Y Genedl Gymreig

Llundain. PEKFFOUMIAU 0 GAXTATA N'EWYDD.- Yn Stratford, nos lau diweddaf am y tro cyntaf, perfformiwyd gwaith bychan newydd, gan Pedr Alaw, o'r onw "Damhcgion yr lesu." Da genym allu dwej-d fod y datgttnmd wedi rhoddi boddlonrwydd mawr i'r dorf ddaeth ynghyd. Yn absenoldeb y llywydd pen- odedig, sef Mr Marchant Williams, cymer- wyd y gad lir gan Mr David Edwards, un o flaenoriaid Now Jewin. Yr oedd ycor deth- olodig o dan arweiniad medrus Mr Evan Owen (brodor o Gaernarfon), yr hwn hcfyd sydd adnabyddus fel arwcuiydd y Welsh Vocal Union yn y Brifddinas. Yr unawd- wyr oeddynt _,b,i Morfydd Williams, Caer- dydd, chwacr i'r diwoddar Madam Annie Williams; Mr W. J. Williams, a Mr John Owen cyfeilyddion Mrs Nellie Jones a M. A. Jones. Cyn y perfforuiiad, mwynha- wyd gwledd o de gan aelodau yr achos perthynol i'r lie; a thrwy hielioni dau aelod icuallc-Mr R. Jones, a Mr M. W. Owen. Yr oedd y wledd yn un rod. 0 berthynas i'r gantawd, yr oedd y datganiad o honi yn wledd gerddorol o'r fath fwyaf gysegredig, a hyderwn y daw i ffafr buan drwy'r wlad.—Quhebydd.

I Castellnewydil-Emlyn. Ll-Yt YR YXADOX.- Dydd Gwoner di- weddaf ger bron Mr A. H. Jones, Milwriarl Lewis, Syr M. O. M. Llo'd,!I. Mr A. M. T. Howell, cyhuddwyd James Davies, eyfrwywr, o'r dref hon, gan y Rhingyll Rogers, o fod yn fpdrh" ae afreolus ar y 19og o Ragfyr diweddaf. Teimlid cymaint o ddyddordeb yn yr aehos fol JT oedd y llys wedi ei or- lenwi cyn amser dechreu. Amddiffynid y cyhuddedig gau Mr W. E. George, cyfrcith- iwr. Tj-stiodd y rhillgyll ei fod ar y noson dan sylw yn myned yn ngliyfeiriad Heol y Bont, a thra YIl pasio ei dy, ddarfod i Mr James Davies dd'od allan a'i ganlyn ef gyda rhywbeth yn ei law, a'i fod yn ei droi o am- gylch ei ben, fie yr oedd j'n ymddangos felpe buasai wodi bod yn yfcd. Nid oedd yr un per- son arall yn bresenol ar yr adog hono. Yr oedd yn tyngu ae yn rliegu gan ei ganlyn ef (y rhingjll) j'n ngliyfeiriad y Bont, ac yn dywely(t, "0,) oes genyeh chwi ntujf y mao genyf finau un hefyd, gyda'r bon y tarawaf eicli pen. Gorehyniynodd y Rhingyll iddo fyned tua'r ty, ae fe aeth hyd y ddor. Eil- waith efe a ganlj-uodd y Rhingyll gan dyngu a rhegu. Yn nihen ychydig cyfatfyddodd y Rhingyll Rogers a'r Heddgeidwad Harries, sylw yr hwn a alwodd at ymddygiad y cyhuddedig. Croesholwyd gan Mr George: Cyfarfyddes ag ef nos Wener, pryd y golwais ef yn "gyfrwywr meddw," neu rywbeth o'r natur hyny. Yr oedd mewn tymlicr ddnvg eyn i mi ei alw felly. Daoth allan o'i dy tra yr oeddwn yn pasio. Ni chlywes of yn chwertliin. Yr oedd ei j-mddygiad a'i siarad yn ddigon o brawf i mi ei fod wedi yfed y noson liono ae yn afreolus. Fe aeth i'w dy am ychydig amser, yr oedd yn analluog i gerdded. DywodttH wrtho y buaswn yn dyfod a gwarant yn ei erbyn. Ni ddywed- odd yn nghlywodigaoth yr Heddgeidwad Harries y buasai yn taro fy mhen, ond yr oedd yn tyngu frail fy ngalw yn llwfrddyn. Heddgeidwad Harries a dystiodd ei fod y I noson dan sylw wodi gweled y cyhuddedig, a'i fod yn feddw ae afreolus, a'i fod yn aros JTI ago i d'lrws ei dy, Croesholwyd: Yr oedd ci hunan. Clywais ef yn tyngu a rhogi pan yn mj-ned i lawr. Dros vr amidiffypydd, Mr Samuel Jones, Blue B-il', a dlywe lodd fod yr amdiiffyn- ydd wed galw yn e' dy ef odientu 8 o'r gloch y noson eanliylw, a'i fo i neJ1 cael ua mesur o ddiod, a'i fod mor s dir ag ydyw yn I awr —Mr Thomas Jones White L on, a dystiai fod y eybu I!t! lim weji Io"alw yn ei dy y noson dan sylw, a'j fod we li ymad iel ychydig cyn deg o r glach, a'i fod yn eithaf sobr y pryd hwnw; n'd yfodd ond un gbisiad, er ei fod we Ii cie cyoyg un arall gun berson oodil yn y ty ar v pry 1.—Mr Heit-y Jone3, Drujvnst, a Mr Roberts, I Siilutltion, a dysti sint ir un perwvl. Yna galwyd ar y cjhuddedig: dywedodde i fod y noson dan sylw wedi galw yn Blue Bell, a'r White Lion, t'i fod wedi cael gl asia(l yn mhob nn o honynt, ac yna iddo fyned adref ae aros yn 'nrws oi dy, ae iddo gyfarfod I a Harry Jones, ac fod wedi siarad ag of am tua dog mynud, no yn-i iddo weledy Rhingyll Rogers yn edrych drwy ffenrstr y Salutation, a'i fod wedi chwerthin am ei ben, ac i'r Rhingyll i droi ato gan ofyn iddo, am ))on pwy yr ydoedd yn cliwt-rtliiii ? I'r hyn yr atebodd y gallasai chwerthin ar sawl fuasai yn ewj llysio. Yn mhellach t/stiodd j nad ootid ganddo yr nil haiarn yn oi law, dim ond hct. Yr oedd wedi cael ei fygwtli j yn flaonorol i gaol ei droi i fewn, ond yr oedd wedi ei rybuddio j os ineiddiai yr un o honynt i roddi ¡ ou llaw amo y bitasai yn ei (laraw. Y r oeddwl1 yn berffaith sobr, ond fy mod | ya hytrich yo gyuhtrfusoharwydd en bod we?i fy ngalw ?n "Saddler md1" y: mhreseaol3eb u^einiau 0 bobl yn flaenorol i | hyny. Ar ol i'r ynad*n ymgynghori yehydig, taflwyd yr Mboa allan, yr hyn & dderbyniwyd gan uchel ?ymeMdwyaeth y !I dorf.

I Treorci. I MARWOLAETII SYDYN.—BornU ddydd Sul, bu Mrs Rees, priod Mr Edward Roes, falow yn ddisyfyd yn ci reswylfod yn Cardiff. Ymddangosai bob amser mewn iechyd rhagorol, ac achosodd ei marwolaeth sydyn alar cyffredinol.

YMNEILLDUAETII FEL CANCR Llythyr Givcnwynjg gan Berlglor. Bugail enoidiaumewnpentrefa olwir Pûll- coys, yn agos i Redruth, ydyw y Parch J. C. Barfett. Digwyddodd i organydd Ymncill- duol o'r enw Will. Goldsworthy, tad yr hwn sydd yn brogethwr cynorthwyol gyda'r Methodistiaid, ar gitis yugolores iddo, fynod i gyfarfod adloniadol yn Ysgol Fwrdd y pontrof. Yr oodd haner y cyfarfod wedi mjned drosodd cyn iddo cf allu cyrhaedd, ac yn gymaint ag nad oodd j no neb i ofyn tal ganddo, cymerodd oi oisteddle yn dawol yn mhlith y gwrandawyr. Dranocth dorbyn- iodd y llyihyr canljnol oddiwrth y Ficor :— Syr,-Ain eieh ymddygiad anonest, gwaradwyddus, dirmygus, anynol, ae ang hristionogol yn mciddio dyfod i mewn i'r ysgoldy noithiwr heb dalu, yr wyf yn hawlio 2s 60 oddiwrthych (2g oodd y tal) tuag at gronfa yr achos at ba un y cynhcHd y cyhr- I Fd. Os na tbelir y swm uchod o fewn y saith niwrnod, dodaf yr achos yn llaw I cyfreithiwr, ac nid arbodir i chwi unrhyw gostaiteyfreitfiiol. Deall wyf eieh bod j-n ar- wain mawl yr Hollalluog Dduw yn ngwas- anaeth un gynulloidfa, a bod eieh tad yn bregethwr. A ydyw y bobl jn gallu gwerth fawrogi y fath rinwedd yn eu harweinydd canu, neu, a ddichon i dad brisio gwir worth mab mor anrhydeddus -Yr eiddoch yn ffyddlon, J. C. BARVHTT, Periglor Pencoj-s." Dygwyd y mater i sylw Dwrdd Ysgol Illogan, gan yr hwn yr oedd y Fieer ansodd- eiriol hwn wedi llogi yr ystafell am 10s, a dywedwyd fod Mr Goldsworthy wedi bod mor ffol a thalu yr haner coron. Gwrthod- odd y Bwrdd ddychwelyd y 10s i'r periglor yn ol ei gais, a dywodai offoiriad plwyf Illo- gan fod y llythyr yn un anghariadus. Y inse Mr Barfett yn awr yn ddig wrth yr offeiriad am ganiatau i'w lythyr cyfrin- achol at un o'i blwyfolion "gl ei gyhwdfli, ac yn dwyd "nad ydyw y Bwrdd yn hy- bya o fodolaoth y cancr at wmidd yr hwn I Yb, y oodd 1 ?UeU yn 0001 ei tWu mor ddi- dosturi. Tra y trinir clwyf rhaid dyoddef poen. 0 dan gyfarwyddyd cydwybod a gorchymyn dyledswydd y gweinyddais idJo ddogn mor gref o foddyginiaeth ysbrydol." Y caner" ydyw Anghydffurfiaeth.

