Y Genedl Gymreig

ENGLYN I A wnaed wrth edryeh at ddatlun ot Hybirsh John HugheB, Ponttobert. Qwr o ddswo gwir dduwioydd-oedd loan, I'w Dduw n genad ufudd; A leraph oes o wir ffydd Jtoddea urddas i'w hwyrdiydd. Eos PKSLLYN. I

ENGLYNION I A adroddwyd yn N gorsedd y beirdd ya Llanrwst, Awat 6. ^JjMurwst, pob calon rydd-warogacth NM rhwygo y cteigydd; Bio danii bryd awenydd Allor dawn tr's llawer dydd. A Gorsadd wea gywirsail-y Dalaeth Hudolus ddladfdoil, Heddyw sydd yo rhoddi sail Yn ei Heden i'w hadail. ligan lie rhwng ei meini Ilwyd-cywraio. Ceir cewri diarswyd; Ei harddaf ddofion urddwyd-ac. ft chin Trwy daniu auian ei phlant ordeiniwyd. Heb noeth gledd, heb unwaith glwy,—am Ymlaen yc ii fwyfwy, (Ion rwysg Nee ymwel galanas mwy A'n oenedl uwch min Conwy. BEYFDXH.

BHIANQERDD,—BARBRA GETHIN, I FEDW DBG. Fel colomen wen, ehedeg Mae 'm dychyayg tua'r adeg I Pan flodeuai Barbra Gethin, yet y berth yn mis Mehefin. Darlon welid yn ei llygaid. 0 ddisgleirdeb geman canaid A Uan caloa llawa anwyldeb A ganfyddid yn ei gwyneb. Megys ewig, boenus fyddai, Perlaa drnd a'i hamgylchynai- March y Fedw dell: oedd aeres Ymdebygsi i angyles. Llawer llencyn balch, a thrylen Ganwaith feddwodd tlysni'r feinwen; Ond i gaerfa cariad melas Dygwyd hi gan Dafydd Moras. Ni choronwyd on etifedd Gan law dyner ei hedmygedd; Ac er owrdd storm gwg rhai garai, Y telynor fyth goronai. Un o'r dwsin plant dignro Yagwyd yn Mlaen Cwm, Penmachno, Ydoedd y telynor hwnw Garai calon merch y Fedw. Yn y Glyn, ryw dro, tra Dafydd A chwarsuai delyn newydd, Yn y Fedw chwifid napcyn, Megys arwydd cariad dillyo.. Anfarwoldeb wisga haneil March y Fedw fel barddones, Ac o'i mhwoghwdd carwriaethol Dyma rai o'r geman barddol :— Telyn w5^ yn llawn o danBa Waaed yn nghoed y Glyn yn rhywle. Ac mae'n rhai i fod hono'n hwylus 0 waith dwylaw Dafydd Moras. Bi pheroriaeth sydd mor hadol Nis distewi'r adar swynol Ac mae swn ei tbaniu mwynion Yn ymglyma am fy nghalon. Dafydd Moras a'i fwyn delyn, Gwyn dy fyd pe cawn dy ganlyn Ond ar Iwybrau ei dymoniad Taflodd balchder wrthwynebiad. Shag parhau i lara hwnw Gyvwyd hi yn mhell o'r Fedw; Ond fel dysga Ysbrydoliaeth, Oryf yw cariad fel marwolaeth. Ov alltadiwyd Birbra Gethin 1 ororau Llangelynin, 0 dan awel hiraeth gwywodd, Ac ft bedd y wyryf gwympodd. Avaa heddyw fka ddymuno Am i ngyl Del ei gwylio, Hyd y boren gogoneddns Pan gaifE gwrddyd Dafydd Moras. GLAW MACHNO.

GWBLL HWYR NA HWYRACH. I [GAN CHARLES READE.] PENNOD XXXIV. Aeth y tri dyn yn mtaam gyda'a dryg- waith. Y ty y penderfynwyd ei yspeilio oedd un yn y wlad. Yr oedd y ddau i fyned i mewn, a'r trydydd i wylio. Ba y trydydd yn gwylio am amser, ond nid oedd arwydd fod y ddau arall am ddyfod allan. Blinodd yn aros, a chwiliodd oi bocedau am rywbeth i ysmocio. Rhoddodd ei law ar rywbeth tebyg i lyfr yn ei boeed. Tynodd ef allan, ac er ei syadod, beth ydoedd ond pamphledyn yn dwyn y teitl, "Cyflog pechod yw marwolaeth." Dychrynodd Thomas Robinson pan ganfa y llyfr. Nis gallai ai y prydoylweddoli beth ydoedd. "Sat y djeth hwn ym. P" gofynai. "Rbaid mai gwaith y diafol ydyw. Nage; ie, hefyd, y mae yn debyg iddo. Y trydydd tro; mi a'i darllenaf; y mae fy llaw yn crynu cymaint fal yr wyf yn methu Rafael ynddo. Ië, y fo a'i hysgrifenodd dyma t llythvrenan. Y nef a drugarhao wrthyf. Y mae hyn yn ormod." Dirllenodd y Uyfr, a chrynai i gyd drosto. D&eth ar draws y geirian, Ti, i law yr hwu y daw y llyfr yma, a phan wyt ar fedr peohu heddyw, yfory, neu y dydd dilyno), neu