Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
Dydd Merclier.I
Dydd Merclier. I Ar y sytiygiad i ail ddarllen. Mesur a wuai ddarpariaetb i drosglwyddo oddiwrth Uchel- reithwyr swydd Armagh i Ddirprwywyr Treful dinas Armagh bawlinu neillduol o berttiynas i ffyrdd a phontydd, cyfodwyd y cwestiwn o gyurychiolaeth PabyddiOo Armagh ar y Ddirprwyaeth Drefol. Mr l'. Healy a ddy we lodd er fod mwyaf rif pobl Armagh vn Babyddion nid oedd un o'r Dirprwywyr Trefol yn Babvdd. Sylwodd Mr Atkiuson, Twr-si Cyff- rediuol yr Iwrddou, na t'uasai gan y Llyw- odraeth unrbyw gydymdeimlad a chauai. allati y t'abyddiou u gynrychiolaeth y ddinas, a buasii yn falch gand lynt weled Deddf y Gwelliantau Trefol yn cael ei chym- wyso at Armagh, fel ag i wneyd ymaith ag unrhyw gwyniou a t'??' gan y f?y??'o"' Aif-d?r?uwyd y 'deur trwy 1ö o bl,-i yu e,,i?yt? .5. Cvnyeiodd Dr Ta??uer Mt-ddMHeM?d Mesar 1 We)i? C???odd?d ByrddM Ow?rchMdw?td vn yr Iwerddon, ac i he!- ?etim eu g?tuoedd ci?u Ddeddiau y 1.1,.£ur- I Juliwyd gan Mr Davitt. Gobeithiai Mr John Morley y byddal I r I Llywodl'lIeth g) c1syuio I\r 1I11-dlhl1'lieni..d, flC I yna ddaugos eu bod yu ilair uu diwygiad yu yr Iwerduon. Mr G. Balfour t (Iivwo(lodd fod y Llywodraeth yn creda fod y gyfundrefu breseaol o lywodraeth leol yu yr Iwerddon I yn anfoddhaol yn mhob Diodd, ac fod diwyg- iad yn angenrheidiol yn ',y cyfeiriad o ychwanegu cynrychiolaeth gyhoeddus. 0 I berthynas i'r Mesur presenol, fodd bynag, I nid oeddynt yn gallu eydsyuio a'r ail ddar- j lleniad yn yr ystyr eu bod trwy wneyd I" hyny yn derbyn yr egwyddorion a'r cynyg- ion a gynwysai. Hyderai y byddai i r Llywodraeth eu hunain allu cymeryd y cwestiwn i fyny, ao na byddai iddyut fyned all an o swydd heb adllel Deddf Llywodraeth I Leol i'r Iwerddon y buasent yu gallu ym- falchio yeddo. Ail-ddarllenwyd y Mesur, ond porchfyg- wyd y cynvgiad i'w gyflwyno i Bwyllgor Sefydlog ar Gyfraith.
I - - - -. - Dydd Ian.
I Dydd Ian. Yu Nhy y Cytfredin, dyweaoaa \;anK- hellydd y Trysorlys. wrth wneyd ei adrodd- iad arianol blynyddol, fod y flwyddyn newydd-orphenedig wedi bod mewn yityr arianol yn un wir nodedig. Yr oe,ld y swm a lifeiriai o'r Drysorfa wedi bod yn fwy, credai ef, nig mewn unrhyw ddeuddeng mis blaen- orol, ac er fod y treuliau wedi bid uwchlaw yr hyn fuont ar adeg y rhyfel fawr, yr oe,id y gweddill yn un o'r rhui mwyaf y gwyddid am dano. Yr oedd di-rbyniadau y Drysorfa wedi bod yn 5,lS2,00dp uwchlaw yr aoican- gyfrifon a wuaed gan Syr William Harcourt flwyddyn yn ol, a 7,290.000p uwchlaw der- byniadau y Drysorfa y flwyddyn flaenorol. Yr oedd adranau y Llythyrdy a'r p illebron yn dangos cynydd hel ieth. Dangosai treth ar dai gynydd o 500,000p, ac yr oedd y der- byniadau oddiwrth wirodydd tramor yu 137,000p uwchlaw yr amcangyfrif. Dang- osai te gynydd o 155,000p uwchlaw y der- byniadau ar y flwyddyn lfaenorol, ac yr oedd y derbyniadau oddiwrth fyglys yn 330,000p uwchlaw y derbyniadau am y flwyddyn o'r bhen. Credni ef fod y cynydri oddiwrth fyglys i'w briodoli yn benaf i'r cyn- ydd dirfawr yn ngwerthiant cigarettes. Yr oedd y derbyniadau oddiwrth win yn 136,000p; cwrw, 617,000p; a gwirodydd, 334,000p uwchlaw yr hyn oeddynt yn 1894-5. Derbyuiwyd oddiwrth doliau ar ewyllysiau 11,'600,OOOp, heblaw 2,450,0^0p a dlllwyd i gyfrifon y trethiant lleol. Dangosai y rhai hyn gynydd o 2,460,OOOp uwchlaw yr amean-gyfrif, ond credai o berthynas i'r tollau hyn fod y pwynt uchaf wedi ei gyrhaedd. Cyr.yrchodd stampiau 1,690,000p uwchlaw yr amcan-gyfrif, yr hyn oedd i w briodoli yn banaf i gwrs o hap-chwftreuaeth a gymerodd le ar y Stock Exchange. Yr oedd y gweddill am y flwyddyn yn 4 '210 OOOp, yr bwn a neiliduwyd at auicanion llvngesol. Yll ystod y flwyddyn lleibawyd y Ddyled Genedlae-thol 8,131,OOOp, Yr oedd y cynydd yn swm yr nrilln a roddwyd yn y banciau cynilo yn dangos sefyllfa flodeuog y wlad, ond ofnai nas gallai y W l'idwriaeth baihau i dalu y llog piesenol. Yr oedd y cyliiii yu dangos cynydd, ond yr oedd y gofyuion yn eYllyJdu yn pyflymach ua'r cylliti. Atncan-gyfrifci y byddai y treuliau am y flwyddyn ddyfodol yn 100,047,OOOp, cynydd o 4,066,000p ar luueILu-gyfrifhd Y flwyddyn ddiweddaf. Priodolid hyn i'r ychwanegiad dirfawr yn amcangytrifon y Llynges. Disgwyliai-y byddai i'r cyllid gyrbaedd 101,755,OOOp, yr hyn a roddai iddo weddill o 1,708,OOOp. Bwriadai wario 200,000p i geisio gwneyd ymaith a chamwri a gymerai le yn ngweith- iad Dedrlf Arianol y flwyddyn ddiweddaf, a bwriedid neillduo 1,500,000p at ryddban amaethyddiaeth. Byddai i leihad treth y tir o 4s i Is gymeryd ymaith lOO.OOOp. ac yr oedd 975,OOOp i fyud tuag ysgafnhau y t'?thi ar dir am?ethyddoL BwriadM ddefnyddio y gweddill o 443,OO^p i gyfarfod a'r draul ychwanegot o bethynas i addysg, yr hyn fu- asai yn disgyn o town y flwyddyn hon ar gyfrii y cynygion yn Neddf Addysg. Sylwodd Syr W. Harcourt fod y Llyw. odraeth. fel plant Israel, wedi myned i win- llanocdd 6e olewyddlanau y rhai ui phlanas- ant Pe biiasid weii cario allan drefniant arianol y flwyddyn ddiweddaf buasai yj gweddill yn miliwn a haner o bun noedd. I Pasiwyd y penderfynialau arferol o ber- thynas i de a chwrw, ond pan oedd y Cad- eirydd ar ddarllen v penderfymadau eraill "wrthwynebodrl Dr Tanner, a phan yr oedd deuddeg yn taro jmneillduodd y Cadeirydd r. J' ..adair,
