Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
19 erthygl ar y dudalen hon
CAXDDEABLIYR ACHAU. \
CAXDDEABLIYR ACHAU. Sn-Wrth ddarilen yn bytqtdydd Medi 1 ,yd fi & syndod nid bychan with ddar I lien y difyniad hwn: Y gwit yw da ddy- eedii wrthym mai rhiem personol Moses ac Amon oedd Amram a Jocbebed. Noiir yo um1- Yn gwr o !Y-Lefi a aeth ae a briododd terelli Leu (Exodus ii. 1), 4,gryM. lr. wrth gwrs, fod rhai Q'r Uinach 1I.b en benwi, a hyny er cysoni nifer blyn- yddoedd aroaad y genedl ya yr Aipht, set 430. Y oweatiwn ydyw, pa bryd yr oedd y eyfood hwn yn dechren? Ceir yr ymad foddxon canlynol yn Qalatiaid iii. n--< A hyn yr Wyt yn ei ddywedyd, am yr amod a gftdatttaawyd o'r blaen gan Dduw yn § rist, nild yw y ddeddf oedd bed war cant deg if bagain o flynyddoedd wedi, yn ei ddirymn, i woeuthur yr addewid yn ofer>" Ond a thatiiatan y, eaboniad llac yna ar Exoina ii. 1, beth wneir íI vi. 20: Ac Amram a gymerodd Jochebed ei f d b chww ei dad, vn wraig iddo, a hi a ymddug iddo Aaron a Moses." Yn sicr, gwydda' Moseg enwaa ei dad a'i fam. Ytnddeoe,ya i mi 1 gellid eabonio pob gwirioneido'r Beibi ond cymeryd digon o ryddid i newid yr ,aduodan. A dyweyd y Heiaf, creu mynydd- oedd 10 e bryniau o anhawsderan ydyw 18boluadaetb o'r natur yma. Bausi cael llythyr yn y Oenedl gan ryw obebydd sydd wedi tain ti yn o sylw i anhawsderau y 430 inlynedd srosiad y Renedl yn yr Aipht yn dra dyddorol. Credaf tod gwell esboniad i'w gatl nag a gnir yn y J>ysg*dydd. ° D ANWYBODUS.
LLYSOEDD COFRESTRIADOL BWRDEISDRKFI…
LLYSOEDD COFRESTRIADOL BWRDEISDRKFI AHFON. MR GOLYGYDD,-Y mae brwydr ethol iady bwrdeisdrefi hyn wedi ei bymladd yo y llys colrestriidol yr wythnos bun; a mawr yw ein pryder i wybod y ffordd yma pa un ai Mr Lloyd George ai Syr John Puleston a orin. Gtwelaf oddiwrth bapyrau Toriiidd foci fr olaf wedi ei ddychwelyd (yn mlaen llaw) gyda mWYbfrif mawr; ond ¡ryr pob darllenydd ystyriol eu bod hwy yn Imarfer a gormodiaeth. :Clywais fod y thyddfrydwyr wedi enill yn ddiam- fceuol yo llysoedd Caernarfon, Pwllheli, Ciiecietb, a Nelyo. Oad beth am Fangor I Ai gwir fod yno Jlunder anfaddeool wedi bi wneyd gydag endorai ) yr obtfeotioiul Pa saw] gwaith ydym i gwyoo ,fel hyn yn herwydd tto carbwJ y Rbydd- frydwyr-tro y gallesid yu hawdd ei ysgoi ? .A8 ya yr adeg yma yn etiwedig, gan fod aiccwydd fod yr ethnliad nesaf i gymeryd 11* yo yr haf neu yr hydref dilynol, dylasai fod y path yn anuah»sibl; ac os collir ein hasiod am yr sinryfusedd hvu, bydd yr an- ffawd yn an cenedlaettol, ac ya warth oesol i ni fel gwlad; ac os collir yr ethoJiad oblegid y gulled hon, gwae y neb fa mor fwoglerus y tro hwn yn fcnad yr an amser. Mae arnaf chwant awgrymn ffordd dra rhagorach. i ddwyn y gwaitb cofrestriadol yn mlaen yn Mangor fel na ddigwydd yr un peth eto. Ond yr wyf yn gweled na wellha hyny y drwg a wnaed; a bod ein tynged i raddan, beth b ag, wedi ei selio gyda'r hyn a wnaed. Yr wyf yn diflasn ar y gwaith; ac yn an- obeithio gweled diwygiad yn y gwersyll Bhyddfrydol ar drefniadan o'r math yma. Hyd nes y gwelaf eglnrhad ar yr hyn y cwynir o'i herwydd, gan rai o awdurdodau y blaid, ymittatiaf rhag dyweyd nac ysgrifenu whwaneg.—Yr eiddoch, &c., Medi 18, 1891. RADICAL. I
LLYWODRAETHIAD YR EISTEDD-…
LLYWODRAETHIAD YR EISTEDD- I FOD. Mewn ystyr, brodyr o un brn ydym, Ar y cyntaf, ya Addaf, no oeddym." DKWI WYN. SYE,—Nid ydyw yr hyn a ddywed Cymro Bach," pa sat bynag y bu yn y c) nuiliad hwnw yn Abeihonddn, ond ebychiad tranoeth wedi dygwydi. Mae y rherilau wedi en cyfnewid yndrylwyr yn Mangor y llynedd. Nid ydyw yr hyn a yagrifenais i Columbia ond adroddiad syml o'r cam-adroddiad a'r cam-liwiadaddygwyd oddi amgylch gan rywun celfydd yn tlunio chwedlau i'r cyfeillion yn Mhontypndd o birth i't cynllun a gymerodd yr Abertaw- iaid i fyned i'r maen i'r wal. Pa fodd bynag, nid ydyw deg swllt a chwe cheiniog yn gymhwysder i gyfansoddi aelod o hyn allan. Rhaid i bob ymgeisydd am aelodaeth gael ei gyoyg gan aulod, ei gefnogi an aelod, &'i tbol gan y pwyllgor gweithiol. Ni eill an bleidleisio ar y pwnc o ddowisiad y dref i gynalyr Eisteddfod Genedlaetbol, a fyddo vn aelod er's llai na thri mis. Dyna ym- resymiad y Cymro Bach wedi syitbio i'r lIawr. Bellach at y pwnc—y beirdd. Myn yr Eryr y gallai y beirdd wneyd y gwaith a woeir gan Gymdeithas yr Eisteddfod Geuedl- aethol yn llawn cystal. Mae holl ymddyg- iadan a gweithredoedd y beirdd yn y pre- senol yn milwrio yn erbyn hyny, yn ogyatal a holl ffeithian y gorphenol. Dywed ef y gallai y beirdd ddwyn allan gyfrol o flwyddyn i flwyddyn, yn cynwYB haaes a chyfansodd- iadaa bnddagol yr Eisteddfod, yn llawn cyBt&l a'r gymdeitbas-aid Cymdeitham Llnndain fel y m?? rhai ei Myeen?i. Mae ei swyddogion, rhai o Drawsfynydd, a thai o bob man. Ni fyddai un anhawsder, pe byddai byny o ryw bwys, cael cyfarfort yn fynych yn rhyw dref yn Nghymru; ond o'm rhan fy hun llawn cystal genyf adael ei chyfarfodydd fel y maent. Pe dygid ei chyfarfodydd yn amlach nag nnwaith bob blwyddyn, a hyny yn adeg dyddian yr wyl genedlaethol, pwy o honom allai hebgor arian ac amser i'w mynychu 1 I mi y maa Llnndain yntllawn rhatach a mwy cyfleus nag Abertawe; ac felly y maa y briiddinas i bobl Abertawe a'r cyffioiaa pe dygid rhai o gyfarfodydd y gymdeitbas I cn tret enwi yna. Ni ellir boddh&tl pawb-y blaid a'r gymdeithas hono sydd yn llwyddo yn orea ydyw yr 00 sydd yn gwneyd ei dyledswydd, ac yn ymdrechu adeilada, cyfaoa, a diwyllio eu eyd, ddynion yn mhob peth. Cofijd y cyfeillion sydd yn ymystwyrian am y dyn hwnw gyda'i fat, a beth a ddaeth o hono wrth wneyd ymdrech i foddhan pawb. Methiant cywilyddns a fn pob cyhoedd- iad misol a chwatterol a gychwynwyd erioed gan y beirdd a'r Ilenorion. Dyna Talietin, a ddygwyd allan o Rhathyn, bn farw draan cyn yn agos fagn danedd; yr Euteddfod, y Lienor, ac amryw ereill yr un modd. Dyna y Brythoii, gan Alltnd Eifion, a Golud yr Oes o'r dref yna, trengu a ddarfa y ddau. Son am roddi llywodraethiad yr Eistedd- fod yn ol i'r beirdd, wir! Ni *yr un o bonynt ddim byd am lywodraeth a tbrefn, ac fe fyddai yn drngaredd fawr, fe ysgafnhai feicbiau y bobl dlodion, druain, pad y cesglid yr holl awdlan yn un pentwr mawr a'n Uosgi