yr awr hen, aros, paid, paid pechu er mwyn dy enaid. Dos ar dy liniau, cyffasa dy bechod. Gwell i ti edifarhau na dioddef cosb gan mai dioddef a wnai can wired a bod y nef yn bur, can wired a bod D." yn sanctaidd, a chan wired, ag mai cyflog pechod yw marwolaeth." At hyn syrthiodd ar ei liniau a gwaedd- odd am drugaredd. Cododl i fyny, taraw- odd ei losern, neidiodd dros lidiart, a ffodd i Sydney. Ar y trordd tybiodd y dylasai droi yn ol i rybuddio ei gyfeillion. Tra yr oedd yn petroso fel hyn gwelai rhyw gysgod yo ochr y ffordd. Beth, y maent yn dyfod," meddai. Ac ar hyn neidiodd dau ddyn o'r clawdd, a rhedasant ar ei ol. Rhedodd Robinson ei oreo, a llwyddodd i gyraedd gartref. 'Aeth i'w wely rhag blaen. Cododd o'i wely yn ddyn wedi newid. Wedi path 'siarad ag ef ei bun, aeth i foes bychan, a thynodd allan lythyr George Fielding. Llythyr oddiwrth gariad y creidur. Mi ddylswn ei anfon 011 uad wyf am ei gymeryd. Mi a'i oymeraf. Mi ofynaf am ganiatad Mr Miles." Y person cyntaf a gyfarfn wrth ddyfod i lawr y griaiaa ydoedd Jenny. O! p'le 'roeddych chwi neithwr 7" Gorchwyl caled ydoedd i Robinson ateb. Yn unman yn neillduol. Pam t" "Am fod meistr yn gofyn am danoch, ac ac nid oeddych i'ch oael yn nnman." Both, a ddneth o adref 1" "Do, neithiwr." Mi gymeraf ddwfr poeth iddo." Ond nid yw yn y ty, y oreador dwl. Aeth allan i giniawa. Yr oedd o'i go eioh bod allan." Bath ddywedodd a I" Sat y medraf i wisgo pan y mae y creadur yna oddi yma ?" Prtidiwch a f milio, Sonny." Wal, mi wyddoch mai chwi fydd yn ei wisgo." Y fi, na fyddaf." "Rhof, mi rof damaid i chwi," ebai Jenny, yn mhen enyd, ond nis gwn a fedrweh ei fwyta." Pam?" gofynai Tom. Pan aiff dynion allan dros y nos, bydd ganddynt gar yn y pea, yn lie archwaeth." "Ond ni fam i alien drwy'r nes. Yr oeddwn adref toe wedi deuddeg." Yu wit? Yn wir." "Tom! Beth, Jane? Wel, dylai y rhai nas gallent gadw cyf- rinach ei dweyd wrth y rhai a fedl." Nis gwn beth a feddyliwch." 0, dim byd, ond fy mod ar fy nhraed yn y gagin hyd haner awr wedi an, a gwran- dewais yn fy ngwely hyd dri," "Ie Cymerasoch lawer o boen er fy mwyn I. Yr oedd yn fwy 0 gywreiMwydd nag o. ofal." Mi dybiwn felly." Yn awr, dywedwch wrthyf beth oedd- ych yn ei wneyd drwy'r nos, a pham y tor- asoch i dy, yn lie myned i mewn fel dyn," Parodd y geirian hyn i Robinson oeri drwyddo. Plygodd ei ben. Yr oedd llygaid Jenny yn ei chwilio. Teimlai yntau hyn. Yn y cyfwng yma agorwyd drws yr ystryd. Dyma'r pen scamp yn dyfod," ebai Jenny. Cododd Robinson. "Gorphenwch eieh brecwast," ebai Jenny; mi atebaf i y gloch." Aeth allan, a dyg- odd ei willg, a'r haiarn oyrlio. Dyna," meddai, "ewch i fyny i'r parlwr, a cbyrliwch ei farf. Mi leciwn i pe cawn wneyd; mi syrliwn i ei glast ef gyntaf." "Beth, Jane, aethoch chwi i'r drafferth i'w hymofyn i mi? Aeth Robinson i mewn at ei feistr. Dis- gwyliai gael cerydd. Ond yr oedd y bon. eddwr mewn tymher dda. Helpwch fi i dyna fy nghot, Tom." "Gwnaf, syr." Ymhen ychydig dywedodd Robinson fod arno eisiea ymadael i fyned i Bathurst. Tra yr oeddynt yn ymdiddan daeth Jenny i mewn, a dywedodd wrthi fod Robinson eisiea ymadael. Safodd Jenny yn syn, a gofyoodd Er's pa bryd I Yn awr," ebai Miles, Wei, syr, nid caethwas yw gwasanaeth. ydd, a bwyrach fod ganddo reswm." O! y mae ganddynt oil relwm, o'r fath ag vdyw." Ba cryn ymddiddan lawen rhwng y tri y noson hon, ac ar y terfyn ebai Robinson wrth Jenny," Os dof i yn ol yn well dyn, a fyddwch chwi yn Yrs Robinson I Bvddaf."

