Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
21 erthygl ar y dudalen hon
I LLANdRINDDOD A THREFRIW.
I LLANdRINDDOD A THREFRIW. I Sut y mae'r Ymwelwyr yn byw yno. [GAN OHEBYDD 0 LANDRINDOD.] _LL" Fel rheol maa1" onau gwaitu ymwei- wyr a'r "Ffynhonau" yn lluosog ac yn llawn. Dyma waith diwrnod yn Llan- drindod :-Drachtio saline yn y ffynon o chwech tan naw y boreu; boreufwyd; dracht o chalybeate o'r pistyll bach; gwasanaeth teuluaidd" yn y ddau gapel ar yn ail am 10 y bore; yfed sulphur o anarddeg tan ddeuddeg; ciniaw dracht o chalybeate; sulphur eto o dri i bedwar te. Dyna'r gyffes ffydd uniongred, gydag WIl. bell dro ar y llyn, chwareu croquet neu chwareu caru, gwylio'r tren yn d'od i fewn i wel'd a oes yno "rywun wyf yn adnabod," rhodio Ilethrau'r bryn- iau, &c.-a dwsin o bethau cyffelyb, un ac oil yn llwyddo yn dra effeithiol i ladd amser." Diffyg mawr y lie ar dywydd gwlyb, pan na ellir cadw y cyd- gynulliad rheolaidd, yw rhyw babell cyfar- fod eang, goleu, lie gallai'r holl ymwel- wyr ymddifvru heb ofni gwlychu nil. baeddu. Sonia'r Maar-sef Mr Jenkins, Gwalia-am adeiladu pafilion gwydr ar y dam tir o flaen y ty i'r dyben hyuy. Os ghvaa, a phan wna, tywelltir bendithion ar ei ben. Ceir ambell i gyfarfod yn rhyw fath o gellwair Eisteddfod yn yr Assembly Rooms. Cynygiwyd yn ddiweddar chaly- beate glass hardd yn wsbr am y tmethawd goreu ar Llandrindod gynt a Llandrindod yn awr," gyda'r bardd-bregeth wqwynoi,o yn feirniad. Welo'r cyfansoddiad budd- ugol ILASDRISDOD A THK EjF KIT. (BUDDUGOL YN EISTEDDFOD FAWR I Y FFYNHONAU). Auwyl Gymrawd Gwyuoro o r Bermo, Mae mis Awst wedi gwenu amoin, a chan fy mod wedi bod yn bur ddiwyd gyda fy nyled- swyddau ar y fferm er's' tro, ystyriai fy anwyl briod y dylaswn gymeryd ychydig "holidays"; ac hefyd meldyliodd fy ewythr Hugh Pugh mai doeth fuasai iddo yntau gael ychydig seibiant yr un amser. Der- byniais y syniad o gaol ei gwmpeini ef gyda phJesor mrwr, gan fod treulio a mwynhau cymdeithas cyuieriad pur a gwreiddiol fel efe tra ar daith o wyl o fwynhad, yn beth i'w ddymuno. Digwyddai fy mam fod yn Mhlus Gwyn pan yr oeddym yn bwrw y draul yn nghylch pa le i fyned, &e. Dewisai Ellen aros gartref gyda'r baban, gan yr ystyriai ei fod yn rhy ieuanc i'w adael dan ofal y morwynion, ae felly penderfyn- wyd fod i Hugh Pugh a minau i gymeryd taith am bythefnos neu dair wythnos i ryw le poblogaidd i fwynhau ein hunain ac i enill adgyfnerthiad. Yna ymdriuiwyd yn nghytch pa le i fyned. Teimlai fy mam yu selog dros i ni fyned i Buxton neu Matlock, gan (yn ol ei darnodiad hi) fod y lleoedd hyn yn fwy "select" a "fashionable, ac nad oedd cymamt o'r Dic-Shon-Harri Cymreig yno ag a geid yri Trefriw a Llandrindod ond yr oeddwn i yn dra awyddus am fyned i Landrindod, tra yl dewisai fy ewythr Tre- friw. Deallais fod f'ewyrth Hugh wedi bod yn Llandrindod flynyddau yn ol, lie y lletyai yn un o'r amaetbdaiWlyny lie hefyd yr arhosa nifer fawr o Gytnru o'r De,a'r Gogledd, yn bregethwyr, blaeuoriaid, gwrageid gwedd- won (wedi taflu y crape a'r arwyddion amlycaf o alar o'r neilldu, a dim." ond gwisgo digon o'r cyfryw i ddangos i'r cyhoedd eu bod yn aeddiett i ail ytyried y uiater o wneyd dan yn uu) ac amryw o foneddigesau a deirulent dipyn o bryder ruag ofu fod ychydig o arwyddion henaint i'w gaufod. Pan oedd fy ewythr yn Llandrindod y pryd hwnw yr oedd yu aros yn yr un lie ag ef weddw o sir Aberteifi, ae uu .) forwynion glan Meirionydd, wedi bod yn drit diwyd yn ceisio gosod xnagiau o'i ilaen i'w ddal, ond teimlodd y perygl mewn pryd, a diangodd yn llwfraidd a dirgelaidd gartref i wlad Lleyn, a, byth ar oi hyn yr oedd yn bur ofnus i drustio ei huu yn Llandrindod. Yr oedd hefyd wedi bod yn Trefriw amryw weithiau, ond nid oedd wedi syrthio i bro- fedigaeth yno.' Gofalui ^tra .yno nad tii i letya i un man heb fod yn sicr na fyddai yno yr un o'r anwyliaid hyny a ymwelent a'r lle- oedd hyn er mwyn dwyn heu lencya o Leyn i'w caethwasiaeth. Difyrai ei hun yn ami wrth ffynon y Cile Coch with weled ambell i labwst sionc, ac amryw students," preg- ethwyr, a blaenoriaid yu el-twarea yu nwyfus gyda genethod o'r 15 i'r 35 mlwydd oed, ac yn mwynhau yr hwyl mewn diniweidrwydd dan ganu "Bingo," "Tursey," a "Kiss in the ring\" Yr oedd y rhai hyn, ebe fe, yn chwareuon digon diddrwg, er y byddai auibell i hen ttaenor sychlyd, a fyddai wedi colli er's blynyddau holl hyfrydwch ei ieueuctyd, yn edrych yn wgus, dan dynu gwyneb hir a gwaeddi, O ynfydrwydd plentynaidd." Penderfynasom o'r diwedd fyned i Lan- drindod am bymthcgnos, ae oddi yiio am wythnos arall i Drefriw. Sylwais fod fy ewythr yn ymbyncio yn anghyffredin wrth ymbarotoi i'r daith, a theimlwn weithiau dipyn o bryder, ac ofnwn ei fud wedi sylwi gormod ac wedi ei heintio gan y dedwydd- wch priodasol afwynheid gan Ellen a minau; a phetruswn grynj. dipyn yn y rhagolw" o r d lith hon rhag ofu iddo syrthio i rwyd rhyw hogen wridgoeh neu weddw ieuanc a oedd- ynt yn deall yu bur dda wendid ein dynol- iaeth, a chyn-brofiad pa rai a roddai fantais iddynt anelu eu magnelau at yr heu lencyn. Ond fel rheol, y gwr gweddw, ar ol deuddeg mis o unigedd, yw.y mwyaf darostyug- edig i'w hudoliaeth; ?r hwyrach ei fod wedi rhoddi angyles i orwedd yn y briddell, a chodi colofn o farraor. uwch y lie, a chael gan ryw fardd nen weinidog i'w hanfarwoli drwy ddihysbyddu iaith mown cofiant neu farwnad iddi; ond eto at phetrusa y cyfryw gan amlaf i anturio eilwaith i Ienwi y bwloh gan fwrw coelbren am rian i'w gyauro. Cyrhaeddasom ucheldiroeaa juianannaou, yfasom o'i dyfroedd, gwleddasom ar ei dan- teithion, cerddasom ar hyd llethrau ei llwybrau prydferth tua'r dyfroedd, y pwmp, y pistyll bach, a'r Rook, a'r amryw hyfryd leoedd eraill, gan anadlu iechyd ar ei bryn- iau. Beirniadasom yr ymwelwyr, Uygad- rytbasom yu ngorsaf y rheilffordd, ac addol- asom yn y capelau. Mwynhasom hefyd ddarlithiau moesol a chrefyddol ar ddoniau hudol y ladel gan un o wir feib athrylith, sef y diymhongar Kilsby-i flwch yr hwn y disgwylid i bawb fwrw eu sylltau a'u haner coronau, canys cas oedd ganddo y tair ceiniogau gwynion. 