Ynadon Newrddion i Foil- I Da genym ddeall fod Mr Richard Davies, Arglwydd Raglaw Mon, wedi gwneyd ychwanogiad pwysig at hoddjnadon yr ynys drwy gyflwyno enwan amryw fonodd- igion i sylw yr Arglwydd Gan?heHydd fel I .i cymwys i cistedd ar y faine ynadol. Diau nad oes yr un arglwydd raglaw yn y Deyrnas Gyfunol yn dyrchafu eynifer o foneddigion ag sydd mewn cydyradeimlad a'r bobl i'r heddjroidaeth a Mr Davies, acf nid oes yr un sir yn Nghymru a all gvstadlu a Mon yn ei hynadon, a chymeryd pobpeth i ystyriaeth. Yn mhlith y rhai a bonodwyd ddiweddaf cawn enwau Mri O. H. Foulkes, Bodrwyn, a Mr David Roberts, Rhyd, dau o foneddigion gwir deilwng yn mhob ystyr, nid yn unig ar gyfrif y flfiith eu bod o ran eu golygiadau erefyddol a gwlcidyddol yn cyn- rychioli mwyafrif poblogaeth Mon, ond sydd hefyd o ran ou cymhwysdorau iueddyl- iol, yn nghj-da'u pwyll a'u barn, yn gyfryw ag a osodant anrhydcJd ar yr urdd ynadol, ac a sicrha y gweinyddant gyfiawnder ) n mhob achos a ddygir o'u blacnau.

COrGOLOFNAU 8TOC FAWR. CYN :PRYNU COFGOLOFN BYDDED I CHWI ALW GYDA HUftH JONES, MARBLE WORKS, CAERNARVON, MASNACHOL HYSBYSIAD PWYSIG. SALE FLYNYDDOL I G. ELWYN JONES, YN Y LIVEI ESTABUSHMENT. BONT BRIDD,CAERNARFON, WEDI DECHREU DYDD SADWRN, IONAWR 7fed. Bydd yr Holl Stoc "wedi oi hail farcio am brisiau a bar syndod i bawb. Gan mai hon yw y SALE GYNTAF YN Y LIVER, GWNEIR YMDRECH ARBENIG I'W GWXEYD YN BOBLOGAIDD, A HYNY YN BENAF DRWY WNEYD GOS- TYNGIAD 8YLWEDDOL YN MHOB ADRAN O'R 8EFYDLIAD. Amcan penaf G. ELWYN JONES ydyw rhoddi i'w gwsmeriaid y nwyddau gorou am y prisiau isaf, a bydd yn werth i buwb alw yn y Liver yn ystod y Sale, gan y bydd pob peth yn cael eu clirio am brisiau mor isel. CYFLiWNDER 0 REHNjXTS A If HANER JU GWERTH. THE SOUTH WALES CIIOOL OF MUSIC, 84, Qneen street, Cardiff. Principal— jsenh Parry, Mus. Doc. (Cantab). SCHOLARSHIPS. 1. Vocal-Tho Garcia" SchotM?h:? :vcft )? the Prmcipat). Opet. to YocaU.? Male or Female. 2. Pianoforte-The ,'St?m,l.le Scholacship (Given by J, H"ydn Parry, Harrov). Open to Candidates under 18 years of age. 3. OrWin- The Henry Smart 8(,?holanhi7,( ii= V? IrA 'Itich;d. Oi)«n to C.?,lid.t?s under 18 years of age. 4. Violin—The Carrodu." ScboUrship (Given by Mr E. T. Roberts), Open to candidates under 17 years of age. 5. Wind Imt?nts,-I'he Ur E. T. Roberts). Oi ?r Paul Draper). Open to ?didat4?i under 21 years of age. 6. Flute —The "liarrett" Scholarship (Given by MrS. Shackelton) Open to candidates under 21 year. of ag?. 7, -'Ile llb,,rrett" -eu I)y Mr S. Shickelt,6n) Op?-,u to eawli% Ojien to e-N V, -ge. 7. years of age. 8, One Compo8itio-Compoøition-The "Ambrose Lloyd Scholarship (Given by the Principal). 9. The Dr p,=y" Scho);n?hip (Value £1'» (Given by a Chester Lady). To consist one year's ..ee tuition for either Singing or Ci)mpostionat the ?hool of Musk, and ?E?e of the Lectures on if at the University College, Cardiff. The?e Scholarships a?, open to all Candidat? excepting Xo 9, which is under certain ?,)n,LtLA,% and they will be competed for annually at the end of each year, and entitle the suc?e-ful C;iadidtt? to oneyear'sFrMTtutton. r onlr;Jartt=s to be had from the Secretary. Names of Cu(lidat. muA be in not later than January 1st., 1893. ASK YOUR CHANDLER OR GROCER FOR PHOSPHOR PATENT SOAP Agents Wanted. Office: 39, Oldhall street, I Liverpool. it. s T EWART AND CO., j J) ETROLEl'M JM PORTERS j  38, QLDHALL ST" J^IVERPOOL, j Are Sellers of the best brand of I BURNING AND OTHER OILS at lowe",l pri- I Compare the un&,rmentiontd prices with ether quotatlOWI:- I NIOBE, 6d per gallon. (Superfine Safety Oil, lSu test, fre? from smell, 8uitahle for drawing room lamps). PHOSPHOR, 4jd per gallon. (Special quotations on application for large quantities of this well-kuowu brand). BEACON LIGHT, 4Jd per gallon. JESSAMINE 5d per gallon. J^UBRICATING OIL. We are Sellers of the best and Cheapest Mineral Oils, Suitable for every description of Machinery, specific gravity, "907. I' Free in casks at llId per gallon. The above quotations are for Oil in store,Liver- I pool or Birkenhead, and, being specially low, j are for cash in 14 days. I R. AND no.. PETROLEUM IMPORTERS, ] 39, (?LDHALL ST" Liverpool. Ask your Grocer or Chandler for PHOSPHOR PATENT SOAP. TelegT. ad., Dc\'oogd," Lin'rpool. Teleph. No, 834, Liverpool. P.O. Box., No. 20o, Liverpool. 't!ice: 39, Oldhalht" Liv<'f'POOL Selydlwy 1808. Corphorwyd 1868 CYMDEITHAS ADEILADU BAR- HAUL BANGOR AC AHVON., SWYDDFA PLAS LLWYD, BANGOR LLYWYDD liENADUU c KOB lihTS, BANUOR. Reserve Fund, C.21.5 (yu cynyddu yn flvayddol). Cyfranau LI?wn. ?10 yr un t ? Cyfr.n.u .r..H. ? yn y m.? 2<?yCy,n. Hhoddir lienthyg arian ar eiddo Prydleso neu Rydd-iidaliaiiol (i'w had iaiu trwy daUiwlbu rni-ol) am 5, 10, 15, neu 20 mlynedd MANTEISION. I Oylranddalwyr. 1. Lie tIIautel8101 a dyogel i roddi arian allan ar i' 2. Lie hwylus i'w cael yn ol ar uurbyw adeg trwy rybudd neu drefoiadau ereill. I Penthyacyr. 1. Digolledd 0 arian at alwad 1 -1 n 2. Ad-<iabad\u misol rh^srmol. 3. Costau cyfreithiol cymeirtrol (trwy drefaiadan oeilldnol), 4. Ychwanegir yr Arian Pryniantt AT, ac nis tynir ODDIWRTH, yr Ansa Beotbyg. 5. Owneir pob busiten xyda plirydlondeb, ac yn f dull mwyaf cyfrin&choL 6. RhwydUineb i glirio y Jlforljag* or oorhy" .deg, a by'y Y" ddigost. Am f.ylwo ym..fyner 'r YW-ife,?vdd.- m tKy 4R ROBERT HUGHK5, ) t t? LI?yd. B?nfor. WATCHES AUR AC ARIAN I FEIBION A MERCHED.-BARGEIXION DI-GURO. CADWYNI AUR AC ARIAX. I FEIBION A MERCHED, MEWN HELAETHRWYDD MAWR. MODRWYAU PRIODASOL. Y mile hynodrwydd y M:»snaohdy hwn wodi ei mill yn yr udran bwysig hOIl,yr hwn sydd yn tyst- olaethu y rhoddir eiddo da. Gyda phob modrwy fhoddir Anrheg defnyddiol, Hefyd lie t> r neilldu i'w dewis. W. WILLIAMS JONES, PRACTICAL WATCHMAKER AND OPTICIAN, 22, DAGOIt STREET. CARNARVON. ANGOR A NORTH WALE BENEFIT BUILDING SOCIETY. Established 1S72. Incorporated 1S74. President and Chairman of Directors: DR OR \.¥ EDWAuDa Bangor. Sri VRES, £ 10 EACH. SUBSCRIPTION, 2* 6D PEA SHARE. PER MONTH. ADVANCES. Money advanced iFi itluld or Ljxehold Property for 10, 15, 20 yean repaid by month Iy instiilmend b For furthoi particu ta, app y John IJoyd Accountant, MasonioUr#, ttuigor, Managing Director Rill i I AM IECHYD A CIIYNILDEB NID OES DIM C Y F F E L YB I gEATREE'g CUMBERLAND "HEALTH" FLOUR. GTVXA FARA BROWS BLASUS CEIDW AM DDYDDIAU HEB SYCHU. GWSRTHIR EF GAX Y PRIF FASXACIIWYR BLAWD, MEWN CYDAU SEITHBWYS AM IS A CHYDAU PEDWAR PWYS AR DDEG AM Is 10c GOCHELER BLAWD GWAEL A GYNYGIR ER MWYXJ YCHWANEG 0 ELW. GOFYNER AM FLAWD SEATREE FDe, Chfid," aoid tnvaw,% Mwyaf Vymunoi, Maethlon, a Threultad* DYFY2UAD 0 LYTBYR CIF. HINACROL. Vr wyf yn teimlo y rhaid i mi ysgri/ena attoch i ganmol eich YMBORTH BILI(GER, canys y mae wedi bol yn foddion i achub bywyd Daban. Fe wnaf elch ymbotth bob amser yn adn ibyddns He bynag yr af. Dywed y London Mtdital R-cord Y mM yn aros yn yr yetumog p&D wrthodir pob matk o Fwydydd ereill." ° CYFANWIŒTHOLMEWN 4LCAN,U6d, 2s 6c, 5s, a 10s, gao Fforyllwyr, ac ereill, yn mhob man, CYFANWERTROL GAN DAI CYFAN. WKRTHOL. Argraphwj d a chyhoeddwyd gan y perch- enogion, Cwmni'r W ssg Genedlaethol Gymreig Cyf., yn eu swyddfeydd, BI\14. clava Road, Caernarfon,