Y BREGETS AR I BRA. Yr oedd Uenad "naw nos olen" yn j I tywyau'n ddysglaer ar noson braf ddigwmwl. I Ar y ffordd yta nghwr y coed clywid swn cerdded. Pwy allasai fod allan yn y fath noig yr awr hon o r nos, tybed 1 Wedl- tymhor lied faith 0 sychder: pr oad dllwch yn drwehus ar y ffordd, a swniai y cerdded fel cerdded ar garped. Dyma ni aHan o'r coed, mam, meddai bachgen ieuanc tal, lIwyd, teneu, a chnwd 0 wallt taw du ar ei ben. Dyma ni allan or coed; fyddwn ni ddim yn hir etc cyn cyraedd y capel." "Na fyddwn. 'y ngwas i; beth ydyw hi o'r gi ch allach, wiuiam I" Tynodd William ei wats arian o'i boced. Pam mynyd ar hagain wedi nn; ni a fyddwn yoo yn mhen ryw bum mynyd eto." Mae rhyw gryndod yn dod dros fy nghalon 4 William. Nis gallat yn fy myw beidio teimlo fel pe bawn yn gwneyd rhyw ddrwg," "Peidiwch gadael i'oh meddwl gael ei lywodraetha gan syniadau plentynaidd, mam. Nid ydych wedi arfer bod allan mor hwyr—dyna sy'n esbonio'r owbl." i "Efallai hyny, fy maebgen i, ond fedrwn i yn fy myw orchfyga y teimlad rhyfedd sydd wedi fy meddianu. Pan awn i'r capel, a thitbau wedi dechrea pregetha, mi fyddaf yn all right." Yr odd Mr Williams yn falch iawn o'i mbab William. Efa oedd ei hnnig fab, a hitiau yn waddw. Magodd ef i fynyyn anwyl a gofalos. A bachgen da oedd Wil- liam, nn 0 fecbgyn goreu ei ardal. Efe safai yn ucbaf bron bob amser yn yr arholiadau sirol, ao yn y cyfatfod ysgol efe oedd yr adroddwr a'r atebwr goreu o'r holl blant. Pregethwr oedd ei dad, a pbregethwr fynai yntau fod. Yr adeg yma yr oedd yn hwylio ati i ddechreu ar ei waitb. Dranoeth yr oedd i eagyn gtisiaa'r pwlpad am y tro cyntaf. Noson ein stori, yr oeid, yn nghwmni ei fam, yn myned i'r capel i ddweyd ei bregeth drosodd. Yr oedd wedi ei dysgu yn ofalas ar dafod leferydd, ond yr oedd arno eisiea ei thraddodi o'r pwlpad fel rehearsal. Safsi y capel ar waelod bryn, lie y cyfar- fyddai dau gwm bychan, ysmotyn rham- so too, tawel, dyddorol, a phrydferth dros ben. Nid edrychodd erioed yn fwy swynol n'r noswaithbon. Yr cedd goleuni llachar y lleuad yn ei arianu 1 gyd drosto. Nid oedd yr an ty yo agos ato; yn wir, nid oedd ond ychydig dai ffermydd mewn cylch 0 dair nea bedair milldii o'i gwmpas. Llyfr cyntaf Samuel," meddai William, wedi eagyn y pwlpad, ac wedi i'w fam eistedd yn ei sedd ei hun 0 dan y cloc; Co y benod gyntaf, a'r seithfed a'r wythfed ar hagain o'r adnodail—"Am y bachgen hwn y gweddiiia; a'r Arglwydd a roddodd i mi fy nymuniad a ddymunais ganddo: minaa hefyd a'i rhoddaia ef i'r Arglwydl; yr holl ddyddian y byddo efe byw, y rhoddwyd ef i'r Arglwydd. Aroaodd fnnyd wedi darllen ei destyn cyn dechrea ar ei b/egetb. Williapa. wyt ti ddim yn meddwl pre- getha ar y testyn yna, W) t ti 7" Paham I" Pabam, wir. Gyda y byddi di wedi darllen y geiriau fe fydd pawb yn y eapel yn troi i edrych are of fi." Nom&nee. Wrth gwrs, ni chyfeiriaf atoch chwi yn bersonol, mam, ond yr wyf wedi meddwl er's llawer dydd, pan bre. gethwo gyntaf yn y capel hwn, ddiolch i chwi yn gyhoeddaa am eich gofal drosof, ac am bob aberth a wnaethoch er fy mwyn. Gwyddoch eich bod wedi byw yn gynil, ac wedi amddifada eioh han 0 lawer 0 gysaron bywyd er fy mwyn i. A gwn eicb bod wadi gwneyd hyn oil er mwyn yr Arglwydd." Ond y mae'r testyn yn ithy dda i m4 William," meddai'r fam. Fe ddywed fy mod wedi gwneyd yr oil er mwyn yr Arglwydd." w Yr wyf finan yn creda hyny," meddai William. Na, prin y mae hyny yo wir, William, yr wvf yn ofni. Pan safet ï fyny yn y pwlpnd yn awr, dyna oeddwn yn dweyd wrthyf fy han, Mor debyg ydyw i'w dad I Ac mor falch fuasai ei dad ei glywed yn pregethu'r efengyl o'r pwlpad hwn! Ac mor faich fyddai finaa o'i glywed yfory I Dyna Mrs Hon-a-hon, ac amryw o fetched ereill y gynulleidfa, fe allaf fi fforddio ym- falobio mwy yn ty machgen nag a allant I hwy. Nid yw hyna yn debyg i wneyd yr oil er mwyn yr Arglwydd, William. Mae yn dda genyf eich bod yn ddigon gonest i gyfaddef hynyna, Sosan Williams." Synodd y geiriau hyn y fam a'r mab yn ddirfawr. Nid oeddynt yn meddwl fod neb yn bresenol ya y capel ond hwy ea hanain. Pe buasai William wedi meddwl am edrych i lawr i'r seddau wrth ochr y pwlpud fe ganfuasai yno, yn gorwedd ar lawr, ddynes 0 faintioli mwy na'r cyffredin. Ni wyddai neb ei henw priodol-" Moel Famau y gelwid hi amlaf gan y trigolion. Enillai fywoliaeth bar ryfedd dtwy weithio ar hyd y ffermydd. Creadares hynod anghyffredin oedd Moel Famau." Ni wyddai fawr neb ei hanes, nac 0 ba Ie yr oedd wedi d'od. Eto yr oedd rbai yn amhea thywbeth yn ei chylch. Meddylient fod yna ryw ddirgelwch yn nglyn k hi, ac fod rhyw reswm i'w roddi dros ei hymlyniad wrth y gymydogaetb. Ydyw, mae'n dda genyf eich bod yn onest y tro hwn, beth bynag, Susan Wil- liams," meddai drachefn, fel yr oedd yn llygadrythu yn Bynedig arni. Ai y chta sydd yna, y chwi t" meddai Mrs Williams mown llais gwanaidd. Aeth y 1, Foel" ar draws y capel i sedd Mra Williams. Edryohodd yn graffyn myw ei llygad. Yr oedd golwg druan, ofidus, frawyohus ar Mrs Williams. 0, ni raid i chwi ofni, Snsan," meddai y t'oel; nid wyf am ddinystrio ei barch ef [gan gyfeirio at y pwlpud] i'w dad. Yr ydym wedi sawado cownta, wyddoch, pan fa farw eioh gwr. A fyddwch chwi gyatal, syr," meddai, gan droi at William, a myn'd yn mlaen gyda'cb pregeth ? Bu genyf faban fy hun nnwaitb, er na chefais ei fagu, achos fe fa farw yn ddenddydd oed. Baaswn yn Isicio clywed eich pregeth, 08 gwelwch yn dda; nid wyf wedi clywed nn er's ugain mlynedd i ddechreu mis nesaf." A af fi yn mlaen, maro ?" Ie, machgen i, doe yn mlaen gyda'th bregeth." A phregethodd William am dri chwarter awr i'r ddwy ddynes yn ngoleu'r lleuad. Dywedodd lawer am ddyledswyddan mam, a chafodd wrandawiad astud hyd y diwedd. Wedi iddo orphen, a chaa y Beibl, cododd y Foel ar ei thtaed, a dywedodd, Diolch i ahwi, syr. Nid yw ryfedd 0 gwbl fod eich mam mor falch ohonoch. Ond am eich toetyn-nid wyf yn cofio rhyw lawer o'r Hen Lyfr erbyn hya, ond a wyddoch chwi yr ad- nod ar ol eich testya I Trodd William i r Beibl, a darllenodd,- A Hannah a weddiodd, ac a ddywedodd, Llawenychodd fy nghalon yn yr Arglwydd fy ogborn a ddyrchafwyd yn yr Arglwydd fy ngenau a ehangwyd ar ty ogelynion- Ie, dyna hi, syr," meddai'r "Foel" astudiweh yr adnod yna, macbgen i; aohos nid oes gan ddynion lawer o gyfleus- deran i wybod yr hyo ydyw maman, a pham y maent yr hyn ydynt." Diolohodd William iddi am ei hawgrym- iad, ac ychwanegodd, "ond ni ddylech chwi gyega ya y capel hwn, wyddoch." Hidia befo hyny, William," meddai ei fam, gan gychwyn allan yn lied bryaur aid 061 dim drwg iddi gysgn yma am wn i. • • • t Nid wyf yn deall y ddynes yma," ebai William wrth ei fam ar y ffordd gartref. Beth ydych yn wybod am dani?" TJsfc t beth yw hwna J" meddai y fam, gan gymeryd arni aynu d S/chryn. Nid oedd ond aderyn bach yn eael ei ddeffro ac yn ehedeg ymaith oddiar frigyn draenan ddu dyfai ar y clawdd, a gwyddai Mrs Williami hyny yn onrioo. Yr oedd yr awgeym yn diigQ iw?li&m' 1 Shwn eedd f,,pa pert. Nid oedd ei am einiou son gur am y ddynoaooddial 018'. yn y capel, M y maa ei ba.. J8 ddir- gelweh i William hyd heddyw. Hwyrach y ca ei wybod ryw dra.