0 le dedwydd! Man y gwelir y blaidd a'r oen yn cydchwareu a'u gilydd gyda'r croquet a'r quoits, a'r unig fau y canfyddir undeb efengylaidd a chydraddoldeb yn bod- oli cydrhwng y parson, y ciwrat yn ei gob laes, a'r pregethwr sydd yn dynwared y t;-cauys ceir ambell un mursenaidd felly gyda chob heb goler a'r choker wen 9 modfedd o led yn cau y tu ol, ac er fod y gwisgwr y pymthegnos gynt yn aroitbio rel Radical yn boethlyd o blaid Dad- gysylltiad, wele hyfryd wawr, y maent yma yn eydchwareu a'r offeiriaid a'r ciwradiaid, fel bechgyn llawn nwvflant, a'u oapeli a'u heglwysi yu nhir anghof Jericho. Yma hefyd gwelir y tafarnwr blonegawg yn gallu cydyfed dyfroedd saline gyda'r teetotaller esgyrniawg Uwydaidd, a'r naill a'r llall yn traethu ei rinweddnu. Yma hefyd yr anghoiia y twruai ei gyfraith a'i gostau, ac y rhydd y meddyg seibiant i'w ddioddefwvr. Owelir yma luaws yn ym- egnio i 'f.léd yn helaeth er ymadael a swm- bir 'a enawu, ac eraill draohefn drwy yfea ychwanega jobydig ateucyrptt teneaon. Amsan llawer yn ymweled a'r lie ydoedd caru a phriodi, ac y mae amryw yn llwyddianus yn hyn. Edrychai fy ewythr ar y cyfan fel ffair wagedd ddimwed, Gwelais cyn hir nad oedd llawer o berygl iddo ef syrthio i'r rhwyd hon, er bod ami i edrychiad trydanol o linach Efa wedi ei fflachio arno, wedi iddynt ddeall ei fod yn berchen cyfoeth a nyth cysurus heb gydmar ynddo. Oawsom fwynhad a difyrwch mawr yn y ddau le. Gwnaethom gyfeillion ag amryw o'r De a'r Gogledd. Teimlais er fy mod wedi bod yn Buxton a Matlock cyn hyn, mai Llandrindod a Threfriw ydoedd y lleoedd goreu i Gymry glanau y mor i fwynhau eu hunain. (Iwerthfawrogwn. ein mynyddoedd, ein bryniau, ein dyffrynoedd, ein hafonydd, a glanau ein moroedd prydferth, a chadwn i fyny gymeriad uchel ein gwlad a'n cenedl mewn crefydd a moeeau, ac nac anghofiwn ein hiaith. —Dy gyfaill o'r Gogledd, I SIENCYN JONES.
I4:HVYR1.'HïN SIR GAER-IFYRDDIN.
I 4:HVYR1.'HïN SIR GAER- FYRDDIN. IYMCHWILIAD AKBENIG GAN OHEB- i YDD "SEREN CYMRU." Un o'r rhodfeydd tlysaf yn Neheudir Cymru yw y daith o Gaerfyrddin i Gonwil, tua saith inilldir o bellder. Am y rhan fwyaf o'r ffordd ceir y golygfeydd mwyaf rhamantus a ellir eu dychmygu, ac ar hyd y ffordd gyda llygaid i ganfod anian, nid oes modd i ni beidio cael ein swyno gan y pryd- ferthwch naturiol a'r golygfeydd amryw- luniog a'n eyferfydd ar bob troad yn y daith. Hyn fu hyfrydweh cynrychiolydd Swyddfa Seren Cymru" ychydig ddyddiau yn 01. Wedi cyrhaedd Conwil aeth mlaen tue. Cwmduad— pentref tua thair milldir yn mhellach, ac yno gwelodd Mr J. Thomas, yr hwn yn ddiweddar a iachawyd mewn Jffordd hynod iawn, oddiwrth gyatudd caled gan y Cryd-eymalau a'r Anwydwst, Bu Mr Tho- mas yn dioddef mu dros ddeddeg mis, ac er cael gwasanaeth meddyg ni dderbyniodd ddim eshad. Yn wir, yr oedd wedi rhoddi i fyny bron bob gobaith am iachad parhaol. Er ei fod ambell waith yn alluog i weithio ni bu un amser yn ystod y deuddeg mis hyny yn rhydd o boen. Dioddefai boenau llymion gan y Cryd-cymalau yn ei aelodau, ae yr oedd hyn yn unig yn ddigon i beri iddo bryder mawr. Ond i wnSyd pobpeth yn waeth darost,yngwyd ef i'r iselder mwyaf gan ymosodiad ffyrnig o'r Anwydwst fel y gorfodwyd ef i aros yn ei dy. Yr oedd gweithio allan o'r cwestiwn. Yr oedd mewn cyftwr truenus. Ond yma gwell i ni roddi geiriau Mr Thomas ei hun. Dywedai: Yr oeddwn yn wael iawn. Yr oedd y poenau trwy fy holl goiff, a pharhai y gwyn- egon yn fy aelodau yn waeth nag erioed. Yna cefais fcoenau dychrynllyd yn fy nghein, a'm harchwaeth at fwyd wedi diflanu yn llwyr-dim blas at ddim. Yr oeddwn yn llesg a digalon, ac yn analluog i symud o'r ty. Ond un diwrnod wrth edrych dros newyddiidur Cymreig darllenais am y dar- ganfyddiad rhyfedd a roed i'r byd dan yr enw: Dr Williams' Pink Pilh for Pale People, ae yn enwedig hanes gwellhad rhyw berson a fuasai yn dioddef poenau cyffelyb i'r eiddof ficau, ac a iachawyd yn wyrthiol drwy gymeryd pelenau y Dr Williams. Yna penderfynais roddi prawf teg arnynt. Gwnaeth y blychaid cyntaf les mawr i mi. Yna prynais un arall, a bu i'r ail flychaid fy iachau yn llwyr." Ac yr ydych wedi gweithio yn gyson oddiar hyny ?" Ni chollais un diwrnod o waith oddiar hyny." Beth am yr archwaeth P" Mae wedi cael ei adfer {yn llwyr. Mae genyf archwaeth dda at fwyd yn awr." "A ydyw y; poenau wedi ymadael yn hollol P" Ydynt. Yr wyf yn iach yn awr, ac fel y dywedais o'r blaen, ni chollais ddiwrnod o waith er pan gymerais Pink Pills y Dr Wil- liams. Cefais drwyddynt ymwared tllwyr oddiwrth fy holl boenau. Mae Pelenau y Dr Williams yn ddargan- fyddiad celfyddydol hollol wahanol i'r hyn a geir yn gyffredin. Perffeithiwyd