Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
19 erthygl ar y dudalen hon
UKI.VNTI CIVNI)[.,I,I,t, ,%I,,,…
UKI.VNT I CIVNI)[.,I,I,t, ,%I, ADEILADU I tWMHiLO. NV VAUNT AD LL.YS YR APEL. I ,¿J' l A.a. Lydd Iau, gerbron yr Arglwydd Brif Farnwr a'r Burnwr Wright, daeth apel Mr Ellis .Toms, Llanberis, yn erbyn dyfarmad y Barnwr Syr Horatio Lloyd yr- nghyng haws Cymdeithas Adeiladu y Cambrian, Cvrmygh. Ymdda?osai MrDanck?ts (cyfarw'yddedig gan Mr Lloyd George, A.S.), dros yr "prlydd, a Mr Bryn Roberts i am- dd?? u. Ymddengvs fod helyut wedi codi rhwng ael.dau y gy[Ideitba!3, yr hou ovjd yn un derfynol. Sefydlwyd hi y > J. byd?i iddi derfynu yn 61   yn 1890 Yr o..a? y cynwjau yn rbai 1 OOp yru?n, i daliai Elli, Jones werth HOp. Yr oeld yn ?perr?tnyu u i'r ? gy?deith? ddau ddosbarth 0 LlodL, aelodau cyffredin, ac aelodau wedi cael arian yn fenthyg—yr aelodau cyurediu, v rhai na ddarfu iddynt dynu eahanan allan, ? felly iddynt yu ofyuwyr I r gydeiths. Yu 1890, pan ddisgwylid i, gymdeithM d?d i ben, cafwyd fod y gymdeithas mewn crvn ddvled. Cynhaliwyd cyfarfod o'r ael- 2 å. phenderfynwyd osgoi eyfreithio trwy '?ddanyKonedeuhuMm. gal- w?nt Mr W. J. Williams, cyfrifydd 0 ?ar?.. m?? i *•? "i1™' ddwyn all an y ey.ud.itbM o'i hanawsderau. CyS?i "f fod yr .eludau cy&edm I wneyd heb 20 y c?nt o'r arian a bawlid gan" ddynt, ac fod yr aeiodau eraill, oaldynt wedi cael arian gan y gymdeithas, i dalu   cant  fwy na'r swm 1 ?:'?JY,di.?.edd Ellis Jones yn ifn o'r (jusbnrth diweddaf, a h.end ei fod ? breseuol yn y cyfarfod lie y penderfyn- wyd yn unfrydol fabwysiadu y cynllun hwn, rffiyd v cyfraniadau new)dd gan fwy- afrif y bentbycwyr am rai misoedd, hyd nes y prynasimt eu tai allan; end daetb Ellis Jones a "ifer o'r aeh1dau eraill ir pender- fyniad fod swyddogion y gymdeithas wedi ??dd.cs ben eu galluoedd i fenthyca, a u bod mewn gwirionedd wedi cael an.n a'a rboddi yn eu pocedau eu hunaiu. Pend?? fyncdd yr aelodau byn mai hwy, me?o ?irioi?d. oedd y gymdeitbas.ac etbolas- anteuhy?ienydd?'u trysorydd eu hun- ain,ac yr?yg?.nt gy.gh.ws yn e.byn hen tw?ddogion y gymdeithas i gael gafael yn y ?-Lu.gweithredoedd. &c, Daeth yr aclos ?ryw 0 ?eithiau geibron barnwr y Ilya sirol, ac ymddMgosM pethau mewn cyBwr cymy8g!yd. fel o'r diwedd yr awgrymodd y B"rnwr L!oyd mai y ffordd oreu i ddod allan o'r anbawsder oedd rboddi y ewbl iddo ef fd cyflafareddwr. Cytunwyd a hyn, ond wadai y diffynydd ei fod wedi cytuno o gwbl. Gwnaed archeb i gyflwyno y mater I i'r cofrestrydd, a chafodd y eofrestrydd fod yn ddyledus oddiar y diffynydd yn ol cynlllln Mr Williams 103p IS- IDe, neu lp 2s 8c yn fisol. Gwrthodai y diffynvdd dalu, a