FELLT A THARANAU IN MON. Ycuwalodd yatoriu drom iawn o felit a tharantiU a '»hsci(ni o F"n brydnhawn Marcher, ac yn forou ddydrt Iau diweddaf, yn nghyda gwlaw trwai iawn. Bureu lau aeth mellten i oy o'r enw Pautyraethant, gar Rbosgocli, a tliaflodd y simddau i lawr, lladdodd tochyn a chi. i te wa i yatafeU wely yno lie yr oecid y wiaig a'r eneth, ond diangasant bwy yn ddianaf.

.——— ? < ?——— I OARDOTYJS OYFOETHOG.! Arferai cavdotyn o'r enw Antoine sefyll ar risiau Eglwys Sotut Sulpice, Paris, i ga'dota. Cymerwyd ef yu wael, ac effeithiodd y gwaeleid ar ei synwyriu. Yn ai wallgof- rwydd taflod4 ei hun i lawr i'r heol drwy ffensstr, a bu farw yn y fan. Canfyddwyd ei fod yn bsrcheuog oddeutu 4,500p, a chymerodd cymydog o'r enw Guillemin faddiant o'r arian, gan ddyweyd fod Antoine wedi eu haddaw iddo. Csfwyd allan, modd bynag, fod y cardotyu wedi gwo3yd ewyllys, yn gadael ei boll eiddo i gefnder a nai. Boddlonodd Guillemio i roddi iddynt 3,500p, ond dedfrydwyd ef i ddwy flynedd o garchar- iad am symeryd y gweddill.

I LLYTHYR 0 PARIS. [GAN MR ELLIS OWEN, CAERNAR- FON] BELYNT TUEPIN. E;'s amryw ddyddiau bsllach y mae yr achos eowog nchod wedi bod o flaen y barn- wyr ya an o lyaondd Paris. Ac aid yw yn un rhyfeddod ei tod wedi dyfod i gymain, o enwogrvrydd, canys gwydiia mai un Of pachodan mwyaf allai dyn ei gylll,iwni byll ydyw bradychu cyfrinacbau y Llywodraeth, pa rai o'n gwerthu ydynt yri gosad dioget web y wlad mewn enbydrwydd. Y M. Tarpiu hwn, ag y mae yr achos yn cymeryd ei enw oddiwrtQO, yayw ayioi«' ydd explosive adwaenir fel y mtglinite. Am y ddyfais boo talwyd 251,000 o ffrancs, yr hon oedd i fod ys eiddo i'r L'ywodraeth Ffrengig. Ond credai ef fod ei ddyfais yn werth llawer mwy iddo, a cheisiodd gan Lywodraeth yr Almaen ddyfod i delerau ag ef am y cyfryw ddyfais: ond gwrthododd yr Almaen, fel befyd y darfn i amryw Lywod- raethsu eraill. Y pryd hyn, heb rybuddio Gweinidog y Rhyfel, darfu i Turpin gano vmlaen ohebiaethau gyda dyn arall o'r enw Tripor;6, nynrycbiolydd cwmoí Armstrong, o Newcastle, gyda'r amcan ojgeiaio cael gtn y ewmDi hwnw brynu yr hawl i woeyd ac i wertha y melinite, Ond ffrwyth y prawfioa a roddwyd arao ydoedd dangos fod rbyw beth yn eisieu yn y ddyfais. Ac i r dyben o'i gwella darfu i Tripon6, yr hwn aydd gadben yn y fyddin Ffrengig, gael gan glere yn an o'r barracks ddangos iddo nifer o ysgrifeniadau dirge! yn dwya cyaylltiad i dyfeisiau eraill oeddynt yn perthya ir Llywodraeth. Llwyddodd Fassler, y elerc dan sylw, i ddangos y rhai hyn i Tripone; a deaai a hwynt bob nos Sadwrn gaa eu dychwelyd ar y Sat fal nad ambensi neb 01 gydswyddogion, Yr oedd etc ddyn arall, peirianydd, yn gyaylltiedig a'r achos, yr hwn a roddai ddarlaniaua moulds o ddyfeisiadan eraill yn meddiant y Llywodraetn. Y maa amryw lythyrau yn profi yr holl gybnddiadau hyn wedi eu cael yn nhai y cyhaddedigion. Yo y diwedd, yn Ngorphenaf, 18S8, goaododd Turpin o flaen cwmni At mstrong gynygion oeddynt yn dwyn y swm o 25,000p iddo