tTMRAFG IN NOHAltCHAIl CAERFYRDDIN. Cynlialiwvd brawdlys cliwartcrol sir Aber- toifi ddydil lau, pryd y cjnvgiwyd fod Syr Marteine Moyd n'r Cadben Stewart, Allt- yrodyn, yn cael eu hail-benodi fel dau ynad i ymweled a charchar Caerfyrddin, Cyfod- wyd gwrtlnvynebiad gan Mr Tobit Erans i'r Cadben Hk;:arl ar y tir mai Sais vdoedd ac nas gallai siarad .CymI'llo('g, Ychydig flynyddau yn ol yr oedd geneth o arda! Llaiiarth vn ngharchar Caerfyrddin, a chwynodd wrth y siaradwr nad oedd yr un o'r ceidwaid ar y pryd hwnw yn alluog i siarad Cymraog. Gan na ddeallai yr enetli Sacsneg, rhaitl opdd wrth wasanaeth cyfieith- ydd. Bamai Mr Evans mai Saeson oeddynt y prif goidwad a'i wraig, a'r swyddog nesaf mewn fawdurdod. Cafodd y cynvgiad ei eiUo gan Mr WiUia!ns, TrpMron. Sylwodd v cadeirydd ( r Wiliis-Bund) y dylasai Mr j Ev?ns fvnod hvc'r yn mhellach os oedd yr hyu a dd\?t,'??d yn wir. K's ?e!Ud meddw? am ddim gwa?tb na fod un carcharor I Yn?wcithr?u fel <yfiMthydddrMiMaraU. hvM galw sylw y Swyddfa Gartrefol at y mater Yna nodwJd Mr Charles Uoyd vc He y Caàbcn Stewart. a phenderfynwyd I deisebu yr awdurdodau yn ffafr penodiI swyddogion a ddeaUMt Gymraeg i g.r( harau jtj Ngbymru. )

YMFUDIAETH I'R AMERICA I Dwyn i mewn Fesnrau eithafol. I Y mae attaliad ymfudiaeth erbyn hyn yn dechreu hawlio sylw difiifolaf ein Sencdd- wyr yn America, meddai gohebydd o New York. Lluosog ae amrywiol ydyw y cyn- lluniau a gynygir tuagat ddwyn hyny oddiamgyleh. Y mae dmi o blaid ei attal yn llwyr am un flwyddyn, ond ychydig ydyw nifer y blaid hono. Y mae eraill, ac yn fy marn fy hun y thai mwyaf ymarferol o'n Soneddwyr, yn ystyried y byddai bolltio'r pyrth yn gyfangwbl, gyda golwg ar Ffair y Byd a'r cholera, yn gynygiad rhy bwysig i'w goleddu am funyd, oddieithr fel un o'r nuKldion diweddaf oil mewn cyfwng eithafol. Gellir derbyn ymfudwyr teilwng YIllS o wledvdd tramor or lies iddynt eu imnain al i'r wlad. Ond am y dosparthiadau gwrth- odedig, heintus, ac afiacli, drwgweithredwyr a therfysxwyr adnabyddus, neu rai a'ti prif amcan fyddai mewn ymyryd a'r fl'urflywod- aeth bresenol neu ag aiferion a defodau cenedlaetliol y Taleitiiiau, dylid arfer pob llymder i'w cau allan. 3Iewn gair, ni ddylid caniatau i unrhyw bersonau o unrhvw ddosgritiad ag y bo eu hyffcrddiant neu eu tueddiadau yn debyg o fod j-n beryglus, yn ddiflldd, neu yn niweidiol, gael glanio o L-wbl. Ond pa fodd y mae yr awdurdodau i ddod i adnabod y dynionach annymunol hyn Ymddengys mai y drefn fwyaf synwyrlawn ac ymarferol fyddai yr hon a gynygir gan y Cynghreiriwr Geary, o California, awdwr Deddf Waharddol y Chineaid, yr hon a basiwytd y Senedd-dymor diweddaf. Y mae y mosur yn bresenol o dan ystyriaeth Pwyllgor y Ty, a threfna fod i'r hwn a fyna ymfudo i'r wlad hon ymddiried ei ysgrifdyst i Drafnoddwr yr Fnol Dalaethau yn yr ardal lie y byddo wedi byw ynddi am o loiaf flwyddyn o amser. Rhaid i'r ysgirfdyst gael ei rlioddi i'r trafnoddwr o leiaf 90 o dd)-dd- iau cyn yr amser y bu riada yr ymgeisydd ymfudo. Yn bresenol, nid yw ) n bosibl i'r awdurdodau sicrhau eviiioriad yr un ymfnd- wr nes y delont yma, a gwaith anhawdd iawn ydyw olrhain ham-, ymfudwr heb son dim am y gost. Os pcsir y mesur hwn bydd yn hawdd cael allan hanes unrhyw j-mfudwr. Y mae y mesur hwn hefyd yn daqiaru fod i bob ymfudwr lawnodi cytundeb i ddych- welyd i'r wlad o ba un y daethai, os bydd iddo ddyfod i fyw ar draul y cyhoedd o fewn pum' mlynedd ar ol iddo lanio. Os bydd i'r wlad hono wrth id ei ddcrbyn, bydd gan y Llywydd hawl i atal ymfudiaeth o fewn cylch awdurdod y lie hwn. Er fod y mesur hwn yn ymddangos yn un llym, y mae ei gefnogydd yn ofni nad ydyw yn ddigon fdly i gyfarfod u'r sefyllfa ddifrifol sydd yn galw ain dano; ac i brofi pa mor eang yJyw cylch oi gefnogwj-r, ni raid i mi ond cyfeino at weithrodiadau personol porclienogion lloii'^au mawrion y Werydd. Y mao di- ddvmiad teithwyr y sterniy, a ehcdiad y pris, yn siarad drosto ei hun, ac y nvi«' rhyw debyfrolrwj-dd y bydd i doll drop, tra-I ei rlioddi ar ymfudwyr, tua op^ pen. Pa fodd bjaiag, rhaid gwneyd rhywbeth, a hyny 3-n fuan gan hyny, bydded i'r rhai a fwriadent ymfudo ddwys ystyried eu rhagolygon wedi cyrhaedd y wlad hon cj-n cvchwjn oddi car- ref.t

I Dywcd meddygon fod merched mewn angen mwy o awr o gysgu na dynion. MARK TillS -The champion of qnalltj* is the Knight of thi Blue Cross. The PnneoM says II. Blue Cross compares favourably with (;tl er teas coating more money." SJld in leid packets by grocers everywhere. Other qualities of "Blue Cr >ss Teas sold at Is IOd and 2; 4d per lb. BETU AM !:vy?—' Both am hwn:- gofjua'r Bardd, n('u'r Progethwrpan wedi cyfansoddi rhyw waith dyuia ddylai gael ei osod o fewn cyrhaedd pob darllenydd yn Nghymru. Mae ateb yn s yinl, gyrweh ef i'w argraphu yn ilyfr tcstlus ac i'w advorteisio yd helacth yn y 'dewdl. Ymgy-mera Cwmni'r Wasg Genedl- a thol Gymreig (Cyf) Swyddfa'r Oentdl, Caernarfon, a phob rhyw flith o argraphu a rhwymo llyfrau.