hwynt drwy flynyddoedd o ymchwiliad dyfalbar- haol gan feddyg yruarferol enwog, gradd- edig o Athrofa Edinburgh, a pharatowyd hwynt yn arbenig fel y gellid eu defnyddio gyda pherffaith ddiogelwch gyda neu heb gyfarwyddyd meddyg. Nid carthbair ydynt, ac ni chynwysant ddim a ddichon niweidio y cyfansoddiadau gwanaf. Y maent yn feddyginiaeth ddi-ffael rhag cryd-cymalau, poen y giau, parlys, L icomotor Ataxy, St Vitus' Dance, cur gieuol yn y pen, a gwen- did lludded, afiechydou y gwaed, megis manwynon, tan eiddew parhaol, &c. Maent hefyd yn gryfhaol, ac adferaot i'r croen llwyd gwelw liw a graen iechyd; yn foddion peuodol rhag holl auhwylderau neillduol y rhyw fenywaidd; ac i ddynion effeithiant wellhad trwyadl o'ranhwylderaua gyfodant oddiar flinder, gorweithio, neu ormod- rhysedd o unrhyw natur. Mewn darganfyddiadau meddygol o'r fath bwysigrwydd, y mae, wrth reswm, o'r pwys mwyaf na wneler eamgymeriad drwy dder- byn dim arall yn ei le. Am hyny y mae eynrychiolwyr y Dr Williams yn ei chael yn rheidiol iddynt hysbysu i'r cyhoedd nas gall un fferyllydd na llysieuydd na neb arall baratoi cyifeiriau yn ol rhagdrefn y Dr Wil- liams Pink Pills, ac mai twyll trwyadl yw pob peth a gynygir yn eu lie. Hefyd ni werthir peleuau Dr Williams yn rhyddim, nac wrth y dwsin, nac wrth v cant. Ni cheir hwy byth ond mewn pibellau coed byehain oddeutu dwy fodfedd o hyd, yn dwyn atnleni, cylchlythyr o gyfarwydd- iaclaii y, Dr Williams, ac amlen allanol ar bapyr gwyn-goch, ac argraph mewn ine coch o enw cyflawn Dr Williams' Pink Pills for Pale People. Gwerthir y pelenau hyn gan yr holl ffer- yllwyr, neu gellir eu cael yn uniongyrchol ylll?;,th y Dr Williams' Medicine Company, 46, Hdborn Viaduct, London, am 2s 9d y blwch, neu chwe blychaid am 13s 9c.
Advertising
?jB?p???nr?FTB? I "BLUE CR HU CTl I
I MESUR WITH AWR I FWNWYR.…
I MESUR WITH AWR I FWNWYR. | I MESUB W£TH A. I FWNWYR.¡ Dydd Llun ffurfiodd Ty y Cyffredin yn bwyllgor i ymdrin a'r mesur uchod. I Cynygiodd Syr J. Pease i ohirio y ddadl ar y tir fod llawer o'r ael01&u yn absenol oherwydd fod y Senedd dymhor bron ar ben, ac mewn canlyniad nis gallai y Ty wneyd cyfiawnder a'r mesur, Dadleuai Syr W. Harcourt fodegwyddor y mesur wedi ei gymeradwyo gan fwyafrif mawr yn nechreuad y tymh >r. Barnai fod mwyafrif yr aelodau yn dymuno ymdrin a'r mesur yn awr. Nis gallai ef gydsynio a'r cynygiad. Siaradwyd o blaid y cynygiad gan Mr G. Balfour, Syr J. Joicey, Mr Leigh, ac ereill; a gobeithiai Mr John Wilson (Durham), Mr D. Thomas, a Syr M. Hicks-Beach na I fyddai i ymraniad gymeryd lie ar y cynyg- iad. Yn ddiweddarach tynwyd y cynygiad yn ol, ac aethpwyd at y gorchwyl o ystyried gwahanol adranau y mesur. Mewn perthynas ag adran 2, yn cyfyngu yr oriau i weithio dan y ddaear i wyth awr, derbyniwyd gwelliant Mr Stuart Wortley i'r perwyl na fyddai iddo barhau mewn gweithrediad ar ol Rhagfyr 31, 1899. Cynygiodd Mr D. A. Thomas welliant nad oedd y ddeddf i ddyfod i rym ond yn y sir- oedd hyny lie y byddai mwyafrif y rhai a weithiai dan y ddaear yn bleidiol i fabwys- iadu y ddeddf. Gofidiai fod y mesur wedi ei gadw o'r neilldu hyd yr adeg o'r tymhor pan nad oedd y drydedd ran o'i aelodau yn bresenol. Dadleuai nad oedd mwnwyr y deyrnas yu unfryd o blaid y mesur yn ei ffurf bresenol. Cafodd y gyftmdrefn wyth awr, gyda dnv-y shifft, ei rhoddi mewn gweithrediad mewn mwnfa gyda pha un y bu yn ymgysylltiedig am dair blynedd ar ddeg, ond ar derfyn tri mis ar ddeg pender- fynodd y dynion fyned yn ol at yr hen drefn. Yn Neheudir Cymru cymerwyd pleidlais y dynion ar y mater, a'r canlyniad fu iddynt gyda mwyafrif o bedwar yn erbyn un ddad- gan eu barn yn erbyn y mesur yn ei ffurf bresenol. Deuai y dymuniad am y mesur o'rcylchoedd hyr.y lie yr oedd wyth awr mewn grym eisoes, ac a geisient orfodi cylch- oedd ereill i dderbyn y gyfundrefn pan nad aruynt eisieu y eyfryw. Mr Ratbbone a ddywedodd ei fod yn ym- ddangos iddo ef yn beth peryglus i Dy teneu, nad oedd yn cynrychioli yn ddigonol olyg- iadau y wlad ar y cwestiwn, i drafod egwyddotion hollol newydd a ph- rai y pen- derfynid i reoleiddio amoaau llafur, egwydd orion oeddynt yn hollol groes i arferion llafurwaith Seisnig. Credai y byddai dar- pariadau y mesur effeithio yn niweidiol ar fuddianan y gweithwyr, a pherygla modd- ion cynhaliaeth lluaws mawr o'r boblogaeth (clywch, clywch). Siaradodd Mr W. Abraham (Mabon) yn erbyn y gwelliant, a sylwodd fod mwyafrif y mwnwyr yn Neheudir Cymru yn ffafriol i wyth awr o fane i fane. Cefnogwyd y gwelliant gan Syr F. Powell, Mr Tomlinson, a Mr Wootton Isaacson. Credai Sir C. Palmer y byddai i'r mesur heb y gwelliant barlysu:y gweithfeydd mwn- awl mawrion yn Northumberland a Durham. Sylwodd Mr Fenwick y byddai mabwys- iadu yr egwyddor o ddewisiad lleol yn ffordd rhesyraol i ddyfod i gytundeb. Gwrthwynebodd Mr Woods y gwelliant oherwydd y byddai iddo wanhau egwyddor y mesur, canys dylai gael ei gymhwyso i'r holl fwnwyr fel eu gilydd. Sylwodd Mr Legh fod yn anhawdd dyfod i benderfyniad ar y mater, ac felly, fel dyn gonest, ymataliai rhag pleidleisio. Gwrthwynebodd Mr W. Allen y gwelliant, am y rheswm, pe cerid ef y byddai raid i'r bechgyn yn mwnfeydd Northumberland a Durham barhau i weithio fel cuethweision. Dywedodd Syr J., Pease fod mwnwyr Durham a Northumberland, y rhai oeddynt yn ddigon abl i edrych ar ol eu buddianau ou hunain, yn