o-Dydd Gwencr.I
o- Dydd Gwencr. Galwodd Cadben Donelan sylw at y ffaith fod llongau pysgod Ffrengig yn ymweled a phorthladdoedd yn yr Iwerddon i werthu eu pysgori yn ddidoll, tra na cbamateir i gycbod Prydeinig,wneyrl yr un peth yn Ffrainc heb dalu toll uchel. Nid oedd gan Mr Ritchie ddim i'w wneyd ond addef fod hyry n wir. Soniai rhai y dylid codi toll ar y cveholl Ffrengig. Gwnaeth Mr Chamberlain ddatgani,i,i pwysig yn nglyn a helynt NTat,abeleland. Dywedodd eu bod mn yrn milwyr traed a meircb o Loegr i Ddeheubarth Aflfrica gan gynted ag y gelli d. Bydd l r rbai byn gymeryd lie y sydd wedi eu symud o lanau'r mor i Matabelelaud. Credid Illai nid milwyr o'r fyddin Brydeinig yw y rhai g .reu i ddarostwug y gwrthryfel, ac am hyny fe o-odircorlffu yn Neheubarth Afinca. Y Cwmnl Siarteredig fydd i ddwyn y draul. Geisiai Dr Farquharson gael ychwaneg: o dft] i feddygon fyddVn rhoddi en tystiol- aethau mewn llysoedd barn, ond dywedodd Syr M. W. Ridley nas gallai ystyned y mnter ar hyn o bryd, gan fod yn debyg y codid y tal a roddir i dyation yn gyffred- inol. Treuliwyd y gweddill o'r eisteddiad i ys- tyr:ed yr amcangyfrifon Gwyddelig. Y di- wrnod hwn arferai fod y t -staf Vsgnfen- ydd yr Iwerddon, gan yr arferai gael ei rostio yn ddidrugaredd, a dyma'r pryd y gelwifl ef i gyf, if am bob camymddygiad o l eiddo yn ystod y flwyddyn. Ie. amser ter- fysglyd arferai diwrnod yr amcangyfrifon Gwvddelig fod. Ond eleni cafwyd llai o drafForth i gael yr arian nag a gafwyd er s blynyddau lawer. Er fod yr aelodau Gwyddelig yno yn llu, nid oedd ysbryd i ymladd ynddynt. Pasiwyd yr holl bleid- leisiau heb ond dan yuiraniad.
ATAFAELU All DDEGWJI. I
ATAFAELU All DDEGWJI. I Yn mhwyllgor beddlu sir Gaerfyrddin, ddydd Mercher, dygodd y Parch W. Thomas, Whitlaud, sylw at waith heddgeidwaid mewn atafaeliadau am ddetwm. Ymddengys fod rhingyll heddgeidwadol wedi cynyg am eiddo mewn arwerthiant am ddegwm ar ffermydd Gelliganol, a Rhydycerng, Lb.non, u. dywe" Mr Thomas fod ymddygiad or, latu yn sicr o greu drwgde.ml.d. Pan ddygwyd y rbiwgyll gerbron y pwyllgor, eglurodd mai ei amcao wrth gynyg oedd Jel yr ?ve.thi?t drosoddcya i dorfo lowyr ac eraill ddyfod i'r He i b.ri Cythrwfl.¡ Yr oedd y tenant wodi trefnu i hryn? y Ceffl ond yr oedd arno eisi? tipyn o bwyl" yn yr arwerthiant trwy gasglu nifer luosogo'i gyfeillion yno. Ond y, oedl yr arwerthiant drosodd cyn iddynt gyrhatdd. Ar ol trafodaeth ni phwyswyd y cynygiad o gerydd ar y rhingyll, ond gotynwyd i r Prif Gwnstabl beidio camatau i byu ddi- gwydd eto.
I Dydd Linn.
I Dydd Linn. r Yn Nhy y Cyffredin cvflwynodd Mr A. C. Humphreys Owen udeiseb oddiwrth Wesley- aid Cylchdaith Llanfyllin o blaid Cau y Tafarnau ar y Sul. Mr A. B,lfuur gynygiodd fod y Ty, oni crchymyner Y" wahauol, yn cytarfod ar ddyddiau Mawrth am ddau o'r gloch, a bod darpaiiaethau Rheol Sefydlog 50 i weith- redu yn y cyfryw eisteddiadau boreu. Y Ilynedd, er yn gynar iawn, meldai, cymer- wyd dyddiau Mawrth gan y Llyw odraeth drwy yr oil o'r tymor; ac hefyd, fe gyuierwyd boreuau Gwener o'r laf o Fawrth hyd y lofed o Ebrill, ac o Fai hyd ddiwedd y sesiwu. Efe a ofynai am ragorfraint na wrthodwyd erioed i unrhyw Lywodraeth arall. Siaradwyd yn erbyn y cynyg;ad gan am- ryw aelodau. Mr Herbert Lewis, gan yr hwn yr oedd cynygiad i lawr ar gyfer dydd Mawrth o berthynus i lanfeydd a phorthladdoedd yn Nghymru, a gynygiodd, fel gwelliant, fod yr wythnos boil yn cael ei heithrio rhag dyfod dan y cynygiad. Ymranodd y Ty, pryd y cafwyd, I Dros y gwelliant 108 Yu erbyu 242 Mwyafrif 134 !Yn d;ilyuol cariwyd cynygiad Mr Balfour drwy fwyafrif o 122. Mr G, Balfour a geisiai genad i gyflwyno I mesur i wella rhagor ar y gyfraith o ber- thynris i ddaliadaeth a pberchenogaeth tir yn yr lwerd-lon. Eilurod(I Mr Balfour nad ymwnaed ond ag un, a hwnw; hwyrach, heb fod y mwyaf pwysig, o dri phrif fanau y cwestiwn Gwyddelig, sef cyfraith y tir, ei gweithrediad, a phryniant y -tir, yn mesur Mr Morley y llyuedd. Nid oedd y Llyw- odraeth wedi barnu ei fod yn bosibl dilyn esiampl Mr Morley yn y mesur preseuol; ac felly yr oedd, nid yn unig yn myned dros beth o'r un tir a'r mesur y llyuedd, eithr hefyd yn cynwys cyfrcs o ddai pariaethau wedi eu bwriadu i wella gweithrediad y ddeddf, a hyrwyddo gweithrediad y Deddfau Pryna Tir. Yr oedd amryw ddarpariaethau yn mesur y llynedd ag yr oedd y Llywodr- acth yu ymarferol yn edrych aruynt fel rhai annadleaol, a'r rhai yr oeddynt hwy wedi eu cynwys 'yn eu mesur. Ywhlith y rhai hyn yr oeddynt wedi gosod y darpariaethau oedd yn deffinio safle cyfreithiol y tenant ar deifyn y tymor rbeithiol, arbed budd yr is- denaiatiaid lie bo budd y canotwr yn cael ei beuderfynu drwy rybudd i ymadael neu dreigtia.d amser, a gwella Deddf Pryniaut Rhenti fel ag i wneyd darpttriaethau y Ddeddf Dir yu gyfryw ag i roddi, yn nglyn a gwelliantau, ad-daliad o dau Ddeddf 1870 pau ymadawo tenaut o'i fferm. Yr oeddynt lief yd wedi derbyn y cynygiadau o berthynas i ragorfreintiau yn nglyn a mawnogydd, &c., a gosod tir gan ber- sonau nad oeddynt yn berchenogion cyian- gwbl. Cyrnvysai mesur y llynedd adrau yu ym wneyd a'r ol-ddyledion nad oedd y Llywodraeth yn alluug i'w derbyn fel y safai. Bwriadant hwy yuiwueyd a'r ewes. tiwu drwy ddarparu fod tenantiaid i fod yn alluog i vinryddbau yn mhob achos drwy dalu olddyloiiou dwy flyiiedd, gan adael i'r nieifetr tir adfer unrhyw olddyledion dros ben hyuy trwy y nioddiou oedd yu agoied i un- rhyw ofvnwr cylfrediu. 