NODION CARTREFOL. fGAlf ANDBONlousl. Am y tair wythnos nesaf bydd llygaid I gwleidyddwyr y deyinaa ai KTHOLXAB MANCHESTER, I vr bon a achosit t?wy ddyrchaind Syr l.mes Fefgaaooi'trswyddoBoetfeMtr Cyffredinol. Y mae yn sier mai hon ydyw yr etholiad fwyaf pwysig a gymersdd le er yr arholiad cyffiedinol yn 1886, yn gymoint a'i bod fel rbyw feeler, 80 mae pob He i gredu mai canlyniadaa yr etholiad hwn a benderfyna amser yr etholiad cyffredinol nesaf. Y mae Arglwydd Salisbury yn awr yn bwrw y plwm droe ochr y llong i gael gwybod dyfnder teimlad politicaidd un o drefi mwyaf y deyrnas. Y mae Manchester wedi ei ihana yn cbwe' dosbarth etholiadol, y rhai a gynrychiolir gan chwecb 0 aelodan, eel TRI RADICAL A THRI TORI, byny yw, hyd oni ddiseddodd Syr James FacgUMn ei bunan trwy gymeryd awydd newydd. Cyurychiola Syr James y dosbarth go?tedd ddwyreiniot—y dMh&tth nasaf i't hwn a gynrychiolir gan Mr Balfour. Gw.neir i fynv y dosbarth gan mwyaf 0 weithwyr yn y melioau cotwm a'r gwabanol law-weith- feydd. Y mae taa dwy fil 0 Wyddelod ar yr 1 etholrestr, a'r mwyafrif mawr ohonynt yn with-Barnelliaid; felly y maent hwy yn lied debyg 0 fyn'd yn un corph 0 blaid yr ymgeisydd Rbyddfrydol. Pan ddaeth y newydd allan gyntaf fod Syr James wedi derbyn swydd nid oedd y Rhyddfrydwyr yn barod l'u dyn, ac ofaid tipyn 0 ddyryswch, ond daeth Mr Scott, FTOLYQYDD Y MANCHESTEE GUUDlAN." i'r adwy, ac addawodd ymladd y frwydr droa ei blaid. Nis gallesid cael neb gwell. Yr oedd mwyafrif Syr rJamss yn etholiad 1886 yn 1448, ond yn etholiad 1886 fe dyn- odd Mr Scott y mwyafrif i lawr i 327, felly os gwna yr un gwrbydri eto y mis nesaf bydd Syr James yn mhell iawn ar ol, ae felly fe saif y pleidiau-psdwar Radical a dau Dori, fel y dylai fod. Pe digwyddai hyny gallem ddyweyd fod Manchester yn dechrea dyfod i'w hiawn bwylllac yn dechteu troi yn ol at Y CARIAD CYNTAF." Y mae yn chwith gweled prif ddinas y eotwm," y ddinas a fu yn noddfa ac yn fag- wrfa i Radicaliaeth am ddeugain mlynedd, y ddinas lIe y ganwyd ag y magwyd y gym- deithas er diddymu trethoedd gorthrymus yr yd, 0 dan arweiniad y Cadfridogion Cobden, Bright, Yilliers, a Wilson; ydyw y mae yn syndod fod yr hen ddinas lie yr ymladdwyd brwydt Peterloo yn gyru hyd yn nod un Tori i'r Senedd. Yr wyf yn cofio yn dda, Mr Gol, etholiad y flwyddyn 1865 (y flwyddyn y trowyd Mr Gladstone 0 Rhyd- ychain), doedd wiw i Dori ddangos ei wyneb o ben cynullaidfa yn Manchester. Cynhelid eu cyfarfodydd yn yr adeiladau lleiaf, ac ni lenwid y rhai hyny heb eu haner o Radicals. Pan ddaeth etholiad 1868 yr oedd Reform (?) Bill Mr Disraeli wedi pasio, ac yr oedd Man- chester wedi cael tri aelod, ond nid oedd gan yr etbolwyr hawl i blaidleisio ond droit ddau bob un, a chan fod tri 0 Ryddfrydwyr yn erbyn dau Dori cafodd Mr Birley y fraint o fod ar ben y poll, ac yn aelod Toriaidd cyntaf dros Fanchester er y flwyddyn 1832. Etholwyd hefyd Mri Bazley a Jacob Blight, a qadawyd y diwygiwr enwog Ernest Jones allan yn yr oerni. Yr oeddwn y pryd hwnw yn meddu hawl i bleidleisio yn Manchester, ac y mae yn dda genyf hyd y dydd heddyw, Mr Gol, feddwl ty mod wedi cael y fraint 0 deithio 0 bendraw sir Benfro í Manchester i roddi fy vote i Mr Ernest Jones. Yr oedd clywed ei fod wedi colli yn siomedigaeth fawr, ond fe leddfwyd fy mhoen gryn dipyn am wyth o'r gloch borea dranoeth pan am wyth O't g, agorais y pipyr newydd yn Nghasoewydd a gweled fod Jones Parry wedi caiio'r dydd yn sir Gaernarfon, a Mathew Richards yn sir Aberteifi. Y maegan GYMRY KANCBESTBR -1 ddylanwad neilldnol yn yr etholiadan, f maent yn aUn cryf iawn. Yr wyf yn deall fod llawer iawn 0 Gymry ar dthol reetr y dosbarth sydd yn awr ar fin brwydr, ac y mae i'r rhai hyny arweinydd penigamp yn Mr Councillor Robert Lloyd, Butler street. Y mae yn sicr genyf na ad ef gareg hab ei throi er cael buddagoliaeth anrhydiddus. Y mae Mr Lloyd yn aelod er's rhai blynydd- oedd o'r oyngor dinesig, ao yn byw yn nghanol maes y ftwydr, a chanddo ddylan- wad mawr yn mblith yr etholwyr. Cyn rbann y dinas yn ddosbarthiadan etholiadol gwnaeth Cymry Manchester walth pwyaig yn mhob etholiad dan arweiniad Mr Hagh Rowland, Y.H. Nid ydwyf yn gwybod a ydyw y Gymdeitbas Ryddfrydol Gymreig a ssfydlwyd yn Roby's School yn Hydref 1884 yn fyw eto ai peidio. Cafodd gychwyniad da, anerchwyd y oyfarfod egoriadol gan Mr John Roberts, A.B., Syr Robert Cnnliffe, A.S., a Mr Darbishire, a llywyddwyd gan Mr Rowland. Os ydyw y gymdeithas hono ar ei thraed gallai fod o wasanaeth mawr yn y cvfwng p wysig hwn. A chymeryd i ystyriaeth y miloedd 0 Gymry sydd yn Manchester, byddaf yo syna ynaml cyn lleied 0 honynt sydd yn cymeryd dy. ddordeb mewn materion dinesig. Nid wyf yn deall fod ond dan yn perthyn i'r cynghor, sef yr Henadur S. F. Roberts a'r Cynghorydd Robert Lloyd. Y mae Mr Roberts yn frawd i Syr William Roberts, y meddyg enwog, ac hefyd i MrRobt. Roberts, Crag, ger Caernarfon. Y mae Mr Roberts yn aelod o'r cyughor er's llawer iawn 0 flyn yddoedd, ac y mae yn syndod na faasai cyn hyn wedi bod yn faer y ddinM. Dyna ni yn cael Cymro yn Arglwydd Faer Llundain y flwyddyn nesaf, a Chymry fwy nag unwaith wedi bod yn faerod Larpwl; pa.'m rhaid i chwi, Gymry Manchester, fod ar ol ? Rhaid i chwi ddaugoa tipyn m wy o'ch "nationality," chwsdl y diweddar Brinley Richards. Y mae yn dda genyf ddeall fod y Gymdeithas Gymreig yn hynod lewyrchus, ac wedi gwneyd gwaith daionas y tymhoraa a aeth- ant heibio. Gobeithiaf y bydd eto yr an mor lewyrchus y tymhor dyfodol. Ni welais y thaglen hyd yn hyn; pan ddaw i law, efallai y bydd genyf air yn mhellach am Gymty Manchester." Mewn cyfarfod 0 "DdirwestwyrDehendir Cymru," a gynhaliwyd yn Llandeilo yr wythnos hon, bu MR BATHBONE DAN Y FFLANGELL I am "eagenlnao ei ddyledewyddau Seneddol," hyny ydyw, nid oedd efe yn nghydag amryw o'r aelodan Cymreig ereill, yn dygwydd bod yn bresenol pau ddaeth y Welsh L?e? Veto Bill" get bton am ail ddarlleniad; felly yr oedd yn rhaid filaogeUuyr hen aelod ffyddlawn dros Arfon. Dyma y Reiriau- 1, severely censured for neglecting Parlia- ment for professional duties." Beth ydych chwi, elholwyr Arfon, yn feddwl 0 fod lot 0 Hwatwe yn trio eieh hen aelod chwi fel hyn ? O. nad ydyw 10 cyfiawni ei ddyled. swyddan seneddol, onid chwi ddylai fod y rhai cyntaf i gael bai ynddo P Y mae gor. mod 0 lawer 0 bigo beiaa ein haelodau Seneddol, ac o'u hordro 0 gwmpaa fet hogia bach. Rhaid cofio mai nid gweision cyflog ydynt, a'u bod yn deall ea dyledswyddau yn llawer gwell na't rhai a/dd yn pigo beiau. Y peth nesaf fydd raid gael fydd cadwen am goesau ein haelodau i'w eadw wrth eu gwaith.