VMKKOHETK. I Ainlhu'Uiad o'r Mesnr. Y r.i'K' nl y cvhoeddiad a ndnabyddir £,,11 y Spe<I,'¡' am ddvJd Sadwrn cl'thygl yn ",tdi u:n:inelli3d 11?-d eglt;r o ddarptr- iaethuu y Menr Ymreolaetli a d.ly^if yn m'aeu gan Mr Gladstone, "c yn cnwcdig ar y cwestiynau mwyaf pwysig y bydd raid ymdrin a hwy, Ni fYll y papyr honi ei fod yn siarad oddiar awdurdod swyddogol, olHI gellir cymeryd y cysylltiad personol, agos rhwng oi olygydd a Gweinidogion ei Mawrhydi yn ernes dros ei fod yn ysgrifenu oddiar wybodaeth lied lwyr. A ganlyn ydyw prif liuclbu yr ertliygl:— rw.w Y Tin. I Y map yn ainlwg na ti-dl v Senedd a sefydlir yn Dublin dan y Mesur mown sefyllfa i ymdrin a phwnc y tir am rai blrn.ddocJ,l o leiaf. Dan yr aiugyleliiadau y m?,e yn YlUJd:mgn" lu ii y modd mwyaf si-nili gyfarfod yr auhawsder ydyw i'r Sonedd Yniherodrol g-rdw am rai blynyddoedd yr haw.1 i dJidilni ar bynciau tirol yn yr Iwerddon yn gystal a pljarthau eraill y Deyrnas Gyfuno!. Yn y modd yina bydd i'rSenedd newydd yn Dublin gael ei rliydd- hau oddiwrth waith a ardrethai ei galluoedd, tra yr osgoid y peryglon a ofnai cyfeillion y tirfeddiau wyr. Y GYNRYCILIOLAETIT WVDDELIG YX ST. SXERL £ AX. Mac y dull y penderfyiiir cwestiwn y tir yn awgrymu i ni ddeongliad o bwnc mwy aj rus byth. sef T prychiulaeth Wyddelig yn y %uedd Ymherolrol. Nid oedd ncb mor gadiirn dios adaol pwnc y tir yn "w law Ty'r CyN?rcdin na Mr PamcUeihun. ?l.l Ie wnaeth (?f un amod arbenig gyda golwg ar dolerau y goddefiai hwn yn cgwyneb v t«imlad Ceidwadol, sef, nad offil yi v., ..i t. LUad yn y gynrychiolaetb Wyddelig yn Westminster hyd nes y byddai i bwnc y tir gael ei drafod gan y Sonedd Yniherodrol, neu hvd nes y byddai i dyialior y deddfiikd hwnw derfynu. Y mae y telerau hyn yn eithaf eglur a the, Nid yw yn anhcbyg, gun hyny, y bydd i'r Llywodraeth gyfarfod a'r cwestiwn o ddal gafael fIl yr aelodau Gwyddelig drwy fabwysiadu awgrymiad Mr Parnell, dan ba un y parhai y gymjcliiolaeth Wyddelig heb ei eliyffvvrdd nes y byddai i bwnc y tir gaol ei benderfynu. Fodd bynag, n: bj'ddai y trofniant hwn yn un parhaol. Yn fuan neu yn hwyr, mae'n rhaid cael ad-drefniad o gyfartaledd cyn- rychiolaetb y Wurddon a'r gweddill o'r I Deyrnas Gyfunol. AVDrRHODYSEXEDDYMHERODROL. I O r holl fwganod ag y mae gwrthwyneb- wyr Ymreolaeth wedi eu codi, y mwplf a'r ynfytaf ydyw yr ofu ynghylch colli uweh- afiaeth y Senedd Yniherodrol. Y mae yn ankawdd dirnad pahani na welai y cyffro- adwyT sydd yn bloeddio perygl ar y llwyfanau a tIllwy y wasg eu bod yn ymladd a chysgod. Pa ddyn neu gorph o ddynion a all ddinystrio uwchafiaeth y Senedd Ymherodrol: Ei hanfod ydyw ei bod yn anninystradwy. Cyn hired ag y parhao Prydain Fawr yn rhydd, cyn hired hefydy parhao Senedd ardderehog West- minster yn liollcl uwchafol. Mae'n rhaid cadi fyny uwchafiaeth Yniherodrol: neu mewn geiriau eraill, mae'n rhaid gwjsgo yr awdurdod uchaf yn y Deyrnas Gyfunol a gallu gwahnrddol. Pa fodd y dygir hyny i ymarferuul; Hel) gvmeryd arnoui geisio dychmygu {>enderfyiiiad y CyfiiDg'yiigor ar y i Jivr gailwn (i'h\"r\'u uiai y ffurf symlaf ar yr aw luidol hwu ydyw yr hWll sydd debycaf o fod yn yiuarferol ae yn dderbyniol i'r ddwy wlad. ilewn geiiiau eraill, gellid rhoddi r gallu hwn yn nwylaw yr Arglwydd Kaglaw fel cynrychiolydd y P-n,trluz-. Ni fyddai angen dwoyd inewn modd pendant y aisgwylid i'w arglwyddiaeth ddefnyddio y gallu hwnw o blail y Llywodraetli YIIl- Lt-od rcl. Dibyna y ffaith hon, yr hon sydd yn eglur ar y wyneli, ar uwchafiaeth Senedd Ynil.erodrol. yr hon uwchafiaeth nis gall dim ei ddinystrio. YP. YNAI'AETH A'R 1!EDI)GEIDWAII>. Khail i'r cwestiynau hyn, or yn anliawdd eu trin oblegid v baddianau personol sydd IDeWD cysylltiad a liwy, gael eu rhestni yn mhlith anliawsderau lleiaf yr Ymreolaetli. Y mae n .:i.byg y gelur sicrhau y prit both anhtbgorol drw^- gadw penodiud barnwjT. aID dvmhor penodol o flynyddoedd, )"11 nwj law y Senedd Ymhercdrol fel ag y cyn- .A i.lir Li gan JT Arglwydd Raglaw. Gellid trcfrm mater yr heddgeidwadaeth ruewn dull cyffelyb, Bydd i'r rheswm ag sydd yn galw am yr heddgeidwadaeth Frenhinol Wyddelig, yn ol y drefn fcresenol, gilio pan udaw yr Iwerddon yn genedl hoiian-lyw diaethol, foddlon, ac ovydlysgar: end y mae troi heibio y ininteioedd haner- milwrolhyn), agosod yn eu lie gorph o hedd- geidwaid cyffredin. o angenrheidrwvdd yn gof j-n amser. Pe v penodid pum' mlynedd i gwblhau v cyfnewidiad, ac i'r heddgeid- wadaeth fod yn y cyfainser o dan reolaeth yr Arglwydd Raglaw, f redwn y boddlonid barn y cyhoedd vn y Werddon. Y OYLLlDAETII. I Gyda golwg ar y cyllid, nid yw yr ys- grifenydd yn gweled sut y gellir gwella darpariaethau Mesur ISMi. Cedwir y Derbynydd Cyffredinol, ond gyda golwg ar y cyfraniadau Gwyddelig tuag at y treuliau Yniherodrol, hyderwn y bydd i bobl Lloegr fod yn haelionus a rhyddfrj-dig yn (u liyixt- diiniaeth i'r pWllr. ■

YNADON SIROL. OVESTIWN I YMNKILLM WYR A 1{ 11 DDFRYl) W1R. IlG\X "SEIONT." ] Sv:—fi-yda cliryn raddau o hyfrj dwch y peuawd uelmd lt:ii (I(ly,lfl I!Lll. Baich yr erthygl ydyw y dylai yr Arglwydd Gang- I h..ll'¡I,! wneyd yr un gymwyuas a'r gwahamil siroodd ag a wnaeth a'r bwrdeisdrcfi, drwy ddewis ar y fainc ynadol ddynion o allu, protiadua chymoriad, yn anmbynol ar cu IKrchenogaetli o gyfoeth. Ceisia y newydd- iadur Llundeinig gan y boneddwr a eistodda ar y such wlan wnevd rhyw gvfiiewidiad jii y gj-fraith ag a ddilea gyfoeth nou etifedd- iaeth fel eymhwysder i eistodd ar fainc ynadul y sir. Yn y bv. rdeisdrefi ni chyd- nabyddir y cyfryw amodaeth, a phaham y mao yn rhaid i'n siroodd gael eu gormesu yn y evfeiriad yina ? Yn ddiweddar croniclwyd yn ein nowyddiaduron fod amryw o weith- wyr wedi eu dyrelmfu ar faille ynadol y bwrdeisdrcfi a clieir hyd yn nod Tywysog Cyniru yn cymenidwvo yr egwyddor. Ac os ydyw Aer y Goron yn cydnabod mai doeth ydyw hyn. pa fodd y gall man yswem- 'Vll' 1)"t fod?l y ?" iach gilwgu y HJTI sphl yn amlwg, or holl gilwg y "gW\T o wae>l glas," mac y bobl am f\'nll caeI e? hiawndorau; ac un o'r iawn- dorau hyny ydyw, mai ymenydd, profiad, a chymeriad, ac nid tir, arian, na helwriaeth, sydd yn cymhwyso dyn i eistedd yn farnwr ar ymddvgiadau dju arall. Yn 01 fel y saif petliau yn awr, yr arglwydd-raglaw sydd yn enwi dynion i eistedd ar fainc ynadol y sir, a'r Arglwydd Ganghellydd sydd yn cadarnliau eu ponod- iad. Nid oes gan yr un gallu amll yu y sir awdurdod i wneyd hyn. Gwir mai darpar- iaeth deddf ydyw y trefniant; ond nid yw pob deddf yn ddeddf deg. Ac onid oes yr anghysondeb mwyaf yn bod rhwng dull y bwrdpisJrcB a dull y siroodd o yrawneyd a'r pwnc dan srlw Gall cyngor trefol bwr- deisdref—fel ag y gwnaeth Cyngor Trefol Caernarfon yn ddiweddar—enwi dynion: ond nid oes unrliyw gorph yn y sir yn meddu yr hawlfr?int yma. Y mao y cyfan yn nwy- law yr arglwydd-ra?law. Ac fel rheol gwr ydyw ef MS gwyr fawr, os dim, o hclyntíon y sir y mae yn fath o bonaeth arni. Heblaw y wedd yna ar y mater, y map y i ffaith fod Ymneillduwyr a KhyddfrydwjTyn cael eu hanwybyddu mor llwyr gan arglwydd raglawiaid yn galw cyfnewidiad buan, a buan iawn, yn y ddeddf. tOferedd i neb wadu nad hyn yw y ffaith. Edrycher dros restr ynadon sir, unrhyw sir, a choir pwy yno ydyut famwyr y bobl. Gydag ychydig eithriadau y maent yn Doriaid rhonc ac yn Eglwyswyr cibddall. Y mae yr ansoddeiriau yn gryf, mae'n wir, ond nid yn rhy gryf. Dyna'r ffaith, fel m:lc'JI. rciynus meddwl, yn Nghymru. Ond y cwestiwn ydyw, a ddylai y lwth hwn fod ? Na d(lylai, ar bob cyfrif. Gadawer i'r bobl gael eu cynrychioli yn deg ar y fainc ynadol mewn sir a hwrdeisdrlK. Pa fodd y gellir diwygio y drwg yn y sir ? Wei, yr atebiad cyntaf i hyn ydyw, cymeryd oddiar law yr arglwydd-raglaw yr awdurdod i mwi personau. I bwy y trosglwyddir yr awdur(? Ar bob cyfrif dylai gael ei roddi vii nwylaw corph cynrychioliadol y sir; ac wrth reswm, y corph hwnw ydyw y Cyngor Sirol. Hyd lies y gwneir hyn, ni chaiff Ymneillduwyr na Rhyddfrydwyr chwareu teg. Dyma un o'r mesurau agO y mae yn rhaid i'r blaid Ryddfrydol osod ei bryd a'i meddwl ar ei ddwyn oddiamgyleh. Ovii wna hyn, ni ddaw i fyny a deffiniad Mr Gladstone o Ryddfrydiaeth, "Trust in the I peoplp.