ef yughydachommissionar yr hyn a werthid. Ond oherwydd camddeall- twriaeth rUlVng Tarpin a Tripoo6 gwrthod- wyd y cynvgiad, a darfa i Turpin, yn gweled ei obeithioa wedi eu chwalu ac yn cael ei wthio gan ddialedd adrodd yr holl helynt wrth y Gweinidog Rhyiel. Ynacyhoeddodd lyfr, "Pa fodd y g werth- wyd y melinite" yn yr hwn yr oedd Tripone yn cael ei dria braidd yn erwin, ac yr oedd haeriadau yn cael eu gwnevd yn erbyt amryw o wyr mawr y fyddin Ffrengig. Yn y llyfr hwn hefyd yr oedd amryw o ddar- luniau o ddyfeisiau a bertbyaent i'r Llyw- odraeth. Mewn gair, cariodd bethau yn thy bell yn ei lyfr, yr hwn oedd yn frad. ychiad ynddo ei hun. Fe welir fod yr achos yn nn lied ddyrys, ond dyna brif bwyntiauy cyhuddiadau. -11.:11 -a Dydd cyntaf y prawt yr oeaa y ueuauu yn qjrlawn; ond yn fuan iawn cliriwyd y dorf i gyd, canys penderfynwyd catio yr achos yn mlaen heb yr nn person i fod yn y llys ond y tystion. Ddydd Mercber traddodwyd y ddedfryd Tarpin a gondemniwyd i bum' mlynedd o garchariad, 2000 francs i dalu. Tripone i bum' mlynedd o garcbariad, 1000 francs i dalu. Fewriers i ddwy Synodd o garchariad, 500 francs i dala. A'r cwbl i golli en kawlian fel diaeswyr am ddeg nen bum' mlynedd. Nid yw y ddedfryd wedi synu neb. Oad y mae ypapyrau Ffrengig yn gofyn a ydyw cyfaddefiadau Tripon6 a chyhnddiadau Turpin o fawrion y fyddin wedi en diten I Dywedai y Matin y dymunai weled an o'r cofgolofuau ceuedlaethol wedi ei oleao, ac arwyddair y Garten wedi ei osod arno Horn floifc qui mai y pe«e." ("Drwg i'r hwn fedY, io ddrwg "). Ychwauegir bfi,d ?T.rp..? ei gd(.demn'd am iddo ddyweyd y gvir, ?,? Uawer gormod 0 dwrf; byoy yrfyw, .ddo I ddMgot y bradychwr Tr.pa? Y:1 ei \Vir oleani. Hefyd, siaredir yn ewr am gadiywyci.. FfreMig. G?o?rft! Ladvocat, yr hwn sydd yn gyfaiit mawr i'r Ttipoc? h?o. a r hwo a MddoddiddoM gyngboiydd cyf?ttbjol ei I ei hugian i'w amddiffyo. Dylai caaiywyaa, er mwyn cadw i fyny anrbydedd a prtstige ei swydd, fod yn glir oddi wrth unrhyw ambeuaeth. Masyr holl newyddiaduron yn gresynu ¡iros M. Tuipin, dyfeisydd gallnog peirianfc gw.sanMtb?r, yr bwn, pM yo teimlo ei fod YD cael ei dd.brisic ?0 61 ,lyW? 'fe ?,a-.cy?oddLi..y..????? ar hwn syaa weai caoi « UUV""J"- bsnyd a'r sawl oedd alluog ac yo foddlawo i fradyebu ei wlad.am iddo gyflawni trossdd trist.a hefyd, heb unrhyw amheuaeth. hynod o imprudent, sef cyhoeddi y ilyfr y cyf>;mwyd ato uchod, ond heb yr hwn drosedct y bnasai y bradychind wedi arcs yn nghidd, ni bnasai gwyliadwriaeth wedi ei gadw, ac ni buasai cyfraith a chyfiawnder wedi cael eu eario allaD. Ond, fel y dywelai ysgrifenydd alluag y dydd o'r blaen yn un o'r newyddiaduron: Os ydyw bradychwyr yn galla gwerthu dirgelijn llywodraeth i wledydd ereill, sis gallant byth wertbu cryfder moesol y milwyr. Dyna bath nad ydyw yn cael ei law-weithio yn unmnn dyna ddyfais nad oes neb wedi eymeryd y patent, a gal I holl Armstrong y byd, yo nghyd?'r holl Kruppa, geisio copfo hwnyna, os dymunant yu eu gweithfeydd."

