Y Genedl Gymreig

CYMRU YN YR OES DDEH- I WYDDOL. Lie rh'idia awol Rhagfyr Yn uyehij-d drwy y coed, A'r ddalen ola'n siglo'n grin Da a fi KHuaf.il droed; Daw'r GWllnwyn hawddgar, eto, A'r blodaa lim'd ei law; Daw'r dail TO ol i wisgo'r coed Dan fendith gwlith a gwlaw Duw'r 3<1nr m;iu i ganu Lie njvha'r dymhestl flin Ac ni bydd neb yn gruddl'an mwy Am (l,ia:(:I1 grin. Fy X g'1,alia, buost tithau ilrli wyb-j.1 eiiw Duw A, r gain ()fero(.Euc;h fll'n i-iiaid briw Y genodl ysig Yn yr awelon ..or; Rhodai'n amddifitd yn y nos, Hob soren won na lloer: Mown hira'th am ddatguddiad Bu'n (hi y storom grof; A churodd lawor drws am Dduw, y Addi'fai'n • ngwyneb haul; Ond lyv.'yll ootid ei enaid of, Fol jiwyrnos dan y dail: AI1,li mown anwybod Oodd oi addoli vf; A si '.rad geiriau eyfrtn flydd, II ■!) dde.tll iaiili y lid: Xid "1,1 y Niiliuu Yn un galon bur; Nid o.tld y gwaod vii gwellu dim U'r (iwfn gtir. Old .hdh YI' adncw)'{UÜd I geuedl yr honiwg. Pin ddaoth Efengjd Caifari I siarad yn Gymraog A g-air y B w I ddygodd Fenlithion Dwyfol ra.« Yn wanwyii i encidiau blin, Ar ol y gauaf cas. Di.'tiw yw'r conhadwr Fa gyntuf yn ('in gwlad; Ond ln'io i lawr ar ddalen wen Yn llyfrau cof ein Tad Mae of oi hunan lieddyw Yn sanct tu f"wn i'r 11, -1, Ac aeon loyw oi GjTnraeg Yu ilium y WJTH" a won. Dj'stawodd ernlrl v Dorwydd Yn uliomlau glasgoed M in; Ac am gyfrinach goeg y eylch I Cyn liir dilfanodd son: I Doohreuodd canu nowyii'l I Ar fj-nydd ac ar ddol,— Te go fodd Iosu Ori.;t Ei grots, Aotli v5ymiu ar ci 01 Aoth mwynhis yr Efongyl Alor a:ul a limnnur mint; A .Hiiai niai.tiau yu y 110s Am Iosu wi th ou Jiluut. 1h-1 iiyfryd yr Efengyl, ( I)y !d* Mor'hyf:yd fyddai gwol" gwawr i Y cyi. af yn fy ngwla<l! Pwy G(,dd v Cy::iro oyiil if A onwodd "IIW Crist 'i l'« y wylodd gvntaf m-tli y Groos .vai „(i(! oodd mwy yn diisl A jiliwy a safodd gyntaf \1' IK U y llwybr oul Pw „'yntaf wolodd (lclrws y nof Yn or forcit Sul ? Rh > lioibi >. ys]>rvdey«-rain, .il .( n (Idig. n bvth i ti F>"1 Cynini drwy'r cani-ifoodd pt-11 Yn ligoiwg Cuifari: Ac "i" i lawor cwmwl F n'd 'Ires y sanctaidd fiyn, I Hi wolodd oiUvailli uwyr A LauI diwYiriud gWYII. -1 ELIEV.

YMS )N* YIt EDIFKIItlOL, AR WELY ANG Al". I Fy Ner, mi wn n id oos ond tenon 1,?n, AK'i'?"?"?Y"? a ?'???— A gili;i, filit", i-I!? ?t d.v ? y(ld- o' gwvau'-loarnaf fto cynvuoi'r wys. I A> Mi Kit wi tliyt i mi droulio oos I \.id.?i!o"dt)cmt('tmiDwyMD?. T)\v\')rt?Mi:mt"<I<t's'???'MF:J), .n?.i).a«'rbrynh)i?yd:tD\vyM Iuwn. ':?H!t?.-y..Most{yh('n haivs- Ti A v.- '!)!<t ad fyd ,):11 fy nghyrru'n f!'u! A? L-vrtVr tomtiol a gwonwynig iawn, .w.utMn d?tii 'ti t3-.Itt o hy(l. T-n??.?ns''w(di'tnt:tHa!:twcr?waith, Yn wavth i mi fy !'yH'tdyt)?hyw. 'v.v'nt.Uf<'inoIi?n;'tg?'yddost.Ior, T\iii \wt Dduw maddosgiir, o dy fodd YI: ILIA." "cu'n rhwyd'l, yn mnddou'ii | rliad a llwyr, 'I '?dhv! ?'{tif<'i t'<i?)'?uwh. 1 snaddou, O Faddonwr niawr. Kin imi ry'in < hYI\Y n Dy?'.v''dd. Mi !v' ii ;i s lawor tro iin' broil bias >!ad:o,u«>.t Dwyfol gorDy orsodd lan Ao • :UMI farwaidd fv nhoimladrwytld, liawdd A r.v ii v, !i l;cddy w flas niaddouant rhad. < Yn l-vyf i olouni'th orso.ld WL'll, Yi: ir Ic su gwisgu fi Yn i, .VUJV ni bydd arnaf ofn y FaTH, X:\ (,]¡'wikl,l Î)yth )'Ingl¡-,),rid pl'(.swyl- wyr nof. ALAVUX. I

YR EISTEDDFOD. i Ei»t( ddfod fod yn fyw.—cr diclwll J. ?'th?-r a'u hystr?v Taiibaid olfon awon yw, 1 Cdal1ll1 didr:lI1c ydp". losin yw ar ol oosi, —addofir, 1'r?s ddwyiil o Hwyddi; E:hynt'U,cwLt)-nywhi, A'i I heb d(liho(?ui. Dan lawor croos cafodd oosi,—a myrdd I uï nioib fu'n ti phocni; Ei- hyu oil, 'doos ami hi Xa hi'iiaint na jihonwyni.. Cyn liir, liir, tlaw'n gororau—helaethwych Foi Athon mown doniau,— A'.h n ui gwybodaothau I gyd, end oi duwiau gau. A gwolir dowr foib Gwalia—yn gewri lvhagoruf ]i'ib oyiobla Ar swynfawr ymrysoufa—flodouog Gtuuchol wyiujKig, goruweh Olyinpia. CLVYUFAUDD. I

EXGLYXIO I A wnnod wedi olywod fod loan Eifion yn I l'lege\!m ¡;y(1.r Bodyddwyr. Un livf yw loiii Eilion,—liwng idold Gydag yni ifyddloa I (rylioi ddi nowyddion Hon tad ras hyf'ryd yr Ion. r,t d r. 11 A'i wirionodd mor tinidn-a cnyn 'j Holl linynau'r g-alqn Eglnrhnu bwriadau'r Ion :F\l,llld,J(,(h! Io:m Eifion. Progothwr, awdwr ydyw—gvda ncrth. ¡ Gwawdio wiitt liob yttryw j A Wdvddio'r byd lieddyw,— j Ef rydd bawb dan ddyfroodd byw. ) Aod ynnilaonar daon, cwyd CllW-Y gwr Gurd'ilo.mh?vnw I 0? Jd z?Ii mdd ar ci wddw, 0?atu Iles gair y Mw. Haol (li'alu.id lwydd bocd i'w lcf-i cnill j Atradloniaid iwlrt f; Ar ddculin rllown wir ddolcf 1'1' Ion am oi arwain ef. CEKIH.