dymuno cael eu gadael yn llon- ydel, a phaham gan hyny yr oedd yn rhaid i'r Senedd ymyryd a hwy gyda deddfwriaeth nad oeddynt yn galw am dani ? Credai Mr C. M'Laren fod mwyafrif y dosbarth gweithiol yu y wlad yn ffafriol i'r mesur, a phe buasai iddo gael ei basio fel yr oedd yn sefyll ni fuasai y fasnach lo yn dyoddef. Sylwodd Mr Storey mai y peth doethaf fyddai i'r gweithwyr eu hunain benderfynu mater yr oriau heb ymyraeth y Senedd. Dywedodd Mr J. Wilson (Durham) ei fod yn erbyn ymyraeth deddfwrol ag oriau gweithio dynion, ac yr oedd am bleidleisio o blaid y gwelliant am ei fod y lleiaf o ddau ddrwg. Mr Gerald Balfour a sylwodd nad oedd y Pwyllgor wedi derbyn unrhyw gyfarwyddyd oddiwrth unrhyw aelod o'r: Weinyddiaeth. Yr oedd yn hollol barod i bleidleisio yn ffafr y gwelliant. Os na byddai i egwyddor dewisiad lleol gael ei dwyn i mewn byddai i'r mesur sefydlu gortbrwm annioddefol. Ar ol sylwadau pellach gohiriwyd y ddadl. Dydd Mawrth ail-agorwyd y ddadl gan Mr Gerald Balfour, yr hwn a gynygiodd i roddi y gair dosbarth" yn lie y gair "sir" yn y gwelliant, fel i roddi ar ddeall yr ar- wynebedd dros ba un y byddai i'r dewisiad lleol weithredu. Cydsyniodd awdwyr y gwelliant i wneu- thur y cyfnewidiad hwn. Uwynai Syr J. Joicey fod y mesur yn cael ei wthio drwodd gyda chryn brysurdeb, yn lie ei fod yn cael ei ystyried yn bwyllog yn1 y Ty a'i roddi gerbron yr etholaethau hyny a fuasent yn dyfod dan ddylanwad y mesur. Nidaediywladynam,-yffredbeth fyddai effcithiau y mesur. Credai ef mai un o effeithiau y mesur fyddai iddynt gollijrhai o 'a marchnadoedd tramor. Yn enw North- umberland a Durham protestiai yn gryf yn erbyn y mesur, a hawliai y dylai y siroedd hyny o leiaf gael dewisiad lleol. Dywedodd Mr Atherley Jones fod y mwnwyr yrf Durham yn tueddu i bleidio y mesur. Nid oedd yn gweled rheswm paham na byddai Ii Ddewisiad Lleol gael ei gan- iatau. Pe byddai i'r mesur gael ei basio a'i fabwysiadu gan Lancashire, Yorkshire, Staffordshire, a rhan helaeth o Ddeheudir Cymru, diau y byddai i Durham a North- umberland gael eu hargyhoeddi o fan- teision y mesur, ac mewn canlyniad ei fab- wysiadu. Mr Joseph Pease a gredai pe byddai 4 mesur gael ei basio heb ddewisiad lleol, y byddai i hyny gynyrcbu trueni ofnadwy yn swydd Durham, ac yn hytrach na chaniatan hyny, byddai i'r dynion wrthod ufuddhau i'r gyfraith, a byddai yn beth hyfryd i'r Ysgrifenydd Cartrefol weled y carchardai wedi eu llanw a'r dynion deallus hyn. Mr Forwood a ddywedodd ei fod o 4an gryn anhawsder mewn perthynas a phendtr- fyuu y bleidlais a roddai am y rheswm y byddai i'r adran fel y safai, a'r gwelliant fod yr un mor wrthwynebol. Ar un llaw byddai i'r Senedd wneyd i ffordd a rhyddid gweith- iwr i weithio y nifer o oriau a deimlai yn briodol i wneyd, ac ar y llaw arall byddai i'r eyfrifoldeb o ddyweyd pa mor hir y gallai dyn weitliio gael ei osod ar fwyafrif o'i gyd-' weithwyr. Dywedodd Mr Pritchard Morgan fod wyth awr yn llawn ddigon i ddyn weithio mewn mwnfa er ei fudd ei hun lie eiddo eideulu. Canfyddai fod gwrthwynebiad y meistrad- oedd ya cyfodi oddiar ofn y byddai i'r dynion ofyn am gyflog dydd teg am yr wyth awr hyn. Cynygiwyd y cloadur gan Mr Keir liardie, ond ni chymerodd y cadeirydd sylw. Mr Chsmbeilain a sylwodd y byddai i fesur gyda dewisiad lleol fod yn well na dim mesur o gwbl. Pe byddai i'r mesur gael ei roddi mewn gryrn yn mhob man y canlyniad mewn lluaws mawr o engreiphtiau fyddai gweithio dim ond chwech ac hyd yn nod bum' avrr yn y lofa. Addefai Syr Charles Dilke y buasai y Mesur pe y deuai i weithrediad yn creu llawer iawn o anhwylusdod yn mhob rhan o'r wlad. Yn ei farn efyroeddhelaeth- Twydd y mwyafrif ynerbyn y' Mesar yn siroedd Durham a Northumberland wedi ei orwneyd. Barnai nad oedd dewisiad lleol yn gymhWY8iadol i gyfundrefn o wyth awr, yr hon ddylai gael ei chymhwyso yn unffurf dros yr boll wlad. Gwell fyddai gohirio pasio y Mesur am fiwyddyn neu ddwy na derbyn gwelliant yn ffafr dewisiad lleol. Wedi sylwadau pellach ymranwyd, a chariwyd gwelliant Mr D. A. Thomas gyda mwyafrif o bump—112 yn erbyn 107. Der byniwyd y ffigyrau gyda chymeradwyaeth uchel a pharhaus. Sylwodd Mr Roby y byddai i'r Mesur gael ei dynu yn ol. Darfu i'r holl aelodau Cymreig ooddynt yn bresenol yn y Ty-ag eithrio Mri Rath- bone a Bryn Roberts, bleidleisio yn erbyn gwelliant Mr D. A. Thomas. Analluogwyd Mr Pritchard Mora-an i bleidleisio gan nas gallai ymryddhau o'i bar.
CYNGHOR SIR FLINT. I
CYNGHOR SIR FLINT. I Cynhaliwyd cyfarfod arbenig o'r Cynghor uchod yn Neuadd y Dref, Wyddgrt:g, ddyd t Mercher. Cyflwynwyd adroddiadau y gwahanol is-bwyllgorau a apwyntiwyd i wneuthur ymchwiliadau dan Ddeddf y Llywodraeth Leol. Derbyniwyd deiseb oddiwrth drigolion Bodelwyddan, Faenol, a Phengwern, yn protestio yn erbyu gwaith y pwyllgar yn gwrthod ffurfio y ma-.iau hyny yn blwyf ar wahan.—Siaradwyd o blaid caniatau plwyf ar wahan gan Mr R E. Griffiths, Mr P. P. Pennant, Mr Peel,'a Dr Eastc-.rby.-YLuran- wyd a phasiwyd yr hyn a gymeradwy.ii y pwyllgor. Protestiodd Mr Goodman Roberts yn erbyn trosglwyddo rhan o Buckley i blwvf y Wyddgrug ac Undeb Treffynon. Cyn- ygiodd fod y cyfryw i Kael ei drosglwyddo x undeb a phlwyf Penarlag.-Eiliwyd gan Mr G.* A. Parry, a siaradwyd o blaid y eyn- ygiad gan Mri P. P. Pennant, John Ro- berts, a'r Henadur John Williams.-Mab- wysiadwyd y cynygiad gyda mwyafrif mawr.