I Y FFERMWYR: 0 B LE Y' DAW Y DIRWAbGIAl) ? I Atlnwlacth Mr Puglie Jones. I (Il,yeyl)l) y SYK,—Yr wyf bob amser 3-it barod ac awyddus i gywiro unrhyw haeriad o'm lieiddo, os sicrheir fi o'i anghywirdeb. Oml ) m:U' genyf awdurdod dros dtlwey(I mai yn ol 13s 60 yr acer yr oedd hen rent fferm y Gwj"nfrj-n, Pwllheli, ae y mae 3-n destyn siarad cj-ffrt»diil yn MliwUlieli fod y rhanau hyny o honi a ollOdwyd ar miction yn ddi- weddar wedi codi i brisiau yn amrywio o 4p i op yr acer. Gall Mr Griffith, os dewisa, nodi i ni fesnrau yr amvywiol gaeau a osodwyd felly, ynghyda rliestr o'r sj-miau am ba rai y curwyd hwy i lawr i'r cymer- wyr yn yr arwerthiant. Nid yw ond mater dibwys pa un ai am dri mis ar ddeg ynte naw neit (141eiig mis yn unig y gosodwvd yi tir; yr hyn na ddylid cdrych drosto yn y gymhariaeth yw fod ty y Gwynfryn yn cael oi rcntu i auI" Dylid cael gwybod hefyd gyda chymaint cywirdeb ag sydd bosibl werth perthynasol y tiroedd a osodwyd o'u cyfcrbynu a'r rhan gosodedig. Ond cymeraf yn ganiataol fod rhent y Gwj-nfrj-n yn ol y prisiau a roddwyd yn yr (txc?oH, dMr, ac nid bedair gwaith, yn fwy na rhent y tirfeMtr—both wedyn Yr wyf yn dal allan fy mod ar olygiad derbjrniodig wedi profi, (1) Nad oes yr un cynydd syl- weddol wedi cymeryd lie yn rhonti ffermydd, gwarthog, a defaid, ar ba rai y mac y dir- wasgiad presenol yn llym (2) fod y rhenti, hyny, ar ol gwncyd y gostyngittdau angeu- rheidiol tuagat wolliautau a chasgliad y rhenti, 3-n cynyrchu swm heb fod dros 21 y cant j-n flynyddol ar werth gwerthiantol y cyfryw daliadau, ac yu (3), mai y prynwj-r fyddent un ai y ffermwyr eu hunain neu ddynion o'r un dosbarth neu saflo a hwy, ac er fod y prisiau wedi gos- twng, ac yn ngwyneb y ddyled a ddygir ganadynt a chyfanswm o daliadau mewn liafur dalwj'd nou gollwyd, banner cymaint arall a swm yr hen rent, nid yw y prynwyr yn y gorphenol wedi gwneyd eu hoomadau yn glywadwy yn y farehnadfa. Py ngwrthwynebiad i i'r feddyg- initteth gynygir gun Mr Ellis, A.S, a Mr Brj-n Roberts, A.S.-yinyriad deddf- wriaethol rhwng y meistr a'r tenant o ber- thynas i rent a rhybudd-yw, y buasai un- rhj-w ymgais i fabwysiadu y cjTillun tirol Gwyddelig yn Nghyiuru-oherwydd hyny yw 3-n peri i'r tir feistri un ai i werthu ffermydd cyfagos neu eu trin eu hunain. Ni fuasai unrhyw dir-feistr gyda'r myrnryn lleiaf o blwc byth yn rho'i i mewn i gynygion mor dwyllodrus ae an- mhosibl. Cymerir i f) ni- y daliadau a roddir ar werth gyda sydynrwj'dd gwancus, nes gall tir yu y wlad yma sjTthio mewn pris yn barhaus. Cyn pen 11awer o flynyddoodd, gyda gwell moddion teitliio, bydd ar hyd glanau y mor, ac yu ein dyffrynoedd, g rci feydd i'r tj-rfaoedd o ymwelwyr syad yn mynychu y cyfryw leoedd, allan o With y boblogaeth enfawr sy'n llanw yr ynys. 0 berthj-nas i ystadau o ddwy i dair mil o aceri, ni bydd dim anhawsder. Gall y ilalwyr eu treinio a'u gwrteithio, a gwneyd yr hyn a wnaeth Mr Griffith ac ereill—rhoddi i fyny y rhanau hyny na fydd arnynt eu hoisieu at eugwasanaeth eu hunain ar auction. A pha gwyn all y ffermwyr osod gerbron llys cyfreitlilawn. Faint ohonynt sydd wedi adeiladu neu adgyweirio eu hanedd-dai neu adciladau craill, treinio tir, codi cloddiau, neu osod hyd yn nod lidiardau a drysau. Yr wyf yn addef y dylid goddef mwy o ryddid i rai yn trin tir, a sicrhau ffordd rwyddach i brisio pob gwelliantau gwirionoddol o'u heiddo, yn hytra-,h na'r hyn ddarperir yn Nghyfraith y Daliadau Ainaethyddol. Ond ai nid o'r tu allan y daw y dirwasg- I iad ? Beth yw y ffeithiau 11 Er budd pwy y gwnaed i ffordd a'r tollfeydd a'r tollau, ac y symudwyd cost cj-nhaliaetli y prif-ffyrdd ar ysgwyddau y ffermwyr, pan y darfu i'r tirfeistr roddi y tir i wneyd y ffyrdd ar delerau tra rhesymol yn ngwyneb y tretlii gostyngol oeddynt i'w codi ar y tenantiaid. Pwy hefyd ond y dyn- ion sydd yn gyru eu cerbydau eu hunain, neu sydd yn llogi gan y tafarnwyr, neu geidwaid ystablau, y cludwyr cyhoeddus, teithwj'r masnachol, gw'crthwyr cwrw, glo, blawd a gwenith Americanaidd, New Zea- lan d mutton, lie Argentine beef 2. Pwy ond y masraclia-i-r a'r pentrefwj-r a fwriasant gost Bwrdd Ysgol a threth yr ysgol ar ysgwyddau y ffermwyr, ac ar gain pwj- y rhoddwyd yr un hawl etholiadol yn nwylaw tyddynwr gyda daliad gwerth 30s, ag a roddir i ddaliwr iTenu gwerth TOOp o. Pwy fusSlli -yn g'.Irlwytho y ffennwjT g3-da,1. gost 0 adeiladu, dodrefnu a cliynal gwallgofdy arbenig i'r sir yma, a hyny ar šail ffigyrau cynyrehioliii,lol o iawn i'w dalu, a swm y costau sydd yn rhede, a barant chwcrtliin i bob arolygydd profiadol ? 4. Pa hyd y cedwir at derfyn presenol y gyfraith gyda jthreth Deddf Addysg Ganol- raddol, pan y bydd genym broffeswyr yn derbyn cjllogau mawrion mewn ysgolion gweigion f'ddont yn rhedeg ar draws y wlad, gan geisio pcrswadio masnachwjT a thai-ddalwyr i fynu cwrs o adlysg a hy- fforddiant mewn wyth neu ddeg o leoedd canolog-nifer llawer rby fawr i gyfarfod ag angenrueidiau y sir ? 5. Gyda gwanwyn oer, a haf cynes, hanor crop o wair, gwartheg a defaid haner tewion, sut y gallai y flwyddyn ddiweddaf fod yn ddim amgen nag 'aflwyddianus, yn neillduol felly i'r tenantiaid hyny sydd yn bentliyca o'r banciau haner y cyfalaf anghenrheidiol i wneyd i fynu eu taliadau ? Y mae cyflog y Uafurwr amaethyddol ) n y dosbarth yma dair gwaith cymaint yn bresenol ag ydoodd 10 mlynedd yn ol. Ond niR gellir byth gadw i fynu cu (?yflog, nac ychwaith sicrhau gwaith i'r nifer presenol ohonj-nt, os na sicrheir hefyd ryw gj-mhorth i'r amaethwyr. Yr ydynt wedi symud y tollfeydd, wedi gwneyd i ffwrdd a threth y brag, wedi tynu i lawr y dutyur siwgr, ond a oes un ffyi-bw wedi ei thynu i lawr yn inhris y cwrw sydd j-n cael ei fwrw hyd ein ffyrdd. A chyferbynu prisiau presenol gwenith a bara, anifeiliaid tewion a phrisiau manwerthol, y fath brnfit y mae y pobydd a'r eigj-dd yn gael allan o'r ffarmwr a'r Hafr.rwr Y I' ydym yn talu prisiall uehel ar ngorbeirianau sydd yn d'od a chig dros y Werydd a werthir i'n llafm'wyr ni am bris ou cigoedd ein hunain, Ae y mae y fferm- wyr a'r Etifurwyr yn dwyn yr holl leicliiau hyn ohcrwydd eu bod wedi eu dysgn gan weith-feistri a gweithwyr mewn liiasnachfeydd eraill, a'r hyn yn eu diniweid- rwydd a gredant nad oes ganddynt ond yn unig i weithio law 3-n llaw a hwy yn orbyn y tirfeistri, ac y bydd pob peth wod'yn yn iawn. Kid yw y dynion sydd yn gwneyd y gwaith mewn dim masnach arall yn cynyg bwrw y meistr i'r ffos. Cydwcithir i sierhuu i bawb y cynyreh goreu a'r defnyddiau a d(lefnyddir ganddynt, ac hyd nos yr una y ffermwyr, y llafurwyr, a'r tirfeistri, i weithio ac amddiffyn y tir, nis gallant hyderu cael dim cj-mhorth, nae y bydd i'w sefyllfa gael ei gwella yn y fferm na'r tyddyn.—Yr eiddoch, &c., I R. PUGIIE JOXE8, I Ynj-sgain, Ion. 0, 1892. I