GWENWYNO CWN YN MON. Dygodd John Owen Abel, Stockport Honse, Caergybi, yn Llys M&n-ddyledioa Porthaetbwy, ddydd Mawrth, gynghaws i hawlio iawn o 5p oddiar William Squires, prif geidwad helwriaeth Arglwydd Stanley, am wenwyniad gist perthynol i'r erlyuydd. Ymddangosai Mr Thornton Jones dros yr erlvnydd a Mr J. Lloyd Griffith dros y diffynydd. Ymddengys fod yr erlynydd oddeutu dwy flynedd yn ol yn medda ar filgi a gist o'r un rhywogaeth, ac apehodd Arglwydd Stanley ato fwy nag unwaith i wneyd i ffwrdd & hwy. Atebodd yr erlyn- ydd na wnai hyny cyhyd ag y byddai ganddo foddion i dalu y trwyddedau. Yn mis Chwefror, 1889, cafodd y own wenwyn gerllaw ty yr erlynydd a bu un obonynt farw mewn canlyniad.—Cafwyd tystiolaeth gan Turner a Cash, dan o is-geidwaid helwriaeth a fuont gynt yn ngwasanaeth Arglwydd Stanley, mai hwy a roddasant y gweiwyn yn ffordd y eft a yn ol cyfarwyddyd Squires. Gwadwyd hyn yn y modi npwyaf pendaDt (I gan y diftynydd, -Gohiriwyd yr acbos.

I AMLWCH. MAKWOLABTH MR RICHARD ROBERTS, FOURCROSSES.—Mehefia 22,iin, yn ei bres- wylfod, Cae ClVta, Rhosybol, yn 56 mlwydd oed, bu farw y gwr da a rhinweddol uchod, gan adael ar ei ol weddw, un mab, a ddwy ferch. Claddwyd ef Mehefin 2 jain, yn mynwent newydd Eglwys Rbosybol, gan y dyrfa fwyaf lluosog a welwyd yn yr ardal yma. Wrth yr enw Richard Roberts, y Four, yr adpabyddid ef oteu, am mai yno y treuliodd y rhan fwyaf o'i oes. Fel hwsmon i denlu y Four yr hynododd ei hun; gwas- anaethodd i bedwar llin o deulti y Palmers. Yr oedd yn dra galluog yn y gplfyddyd o amaethwr, ac yn dra medrus yn mhob 1 cangen o waith. Cydvmdeimla yr ardal a'r cylcboedd yn gyffredinql â'r teulu yn eu profedigaeth \&m.SyfaiV.