0 berthynas i dymor gostwng rhenti daethai y Llywodraeth i'r penderfyniad nad peth dyrnlluol fyddai cyfnewid y tymor o 25 mlynedd. x cynllun a gynygiai efe oedd prydles o 30 mlynedd o barhid. Yr oodd y rhent i'w phenu gau y Ddirprwyaeth Dir yn y iTordd gyffredin ar y dechreu, ac yr oedd y rhent i amrywio bob pum' mlynedd ar gais y naill cchr neu y llall, os byddai y cyfnewidiad yn y prisiau yn niiirn y Ddirprwyaeth Dir, yn eyfiawn- hau amrywiad yn y rhent. Ar derfyn y 30 mlynedd fe fyddai rydd i'r naill ochr neu y llall gael penu rhent teg draehefn, a gvvneyd cytundeb newydd am 30 mlyuedd draehefn, neu geisio am y tymor arferol o 15 mlynedd neu le allent barliau bob pum' mlynedd i gyfrif ararywiadau y rhent o bryd i bryd. 0 beithynas i brynu tir- oedd, yr amcan gan y Llywodraeth oedd syuibylu trinwyr tir i bryuu eu dal- iadau ond fe yetyriai ef y byddai yn an- mliosibl niyno I yn mlaeu ar linellau gor- fodol, cherwydd fe fyddai i witeyd hyny olygu traul o dros 100,000,000p, bsth bynag am 200,000.0001" neii ragor. Ar hyn o bryd, yr oedd raid iddynt ymfoddloni ar fyned rhagddynt yn raddol. Yr oedd rtid iddynt geisio rhoddi olew i'r peirianau; a ehynwysai y mesur welliautau ar y ewrs- iveitliredia(1 wedi eu bwriadu i osgoi oeiliad a lleihau treuliau. Yr oeddynt hefyd yn bwriadu byrwyddo pry want tiroedd drwy wneyd telerau talu yn ol yn haws, drwy ddi- ddymu pryniaut yswiriant, a thrwy droi yr byu a hyn y cant yn ndiob sir i'r gronfa sKwdd, 0 berthynas i'r tenantiaid digar- tref, yr oeddynt hwy yn barod unwaith eto i adosod mewn grym y trydydd ban ar ddeg o Ddeddf 1891 am dymor pellach o ddeu- ,1deng mis, a galluogi y Ddirprwyaeth Dir i weithreidu fel cyfryngwyr rhwug y pleid- ian. Wedi rhii sylwadau gan 1rtdrohn Morley a Mr Dillon, darllenwyd y mesur v waith gyutaf, a fihenim yd icitio glll el ail dJl<r- ilen ar y 27tin eyfisoL Yn ddilynol, gohiriodd y Ty am oddeutu uu o'r gloch y boreu.
Advertising
TK PERAIDD MAZAW.\TTEE. I TE PER^IDl) MvZAWAllEh. Tii PiiliAIUL) M ZAWATTHE. TE PKItAlDU MAZ.WV AilE^. ilewu pacedi a tiniau, gall bo Grocer Nos Lun. cyfnrfu Mr L. Hughes, ffermwr, Qog?th H?U. ger Peimal, a damwaill dd?ri.oltMyndyohwety?o?rM?ch?- iieth.?eigetfyl. ?ny.?go??M?l. KwnMth nifer o ctdc?id oedd ar y ffordd i r ceffyl ddychrynu, a thaflodd y gyrwr dros ei beu?v?rdd. Yrueddyn?ymwybod.? pln gafwyd ef, ac yn gwaedu yn lUUfnfol. AHd?ef''rty ?go?, ?d?eth DrD?viM, Machynlleth, i'r lie. IIHrHALF-tuiiiira^ns t' COSTUMES  0,REeT FR0H 0F G0STUHE MANUFACTURERS^ /1 1I/iJV G1.J". ( l' ??* London Manufacturers. /$M'L K1y Thousand* of Testimonials testify to the wonderful "alue of out Half-Guinea Costumes. cost f? g, ed* /jj U 8A Made In our World-Famed £ A ?? IF t0/6 S?ECtA?!TE SERGE. ?Q/? Our most successfut Costume for indoor f3:¡t.,nc'cf,hj:t Vlb j tume appears to stand alone In porfft of nc, to such a r" to the public at anything1 if 0" C ?"ch the .M. I .Cl only as reards the malerial, the yj Cekbraled ??ec'. 'i t. I'?, as regards the make, "tyl. and It general appearance of the Costume, that we cannot but ?,?l the B& Wvh t t%m i Wl greatest amount of p!casure AS wdl IS unbounded as^^v;t:icc. 'n recom- in f/! M ,mdl"g you 1. purchase one of these uaful ..d l?dylik. g j t[/ Costumea. recommend our Op<sn*fronted Hp-r-Gjines Cos* 1 tu%CeADlcí1t\Ii}i C!j:fíÚ(')¡nt, (;: mml h »/ KfoJiw&k fronted Jacket with .full size '??? r'?tc?s  r'?t"' ?'?'??!'e 1M'/WEm. requested to kindly forward their name and address f<»r patterus IKK w%7/ A which ?ill b, sent b return f"' and not 011 approval, tojrUher with mW è" our Sketc Book containing Ulustratfona sk?tr. of our fjSi k.rl. Xwh'l,fBfltiiK VBnous designs. Alle* Foster a Co's Half-Guinea Costumes are ? ? ??????'?'?KRl.VUKR!VAt.<.??AUth??V?K)t.M<tver. n be had in any of tht-following shades Black, :an'. 'faLac Brown, MfaL r |K%^lBBPcinnRnton. Fawn, Grc?y. Klectric Ulue, Myrtle, BroDze. Grceu, Ruby, ■■■ l.:anhnal, etc. *1 R /|J We also offer to (?ir customers a more e*pens:vc C. C jtk 1 15/6 tui= Sift) t1Itli:1ieop;f':iI 15/8 Design No. xoo. Frieze Cloth. This Costume cannot fail to h.es:1lisí?ctiun Patterns, SkL,tchc and Order Forms, !'osl Free. E,jch Co?tiM,e secHrc1 packed 31H sent carriage paid 9d. extra. Spci-btlite S»T«C any length can be had at 1/3 per yard, purchaser paving carriage. Hankers 14ondoD & Countv AIL'et ?z?ile-str?t Branch. All communicalions nnst I,, addressed ALl^EN FOSTER & CO., 17, ROSCOE STRHKT. MKBOK, E«C* • PRELIMINARY NOTICE. • PREI.IMINAKY NOTICE.. MELLIN'S ART COMPETITION. | TOTAL VALUE OF PRIZES-ABOUT £ 1,000, jg Open Competition for Paintings in Oil and Water Colors, Q «i Prizes for Amateurs, in Oil and Water Colors. ^™ Selling Prizes for Oil and Water Colors. gx Over 200 Prizes, Gold and Silver-for Young People under the age of 18. '? Five Hundred Prizes for Children under the age of 12. ?  