Gtelwir ar gogyddion ynaml I ddarparudysg- leldiau melation o custard a blanc-manges ar rybudd byr, ac ar adegau na fydd hi ddim yn cyfleus i gael wyau. Fel arweinydd hwylus i ddarpariaeth 0 amryw ddysgleidiaa chwaethus a custards dymunol heb wyau, am hauer y draul a haoer y drafferth, dylai ein darlltnwyr ysgrifenu at ALFRED BIRD k SONS, BIR. MINGHAM, am gopt yn ddi-dil o'u lIyfryn a enir "Pastry and Sweets." Nid oes dim i'w w; dim ond aafoa post osrd, ao fe'i ceir gyda taroad v Feet

Y CYNGHORATT SIROL. J YR ETHOLIAD NESAF. i [au MB HCGK TROK", CAD.øYDD CYMGOR I  MM) j GM fod 11 wer yn ymhoH yn nghylch j etholiad y 'YDhorau airol D88a,. medi8 I I mai doeth fyddai eryuhoi y prlI gyinewiu-1 iadan sydd 1 gymeryd lie oherwydd y mesnr newydd ddeddfwyd eleni Mae y mesnr newydd yohydig yn helaethach naltcryabosd hwo, ond yr wyf yn meddwl fod hwn yn cynwys yr olL Ond os oes fila thywbeth yn rhagor neu yn aneglar, bydd yo hyfrydwch genyf geisio ei eglaro. Yo ol Mesnr Llyw. odraeth Leol 1888, fe faasai yr etholiad nesaf 10 cymeryd lie ar y cyntaf o Dichweda, ond yn y flwyddyn hon y mae ein Seneddwyr wedi deddfo i ohirio yr etholiad hyd mis Mawrth, 1892, a'r diwrnod wedi ei benu gan y cynghor sirol rhywbryd rhwng y dydd cvntaf a'r wythfed dydd, a'r diwrnod hwnw i'w benderfyna chwech wythnos cyn ye etholiad; ond os na bydd y cynghor yn penn diwrnod, ynii fe gymer yr etholiad le ar yi wytheddydd 0 Fawrth. Y mae y cynghorau sirol presenol i aros yn en swydd hyd yr wythfed dydd 0 Fawrth, a'r cyoghor sirol newydd i ddod i swydd ar yr wythfed dydd 0 Fawrth. Y mae yr unfed ddydd ar bymthego Filwrth, nen rhyw ddydd arall o fewn deg diwrnod ar ol dydd ymneill. duad y cynghorau sirol, yn ol fel y bydd cynghor unrhyw air 0 amser i amser yn osod i'r sir hono, i fod yn lie y nawfed dydd 0 Dachwedd i ethol cadeirydd ahenuriaid, &a., ac i fodyn ddydd i gynal eyfarfod chwartarol, ac os bydd y cynghor yn penu rhyw awr i'r cyfarfod chwarterol, fe fydd yr awr hono i fod yn lie yr awr eydd wedi ei gosod yn Neddf y Bwrdeisdrefi. Y mae rhestr yr etholwyr i fod wedi ei chwbltau erbyn yr ugainfed 0 Ragfyr, ac i ddod i weithrediad ar y cyntaf 0 lonawr rhestr y bwrdeisdrefi, yr hon sydd i ddod i weithrediad ar y cyntaf 0 Dachwedd. i fod ar ac ar ol y diwrnod hwnw hyd y cyntaf 0 lonawr yn rhan o'r thesit sirol yn Ue y rhestr bwrdeisdrefol blienoiol. Y maar, oeU rhyw berson wedi ei bena ganddo, i fod yo awyddog dychweliadol (rtturning officer) mewn bwrdeisdrefi. Y cadeirydd, yr is- gadeirydd, yr henadntiaid a'r pwyllgcraa (yn cynwya y pwyllgor uuedig), pa rai oedd i fyned allan 0 swydd yn mis Tachwedd nesaf, i aros yn eu swydd hyd yr wythfed dydd 0 Fawrtb, a'r henuriaid oedd i ymneillduo dair blynedd i Dachwedd, i aros yn ea swvdd hyd dair blynedd i Mawrth nesaf. Gall cynghorwr sirol fod yn swyddog dyon- weliadol (rtturning officer) ond iddo beidio derbyn elw iddo ei hun nea ei bartner yn uniongyrchol nea yn anunioagyrchol trwy yr etholiad.

COLEGAU BANGOR AO ABERYSTWYTH. ENILLWYR YR YSGOLOR. j IAETHAU. SAMSON A CHYMRY. I Dylai ein darllenwyr sylwi yn fanwl ar y I ddau dabl isod, yn dangos pwy enillodd yr ysgoloriaethaa yn NAholegau Bangor ac Aberystwyth. Gweler hefyd sylwadan pellach ar y mater yn ein eolofnaa ar- j weiniol. I COLEG BANGOR. I I Gwerth Enw. Lie yr Addysgwyd. yr Ysgol- oriaeth. ~— D. Owen Tsgol Alun, Wyddgrug 30P am 3 blynedd. My f an wy Rhys High School, Rhyd- ychrin 25p eto. J. H. LI. Wil- Coleg y Bala lip eto. liams Edith Champ- Grey Coat Hospital, ion Westminster 1tip eto. Muriel Thomas Girla'Oollegiate School, Caerfyrddin ltip eto. 0. W. Griffith Coleg Llanymddyfri lOp eto. W. G. Jenkins Liverpool Institute lop-eto. T. G. Roberts Yegol Ramadegol y Bala lOp eto R.W. C. Pierce Astudiaeth breifat 20p am 2fl. T. J. Roberta Coleg Aberystwyth 15p eto. R. H. Erans Aatudiaeth breifat (y s g o lor- iaeth mewn am. aethydd- iaeth. Rose Bury Ysgol Howelli Din- I iaeth. bvoh 40p am lfl. George Griffith Astudiaeth breifat ibop eto. COLEG ABERYSTWYTH. 1 J. D. Maynard Amersham Hall School, aynM Reading 30p. Mary Newbe. Heriot Watt College, 30p. gin Edinburgh SOp. D. Rees Christ College, Brecon 40p. C. S. Spencer University College, 20p. Bristol 20p. Jane Smith High School, Bays- water 15p. EllenReynolda Owen's College. Man- chester 15p. W. Pewett Dr Morgan's School, Bridgewater 15p. R. G. Watkin High School, Birming- ham 15p. Annie Hughes Coleg Bangor 10p. G. J. Thomas Board School, Llan- elli 20p. W. Granville Congregational School, lOp. C&to, 'am Mp. H. B. Jenkins High School, Swansea lOp. A. L. Johnson'High School, Leicester lOp. M. E. Kerly North London CoUe? iate School lOp. T. J. Thomas Grammar School, New Quay 20p. J. W. Holland North London Colleg- iate School 5p. Thomas Levi Ardwyn School, Aber- ystwyth lOp. R. Roberts High School, LiTer. pool lOp. T- J. Evans Board Sohool, LIan. arth lOp. C. J. Pngb Ardwyn School, Aber- ystwyth lOp. 0. J. Young Beaumont House School, Llanelly 20p. G Jones Alun School, Wydd- gru 10p. E. Griffiths Otd??oUege School, ?' Carmarthen lOp. W. D.L.Evans Coleg Aberystwyth 20p. I