CYMDEITHAS AMAETH- YUDOL MON. N.:s W doer oynb-iliwyd cyfarfod o bwyligor lleol Cie^ybi o'r gymdeithas ucboci yn Heol y V, rebnad, Ca^rgybi, o dan lywyddiieth Mr T P. Elliot, Gwasanaetha i irr E. G. Robertc, cyfreithiwr, fel ysgrifen- j ydd lleol, a yr oedd Mr James E. Hughes, [ ysgrifeoydd eyffr,di,iol y gymdeithas, yn I bresenol. Oil wyd y bydd y tinysgifiadau I at wobrwyon aroenig rnoaaeaig gybi yn eg os i 50p, pa rai a gynygir ya yr arddaogoaf-t sydd i'w chynal yn Nghaer- gybi, ddydd Meroher, Awst 12fed.-Hys- byswyd fod Mr T. P. Elliott wedi cydsynio i fod yo llywydd y gymdeithas.—Gyda gclwjt ar wobrwyon aibonig, teimlai y pwyllgor fod yn bwysig cael gwobrau da am neidio, gan mai hyn fydd y prif at-dyciad yn gyffredin, a phendeifynwyd eynygi gwobrau o 15p yn gyntaf, a 5p yn ail, pa rai a fydd yn agored i bawb.—Gwobrau eraill cyfyngedig i Giergybi, ag y cyaerir dyddordeb mawr yoddynt ya ddiamheu yw y rhai o lp, a deg swlir, a gynygir am y ttir coeden ffenestr goreu, cyfyngedig i rai ag y mae gwerth tretbol eu tai beb fod dr.is 8p. Penderfynwyd mai swllt fydd yr entrance .fee yn y gystidlauaath hon, ae y bydd y awm yn rhoddi hawl i'r dangosydd i fyoed i'r maes D rhad.

LLYS MAN-D D YLEDION | CAERNARFON. Dydd Marcher, gfrbrnn y Barnwr Syr Horatio Lloyd, dygodd Samuel Jones, Ty- gwyn, NIWbw ch. gyoghaws yn erbyn Cad- ben Robe tWiiHams, Queen of the Isles, i I hawlio 2p 49 8c fel cyllog. Nid oedd y diffynydd yu bresenol yn y llys hwn na'r diweddaf, n'r hwn yr oedd yr achos wedi ei ohirio. Dyfaruwyd o blaid yr erlynydd, dros yr hwn yr ymodangosai Mr J. T, Roberts. Mr Lloyd Carter a ymddaogosai ar ran y diffynydd.—Gwrandawyd achns morwrol arrtll ag oedd wedi ei ohirio. YA hwn hawliai David Wdiiinis, broker,Porth- dinorwig, gomisiwn oddiar Robert Haghes, South Pciu'ralft, Caarnarfon, ar wertbiaat yr ysgwoer Geneva. Dywedodd y diffyn- ydd mai gyda dyn ara!l y cytunodd gyda golwg ar werthiant y II ing, ac fod hwnw wedi ei dalu ganddo. Mr Richard Roberts a ymddaogosai dros yr erlynydd, a Mr Carter droa y diffynydd, yn ffafr yr hwn y dyfarnwgd heb ddim costau. Hawliai Griffith Roberta, Chspel street, Caernarfon, 6p oddiar Richard Jones, Gwrthrian, Aber daron, fel iawn am niweidiau a dderbyoiodd merlen o'i eiddo, yr hon oedd wedi roddi yn fenthyg i'r diffynydd i fyoed oddiamgylch y wlad eydag ystiilwyn. Tystiodd Mr Rnmsey Williams, meddyg ani:eiliaid, fod y ferlen yn llai ei gwerth o tua 5p 58 wedi bod yn ngwasauaeth y diffynydd. Ar y llaw arall, baerai y diffynydd fod yr anifail mewn gwell cyflwr pan y dychwelwyd ef i'r erly.ydd na phan y cafodd ef ei fenthyg. Dyfarnwyd o bla'd yr erlynydd am y swm a nodwyd gan Mr Rumsey Williams.