Competition,  PHOTOGRAPHY ■ lass for Amateurs S @ For f"n particulars of the Competition, apply to MELUN'S FOOD WORKS, P,ckl?. L..d?i?, S.B. closing Ià. stamped ad(Ire" env1oDe and post card unaddressed. A Al! let4ers will be attended to In rotstlon,.?n(i mtist )'titi,the G outside of the .1?,petobt marked, in the left hand conK'f. ArtC. ?'i ti. #SWSW5^W5WTCWgy|-WSWS^£ I === AIL LYFR HANES (History of Wales from 400 to 1053 A.D.) BY PROF. J. E. LLOYD, M.A., UNIVERSITY COLLEGE OF NORTH WA.LES, BAXGOR. May be had of all Booksrllers, or direet from the Publishers CLOTII, Post Free, Is A-1 or, if preferred, in HALI'-KOAX, suitable for library or as a presmt, 2s 61, by Post, io. yd. PUBLISHERS, The Welsh National Press Co., Ltd. Carnarvon. YN 1 WASG, AC I POD ALLAN- ry DDIOED Mewn Llian Hardd, gyda Darlun, 111-is 2s Ce,. COFliiiT A PBEEflSTHAO Y Diweddar Barch 'Griitith Robolis. CAllNKDDI, DAN OLYOlAErn Y Pciicli R. WILLIAMS, M.A., LLANLLECHID C1YNWYSA Gofiant, a'i Bregethau mwyaf V sduahytldus, yn rnysg pa rui y bydd Hezeciab," Gorpbellwyd," a'r biegeth Olaf a gyltillsoddwyd gaiiddo, orid heb gael byw i'w thraddorti. Bydd ynddo rai o'r Cynghorion a draddodwyd ganddo, un ar dderbyniad blaeuoriaid a'r llall ar dderbyn- lad pregethwyr. liyd i ynddo hefyd lin- ellau colfadwnaethol gau y Patch R. R. Morris, Fiestiniog. Gan nad argrephir ond nifer cyfyngedig, gofaler am roddi archeb am dano yu bryd- Ion. oellir ei gael gan bob Llyfrwerthwr, neu yn uuiongyrehol o'r Swyddfa, oud anfon P.O. am Haner Corou. CWMNI Y WASG GENEDLAKTHOL, I:!WYDDE'A'li •' GENEDL," CAEKNAUFON. iiHK GWYNEUU LOAN AND DIS- COUNT COMPANY. ESTABLISHED 1880. Loans made on personal security. Kepaid by monthly instalments. No preliminllry charges. This Company has a high reputation for strict privacy. 8tfihodXaarian M ddiogelwch personol, i'w h?d-dtluynSsol. Ni chodir dim costau yn mlaen llaw. Mae i'r Cwmni yma gyuieriad uchel am gllrlw pobpeth yn hollol gyfrinachol. Apply to THK MANAGER, PP Y rIlE GWYNEDU LOAN CO., NE'L'HKSDA. W A i C #H KS. C LOCI AI A PilJt) iiATU U FulHt\VYAU. &0, Y LLE GOEEtJ A RlIATAF I (JAKL Y NWYDDAC UOHUL' YDYW UEN SlOP JOll HlHHIES I fliUVil LliViN, OA^llNAlttOW- KOBKUT^ A: > "WEN PKUOHENO WEDI El SEFYDLU GAN'RIF YN OL. pi 8H 1 °  4 HWlle 5. 31, 10 to.? 1,?s 6d, O ,'une l 6d.  Bloaters tr,)m 1 box Fiiiuies, B,??scii of selected he?h tbh, 18 6d i ,atiL.Jaction gu,\rùu"'()'l, Weekly terms  GS  DR- JONES, D.D.S. 'A. NI) &c. I jiKiiim; D A N N ii i) D Q-yferbj'ii a'r Farchnid., Bansor. BYDD DR JONES yn LLANGEFNI bob 1) DYDD IAU, yn Llelwigan road. LLANEKCHYMEDE 010 hyd l, yu AMLWCH o 2 hyd ii, gyda Mr Hughes, Stationer, 8, Market street, ar DDY ULJIAU MAWRTH, Ebrill ii, Mai 19, Mehetin 16, Gorphenaf 14 EBKNEZER A LLANBERIS y DYDD MAWKTTI cyntaf ar ol til, BETHESUA y DYD!) ilAWRTB cyntaf ar ol til. BANGOR bob dydd oddigerth dyddiau Mawrth it luu. 3ETHESDA LOAN BANK. RHODDIR o op i 500p yn fenthyg, ar i'i' ?'<e (l Hand, ar delfr?u rhesymo! i'w had-d:du tel y trefnir gyda'r gofynwyr. Cedwir pob cais yu gyfrinachol. Mauylion i'w cnel ond anfon stamped envelope i T. Herbert Hughes, Glanogweu, Betbesia, isosp 0 BWYS I RAt A FWBIADAKT DiJOOKEFNU EU TAI. 1 '.mux A EDWIN JONES, KyiHn Pl?M J U"binrt Works, B tugor, hysby8u fod gfauHo 8 00 helaeth o bob ninth o ddodrefn o' gwusuthuriad goreu, yn gynwysedig o Fyrddau, Gad eir-Mi Treeelydd, t'ypyrddau (iwy Sofas Couehus, Otieuoniep', ldbl)lI.rds, Wardrobes, mown Muho^any, walnut, birch, &c. (Twelyau hni iru a phres, Jwelyau ".u a flock, Mattress- eM wires, earing ^w:»u a fli ^ka. Ocerwyui ey.iyd,t yn ei fasnach mae wedi -icrhau Warehousj hclactn at ei fasnochdy, a i;wuho 'd y rhai a hvrmda ,t dj ijrefnu i wltJd y M.1C y iai a woitnir aID brisiau hvnnd 0 resymol. TELIR CLUDIAD AM 15 MILLDIR 0 FANQOB. A T FASNACHWYR PFKWYTHAU, &C.—Dymunaf sicrhau y gallaf anfon orders i'r cyfryw ar y telcrau mwyRf es- mwyth. Wedi cael 12 mlynedd o br, Had llwyddiilnuus yn y fasullch yu Lerpwl. Hy. deraf allu bod o fautais i fy ngliydwladwyr yn Nghymru.—Am funylion ymofyucfj a W. R. PitlTCHARD, 30, Xjtinsrlowne Haca Liveipool. 1830j THE DOLGEL jEY GOLD MINES AND THE WELSH NATIONAL FRUIT & VEGETABLE COMPANY. ( X K of the (greatest discoveries of the present use i? to k..? that .11 persons wanting ..y- thiTl i?? the Fruit ..d Vegetable linc. such M Apples, Orranges, Lemons, Onions, I'enrs, Cherries, Plums, Gooseberries, and "11 sorts of English and Foreign Fruits in Season, can procure th,m at price never letr attempted by any salesman or men in Liverpool. The Welsh National Fruit and Vegetable Com- pany is established to supply the lon¡:-fdt want of II1formin persons in KtJueml where to buy ood, .I 't'?? in the Uest and cheapest A?-klt. This fact in it,,Il ii" h"t' n""r,, the Fiuiterere, Grocers, and .11 persons starting in business in every town, village, and hamlet, in and round Wales and certaillY ouht to command the c0- operation aud support of all ready-money cus- tomers. W INS FOR PHICB LIsT TO— J. plTZPATIUCK, [WHOLESALE MARKFT, CAZNEAU-ST, lilVRHPnor. BLKASB !<iAXY. TillS PVPVFT. Illy I "i!; ,th. Y Lie Gorou o Ar; j; ve Jul)! .U (.»v h •:AKK.\
==;ÑEWYUDIO crMREIG.