I CYFAltCHIAD I MR D. LLOYD ) GEORGE, A.S. Drwd yw oi fynwen g"1II wladgarwch gwir, A hyawdl yw ei dafod. Trydan byw Ei lais wofreidclia fj-nwos pawb a'i clyw I doimlo dros yr liyn sydd iawn a phur. Mud Gvinru yn oin George ga dafod clir I roi mynogiant llawn i'w hawliau hi At- lawr y Sonodd.—Dringo gwnaod i fri, Fol Dafvdd laddui'r cuv.-r yn Nghunaaa dir. A gorscild sorch oin calon gaiff fol arwr Eiu rhyddid—ddcwr wladwoinycid, bur f wladgarwr. Bethesda. IIAWE-N.

MR S, T. EVANS, A.S. S. T. Evans yw etifodd—coron Cariad Do a Gu yiicdd; Dyn gwlad ddadwoinift ci gledd, A'i glir a glyw'r Sonodd. Gwythorin. A v CLEDWES.

MR HERBERT ROBERTS, A S. ell plrt yw Herbert hirbnnyn mliob dysg, Yn lahob dawn, pwy alligen, Mwyn wr yvf,—myn yr Awon, A."r (ldawn btir, ci urldc,n bon. Llauoivliymor. THOMAS WS-NXE.

AR LAN Y MOR. I Ar lan y inor, nr nos o haf, Mown tangnof llawn, a'r hin yn braf, Trwy ryfecldodau heb ou rhi', I dwyfol dygir fi; Gorw.-dilu'r mor mown hyfryd hodd, A llun y liofoodd ar oi wodd, A'i donau rhoibus (fu'n cyffroi!) Yn llumi tawolwcli wefli,u cloi; Ysgogi wna dan fythol ddoddf, Fol pe'n ymarllwys mawl-gan grof I'w Dad Tragwyddol yn y nef. Yn lasnef, luae'r Cymylau a'u godrouon aur Yn orngi, mown addnrudd byw, Fol bydoodd rhyfoddodau Duw. Ar fpiwos y gorlIewill poll luian tanllyd, fol o'i goll Yn taflu mown anwyldob mad Ei gusan olaf ar y byd. Yr hwvrol awel sy'n llymau, A llygaid anian fawr yn cau: I>ros losni clir y nefoodd dlos Disgyna lloni ty wyll nos. Dystawi-wydd nof-anodig sydd Yn nglan y iii6r-ar lr.vyr y dydd,— Dystawrwydd llav.-n hyawdlodd byw Yn traethu rhyfoddodau Duw Ac i'r croadur sy'n ddi-foth Yn g wo I'd Croawdwr vn mliob poth, Ceir yma ryw gyfriuaoh ddrud, Yn iii'V. aiii i'r ysbrydol fyd, At lJdllW y rhyfoddodau gyrI. RHVDFAB. I

DAULUN MR WILLIAM GRIFFITH, I Arwoinydd y oanu dros hanor can mlynodd yn nghapol Moriali, Caernarfon. 'Dyv.r llun ond yr nllanul-u William A'i dalont gorddorol; Mao'r soiniau fu mor swynoI, A'tl muwr rym, yuia ar ol. [ Is.u.rx.

) P\V¥LL(iOR HEHDGEIDWAID ) SIR GAERNAEFON. I I Cynicrodd cyfarfod cliwartcrol y pwyllgor I uchod le ddydcl Iau, o dan lywyddiacth Mr I J. E. Greaves (arglwyddraglaw). I Ylt 1IEDDGKIDWAID A TJIAFAKXWYIt. i Cynygiodd Mr C. H. Darbishiro fod i'r hcddgcidwaid, cyn dwyn dyn o flaon yr | ymidon am foddwdod, wnoyd pob ynidreeh j er cadaHan yn inha dafurndy y rhoddwyd diod olaf i'r cyhuudedig. Sylwodd Mr Darbisliire fod (iirwost yn gwcstiwn ag y dylai pob adran o gymdcithas fod mcwn cydymdoimlad ag cf. Yr oedd yn destyn syndod pa mor rhwyud yr adnewyddid trwyddodau gan yr-s-nadon, gan o* y rhai ni byddai gwybodaoth derfynol o hanes y tafaniau yn ystodv flwyddvn, Byddlli rhostr o'r W o'r rhai y byddai dynion moddwon wedi mynod yn ystod y flwyddyn, o wci-th mawr i'r ynadon pin yr apelid atynt am ad- nowyddiud trwyddodau, ft hawliai na buasai pasio y pondcrfyuiud yn acrhyw anghj-flawn- dor a'r taíarnwyr, pan yr ystyrid fod y gyf- raitli yn cdrych ar worthiant diodydd moddwol fol iuttsutleh b(!ryglus.-BiliA,)-d hyn gan Mr Robert Thomas, Criccioth, a cbofuogwyd of gan Mr William Williams, Aberdaron.—Mr George Farren a ystyriai mai y cynllun goreu or IIIwyn hyrwyddo dirwest, fyddai addysgu y bobl yn lie pen- tyru cospcdigu.ctbau ar y tafarnwyr. Ni chredai of fodyrlfi!) addirwywyd am fcddw- dod y ehwarter diwcddaf yn rhif inawr. Mr D. E. Davies: Y mao yn fawr iawn, pan ystyrir %ia ddir\vywyd yr un tafamwr am roddi died.—Cefnogwyd y pendorfyniad yn mhollaoh gan Mr W. A. I)arbishire.-Dy- wododd Cftdbcn Wynn Griffith fod vnadon dosbarth Caernarfon yn cymeryd gofal bob amser i holi He y byddai y mcddwon a ddygid gorou bron wodi cacl diod ac atogwyd hyn gan Mr D. P. Williams, yr hwn liefyd a gefnogodd y pendorfyniad.—Dadganodd Mr T. C. Lowis ei syndod fod Mr Fan-en fol uolod o'r pwyllgor, yn gwrthwynebu pen- dorfyniad i'r liwn yr oedd amcan mor dda.— Yn ddilynol cafodd y pendcriyniaù oi basio, hefyd i'r porwyl fod copi o'r pendorfyniad yn caul ci anfon i bob tafarndy yn y sir. YC'IIWAXEG 0 IIEDDGEIDWAID I LAXDUDXO. j Darllenwyd cais oddiwrth Fwrdd y GwcU- iantau, Llandudno, ar fod i'r pwyllgor ben- odi dau o heddgeidwaid yclnvanogol i fod yn barhaol yn y drcf liono. Cefnogwyd hyn gan Mr Spinther James a Dr R. A. Prichard. y cyntaf o'r rhai a gyfeiriodd :at y ffaith fod poblogaoth sefydlog Llandudno oddeutu 7000, a ehodai hyn yn ystod misoedd yr haf i tua 30,000.—Mown atebiad i Mr D. P. Williams, yr hwn a sylwodd fod yehwaneg o heddgeidwaid yn angenrheidiol yn Llanberis yn neillduol yn ystod yr haf, dywcdodd y Prif-gwnstabl fed yr lieddlu yn rby wan trwy y sir yn gyffrcdinol.-Bamai Mr D. E. Davios y gellid arbed rhai heddgeidwatd o Leyn, gan fod y trigolion yn byw yn helld- ycliol.—Llawonyehui y Parch R. W. Griffith oblegid iiatur foddhaol ancrchiad diwoddaf cadtirydd y brawdlys cliwartcrol, yn ol yr hwn yr oedd trosaddau yn darfod o'r tir. Yr ocddynfoddlon i'r.ii.wdurdodauyn Llandudno gaol y nifer a fynont o heddgeidwaid os y talent am ou gwasanaoth eu liunain. Mr Spinther James: Byddai yn cida i cliwi gofio fod gwerth trcthianol Llandudno yn fwy na Bangor, Caernarfon, ac hyd yn nod Bethel (chwerthin),. Cafodd y cais ei gefnogiyn mhollaoh gan Mr C. H. Darbisliire, a Mr W. A. Darbisliire, yr hwn a ddywedoddy byddai 1 y sir yn rhwym o gad digon o droseddwyr pe y gostpigid rhif yr heddgeidwaid. Cynygiwyd gwelliant. gan MrJ. R. Pritchurd i'r porwyl fod y cais yn cael ei ganiatau os y gellid gwneyd hyny trwyflrmud dan hedd- geidwaid o fanau eraill.—W#di i hyn gael ei oilio, pleidleisiodd unarddeg dros bob un o'r cynygion, ond oherwydd rhyw gaingymeriad cymirodd ymraniad anillle. Gwrthododd y Cadbon WJTUI Griffith ac eraill bleidleisio yr ail wnith, pryd y pasiwyd ejTiygiad Mr Pritchard.—Cydsyniwyd fod i swyddog ychwanegol gael ei osod yn Llandudno yn ystod inisocdd yr haf ar gost yr awdurdod ilcol. IIEDDWCII TREGARTII. Derbyniwyd deieb oddiwrth nifer luosog o drigolion Tregarth yn gofyn ar fod i hedd-I geidwad gael ei benodi i'r lie hwnw, gan fod llawer o aflonyddu ar yr heddwch yno. Hysbysodd y Prifgwnstabl (y Milwriad Ruck) ei fod wedi trefnu gwaith hcddgeid- (waid y gymydogaeth fel ag y gallent hefyd ymweled u Throgarth. Cadarnhawyd y trefniad yn unfrydol gan y pwyllgor. I Y GOST O LOG I CEKBYDAU. Galwodd Mr D. E. Davios sylw at y ffaith fod y gost o logi cerbydau at wasun- acth heddgeidwaid yn nosbarth Pwllheli yn uwch o 30 i 33 y cant nag a delid gan y cyhoedd.Sylwodd y cadoirydd ddariod i'r pwyllgor a fu yn archwilio y eyfrifon gael ell boddhau fod y costau yn nosbartli Pwll- heli mewn gwirionodd yn llai o t:i •. 25 y cant nag mown dosbarthiadau creill. Fodd bynag, bwriedid yn y dy-fodol Ilogi cerbydau trwy tender.—Dywedodd Mr D. E. Davies y buasai trefniant o'r fath hwn yn ei fodd- hau ef yn hollol.