thvalchmai. --.I
thvalchmai. I Yr oedd dydd Gwener yn ddiwrnod pwysig yn ngolwg trigolion Gwalchmai a'r amgylchoedd, gan mai ar y cyfryw ddiwrnod y cynhelid gwyl fawr y gymdeithas ddir- westol. Am dri o'r gloch cafwyd te. Am chweoh goryindeithiwyd gyda'r plant i Ysgoldy y Bwrdd, lie y cynhaliwyd cyfar- fod llenyddol, o dan lywyddiaeth y Parch D. Rees, Capel Mawr, ac arweiniad y Parch E. Jones, Llangristiolus. Y beirniad cerddorol ydoedd y Parch John Tuoinas, Aberffraw. iinillwyd gwobrwyon gan y rhai etulynol Mri T. Rowlands, Hugh Rowlands, a H. Hughes, Gwalchmai; Lloyd, Llau- gristiolus a Roberts, Pendrygarn Mrs M. Williams, Ty'rgwydd; Miss Thomas, Cross Keys; Miss Jones, Maesyllan; a Miss Thomas, Llangefni. Datganwyd gan Ap Ffraw, Miss Thomas (Treforris), a Miss Annie Jones (Biyntwrog). Yn y gystadleuaeth gorawl enillwyd y wobr gan Gor Dirwestol Gwalchmai, o dan arweiniad Mr R. R. Parry, Bryn Ala.
[No title]
Daeth tua dwy fil o weithwyr cadwenau yn nosbartliiadau Cradley Heath IIC Oldhill, swydd Stafford, allan ar streic dydd Sadwrn, yn erbyn graddfa y cyflogau y maent yn eu derbyn.
Advertising
-AE LLUN. Y GALON FEL HYN AR BOB BLWCH 0 HUGHES'S JBI.OOD P i ii LS. JHEB HYS TWYI,L YI)YIV Y mae "HU(HIES'S BLOOD PILLS" llun y galon arriyut yu Fe Idyginiiteth at y- Gwaod, y Croon, y Nerves, y (jyih, yr Afti a'r Arenau. NI WEWDD Y BYI) KITEBYG Ytliliob aflechy(I ae yr wyf )11 -ft aiii l ano Mae HUGHEs BLOOD PILLS, weill gwneyd an Jl)O ,.mll. GAIR'AT Y BOBL. Pan y bydd Gwr neu Mab neu. Ferch, yn iliod,lef oddii wrth Waed Drwg Tarddiantau v Croon, Poen P 'l, At'u Drwg. Diffyg Traul, Gwynt, Biliotisasss, Nerves Egwan, Gwynegon,, Cyl i Gvvn, Poen yr Arenau ac yn ???i -.f r v ? H. Piles. &c., yr hyn oll sy I I ya tiriln o 1 liar Waed &e., yrhyn nH sy;H ya ttr t l.t oititr W?d II uri II FS'S BLOOD PILLS Y rhai a'ch gwellhaut yn b r fuan. Lin manvr yn cael eu hiaahau yn flynyddol. 4ry aTAfiSTi' Yl rAOifAUPAJT BifDD 30 3 PEI?H ARALL YN ausra CJ. FJiLLY HEB okdi Danfonor am danyut oddiwrth v H'lemist neu Werthwr Patent Medtci.«.v. Ka pris i'w is. lj-c., 2s. 9c., a 4s. GJ. danfoner gan amgau Stamps at y Darg u:;Vddwr, JACOB HUGHES, Maiiufactwhii'S Che mist, PENAiCTH, GAUD IFF. Yr hwn a'u danfona gyda Turoad y Post. A!/ent yn Aiiiet-iea-Mit WILLIAMS, Medical Hall, Plymouth, Penn. YN DDIAU Y PERFUME MWYAF ARDDERCHOG YW CRAB-APPLE BLOSSOMS REGISTERED. (HIB-PAEHAOL) Dyma'r Perfume mwyat swynõl a da, ac mw u ychydig tis- ?ed mae wedi cyrr.stryd lie unarau ?tM?MfWe!).?, yu yst?feUoe(H b.)ue<tdigeMJ' ,uawnon Llundam Paris, a Xew | Err"'°l S tY ? t8 York.THEARGOSAUT. (ff??K ?"? '? 6?, 4s !ic, » ,is y bate). ab b Gwutb:irynmht)l)iuau. (.wneh B? ?o?RMS. ef yn unig gan y '?'?.K'S.X"*?'? CROWN PEKF.J?IERY CM i li 177, New tiond-st., Loudon. Unig wneuthur yr y Crown Laven-.or Salts eawog AT Y BFARDD. Wyddoch chwi mai'r Lie Goran i chwi A argraphu eich Cyfanioddiadau, pa an bynag ai I AWDL? PRYDDEST P ARWRGERDD? CANEUON? CASGLIAD 0 AMRYWlONP Ai beth y byddo, yw SWYDDFA.'R GENEDL, CAERNARFON AT BREGETHWYR. eth sydd genych eisiau ei arjrafu T si COFIANT? TRAETHAWD? PREGETHI HOLWYDDOREG t LLAWLYFR YSGOL SULf CYFROL 0 BREGETHAUf AI BETH f Pa urn bynag o'r uchod, y petit goreo fedrwch wneyd i'w gym'r yffru i'w hbr- graffu irotocm i SWYDDFA'R GENEDL' CAERNARFON LLEWELYN PARRI BRIP FFUQHANE8 fN GOSOD ALLAN BOHEYSLONRWTU^ BYWYD Y A iRzwDrnuujiLLwyRymwitTROI)IO GAN LLEW LLW YFO. Gellir aaW yi uobod yn awr woM @I Mardi yn Llyfr, prla te, Drwy J p* 71°- Tejon* uferol I Lrfrwertkwyr. Arltkln fw kMta I Otfaarfta, A,
YN HEN CYN EI AMSER.
YN HEN CYN EI AMSER. 64 Nid wyt ti ddengmlwydd a deugain etc. loan viii. 57. I. 0 Frenin y blynyddau pell, Tu hwnt i'n cyfrif amser ni, Milflwyddi gloywou y Wind Well A welaist ac a dreuliuist Ti Heb fynd yn hen Ti welaist y niwl-oleu gwan, Y cyntaf yn y gwagle mud, ()Ir dy(idi iii dwfn yn codi'r Ian; A gwyliaist hwmv'n troi yn fyd, Heb fyn'd yn hen. Sefaist uwch ben y ddaear lwyd Ar hyd y mil canrifoodd coll, Nes tarddodd blodau'n Nyffryn Clwyd, Ac nes daeth dyn yn ben i'r oll- Heb fyn'd yn hen. Edrychaist ar Methuselah Yn faban bychan glan ei weddf; Ac wedi railflwydd hirfaith-ah Gwelaist y blodau ar ei fedd, Heb fyn'd yn hen. Tiglywaist Moses ar y bryn Yo canu mewn anfarwol fri; A gwelaist law yr Ysbryd Gwyn I Ya can y Llyfr yn Malachi, Heb fyn'd yn hej. Ill. Ddwyfoldeb ieuanc nefoedd wen, Tywyniad y dragwyddol Wawr, Fath ofid lifodd dros dy ben Mor fuan aethost ar y Uawr Yn hen, yn hen Yn ddeg ar bugain cerddaist Ti Dros drothwy tawel ty dy ram—-1 Mor ieuanc melli ii'i chalon hi: Ei gadw yma wyf fi am, Nes elo'n hen." 0 oerni rhyfedd mae Mab Duw Yn gwywo'n ngauaf dynion drwg Mae'r Dwyfol fel ya colli ei liw, Ac o dan wawd y by i a'i wg Yn myn'd yn hen. Mor hawdd fu creu y seren dlos, Mor hawdd ordeiuio liatit a llocr! Ond wrth weidio yn y nos, Ei hunan. ar y niyiiydd oer, Aeth lesu'ii.beti!, Nid wyt Ti ddeg a iep,,ain oed: Na, dwyfol loes a dynol lid, I?el oerni'r Hyd ret" ar y coed, Fu'n difa ei anfarwol wrid, A'i wneyd yn lieu Nid yw blynyddan'r nefoedd fawr Yn gwneuthur un yn hen. Y mae Angelion welsant doiiad gwawr Arfaethau Vuw, cyn bod un gwae, Heb fya'd yn hen. Na, nid y net; y ddaear sy'n Heneiddio pet liau goveu Duw: I Fe ddaeth Mab Daw yn Fab y Dyn, Ac wele Ef o d;in ei friw I Cyn pryd, yn hen II. ) Mae pobpeth mawr yn hen. Pa oed I gariad, i gyfiawnder, sydd ? Yr Orsedd Wen-mae hi erioed; Mae Nef a Meddwl, Can a Dydd I gyd mor hen. Mae pobpeth mawr yn ieuanc, byth i Mae holl brydferthion gwlad yr hedd, I Fel meillion Mai o dan y gwlith, Yn hardd bob dydd' ar newydd wedd, Heb fyn'd yn hen. 0 Iesu ieuanc, Fab y Tad 0 lesu hen, Warodwr byd! Perffeithiwyd Di mewn poen a brad Bu'n prynu ni i Ti mor ddrud Nes myn'd yn hen! Ei wallt Ef oedd mor wyn a'r gwlan," A dyna'r gwallt, fu ar y groes Ei lygaid oedd fel fflain o dan I Mae'n hen, mae'n ieuanc, wedi'r loes; leasne. a hen! 1 ELFED. I
JUDAS Y BRADWR.