LLYS MANDDYLEDION I PORTHAETHWY. Dydd M'wrth, gerbron y Barnwr Uoijatio LloJd, hawliai Dr O. T. Williams, Caergybi, y swm o 3p 15s oddiar Edward Laagtry, boneddwr o foddi-jn anoibvnol yn trigianno yo yr un dref, am wasanaeth meddygol. Y mddengys i gofrestrydd y llys yn y boren orahymyn i'r (Iltfynydd-yr hwn sydd yn wr i Mrs Lan^try, y chwareuyddesenwog—dalu y ddyled yn ol 30s y mis, ond apeliodd Mr T. R. Evans fod iddo dalu yr oil ar unwaitb, gan ei fod yn byw mewo sefyllfa uchelac yn meddu digon o arian. Gwrthododd ei An- rhyded gyfnewid dyfarniad y cofrestrydd, Mr E. G. Roherts ? ymddangosodd dros y diffynydi.-Y Derhynydd Swyd iogol mewn "II SHOPYDDA MEWN (IADEIRILU SEDAN CAN* MLYNEDD YN OL. Y VPRREIWNHTTlWNLFb S CHARLOTTE YN YMWELED A MASNACHDY PEARS I BRYNU SEBON AT BRYDFERTHU EI PRRYD. (COrl ODDI WRTH HEN DDARLUH O'B CYFMOD HWlTff.) L 11t1..tdaliadia, sn rbiowedd ei awyddfalym- ddtrMdolwretddoJ.tbn Owen, 910 fMateB" ydd, a hawliai ddoaren perthynol i EmMf Williams, gweddw Taomaa W'tiiafa, Brys b?Iem, Daofaif P.G. Cafodd y cyngh.- ?'°?? ? y dpchr?d gan John Owen, yn erbn Tho:aM Wduams, i'r hwa yr oedd wedl gwerthu flo, ond bu Williams farw aeth yr erlynydd yn fetl dwr. 0 ganlyn- iad iygid y cyogBW8 YU awr gan D-srbyn- ydd Swyddug >1, dros yr hwn yr ym Idaogosfti Mr W. R iwlaud. YINDDATJ>josa* JLri j-iiorn.ou ,JIJ""8 dros y ddiff, ,iydd,-s. o blaid yr bon y dyfi,n,,yd -Fe 'ian-iveinyddes y dtweddar Owen Ower-s, P.!Utraeth. hawliai Cathorina ONen, y swm o :Op as oddiar David Jo"ee, Hfod y Amlwch, fel ariaa a roddwyd yn fenthyg iddo. Ary llaw arall yr oedd gin y diffynydd wrth-hawl c 15p am gadwraeth gwartheg, Dyfarnwyd fa tIdr yr erlynes ar yr hiwl a'r wzth-hpwl Mr David Owen a yjiddangoaai dius Mtz Owen, a Mr Thornton J„at8 dros y di- ffynydd.

CABKUYB1. UYPAEFOD AMRYNVIAETHOL.-Ni)s Fawrth cynhaliodd We^ey .id Bethel gyfarfod amrysviaetbol, y Parcli Phillip Williams ya y gadair, a'r Parch E. JJavies, Aberffcaw, yn arwain. Cyfeiliwyd gan Miss Owen, Bryn a Miss M. J. E. Owen, Newry-street, a beirniadwyd y sanu gan y Parch 0. Gaian- ydd Williams. Cymerwyd rhan gan Mrs Flitter Williams, Miss Williams, Miss Anne Jones, Mr Singleton, a Mr E. J. Jones, a gwasanaethai Mr R chard E. Pritchard, cyfreithiwr fel ysgrifenydd. Ehi yr elw at gronfa yr harmonium. T. Ri bi DDILLAD. Dydd Mawrth o fljen Mr Thomas Owen, R.N, a Mr T. Forcer Evans, cyhuddid John Mason, Gwyddel o dori ei ddillad yn Nhlotty y Valley y noswaith lfaenorol. Rhoddwyd tystiolaeth gan Mr H. Jones, msistr y tlotty, i'r diffynydd gael ei gymeryd i fewn nos Lun fel crwydryn, a chan ei fod yn ym- ddangos fel gweitniwr gonest, caniatawyd ei ddillad ei han iddo, ond erbyn borea Mawrth yr oedd wedi eu tori oil oddigerth ei grys.—Traddodwyd ef i garchsr am 14; | niwrnod gyda Hafur caled. LLYS YR YJTADOV.