15 Ii ODOR 0 PENSARN AMLWCH IN GWENWYJiO EI HUN. Dydd Merchor diwoddaf bu farw Mr Thomas Griffith, mwnwr, mab i'r diweddar Mr H. Griffith, Brynygors Gadfa, Pensarn, yn Tyldesley, yn agos i Manchester, mown canlyniad i'w waith yn ceisio gwcnwyno ei hun. Yr oedd yn 40 mlwydd oed, lie nid oes ond ychydig amser or pan y priododd gyda Miss Parry, mercb Mr3 Parry, Bull Inn, Neho. Yinddengys oddiwrth y dyst- iolaoth a roddwyd gerbron y trengholydd yn Tyldesley, fod y tranccdig wedi cad llawer o boon yn ddiweddar. Ar y 14eg cyfisol aoth allan am dro, a chafwyd of ar y rheilffordd yn marw mown ing. Nis gallai dau feddyg roddi eyfrif o'r hyn a barodd ei farwolaeth. Gwnaeth un o'r enw Dr Soph- ton ymchwiliad ar ci gorph, a daeth i'r penderfyniad mai carbolic acid a'i lladdodd. Yr oodd yn un o'r eases gwaethaf y daeth i gyfarfyddiad a hwy. Dangosai yn eglur etfeithiau marwol ygwenwyn. Ysgrifenodd y trancodig y llythyr canlynol i'w briod:- Fy anwylaf wi-iti-Nis gallaf fcddwl am fyw yn hwy fol hyn. Yr wyf yn boon i cliwi ac i mi fy hun, ac i'r oil o'n teulu. Gwell genyf fyn'd oddiar y ffordd. Y mae fy nghorph yn prysur wisgo gan boen, ond y mae fy mynwos yu berft'aith dawol, oblegid yr wyf yn bcrffllith ddieuog o'r hyn sydd wedi ei siarad am danaf." Cydymdeiiulir yn fawr iawn a'i weddw ac a'r tculu llu osog yn Pensarn a'r cwmpasoedd.

ISIR CHARLES DILKE A CHYMRU. J Syniadan Pendant. I SYR CHARLES YN RHESTRU EI HUN YMHLITH YR YMREOLWYR CYM- REIG MWYAF EITHAFOL." Y dydd o'r blacn cafodd un o gynrychiol- wyr y Soiitl4lf7(ile8 D(t ily.Yeii,,8 ymgom ddydd- orol a Syr Charles Dilke yn Ngwestv Victoria, Newnham. Rhoddodd Syr Charfee ei syn- iadau ynghylch rhai o brif gwostiynau'r dydd, megis blwvdd-dal i lion weithwyr, pwnc llafur, y sliding scale, rhanbarthau otholiadol, un dyn un bleidlaia, ac felly yinlaen. Meddai gwr y wag wrtho, Yr ydych o blltid Home Rule all round, Syr Charles. A roddech chwi awdurdod cyflawn i Gymru !•" Yr wyf yn coleddu syniadau cryfion iawn ar bynciau Cymreig. Bydd i mi gyd- weitbio yn llwyr gydag aelodau C,< :uru, ac yr wyf yn Ymreohvr Cymroig. Af yn mhellach na llawer o'ch arweinwyr ar y pjTiciim hyn, ac yr wyf yn fwy eithafol na'ch pobl cithafol chwi eich humiin. Pwj-nt (ydyw hwn ar ba un yr wyf yn toimlo yn gryf.^ac y mae yr Ymrcolwyr Cymreig yn sicr o fod ar yr iawn. Ni fuaswn yn cymeryd fy nychrynu gan hawlinu eithafol. Nid wyf yn credu mown defodau a scremoniau, ond am awdurdod nid wyf yn dychryno gwbl. Nid ,V,)-Ï yn malio mewn Llefarydd a Gwcinidog- ion a Ffon Arian, a phetliau felly; ond fe roddwn i gjTiryeliiolwyr Cymru alluoedd mawr iawn heb un atalfa." I drafod ewestiwn y tir hefyd ?" Debyg iawn; pallam nad ie ?" "Felly fo fyddai i chwi gario a an yr adran hono o Ddcddf Llywodraeth Lool sy'n galluogi cynghorau sirol i uno u'u gilydd i aincanion neillduol; tie eangu ei rhodiad fel y cai Cymru hunan-lywodnwth ?" "Fe roddwn i'r Cymry, drwy eu cyn- rycliiolwyr, awdurdod Hawn i drafod eu materion Ileol eu liunain, a hyny heb unrliyw linoll derfyn. Y mao genyf ymddiried llwyr a tlirwyadl yn y bobl. Y mae y cyhoedd, neu y genedl, bob amser yn borffaith dog. Pan ddaw yn gwestiwn o lywodraetli leol ehwi gewch fod y dynion eithafol yn dod yn dra rliesymol a chymedrol, ac yn barod i osod eu syniadau cryfaf ou hunain o'rneilldu er lies y cyhoedd. Ni fydd iddynt gymcryd ei foddion bywoliaeth oddiar unrhyw ddyn, nac ysbeilio neb o ddim. Gan hyny ni photruswn roddi i Gymru lawn awdurdod i drefnu ei materion ei hun—tir a phob- peth arall."