yn Uadw. Cai llawer dynyn tlawd, draan, sydd yn cael ei flino gan lyfrwerth- wyr as ereill eisien iddo en prynn, ei wynt ato a llonydd, yr hyn y mae yn dyhea ac yn hiraethn am dano. Ped y cai y beirdd an rhyddid, fawr a bach, a'r awenau i'w dwylaw, byddai genym Eisteddfod ddwy neu dair yn mhob tref fel pregeth, nea gyfarfod gweddi bob wytbnos—hwyrach, fwy nag nnwaith. Maent wedi tafia Barddas a Cheridwen i'r wandd a'r ystlumod er's talm, bellach. Ni wiw son am nn dydd a blwyddyn mwy, yr hyn bob amaer sydd wedi bod yo nyddiau yr hen feirdd, y oyfnod byraf oyd-rhwng cyhoeddiad a chynhaliad Eisteddfod. ?r oedd hyn yn angenrheidiol am y credid. nad lanai y beirdd gael amser i gyfansoddi nac englyn na cywydd, awdl, yryddest, nac nn math arall o gyfansoddiad barddonol na rhyddieithol, y byddai yn werth ei ddangos na'i ddarllen mewn amser byracb. Ni fyddai yn arferiad i'r prif-fardd pendant na'r archdderwydd yn y dyddian gynt, pan y byddai awen a Cheridwen yn rhodio yn mraich-yn-mraich, gyhoeddi mwy nag an Eisteddfod dalaethol yr un flwyddyn yn yr un dalaeth, heb lai yabaid yn mhob amgylchiad ihwog y cyhoeddiad a'r cynhaliad pag un dydd a blwyddyn, ond y mae yn ymddangos erbyn hyn nad oes dim yn eisieu ond gwahodd yr archdderwydd ao afrifed In o swyddogion yr ■Orsedd, na fydd iddo gyhoeddi mewn nnrhyw bentref, cwmwd, tref, nea dalaeth yr un nifer o Eisteddfodaa ac sydd o feirdd yn y fangre y bydd awydd am danynt heb fwy na haner awt rhwog y cyhoeddiad a chynhaliad yr Eisteddfodaa. Nid oes an ymholiad i gael ei wneyd pa an a fyddai y pleidiau mewn heddwch a u gilydd, na pha un a fydd y beirdd yn y fangre yn galw am yr Eisteddfod ai peidio. Eir yoo ar gais a gwahoddiad, nid lienor na bardd trwydd- edawg yn Ngoisedd, ond ar gais y werinoB anwybodns, y siopwyr a thafarnwyr, y rh,i ydynt yn lIefain am yr Eisteddfod fel sefydliad tra rhagorol i greu adfywiad yn cgwahanol ganghenaa y fasnach a ddygir yn mlaen yn y dreflan, lien y cwmwd, y gelwir am dani gan y dosbarth dan sylw. Dygir y cyhoeddiad yn mlaen yn nghanol dadwrdd a rhwyøg na fu erioed y fath beth. Mewn llais trabyrddus Ilefa yr hwn a elwir Archdderwydd o ben y maen chwyf, A oes heddwok ?" Gofyniad hollol ddiystyr ydyw hwn.! Ni wiw i neb, er cael ei wahawdd, er ei fod yn ddiegybl cyfallwy yn Ngorsedd, wneyd ei ffordd trwy fynedfa reolaidd trwy borth y dwyrain, yn bennoeth, mewn moes da, ymarweddiad a rhodiad gweddns. i ddadgan ei gwyn yn erbyn afreoleidd-dra, anfoes, nac anfri, use an math arall o wrth. wynebiad i gynhaliad yr Orsedd, boed ef o'r natur byaag y byddo,-fe fydd iddo gael ei fwrw alias yn bendramwlwgl, fel hwnw gyot o'r synagog. Heddweh trwy orfodaeth, trwy rym arfau, trwy safn- gloi ydyw yr heddwch a bawlir ac a fynir yma. wiw i neb godi llais, lief, na dadl yn erbyn yr joreedd, nac an o ddisgyblion yr Orsedd. [Dadweinir y cledd, a llefir fod yr arf yn noeth yn erbyn y troa- eddwr, ond ni wiw i neb wneyd ei ymddang- osiad a chyhoeddi cyrch cyliafall; neu fe'i byrddir allan fel bwystfil drwg! GWDaed hyny gan y eyfaill Gwilym Cowlyd, prif- fardd pendant yr Orsedd yn Llanrwst; ond droan ohono, er fed ei achos yn gyfiawn, ac yntau o fewn terfynaa ei randir neillduol ei haD. ac yn medda hawl i godi daal yn erbyn ymddygiad yr Archdderwydd, fel y geilw ei ban, yn dyfod i Lanrwst i gynal Gorsedd afceolaidd, heb gael ei ehyhoeddi yn briodol er's an dydd a blwyddyn; ni wrandawyd ar ei iais. Nid disgyblion trwyddedawg yn Ngorsedd a floeddieot am ei fwrw allan- y werin.dienwaededig, yr hXl afreolaidd; tomen jeri hollol oedd gorsedd Llanrwst, a cby- ffelyb oadd yr B'steddfod. Plantos hollol, a hollol acwybodus, oedd y rhai a floeddient am ei fwrw allan. Nid cytiawnder a chwareu teg oedd bwrw dyn allan fel bwystfil drwg oyn iddo gael hauidden i wrthdystio as i draechn mewn geiriaa eglur faich ei genadwri yo erbyn cynaliad yr Orsedd a ystyriai yn afreolaidd. Yr wyf eto heb haner dihysbyddn y caweJL Nid teg i neb godi pwrthddadl hyd D88 y byddaf wedi gorpheo. Chwareu teg hefyd a fyddai i bob an wneyd ei ymddang- osiad dan ei enw adnabyddas. I ELIS O'B NAHT. Medd gohebydd Cymrsig y Liverpool Mercury" Y mae y papyran Cymraeg, yn neilldaol y Genedl, yn trafod y cwestiwn o ddiwygio'r Eisteddfod. Ymdnnir a'i rheol- eiddiad a'i hamcanion gan ertbyglwyr a I gohebwyr, yn ysgrifenn o wabanol bwyntiaa. Alltadiwch y bsirdds meddai edmvgyddy cystadleaaethao corawl. Alltadiwch yr wyl gerddoiol, medd disgybl Pleoydd, Alawn, a Gwion. Alltadiwch seremoni'r cadeirio, medd y masnachydd ymarferoi Alltadiwch lywodraeth Llnndain ydyw cri y beirniad l nas gall awgrymn yr an diwygiad ymarferoi. Condemnia rhai y cyfarfodydd adranol a gynhelir gan y gwshauol gymdeithasan. I Gofidia ereill oblegid y gefnogaeth griotach- lyd roddir i gelf a cb f Ond cynyrcb y I silly season ydyw j r Aw^miadau eithafol ?y ?M<Mt ydyw } hyo. Y mae y bei. tic! w, dwyn l iswr 1, trwy'r oesoedd dt "d ada ^fnateadTod, j ae ofer ac aniiio,l'hgar, I i idai eibau y dy-1 lanwad a feddant, nell seremon- lanwad a fedda?t, nea ?Vtlf cl iola oys. iaa a gadwant i fyny. (>:nryohiola y tadlu cerddorol fywyd t, estlog, tyner, yebrydol Cymrn, a dinysttiyl» fyddai ceisio llesteirio yr ymlyniad hwn v; rtL* Bauu corawl. Hawiio ar fod i hoU reol, wyl anferth hon i'w hymddiried N 'J'sedd—nid yw hyny ond anwybyddu < pobl basnes Oymrn, y rhai ydynt yn aw m taflu ea hanain s'u holl egni i SiClbll11 ) "yddiant y cynbnlliad cenedlaetbol. Ah.mo! hollol ydyw dwrdio Cymdeitha yr Eistedd- fod am y rheswm fod r rssrifenyad yn digwydd byw yn Liar i,*el y clengys E'l. Nant ya y y Mae y gym- deithas hon yn cad-7. °' o«tolan campns o'i Eisteddfodan, y rtil A. gynyddant mewn gwerth fel y rhed YDyddoedd heibio. Rhydd wobran sylweMfl am waith llenyddol a cherddotol, ac y niitv.Z jrawdle foddhaol i bendflrfyoa Ueoliad yr Eistedtilwi o flwyddyn i flwyddyn. Cryfder y gym- deitbas ydyw ei bod yn anrhydeJdu tra- ddodiadau y gorphenol, yn tyna allan allaoedd y preseool mewn cerdd a chrefft, yn casglu o'i hamgylch bob dosbarth o bobl, dymuniadau, a gobeithion ienenctyd Cymro, ao yn adlewyrcbu bywyd aml-ochrog y Dywysogaeth. Fe oroesa lawer cawod o bicellau newyddiadurol."