Y mae pwyiigor Eisteddfod Genedlaethol Rbyl yn tala 50p am gael datgana "Sant Paul," 0 waith Dr Parry. Codir trysotfa 0 bum' mil 0 buonau i Gymdeithas Amddiffynol yr Xglwys yn Nghymru.

COLLED FAWR Mae colli iechyd yn oynwys colli y ow b sydd yn gwneyd bywyd yn werthfawr, sef y gallu i fwynhau bywyd. Vid oea mwynhau bywyd mewn afiechyd. Heblaw y dioddefaint a'r poenau corphorol mae yn ddwyn ar y claf, mae afiechyd yn achosi poenan meddyliol, a phryder sydd yn el lothu, ac yn rhwygtro ei adferiad buan. Gwelir hyn yn fwy amlwg yn nbeulu y gweithiwr nac mewn teuluoedd 0 safle uwcb. Pan analluogir y gweithiwr, mae yn dueddol i ddigalondia a phryder am gyn tialiaetb ei deulu tra y bydd efe, ffon ell bara yn analluog i ddarpara ar eu cyfer. Mae Ii. pryder hwn yn niwaidiol iddo. Mao ei serch naturiol at ei deulu yn rhwystro iddo gael gwellhad buan. Os am osgoi llawer o'r ang. hysuron a'r annedwyddweh. sydd yn canlyn afiechyd, dylai pob un sicrhau gwasanaeth darpariaeth a ellir yn briodol ei hyatyried yn "wir gyfaill y gweithiwr," adnabyddus yn mhob rhan o'r byd wrth yr enw "Quinine Bittera Gwilym Evans," yt hwn a gymeradwyir gan lawer o feddygon enwog fel meddyginiaeth sicr a dyogel at amryw glerydau. Mae wedi enill yr enw 0 fod yn Feddvi?- inlaeth Lysieuol Berffeithiaf yr Oes," ac un a gymeradwyir gan brif feddygon gwahanol wledydd at anhwylderau y oylla, yr afu, y giau a'r frest. Mae ar werth gan bob fferyllydd mewn poteli 2s 9o a 4s 9c yr an. Gocfielweh dwyllwyr. Mae enw "Gwilym Eyans' Quinine Bitters 'M bob <aM, ,<a?.. ph"tel o'r gwir Qnmine Bitters. Anfonir ef hefyd y. ddi r..l drwy y post am y prisiau uchod gan y pdrehenogion:-Qui.T.. itiers Manufacturing Co., Limited T WWly, Soath Wao.

CADEIRIAU TRYFANWY. Too ogoniant hwn ganodd-eirias getdd drws gyot a gaaodd;" 0 ben ei nerth diflanadd,- Baraa y oloian a'i clodd. Er i't drws gwael, gael ei gau—ar Morw/nion teg weMU [wyneb YoWn awr 'rym yn mwynhau M loewawr borth heb gloiau. 1 ddeall y bardd, rhoed allwedd-i agor I'w fendigaid gyntedd; Ni in neb o fewn'l hedd—er pan gauwyd Ond Tryfanwy diwyd, a hoewadd. Am b a y'a awr rhown Lwradd-hael iddo Mtwn rhyglyddus agwedd; Udganwn drwy wlad Uwynedd, Y dydd hwn, fod iddo bedd." DKWI GLAN TKIFI. I