COlEG I GOGLEDD. Mae yr efrydwyr canlynol o Goleg y Gog- IClld, Bangor, wedi inyncd yn llwyddianus drwy arholiad Matriculation Prifysgol Llnn- dain a gynhaliwyd yn ddiweddar:—Dosbarth cyntaf: Fmnces E. Black, Llundain; David It. Hughes, Bangor; T. Griffith Roberts, Bala; Menai Rowlands, Bangor; R. Festin Williams, Ffestiniog.—Ail ddosbarth: Erie Evans, Bangor; John Evans, Liverpool; Sarali E. Lumley, Machynlleth; David Roes, Treifynon Robert Roberts, St. Helens.

I CYMRU A'R ETHOLIAD. I PWY SY'N SEFYLL PWY ETHOLWYD. I Wele restr cyflawn o'r Etholiadau C ynireig a'r Ymgoisw) r. BWRDEISDREIL. Rhif yr Yingeiswyr. Yr A,,IoLl  d Elbolnoth. Etholwyr. Tt Adod Prescnol. /EfT' 7220 Svr E ^J.   E?th. E Syr E. J. G. SyrE.J G. 7226 Syr E. J. Rced,-686  ? John Gimn, ? ? #i54o w»« •SyrA^y.a.   223 8yr J. J. Jenkins, L.U. 2187 -Ar D. Lloyd George, G. 2 1,-? 4 Mr Lloyd George,-196 C?. ?.. M?yd?.G. Mr??  G. JH.»U«d 8^ 18 Syr John Plllcston, C. 1958 Dinbych 3.21.. ?. G. T. Kenyon, C. Anrli G. T. Kenyon, C. lfiW Anrliydeddus G. T. e j 211 Mr T. Howell Williams, G. 1566 ?. ?0.Mr John Roberts, G. Mr J. H. Lewis, G. J8h3 Mr J. Herbet riT Low. s,0 424 Mr P. P. Pennant, C. I,jU Mr D. A. Thomas, G. Mr D. A. Thomas, G. 11,948 Mr D. A. Thorn?,? Mertliy r aclo(l) 17,2'j 1 ¡ Mr W. P Morcau, G ] Mr W. P. Morgan, G. H?C Mr Pntchard 'Mo-ym,—0?2 21M Mr B. F. WiMitms, C. ?4 MYIlwy 7,697 S) r G. Elliot, C." Syr G. E!ot, C. 3137 4G5 Mr A. Spwer, G. 31:JO .lr A. Spiccr,-293 Trefnldwyn 2.930 A-b E.H^p-T^y, G. toh F^nb.^y, G. IM ^on^18 17:3 Syr P. Pryce Jones, C, 1-100 S?-r Pryce rr:yce-Joll(-l Is Penfro ?0.LlyngcsyddM?e.0. SaESSc"™'G' »;MrE8crto«AL»,~l^ 272 Mil. Eituric, C. 2,3 8 ?") Ab?wc (y wM) '».<»'•' SFH«,s«y™».G  ? Hussey Vivian,026 D. Hen1ll1ur Monger, L.LT. Abertawe (y drcf) 8)447 MAfr r Dillwvn G MrR. D. Bm-nie. G. Mr R. D. Bumie, Syr J. T. D. LleweUj-n, C. 3011 BIROEDD. »» 10?.. Mr T. P.?-?. ????; ?MrT??.-? 307 Mr Morgan Uoyd, C, :!702 BiTcheiniog 10,551 :Mr W. F. Maitland, G Mr W. F. ilfaitl?ind, G. '¡ü7t> Ilr FuUer Maitialid'-l   ?. 10? Mr W F M  £ £ £ £ & £ ?MrP?M?d.? AborfU 13,1?.. MrW. B. Rowlands, G. Mr W• BJBo.toh, G. g It K E bAA-lW 9 Mr W. Jones, L.U, 3278 Cer1'yrddin (Dwy- Mr Abel Thomas, G Mr Ab.IThoma8, G. 43:??) Mr Abel Thorns-3116 ran)" ? '?? D. Capt Thomas D!wH's 1223 E? (GorUf-' win) 9:262 Mi- J. L. Morgan, G. Mr J. L. Morgan, G. DnvvthwynuMMi 2000 Caernarfon (Ai-fon) Mr W. RathbonQ, G. Mr W. Rathbone, G. Diwrthwuebiad 1122 Eto (Eivion)"" 9,633.. Mr J.BrynR?.G.  «67 Mr J. Biyn Roberts,-2094 2r'. Mr W, Hllmphre)'s, C. 1m3 Dinbych (D?-?n) 9,941 MrG. 0. Mo^n, G. Mr G. OMorgun, G. 41HS Mr G. Osborne Morg.u,-76.? 26 Syr W. W. W) nn, (,. :1423 Eto(Gornc?) 9,915.. Mil. Cornwallis West, L.U.   ?MrJ.HcrbcrtR.bc?-2333 D. M Cornwallis West, L,U. 227!J Fmi. 10?.. Mr S. Snuth?. Mr S. Siuitb G Mr Samuel Smith,-14o2 1&10 Syr R. Cunliffe, L.U. :JlÜ M?.?D..vy- Mr Alfred Thomas, G. Mr A. Thomas G.7G4 Mr Alfred Thomas,-290w, ran; 11,741 D, Mr H, C. LewIs, C. 27)7 Eio!c,noi)" |S:T:&SG: GI M1' F, Grove, C. 1725 Eto (Gower)" 11,9?7.. Mr D Randoll! G MrD.I?ndeU,G. Diwrthwync?d 606 Eto (Rhonddu.), 9,4 j7.. Mr W. Abraham, G" Mr W. Abraham, G. Di'.vrthwyn?ad Eto (De) 12,481 Bir A, J. Willinms, G G. 4743 :Mr A. J. Williams, 91S Etw o (lDL»eoj ) 12,i 481 Mr A. J. Williams, G Mr A. J. Williams, G. 4743 Mr A. J. Wiilkms, 918 1320 S?r Morgan Morgan, C. 3S2;) M?u. 9,137 M,T.E.E1B,G ™ M, T. E. Elli.fflS 1267 '.Nlr 11. Owen, C. 1!??,7 Tr?Id? 9,880 Mr Stuart  G"   597 SV ttMjSin.C. 2.?47 M,? (Gogledd) 12,130.. .,ir T. P. Pwriiccet, ,^G Mr T. P. Price, G. 5020 MrT. P.r?,-n.7 1403 Mr J. A. Kolls, C. 3S63 Eto (De) 13,'211 AurhM?.M?C. C«,tab F^oga, C. 3421 C?icl. Ani-liyd. F. 21 2050 Daron Profurno, (i. 47('0 Eto(G??) ,1.251.. Mr W??G.  IS* D. ?ltr W. F. Meredyth, C. 1 Pcnfro 10?.. .Mr W.D?G. Mr W. It. Davies G. 4S00 Mr W. Rccs Davies,-1099 116 Syr C. R G. Philippe C. 3701 Macsyfcd 4,?. Anrh A. WVV alsh C Mr Fnink Ethvards, G. l!»7;i MrF?Ed?-2.3 242 Mr J. L. Bradney, C. 1710 A?ydd?'r sc? wrth yr enw fed yr hen [aelod wedi y:MMUJuo-dau (Mayno a DillwvnV wedi marw. Den^-ys y iHgiwr o ?. enw'r hen Mtod y niwyafnf yn ? r c thD? o'r b?i os bydd D yn Ue?gi?, arwydda fod yr ?lod wedi ei ddychwelyd yn ddiw.th- wynebind.