JUDAS Y BRADWR. Bryd uchol y bradychwr-oedd warthus Pan rydd werthai 'i Brynwr: Diamheu un, dyma wr Enog, aflan ei gyliwr.
Y NEF.
Y NEF. Cartref pur. llawH cysuron,-sain felus lawn i filoedd Seion, Ydyw y Ne', a Ile Ilon TV <rwlnidd wr o ealon. -O-W DEWI TODUE.
I Llaniestyn, Lleyn.I
I Llaniestyn, Lleyn. Gyda gofid yr ydym yn croniolo marwol- aeth un o hon frcdorion y plwyf uchod, ond yr oedd yn cartrefu yn 10, Tennyson street, Lerpwl, er's amryw nyn) ddau, sef Mr John Lloyd. Yr oedd yn arfer talu ymweliad a'i berthynasau bob haf, ac felly eleni; ond bychan oedd neb yn ei feddwl mai dyma y tro olaf iddo. Ymddengys ei fod yn OWJDO er's tro, a'i fod wedi cael anwyd wrth dd'od yn y St. Tudno i Borthaethwy, yr hyn a zoes yn angeuol iddo, tra yn aroo gyda'i ddwy ohwaer yn Taurallt, Uatiiestyn, y 6ed ,Y,,Ol Claddwyd ei weddillion adydd Gwener, y lOfed, yn Mynwent capel yr An- nibynwyr. Gwasanaethwyd yn y ty ac wrth 130 y bedd gan y Parchn W. D. Evans, Ceidio, J. Rowlands, Talysam, a Mr J. T. Davies, Llaniestyn. Yr oedd yr ymadaw- edig yu un o hen ffyddloniaid Seion, ac yn aelod selog a gweitbgar o eglwys Annibynnl Marsh Lane, Bootle. Tystiolaeth ei wein- idog, y Parch T. D. Jones, iddo ydoedd, fod y" chwith ganddo feddwl am le gwag yr YM&d,aw d* .1 ag mor dda fuasai pnddo fod yn bresedot yn*y gladdedigaeth, ond fod y ffordd mor bell fel na buasai yn bosibl iddo gyraedd, ond nad oedd amheuaeth ganddo nad oedd yn mwynhau cymdeithas yr Iesu yma ary ddaear, acyn awr mewngwynfyd." Cydymdeimlir yn fawr a'i ferch amddifad a'i phriod trallodus, ac a'r brodyr a'r chwior- ydd adawyd i alaru ar ei ol. Nid oes ond ychydig gyda thri mis er pan gladdwyd ei chwaer hynaf, Mrs Jones, Caecanol, Llan- iestyn, a thro rhyfedd o eiddo Rhagluniaeth oedd ei arwain i'r hen gymydogaeth i'w gladdn yn ymyl y chwaer hono.
ICYNGHIRAIR CYMRU¡ FYDD.!
CYNGHIRAIR CYMRU FYDD. Y DE IN SYMUD. Cynhadledd ya Xglias^ellnedd. Yn Nghastellnedd, ddydd Mercher, cyn- haliwyd cynhadledd yn nglyn a Chynghrair Cymru Fydd. Llywyddwyd gan Mr Wyn- ford Philipps, Monorbier, ac yr oedd yn bresenol- Mr Alfred Thomas. A.S.; Arch- ddiacon Llandaff; Parch Peter Williams, fleer Pentrebach; Parchn J. W. Matthews, Barry; J. Thomas, Merthyr; T. E Edwards, Cwmafon; R. S. Williams, Dowlais; D. S. Davies, Caerfyrddin; D. Burwyn Davies a E. Edmunds, Abertawe; T. W. George, Jonah Roberts, W. Davies, H. Htighes, Castellnedd; y Cvnghorydd E. Thomas (Cochiarf), Caerdydd; Mr W. Llewelyn Williams (" South Wales Daily News "), Dr Griffith, Poatardawe, &c., &c. Darllenwyd Uythyrau oddiwrth Mr1 A. J. Williams, A.S. Mr Rees Davies, A.S.; Mr Lloyd George, A.S.; Dr Enoch Davies, Parch W. Thomas, Whitland Mr D. W. Jones, Merthyr; Mr P. W. Williams, Pontypridd; a Mr D. A. Thomas, A.S. Y Cadeirydd, mewn araeth ragorol, a eglurodd amcan y, gynghadledd. Yi oedd gwir angen am rywdrefniant o'r fath ag a fwriedid sefydlu. Fe gymerid i fewn yr oil o Gymra, ae fe wneid holl genedlaetholwyr Cymru yn gorff unol, Yr oedd y cymdeith- asau Rhyddfrydol wedi gwneyd, ac yn gwneyd, llawer o waith rhagorol, ac ni fyddai gronyn o elyniaeth rhwng y cyngrair newydd a :hwy. Gyda golwg ar ollwng i fewn Eglwyswyr a Thoriaid, fe gaent y oroeso mwyaf ond iddynt gydweithredu i gario allan ddymuniadau y genedl. Yr oedd Cymru yn gofyn am Ddatgysylltiad, ac fe Cfuy L wedi ei gael er's blynyddoedd onibai am yr Eglwyswyr Toriaidd, y rhai a safent rhwng y genedl a'u dymuniad. Cynygiai y penderfyniad a ganlyn" Fod y gyn- hadledd hon yn (calonog ategu y bwriad i sefydlu trefniant cenedlaethol Cymru Fydd, i gynwys yr oil o Gymru, a'i amean i hyr- wyddo buddiannau gwleidyddol, cymdeith- asol, ac addysgol y Dywysogaeth." Cefnogwyd yn Gymraeg gan y Parch Towyn Jones, Ammanford, yr hwn a ddy- wedodd y cai y mndiad gefnogaeth brwd- frydedd ieuenctyd Cymru. Mr Alfred Thomas, A.S., a gytunai fod angen am gymdeithas fel un Cymru Fydd. Yr oedd gwaith mawrwedi ei wneyd gan y dynion ieuainc. Am rai dynion, nid oedd- ynt byth yn mynd yn hen, ac yr oedd yn dda ganddo weled rhai ohonynt o'i flaen. Ystyriai y cyfarfod hwn yn ddechreu da. Fel rheol byddai Daniel O'Conell yn dechreu ei