dyg- wyd y cynghaws prcsenol gan V gymdeithlis i orfodi iddo dalu ar ddyfarniad y cyf- lafareddwr, ac yn ol tystysgrif y eofrestrydd. Addefai y barnwr nad oedd ganddo hawl mewn ovfraith gyffredin i ymyryd, tnd vr oedd gauMo hawl i orfodi dyn i gurio allan oytundeb i dalu iwm 0 arian, a gorchymyn- odd y diffynydd i dalu yr arian mewn tri mis. Dudleuai y bargyfreithiwr nad oead gan y barnwr y gallu hwn, i fod wedi, rayued y tllbwut i'w ulluoedd. Nid oedd y pwynt gwirioneddol yn yr helynt wedi ei bendwfynu o gwbl, Bef a oedd yr arian yn ddyledus o gwbl oddiar yr aelodau hyn, gan eu bod yn dadieu fod s-yddogion y gym deithas wedi btuthyca mwy nag oedd gan- ddyut o bawl i wneyd, ac na dderbyniodd y gymdeithas ddim o'r arian, gan fod yr IIritm wedi myned i'w pocedau hwy. Dadleuai Mr Bryn Roberts o blaid dy- j farniad y barnwr, ac yn ol rbeolau y gym- deithus yr ocdd yn lhaid i'r aelodau a gaeut arin roddi mortgage fel sicrwydd, a tbalu cyfraniadau uwch, yr aelodau cY- ffredin yli talu 2s 6c a'r aelodau ereill 13s 4e y mis. Awgrvipai y Barnwr l ryw gytundeb gaeli ei wnev'd, a dywedai Mr Danckweits llad oedd ganddo ddim gwitliwynebiad os cai godi y prif gwestiwn yn yi acLos. Dywedai Mr Bryn Roberts y deuai hwnw mewn cyagaws arall ar fyrder. Ar ol dadleu brwd with roi dyfarniaa pylwodd Y Barnwr nad oedd ond dan gwestiwn i'r llys. (1). A ddllrfll i'r diffynydd gytuno i roddi y mater i gyflafareddiad bllrnwr y nys sirol? (2). Beth oedd gallu y cyflafareddwrP Yr oerld wedi dyfod i'r falD fod y diffyiiydd wedi;eytuno,i hyn, Amcan y barnwr yn udiau oedd dwyn y cyfreithio i derfyniad er budd y pleidiau eu hunain, acyr oedd cytundeb yr aelodau i'w gymeryd fel cyflafareddwr yn ddiau yn rhoddi iddo bob galla. Yn nglyn a'i ddyfaroiad yr oedd barnwr y llys sirol wedi camddetill y tir ar yr bwn y gwneid yr hawl. Yatyriai ei Arglwyddiaeth nad oedd hwm yn gvngaws ar ddyfarniad y eyflafar- eddwr o gwbl, on4 ar y mortgage rodd- wyd ean y diffynydd, a'r Ilnig beth a wnaeth y cytiatareddwr oedd dyfarnu y swm dy- ledus, ae mewn cyngaws ar weithred mortgage yr oedd gan y barnwr allu i ddyfaniu hyd õOOp. Felly taflwvd yr apel allan gyda'r costau, a dyfarnwyd o blaid yr orlynydd am 103p 188 10c, y swm oedd yn ddyledus oddiar y diffynydd ar ei mortgage, ao yn ol rbeolau y gymdeithas, fel y dyfarnwyd gan dystysgrif cofrestrydd y llys sirol; y ddyled i'w thalu ar uuwaith a'r gweddill mewu rhanau miøol. Mewn atebiad i Mr Daukwerts, dywedodd y Barnwyr nael oedd eu dyfarniad yn rhwyatro iddo ddod a chynghaws yn erbyn swyddogion y gymdeithas, na chodi y owestiwn iddynt fentbyca. mwy nag a ddy- laseut.
n V flENINEN" AN -EBRILL.