= =; ÑEWYUDIO crMREIG. vmaeiswyr am y ''?'y?"   ..?  orgap) U" K? J Mr Tlavcli ck Wilson, A.S., yn mynd ?B?u-Mr?.?-?.????,? y De a de- £ daih uoe"* vrwyth«o. ddiwpddaf. ??voI?thMrR. T. Lewis, ??WT. Lewis, aphein?uydd da. ???- ri.11 ""? ? C..lIoil'} aWl'r U yghsstellnedd. Gwrthod c i Bwyllwr Heddlu he,ld?elljwaid o HU ,b??H ?bau ? ??.?,? ??trofoL er S^^yuunf^l-ycwest^. iod Y pWY 'hùr yn I'llfry?tol ,r y ewestiwu-  I Rputer yn y 80w!II'\ vIN,w Mr 0?"?.?\?.?:'? :d?e?jSd? owyntJ.,)f ,0 u 1, ?l ?iddoKycbwya  w,.d'YI]. 1,ru,Ur 0 111 U'l' 1,11, ihoddwyd llyi'rau Y, fn (." Vt'viy'ir werth yu y Wydd- *(fchwy.? hwy ynMian. a dywedir !ruØ'. \l .I". (. '¡'-1 dpri»iau da wedi taw*. • hi,.in fn v ('yu D-ivid Picp, Ça ,PI{ !I,ifl'lI\'dd i U..d.b  :rd¡rYYI1:' 'vr L\'11 h gyhl¡(¡I,I)'11 Y I; Ju^U-HrU] O atdr*. aiinn ?y tf 1 t?.?i.ryrru?  L'i.u Marie K lly, ?"?' M«eyc>ng keeper, yu t^bv" j. Hewelvu Williams, y ,.reu.n?r. a. It:ufi(1 j,odHS, »vdi ei hi,i. Y.byttlet,ios. Htwlir lOOOpoiawn. if?!)r.?-ClybI)t']yBelProed '{JpnD,r 'lI'I;'1 :1:1II1l, ?? "? 0  ? ? .???? s<.fyd?d?u dyn?rol pnf drefi ?rC??wydlO.h?-d.dry.- sorh'TyI?towu. :\1 Barnwr S, ;n:ratio Lloyd yn c,el .1i;'hqI:I,l V" .X. ? ud 0 I' biaend«rlorehud.Hwyd durlunbono g'\ JlrOnl^s, R.A.. fol cyduiibyd !n t 1'. hiu I SL- M cHiU-irydd m:m, >u*M «r fafw*vd Lon filwr yn ei weiy wedi tori ei ? wS "'11 x?h.?.?vy?!. yr wytnnos w.?'< Y? ?"'?' wedi cael yniosoawd '• parlv,c i-herwydd hyi.y wed methu sel gwaith. D\in i'r ail dro iddo geisio t'at)dM?"L. Mc'himt t? .yd": )"y?'u i ch?io .?f?ynn?yd'y? a saethwyd ?.n?t? f.n??iit.tf" et chymyduiry" >*gh«wdv<W. Oafwjd y fwled aib'ny tlordJd" jjytfredin. Xi i ?'?'yr'?'??"?'' yn I(Iig,? cryfiol?. m.P?typ'i.??RMn?.?' bod rh.,i d',),I,Iei )ddiwtli bnndo-.h?'rvnyrh?t.ondgob?t.urybYdd ,,?.Yn ?'tY'?hwu.G?rero? \'n ?psi M?erdy i gyn^ys dau can 'uihwu ■ nlwyni. \!?. P?-v?gor A iv? C?ty !dyd?I Mor- ..t.?cvt?'<??"'?.UtIetuawrtttddy? ?idorjtvuet.hv?oi.?.. M?tyy-S'? ynawr o'u bU.u l pmnp t..ys^o.or- .?.tbtHt—xwrth gyda u gilydd i CI- rytwyrynX.:bu)t'gy?'ty3guL Ach.s hynod ddaeth gerbron yu'idonj B irry DjcV, y 'vd o'r bt?u. G wy.i i dyn ? <tu bM?io codi t- wyd 'o 1 ei, a d tdlfu?t e' nad ?oedd vr i'r it,;Uc: d ..?th Ys,.?n!t'dd ? -t!L Oad ).i ehiedai Y, liiiiic hvn, a bvdd raid i'r dyn gymeryd trwydded. Yr?ddyn?'mlwyjdoed. Anrheswyi Mr C. .%I. AVti-liiiiigttill, y cyn-aelod dros Oillewin Jlynwy, a roddodd ei seddi jyiiv i Syr W. Hirourt, ag anerch- | illd yti cvnwys dcirluu o r j ;¡ Mi'* Warii)iii2toii, ac IIr- wydduodiu c.iUi,oedd o'r etKj'uryi' iiiewn liibull!. ByW« dir f, d HHVCT iawn o dkdi ac anghyd{> t leuli.nidd yn y Idioiidda yj dycldiau hyn. Pan goiiodd y cvfl.jgau yiu> yeiiydig amser yn uJ. rhuthrodd aniryw o iri'bgyn a genetliod i t.riodi, ftc yn Iwr pan y lne J. c ytl"fr.tl yn isel, 8'1' tt'11u)'u t'awr, nine eu cyliwr yn drueuus. j Yini?i i«'o Id Oft »m v swydd o diefny Id i j Fil Khyddfry I'd Cacrd'-dd, ac y mae y Dwyllgor gweitlii d wodi ell tvuu i hwr eto i idau 1,("J dri, a c.h*itf y Fit bendfrfynu ar en dewis ddyn. T,ii-aw,.Ill 50 viiiaitli am nall oeddynt yn uicUu prvti.d UPWU cofrestr- iadnetb, lo am eu hod vi, hy barod i wneyd y awaitli am lui na'r cytL; gYllyid) a Is am i.ad otddynt yn dyweyd t-u hied. Nid yw Abe: tnwe yn foddlon beb Dyu-ysog Oyuirii, ac v maeut yn awr yn ceisio gin v Tywysos ariuel i'w long, y ''Britannia," irvmeryd rban >nowu rbedejfa v: y tlwvddyn l ou, fel yr addawodd. Cvuvgir gwobr o gan' punt gan y Oorphoraeth. Uud mid ydyw hyn yn ddigou. C'eisir end ei hreseuoliiebatu yehy ligyn Y dref ar ei tI rdd o Aberystwyth. Olld y mae y Tyny-O" wedi gwrtbod. Yn un 0 bantrofi sir Qacrfyrddia y '11"101 ,1' bllcu, darfu i ddyn icuane oedd yn prioili syrthio i lav.-r ddv/ywaith me-n ffit pan ddaeth y gweinidog at y g.'iria-i, Yr wyf yi erchi ac yu gorchymyn i tliwi eiuh driu, fil y bydd i chwi ateb "ddydd y Jam oinadwy pin y gwneir yn amlwg ddirgolion Jiob caidu." Y trydydd tro "dh trwv v seremoniyniawn. L)yiu-t belli aughyffivdin iawn. Y fcreb fydd yn gyllre Uij yn twyaf parod i lewygu. Bu ba:hg,'n yn y Porth fariv dan aiagylch- iadau hyiii.it. An fethn ateb yr y<g >iYfistr,' gwnaerli un o'r meistriaid eynoVtuwy'ol ei daro ar ei beo fryd« chnri-e:i. (.'wynodd wedi icyued sdivt, ond bu am wythuos yu ibivareu yn inch, pan y cyiuerwyd ef yn wael, a ru farw. G wrtliodai y mekldyg roddi tystysgrif am ei fnrwolaeth. yr byu a aclu.s- wyd gau enyniad yr ymeuydd, Ond yn y trengholiad, hyshyswyd fod y uieddygon Vil T 'du, ar ol yfueWiJind, nad oedd'hvn i'w briodoli yn uniongyiciiol i'r trgyd dderbvn- 1,I(l ar ei "rth gwrs, ct.fodd y nieiitr ei rybuddio yn ddivys gtu yr yuadou. Actios gwarlluis n ddygwyd gerbron I trewgholydd Casncwydd y dydd o'r blaen. Ymddengys ÎGd gwraig wedi bod yn wael era llawer o amsi-v, HO wedi cael fjweiiivddu iirni gan