LLAIS CYMRU. I Ei barn ar Ddadgysylltiad. W dù'r etholiadau Cymreig drosodd, a Cbyrnru wedi eacl eyfleustra i roddi ei llais yn derfynol ar Ddadgysylltiad a Eatl- waddoliad yr Eglwys yn Nghymru. Be ddychwela t-tir sir ar ddcg Cymm 34 o aelodau Seneddol, a chyn y Dadgorphonad safai v nloidiau fel a ganlyn:- I Rhyddfrydwyr 27 Undebwyr ? Mwyafrif Rhyddfrydol 20 Yn yr otholiad sydd ncwydd fyned drosodd llwyddodd y Rhyddfrydwyr i enill pump o seddau oddiar yr UndcbwjT, sef Bwrdeis- drefl Penfro, Mynwy, a Chaerfyrddin, a Maesyîcd a Gorllewinbarch Dinbych tra yr cnillodd y Ccidwadwyr un sodd oddiar y Rhyddfrydwyr, sef Bwrdeisilreii Trofalihvyn. I Saif yr aelodau Cymreig yn bresenol fel hyn: I Rhyddfrydwyr 31 Ccidwadwyr • • 3 Mwyafrif Rhyddfrydol 28 Felly gwclir y bydd gan Ryddfrydwyr Cymru flVY o wyth o aelodau yu y Senedd nowydd nag oedd yn yr hen. Illioddwn isod dafion yn dangos rhif y pleidleisiau a roddwyd i bob plaid yn mliob cynryehiolaeth. Yn mwrdeisdren Merthyr ni roddir ond yn unig y pleidleisiau a ddcr- byniodd yr YlIlgcisydd Rhyddfrydol uchaf ac ciddo -3T ymgeisydd Toriaidd.

ETHOLAETHAU YN DYCHWELYD RHYDDFRYDWYR. SIROEDD. Klivdd- Uudeb- Mwy- fryd- wyr. nfiif. wyr. Atyrtawe (ywlaj) £ 11.39 f>33 6026 Alxirtcili. • • ;9 3278 IDi 1 Bryehemiog 4070 M? IM Cacl'Íyrùdm (Dwyram) ..4?!) 122:; 3116 Dinbych (Dwyram) 41SS M? 76') (Gorllewin) ,,4ti12 2279 2M3 EitiJn.?;7 10i3 -?9t Ftimt •• 4S97 uH) H.? ,i'f(:(ï 'tŽ ¥N ?3 Tvleirioa M75 19^7 S'JM 4120 2702 171S Morsaiiwi; (Cnnol) ,¡jll 1725 ,10113 „ 3S25 H18 :7:17 2%7 Mymvy (Cu<?ledd) i-020 3S63 1157 1700 :1701 Trcfaldwyn 2517 6 0 4 46,5oJ ;j"tIV.; DWRDEISDREFI. Kliydil- Uade!)- fryil- wyr. afeli, "yr. Ahortawc (y dre) 7:13 3011 722 Caerilydd GSG Caerfyrddin 21S7 225 Caernarfon 2liH HIli FUiut 1883 1524 MorthyrTyu'U .U,!MS ?M MH Mv?wy 34^0 3137 2!j-i I'cafra 25S0 2385 105 Cyfallswm 35,3(!6 23,046 12,320

ETHOLAETHAU YN DYCHWELYD UNDEBWYR. I SIItOEDD. Undt-b- Rhydd- Mn^y' wyr. ry(, ;,i i Myuwy(Dc) .M2I 4*00 721 !Synwy (D,) 5421 wyr. EWUDEISDREFI. I I Dinhvoh Iti64 1563 (IS I Trefultlv, yn 1408 Vm 1 IS j .)t\ .) j Cyianfiwri ",c/O 2h5i -21ii I ¡ 0'r 207,-170 o !J1dJ:ei3iau a gofresh'w?'d yn Nghymm, codd y Rhyddfrydwyr IM.l?; tra mai nifer pleidleisiauyrUndob- wyr oedd 78,040. Felly gwelir fod mwyaf- I ri? y pleL11pisi:m Rhyddfrydol yn Nghvmru yn 5!,37s. Yr oedd lmvyafrif pob aelod Rhyddfrydol ar gyfartaJedd trwy Gymru yn 2012 tra nad oedd mwyafrif y tri aelod Tori- aidd ar yÜrhledd ond 346. I fyny i'r adeg yr ydym yn mynod i'r -.ms,:j brydnawn Iwddyw (dau o'r gIoeh) a ,?;i! IN,? oodd y nifer o bhidleiSÍ1tu a rocl?Avy(I i'r Gladstoniaid a'r Undebwyr drwy y dcym:;s:— Gkdstouiuid 2,202,071 Undebwyr 2,048,020 Mwyafrif y Gladstoniaid 213,445