n V flENINEN" AN EBRILL. Y Mae, CeDinen Ebiill wedi bod dipyn yn hwyr yn dyfod allan; and y mae yn werth aros am dani. Y mae ynddj dsir beth bynac o ysgrifau ag y bydd son am danynt. sef y (Iwladgar ?v i lief" Y Qwladgarwr," gan yr ysgnfeuydd .I.dfa,vr ElPhiD "Synnedigaethau Mr Darlington (atebiad i erthygl Mr Darling- ton yn "Ngheninen" Ionawr br" Erth: glau Qwrth-Seisuig yn y Wasg Gymreig ) gaD y Parch Ewrys ap I wan; a "Gwneuthur Masnach 0 Air Duw" (Pregeth i Bregeth- wyr), can ysgrifenydd miniog a eilw ei hiii) yn 11 Rhydderch Hael." Bydd genym gylwadau pellach ar y rhifyn hwn yr wythnos aesaf.
Moeltryfan.u,,.
Moeltryfan. u, CLADDEDIGAETH. — iJydd mercner (11- weddaf, yn nghanol galar a chwithdod cy- ffredinol, hebryngwyd gweddillion y di- weddar Mr Owen Jones, Bryn Llwyd, i fyn- went cysylltiedig a chapel Hermon. Caf- wyd arwyddiom, amlwg gau yr 8rdalwyr a r cymydogaethau cylchynol fod yr ymaditw- ziis yn wr hoff ae auwyl gan bawb a 1 had- waenai, yn neillduol gan ei gydweithwyr yn chwarel Ponyrorsedd, lie y bu yn gweithio aul yn agos i 65 0 flynyddoedd. Prydnawn Mercher, cafwyd audygiad eithriadol, fel MddMKOM? o barch Mr W. A. Darbishire i ?addedieaeth un o'i hen weithwyr, trwy ?1 gweithio yn y chwarel y prydnawu uchod, a da oedd g6Ðym weled ei awyddog- ion a Uu rnuwr o gydweithwyr yr yinadaw- edig wedi dod i da:u y gymwynas ddi- weddaf iddo, ac i ddangos eu cydymdeimlad I a'r teulu trallodus yn eu galar dwfn. Wrth y ty rhoddwyd emyn gan v Parch H. Davies. y gweinidog. Dtd!en- wvd Ban y Paroh D. 8. Jones, Chwilog, a ?eddiwyd gan y Parch L. Wilh.ms Bont- ?vdJ Wrth ymdeithio tua'r gladdfa oanwyd amryw emynau gan gor y capel. Ar Ian y bedd cafwyd Mercbt.d gan y Parch J. Rowlands, T<UyMm.? g?ddtwyd gan y Parch H. R. Cadwaladr, Rhoatryfan. Yr eedd yr holl wasanaeth crefyddol yn cael ei nodweddu a difrifweh a sywledd, ac allawer o xaHa9.—^rdaltcr. j
COLEH >'OItllALAII)JJ BANGOII.…
COLEH >'OItllALAII)JJ BANGOII. I Cynba1iwyd cyfarfod blynyddol tauys- grifwyr ?9 uchod ddydd Mawrtb, dan lywydaiaeth yr Henadur Thomiis Lewis, Y,H,- Yn eu hadioddiud blynyddol dlld- ganai y pwyllgor llywodraethul eu plescr oherwydd llwyddiant parhaol y coleg. Yr oedd canlyuiud yr arholiad, yn ueillduol un ofrydwyr yr ail tiwyddyu, yn neillduol o foddhaol. Jlboddid ar ddeall yn adroddiud y Llywodraeth am 1894 o berthynas i ddysgu Cymraeg i efrydwyr dan hyfforddiant mal dyma v waith gyntaf i Gymraeg gael ei gy- meryd fel un o'r ieithoedd yn yr arholiad am dystysgrif, a barnu oddiwrth waith y cant a deuddeg o ywgeiswyr a arholwyd, yr oedd ei ddygiad i mewn wedi bod yn llwydd- iant uiawr o safbwynt addysgol.—Yn ol taflen y cyfrifou arisol am yr haner biwyddya yn diweddu MeheSn 30, dangosid gweddill mewn Daw o 4I9p.—Ar Rvny??d y eadeirydd, yu cael ei eilio gan Mr J. Bryn Koberts, A.S., mabwysiadwyd yr adrodd- iad. — Gwnafcth Mr Bryn Robei-tsgyfeiriad at Fesur Addysg y Llywodiaeth, a dywed- odd fod tuedd yn y mesur i wneyd i ffwrdd yn bollol ag ysgolion byrddol. Hyd yn oed yn Nghymru amheuai ef a fuasai pwyilgor y Cynghorau Sir yn ddigonol i edrych ar ol addysg elfenol y gwahanol ddosbarthiadau o fawn eu cylch. Yr oedd amryw o ddynion lleol, y rliai oeddynt wedi gwneyd gwasan- aeth cyhoeddus gwerthfawr, yn teimlo baicl^ gwaith cyhoeddus oherwydd lluosog- iad byrddau cyhoeddus a phwyllgorau. Credai ef fod perygl yn y cyfeiriad hwn, ac efallai y byddai yn y dyfodol gryn anhaws- der i gael yn nghyd nifer o ddynion a fuasent yu ymroddi at y gvraith enfawr o arolygu ao edrych ar ol yegolion y sir.— Terfynwyd y cyfarfod gyda'r diolchiadau erftrol.