SYR EDWARD REED, A.S. I Drwg genym ddeall fod Syr Edward ¡ Reed, yr aelod Seneddol dros Gaerdydd, yn | bur wa el, 8C y mae ei feddygon wedi gor- < chym y n iddo fyned i hinsawdd d)-nomeh I nag eiddo y wlad hon. )

ITY OOKWYR Yri Y RHONDDA. I I NOSWAITH LAWEN MEWN LLYTHYRDY. Y mao millbi o dy-dornv r wed' bod yn brysur yn Ifghwm y Rhondda yr wythnos ddiweddaf. Nos Fawrtli, llwyddanant i dori i mewn i orsaf roilftordd Hafod, lie y cawsant ";I, mown aur, ac aii,il-j,iv sylltau mown arian a phres yn x-.it o'r drors. Nid oedd hnl, fodd bynag, yn eu boddloni. Yr oedd safe enfawr yn yr ystufell. Cariasant lion ar ferfa i lan JT afon ychj-dig ganoedd o latlieni o'r fan. Yna toiasant i weithdy caipcnter gerllaw lie y cawsant nifer o offer- ynau. A'r rhai hyn, ceisiasant dori y safe yn agored, ond mothasant yn eu cais, a gorfu iddynt adael y safo a'i chynwys yn y fan. Yn d'lilynol, aethant rliywsut i mewn i fasnacluly gerllaw lie yr oodd y llythyrdy. Nid oedd ditu arian i(iolviit yno wrth lwc, ond er hyny myuaKont gaclllOSwllith lawen, canys bwytasant yno yw illr rliostiedig, dysglaid o bwdin, a thorth gyfan o fara, gan olclii y cyfan i lawr a chwrw oedd mown casgen yn y soler, Aethant ymoith o'r diwfdd gan gymeryd ham gyfan gydtt hw jut!

ICYNIDI) ANUILYI)FFURFIAETH YN NOEWM ABERTAVVE. Dydd Sul a dydd Llun yr wythnos ddi- weddaf, cafodd eglwys Annibynol Alltwen, yn Nghwm Abertawe, y ploser o ddathlu ei jiwbili-pob dimou o'r ddyled wodi ci dalu. Yn ol yr adroddiad a gyflwyawyd gan y Parch H. Rees, y gweinidog, cafodd yr eglwys ci "'fydlu yn y Hwyddyn 17t)0, a'r pryd hwnw hi oodd yr unig cglwys YIlI- neillduol YIl y gymj*dogaeth. Yn awr, gall AnghydffurfwjT gyfrif o'r hyn leiaf ddwsin o gajiolau pl j' fan a'r lie. Agorwyd y oapel presenol ar y laf o Fai, 1987, yn ol cost-a chyfrif y dd)'lod OOdd yn IUUS ar yr yagoMy—o 18(Mp 8s 3c. Er yr adog hono y mae yr cglwys wedi casglu at ddybenion creill y SWill o H12p 6s 6c, yn gwneuthur y cyfanswm a godwyd gan yr eglwys mown pum' ml)-ned a haner yn 3211' 1 14s 9c. Y mao yr holl g)null??idfzt, gy 9- g un neu ddau o eithriadau, yn cael ei gwnoj'd i fyny o weithwyr! Ar ddiwedd y cyrddau yr wyt 8 d W(.?ddaf, datganodd y bugail fod yn mwriad yr eglwys godi adeilad arall ar gyfer yr ysgol Sul. Gwasanaethwyd yn y cyrddau i gynulleidfaoedd mawrion gan y Parchn F. Samuel, Abertawe; L. Jones, Ty'nycoed; a J. H. Parry, Llansamlet.

CYNADLEDD Y MWNWYR YN BIBMINGHAM. Prif ddigwyddiad yr -ylhno8 bon fydd y gynadledd genodlaethol gyry,? ), ilwY' glofaol sydd i'w chynal yn Birmingham, 0 dan lywyddiaeth Mr B. Pickard, A.S. Am y tri diwrnod cyntaf, bydd y gynadledd yn agored, ae yn mhlith y cwestiynau i'w hys- tyried y mae mesur yr "Ith awr, rhooleiddiad cyflogau, a'r mesur glofaol newydd y bwriedir ei gyflwyno i Dy'r Cyffredin. Bydd bron yr oil o'r arwoinwyr Cvmreig yu bresenol, ao yn mhlith gwyr y wasg yn y gynadledd bydd gohebydd glofaol y Genedl Uymreijt. Am y tri diwruod dilynol, bydd cynadItjddBynyddol cynrychiolwyr Cyngh- rair y Mwnwj-r Prydeinig yn cael ei chynal yn yr un man, ac yno bydd Cynghroirwyr Cymru yn citel ell cyntychioli gan Mr Brace a gweithiwr o Abercarn. Efallai yr wyth- nos nosaf y gallaf osod gerbron darllenwvr y golofn hon fy argrapliiadau o'r gynadledd.

Talybont Ceredigion. Nos lau diweddaf, cynhaliwyd cwrdd Yll nghapel yr Annibynwyr, Talybont, i gyf- Iwyno tysteb i Mr Kemp, yr ysgolfeistr, ar oi ymadawiad i Fachynllath. Cymerwyd y gadair gan Mr E. Jones, C.C.. Elgar. Rhoddwyd canmoliaeth ucliel i Mr Kemp, gan Mr J. Pritchard, a Mr Davirl Edwards. Darllenwyd rhostr y tanysgrifiadau gan Mr J. Hughes, a chyflwynwyd i Mr KplIlp anerchiad goreuredig gan Mr David Wil- lifuns darlun rhagorol ohono oi hun, gan Mr E. Pritchard, a phwrs, yn cjTiwys SWill da o aur, gan Mr William Jones. Cafwyd anerchiad barddonol gan Mr J. Pritchard. Diolohodd Mr Komi) am yr oil mewn araeth wir effeithiol. Daeth Mr Kemp i Dalybont 28 o flj-nyddau yn ol, ac yn ystod ei arosiad maith yina cymerodd ran flaenllaw gyda holl symudiadau cylioeddus yr ardal, yn wladol a chrefyddol, ac yr oedd drwy ei gjirieriad pur yn gwasgar dylanwad moesol iach yn mhob man o'i gyleh. Dymunwn ei wyddaint yn eifaes newydd.—Edmygydil.

Y mae hanes wydd Kyb??dd New 1 Zoaland fod gwythien gy, ?tt ?.g wedi cael ei dargangfod yn agos i Otago, 80 fod I llu o dd'? nion wrthi yn brysur yn ceisio gwneyd eu hawl iddi.

I'LEMYN YN JJLOSGI I FAKU- I 0LAETH. Nos Fawrth diweddaf bu plentyn dwy flwydd ood o r enw Gibbs, mab i lowr a driga yn If), Vaughan street, Pwllgwaun, Pontypridrl. tarw mown canlyniad i losgiad- au a dderbyniodd y dydd blaenorol. Ym- j ddengys i'r fam, tra y rhedui i dy cymyd- ogos, adael y plentyn ar esmwyth-fainc yn i ago i'r tan, YIl ng >fal geneth feehan bedair oed. Yn fuan weiyn clywodd j-tad, vrhwn oedd yn ei wply, yr enetli j n llefain, a i rliedodd i lawr, pry l er ei fraw y gwolod<l y plentyn YIl fflamau. Ymddengys i'w dillad mewn rhyw fodd neu gilydd gyffwrdd a'r tan a llosgi. Bu y bychan farw mown ar- teithi,m oflladwy nos Fawrth.