.-A RDDANGOSFA 4RDDWR0L :LLAMFAIR…
A RDDANGOSFA 4RDDWR0L LLAMFAIR P.G. Cynbaliwyd arddangosfa arddwrol flyn yddol Gaerwen a Llanfair P.G., yny lie olaf a enwyd, ddydd SdwrD, o dan amgylchiadau dymanol. Y llywydd am y flwyddyn ydoedd y Milwriad Banter, Plas Coch. Gwaith redai Mr W. Edwards, Tyddyn fadog, fel cadeirydd y pwyllgor, a Mr J. Owen, ys I- feistr, Uanf?tr P.G., fel is-gadeirydd. %I R. E. Butler ydoedd yr ysgrifeDydd y fiwyddyn hon dracbefo, tra y llanwai Mr 0. Pritchard, adeiladydd, Llanfair, y swydd o drysorydd. Rhifai yr entries 900, sef ych- wanegiad ar y flwyddyn flaenorol. Y beirn- iaid, y rhai a roddent achel ganmoliaeth i'r arddangosiadau, oeddynt Cytyrchion gerddi, Mri Gray, Bodorgan; Nicholson, Bodlondeb, Conwy; a Ruddock, Taoybryn, Bangor. Cynyrchion ffermydd, Mri Edwards, Bodafon, Amlweh; Roberts, Deni Farm, Amlwch; a Jones, Ty mawr, Pen- rhosllngwy. Ymenyn a bara ceircL, Mrs Edwards, Penrhyn halen, a Miss Jones, Ty mawr, Aberffraw. Gwnaed y dyfarniadan fel y caBlyn :— DOSBARTH A.-BONEDDIGION, GABDD- WYR PROFFESEDIG, A GARDDWYB MARCH- WAD. -StOVe plants: I,H. Clegg.-Green- house plants: 1, H. Clegg; 2, Milwriad McCorquodal.e.- Geraniums, siogle and double: 1, H. Cleg 2, Milwriad McCor- quodale.-Colens: I, H. Clegg.-Begocias and Coxcombs 1, H. Clegg; 2, Milwriad mcoarquodale. Collection of cut flowers 1, TJchgadben Llovd, Tregaiao; 2, Milwriad McCorquodale.—Ferns 1, H. Clegk.- Double dahlias: 1, Arglwydd Boston; 2, Milwriad McCorquodale.—Single dahlias 1, W. Brocklebank; 2, Uchgadben Lloyd. -Gladiolias: 1, C F. Priestley.-Cat asters: 1, Arglwydd Boston; 2, Mrs Schwabs, Glyn- gartb.-Stockg: 1, Arglwydd Boston; 2, Mrs Sch w she.- Dessert apples 1, G. Ro- berts, Ginshop; 2, Milwriad MoCorqnodale. -Pears- 1, Harry Clegg, Plas Llanfair; 2, C. F. Priestley. -Grapes 1, Mrs Schwabe 2, H. Clegg.-Tomatoes: 1. G. Watts, Aberbraint; 2, Mrs St;hwabe.- Cacambers 1, Arglwydd Boston 2, H. C'e g-Vegetab"' Marrow: 1, Milwriad McCorquodale 2, Mr. Sbwabe.-Obwe' dyagtatd o CrwythM 1, H. Clegg; 2, Mrs Soh? b.. _Si..1 ve tables 1, Mrs Schwabe: 2, Milwriad McCorquodale; 3, Arglwydd Boston. DOSBARTH B.- AHABTHWYX A RHAI ANmHRoi?ipmiiDiG. -Plume: 1, J. Wil- liams, Ty'nycoed; 2, Robert Jones, Ty'n- ycoed.—Dessert apples: 1 a 3, G. Roberts, Ginshop; 2, John Roberts, Ffridd.—Cookingi apples: 1, John Williams, Ty'nycoed; 2, Edward Parry, Ty croea; 3, R. Jones, Ty'nycoed.—Peas: 1, Henry Jones, Tre- gaian; 2, J. Williams, Ty'nycoed 3, Capt H. Evans, Plas newydd.—French beans I; Henry Jones, Tainewyddion; 2, R. E. Butler; 3, Noah Jones, Ltandring.-Run. ners Beans: 1, Henry Jones; 2, R. E. Butler; 3, E. Parry, Tyddynbach.—Broad Beans: 1, Capt. H. Kvans, Lodge 2, R. E. Batler; 3, Noah Jones;-White Cabbage 1, John Williams, Ty'nycoed 2, H. Roberts, Railway Cottage.-Red Cabbage 1, Lewis Owen, Tyhen 2, W. Thomas, Aelybowl; 3, Capt. H. Evans. -Cauliflowers: 1, J. Williams, Ty'nvcoed; 2, Thomas Evans, Boston Hoose; 3, Henry Jones, Llan- gwyllog.—Cacambers 1, E. Watts, Aber- braint; 2, Robert Williams, Tainewyddion 3, Henry Jones, Tainewyddion.—Cacasabers (ridge): 1, J. Space,Minffrwd; 2, J. Williams, Ty'nycoed.—V egetable Marrow: 1, R. E. Butler; 2, Capt. Evans; 3, Henry Jones, Tainewydd. —Carrots 1, Thomas Evans, Boston Hoase 2, R. Pritchard, Gaerwen Uchaf: 3, John Williams, Ty'nycoed.— Turnips 1, Capt. Evans; 2, Henry Jones 3, R. E. Butler.-—Lettuces 1, W. Roberts, Brynteg Cottage; 2, Henry Jones.-Cab. bage Lettuces: 1, Robt. Williams, Tai- newydd; 2, R. E. Butler,-Radishes: 1, R. E. Batler; 2, 0. M. Colas; 3, Mbhael Owen, Gaerwen. Shal- lots 1, Griffith Roberts, Ginshop.; 2, F. Space, Minyffrwd; 3, E. Parry, Llan- ddaniel.—Oniona (spring sown) 1. Henry Jones, Tregaian; 2, Henry Jones, Tynewydd; 3, Robert Williams, eto.—Onions (autumn sown): 1, Fred Jones, Dlangefni; 2, Jobs Thomas, Halfmoonj 3, R. E. Butler.— Leeks: 1, Robert Williams, Tainewydd; 2, Henry Jones, eto; 3, David Roberts, Sam- faban.-Parsnips: 1, R. E, Butler; 2, Henry Jones, Upper Lodge; 3, Capt. Evans.— Bdetroot: 1, Henry Parry, Finger; 2, Henry Jones, Tainewydd; 3, J. R. Jones, Tyddyn Rhaffwr.-Kidney potatoes: 1, John Wil- liams, Tynycoed; 2, R. E. Batler; 3, Sergeant Jones, Llangefni.—Kidneys eto, gwahanol fatliau: 1, John Williams; 2, F. Rassell, Minffrwd; 3, R. E. Rcitler.-Round potatoes: 1, Fred Rassell; 2, John Williams 3, Henry Jones, Tainewydd.-Eto: 1, R. E. Butler; 2, Fred Russell, 3, Capt. Evans.— Celery 1, Robert Williams, Tainewydd 2, R. E. Batler; 3, David Roberts, Saro- faban.-Red celery: 1, R. E. Batler; 2, Robert Williams, Ceinewydd; 3, David Ro- berts—Rhabarb: 1, G. Watts; 2, John Roberts, Ffridd fawr; 3, Hngh Pritchard, Ty gwyn.-Collection of eight vegetables 1, Henry Jones, Tregaian; 2, R. E. Batler; 3, Robert Williams, Tainewydd. DOSBAETH C—AMAETHWTB fA. Toy- IDDYNWYJL, -Collection of garden flowers 1, R. E. Batler; 2, Henry Jones, Tainewydd.- Window plants; 1, Michael Owen, Gaer- wen; 2, Robert Williams, Pentre; 3, Hugh Roberts, Railway Cottage.-Fachaim: 1, Hugh Roberts, Gaerwen; 2, Michael Owen; 3, Robert Williams,Tainewydd.— Geraniums: 1, Henry Jones, Tainewydd; 2, Hugh Roberts. Eto: 1, Robert Williams' Tainewydd; 2, Frederick Ramell-Be- fonia: 1, Miss Davies, 'Refail; 2, Mrø Davies, Batcher's Arms. Fuchsia: 1, Michael Owtn; 2, Mrs J, ,II, Penrbos Arms.-Windovr Plant: 1, Mrs Davies, Batcher's Arms; 2, Michael Owen.—Pot of Mllsk 1, Robert Williams, Tainewydd; 2, Fred Russell. Cut Astors: 1, Griffith Roberts, Ginshop; 2, Henry Jones, Upper Lodge; 3, R. E. iJatler.—Cat Dahlias, single: Henry Jonas, Tregaian; 2, Hugh Jones, Drugan Goch; 3, W. Brocklebank.- Cut Dahlias, double, 1, Henry Jones; 2, T. EvinLq, Boston Hoase; 3, Michael Owen.— Cat Pansies: R. E. Batler; 2, Henry Jones, Tregaian; 3, W. Brocklebauk.-Cut Mari. golds 1, Henry Jones, Tregaian; 2, Thomas Evans, Boston Home; 3, W. Bri)eMebaak- Oat African Marigolds: 1, Henry Jooaa; 2, I W Brocklebank; 3, R. Williams, Taiaewydd. —Gladiolia*: 1, H. JonM; 2, G. Boberte.— Hand bonqnet of garden flowers: 1, H. I Jones, Tainewydd; 2, R. Williams, eto.- Hand bouquet of wild flowers: 1, R. WU- liams; 2, R. Jones, Tynycoed; 3, H. Jones, Tainewydd. DOSBARTH D—LABEWYE A CmFrr- R.-Kic!f potoas! arlL:}' R. Thomas, Cefcgwynt baCD; wuuam Smith; 3, J. Thomas, Hilf-moon?-Et-, ?: 1, R. Tbomas; 2, W. T. Smith; 3, Ndb Jocee.-BooBd potatoes, eMly:l, Neat. JooM, 2, Fie& Russell; 3, W. T. Smith' £ < late: 1, R. Thomas; J. J Thom:. Halfmoon; 3, O. Roberts, Tany- M? ?-( -'Action of veget?bkB; 1, John ThG!u,- 2, O. Robert.COUection of KMdSwsM: 1, Michael Owen, Gaerwen; ?0??-0'"<?.W- T. Smith; o 0 .uberta—White cabbage: 1, B. ThornM-R? cabbage: 1, &. Thomas; 2, W. T S?tb Dos,it-WH E. FFERMWIER- gwyn <j&edin: 1, Thomas Jones, Bri. din OeSrch du: 1, B. Jones, Tyny- coed • fe Hugh Roberts, Pontronwy; 3, j Roberts, Mvfyrian I8af.-Ceirch cwta: A Joseph Griffith, Rhosbothau; 2, J. Msey Williams, Garnedd Goch.