RHEILFFOKM) Y CAJIBRIAN A'R…
RHEILFFOKM) Y CAJIBRIAN A'R AMAETinVVIt Cynliadledd yn Machynlleth. Cynhaliwyd cynhadledd yn Machynlleth, ddydd G wener-ar wahoddiad Cwmni Rhtil- ffordd y CaDi brian-o gynrychiohvyr Cynghorau Sirol Trefaldwyn, Maesyfud, Brycheiniog, Aberteifi, Meiriouj a Chaer- narfou, a ffermwyr y gwahanol siroedd, er wwyn ymdrin ar gvestiycau pwysig. Y mae y Cwmni er's llawer o.amser wedi gwneyd ymdrechion i ddwyn oddiamgylch mwy 0 gydweitbrediad rhwng y ffermwyr i fanteisio er eu cynyion i leiliau tollau y iheilffyrdd ar nwyddau auinetbyddol a an- fonir o leoedd gwledig i'r treti. Er fod y Cwumi wedi gwneyd gostjngiadau mawr- mwy mewn rhai achosion na'r rbai a gy- nygir gan Owwni y Great Eistern, Did x y ffermwyr wedi cymeryd mantais briodol ur y cynygion i cangu eu cysylltiadau Lusries a chyraedd y marchnadoedd mawr yn y trefi. Gan hyny, y mae yn angeurheidiol cael ihywbeth mwy a hyny ydyw oydweith- rediad mwy calonog yn invsg y ffermwyr i gymeryd mantais ar y cyfleuylerau. Amcan y gyiihadledd oedd cael gwybodaeth JIll- arferol ae smgrymiadau i ddwyn hyn oddi- amgylch. Cynhaliwyd y gyiihadledd yn y neuadd drefol, Mr Humphreys-Owen, A.S., yn y gad air. Eglurodd y Cadeirydd fod y cyfrauddalwyr yn bresenol er cael cydymgynghoriad cyfeillgar a chwsmeriaii y Cwmni yn y ob we sir trwy y rbai y rbedai y llinell. Ystyri iy Cwmni fod ganddyiit fudd mewn gwella cyfleusderau y dosbarth. Byddai i lwyddiant y naill ddilyn llwydd- iant y llall. Oiid yr oedd ychydig anbaws- dcr o herwydd eu bod i raddau yn gorfur1 dibynu ar reilffyrdd ereill i gyraedd y treti mawr yn Llce^a. Dosbarth amaethyddol oorld hwn, 8C amcan y gyiihadledd oedd dyfeisio ffordd i gynorthwyo yr amaethwyr i gyfiufod cystadleuaeth dramor, yr byn i raddau helaeth oedd yn achos y dirwasgiad. Yr oedd ymdrech wedi ei wneyd trwy ostwng y tollau, i berswadio ffermwyr i anfon llefzith, ymenyn, wyan, &0., i'r marchnadoedd mawr, ond os oedd y fasnach i'w dadblygu yr oedd yn rhaid cael y fferm- wvr i aofon swin mawr o nwyddau, ae OR gellid gwneyd hyny yna hwyrach y gallent ostwng y to lau eto. Wedi i Mr Denniss, rheolwr y Cambrian, ddarllen llythyrau oddiwrth Uuhgadbea Pryce Jones, Air Vanghan Dnvies, Mr T. E. Ellis, Mr Millbank, Air M, Waydnle, Mr R. Thomas, cadeirydd Cyngor Arfon nc ereill, yn gobeithio y siciheid mwy o gydweithrediad ihwng y ffermwyr a'r ewwijiati, aed i ystyr- ied y tollau, a tlielerau eario anifeiliaid. Cwynai Mr Hurford fod y tollau yn rhy uchel iddo allu cael ei ddefnid o'r Ysgotland ar hyd rheilffordd y Cambrian. Awgrynini Mr Ellis-Nanney y dylid gostwng y toll iu am nifer o geffylau fel i anog y ffermwyr i anfon llawer gyda'u gilyd l. Y Cadeirydd a ddywedodd fod yn rhaid iddyut yn hyn ystyried golygiadau cwmciau