— Dydd Mercher, o flaen y Cadfridog Hughes, Col. Marshall, Mri Tuomas Owen, R.N., F. Forcer Evans, a J. M. Piit:hard, Peter Evans, Caetyfychan, Caergybi, a gyhuddwyd o ddarnguddio (embezzle) 33p 10s le o arian perthynol i'w feistr, Col. H. R. Hughes, W.H., Ystrad Fam, D nbych. Erlynid gan Mr E. G, Roberts. Wedt gwrando ar amryw dystioliethan taflodd yr ynadon yr acbos allan gan nad oeddynt yn eu hys- tyiied yn ddigonol.— Erlynid bachgen o'r enw J. Thomas, Blue Bull, gan y Rhingyll Tojhill, am gamdrin merlyn, eiddo Mr David Morgan, cigydd, Dirwywyd y diff- yuydd i 10s ya cynwys y enstau.—Detective Inspector Pearson a gyhuddai Thomas Owen, un o gartrefiu Caeruarton, diweddar o L'infair, o deithio o L infar i Ty Croes heb docyn nos Lun, Mai 19 g. Dirwywyd y diffynydd i 2p yn cynwys y costau, nen 6s o garchariad.—William Moriis, Hpread Eigle, un mud a byddar, o gybuddido ymosod ar EIz ibeth HUMUSS, 3, Old Cross- street. Dirwywyd y diffynydd i 2p, neu fis o garchariad gyda llafur caled —John Hughas, masnachydd mewn dail, B idedern, a gynuddid gin yr heddgeidwad Owen Jones o feddwdod. Dirwywyd y diffynydd i 5s yu cynwysy costau-—J ohn Davies, 21, Baptist street, a gyhuddid o fod yo feddw ac afreolus, a dirwywvu ef i 58 a'r costaa.

BETHESDA. GORYMDAITH A (JHYFARFOD KIRWKSTOI. MAWREODOO.—Prydnawn Sad wru diweddaf, yw.ynullodd HU¡HVS !l1!\Wf 0 ddirwestwyr y gymydogioth i groesffordd Peaybryn, er cychwyu yn orymdaith drefuus i lawr i Coetmor Yard, lie yr oedd cyfarfod i'w gynal. Yr oedd y trelniadiu wedi eu tynn allan On hargraffu yn ddastlns. Blaenorid yr orymdaitb gyda baner hardd yu cael ei chludo gan chwech o ddyrdoo crynon, yna y gweinidogioti, yna y swyddogion eglwysig, yn dilyn yr oedd plant y G .'beithtuoedd, a Chymdeitbaa Temlwyr Da Brynteg, Byddin yr Ischawdwriaeth, a'r lluaws yu ohf. Yr oedd yr olwg yn hardd mewn gwirionedd. Wrth gychwyn canwyd Gwyr Harlech" af eiriau pwrpasol. Yna awd yn rolaen dan ganu drwy y Pant,ac ar hyd High street nea cyraedd man y cyfarfod, yu yr hwn le yr oedd esgynlavvr wedi ei godi i'r siaradwyr. Cymerwyd y gadair gaa y PMch D. Adams, B.A., a deobreuwyd y cyfarfod trwy ddar- lien a gweddio gan y Parch R. Morgan, Siloam. Yna cafwyci aaei ebiad tanbaid gan y llywydd. Galwyd ar yr Heosdur Moses Evang, Gerlan, i gynyg y penderfyniad canlynol"Fod y oytarFod hwn o ddir- westwyr Bethesda ya Hawenhaa wrth ganfod llwyaaiant menr Dawisiad Lleol Mr B iweu Rowlunds, A S,, pa un sydd wedi pasio ei oil ddarlleusad, "c a fuasai yn ddeddf onibai rhedegfeydd Cfffylau y Derby, ac yn ymrwymo i wneyd ein gotcu er aadd- fedu v farn gyhoeddus er ei gael yn gyf- raith." Eiliwyd gan y Cygborwr W. J. Parry, a pbasiwyd ef yn unfrydol. Oher- wydd cael ea, siomi gall rai siaradwyr, air hin yn acffafriol bu taid tori y cyfarfod i fyny, er