areithiau trwy ddweyd, Fechgyn, diwrnod ardderchog i'r hen Werddon yw heddyw." Yr oedd yntau (y siaradydd) yn edrych ymlaen am bethau gwych i Gymru, nid i'r Gogledd a'r De, ond Cymru. Os oedd gwlad o gwbl yn werth ymladd drosti, Cymru oedd hono (cymeradwyaeth uchel). Mr W. Llewelyn Williams (o'r "South Wales Daily News") a ddywedodd mai'r gwrthwynebiad cryfaf i fudiad Cymru Fydd oadd ei fod yn dwyn perthynas rhy agos ag un blaid wleidyddol. Ond y ffaith oedd mai uu blaid oedd yn barod i ganiatau hawliau conedlaethol Cymru. Yr oedd y blaid Eglvvysig y ddyddiau hyn yn dinystrio cyf- undrefn addysg ganolradd y siroeid er mwyn ateb eu hamcanion hunanol eu hunain. Ac fe ddylai achos addysg fod yn rhydd oddi- wrth bleidgarwch. Ni fyddai i Gyrnra Fydd gau allan neb oedd wedi ei feddiannu gan ysbryd gwladgarwcii a hunanaberth. Nid oedd yn elyniaethol ond i'r rhai fynent adael i sect lywodraethu cenedl, ac i ddosbarth ormesu ar yr holl bobl (cymeradwyaeth). Y Cynghorwr Morris a ddywedodd |fod y clerigwyr wedi gwneyd llawer i hyrwyddo achos addysg. Yr oedd yn dda ganddo weled yr Archddiacon Griffiths yn bresenol. Y Cynghorwr Walters, Coed Duon, a awgrymai fod y geiriau holl genedlaethol- wyr Cymreig" i'w ddefnyddio yn lie yr oil o Gymru." Cytunwyd i hyn, ac hefyd i y gair Ilafar.%wl. ™ ar ol y gair cymdeith- asol." Yna pasiwyd y penderfyniad yn un- frydol. Yna awd ymlaen i benodi pwyllgor i gyd- weithio a phwyllgor y Gogledd i dynu allan gynllun o drefniant cenedlaethol, yr hwn gynllun a drafodir eto mewn cynhadledd gonedlapthol o gynrychiolwyr Gogledd a De. Miss Kate Jenkins, Llangadog, a ddad- leuai y dylid ethol merchedj ymhlith y cynrychiolwyr, a derbyniwyd yr awgrymiad gyda'r parodrwydd mwyaf. Dr Pryce Jenkins a gredai mai doeth fu- asai dewis rhai Toriaid ar y pwyllgor, a chynygiai fod y Parch Peter Williams, ficer Pentrebach, yn cael ei ddewis dros Merthyr. Dywedodd y Cadeirydd nad oedd Dr Jenkins mewn trefn, ac ar hyny aeth y Dr allan o'r ystafell. Penderfynwyd fod y Pwyllgor i gyfarfod yn Llandrindod ar yr 22ain cyfisol. Diolch- wyd i Mr Llewelyn Williams a Mr Alfred Thomas, A.S., am fod yn bresenol, ac i'r Cadeirydd am lywyddu. Wele restr o'r Pwyllgor:— Y_ Abertsm.—JJr nnoen uavies a r mn oonu M. Howell a C. M. Williams. Bwrdeisdrefi Caerfyrddin. Henadur Joseph, Mr Gwilym Evans, a'r Henadur Edwards. Gorllewin Caerfyrddin. Miss Kate J enkius Miss Bessie Thomas, Llanelli; a'r Parch Towyn Jones. Abertawe (y dref).- Dr Rees Davies, y Parch Morris Morgan, a Mr E. Morgan. Abertawe (dosbarth). —Mri L. C. Thomas, a T. E. Roberts, a'r Parch — Edwards, Cwmafon. Dwyrain Morgan wg.—Miss Alice Evans, Cynghorwr Richard Lewis, a Mr Henry Davies. Caerdydd.—Cynghorwr Thomas (Coch- farf), y Parch T. A. Jenkins, a Mr Roberts Jones. Merthyr Tydfil.-Mrs D. A. Thomas, Parch J. Thomas (Soar), Cynghorwr David Morgan, Cynghorwr David Davies, Mr D. N. Jones, a Mr Ishmael Harris. Gower.—Mrs M. B. Williams a'r Mri A. H. Thomas a U. Davies. Canolbarth Morganwg.—Cynghorwr I. Evans, Mr LI. Howell, a'r CyAghorwr J enkiu nS?' Deheubarth Morganwg.-Mr T. J. Hughes, y Parch J. W. Mathias, a Dr Lloyd Edwards. Rhondda. Irim Hughes (Ferndale), Cynghorwr Morris, a Mr Tom Jones. B wrdeisdrefi Mynwy. -Dr Garred Thomas, Mri Tom Jones a W. H. Brown. Deheubarth Mynwy.-Cynghorwr Moses Walters, Mr W. Morris Thomas, a'r Parch T. B. James. Gogledd Mynwy. Cynghorwr John Daniel, Cynghorwr William Thomas, a Mr Williams. Gorllewin Mynwy.—Mr J. D. Thomas, Cynghorwr fFom Richards, a'r Cynghorwr S. M. Jones. Maesyfed.— Mri Jenkins (Gwalia House), Richard Morgan, a Williams (Knighton). Brycheiniog.-Mr D. E. Williams (ffir- waun), y Parch Williams (Brynamman) a Mr Price (Trefecca). Penfro.-Parchn W. Thomas (Whitland), Jones (Moelgrove), a Mr Wynford Philipps. Bwrdeisdrefi Penfro.—Miss Ada Thomas, Cynghorwr Lewis (Tenby), a'r Parch W. Evans.
Advertising
BAKING POWDER BORWICK. Y Baking BAKING POWDER BORWICK. Powder BAKING POWDEB BOBWIOK. Gorenvnv BAKING POWDER BOEWIOK. Byd. Pur, BAKING POWDEB BOBWICK. Iachua, BAKING POWDER BORWICK. B h v d d BAKING POWDER BOBWIOK. oddiwrth Aim
ADDYSW GANOLRADD YN MRORTKINADOG.