OBBIAlt SARN BADRIG. I Ni fu criood gyinaint o lawenydd yma ag a fu pan gIywyd am fuddugoliaeth Mr Lloyd George ar SJT John Puleston, yr hwn ni chollodd ei sodd seneddol erioed o'r blaen. Methai y gwylanod a myncd i orphwys: ehedent a disgynent i'r mor gan ganu yn eu dull eu hunain g?n o fuddugoliaeth. Nid I ydyw adar yn caru Toriaeth, am y rheswrn eu bod yn cam rhyddid, ac am y rlieswm fod y Toriaid wedi gwnoyd deddfau yn liawlio adar y nen a physgod y mor. Digrifol iawn, onido, oedd i'r turncoat gwloidyddol tuag arfordir Lleyn fyncd mown ccrbyd ddydd yr etholiad i gludo etliolwr i'r etholfa, a'r etholwr hwnw yn ei fedd or Mai 12 fod Cynhaliodd bechgyn doniol Penrhyndeu- draeth lys y diwrnod o'r blaen i wTando ar y cyhuddiad a ddygid yn erbyn rhai ohon- ynt, sef eu bod wedi ymosod ar ryw Dori o gyfeiriad Talsarnau, pan yr oedd hwnw yn ceisio "dadamsnchu ei ffwlbri gwleidyddol mewn cyfarfod gwleidyddol yn y Penrhyn. Cynryehiolid y Tori gan berson cymliwys, ac awd yn mlaen i wrando yr holl ffeithiau, a chafodd y llys nad oedd y bechgyn cyhuddcdig yn cuog o'r troscdd a ddygid yn eu herbyn. Buasai yn cithaf peth pe dysgid i bobl mewn safleoedd pwysicach na'r bechgyn crybwylledig sut i arfer geiriau. Clywsom am un dyn ei fod yn arfer iaith anghyinwys iawn oherwydd fod ei wrth- wynebwyr Radicalaidd yn droch nag ef mown rhesymau a rhif. Y mae Mr Osmond Williams, Deudraeth, wedi rhoddi boddhad mawr i Ryddfrydwyr Meirion drwy y rhan flaenllaw a gymerodd efe yn yr etholiad. Bu yn gadeirydd ac yn siarad mewn llnaws o gyfarfodydd, a cliaf- odd dderbyniad croesawus iftwn yn mhob lle, Da genym welod y Parch W. J. Nicholson wedi dechreu ar ei waith fel gweinidog eglwys Annibynol Salem, lie y bu Dr Probert ao Emrys yn llafurio o'i flaon. Y mao yn eglwys Salem ddefnyddiau campus at wneyd eglwys genhadol a gweithgar, a chaiff Mr Nicholson bob help i gario y gwaith goreu vn nilaon. i I YR HEX WYLAN, I

"ROUGH ON RATS" is sold all around the world; is used by all civilised nations on the globe. For destruction of Rats, Mice, Beetles, Cockroaches, Insects, Bugs, &c., it in the most extensively advertised, the widest known, and has the largest sale, and gives the best satisfac- tion of any article of its kind on earth. 7 jd and Is boxes at chemists. Rough on Corns" gives instautrolief. 8d at chemist*.

I Pontypridd. BODI)TAi).-Doreu dydd Merehcr cafwyd | corph gwr ietianc 23ain ocd o'r onw Thomas Bowen, Coodpcnmaen, wedi badlli yn y gamlas yn Pontshonostan. Gwelwyd of yn fyw ddiweddaf y dydd Iau blaenorol. Nicl oes wybodactli pa fodd y cyfarfyddodd a'i ddiwedd. MAKWOLAETII SYDYN.—Boreu ddydd Mawrth, canfyddivyd gwr o'r eaw Morgan Evans, a drigaiynll, Jenkin Htrcet, Hopkinstown, yn gorwcdd y farw yn ngwadod y gn'?.*u yn y Railway Inn, Tretforest. Daeth y tranccdig i'r ty yn hwyr y noson flaellorol i yniufyn am wely, Dangoswyd ei ystafell iddo, a phnn aetli gwraig y ty a'r forwyn i'r gwelv, g;idawyd Evans wrtli waclod y grisian yn tyr.u ei csgidiau ymaith. Daeth v wraig i lawr ehweoh o'r gloch boreu dnnoi?th, a dychrynwyd hi trwy gUnfÜ d y gwr yn gorwedd yn farw yn y fan y gadawyd ef y noson gynt. GWLEDD RYDDFRDOL. Dvdd Mawrth, treuliodd prif Ryddfrydwyr y dref brvdnawn hynod ddifyru8 yn Forest House, prcswj:Uod )T [enaclur a Mrs W. H. Morgan. Y gwahodel. edigion oeddjait aelodau pwyllgor gweithiol Cymdeithas Ryddfrydol y Merched, uelodan pwyllgor cytfredinol y Clwb Rhydilfrydol, a gweinidogion Ymneillduol y dref, a rhoddid y wledd gan Mrs Morgan fel llywyddes Cym- deithas y Merched. Cafwyd cancuon Hwynol gan Mis" Mir John, Porth; MiHS Agnes JoneH, Trefforest; 19 Frank Edwards, Pentrc; adrodd- iadau gan HiBs Alice Evan", B. A. (y,grifenydde, Cymdeithu y Merchcd), a Gwilym Hughes (yogrifenydd y Clwb Rhyddfrydol), :w ,mereh- iadaugan y ParchnDr Roberts, Mr W. Tho.?ts, y Cynghorwr H. S. Davies, Miss Alice Evans, a Mr Gwilym Hughes.—Dydd Iau dracliefn, bu aelodau Cymdeithas y Merohcd yn mwynhau eu hunain mewn garden party yn Tatf Vale grounds preswylfod Mr James Roberts.

Caergybi. DAMWAIX.—Dydd Mercher, fel agyroedd Mr Owen Jones, Park Villa, wrth ci orchwyl ger y pier rhoddodd y scaffolding dano ffordd a syrthiodd i'r mor. Derbyniodd niweidiau lied dost i'w ben trwy i ran o'r coed ei daraw, ond y nise yn gwella. ETHOLIAD Y BWRDD YSOOL.- Y mae etholiad wedi ei osgoi yn nglyn H.'I' hwrdd ysgol trwy fod y Parch R. P. Williams, Mr T. Forcer Evans, Y.H., a Mr O. Jones wcdi tynu eu henwau yn ol; felly yr aelodau am y tair blynedd nesaf ydynt;-CaptCa.y, R.N, (i^glwyswr); Mr Richard Hughes a Mr Wm. <1 rJKth (Methodistiaid), Capt J. Owen a Mr S. J. Griffith (Annibynwjr), Mr Joseph Hall (Wesleyad); a Mr W. D. Jones (Bedydd- iwr. LLWYTJDIANT COLEOAWL. Da genym hysbysu fod Mr David Lloyd Clay, mab Capt Clay, Church terrace, wedi mynod yn llwyddianus trwy y second professional exami- nation mewn cysylltiad a'r Royal College of Surgoons of England. = 0533;

Liaiiberis. TlSTEB Y RIIIXGYLL Rol)Er.TS.-Y mac lion ar dvoed or's ychydig amser, Be yn debyg o (Iroi allan i raddau yn llwyddianus, ag ytyrieù amgyldJ:adau y lie. Os bydd rhyw gyfeillion yn caru taflu i'r drysorfu yma. cant ddiolchgarwch calon ifryndiau y Rhingyll Rolierts. Pwy bynag 11 garo gjmorthwyo hoc(1 iddynt anfon naill ai at Mr Moses Ingham, neu Mr Hugh Williams, Ogwon ter- race. Y SELNTXIITF DDIRWESTOL. -Ofnir na choir oydwelodiad na chydwoitlirediad cffeithiol er sefydlu Band Dirwcstol yn ein cymydoga; th; gan nad ydyw aelodau y pwyllg 'i- na'r gwahanol gynulleidfaoedd j-n boddloni i fod yn gyfrifol am holl dreuliau yr ymgymeriad. HA UK I I) WV.VEDD.—Y dyddiau diwoddaf hyn talodd y Cymro cerddgar a'r arweinydd luedru lIard o Wynedd vmweliad áï hcntrcf gmcdigol, i sef Cwmyglo. Gobeith- iWJl y cawn y ploser a'r hyfrydwch o'i wclcd a'i glywed yn cymeryd rhan mewn cyngherddau, er eu gwncyd yn llwyddianus, yn ystod ei fyr arhosiad yn yr Hon Wlad. Y lilac Mr Henry O. Jones (gynt o Greig-y- don) yn delyn o'r cjrmoriad moesol puraf, uc yn dra dylitnwtidol yn mhlith yr American- laid. Gwerthfawrogir ci fam aeddfod a phwyllog yn mliob cylch y try jTiddo.