- H§Wd: 1, J. WUliMUF.Ty'nycoed; 2, Joseph ?nmth; 3, Hugh Roberta, Pontronwy.— Cabbage, dramhead: 1, C. F. Priestley; 2, Lewis OweD, Tyhen,—Bwdins: 1, J. Massey Williams; 2, R. Pritchard, Gaerwen Uchaf; 3 Joseph Griffith.-Maip: 1, J. Massey Williams; 3, W. Owen, Pwlldefaid.—Man- golds, long 1, Joseph Griffith; 3, R, Rjw. lands, Beddwgan.—Mangolds, yellow globe: 1, W. T. Williams, Ty poeth; 2, J. L Jones, Llosgyrodyn 3, Lewis Owen.—Carrots (James's): 1, T. Evans, Boston House; 2, J. Williams, Ty'nycoed: 3, J. Roberts, hydyrarian- ad gwair cartref: 1, J. Roberts, Rhydyrarian; 2, J. Williams, Ty'n- ycoed.—Potatoes, champions: 1, E. Prit- chard, Ty Gwyn: 2, E. Parry, Ty Croes; 3, J. Williams, Ty'nycoed.— Potatoes, magnate bonoms 1, E. Parry; 2, E. Pritchard; 3, Edward Jones, Rhydydelyn. —Potatoes, white elephants: 1, J. Roberts, Ffridd Fawr; 2 W. Owen. Pwlldefaid 3, J. Thomas, Halfmoon,—Ymenyn: I Miss Margaret Evans, Plas Llansadwrn; 2 Henry Pd £ jy, Fioger; 3 R. Williams, Beddwgan 4 J. Williams, Ty'nycoed.-Bara ceircb 1 Mrs Parry, Tyddyn bach, Llandegftn; 2 0. Roberts, Tyddyn bach, Ltanddaniet.- Casgliad o gynyrch fferm 1 Joseph Griffith; 2 J. Roberts, Rhydytatian.- Casgliad o bytatws o wahanol fathan 1 D. Roberta, Sarnfaban; 2 Owen Roberts, Tyddyn bach 3 Evan Parry, Tyddyn bach. GWOBRWYON ARBSNIO.—Gan y pwyllgor am yr ardd oreu o floden, cyfyngedig i dyddynwyrj 1 Henry Jones,JTai newyddion; 2 Robert Williams, etc 3 R. E. Butler.- Gan y pwyllgor, am yr ardd gegin daclusaf a mwyaf ffrwythlon: 1 John Williams, Ty'n- yeoed 2 R. B. Butler; 3 Noah Jones.— Gan Mr Thomas Roberts, post ofifce, Llan. fair P.G., am y caagliad goreu o ddail, cyf- yngedig i lafur wyr a cbrefftwyr: 1, Henry Jonas, Tainewydd 2, Robert Williams 3, Noah Junes.-Eto, gan yr an boneddwr, am yr ardd daelusaf a ffrwythlonaf: 1, Henry Jones, Tai Newyddion 2. Robert Williams, eto 3, Fred Rassell.-Gan Syr Richard Bulkeley, Barwnig, am yr esiampl oren o geirch, pytatws a maip, owpan gwerth pum' fioi i'w henill dair gwaith yn olynol: 1, J. Maseey Williams; 2, J. Williams, Tynycoed. Y mae y gwpan yn awr yn dyfod yn eiddo i Mr J. Massey Williams, gan ei fod wedi ei henill dair gwaith yn olynol.-Gan Mr John Owen, Gaerwen Ganol, am faip, &c., wedi ea tyfu gyda gwroaith y Mri Hills, Amlwch: 1, J. Roberts, Rhydyrarian; 2, C. Williams, Pancaint; 3, T. Williams, eto.-Ctan y Mri Rills a'i Fab, Amlwch, am y casgliad goren o faip, rwdins, a mangolds wedi eu tyfu a a gwrteithian hwy: 1, C. Williams, Paoceint; 2, J. Roberts, Rhydyr. arian; 3 J. Massey Williams.-Gan y di- weddar Mr Rowland Davies, Llanfair P.G., am y maip, rwdins, a mangolds, wedi en tyfa A gwrteithiau Odams 1, T. Owen, Ty hen; 2, C. Williams, Penceint; 3, J. Wil- liams, Ty'nycoed.—Gan Mr R. R. Roberts, Gwydryn hir, Llanidan, am y swedes wedi ea tyfa a wrteithiau y Liverpool, Cheshire, and tXort ? Wales Patent Manure Co.: 1, W. T. Williams, Ty poeth; 2, J. Evans, Sgabor T. Williams, Mri Jones a Roberts, Oswestry, am faip, rwdins, a mangolds, wedi ea tyfa a gwrtaith werthwyd gan en icyarychiol- wyr hwy: 1, J. Massey Williams; 2, 0. Williams, Penceint; 3, T. Owen, Ty hen,- Gan Mr R. H. Batler, Bangor, am y pytatw goreu yn nosbeirth A, B, D, y rhai nad oeddynt wedi derby ngwobr: 1, J. Williams, Ty'nyeoed.-Ga.n Mri Webb a'i Feib., Stourbridge, am y casgliad goreu o vege- tables: 1, R. E. Bntler; 2, wiui.Ma- Gan Mri Daniels Bros., Norwich, am y casgliad gorea o vegetables: 1, R. E. Batler; 2, Thomas Evans, Boston Hoase.—Gan Mri Sutton a'i Feib., Reading, am gasgliad o vegetables wedi on tyfn o had a werthid ganddynt hwy 1, C. F. Priestley.-Gan Mr R. Davies, Llanddaniel, Mon, am gasgliad o tarnips a carrots 1, R. E. Batler. -Am y rhaff gerdded (gwair) oreu, y gystadleaaeth yn cymeryd lie ddiwrnod yr arddangosfa: 1, J. L. Jones, Llosgyrodyn; 2, O. Owens, Bridin; 3, J. Massey Williams.
LLITR 0 BEN MOEL RHIWEN. I
LLITR 0 BEN MOEL RHIWEN. I TAS a WAIR AR DAN.—Yn foren Sadwrn diweddaf oanfyddwyd tas wair Mrs Mary Oliver, gweddw y diweddar Thomas Olivert Waen Pentir, ar dan. Yr oedd wedi ei hamgylchu gan dan pan y canfyddwyd bamg kao crya ymholi pwy all fod y dyhiryn a roddodd dAn ynddi, a phwy bynag ydyw, mae digllonedd pob dyn sydd yn feddiannol ar deimlad yn cyneu yn ei erbyn, ae y mae cydymdeimlad mawr i'r weddw yn yr ardal. YBGOL Nos DEINIOLEN.-Deallwn fod yr ysgol nos uchod yn ail ddechrea yr wythnos hon. Hyderwn y bydd i nifer laosog ddal ar y cyfle. Na fydded i'o pobl ieaainc fodd. loni ar hyny sydd ganddynt, ond dal ati i fyned yn mlaen, a chofio mai graddol yw cyoydd mewn gwybodaeth, Ond dal ati am dymhor bydd y cynydd yn amlwg. DIRWEBT.- Da genym ddeall fod Mr Albert H. Trow, B.A., B.So., wedi bod drwy ysgolion yr ardal yn rhoddi gwers effeithiol ar Alcohol." Mae Mr Trow yn darlithio dros y Band of Hope Union. Yr oedd yn dda genym glywed y plant yn canmol oymaint arno, a rhai o'i fraw- ddegau wedi glyna yn eu meddyliau. Cawsom y dadansoddiad a gaalyn o gwrw, porter, a brandy :—Rhanwch beint o gwrw yn gant o ranau cyfartal, cewch 7 rhan yn alcohol, 88 rhan yn ddwfr, a'r gweddill yn rhywbeth arall. Mae 17 y cant o win yn alcohol, a 46 y cant o frandi yn alcohol Gwelwn mai brandy yw y mwyaf peryglas, a dinystrir mwy gan ddiod feddwol nag a leddir Wr cleddyf a thrwy amryfal ddam- weiniau.—Barcm.
MAENTWROG. j
MAENTWROG. j ARDDANGOSFA FLODEU TANYBWLCH.— Cynhaiiwyd arddangosfa floden flynyddol bwthynwyr Tanybwlch ddydd LIoo, mewn adeilad cyfleus gerllaw y plas. Yr oedd amrywiaeth ragorol o lysian gerddi yn cael ea harddanges gan y bwthynwyr, ae yr oedd yr engrheifftiau o bytatws a bresych, &c., yn rhagorol iawn, a gellid yn hawdd barun oddiwrth y cynyrch arddangosid fod y bythynwyr yn cymeryd dyddordeb neilldaol mewn diwyllio eu gerddi, a theilynga Mr Oakeley ddiolcbgarwcb mawr am y gefn- ogaeth a ddyry i'r ardal i ddwyn y fath ganlyniadan dymnnol oddiamgylch. Cyf- ranwyd nifer o wobrwyon gan y boneddwr haelionns i'r rhai oeddynt wedi rhagori mewn garddwriaeth, &c. Yn nglyn a'r arddangosfa, yr hon sydd yn cael ei byrwyddo gan Mr W. E. Oakeley, Tany- bwlch, yr oedd te rhagorol, yn cyowys pob danteithion yn cael ei roddi i blant yr Ylgol Genedlaetbol, gan yr nn boneddwr, a gweinyddai Mrs a Miss Oakeley wrth y byrddaa. Wedi mwynhau y wledd, ym- ffarfiodd y plant yn orymdaith, ac aethant i gyfeiriad Tanybwlch, lie yr oedd yr arddangosfa yn cael ei chynhal, yn cael ea blaenori gan Seindorf Bres Llan Ffestiniog. Wedi cyrhaedd yma rbanwyd daman o arian i'r genethod ag oeddynt wedi rhagori mewn gwniadwaitb yn yr ysgol ddyddiol, yna aethant yn drefnns i weled ybludeu,&c., y rhai oeddynt wedi ea gosod mewn dall deniadol yn mysg y llysiau, &c. Dilynwyd y plant gan y cyhoedd. Mewn maes cyf- agos yr oedd chwarenon i'w cario yn miaen, ac i gadw y bywyd i fyny chwarenai y seindorf ddarnan swyool a bywiog. Yma hefyd rhoddid darnau o arian newyddion i'r plant am ragori mewn rhedeg, neidio, &e. Ar derfyn y gweithrediadan rhoddwyd rhoddwyd ciniaw i'r seindorf yn y Grapes Hotel.