tt'idy^ m-Uldnol. Tt*iuiliii y teulu fod y gost yn inyiul yn f»wr, lie nid ymddangosai y wraijj mown pcrysfl. Oun hyny hysbyswyd y ine l.'yg i btidio" iod yuo hyd llPS Y gelwid ef. Yir ban dtili d Hwrnod, toold bynag, trodd y wrsig yn waeth. a phan ruthrodd y gwr at y meddyg nid o.dd gartref. Aeth at foddyg sral1, end pan ddaeth hwnw i'w gweled yr oeia y ddyues yo mUll". Gan nad oe ld yn gwybod L^tnr ei hatiecliyd, uis sallai y meddyo; olaf roddi tystysgrif, ac anfonodd" y gwr at y meddyg arall. Gwrthodai hwnw yn beuisaid rodui tvstysgrif ins y gorfo.iid ef gin y treng- holydd, ac fel byn tarawyd y gwr truan o bust i bared, u bu raid cyi.Uitl tieiigbuliad, ••r bad oeda tiiiii o'i le. Dywedodd y treng- bolydd betbau cryfion. a gobiriwyd y treng- i.olmd l.yd ddydd Member, i gael pan y y iiieddyg de]) fed i roddi ei III ei yuiddygiod. liydd Jiorcher, j,au yr oe Id y nieddyg yn brist i.ol ar subpoena, pwnaeth y treiigjiolydd svlwadau ininiog ar ei ye.n'dy^. iad, Ite with 1'( ddi eu 1 licitl.farn conrtemnio id y rlmllmyr tf yn gryf, gan ddyweyd ei too ,Iedi achosi potii a chost yu ddi-aiigeu. ( Dirwywyd dyn i 10p a'r costau am werthu tir y Sul yn Nghaerdydd. Yn lR9 y cynhelir gwyl gcrddorol tair- 1 blYDyddol nesaf Caerdydd. Bu swyddogion y 'Aorlys ynyinweleILL dociau Aberdauglmidyf ddydd Lllln. I Hysbyair fod gweitbfeydd dur Elba yn II myud i gael eu syuiud o Gowerton i Lau dwr. Enwir Mr C. Venables Llewelyn fel ym- geisydd Toriaidd dros sir Frycheinioe yu yr I etholiad nesaf. Cafodd tri o ddynion eu hanafu yn dost trwy gwymp sgaffold, ar yr hwn yr oeddynt yn sefyll i adgyweirio a phaeutio oddimtwn I Ysgol y Bwrdd, Treforris. Dydd Llun cynhaliwyd yr arworthiant cyntaf, dan Ddod if Methdaliad, ar eiddo y diweddar Syr W. Davies, ar ran y gofyn- in-yr. Pedwar canpunt y mae pobl Ca«rdydd wedi eucyfrauu at y drysorfa o 1 ,2JUp fydd yn augeurbeidiol i wneyd y c oesaw priodol i Dywysog Cyu.ru. Lladdodd dau o ddynion eu hunain yu Ngbaerdydd ddydd Sul, un trwy grogi ei hun wrth dywtl, ;t'r llall trwy dori ei wddf yn arswydus. Yr uedd yu awb'g fod yr olaf yu wallgof ar y pryd. Gofidiwn fod y Parch E. Lloyd Jones, Rhyl, wedi ei orfodi gan feddyg Lilundeiuig i roddi heibio ei waitU cyhoeddus ar hyn o bryd. Yr oedd i ddarlithio mewn amryw fanau yn ystod yr wythnos ddiweddaf. Wrth ddyfol ulllu o'r cago yn nglofa Llwynpia, coltodd dyn o'r euw Blake ei droed, a syrthiodd ar oi ben i lawr y siafft, dyfnder o 120 Hath. Yr oedd y corph wedi ei falui io yu ai swydus. Dydd Sul, bu farw Mr John Jones, yg grit'enydd Cwuuii HUeilffordd y Taf. Gaued ef yn Abort.awe JJ mlynedd yn ol, a bu yn gwasanaethu Cwmni y Taf a,n oJ mlynedd, gan weithio ei a'rdj i fyuy i'r swydd bwysig a ddaliai. Bu dyn o'r enw Buddicjombs farw, ddydd Llau, oddiwrtb effeittiiau uiwediau a dder- byniodd, moddir, with ymladd ddydd Llull y Pasg gyda dyu a:all o'r enw Barrett, yr hwn a gyci.erwyd i'r ddalfa. Dywedir i'r olaf daro y trance ng ar ei ben gyda sospon. ilaj eglwys fnohau Sant Tuduo, ar y Gogartb, lie v cbJlwyd uu 0 feibiou John Bright, YI1 oatl ei chau rhag dieithriaid. Y rheswm am hyn, uieddai y Finer, oedd fod y babl hyn yn myned i gauu comic songs, &0, no yn anil y u det'oyddio yr a leilad fcllle i ymborthi. Syrtbiodd twr e *lwysyn Lydney, Mynwy, i lawr gan faluno to yr eglwys a gwueyd llawer o niwed. Yr oedd y twr ar haner cael ei drwsio, Yu tfodm, nid oedd yr ysgol Sal yn cael ei ohyual yno ar y pryd, ueu buasai auiry iv 0 blaut wedi uu lladd. Bu dyn o'r enw Satton farw dun inugylch- iadau byziod y Abmafou, ddydd S?dwrn. Cafwyd ef yn sefyl! mewn dwy droeUeH o ddwfr lIlewn tTos UIB"U cae yno, Tyuwyd I ef alian, a chafwyd ef yn ddilynol yn bollol ) farw yn yr lI:\ c io. Diod ietai od Ji>vrtb j glefyd y galon. I Dvgodd rbeithwyr yn y Purtli, Rhondda, ddyfarniad foci wiirwolaeth bachgon yno wedi ei achosi trwy d liofahvch svvyddog y lofa. Yiuddeugvs fod y tfordd luor gul fel y tamwodd gwajw 10 UI1 o'r pyst oudd yn dal y nenfwd i fycy yn nglofa Coeicae. Syrthiodd rwlsel ac gefu y baohgeu, gin ei ladd yu y fan. )1ae Mr C. W. Wynn. recorder Croosos- wa'.lt, ac aeloil dri.s sir Drefaldwyn hyd 1680, yn rhoddi i fyoy ei swydd. Euillwyd y sedd oddiar sgweiar Coedyuiaen gan Mr Stuart Rendel, ac yu perthyu i r uu teulu y uiae y boneddwr syd t wedi mothn trji alltti Mr Humphreys-Owen. Mae croes Geltaid 1 ardderchog gydag ar- graph Gwyddelig wedi ei gwueyd gau Mr E. O'Shea, Kilkenny, i'w gùs.d i fyny YIl Xolgellau, er cof am y diwedda" Baroh D. Cleaver, yr ysgolhaig G,vyd(lelig euwog, trwv farwolaeth yr hwn y collodd llen- yddiaeth \Vyddelig un o'i chefnogwyr mwy- ui. pybyr. Khoddir y groes i fyny In ystoJ y ulis hwn. Cvtnro o'r enw Mr Morgan Thomas, brodor o Aberdar. sydd vn adeiladu paias i r dir- prwywr Prydeinig. ti chuer yn Cooranssie, lie yr arfe-ai Preniyioh lywodraetbu. Qwneir y