Llithfacn. Nos Wencr, y nfed cyfuol, cynhaliwyd cyng- herdd yn iighaiiel y Methodisti;i:d. Cadeirydd, Pz,h J. Davies, Mori ih arweinydd Parch R. Jones, Tabor; cyfeilydd, Mr H. Griffiths, Board School. Cymvrwyd rhan yn y cyngherdd gan "aiitorion yr ardal, ac amryw o'r ardaloodd ereill ger ]jaw, Y mile y cyfarfod hwn wedi (Nwi ei ddWfn allan gan amryw o'r brodyr er cynorthwyo Mr Thom" Jonec, Ddor-ddu, ger- llaw Ncfyn, yr hwn rcd wedi cyfarfod a niwed i'w fraich mi:, yn ol yn Chwarql Setts Portnant. Y mae yn erfyn arnaf ddiolch dronto i bawb am eu curedigrwydd.—i'r sawl roisant eu gwasanaoth yn y cyngherdd, ac hefyd i'r sawl roibant eu presenoldeb ynddo. Teuula yn dra dy!eJU8 i hawl, ,1 cynorthwyaf>nt yn ei brofod- igaetli.—luracrlh.

I BBAWDLYS SIR DDINBYCII. I Cynhuliwyd Brawdlys Haf Sir Ddinbyeli, ddydd Iau, o tlaen y Barnwr Matthew. Cafodd David Charles Evans, 21 mlwydd ocd, llyfr-rwymwr, am iddo, ar y 9fod o Itagfvr 1S01, osod tas wair ar dan, ciddo Mr Jesse Roberta, ei ddedfrydu i bedair inlynedd o benydwas.inaeth. Cafodd Edward Davies, 19 mlwydd ocd, llafurwr, Llysfiwn, ger Colwyn Bay, am iddo, ar y 12fed o Fehetin, ymosod yn anweddus ar Margaret Jane Roberts, 14 ood, ei dded- frydu i dn mis o garchariad. Torfynodd hyu waith y brawdlys.

YR ANWYDWKT ETO. Y luae yr anwydwst u Valparaiso y;i ynileau yn enbyd, a i yn marw bob dyud. Yn horwydd anallu i ll'urlio </uorum, am fed cjTiifer o'r atdodau yn wael o dan yr afitchyd, y mao y Gyngits wedi cad ei

I YSTORM DDYCHKYXLLYD 0 DAiJAXAU. Yinwelodd tyrnhestl fawraHaron, Dakota nol, ddvud Morchcr. ugwn»iothniwai<i onbyd i'r cnydna ox yn gyitrodinol. Y mae dinas Gettysburg wodi dyoddef yn dnnn; cnfodd ugain o dai a dwy eglwys eu chwythu i hwr. Clao.dv.'yd un person a liiwoidiwyd tri yn enhyd; tr:1 y dinvstriwyd I 'an'(¡a,'cs ac iwieiladau i raddau dirfawr.

Y OENADAKTH BRYDEINIG I MOROCCO. Y ni;10 y nowy.ldion am f, thiant y Gonad- su th Rrydoinig i Morocco yn caol ei gailarn- gan bollobyr I) Tangir, a phriodolir ef i oodi.idau parhaol HO addowidion torodig ar ran y Si'.lt.-on, o aohos dichollion Ftrongig. Gadawodd y Gonadaeth Fez ar y 12fod oyfis il, a disgwjdid y cyrhat.ddai ddydd Iftti yn Rabot, llo yr oedd llong ei Mawrhydi Ami.h.'uu yn oi hares.

I TRI i>YN WEDI XYGU. Dygwyddodd ilamwain alnethus yn p.gwaith nwy Bollington brydnawn ddydd Iau. Fol yr oodd dyn a'i "uw Frjrbrother wthi yn gwneyd rhyw orehwyI gyda pliib- ollau oto a orchfygwyd gan y nwy yr hwn a ddiangodd allan. Aeth cerbydwr a'i enw Mon oil i S'eisio ci ware In, ac efe a gyfar- j fyddo U a'r un dynged. Aoth dyn arall a'i enw i ;vjTiorthwyo y ddtiu arall, ac efe liefyd a orob ;'vgv/yd gan yr ager, ac do hefyd :t fygwy.1. Diangfa gyfyng a gafodd flail arall wrth geisio gwareda y tri arall.

I MR W. 0 BRIEX A J 0FYXWR. Ddydd Mercher gwnaod v.ncrais aflwydd- ianus i wasnnaethu Mr W. O'Brien, A.S., yr lnvn am both amsor sydd iv,Ii bod JTI aros yn Ngwesty Rocho, Glongariff. hofo gwva o Lys 'Methdaliad, Rai bljTiyddoodd yn ol dyfarnwyd 500p 0 iawn gan roithwyr yn Belfast i Jlr George Bolf.m 1-n erbyn Mr 0'B?ien ao aia y SWTn yma cymorwyd gwoithrodiadau. Dydd 7vloro1:er, tua clianol dydd, galwodd djTi o jrnddangosiad drwg- dybus j-n j* gwestv, gan ofvn am weird Mr O'Brien, a ehanddwej'd fod ganddo lythvr i'w roddi iddo or Id JTI gofyn atebiad. Dy- wedwvd wrtha fod Mr O'Brien allan ac ar 01 aro hcth, ae yuilioli crya dipyn, yma law- odd a:n Cork.