CAERGYBI.- I
CAERGYBI. I UALWAD I WEINIDOG.— I mae y Parch John Digain Williams, Fron, Llangollen, wedi ateh yn gadarnhaol alwad eglwys y Bedyddwyr Seisnig yn Nghaergybi, i fod yu weinidog iddi, a dechreua ar ei waith gweinidogaethol ar y 25ain o'r mis nesaf. AFIECHYD CEIDW AD GOLEUDY Y SKERRIES, —Mewn atabiad i arwyddion o'r Skerries, aeth bywydfad Caergybi allan yn foreu ddydd Sadwrn, gan hwylio am yno. Wedi cyrh edd cafwyd fod y prif geidwad, Mr Rees, yn glaf ac mewn angen am gynorthwy aniongyrcho), a cban nad oedd ganddynt unrhyw foddion arall i alw cymhorth, rhodd- odd y ceidwad arall arwyddion allan am y bywydfad. Dygwyd ef i'r Ika gan y bid, yr hwn a dynid yn ol gan yr agerlong Herci '^s. Wrth godi y bad yn ol, cafodd un dyn anafn ei law yn dost.
BANGOR.I
BANGOR. I Y mai Cymdeithas Gristionogol y Gwyr Ieaainc wediipenderfynu ynjderfynol sicrhau ystafell gyfleus at wasanaeth yr aelodau yn Caellepa, ao agorir hon fel darllenfa ac i amcanion ereill ddechreu y mis neeaf. Aeth aelodau cor capel Horeb am ea gwibdaith flynyddol yr wythnos ddiweddaf i Aber. CYMDEITHAS LENYDDOL TWEGWYN.— Cymerodd oyfarfod o aelodan y gymdeithas nchod le nos Fawrth er gwneyd trefniadan gogyfer a'r tymhor nesaf. Ail-etbolwyd Mr H. Lloyd Jones fel Uywydd, a bydd i Miss Lizzie Williams a Mr W J. Griffith weith- redu fel ysgrifenyddion.
[No title]
» PORTHDINORWIG.—Cynhaiiwyd cyfarfod blynyddol Moriah, yn yr ardal uchod, y Sadwrn a'r Sabboth diweddaf, Medi 19eg a'r 20fed. Gwasanaethwyd gan y Parchn 0. R. Owen. Glandwr; R. P. Williams, Caer- gybi a W. R. Roberts, Abersoch. Cafwyd pregethan melas a threiddgar, ac et nad oedd yr hin yn hollol fanteisol, eto yr oedd y cynulliadan yn hynod lnosog, yn enwedig felly mewn rhai odfenon. Casglwyd cyd- rhwng y cyfarfod a'r hyn a wnaed yn ystod yr wythnosau blaenorol y swm o 49p 4s lc yr hyn sydd yn dangos fod gan y bobl ya •wr, megis yr oedd gan Jehoiada gyat, gariad mawr at Ddaw a'i dy. PrydTerth iawn hefyd yr ymddangosai y platfform wedi ei wisgo a'i addarno o newydd gan wragedd y gynalledfa, ac y maent yn haeddn clod am hyn, yn ogystal ag am lawer o Dethau ereill a wneir ganddynt er dwyn yn mlaen waith crefydd yn effeithiol a llwydd- ianus yn y Ile.-Gohebydd.
CYNADLEDD ISGOLIOIT I SABBOTHOL…
CYNADLEDD ISGOLIOIT SABBOTHOL WESLEY- AID BANGOR. Cynbatiwyd -Y ..Udd Ysgohon Sab- bothol Cylchdaith B "g., ddydd 8 -i y. Ysgoldy Horeb, Bangor. Cynwysa j I lch g,;pJyd Hore, St ? .I 't. 1.? rontygwyn, Glauadda, Aber, Llanfair- fechan, a Pecoiaenmawr. Llywydd y gyo. hadledd ydoedd y Parch Ishuael Evans, yt hwn a sylwodd ar y dechreu ar y prudd- der oedd wedi myned drcstynt drwy farw- olaeth sydyn y Parch D. Jones (Dewi Mawrth). Darllenwyd pipyr gan Mr S< Hughes ar Aweryman i Athrawon," a cban y Parch W, Caecog Jf.rM ar Y :1?M.. goreu i ?eithio yr Y^ol SULN Cymerwyd rhin yn y cyfarfod gan y Mri W. 0, Jones, D. Thomas, R. Roberts, Richard Jones, John Hughes, Thomas Haghes, &c. Yn yr bwyr cynhaiiwyd cyfarfod cyh ieddns, a dan )ywyddiaeth r W. Lloyd Jooes, llywydd yr nndeb, Cafwyd anerchiadaa gan y Pa-ch 1. Evans, Mri D. Thomas, John Griffith, Thomas Owen, a W. O. Jones. Hefyd rhoddwyd tystysgrifau i'r rbai a Iwyddas411t basio yr arboliadaa. Cafodd plant ysgol Llanfairfechan de a bar& brith yn y prydnawn yo nghapel Hirael, a thrwy garedigrwydd Mr W. Lloyd Jones cafodd yr hill athrawon ac ereill d6 a bara brith yo Ysgoldy Horeb. Mr W. Howard Lewis, Gaitnerwen, a liDWodd y awydd o ysgrifenydd yr oadrtb.
Advertising
SEFYDLWID 1849. COFGOLOFNAUI COFGOLOFNAU !J STOO HELAETH o Lechfaen, Marble. o a Scotch Granite, yn y < EMETERr WORKS, DINORWIC-STREGT (yn ymyl y Drill Hall newydd), CAgitNARFUN. R. WlL- HAMS, Purijhenog,
Family Notices
<Œfnt\ligada\\ 1a (l,¡ HIH1, a "amol.dlatl. GEN EDTGAiTHAU. Butler-Modi 8, yn New London House, Bangor, priod Mr R. H Batler, draper, ar fab. CatheraU-Medl13, yn Golftyn, Counah's Quay, priod Mr T. J. Catnerall. ar ferch. Davies-Medi 1, yn 10, Hirwaen road, Aberdar, Spriad Mr W. Davies, ar ferch. Davies—Medi 6, yn 10, Goring street, Bishops- f:b. Llundain, priod Dr Morgan Davies, u .r Da-ies-Medi 16, priod Mr H. Ll, Davies, draper, &c., Regent House, Bala, ar fab. Evaas-Medi 10, priod Mr John Evans (Garnedd. wen), Gorsaf feistr Trawafynydd, ar ferch. Hughes,-Medi 9, yn 51, Madeline street, Lerpwf, priod Mr P. Vnyd Hughes, ar ferch. Hughes-Medi 13, yn 56, Tintern street, Valtoo gBroad, Lerpwl, piiod Mr John Hughes, ar fab, Jones—Medi 9, yn Smelter's Arms, Bagillt, priod Mr Llewely u J ones, ar ferch, Jones-Medi 13, yn Cilfodan Uchaf, Llandwrog, pri. M, H. b. ,,ones, ar ferch—cyntaf anedig, Rsií¡ ,/o;'d'" tÍ;c'JcWafRobei; draper, &c., Tau'rh4l?, Bala, ar ferch. Thomas-Medi 5, yn Cardigan House, Criccietb, priod Mr R. Thomas, ar fab. PKIODASAU. Ellis-Jones-Medi 12, yn swyddfa'r cofrestiydd, Dolgellau, yn mhresenoldeb Mr T. Parry, cof- restrydd, Mr W. Ellis, Glan Owen, i Miss Catherine C. Jones, Ty coch-y ddau o blwyf Llanaber. Fenn —Jones — Medi 17, trwy drwvdded, ja Fe&theë=:r;nl P;:h ;t: Sir loyd ] Wiir W. H. Fenn, â Miss Maiy A. Jones-y ddau 0 Park street, Caergybi. Humphreys—Williams Medi 14 yn swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, MrJ. Humphreys, iron moulder, North Penriillt, 4 Miss E. Williams, da :n:f;: Williams, Castle equare-y ddau o aaernarfon. Jones-Jones-JIledl 11, yn swyddfa'r cofrestrydd, Caernarfon, Mr Robert Jones, 4 Miss Sarah Jones-y ddau o Capel Coch, VVaenfawr. Knowles -Evans -?Med i 2. yn Eglwys St George, Sheffield, gan y Parch E Hutton Hall, Mr O. W. Knowles, Broomhill, Sheffield, â Mis Jennie E. Evans, diwe1dar o Penybryn mawr, Bala. Lloyd-NViUi.m?-Medi 12, yn Caersalem, gel mhre,3enoideb y Parchn E. Evan_% Llanbedr, ?;. j:n(it..b IbdOa Mr E D, Rees, cofrestrydd, Mr R. Lloyd, painter, Aber- dar, i Miss A. Williams, Cwmamman. Eoberts-Davies-MOOi 9, yn nchapel y Wesley- aid, Fflint, gan y faich J H. Evans, Caerlleon, yn cael ei gyn",thwyo gan y Parch D. Jones, Treffynon, y Pa.ch E. G. Roberts, Penusyl. vania, gynt o Fflnt, ?g Elizabeth, unig ferch vanis, ig avi4?., Earl tre?t, Ffl,nt. Roberts—Thomas—Madi 15, yn nghapel y Free- byteriaid, Castle square, Caernarfon, Kan f Parch Evan Robeits, Dyffiyn, Mr W Me bets:ab bt;:f''r (:rrsDR:R¡¡o': dican, ger C?rnarfon,?,Nliss Thomas, meroh hymat Igr D. Thomas, Brvngwyn. C&ernarfoo. &gets-Bellis-Medi 10, yn nghapel y WesleJ. aid, Bailey Hill, Wyd1lug, gan y Parch D. A. Williams, Mr Peter Robeits, Leeswood, 4 Miss C. Bellis, Chapel street, Wyddgrug. RIj o::e8t. yn y1 Rebobotb, Cann Office, n y Parch Henry Jones, Mr J, Cann Office, i :oi;a;n,HLÎa?gï80e:: åMMi Elizabeth Jones, melcb ieuengaf y diweddar Mr W. Jones, Fachwenfawr, P,?utllogoll. Thomas-Wattersoo-Medi 14, yn ngbapel Seiol, Bousfield street, Lerpwl, gan y Parch J. H, Hughes, Mr H.gh M. Thomas, 25, Alroy