eraill. Yr oedd Cwmni'r London and North Western, gyda'r rhai y gweithiai y cwmni hwn, yn gofyn pris llawn am bob ceffyl. Ar yr un pryd fe gymerai Mr Denniss byn i ystyriaeth. Mr Denniss a ddywedodd ei fod yn barod i wneyd yr hyn a allai i'w cyfarfod. Y rbcswm fod y tollau yn fwy yn yr enghraipht a roddodd Mr IT/nford, cedd fod y pellder yn fwy, ae wrth y filldir y codid y tollau. Mr Powell Price, Aberhonddu, a ddywedai fod yu anhawdd perswadio yffermwrr i gyd-weithredu. Yr oodd amo eisieu i'r cwmni roddi manteision i gario parseb bychain o nwyddau, yn hytrach na mawr. Os cynygient lawer o ostyneiad ar SWill mawr, byddai iddynt roddi budd i'r dyn canol, yn lie y ffermwr. Y Cadeirydd a ddywedai nas gallai y Cwmni gymeryd lie y canolwr. Mr Price a ddywedai fod hyn yn cael ei wneyd yn yr Amerig. Mr Denniss a ddywedai, ar ol i Mr J. Powell ddyweyd fod y tollau wedi codi, ei fod yn barod i ddychwelyd at dollau 1892 gyda golwg ar gigoedd. Mr Dillwyn Llewelyn a ddadleuai o blaid tollau rhad am ddofednod, wyau, Be ymenyn. Mr Forrester Aduie a ddywedodd fod yn rbaid cael rbywgyullun newy dd yuglyn anwyddau y llaethdy a dofednod. YII Sir Drefaldwyn yr oedd amryw 0 ffermydd bychain o ddeg i bywtheg aeer. Os gallai y Cwmni gynyg tollau rhatach i'r nwyddau oddiar y ffermydd hyn gallent gael mwy o drafnid- iaeth. Y Proffeswr Parry, Aberystwyth, a ddywedo ld fod y tollau lUll bufen yn uchel iawn. Gellid anfon ymenyn o Montreal i Lerpwl am lai na Ie y pwys, ac o Normandy i Lundain am lai na ffyrhng y pwys. Nid oedd o unrhyw ddiben i'r Cwmni gynyg tollau isel am swtu mawr. Nis gallai y ffermwr cyffredin anfon mwy nag o 30 i 10 pWJs o ymenyn ar unwaith, uc wrth ei ystono ai yn hell, Awgrymai y tollau hyn :-nufell, hyd lro milldir, Ie y galwyn swm lleiaf, 12 alwyn; dros gan milldir, dwy geiniog. Ymenyn, 100 milldir, tc y pwya dros 100 milldir, dimai; swm lieiaf, 24 p )ii Llefrith, 100 milldir, dimai y golwyn; divs g.illdir, ceining, Y Cadeirydd a ddywedai yr ystyrid hyn o ddifrif gan y Cwmni. Buwyd yn ystyried cludiad gwrtaith ac ymborth anifeiliaid, a chyflwynwyd auiryw o awgrymiadau, Dywedai rhai y dylai y ffermwyr ymuno a'u gilydd, tra yr oedd eraill yn dyweyd fod cryn lawer o anhawsderau ynglyn a hyn, ac mai gwell oedd ceisio cyfarfod pob ffermwr ar wahan. Cyfeiriwyd, hefyd, at gludiad gwair, a dywedai Mr Denniss pe bai y ffermwr Cymreig yn pacio ei wisir yr un uiodd a'r tramorwr y gellid ei gludo am yr un tollau. Sylwodd y Cadeirydd y cai y sylwadau hyn oil sylw. Wrth gyflwyno diolchgarwch i'r ewmDi am alw y gynhad- ledd, lfongyfarchwyd y goruchwyliwr ar y symudiad newydd a gyebwynodd. Cynyg- iwyd fod y Cynghorau Sirol yn cael eu hargymhell i benodi pwyllgor unedig i ymgynghori a Chwmni y Cambrian ynglyn a thrafnidiaeth.