YR YMOSODIAD HONEDIG AR REIL- FFORDD CAERGYBI. I TROSGLWYDDO Y CYHUDDEDIG I SEFZLL EI BRAWF. Dygwyd Robert Dean, masnacbydd anifeiliaid o Manchester, drachefn ger bron ynadon Baogor ddydd Mawrth ar y cyhudd- iad o ymosed yn anweddus ar Catherine Costello, gnraig btiod yn truianu yn Mark street, Dublin, -tra yn teithio 0 Gaergybi i Fangor noswaith y lOfed cyfisol. Erlyoid ar ran Cwmni Rheilffordd y London a North Western gan Mr R. M. Preston, ac ymddangsai Mr K. Honoratos Lloyd (yn cael ei gyfarwyddo gan y Mri D. Owen a Griffith), dros y eyhuddedig. Ail-adroddodd yr achwynyddes y dystiol- aeth a roddodd yn y gwrandawiad cyntaf. Dywedodd iddi hi a'i bachgen byeban groesi mewn agerlong odublin i Gaergybi y noswaith a dan sylw, a chychwynodd wedi byny 0 Gaergybi gyda'r gerbydres a gyr- haeddai Fangor ychydig cyn an o'r gloch y boreu. Ar y cyntaf nid oedd ond hi a'i baohgen yn y gerbydres, eithr yn mhen ychydig dabth y cyhuddedig i fyny, a Komeddodd i neb arall gael He yoo oblegid, meddai, fod y cerbyd yn llawn. Siaradodd y ddau gilydd am beth amser, ae ar awgrymiad y cyhuddedig rhoddodd yr erlynes ei bachgen i gysgu ar an o'r ddwy fainc. Yna gorweddodd y cyhuddedig ar y Hall ac aeth yn 01 pob ymddangosiad i gysgu. Parhaodd yr erlynes yn ei heisteddle ae yr oedd wedi dechreu cysgu pan ddeffco- wyd hi gan y eyhuddedig, yr hwn, ar ol hyny, a'i taflodd ar y faine dair gwaith gan geisio ymosod arni; ond ni lwyddodd. Cymerodd ymdrech galed le rbwng y ddau, ac yn ei dychryn, torodd y wraig bob cortya oedd yn y cerbyd gan dybied en bod yn gysylltiedig &'[ van. Gwaeddodd befyd am gymborth; acyn mbeUaoh agorodd y Seneatr a thynodd hi a'r bachgen &'a holl egni yn y oortyn o'r tuallan er oeisio tynu sylw y guard, old ymosodsi y eyhuddedig arnynt gyda ffon. Ychydig cyn i'r gerbydres Ryrhaedd Bangor eisteddodd y cyhuddedig i lawr a dywedodd wrth yr erlynes y buasai yn ei rhoddi mewn dalfa ar y cyhuddiad 0 ladrata ei oriawr a'i gadwen.—Croesholwyd hi yn galed gan Mr Honoratus Lloyd o barthed i'w hanes blaenorol. Dywedodd iddi bum' mlynedd yn ol fcdyn oadw tafarn gyda'i mham yn Doblin, a chafodd ei gwysio am ganiatau i'r ty fod yn agored ar ol oriau priodol; ond gwadodd yn y modd mwyaf pendant iddi gael ei dwyn gerbron yr ynadon am lochesa merched digymeriad. Yr nn mor gryf gwadodd ddarfod iddi ddyfod i Loegr i osgoi gwarant, ao nid oodd gwir ychwaith yn yr haeriad ddarfod iddi geisio lladiata oriawr a chadwen y cyhuddedig. Rboddoid bachgen bychan o'r enw Lawrence Costello, i mab-yn-nghyfraith yr achwynyddes, dystiolaeth i'r un perwyl gyda golwg ar yr hyn gymerodd le ya y gerbydres. William Jones, 49, Albert Place, Upper Bangor, brakesman yn ngwasanaeth cwmni y rheilffordd, a dystiodd ei fod yn Ngorsaf Bangor y noswaith y oyrhaeddodd y gerbydres a nodwyd. Canfu yr achwyn- yddes a'i phen allan trwy ffenestr y cerbyd, ac yn gwaeddi. Yr oedd ei gwallt yn an nhtefnus, ac ymddangosai yn hynod ddy- chrynedig tra yr ymddangosai y diffynydd hefyd fel pe baasai wedi bod mewn ym- dreebfa, Cwynodd yr achwynyddes wrtho oblegid ymddygiad y diffynydd, a thystiodd teithwyr yn y cerbyd nesf iddynt glywed -bloeddiadau merch ar y ffordd, Cafwyd tystiolaeth i'r an perwyl gan Mr S. R. Dew, cyfreithiwr, Bangor, yr hwn yn mhellach a glywodd y cyhuddedig yn sylwi wcth yr achwynyddes, "Yr ydych wedi bod i fyny A'r game 1m o'r blaen." Walter Fowles, un r, guards y gerbydres, a ddywedodd na chlywodd ddim hyd nes y cyrhaeidodd i Fangor, lie y gwelodd yr achwynyddes yn rhoddi y diffynydd yn ngofal yr heddgeidwaid am ymosod arni. Sergeant Lewis Davies a ddywedodd ei fod yn yr orsaf pan gyrhaeddodd y gerbyd- res. Ar orchymyn yr achwynyddes oymer- odd y cyhuddedig i ddalfa. Pan ddygwyd ef i'r orsaf heddgeidwadol gwadodd y cy- huddiad. Wedi i'< cyhuddedig gael ei gyhuddo yn ffurfiol o'r trosedd ae iddo yntau ei wado, traddododd y fainc ef i sefyll ei brawf yo I y frawdlys nesaf, ac hyd byny gollyngwyd ef allan dan feichiafon.

DARPA ilADAU LLYSIEUOL Y OYF I ADDASAF I IECHYD. Nid oea yr un amheuMth mewu uarhy w feddwl diragfarn mai darpariadau Ilysieuol yw T_ rboi mwyaf rhinwaddol, a chydweddol &'r cor ph. Mewu gair y mae ein hymborth beanyddiol yn gymaint i gynal iechyd y cyfauaoddiad ag yw i gyaal Mrtb, ao 1 feithrin ei wahanol ra6mu. Fe gofalem fwy am swm ac ansawdd yr hyn a fwytawa, blinid ni yn fwy anaml gan anhwylderan corphorol, a ?emfyw yn well wrth lai 0 phyo?tMth. MMfferyUwyr yn gyffredin yn y Nynyddotdd diweddaf wedi talu mwy 0 .ylw i lysiau mM a wnaed am gryn amser yn Baeaorol, fel y mae yn bresenol amryw ddarpariadan llyaieuol meddygol yn cael eu eynyg i'r oyhoedd y dyddiau hyn at wahanol glefydan. M" rhai o onyat yn ddiamen wedi eu trefnn yn y modd mwyaf gefalns, ao yn ddarpanadau gwerthfawr ar gyfer amryw anhwyl- derau. Ond y maent er hyny yn gwahaoiaethn llawer mewn rhinwedd a gwerth. Yr amcan mawr wrth ddarparu meddvginiaeth lysieuol yw cael allan bnf rinwedd y llysieayn, i'r graddaa mwyaf cyflawn, ae mewn oyn lleied 0 aylwedd ag y mae yn bosibl. Wedi blynyddau o ymohwifiad yfal, ac arbrawtiadan manwl. llwyddodd y fferyllydd enwog Mr Gwilym Erana, F.O.8., i dynu allan 0 amryw o'r Ilysiaa a'r ylashigioa goreu a mwyaf rhinweddol, eu prif rinweddau- Y llysiau hyn ydynt Quinine, SartapariUa, saffrwn, lafant, dantyllew, crwynllys (gentian) a'r cynghaw (burdock), Llwyddodd i ddarganfod y modd i gyfartaln elfenan gweithgar y llyBiau hyn i wneyd oymysgedd oelfydaydgar fA y modd mwyaf hapua .ar sicrhau oydweithrediad llwyddianuø yr elfenan meddyginiaetbol a gynwyaent, a ehyraedd yr aunan daionns oedd mewn gelwg wrth ei gyfan- soddi. Y mae y meddyglyn ihagorol hwn erbyn hya yn fyd-adnabyddna wrth yr enw Quinine Bitters Gwilym Evans. Nid oes an meddygineth all gystadln ag ef mewn 8Ifeitbiolnrydd 1 snd asith hoU aahwyldorau clm6 yr afa, a'r iau gaas ar werth gan bob fferyllydd &awn poteli 2s 90 a 4e 60 yr ua. Neu gellir 8U cael yn ddioga trwy y post am y priiian uehod oddiwrth y per beoogiooQuinine Bitters Maaafaotnrer Co. Limited, Llanelly.