ADDYSW GANOLRADD YN MRORTKINADOG. [AT OLYGYDD Y GF-fEDf,] SYR,-Mewn perthynas a'r ohebiaeth a yinddangosod(I yn eich newyddiadur rai wythnosau yn ol yn nglyn ag etholiad llywadraethwyr ar ysgol Porthmadog, dy- munaf ddweyd fod yr hyn a ddywedwyd genyf mjwn atebiad i gwestiynau eich cyu- rychiolydd yn ystod yr ymddiddim a gafodd gyda mi yn hollol gywir, hyd yr oeddwn yn gwybod, yn mhob uiauylder; ond yn ystod yr amser sydd wedi niyned heibio er pan gymerodd yr ymddiddan le, eefais achos i ainheu cywiraeb rhan o'r hyn a ddywedais ar y pryd (ar awdurdod dda fel yr oeddwn yn tybied), ac yr ydwyf yn awr yn argyhoeddedig nad oedd y syl- wadau a wnaethum mown perthynas yn fwy arbenig ag ytnddygiad Dr Jones-Morris cyn ac ar adeg etholiad ltywodraethwr gan Warcheidwaid Ffestiniog ddeuddeng mis cyn yr etholiad diweddaf yn hatddianol. Canfyddaf hefyd, ar ol darllen Uythyrau arbenig sydd yn meddiant Dr Jones-Morris, nad oedd yn hollol deilyngu y bai oeddv/n ) n briodoli iddo mewn perthynas ag ethol- iad Bwrdd YRgol Ynyseynhaiarn ddwy flynedd yn .1; he wrth ddatgan fy ngofid arnwveuthur anghyfiawnder a Dr Jones- Morris mewn perthynas a'r mater diweddaf, nis gallaf lai na theimlo mai doethach fuasai i Dr Jones-Morris fod wedi tynu sylw at y Uythyrau oedd yn oi feddiant ar y pryd, pan oedd ei ymddygiad yn cael ei feirniadu gyntaf ddwy flynedd yn ol. Mor bell ag y mae a wnel wyf a phobpeth arall a ymddang- osodd yn yr ymddiddan, nid yw fy ngolyg- iadau wedi cyfnewid. 'Rwyf yn dymuno, trwy gyfrwng y llythyr hwn, osgoi unrhyw achos o anhyfrydvvch, a hyderaf y bydd ei ymddaugosiad yn eich colofnau yn cael edrych arno gan y cyhoedd fel dymuniad didwyll ar fy rhau i wneyd yr iawn oedd yn fy ngallu am fy ngwaith yn gweithredu yn hollol ddini Ned a gonest ar yr hyn a yin- ddangosai yn adroddiadau hollol anghywir a anfonwyd i ini. Yr eiddoch, E. E. BREESE. I
CYMERIADAC MORIVVNION.
CYMERIADAC MORIVVNION. Ni buasai gwraisr y ty byth yn mcddwl am gymeryd morwyn heb gymeriad, a buasai raid cael hwnw o diogel, yn awr yr ydym ni (Cwmni Homocea) yn gofyn i'r cyhoedd ein cymoryd ar ein gair ein hunain, ond yr ydym yu cyhooddi tystiolaethau nad oes unrhyw berehenog medd- yginiaeth breinliedig wedi derbyn eu bath erioed; yn syml am nad oes yr un feddyginiaeth .11 worli crwnnvd irwaith Homocea. canvs v mae "YN OYFFWRDD A'R LLECYN." Dymuna yr Anrhyd. Mrs THOMPSON dyitio, werth mawr "Homocea" fel meddyginiaeth at Neuralgia, gan ei bod wedi derbyn mawr les drwyddo; mae gan Airs Thompson felly bleser mawr i'w gymeradwyo yn wresog, a gadael i'w thystiolieth gael ei wneyd yn gyhoeddus.— Ackworth Moor Top, Pontefract. Hillside. Bracknell, Berks, Mae gan Arglwyddes KEANE bleser mawr i gymerddw 0 E?mo?u, fel meddyginiaeth a.mhrisialiwy at Grydcymalau, Toriadau. Piles, a Sprains, etc.; mae ganddi feddwl moruchel ohono fel na byddai hebddo am arian, gan ei fod wedi ei Ilwyr wella oddiwrth Grydcymalau ac afiechvdon eraill. Y Parch J. WILLIAMS BUTCHER, 35 ParkRoad East, Birkenhead, a yggrifena:— "Mae genyf [bleser mawr i gydymffurfio a'ch csis ac mewn rhoddi mewn ysgrifen yr hyn a ddywedais wrthych. Yr oeddwn yn cael fy mlino yn fawr gan hth poenus o eczema. Methodd amryw feddyginiaethau y rhdd.i, brawf arnynt a rhoddi lUWY nag ymwared am ychydk amser i mi. Yn derfynol rhoddais brawf ur Homocea' gyda'r canlyniadau mwyaf hapns. Yr oedd y rhyd'lhad yn uniongyrchol, a'r hyn sydd fwy yr oedd yn arhosol, a dilynodd gwellhad llwyr. Yn vwir, WILLIAMS BOTCH BB. N Hoylake. Anwyl Syrs,-Dymunaf ddioleh i chwi am y parotoad rhyfeddol hwnw, I Homo- 00" yr hwn yr ydym yn ei ddefnyddio at bron bob peth; ac yn ddiweddar yr oedc. gan fy merch (fach ddwyreinen air ei plien, a dywedodd fy meddyg y byddai raid tori ei gwallt yn gwta. Ond dewisais arier Homocea,' ac mewn pedwar diwrnod yr oedd wedi llwyr gilio, a dywedodd y meddygy dylwn roiidi tystiolaeth i ehwi, acfelly y bavnaf finau hefyd.—Yn gywir, M. ALDRKD." Y mae yr holl dai cyfanwerthol yn cadw stoc fawr o HOMOCEA. Gellir ei guel gan fferyllwyr ac ereill am Is le neu 9e y oocs, neu anfonir ef drwy'r Uythydy am Is 3c a 3s oddiwrth y gornohwyliwr cyfanwerthol, 21, Hamilton square, Birkenhead
[No title]
[Cyfeirier y Flirddoth i Eifionydd, Swyddfa'r OenecU, Coemarfon-I
[No title]
AT Y BEIRDD.—Fel hysbysiad yn unig y oyhoeddir anerchiadau priodasol, ooffad- wriaethol, &c. Ni chymerir teilyngdod daman llenyddol felly i ystyriaeth. Am y telerau, ymofyner a'r cyhooddwyr.
Y TEI GWELED.I
Y TEI GWELED. I Fe'i gwelais, a'i thlysni yn ieuanc, I A gwyneb mor siriol a'r dydd; Tra serch ddymuniadall yn dianc O'i chalon yn liawen a rhydd; Roedd purdeb yn fyw yn ei llygaid, A chariad di-rith yn ei bron, A'i gwenau fel gwanwyn bendigaid, Pan gyntaf y gwelais i hon. Fe'i gwelais hi eilwaith yn briod, Mor hardd a briallen y ddol, Yn llanw holl gylch ei ohyfamod Heb un o'i rhagorion ar ol Yn goron-ymgeledd-a chymhar, Yn ffyddlon mewn hawddfyd a braw, Mor gyflawn i'r nefoedd a ddaear A'r fodrwy o aur ar ei 11aw. Iteli gwelais, yn drydedd, yn welw, Yn welw ar ymyl y bedd, A'i phriod mor ieuanc yn hwnw A auln amddifad o hedd; Yn tori ei chalon wrth feddwl- Priodaa mor fer, er mor dlos Mae'r seren yn awr yn y owmwl A'r dydd wedi oilio i'r nos.
MACHRAETH MON.
MACHRAETH MON. 33ywvd a ohlod oyfarfodydd,-hefyd Dihafal arweinydd, Yw Machraeth Mon radlon, rydd Ogoniant Mon ar gynydd. yfraethineb diarhebol-a vana Yr arweinydd doniol; Ni eeyd ei fryd ar frol,- Pvbvr ddyddanydd pobol. -? RHYDFAB.
I HBKBEET ROBERTS, YSW., A.S.,
I HBKBEET ROBERTS, YSW., A.S., 'I1n o lywyddion Eisteddfod Oadeinol Gadeir- 101 Xilanfairtalhaiarn, 1894. Arwr hoff i'n dyddori,-ambodd Bin Roberts gaf enwi; Taniol ei fawrfryd heini',— Uniawn fraint yw seudo'i fri, Gwiw lywydd ein ^wyl lawen,—digttro Wladgarwr diamgen; Tmroddol Gymre addieu. 1 A pew fcad Owalia wan. t  M   l 1 .rQ'ff'{t.L ,O.J