[No title]
V NELSOX. Y mie yn awr o'n blaeu y 25ain rhifyn o'r cyhoeddiad poblogaidd ac adnabyddus Y Nelson," agyhoeddir ac a roddir yn rhad i'w holl gwsmeriaid gan ein cyd-drefwyr anturiaethus, y Mri Morris a Dnvies, Y mae yn adnabyddus i bawb mai dyma yr unig gyhosddiad yn Nghymru o'r natur yma, ac y mae yn ddft genym weled golwg mor hafaidd a dymunol arno. Cei ynddo amryw ysgrifau dyddorol a gwu ddarllenadwy.yn ngbydag amryw dudalenar ar ffasiynau diweddaraf i ferchod a meibioni Cynghorem bawb sydd heb sicrhau copi wneyd hyny yn ddioed.
Advertising
Cafodd y Canon Xilmau ysgariad oddi- I wrth ei wraig. j
-(Caergybi. I
(Caergybi. I Y LrwmyoDDUMtTR.—x mae symudiad ar droed.yu y dref i tiiuiio cwmni o wirfoddol- wyr, uc y mae 120 yn ymrestru. Y swyddog- ioa fyridant.Mr W.H.Edwards, Y.H.yn gad- ben Dr Eox Russell, yn first lieutenant; a Mr hilC R. Willutuis, cvfreitliiwr, yn second lieutenant. Bwriadir cael church parade y Sulgwyn, a byd lai.t yn myned i Towyn, Meirionydd, i weisyliu yu Ngorphenaf. TRETH T FFORDD FI.WK.-Yn Nghyngor Dosburth Gwledig y Valley, ddydd Mawrth, hysbysid mai canolrif y drdul o gadw y ffordd fawr y blynyddoedd diweddaf oym.i'r Cynghor ddod i swydd ydoedd 7Jc yn y bunt. Y draul am y flwyddyn ddiweddaf ydoedd ojo yr hyn oedd yu dangoa Ujihad o ddwy geiniog ond hatling yn y gost. CADDEN LLO;,O AR GOLL, Nos Iui gudawodd Capt. Meniiis, porthyn.d i'r yacht Rival," yr hon oedd yn y porthladd, y dref i fynd i'r llong, ond boiea drauoeth c tfwyd y ewch a'i wyneh i waered. Credir fod y Cadben wedi boddi, ond er pob ym-I dtech, ni lwyddwyd hyd yr adeg yr ydym yn ysgrifeuu, i ddod o hyd i'w gorph. Brodor o Ogleddbarth Lloegr ydoedd, ac yr oodd oddeutu 45 ml wydd oed. Y LYFKUKLL RYDD.—Cynhaliwyd cyfar- fod o b\yyllgor y lyfrgell fydd brydnawn Mercher, Dr Ruland Williams, U. H., yu y gadair. Yr oedd pedwar yn ymgeisio am y swydd o lyfrgellydd, set Miss Margaret Fraser, Miss 0. E. Griffith (diweddar o Anglesey House); Miss M. E. Wil iauis, Longford terrace; a Miss Mair Gritfith, Compton House. Y ddwy ddiireddaf yu unig a gynygiwyd, a phleidleisiodd 9 dr. s Miss Mair Uriffith, a 3 dros Miss 4. E. Wil- liams. Felly etholwyti Miss Griffith. Y CnfGOR DouBAitx'H TUEFSL.—C/N- haliwyd cyfirfod o'r Cyugor uchod nos Fawrth, Dr Roland Williams, Y.H., yn y gadair.