srter o bridofcini a'r palas o gerryg, a gariwvd i fyny o'r Caps Coast, .150 milldir i wneyii palas Premveh. Mr Tl omas yw yr nnig Ewropoi 1 yno yn edrycli ar ol 300 o frodorion. Mewn cvfarfo 1 yn Machynlleth y noson o'r blaer, gwnaed trefniadim i bar,,t,)i ar gyfer ymweliad Tywysog Cyinru. gwrs yr oedd v tref vyr yn talch e. fod yn dyfod yno. Y svhvadau mwyat disynwyr awnaed yn y C'yiarfo 1 oei!d g"lU Mr E, it-ivies, Dolcarad g, yr hwn, dda,ilett dros suddo pob gwahaniaeth, asyhvodd onib,ti atyi e,i erefv(l,l a,ii gwleldyddlaeth Y buasai y Cymry y genedl fwyaf uno]. Dywedir y bvdd i'r D?irprwyMth ar Drwvddedau wn.yd ymchw.h.d eto I D?eddf Cnu ar v Sul yn ?' ac cs Mlvdv)aiey?i"Ionsob.wydd?eydpob ymdrecb i roddi UlyncoÜd i'r g-,r.oneddyn I nIYI\ a'r ddeddf. ?c n-d gadael i'r Western MaU" "'I' g'clnion lygad-dynu y on- ?e?oaptoda'?ryddirprwyMth. a de- chreuir ar y gwaith yn mhen tua MS. .?y?.v?.r y? v riw?ri?" sydd newydd ea prynu i lytrg-il Caerdydd y mae un  rhoddi ach.u Syr WIlliam J ODPS. c,\s"¡l ??.ch.sir GKernarf?n.uu o ??,,?'"? y Fr..nhin? CMg?yd F»ch;"h^ i?rau Gutyn Owen. Ieuan Brechfa.  Morganw?; Gruffydd Hiraetho0,  Lieyn, a Rhys Cain. Gwnaed y Ila wv. sZrif gan un John Cain, Croeso?"t't. a go?- w d hi Gorphensf 30ain, 1630. Dywedir mni yr Mhos i'r ddeuddyn J .u bun.iu yn yr afon Wit;. Egiwys .?? H?d?f. fel yr adrod 1 wv/')'u em diwehi?. oedd fed Ha mpt?n yn wr pno cyn iddo briodi y ddynes ieuanc a toaaoa Ky? ef. Tvb.r ei fod wedi cy^°a ?,Y"i o'i hen Kydn'thod. ?'i f«d yn of,?i da1- 'em?n. Gai? hyny. u?ddwodd ei w'?gj ac yna pe-sw. lio id hi i adael iddo et wnev terfyn ar ei iywyd ef a bith,u. Dywedir fod ei dad we ii sadael cryn lawer o t iddo flynyddoedd yn ol, ond ei to( myned trwyddo. C.?dd tri o f?h? yn Nbreforrjs ddi?o?: gytrn" ddydd S?dwrn. Yr -0 id vntw,d?-b? ?n y?ysg"t., P?" adaeth w?wiu.? ?.?t.;nMm?m?ys?'t' o'r Hu?vs dyi)?t .?. fd 0 dan y tips y"o. Deeh- reMs!n.twM!i.?(i tf,,i-(id i wowl i'r t%vll, tin o'r bec?)gY" (!Iiwili,, Pan d(Iaett, Yll 01, c?odd ei gym Vithion wedi en ,Idu J-11 Y iwbel oedd wedi svituio arnynt. Wedi c?t?y;,n.id .mddem;!uunydd?et!ics?_ 'uuni'rg.Iw?ftthvnoddpf'"?". Yna rhedodd i 'vint.fyn cyuorthwy, a <!t?" P? war dyU VUl, gyj-j-u rbawiau. Ar c?l S?eithio am u?in uc? yd de?wy? ? yr "U.yrhwtneJi yn bollol anymwybodol. I Fe awgrymir fod un o'r pontydd a adeil- edir vn Nghaerdydd ar gyfer ymweliad Tywysog Cyrnru i'w gwueyd gyda glo. Dywedir fod rhif v marwoliethau yn Ngorwen yn 22'3i y flwyddyn mwy nag mewn 30 o dreti mawr yn y deyrnus. Mr T. P.' Roberts etholwyd i lenwi y swydd o henndurar Gyngor Trefol Rauthyn. Gwur.ed treth o 2s 3u y buut tIll) flwyddyn, neu 9c yu is ua'r llyuedd. Gorfu i feddyg yu Ngwrecsam dalu 20p o iawn am wneyd niwed i geffyl benthyg. Wrth garlama gyrodd y ceffyl yu erbyn trot, a derbyniodd niweidiau tryuiion. Hysbysir am farwolaeth Mr W. Elli s swyddog elusenol Rhyl a Llanolwy. Yr oedd yn bur boblogaidd yn yr Uudeb hwnw. Ysgolfeistr yn Nhremeirchion cedd yn flaeuorol i gael ei etliol yn swy ddog. Etholwyd y Cadben Griffith-Boscawen Trefalyn Hall, yn gadeirydd Bwrdd Gwarcheidwaid Lndeb Gwrecsam am y I 26ain tro. Y mae felly wedi ei efhol l r swydd dros chwarter canrif, a hyuy yn hollol unfrydol bob tro. Dirwywyd bachgen 12 oed o'r enw G. Griffiths, yn yr Abermaw, ddydd Gwener, all lalrata gwerth Is o foron o gae W, Wil- liams. Gorchyinyuwyd iddo gael pedair gwialenod, a dirwywyd ei fam am dderbyn eiddo wedi ei ladrata i 103 6c a'r costau. Tycwyd enw Mt J. L. Lewis, cyn-faer Crwreesaiu, a chyfreitbiwr adnabyddus yn y dref, yr Invn sydd yn awr yn myud dan 12 mis o lafur caled am ddefnyddio anau pobl eraill i'w auicanion ei hun, oddiar restr y cyfreithwyr, ddydd Gwener. Hysbysodd Dr Grosholz Gyngor Dinesig Towyu wai 34*7 y fil oedi cyfartiledd y marwolftBthau am y flwyddyn. tra yr oedd cyfartaledd y geuedigaetban yn 25-3 y fil. Yr oedd y dref yn rhydd iawn oddiwrth atiechydon. Bydd yn ymdrech galed yn Nghefnmawr a Rhosymodre am y sedd ar y Cyugor Sir, sydd yn wag oherwydd marwolawth Mr J. C. Edwards, Trevor Hall. Yr ymgeisydd Rhyddfrydol yw Mr Christmas Jones, tra y mae Mr E. Lloyd-Jones, Plas Is-,t, Rhos- ymedre, yn ymgeisydd Toriaidil. Cynhaliwyd cyfarfod adloniadol yn Ngwrecsaiu, ddydd Merchcr, pryd y daeth yr Henadur W. H. Morgan a Mrs Morgan 1 gyfarfyddial a'o. hctboiwyr. Dywedai Mr Morgan nad oedd y Tori:, id wedi gwneyd dim ond camgymerittdau. 