road, Anfield, Lerpwl, A Miss M. E. Watterson, 57, Winslow stre"t, Walton, Lerpwl, gynt 0 Amlwch. MARWOLAETHAU. Ellis-Medi 17, yn 23 mlwydd oed, Elizabeth, merch Mr Owen a Catherine Ellis, 5, Water street, Abergynolwyn. Clad'I wyd hi yn myn- n y Fedw (Dymunir ar i'r aewyd iin ad?iron 7met r gofnodi yr uchod). Evans-MOOi 15, yn Carmel, Liandwrog, yn 62 mlwydd oed, Mr Owen Evans, cigydd. Er dolur i'r ardaloedd,-maeln isel Gymwynaswr publoedd Yn neddfau Ouw addfed oedd Owen Evans i'r nefoedd. CYPATLL. Gratton-Mebefin 29, wedi ei olchi dros fwrdd f Hong Aethelburt. ar ganol y \Veryd<J,J. Egbert, I mab ieuengaf Mrs Uratton, Belmont, Rhaddlan, yn 21 mlwydd oed. Jones-Medi 17, yn ddisymwth, yn ngorsaf y rheilffordd, Bangor, yn 46 mlwydd oed, y Parch David Jones (Oewi Mawrth), gweinidog gyda'r WeBleyaid, Bangor. Jones-Medi 7, wadi maith gvsfudd, Mr Catherine Jones, Twr, Bethesda, ya 62 mlwydd oed. Jones- M edi 10, yn dra unnisgwyliadwy Mr B, Jones cariwr, Panton Hall,inbycb, oddenw 50 mlwydd oed. Jones-Medi 11, wedi hir nychdod, o'r daifoded- igaeth, yn 34 mlwydd oed, Jane, anwyl briod Mr T, Jones, 16, Carnarvon road, Glanadda, Bangor, gV4t o Bodysgaw a HEnllao. Jones—Medi 13. Mi Edward Jones, Rof,Yr Odyi:? Treffynon, yn 79 mlwydd oed. Jones -Medi 15, yu ei breswylfod, Aspley house, Copethorne, Amwythig, Mr John ones, gynt o Kiversdale, Liatrelwy. Jones-Modi 17, yn Penyball street, Treffynon, Mary Ann, merch Mr W. Jones, yn 24 miwydd oed. Jenkins -Medi 11, Maty Agnes, mrch bynaf y diweddar Barch D. Jenkins, ficer Rhesycae, yn 22, mlwydd oed. Lloyd-Medi 12, yn 30 mlwydd ced, Catherine, Anwyl briod Mr Bleddyn Lloyd, Bodafon, Dol- yddelen. Owen-Medi 9, yn nby ei fab, Owes Owen, Brunswick cottage, Swansea, Evan Owen (gynt o Waenfawr, ger Caernarfon), yn 84 mlwydd oed. Owen-Medi 14, yn Castlerigg Manor, Keswick) Mary Owen, yn ngwassnaeth Mr J. Fiadlay- Pngh—Medi 13, yn nhv ei rieni 1n Waterloo Strbet"DolR'ellau. Mr Hugh Pugh, argraphydd. Bu yn nychu am nBoOOd lawer. RichardR-Medi 4, yn 28 mlwydd oed, Margaret, merch Mr is. Richards, Y Foel, Llanycil, Balli. Roberta-Medi 3, yn 87 mlwydd oed, Mr Ellis Roberts, Samau, Bala. Roberta-Medi 4 n 85 mlw dd oed, Mrs Jan@ Ro:L:r!tr:tb:rg11 Mr8 Jalle T I &f?di 12, yn Primrose Hill, Connah'i Quay, Ann, anwyl briod Mr George Taylor, yn 82 mlwydd oed. Thoraw-Medi 10, yn 31 mlwydd oed, Catherine Ann Thomas, anwyl ferch Mr a Mn E. Thomas, Mona House, Bala. Thomaii-Medi 11, yn Higher Sutton, Maccles- field, yn 69 mlwydd oed, Ann, priod Mr David Thomas, gynt o Gartbmeile Hall, Corwen, » Castle Mona Gardens, ouglas, Isle of Man. Webster-Medi 13, yn 63, Crest view, Dintych, C. Jane (Kate), anwyl briod Mr Robert Webster, North and Sontb Wales Bank, Lim. ited, Lerpwl. Williams-Idedi 9, yn 28 mlwydd oed Miss U. Williams, ail ferch Mr a Mrs E. Williams, 41. Hampden street, Hyde road, Manchester. Williams-Medi IS, priod Mr Morris Williamgt teiliwr, Garth, Bangor.
Advertising
COF-GOLOFNAU. 8TOC FAWR. CYN PRYNU (JuFGOLOFN BYDDKD I CHWI ALWGYDA HUGH JONES, MARBLE WORKS, CAERNA.RFOI;. Argraphwyd (dros y Perchen< gton &'r Cy hoeddwyr, y WELSH NATIONAL NEWS PAPIm Co. LIMITKJ gan D. W. Devies & Co., yn eu Bwyddfa, New Harboui, Caernsifon.
PEDOLI CEFFYLAU. - I
PEDOLI CEFFYLAU. I SYE,—Teimlaf yn wir ddiolchgar i chw1 aID agor colofnan y Genedl i'r gangen hon o gelfyddyd. Gyda'ch caoiatad dywedaf inan air ar y mater. Y mae yn fy mryd wneyd hyn er's tro. Nid wyf yn bollol yr un farn a Mr Williams ar bob path, a chredaf fod profiad yn myned yn mhellach na dyag. 1. Gyda golwg ar naddu y llyffant. Pan y mae ceffyl heb erioed ei bedoli, mae y than allanol o'r llyffant yn dod i ffordd, yn thyddban yn natariol; ni welir an amser y earn a alwn ni yn garn da, a'r llyffant M y llftwi; nid yw troed march dwy fiwydd mwy nea lai) yn un rheol i fyned wtthi, o herwydd trenlia y troed, fe allai yn gam i an ochr, ar i fewn fynychaf, a phan reffynir ef er ei weithio, a myned ag ef ar hyd ffordd galed, bydd yn angenrheidiol ei gymeryd ar ei union i't *fail at y gof. Gan fed y Ilyffant, yn ogyital a'r rban arall, yn metha dal pwyuau yr anifail, o angenrheidrwydd rhaid rhoddi pedol i arbed y oyfan, yna trafaelia yn esmwyth a heioyf. Yr an modd gyda'r ceffyl sydd ya cael ei bedoli, a'r un sydd allaa yn pori ac yn gweithio ar y tir; mae y earn yn gordyfu, ac y mae'r baw a r graf6l yn gweithio ei nordd i fyny gydag ochr y Uyffaat, a'r llyffant yn tyfu droato ac yn cadw gormod o wres; pwyaa felly ar y byw, a chlotfa Jr aoifail. Yr wyf yn cael prawf o hyn bob gwanwyn. Nadder y llyffant yn dretnas a naturiol, yna bydd yn hawdd glanhan y earn a chadw y baw allan. Yu ackoa y ceffyl sydd i fewn bob amser, dalier aylw, y mae y llyffant yn tyfu, a'r rhan allanol yn rhyddhau; dechrena fynychaf yn y sawdl, a rbyddha ar hyd y llyffant, ac yna fe at y baw o dan y darn rhydd, gan achosi Soon mae y darn rbydd mor galed, fel pan ddaw i gyffyrddiad & chareg, mae yr anifail p briwlo cymaint nes yw bron yn syrthio. Kadder ef yn natariol, bydd yr oil o'r llyffant yn feddal ac yatwyth os dlgwydd i ryw- beth ei gyrbaedd, ni theimla gymaint oddi- wthe. DywedMrWiHiamfmaiycenylyr warrftehr. i; .9?a y Uyffant sydd ya myned yn gloff i'r efail 'ar ol oolli ei bedol; mae fy mhrofiad i yn wahanol. 08 bydd y bedol wedi bod o dao y ceffyl o ddan i dri mis, mae y cam wedi tyfa yn naturiol yn rhy fawr, a'r llyffant yr an modd cyll y bedol, tyr ycrptyn, gm adael ar ol bentwr o'r hyn I J dywciii y dylem beidio ei dori y canlyn- lad yw «i fod mor gloff, fel mai o'r braidd y rbydd ei droed í lawr. Nadder a tarwsier y troed yea, a rhodder pedol esmwyth dano, ac a airef mor heinyf ag erioed. Pa un ai cefiylaa sydd yn cael eu naddu yn rheolaidd inte y rhai na tbrwsir eu traed sydd yn dal hwyaf heb fyned yn wrews, fel y dywed y Sail! Oadawaf i'r gdf sylwgar faroa. 