=CCCC===== (IVNGH0R SIROL CAERFYRDDIN Dyddiau Mawrth a Morcher, y 3ydd a'r ■lydd Ion awr, ejnlialiwyd dau gyhrfod o'r cjTighor hwn. Yr oedd y cyfarfod cyntaf yn un lloillduol, ae wedi ei alw i bwrpas arbenig, sef i ddcrhyn penderfyniad Mr James, surveyor tref Aberystwyth, ar y mater oedd mewn dadl orys blynyddau bellach rhwng Crnghor Trefol Cacrfyrddin a Bwrdd Llool Llanelli, a'r Cynghor Sirol, o berthynas i adgyweiriad yr lieolydd yn y ddwy dref. Mao j'n fater o ddadl o gychwyn y CYllghor cyntaf, ac yn awr y daethpwyd ag ef i derfyniad trwy gyfryngol- iaeth Mr James. Ei ddyfarniad ef yw fodi Gaorfyrddin dderbyn oddiwi-th y Cynghor :Jnsp ,is 9c yn fljTiyddol tuagat yr heolydd; a Llanelli 522p 14s 5c tuagat yr un pwrpM. Yn mhellach pfn _nwyd ar f"s i Llandilo gael 6.»p 3-11 flynyddol; Llan- ymddyfri, 40p; a Chydweli, 60p. Cyrygiwyd gan Mr Wilson, Llanelli, ar fod i'r.Cynghor ganiatnu lOOp allan o drysorfa'r sir tuagat fagwraeth meirch a cheffylau yn sir Gaerfjrddin, a dadleuai fod hyn yn do'd i fewn dan ddarpariadau y Ddcddf er cael gwelliantau mewn Amaethyddiaeth. Ysgydwai Mr Gwilym Evans, y cadoirydd, ei ben pan glj'wodd 3, boneddwr ffraeth o Lanelli yn ymresymu fel yna, ond parhau wnai y gwr oedd ar ei draod i ddadlu dros ei farn, a plian gafoild gyfleustra dywedodd fod •»0f)p wedi ou neillduo at addysg Amaethyddol, ae fod eisoes 2.j()p ohonjTit wedi ei gwario, ac fod adroddiad yn cael eu ddarparu gan Proffeswr Parry, Aberj-stwyth, Yllglyn a hyn, a phan gyhoeddid hi, caffai y ffraoth- wr o Lanelli gyfleusdra i'w beirniadu, a'i chondomnio os gwelai hYIlY yn angen- rhcidiol. Fodd bynag, ar hyn o bryel, ar gynygiii,d Mr Trubsliaw, terfynwyd y ddadl. Trosglwyddwyd y ceisiadau am Ddaliadau Bychain i'r Pwyllgor hwnw, eadeirydd pa un yw Mr D. C. Parry. Dydd Mercher, r prif-1fyrùd a'r pontydd oedd dan oylw. Galwyd sj'lw at bontydd Login, Gelliwcn, Rhydaberwen," a chaniat- awyd y swm o 4p tuag"t adgyweirio pont y Neuadd, Llanwrda, ar gynygiad Mr Bovan, Llansadwrn, ac a ciliwyd gan y Parch T. Johns, Llanelli. Penodwj d pwyllgor i ym- weled a phontydd Cwrt Henry a Cothi. Mr Jones Thomas syd(I i alw y pwyllgor. Galwyd sylw at y ffaith fod Mr Bishop, Llandeilo, wedi cau i fewn ddarn o dir ar ochr y brif-ffordd, eiddo y Cynghor, heb ganiatad nac yrngyngbori a neb. Ys- grifenodd i ddyweyd fod yn ddrwg gonddo, ac nas gwyddai ei fod yn trosoddu. Siar- adodd y Cadeirydd, ac smryw ereill, yn gryf yn erbyn gadael hyn i aros fel yr oodd; a phenodwj-d pwyllgor, cymvyscùig o Mr Gwilpu Evans (cadeirj'dd), Mr Jones, Canton, Llandeilo Mr John ThomM, Llan- fynydd a Mr Bevan, Llansadwm, i gyfsr- j fod Mr Bishop mewn pc?rtliytiu i'r darn tir, a pbarotoi adroddiad pa fodd i wncyd dan yr 6myIchiadau. Pcnderfynwyd cario allan y dded ?f mewn cysylltiad a chludo coed, &c., o fis Hydref diweddaf, sef dim chwaneg na choiniog j- dunell am bob milldir, yn ol barn y auroeynr dros y dosbarth.

CYMDEITHAS ADEILADU I CANOLBARTK MOBUANWO Vr Ysgrlfenydd o Flaen yr Ynadon. Ddydd Sadwrn diweddaf dygwyd James Loveluck, diweddar yagnfcnydd Cymdoithas A,leibdll Canolbarth Morganwg, oilwaith o flaen yr ynadon ar y cyhuddiad o dwyllo y gymdeithas yr oedd yn 8wyddog illdi. Teimlid y dyddordeb mwyaf yn yr achos, a gorlanwj-d y llys. Gan nad oedd yr erlyn- wyr yn barorl i fyned yu mlaen gyda r achos, goliiriwyd cf hyd y Sadwrn IIcsaf. I

J ACHOS CWMOttTHlN. G wnaed cais gerbron y Barnwr Syr Horatio Lloyd yn Rhyl, ddydd Gwenor diweddaf, gan Mr Bryn Roberts, A.S., yn cael ei gyfarwyddo gnn Mr Griffith Jones, am ychwaneg o fanylion or llythyrau fu cydrhwng Mr Robert Owen, goruchwyliwr, a Mr N. F. Robarts, goruchwyliwr y cwmni. Gorchymynodd y baruwr yn flaenorol yn Llandudno i gynwys y llythyrau gael eu rhoddi, ond nid oedclynt wedi cydffurfio a'r gorchymyn. Gwrth- wynebwyd y cais di-oti igr Robtirtt4 gan Mr Jonos Humphreys, a Mr Henderson dros y Minimi Journal. Gorchymynodd y barnwr fod cynwysiad y llythyrau i'w rhoddi cyn nos Lun.

Cyttwelf. I GnBXYA GAM:.—Cynhaliwyd oymanta ?erddorot Cydwoli a'r cylch, ddydl?l. RRh r ?C?ttn. a chafwyd cymanfa wir I ardderchog. Cynbaliwyd dau gytartoa (iliii lywyd,liteth Parch W. C. Jenkins, a daoth cynulliadau lluosog yn nghyd. Canwyd y tonau canlynol:-Glan Dwyfach, Cemmaes, Marali.Saul, Banbury,Blaenhafren.Erfyniad, Dyffryn B:wa, Gannon, Crugybar, Bryniau Cassia, a'r anthem" 0 Dduw, rho i'm dy hodd." Bwriedir cynlial y gymanfa yn yr haf o hyn allan.

Llanwriyd. EISTEDDFOD.—Cynhaliwyd Eisteddfod a arforir oi chynal yma ar Ddydd Calan, eleni I ar y trydydd cyfisol, yn y Victoria Hall, j Llanwrtyd. Llywyddoddy Parch R. Evans, gweinidog y Methodistiaid Calfinaidd yn y llf. Gwobrwywyd Phmbc Ann, Maggie a Mary Jane Richards, Liaburne House, Llan- wrtyd; L. M. Thomas, Penwern; John I Davies, Dole House; Mrs D. Jones, Cwm- Bcbon; Isaac Thomas, Penwern; John Wil- liams, Nantyrmor; John Jones, Penrhiw Factory, Llangamarch; Lizeie M. Thomas, J. Arnold Jones, Garth cwmni o Lanwrtyd; Mri John Richards, James Jones, D. Jones, IJlanwrtyJ; William Davies, Beulah a John Williams,Nantyrmor. Ybrif gystadleu- aoth gorawl, Let the hills resound," daeth tri chor yn mlaen, sef Garth, Llanwrtyd, a Llandrindod. Y cor olaf a ddyfarnwyd yn oreu. Cafwyd cynulliadau lluosog yn yr Eisteddfod a'r cyngherdd yn yr hwyr. Gwnaeth Mr John Thomas, Llanwrtyd, arweinydd i foddlonrwydd cyffredinol. Beirniad y canu oodd Mr D. W. Lewis, Brynaman. Englynion, Gwilym Carcwm. Adroddiadau, Parchn R. James ac M. T. Thomas, L!&mwrtyd. Baimiad y traethawd Parchn R. Ev?an a J. W. Humphreys.