—Cynygiodd Mr J. Hall, ac eiliodd Mr W. H. Ed war's, Y.H., fo,l y Cyngor yn mabwysiadu y d leddf er gorfodi personau i roddi hysbysrwydd o berthynas i glefydau heintus. Pleidleisiodd 8 dros y cynygiad, 6 yn erbyn, a 3 yn gwrthod pleidleisio. Felly mabwysiadwyd y ddeddf. —Srlwodd y Cad- eirydd mlii hwn ydoedd y cyfarfod olaf yn mha un y caffai ef y pleser o lywyddu. Yr oedd y cyfarfodydd wedi eu cario yn mlaon yn hynod gyfeillgnr, ond yr oedd yn ddrwg ganddo fod can lleied o waith wedi ei wneyd. Wrth gwrs yr oeddynt wedi gwneyd llawer yn nglyn a gwella )r heolydd, ond cyfeiriai ef at weUiautavi eraill. Ystyriai ef ei fod yn bryd iddynt symud eto gyda golwg ar gael adloniantar y beach, er ceiMO cael yehwaneg o ymwelwyr i'r dref.- Sylwai Mr W. Grif- fith mai nid bai y Cadeirydd ydoedd eu bod wedi gwneyd ychydig o waith, a cliywygitti ef bleidlais o ddioichgarwch i'r Cadeirydd am y modd yr oedd wedi llywyddu yn yatod yr adeg yr ydoedd wedi bod mewn swydd. Eiliwyd y cynygiad gaa Mr J. Hall, yr hwn a ystyriai fod y Cadeirydd wedi cymeryd golwg rhy dywyll ar bethau. Yr oeddynt wedi mabwysiadu deddf y llyfrgelloedd rhydd, a deddf y clefydau heintus, ac ystyr- iai ef fod y rhai hyny yn welliant iu pwysig. Cefuogwyd y cynygiad gun Mr J. Roberts, a phasiwyd ef yu unfrydol. BWRDD Y OWARCHJRIDWAID.-Cynhaliwyd cyfarfod o'r Bwrdd hwn yn y Valley, ddydd Mawrth, .Mr J. Lloyd Griffith, M.A., yn y gadair.-Galwodd Mi R. Jones, U.H., Cefii- caerfor, a Mr R. Chambers sylw at y ffaith fod y cynorthwy allanol wedi codi yn nos- barth Caergybi o'i gydmaru a'r cyfnod cy for- byniol y flwyddyn ddiweddaf, tra yr oedi wedi gostwng yn y ddau ddosbarth arall. Yn wyneb hyn cydmarodd y clerc y cyn- orthwy allanol yn y tri dosbarth. Y SWID ar gy er pob un o'r bublegaeth ydoedd, 1 Caergybi, 2s 4 1-9c; Aberffraw, 2s 81c;1 Bodedern, 2s I Ile. Eto a'i gyfrif ar gyfer pob un o'r tlodion am y flwyddyn yr oedd fel y canlyn :—Caergybi, 2p lIs 3.; Aber- ffraw, 3p 4s Os; Bodudern, 3p 36 Ic. Wadi tynu hllan y pUnt a'i r&diii ar gyfrif pob un o'r tlodion mewn oed, yr oeld yn Nghaergybi, 3p 118 6c; Aberffraw, 3p 17s 10c; Bodo-lern, 4p is 2c.—Sylwai Mr Robert Jones yn awr mai y rhtswm ei fod mor isel yn Nghaergybi ydoedd fod yno gyiuaint o eluseuau a chymaint o glybiait.— Dywedai Dr Roland Williaws, Y. If., fod y bobl eu hunain j n cyfranu tuag at y clybiau, i>c os na wneid yr un peth yn nosbarthiadau y wlad, a uynt bwy All hunaiu yr oedd y bai.—Metliai Mr T. Forcer Evans, Y.H., a deal! pah"m yr oedd gwarcheidwaid y wlad gyiuaint yn orbyn O.iergybi bob aiuser.— Vntyrini Mr R. Gardner initi goreu po leiaf a ddywedai gwarcheidwaid y wlad yn y ruder.