2. Y Wada. Dalier sylw ar y ceffyl fydd heb ei bedoli Y mae y wadn yo treulio, nea os bydd cam da ceir gweled trwch ar ol trwch yn d'od i ffordd, ac yn cadw cwpan yn y earn, fel nad yw y llyffant na'r wndn yn cyffwrdd y Uawr, sylwer hefyd ar y ceffyi .pan y bydd y wado a'r llyffant wedi tyfu yo gydwaatad a'r oryetyo, pa fodd y bydd yn -cerdded ar dir caled, nea y ffordd; ceir fi ,weled,yn dewis ei lwybr, ond erliyn tranoetb y mao-a ar wedi tyaa trwch ymaitb, oedd yn haner rbydd ddo9, gan adael y troed yn f.fgyrt,fig, gyda ehwpan ynddo; nid yw yt anifail ya dewis ei lwybr mwyacb, y inse :y crletyu yo arbed y troed. Bam yn pedali ceffyl i foaeddwr oedd yn credn .llyfrau yn hytrach na gwrando pioSad y gof; ni chyffyrddid cyllell na raap ODd yn onig ar y cryatyn o dan y bedol; collodd ei bedol o fewn ugaio llath i'm hefail, oDd ba mewn trafferth fawr ya dod hyny o ffjrdd. Paha n 1 Am fod y damaa trwohos fel cyrn o dan ei droed, a'r llyffant mor aonatnriol ag oedd o faint. Beth pe eisiem wnayd y ddwy ffirdd, gyda ( cbarn fflat n u, garn drwg, fel y dywedir, oherwydd 08 yw yearn yn dda, nid yw o bwys mawr pa fodd y gwnewch. Y mae a fyno eyfanooddiadfr anifail lawer, 01 nad yr oil er cael earn da. a'r modd ei porthir. ar yn awr chwe mis nen flwyddyn; "pedoler uu troei blaen ac un troed ol yn yr lieD ddall i raddta, and nadder ya natariol, Did tylla y llyff?nt er wada, a gadawer y tMaa &ooed a?l beb gyffwrdd cyllell ajnynt, a phedolau M-it, yn oldull Mr Wil lisma, a chair gweled pa ddau fydd debycaf i waith natar. Mae n wir fod nitar yn I gofsla am rl<ddi trwch yn y wado; ond pan bob yt an bedol, gofala hefyd dyna trwoh ymaitb pan fydd aogen, ood pan fydd pedol ?DO, au gaU natar wneyd ei gwaith, y mae atar a dyn yn gaUa cydweithio yo arddexchog. Be true to nature chwedl Wil gbryan, a cbymerer y gyllell i wneyd yr hyn mae y bedol wedi atal natur i'w wneyd. APW$ to esmwytbn y troed. Y mae mot i annrleidiol a golchi y traed i'r teithiwr I Wadded ig credat na ddyhd naddu y bar am fod ochr fewn y sawdl i bwysi) arno. I Rban o'r crystyn yw. I Rhag blino y darllenydd gormod meith- der adawaf ar hynyma yr wytboos hOD, I therrynaf fy sylwadau yr wytbnos nesaf. I Meifod. JOHLQ owign,
j-FFESTINIOG.I
FFESTINIOG. TJI: A CHWBDD ADIONIADOL.-Prydnawn dydd Iaa ba gobeithla Jerusalem yn mwyn. haa gwledd o de a bara brith yn Ysgoldy Jerusalem. Yr otdd nifer o aelodan wedi dyfod yn nghyd i gyfranogi ohoni. Yn yr hwyr cafwyd oyfarfod adloniadol ya y capel, pryd y oymerwyd y gadair gan Dr Vaugbaa Roberts, gan yr hwn y cafwyd anerctiad yn ystod y cyfarfod. Canwyd ac adroddwyd gan y personaa canlynolMrs Dr Vaughan Roberts, Miss Evans, Canton House; Mri J. Bowen, R. W. Jones, &o.; yn nghyda Chor y Band of Hope, dan arweiniad Mr W. P. Griffith. J Y PLANT A'R GYMDEITHAS FmBLAu.- Dsailwn i'r plant y mae en henwau isod ddertyn gwobrwyon am gasglu arian at y Gymdeithas FeiblauMyfanwy Jones Cefnmaes S. Jones, Manod road; Claudia Edwards, Church street; Gwladys Griffith, Cromwell street; Hannah Jones, Mary Ellen Jones,a Eunice Jones, Meirion terrace; Mar-y Ellen Jones, Bowydd road; a Kate W. Evans, etc. CirNGaZRDD.-Nos Ian cynbaliwyd cyng- herdd yn yr Assembly Roome, pryd y cym- erwyd y gadair gao Mr J. P. Jonea, U.H. Amcaa y cyngherdd ydoedd sicrhaa ychweneg o addysg gerddorol i Mr E. D. Lloyd, Llaa Ffestiniog, yr hwn sydd yn medda talent arbenig at gerddoriaeth. Gwasanaethwyd yn y cyngherdd gan Llinoo Gwalia, Llinos Deudraetb, Seindorf Bres y Llan, Mri D. P. Lloyd, D. Morris, &c. Hyderwn y cafwyd elw da. Y BWRDD LLEOL- Llynbaliwyd ybwrdd hwn ddydd Sadwrn pryd yr oedd ya brosenol y Mri A. M. Daulop (yn y gadair), C. Warren Roberta, John Lloyd Jones, Robert Roberts, Uolawel; Cad- waladr Roberta, Raw Roberts, E. P. Jones, ao R. Walker Davies (clere). r Dwri. yn Church street.—Cymerodd cryn ymdrafodaeth le gyda golwg ar y dwfr sydd Vn rhedeg y tu ol i fasnachdy Mr W. P. Evans yn Ohurch street, a'r hwn ar idymhoran gwlawog sydd yn gorlifo y lie, Dywedodd yr arolygydd ei fod wedi bod yn ymweled a'r lie, a dywedodd mai yr achos fed y lie yn gorlifo ydoedd am fod y dwfr yn eario ceryg a baw o'r mynydd fel ag i f(n y rhidyU i fyny, ao awgrymai gynllun t'r bwtdd i ata! hyny gymeryd lie, yr hwn a ellid gario allan am y gost o tna 30p. Nia gellid gwneyd y gwaith heb ddech "e' yn y mynydd, a dywedid fod y dornya tir Ue y rhedai y ffcwd yn gorwedd cydrhwng dwy brydles, a pherthynai i Arglwydd New- borough.aan fod 1 tir heb fod It fewn terfynaa y ffordd fawr, gofynai Mr R. Roberts a oedd yn ofynol iddynt wneyd hyny.-Sylwodd Mr E. P. Jones mai eu dyledswydd hwy yn unig oedd cadw y ffordd fawr rhag niweil -Mr Cadwaladr Roberts a gyl, wodd oe oeddynt yn myned i wario 30p i atal y dwfr rhag gorlifo yn y lie hwny dyleat hefyd wneyd rhywbeth i atal gorlifia yn Taoygriliaa, Ban fod ylac- laawa o dai I wedi eael eu gorlifo yn ddiweddar. --Dywed- odd Mr Robert Roberta fod hyny yn taro i'w feddwl yntau hefyd. Yr oedd ewya I wedi ei waeyd beth amser yn ol, ac yr oedd ef yn cofio yn iawn nad oedd ybwrdd wedi myned i mewn i'r mater.—Y cadeirydd a' sylwodd nad ydoedd hwa yn gwestiwn i'w benderfvnu yn frysiog. Be yr oedd ef y dymuno awgrymu fod -pwyllgor yn cael ei I benodi i edrych i mewn i'r mater.- t;ydolygai MrE.P. Jonesahyn,gan fodhynwedtbodyn j achos o gryn flinder i'r bwrdd am amser maith, ao yr oedd efe yn dymuno cynyg tod pwyllgor cryf yn cael ei b9nodi i edrych i mewn i'r mater.—Eiliwyd hyn, a phasiwyd yo unfrydol fo'd nifer o aelodau v bwrdd i ffurfio yo bwyllgor er gwneyd ymchwiliad i'r mater a gwneyd en hadroddiad i'r bwrdd. Y FfVrdd.-I)angosai adroddiad yr arol- ygydd fod cryn niweidiau wedi cael ea hackosi i ffyrdd mewn gwahanol ranau o'r plwyf drwy y gwlawogydd trymion diweddar ac fod llawer o hooynt wedi eu trwsio ac eraill ar gael ea trwsio. Lampau.—Pasiwyd i bwrcasu ugain o lampaa a chwech o lamp-posts newyddion. T Dwfr eto.—Dangosai adroddiad yr arolygydd hefyd fod pander pwysedd dwfr yn Tanygrisiau ac tod tai yn Dolrhedyn terrace, o'r herwydd ar lawr am gyflenwad. I gyfarfod a hyn yr oedd yr arolygydd yn cymeradwyo fod cronfa (reservoir) yn cael ei gwneyd yr hon a ellid leawi yn yatod y nos pan y byddai y taps yn y gwselodion yogbauad. Costiai hyny oddeutn lOOp. -Sylw,.dd Mr E. P. Jones y dylent gael cyflenwad o ddwfr i Dolrhedyn, ond yr oedd yn ofni nas gellid byth gael digon o bwysan dwfr heb iddynt gael theolaeth berffaith ar y taps a'r leakage, ae hyd nes y gallent wneyd hyny yr oedd yn hollol ddi- fadd iddynt wario arian aroo. Arferai y dwfr fyned i fyoy unwaith yn iawn, a methai ef a gwald pham nag aethai eto. Pasiwyd i edrych i mewn i'r mater eto. Claddu ctffylau yn CUlm Bowydd.—Dar- Henwyd llythyr oddiwrth Mrs Thomas, Cwmbowydd, yn rhybnddio y bwrdd na byddai iddynt daflu lludw, &c., ar Ul rhyw gwr o'i thir ar ol y 29ain o'r mis presenol. Galwai sylw hefyd at y ffaith fod anifeiliaid yn cael en cladda yn y domen yn Cwm- bowydd. Yr oedd dan o geffylaa wedi eu cladda yno yr wythnos ddiweddaf. Galwyd John Williams, perchenog an o'r ceffylau, o flaen y bwrdd i ofyn iddo trwy ganiatad pwy yr oedd wedi cladda ei geffyl yno. Atebodd John Williams na wyddai ef fod drwg am wneyd hyny, gan mai yno yr oedd ef wedi eu gweled yn cael ea claddu bob amser. Yr oedd y bwrdd wadi cladda rhai yno. Rhybuddiwyd ef i beidio gwneyd hyny eto heb ganiatad. Cwynid hefyd nad oedd John Williams yn oario allan ei gytnn- deb gyda'r bwrdd gyda golwg ar gario y budreddi o wahanol fanaa, ond dadleuai nad oedd yna yr an gwyn yn ei erbyn. Goleuo a Thrydan,- Yn unol a rhybudd roddwyd mewn bwrdd blaenorol cynygiodd Mr Warren Roberts fod hyebyseb yn cael ei rhoddi mewn dan bapyr yn gwahodd eyollunian ac amgangyfrif o'r goat o oleno Tanygrisiau a Llan Ffestiniog, gyda thrydan. Pasiwyd i wneyd hyny.