"0: PEIRi»yCH VXGIIYFnr^DD I! PEIDHYCH A DVFOD YX AGOS ATAF!' Dywodwvd y geiriau IIJTI "da oeiT.ad —bron gyda ll"i'ain. Eto nid oedd y baoli- yr,iuct-o l i,,v r l ef gen yr anerchwyd of fol hyn o fown ding ;n,t1f,lt1 .dt1;wrlh y o; r.iadwr-uc ni dilonai'n lies am (?i fywyd. Yr olygi'a oodd swyddfa fu?nr.s fawr yn Efrog Newydd, a'r oornadwr oedd y prif .Hrn j'nddo. Efe a, feddianai y bU':IC..J. a?, yr o.'id yn bar ae N-n ddyn digoa dyu6¡¡,rù]. Ond woitliiati efe a domi allan fel yua, ou efe a oernadai fol j o w(:ùi nc",vy(I.1 .1d:1m- fod Em. mown nn lin bow Ir. Gallasech oi glywed o gryn bollder. Beth oedd amo ? Gwallgofrwj'dd aniscrol ? N'd JTI bollol folly, ond rhywbeth yn agos gyn wacthed. Yr oed.1 wedi e11d J,noS()ùillfl o'r <p><t 3n oi droed, ac ar JT adegau cjTihyrfus hyny ill" gallai oddof cdry^h Jiyd yn iio.1 ar g-y.ig,xl yn syrnud yn ei gyfeiriad. Gofjner i rywun. ag y mao'r gout limo Silt y ni-ic yn teimlo. ::Il ôf vn troi a tlircsi eiob troe d g-ydag arfau poethion, tra y roan crydd JTI gyru mynav.yd drwy gj'mal eich penlin. Y mac hynyna ychydig yn dt.byg iddo. Wol, y nine jvthau li b rod mor ddrwg a gont, eto y maent yn oin gwneyd yn rhai hawdd iawn ein cyifwrdd. Dyma ddyn yn "1' yr hwn a ¡},lywd, Yr ),i aW yn dinfl rtU i mi. Paham y m.ie yn siarad fel yna Pahaiu v m.-u; pobpeth yn draSVrth iddo ? Y mao hm ddywi'diad, tra nas gdlwn gadw y brain rhag eh(KI(?g, ni ddylem /Jihe! iddynt wm.yd nythod yn ,-in gwallt. Y m:io eitha' SJTI- wyr p1 lijrr.yn;i. Ond y mao yn liawdd rln >i cjTighor a dyfynu diarliobion. Sut y ntM person yn g'.veit'nredusyddyn dy td lef od.li- wrth benddiiod ? Yn awr, tfynJllell pil) toimlad ¡: pho2n yw y gewynati. Yniaeawrneu ddwy .» ddano ll yn were ar y gyfundrcfn ewynol. Ond y mao yna afi' chj'don (neu un aii"chyd both bj-nag) yn mil l rai y mae yr holl c\")"11a.u ya y coi-tf )"11 jTiiddungos fel yn merwino g,in bob golwg a s-ra. Y mao y ni"ddwl JTI gwjdio am dùrwg-y mae y dyn yn isd y- bryd ac yn ofnus. Y mac pob gair JTI golygu di-wg, a ph,)b peth ) n cuddio gelyn. Folly y inae of yn meddwl. Efe a wjrr both feddylia Solomon pan y dywdodd, "y mac y ooiliog rliodjTi yn faich." Y mae Mr Michael McComiack yn noges- eawr ar y rliiailfordd an yn hyw yn Midlin- gar, swj-dd West Meatli, y Wenld m. Yn Mohefin, 1S00, ofeagymerv/yd JTI wael. Yr oedd ei onauyn arogli j-n drwm a chopraidd ei gylla yn sur a inarwaidd; a phan y gwth- iai i lawr yehydig fwyd efe adeimlai gymaint o gyfyngira a phoon ar ei ol fel yr oedd yn ddrwg ganddo nad oedd wedi'gadael llonydd iddo :1 bo L heb ddim. Heblaw hyn F úcJd poenau 3-n envy dro drwy ei frost, oi gefn, a'i ochrau, yn ei boenl ac yn ei fmthu yma a tbraw fel ewii drw yn rhydd mewn tref. Yr oedd ei ben yn llawn syfrdandod, ac nis gallai fyn'd at oi waith. Yr oedd ei hell uchelgais a'i yui wedi myii'd allan o hono, ac nis gallai yinddeffroo'i i«eider ysbryd hyd yn nod pe cawsai oi godi yn sydj-n o safle negesouwr i un moistr gomf yr orsaf fwyaf ar y rhoilffordd. Yn nihen tipyn," efe a a 3-n mlaen "i ddweyd, rfll i hoen trwm fy ?haro yn fy ngh<.fn, fel n?.s modrwn gamu drosodd. Beth a ddyoddefais od<iiwrth hyn a'r pethau ereill we<U en gosod with eu gilydd, nid ocs genyf eiriau i'w dj-sgriiio. Cofais ohwe rris ohono; ac yr om!(1 id chwe mlynodd. Yn j fath sefyllfa y mao dyn yn oyworyd medd- ygini,wtI1lL(I-p,,¡¡!,(Jth a gynygir wrtho. Fc wnaethum hyn heb gael dim lies oddiwrth- j'nt: jic fo aethj-m yn wanach, wanach. Yr iiodd pobpeth 3-11 drafforth i mi; nis gallwn (Kldef pethau nad arlorwn foddwl dim am iLanynt." I- Yia Rhagfyr, 1S90, ychydig cyn y Nad- olig ydodd, mi a glywais gyntaf am Mother Seigel's yrup a'r hyn a wnaothai mown ;ichosion fel fy hun. Ceiaig botolaid o Drug stores Mr Rogers; a chyn y ddnyddia..wn y :wb1 ohoni mi a deimlais yn well tuhwnt i xibpeth a thrwy gadw yn mlaea gyda hi am ychydig amser aeth pob poen a gwaow allan ohonof, ac fo fedrwn fyn'd yn nilatn lyda'm gwaith gyital ag erioed 3 n fy mywyd." Cadarnlieir y tfoithiau hyn gan. it. Rogers, Ysw., Town Commissioner, Mul- lingar. Yn awr, both wnncth ewynau y negeseuwi- McCormack mor hawdd ea cy.'Fwrdd, a'i Íywyd mor druenus am chwe mis r Diffyg treuliad; yr un afiochyd atgas svdd ya effeithio mor ddrwg ar filiynau, dynion mcrchcd,o bob =,f a sefyllfa. Fe dd"r- llyn lluaws ohonynt yr hanes JTI gwirioneddol syml hwn; a'n barn ni yw-sylfacnedig ar y profion goreu—os rhont brawi ar y fidd- yginiaeth a wollhaodd McCormack y dont allan ohoni mor hapus ag y daeth ef. Ond. goreu po g-ratftf.

[Cyfeirier y Farddoniaeth i Eiflomydd, (hut<ll, Caernarfon. ]

AT Y BEIRDD.—Fel hysbysiad yn unig y cyhooddir anercliiadau priodasol, coffad- writtethol, &c. Xi chymcrir teilyngdod darnau llenvddol folly i ystvriaoth. Am y telcr.ui. ymofyue.r i'r cyhoeddwyr.

GENI TRI 0 BLANT. I Dclydd Mercher, durfu i wraig Thomas Thoriilev, argraffydd, yn byw yn Chorloy, Old-road, Bolton, roi genodigaeth i dri o blant, dwy oiioth ac un bachgen. Y mae y tri yn dyfod yn mlaon yn dda, ond y lilac perygl am fywyd y fain. Dyma'r ail aeho, o enedigaeth driphlyg yn Bolton o fown y tri mis diweddaf.

YR ANARCHIAID YN MHARIS Y mae heddgeidwaid Paris wedi eymeryd I i fyny fintai o Anarchiaid, y rhai a gyhuddir o amcanu at chwythu i fjTiy y Bourse, y Palais Bourbon, a'r Palais de Justice. Cynllun creill o'r drwgwoithredwyr oedd yspeilio siopau a thai yn ystod absenoldeb y meddianwyr.

mmmwmmmmmmwmmm—m——i———mmm—i^mm ■ ■■ ■ ■ — -■   ???? fi1  p r.   i l\ ij i'A'" \}t :> "'(. I I ..) ,l .a¡;5" r 1 t, J I i.  <rs 'f'=\ L;V fJ ? t ? "? Lvs#OA Tvpfea! of SiigMsh Manu?t?ro "TC T S USED C""¡" :="1P Jffr'n: t' i;ÜbJ: I/j)rd'Ütiû Î 7'f} c;-n=; ¡u' LJ I i ,:1 :f: :L' ;i' ;j. A;; (,:L' i L, ¡;: f'ign CO"). i i