Llanarth. I BWRDD YSGOL.—Er fod rhai materion 1 pwysig i'w dwyn gerbron y bwrdd ddydd Mercher, nid oedd y cynulliad mor luosog ag y buasem yu tybied. YJ oedd j'n bresen-I nol, Mr Morgan Evans, Y.H. (cadeirydd), Parch W. Griffith, Mri R. J. Oliver, Rees Rees, J. C. Jones, James Evans, J. Thomas, a J. Lloyd. Darllenodd y Cadeirydd ljrthyr oddiwrth arolygydd yr ysgolion yn caniatau eu cais i bobl Llauarth i newid dyddiad eu harholiad am un Mydroilyn. GofjTiodd Mr K. J. Uliver i'r Clerc pwy oedd wedi ei aw- durdodi ef i ohebu air arolygydd o gwbl. Mr Prydderch," oedd yr atob. Mr Oliver a ofynai i'r Cadeirydd a oedd hawl gan un aelod o'r bwrdd i wneyd y fath beth, bob ei fod yn gyntaf wedi ei basio gan y bwrdd.— Mr J. C. Jones a gododd i ddwoyd mai pen- derfyniad a basiwyd gan y pwyllgor Heol oedd, ac mai Mr Pryddcrch ocdd y cadoirydd. Yrm aetli yn mlaen i ddweyd y rheswm paham y gwnaed felly.— | Ad-drefnu cyflogau y pn/iil tsrichers oedd y peth ncsuf. Daeth Mr Prydderch a'r mater yn mlaen yn y bwrdrl o'r blaen, pryd y cytunwyd ar welliant Mr H. T. Evans, sef fod y Inater i gael oi anfon i'r pwyllgorau lleol, ac y disgwylid iddynt anfon eu hatob- j ion i'r bwrdd diweddaf; felly, y peth cyntaf wnaerl a'r mater heddyw oedd edrych i bon- derfyniad y chwe' phwyllgor, y rhai oedd fel y canlyn Dros Mydroilyn, Talgarreg (ar amodau), Llwyndafydd, Penbone, a Llanarth. Yn erbyn: Gwenlli, Mr R. J. Oliver a gynygiodd fod y cytlog o hyn allan i ddechreu ar lOp, gyda 3p o godiad am dair blynedd. Mr R. Rees a eiliodd.—Mr W. Griffiths a ofaa; nad oedd y cynllun yn un a weithiai, a chrodai mai nid bychander y cyflog oedd yr aehos o'r prinder. Yr oedd Mr J. Lloyd yr un farn, tra yr oodd Mr J. C. Jones yn crafu ei fod yn iicr 0 weithio yn rhagorol, ac na bu gwell cynllun o flaen un bwrdd erioed. Yna rhan- wyd y bwrdd, pryd yr oedd dros y cynllun newydd Mri R. J. Oliver, J. C. Jones, a Rees Rces; ac yn erbyn,y Mri J. Evans, J. Thomas, a W. Griffiths, a chafodd yr wrth- blaid help ranting rote, y cadeirydd i adael pothau fel yr oeddynt.—Darllenwyd llythyr ymddiswyddiad Mr Morgan Rees o fod yn is-athraw yn Ysgol Mydroilyn. Mr J. C. Jones a gwynai paham na buasai y llythyr hwn yn caol oi ddarllon cyn rhanu y bwrdd ar y mater diweddaf. Y cadeirydd a dystiai nad o fwriad y digwyddodd y peth, a'i fod ef yn bamu nad oedd darllen y llythyr yn awr yn gwneyd yr un gwahaniaoth yn y bleidlais. Mr J. C. Jones a gredai ac a sicr- hai i'r-gwrthwynob. Dywedodd y oadeirydd os ocddjnt yn meddwl hyny ei fod ef yn foddlon (gyda chaniatad y bwrdd) i'r mater gael oi ail godi a'i ddadleu eto mewn special board ar y 24ain cyfisol. Ar hyn y cytun- wyd.— Douwyd yn awr at brif bwno y dydd ys dy wedi r sef y priodoldob o bleidloisio y swni o 12p tuag at gael yr offerj-nau angen- rheidiol i ddj-sgu Atdyniadaeth a Thrydan- iaoth yn Ysgol Llanarth. Tua'r adog hon:y daeth Mr Prydderch i mown. Mr J. C. Jonos Il. llchrllellodd ysgrif faith i atogu y cais, yr hwn sydd wedi bod o flaen y bwrdd er's llawor dydd mown gwahanol agweddau Eiliwyd g':m Mr Rees Rees. Co 'odd Mr R J. Oliver i wrthwynebu. Phidleisiwyd, a chafwyd dros y cynygiad, Mri J. M, Prydd- erch, R. Rees, a J. C. Jones; yn erbyn Mri R. J. Oliver a J. Thomas; anmhleidiol' Mri J. Evans, J. Lloyd, a W. Griffiths.

Dolgellau. I CYMDEITIIAS YR ARDDANQOSFA AMAETH- YDDOL. Cynhaliwyd cyfarfod o'r gvrn- deithas hon yn y Market Hall, ddydd Mawrth, o dan lywyddiaeth Mr John Wil- liams, Gwernhefin. Darllenodd yr ysgrif- enydd y eyfrifon am y flwyddyn a basiodd. Dcrbyniwyd 339p 4s 10} gwairwyd 524p. Dechreuwyd y flwyddyn ddiweddaf gyda. gweddill jn llaw y trysorydd o 37p, a di- weddwj-d y flwyddyn gyda gweddill o ychydig dros 14p. YMADAWIAD DR W. WILLIAMS.—Er fod yn dda genym longyfarch Dr W. Williams (Esgairgawr), ar ei ddyrchafiad i'r swydd o Fcddyg Iechydol i Gyngor Sirol Morganwg y mac yn ddrwg genym ei golli o'n plith. Gwelcr sylwadau pellach ar Mr Williams yn ngholofn yr Annibynwyr o'r Byd Crefyddol. ?d d ..w. ?ob llwyddi? Eiddunwn bob llwyddiant iddo yn ei gylch newydd.

I TORI I DAI YN NGHAERGYBI. iY mae heddgeid waid Caergybi yn gwneyd ymch wiliad i ddau acb08 0 dori i dai a ddi- gwydd?mnt yn y dref nos &dwrn..Mown j un amgylchiad torwyd i mewn i dy y Parch Richard Lloyd, a lladratawyd oddiyno amryw ddillad ac arian, yr oil yn werth tuag wvth bunt. Hcfyd, torwyd i fasnachdy Mr 7?. Jone, Cae Warren, ac o'r fan yma cariwyd ymaith rhyw chwe' swllt o arian. Trwy y ffenestri yr oodd y llidr neu'r lladron yn myned i mewn.

Llanberis- I Ai DEFODAETH ?—Yn Eglwys y plwyf, y 1 Sadwrn wythnos i'r diweddaf, tra yn gweinyddu mewn angladd, yinililengyi fod y parchus offeiriad wedi enyn cywreiurvydd y rhai craffaf o'r gy-nullcidh drwy ei waith yn dwyn tipyn o arf?non new ddion i'r dull o grio y gw.%saraeth crefyddol yn mlaon. Nid oeddwn )"11 bresenol ar y pryd, ond clywais bersonau parchus a chrodadwy )"11 siarad ar y mater fv. y nag unwaith. Wedi darllcn rhan o'r llith arferol, aeth y gwr parcliedig o'r ddarllenfa at yr allor, plygodd ar oi ddeulin am funud, yiia aeth yn mlaen I gyda'r llith s'i gefn at y gjnulleidfa a'i wYllcb at y ffenostr. Wodi gorphcn y llith aeth ar ei liniau drachefn. a chododd i fyny yn ddioed. Yr oedd y bobl wrth sylwi ar hyn yn methu deall beth a barai y fath gyfnemdiad. Gofynai rhai i'w gilydd wrth ddj-cliwelyd adref, mae'n ymddangos, A gyhoeddwyd argraphiad newydd o'r Llyfr Gweddi, ai ynte cainc o'r peth hwnw a olwir gan bobt o bell yn Ddefodaeth ylyw Pwy a otyb. nis gwn.

UENEDICAETHAU. PRIODASAU, MARWOLAETHAU. Genodigaethau. Jones—Priod Mr T. R. Jones, Brunswick House, Llanrwst, ar ferch. Priodasau. Griffitlt- Williams-Rhagfyr 21, yn y Taber- nacl, Bangor, gan y Parch R. W. Griffith, Bethel, Mr John Griffith, Glanllyn, Bethel, a Miss Catherine Williams, iii, Frondog street, Bangor. Hughes Jones—Ionawr 6, trwy drwydded, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, Mr Hugh Hughes, mate y schooner Mariviyxl, Caernarfon, a Miss Ann Jones, merch henaf Cadben Henry Jones. Minffordd, Pistyll, ger Nefyn. Prioo-Morris-Ionawr 4. yn yr Woodlands, capel y Bedyddwyr Cymreig, Birkenhead, gan y Parch J. Davies, Mr Richard Price, grocer, Birkenhead, mab i Mr Richard Price, gynt o Gaorgj'bi, a Miss Jane Morris, merch henaf Mr Jeremiah Morris, Nefydd House, o'r dref hon, ae, wyrcs i Mr Thos. Morris, gynt o Fron Goch, Llannofydd,-wyres hefyd i Mr R. W. Evans, 96. Carneddi road, Bothesda. Dy- mttnir iddynt bob llwyddiant, Williams—Evans—Ionawr a, yn nghapel Siloa (A.). Aberdar, gan y Parch J. Sul- gwyn Davies, Siloh, Mr William Williams, Phillip street. Tresalem, n Miss Dinah Evans, Full Moon, Trecynon. Willisins-Evans-Ionftwr 4, yn nghapel Llanllechid, Bethosda, gan y Parch R. Williams, M.A., Mr David Williams, Hen- bare, Bethesda, yn awr o gymydogaeth Rhiwabon, a Miss Evans, Bryneithin farm, Llanllechid. Yr oedd lluaws yn dystion o'r seremoni, ac yn dymuno byd da i'r ddeuddyn ieuanc. Marwolaethau. Jones-Ionawr 3, ar ol byr gystudd, yn 36 mlwydd oed, Mrs Elizabeth Jones, anwyl briod Mr Humphrey Jones, 3, Gresford Avenue, Softon Park, Lerpwl, a nJerch iouengaf Mr George Brymer, Tyddyn Elen, Caernarfon. Claddwyd yn mynwent Dol- benmaen lonawr 6.

-(1;(/11 (> f,¡'7): I rrr 7; f'n"'(\¡ oi hnn r;n "y fpl Brpn'imwr s-lo?. Yr oedd "bqllohl('b Jones 0 Lo<*gr vo:i peri oi fed yn anwybodus o'i ffaith i'r pwr hwn, wedi itliio orthrvmn yworinboW, a (hrmyu y bonedd, wodi gwnevd llong- dd:y!liod ar deyrngitrweh Goi^edd Oyru ac wrtii mmcd trosodd at fvditin y Si-th' Id, nc ciullodd gyfeillion yn rhwyd trwy fod yn hael ;zy(li,'i- itrian n dynodd od litir >' ey.ry, o iti-no ei fod wedi cael troedigaoth nt Bresbyteriaeth cafodd nid\n nni bardwn, ond swydd nehel yn myddin y Senedd. Ac fel swyddog yn Y Sfwasanactli hwnw yr oodd gyda byddin Arglwydd Leven ar pi ddychwclllid i J s- gotland, Pan odd y barjryfroithiv. r ar ganol ci vstori dyim ddirprwyaeth y glowyr yn clod i meini, no ar yr un fynu 1 dyma Gwladus UoyJ hithau yn ymddangos yn y drws wall a'i gwyitebprvd fe! yr angau. (I ba,his ii.)