IDYFFRYN -NANTLLKI
I DYFFRYN NANTLLK I Y FBIBL G-YMDEITHAS.—Yr wythnos ddi- weddaf ymwelwyd a'r ardal gan Dr Dickens Lewis ar ran y Feibl Gymdeithas, a thra- ddodwyd anerchiadaa ganddo yn Nebo, Llaollyfni, Talysarn, Penygroes, a Bala- denlyn, i gynalleidfaoedd llaosog. Y GYMDEITHAS RYDDFEYMO.—Ar ol i hen Gymdeithas Ryddfrydig y Dyffryn gael ei dirwyn i fyny, mae symudiad ar dro i sefydln nn neu ychwaneg o gymdeithasan eto yn yr ardaloedd. Ond nid yw wedi ei bender- fynu yn derfynol eto, pa nn ai cymdeithas i bob rhaubarth sirol, ai yote cymdeithas yn mhob ardal nnigol gydsg nndeb rhwng yr oil. Dadleuwyd llawer dros y naill a'r Hall mewn pwyllgor nos Fawrth diweddaf, a hyderaf y gwneir yr hyn fyddo o fwyaf o les ?yderaf 7 gwnei r Ydrb g  Newn andeb mae i'r achos Rbyddfrydig, Mewn undeb mae nerth." Y SEINDORF.—Llawer o ymholi a glywir trwy y wlad. Pa le y mae y sein- dorf enwog ucnod yn awr? Yr atebiad yw en bod mewn Uawn bywyd a neith o byd. Y maent yn ddiwediar wedi myned trwy ad drefniant oherwydd ymadawiadan, &c., rbai o'r aelodan. Ond y maent wrthi o ddifrif yn hogi arfan, a byddant yn barod i frwydran cystadieuol eto yn y dyfodol. Felly, look out. DAMWICINuu.-Dydd Grwener diweddaf, cymerodd damwam ddi- frifol le yn chwarel y Cilgwyn. Fel yr oedd William Jones, Bethel terrace, Penygroes, ac Evan Hughes, Penygroes, yu tynhaa y guidert yn y chwarel, torodd dant an o'r olwynion fel y tarawyd y ddan i lawr. An- afwyd William Jones yo ei fraich, ond heb fod yn ddifrifol iawn. Tarawyd Evan Hughes yn ei ben, yr hyn a brofodd yn angeaol iddo yn mben ychydig oriaa. Gadawodd weddw ac amryw o blant ar ei ol, a nhydymdeiualir yn fawr a'r tenia. Ych- ydig flynyddoedd yn ol y cyfarfyddodd tad Evan Hughes a'i angen yn yr an man, a'r un modd.—Gohebydd.
I_PORTHMADOG.I
I PORTHMADOG. I HANSB CA.' MLWYDDIANT Y TONIC SOL-PPA.-Cymerodd dattiliad yr nchod le ddydd Llun, Medi 14eg. Cymerodd y dath. liad y ffurf o gymanfa undebol o'r holl enwadan, o dan arweiniad Mr W. T. Samuel, G. & L.T.S.C., Abertawe. Am un o'r gloch y prydnawn oafwyd gorymdaith o blant yr holl ysgolion, yn cyowyø Porthmadog, Tre- madog, Prenteg, Penmorfa, Pentrefelin, Borth, a Morfa Bycban. Ar ol gorymdeithio drwy ystrydoedd y drof aeth y plant i gapel y Tabernaol, lIe y cynhaiiwyd y cyfarfod. Dechrenwyd cyfarfod y plant am ddaa, trwy gana Glfa, gl^n wrth y groes." Rhoddodd y cadeirydd, y Parch W. Ross Haghes, anerchiad i'r plant. Yios aeth Mr Samuel yn mlaen gyda gwaith y cyfarfod canodd y plant amryw o donau yn swynol iawn, hefyd anthem "Awn yn mlaen" (T. Price). Cafwyd gwersi gyda'r manual signs gan yr arweinydd hefyd ar y modulator gyda dau lais, pa rai a roddasant foddhad nid byohan i'r gynnlleiflfa. Erbyn yr hwyr yr oedd pobl yn troi tna'r addoldy tnag awr cyn yr amser a nodwyd i ddechrea, a chafwyd gwaith nid bychan i gael y cantorion i fewn a'u trefoo. Llywydd y cyfarfod oedd y Parch Henry Haghes (W.), Cafwyd anerchiad dyddorol iawn gan y cadeirydd. Yn ystod y cyfarfod rhoddodd y Parch Gwynoro Davies, Abermaw, anerch. iad ar gana a'r pwysigrwydd o fod yr ym- ddygiad yn gyd-weddaidd i r hyn a geoir. Cymerwyd y oyfarfod i fyny yn mhellach gan Mr Samuel. Canwyd y tonan canlynol: -Martin4 Wesley, Moab, Penygiaig, St. Paul, St. Garmon, a Tanymarian. Hefyd, I datganwyd y chant, "Mawr yw yr Ar- glwydd," a'r ddwy anthem, "Awn yn mlaen a" Molianwn Ef eto." Rhoddwyd I I datganiaa ardderchog o'r oil o'r tonan ya I ddiwahaniaeth. Gellir dweyd am y chant I I a'r antheman en bod wedi en datgana yn Ideilwng iawn yn mhob modd. Y teimlad ) cy?redinot oedd na fa erioed ganu cynull- eidfaol mor ganmoladwy yn Mnortbmadog I aga gafwyd yn y gymanfa hon. Rhoddodd yr arweinydd ganmoliaeth i'r lleisiaa, yo enwedig y sopranos. Swyddogion y gymanfa oeddynt: cadeirydd, Mr Hugh Jones; trys. I orydd, Mr Richard Haghes; ysgrifenydd, Mr R. Jones Lloyd.
DINORWIG A'R CYFFINIAU.I
DINORWIG A'R CYFFINIAU. CYMANFA G.&Nu.-Nos Sadwrn cynhal. iwyd cymanfa gana y Mathoaistiaid Calfin- aidd yn Nosbarth Dioorwig (rban isaf) yn nghapel Cwmyglo, dan lywyddiaeth y Parch T. J. Teynon, (A.), Cwmyglo. Arweinydd y emu oedd Mr Owen Giiffith (EryrEryri), Llanberis. Dechreawyd gan Mr William Parry, Cysegr. Y dôa gyntaf ganwyd oadd Frankfort," ar yr emyn 305; yoa "Lledrod," emyn 175; Nashville," emyn 178. Ar ol oann y tair ton nchod cyflwyn- wyd tystysgrifau i'r rhai oedd wedi bod dan arholiad yn y Tonic Solffa gan y llywydd. Y rhai llwyddianus oeddynt Miss Jane Hampbreys, Mri T. C. Williaas, William Hamphreys, ae Edward Williams, yr oil o'r Cysegr. Yna canwyd "Ewing," emyn 934; "Rbyl," emyn 439. Cafwyd anerchiad hynod bwrpasol gan y Parch J. Owen, Awstralia. Canwyd yr anthem "A bydd arwyddion" (Owain Alaw); Oldenborgb," emyn 187; Palestina," emyn 655; Bath- esda," emyn 42S anthem, Bydd melas goflo y cyfamod (Isalaw). Yna cafwyd anerchiad rhagorol gan y Parch G. Ceidiog Roberts, Llanllyfni, a rhoddodd yr arwein- ydd adroddiad o'i ymweliad &'r gwahanol gapelau. Dywedodd ei fod wedi cael cann par dda ar y oyfan, ac fod 61 llafar mawr ar rai o'r cynnlleidfaoedd, tra yr oedd ereill heb fod lawn cystal ag y dymunai. I ddiwedda canwyd y tonan "Gogerddan ar yr emynau 798 a 799, a "Bryniau Caisia ar yr emyn 615. Y cyfeilydd ydoedd Mr Griffith Davies, Bryn'refail. Teilynga yr Eryr gan- moliaeth nchel am y drafferth a gymerodd gyda'r gwabanol gynnlleidfaoedd: talodd ymweliad a pbob 1711 ohonynt ddwywaith yn ystod yr amser y baont yn parotoi. Gobeithio y cawn gymanfa yr on mor lewyrchas eto y flwyddyn nosaf.-Orwic.
VALLEY.--I
VALLEY. LMS YR YNADON.—Dydd Llun, 0 flaen General Hughes, y Parch J. I ib."I.. Mri Griffith Williams, H. Williams, T. Forcer Evans, J. M. Pritchard, a Dr E. P. Ed wards. Trwyddedau Tafarndai.- Nid oedd gwrthwycebiad i nnrhyw dafarn yn y rhanbarth, ac feUy adnewyddwyd yr oil o'r trwyddedan. Lladrata Brias a Chri6 Det. Inspector Pearson, Caergybi. a gy huddai Frederick Johnson, milwr o'r East Sarrey Regiment o ladratta brws a chrib o orsaf y rheilffordd, Caergybi. Traddodwyd y carcharor i saith niwrnod o garchthr gyda llafar caled. Amrywiol.-Ara tod yn feddw ac afreolus dirwywyd Edward Williams, Cefn Leisiog, Llanrhyddlad, a Hugh Jones, Ty mawr, Llanrhyddlad, dros ba rai yr ymddangosai Mr R. E. Pritchard, Caergybi, i 5s yr an a'r costau. Am gyffelyb drosedd gorfu i William Jones, potiwr, Llangefni, dala y costau, ae felly hefyd Owen Ed- wards, Back street, Bodedern, am feddwdod. Gwysid Hannah Jones, Ty'nyffordd, Elim, gan Mr J. R. Parry, relieving officer, am esgenluso ei phlant yn wirfoddol. Gohiriwyd yr achos. a rhoddwyd gwys allan i ddal ei gwr.—Mr Richard Parry, relieving officer, a wyeiai William Haghes, Princes terrace, 'Rachub, ger Bangor, am esgeulaso cynal ei fam. Gwnaed archeb am 2s yr wythnos.