ei fod yo llwyddiant amlwg. GALWAD I WEINIDOG —Gwelwn fod y brawd ieuanc goDeithiol Mr D. J. Williams, o Athrofa Aberhonddu (Heabarc.Bethesda), wedi cael galwad i fognilio eglwys Saron, Tredegar. Cymerodd y cyfarfod ordeinio le ddyddian Sui a LIun diweddaf, pryd y cymerwyd rhan vn y cyfarfod gan Proffeswr D. Rowlands, B.A., Aberhonddu, Parchn R. Rowlands, Tcedys; J. Fouik; s, Aberafon; T. Rees, Sirhowy; W. Jones, Etim, Tre- degar; T. J. Hushes. Ma^sycymmer; O. Jones, Mountain Abb; W. Griffith, Cendl; W. Charles, B.A., Rhymni, ac amryw eraill o weimdo^ un y sir. Deillwn fod Mr Robert Roberts, Water street, B sthesda, yn cynrychioli eglwy3 S ilem, sef ei fam eglwys. Ymddengys fod Mr Williams wedi cael amryw alwadau i Jeledd eraill, ond Tredegar a etholodd. Eiddunwn iddo ef, yr eglwys a'r gynulleidfa, bob llwyddiant a "S' bob .I wyddiant a ba pusrwydd. -Gchebydd,

LLANBRYNMAIR. n- ULADUEDIBAETU fdR JOHN IVOliKliiti, ew,T,IDERWE,i, LLANERFYL.- Fe! yr hysbys- wyd yn y Genedl yr wytho. s ddiweddaf, ba farw John Roberts, ar y 19eg cyflsol, yn 88 mlwydd oed. Cymerodd ei gladdedigaeth le y dydd Matcher canlynol, yn ngbladdfa yr Hen Gapel, pryd y daeth tyrfa fawr dros y mynydd i dalu y gymwynas olaf i'r hen frawd. Gweinyddwvd ar yr achlysor gan y Paichn D. Stanley Davies R. O. EMDlft Samraah; J. Hugbes, Dinas a G. P. Thomas, Abp,rhosa.'j. CLADDEDIGAETU MRS ANNE FRANCIS, LLWYXAERK—Bu farw y chwaer hon ya L'awrcoed, tra yn arM gyda'i merch, a chymerodd ei chladdedigaeth le ddydd Isti diweddaf, yn nghladdfa yr Hen Gapel. Gweddw y diweddar Mr J. Francis, 0 Lwynaere, ydoedd. Lyoddefodd gystudd caled, er's tlla blwyddyn yn ol, a ehafodd ymosediad o'r anwydwst tua tair wythnos yn ol, a dychwelodd ei hen aSechyd, tbrodd yn angeuol iddi. Gweinyddwyd wrth y ty ac yn y capal gan y Parch D. Stanley Dm-s, ac yn y gladdfa gan y Parch G. B. Tnomas, Aberhosan. Yr oedd Mis Francis yn 72 mlwydd oed. CLADDEDIGAETH MRS MARY WILLIAMS, BONT.-Gweridw y diweddar Mr William Williams (Gwilym Cyfeilio^), ydoedd, a raam y Parch J. Williams, B.A., Dolgellaa. Chddwyd hi ddydd Liun, yr 22aia, yn mynwent y plwyf, dan y Ddeddf Newydd, y 1 Parcbn James Jones, R. Jones, D^rowen, a J.F. R'jbertsGemmes.yn gweinvridu. Y mae yn deilwng o Bylw mai dyma y gladdedigaeth gyntaf o dan y Ddeddf Newydd yn mhlwyf .Yiunoillduol Llaubrynmair

[ RHYDYCHAIiV. I Yn mysg yr ymgsiswyr llwyddiannns yn yr arholiad a ehvic moderations, Bef yr arhol- iad canolraddol am y gradd o B.A., da genym weled enwau yr efrydwyr Cymreig canlynol: Thomas J. Hocsm, C <!eg yr Iesu Thomas J. Lewis, eto Clarke Williams, eto; John Tudno Williams, Non-collegiate; Edward O. Jones, eto a David Ambrose Jones. Ooleg Corph Crist. Aeth yr oil o'r efrydwyr Uchod trwy yr arhol'ad o fewa yr amser byraf a ganiatair gan reolan y brifysgoL