"MORO GAIR YW CYMRU 10 THE NOLTH WALES MUSIC CO., LIMITED. HIGH STREET, BANGOR & BXIDO. STREET, CARNARVON. J_P. "I AS. Harmonium, 5 Octnee, Wat?w ±u ca, hollol newydd am ? 10 neu 5s y mis am '2 flynedd. 5p. 1 Os. Anglo american Organ, 6 Octaves, gyda knet swell, Walnut case prydterth, dim ond t6 101 neu 68 y mis am 'i Synedd. 1 FiP Walnut Pianette, 7 Octaq ?-*? hollol newydd, am ?t5, nen Jos 60 y mis am 3 blynedu. 1 frP. Piaoo, 7 Octaves, Walnut case, ■ l e adi £17, neu 12s 6c y mis am 3 lynedd ftnp. f/>S. Mano.KattCoUardMdCcUMd Ji IV y Piano makers gorea ya y b dM /M/ c-P-, iron fame, cW actum, M yn cynwys pentc dfW. eddaraf y Ilrm enwog hon £ 37 16s, neu 25s y mis am 3 blynedd. Mae y North Wales Muiic Company Limited, yn barod i werthu Harmoniums IIIQ Organs at wasanaeth Eglwysi, Capeli, ao Ysgoldai am y prisiau isaf. Stock fawr o'i rhai hyn ar law yn wastad, Y Stock fwyaf yn Ngogledd Cymru 0 boo math 0 offerynan cerddorol. TUNERS A REPAIRERS BOB AMSER WRTH LAW. Pyrnir a newidir hen offarynan cerddorol THE NORTH WALES MURIO CO., LIMITED., BANGOR AND CARNARVON, D. Hi. WILLIAMS (PENCERDD. KRVRI), MANAGER. BANGOR AND NORTH WALES & BENEFIT BUILDING SOCIETY. Es tabliehed 1872. Incorporated 187 1. President and Chairman of Directors'. Dr. RICHARDS, Bangor. SHARES, £10 EACH. SUBSCRIPTION, 2s 6D PER SHARD PER MONTH. ADVANCES. Money advanced on Freehold or Leasehold Property for 10, 15 and 20 years, to be repaid by Monthly instalments. For further partiuulars apply to John Lloyd Accountant, Masonic Hall, Bangor, Managing Director. OH I MY CO RNS. ? jltt YN El DDEFNYDDIO. WBDI EI DDKPXfSDlO PAENT CHICAGO. I'W GAEL MEWN POTELI la YIL UN. ANFONER Is MEWN STAMPS I GRIFFITH OWEN, CHEMIST TO THE ROYAL FAMILY, 25, HIGH STREET, CAERNARFON. Paham y rhaid i neb fol yn ddrwg ei dym- her, ac yn annymunol iddynt eu hunain a'a cyfeillion, oherwydd dioddef oddiwrth Gyrn, pan y gellir eu eymud ymaitb yn hollol ac an byth trwy oderynoliaeth Faent Chicago, yt hwa sydd fwy ei werth na'i bwys". mewn aur i'r diod iefydd. Bydded i'r cvh 7edd fod ar eu gwyliadwriaetfc wrth c ymfyn am dano rhag iddynt dderbyn lETëkiGgh yn lie ytrwirien- eddol PABNT CHICAGO. Pa sawl un sydd wedi cael ei anafu am Gel trwy gymeiyd ei berswadioi ddefnyddia m^dd- ion noenus aipheryglus or symud Cyrn ymaitkl Ond yu awr, pan Y MAE PAENT CHICAGO YN GYR- HAEDDADWY I BAWB, nid oes eisieu mabwysiadu modlion ereill. Lymuna y Perchenog wn-yd yn hygbys fod Paen Chicago yn llawn mor effeithiol at syma¡1 Uefaid (Warts) ag ydyw at symud Cyrn (Coro and Bunions). Y mae'r personau canlynol yn bared i dystto i'w rinweddau :-Police Sergeant Thonutf Williams, Porthmadog; Mr John Roberta* manager, Penyrorsedd Quarry, NantUe. Iachswyd tJyrn oedd wedi bodoli am dden* gain mlynedd gydag un botel swllt. GWALIA HOUSE (PRIVATE HOTEL), UPPER WOBURN PL.\CE TAVISTOCK SQUARE, LONDON, W.C. Cab Fares to Paddington, London Bridges Victoria and Waterloo Stations, Is 6d. Cab Fares to Euston, Midland, Kings Cross, Strand, St. James' Hall, and Principal Plaooe of Amusements, Is. Five Minutes' Walk from Euston Stsiitii, Midland, Kings Cross, and Gower-atreet Sta- tion. PROPRIETOR:—R. G. PRICHARD LATE PORTMADOC. TELEGRAPHIC ADDBESS—1"GW?KFI." SAFETIES. SAFETIES. SAFETIES PRICES TO SUIT ALL POCKETS. I I I FROM TIIB CHEAPEST TO THE BEST. H. OWEN, 9. E 48TQ ATE STREET CARNARVON. Holds the largest stock, ani is Sole Attor North Wales for the celebrated "Raleigh II Spfeties (as ridden by the Champion Road Riders), the Star," "Sacsoariel, Match less 1 clipse," and other well-knowu makea at Wholesale Prices for ""I1, QB Monthly Payment System. a, 0 WEN, TAILOR AND DRAPfiB DWY RAN. Patrymaa hard! at Siwtiau ac Orerooats a y Gauaf newydd ddyfod adref. Sicrheir y fflt oreu a'r style ddiweddaraf. Bydd G. 0. yn Nghaernarfon bob Sadwm ac yn Llangefai bob aydd Isu, a chanddo bob- cyflawnder o Batrymau gydag ef. Telir sylw arbenig i bob order drwy y Poet, KY FIN irLAum JABIN1ST WORKS. RIGR STREET, BANWjK. EDWIN JONES A ddymuna hysbysa boll drigolion Mon It Arfon fod ganddo Stoc Uelaeth 0 BOB MATH 0 DDOLREFN TY, O'B GWNEUTHUR1 AD GOREU, AM PRISIAU MWYAJ RHESYMOL. Cludir y lodrefn am bymtheng milldir yn ddidraal. 4851

[ ? Farddoniaeth i Rifiouydd, I &.4-falr Geytedl, Caernarfon],

AT ywROD—Fel hyabyaiad yn mug y T;e? anerchiadau pnodMol, cotrad-1 oL ?c. Ni chymerir teil gdod I ??aUecyddol felly i Y8tyriae'æ Am | y?)?o,ymofyner &'t c?hoeddwyr. |

COF-LINELLAU AM EDITH MAY I (Geneth brydie. th y Parch Daniel Marriott, J Porthdinorwig). Ciliodd Edith May yn gynar Oddiar wyneb oer ein daear, Ond was adgof eto'n hoffi Aros llawer ya ei chwmni. 'Roedd ei gwfin fel gwen y gwanwyn Pall yn chwaroti ar y rnosyn, A'i melynwallt megys earaidd Liw y dloa ftiallen wylaidd, Fel helygen ftyl y plygodd At y dwr, ac ebrwydd gwywodd, Cyn i flodau'r hafydd melyn Wenu ar ei heiniuee ddillyn. "Gwyl y Pasg y gwelwyd claddu Edith May yn nghladdfa'r teulu;" Pan oedd miloedd mewn mwynianau 'Roeddym ni o dan ein dagrau. Cludai rhai i lanau'r moroedd, Cyrchai ereill i'r mynyddoedd, Teithiai eraill am y trefi, I gael gwleddoedd i'w hadloni. Xinaa ar yr Wyl mewn trallod Gludem Edith tua'r beddrod, A thorf bruddaidd wnaeth ei dodi, Ya y Rhyl, dan oerion leni. Adgof sydd yn mynych grwydro At y llanerch lie mae'a hano, Ao fe led och'neidiau trietyd Fel yabrydion uwch ei gweryd. Mae ymwelwyr fel yn britho Glaoau teg y Rbyl wrth rodio, Ond y mae ymwelwyr nefol I 0 syioh hnnell Edith dduwiol. MINAIPAB. I

Bwriada Mr Ed ward Davies, Llandinam, .'i frawd-yn-nghyfraith, y Parch D. Lloyd Jones, M.A., bwylio i'r America yn mhen ychydig ddyddiau. Braidd yn anamserol yw yr adroddiad fod lir Owen, Heogwrt, am ddyfod allan fel jrmgeisydd Toriaidd dros Feirionydd. i