1 r oeddynt wedi colli parch pawb, au wedi cweryla a phawb. Hysbysir fod pedwav o foneldigion wedi eu dyrchafu i'r fsinc ynadol yn Aberystwyth: Mr R. J. Jones, Egiwys vr a Thori; Mr J. Lewis, draper, Kghvyswr a Thuid; Mr E. Evans, draper, lmneiLdllwr tiC ullJebwr; a'r Cyngborydd Isaac Hopkins, Y wneill- dllwr Annibynol. Bll y Parch J. Roberts, g'.veiuidog Wosleyaid yn Abertawe yn yr beddlys ddydd Mawrth yn CWYIlO fod cryu dwrf cas yn cael ei achosi nie'.vn ystaftfll i b:)xio y ttu ol i'w gapel ef. Dywedid fod yr iaith yno yn warthus ac yn nuisance hollol i'r bobl oedd yn byw yn agos ac i aelodau y capel. Xid oes dim golwg y deuir i gytundeb yn y streic y mae teilwriaid Rhyl wedi ei gychwyn ers diwedd mis Mawrth yn erbyn eu meistri, oherwydd gwrthodiad y rhii hyny i godi eu cylfogau 10 y cant. Dywe lir fod eu gwaith yn caol ei wneyd yn Lsrpwl, ac y 111 le Oyindeitbas y T';il\vriaid yn elrych i mewu i'r mater. Yr wythnos ddiweddaf, bu f >riv sefyJlydd JI1 o'r gweithydd terra cotta mwyaf yn y oyd-Mt. J. C. Edwards, Ruiwition. Yr oedd ei euw woli mynd yn adnabyddus trwv yr holl fyd adeiladu, an o o(I,IOU;¡1 h"nc dvrsin yr oedd ei weithwyr welicynyddui dros til. Bu Y:1 ffodus i brynu lie yr oedd elai terra cotta yn Penybont, ger Llan- gollen, nad ees e: well yn y byd am ei liw. Nos Fa wrth, cynhaliwyd trengholiad yn Xtjhel'n bych.in, ger Rhiwabjn, ar gorpli Llewelyn Jones, 21 mlwydd .001, fitter yn ngl ,fl\ PI,s Kynaston. Ymddengys ti fod yn rhoddi perianal! newy&d i fyny ar bitner y ft'ordd i lawr y siatf't, ac yn untfu,us coll- odd ei dwe1, a syithiold i'r gwaelod. Yr oedd ei gorph wedi ei falurio. ".Ma"woheth ddamweiuiol oe Id y rhcithfarn. Dydd Mercher, bu Cyngor Plwyf Hope yn ystvried ymbellach frynvg Arghvydd Derby i ar gdstell Caorgwrle. Yr oedd cynrycbiohvyr y ward- iau pellaf oddiwrth y castell yu gwrth wyn- ebu cael eu trethu at gael y brydles, tra yr oedd y lleill yn tnveyd mai gwell oedd gwueyd y goreu o'r cynyg da. BCI v dra- t'odaeth yn faith, lie yn y diwedd trobiriwyd ueb ddyfod i uurhyw biuderfynia 1 ymar- fcrol. Mao streic paent'yr Llandudno yn par- hau. Nos Fercber cyrhaeddodd uu-ar- bymtbeg o ddynion yno o Birmingham, ac aeth p il wllr o'r meistri i'w cyfarfod. Oiid J gallodd y dyniou berswadio amryw obonynt i fyn'd yn ol, ac yr OHddyut yu bur fygytb- iol at y UeiO. Mae wyth o wysia? wedi eu codi yn erbyn y streicwyr am fygwtb y dyniou hyn. Asgwru y gynen yw cais am Ie yr awr o godiad ms-wn cyflogau. Y mae y streic yn peri cryn angbyileusdra i'r tief- wvr sydd yu parato i ar gyfer yr haf. Daeth y dwestiwn o symud cleifion o'u tai i'r tlotty ger brou Gwarcheidwaid Llanehvy ddydd Gwener. Cwynai un o'r aelodau fod dynes wedi ei symud o'i lletty i'r tlotty mewn cyttwr peryglus, a bu farw mewn haner awr ar ol cyraedd y tlotty. Dywedai y swyddog elustilol fod y wraig gyd..r boil y llettyai y druan eisieu ei hystufelloedd, a chau nad oedd ganddi le arall i fynd a'i bod yu ddigon boddlon aed a hi i'r tlotty. Dywedwyd nad oedd bti ar y swyddog, oud <r jfvnir am adroddiad meddygol llawii ar yr achos. Mtte cyflwr y fasnach alcitti yn peri cry a bryder yn buillttls, Pai-hati i gttit y mae y gweithydd mewn amryw fanau, tra y IUlle y naill ochr a'r llall yn ymosod ar eu gilydd. Mae oyuyaiad gerbron y dtlwy blaid i ga>d cynhadleid i ystvried beth ellir wneyd i daro ar ryw gynlluu i gael y fasnach yn ol i'w Sifle blaeuorol. Yn y cyfullIser Y illS" Y gweithwyr yn haner newynu. Kid oes d'm wedi dyfoél hyd yu byu o'r cynygiou i ddefnyddio Y llafnau alcan i wneyd bucsas i gludo te. Y cynygiad olaf sydd yn cael ei wneyd ydyw defoyddio y llafnau yn Ile llecbi i doi adeilndau. O Identu 11 o'r gloih nos Fawrth lhedodd eerbydres nwyddau oedd ar ei tlordd o Diefol lwyn, ar rmttturdd y Cambrian, ar oddiar y rbeiliau cyn cyrhaefl-' goisnf Aber- mule. Ymddengys i gysyllt-ddolen dori i gadawyd y rban olaf o'r yerbydres III' ol. Pau welodd y gyriedydd hya ataliodd y peiiiint, oil'1 daetli y gwedd- iii o'r eerbydres i lawr yr a!lt yn y fan hou, gan ruthro i'r peiriant, gyda'r enlynid i dair o dryciau gwartheg a dwy o wageni gow! eu tailu oddiar y riieili-u a'u malurio. I Itiddwvd naw o wartlieg, end ni anafwyd yr uu dyn. Yr oedd y rhi ilffordd wedi ei iorchuddio gan falurioii. ond daeth mfer 0 weituwvr, o dau arweiniad yr Amlygydd G)ugli i'r Ile, it (:Iir-iwyd y llirell erbyn wytb o'r gloch IJoreu Mercher. Cadwjd y gerbydres yu hw) r am dair ILwr.
Dydd Mawrth. I
Dydd Mawrth. I Yn Nhy y Cyifredin cyflwynwyd deisebau o blaid call y tafaruau ar y Sul gan Mr E. Pryce Jones, oddiwrth Gylchdaith Wesley- aidil Tiallwm a chau Mr Herbert Roberts uddiwrth Gylch lelith Wesleyaidd Rhuthyn. Mewu atebiad i Mr Buchanan dywedodd Argiwydd O. Hamilton ei fod ef ar hyn o bryd yn credu y byddai i'r fyddin Aiphtaidd brofi yu ddigonol ar gyfer y gwaith mewn HAW, ac nid oedd gan y Llywodraeth unrhyw fwriad i dd'od a milwyr o'r India i ymuno a'r ymgyrch i fyued i fynu Dyflryn y Nile. Hysbysodd Mr Chamberlain, mewn ateb- iad I Mr Labouehere, uad oedd ganddo hyel yn breseuol unrhyw reswm dros gredu fod y cytiroa.d yn Matabelelaud i'w briodoli i un- rhyw aflywodraeth ar rau Cwmni y Siarter. Dywedodd Mr Balfour na byddai i ail- ddarlieniad Mesur Addysg gael ei gymeryd cyn wythnos i ddydd Iau.