},landel?la-vn-llll.I
},landel?la-vn-llll. I MARW AR Y BUAKTH. — Brawychwyd trigolion ardal Llandegla-yn-Ial, ddydd Iau, gan y newydd trist fod Mrs Sarah Elizabeth Jonas. Ty Hit. Bodidris, wedi ei darganfod gan ei pbriod ar y buarth wedi marw. Yn nghladdedigaeth tid ei phriod. Mr Daniel JOLOS, Penybryn, y Kwelwyd hi ddiweddaf gan ddegau o'i chydnabod, y dydd Sadwrn cyntaf yn Ebriil. Yr oedd Mrs Jones yn ferch henaf i Mr Edward Harrissou, y Plough, gwr adnabyddus i ddegau o weinidogion yr Anuibynwvr, a chwaer iddi yw priod y Parch R. E. Jones, Talybont, Ceredigion. Claddwyd hi ddydd Llun yn mynwent eglwya y plwyf yn Llan- degla. FFAITU HY.YoD.-Credwa rasi ffaith ang- hyffredin ydyw fod Mr Robert Jones, Pont ystyllod, a'i briod, Mrs Mary Jones, y cwpl priodasol hyaaf ya bresenol yn mhlwyf Lias- M, aan c nlai 'y Parch SatnuPI ??'?yn Hyiryd, .i briod yw Y cwpl priodasol hynaf y? bresenol yn mfhhilwWyytf I L?ndegl?. Y mM y peaw?r yn aelod?u o r un eglwys. Priodwyd hwy yn 18?2.
Caernarfon.-I
Caernarfon. I y, ILYl>'RAU 4.H Y 8ABB0TH.— GWERTIIU Y mieSolion Engedi wedl P.,?i. pendefyniad 1 lyfral! gael en gwerthju ar y S bot. yn yr ysgohon, fel y g ffenoj_ Nid oes brylU a gwuaecl yn y 9 gwnaed yn y t"^jb Lyct[waith. elem. gWcTFA^Ccy-Nos Ian cyn- bab^Tfarfod cyst.^ ^Sab- b.tbol Caersalpm, LlywYddwY(I gan y P°frh O Davies^ D.D. Gwobrwywyd mewn Henyddiaeth, barddoniacth, adroddiadau, cerditoriaeth, &c. Y beirnnui oe.l'l.nt y Parochn. T. Frimston (Tudur Llwy.). S. Thmas (Eifionydd), Mri R. A } feistr, Porthmadog O. Nef,n; B- Hughes, Vs?ot y Tvrthill; Nfrs Dunlop, Beresford Hr,u. eyfeiiiwy?i "in Miss Davies, Cefntaes a Mr D. T. Ed?r?d C?fwyd cyfarfod gwir ra *orol, a ^cha^rnvy ?;My tre?dM i f.cl^onr^ydd gan Mr, D. Jones, Motyewr, a Mr D. 0. Edwards,! i ysgrifenydd yr Ysgol Sul. SCDDIAD LMSTR 0 CJAERNAP.FON.-Y-N hwyr nos Fawrth tra yr oedd yr ager!M.g Eiba," gyda llwyth o lo, yn myned o Gas ne-vvdd i Iawr y sianel. rhedodd i'r bestr Wiliim and Marsraret perthynol l r dret hon. Derbyniodd-y llestr ddiweddaf niw- eidiau helaeth, a suddodd ychydig yn ddiweddarach, Llwyddodd y (I wylaw, tri mown nifer, i achub eu bUlJam trwy ddringo i fyny ar byd ochr I yr ugerlong. a'r boren dily nol rhoddwyd II r fwrdd y pilot-cutter" PoJly" o Gaerdydd, a glauiwyd hwy yn ddyogel yn Ngbaerdydd. Oydd Gwenpr anfonwyd y cadben, John Hughes; y mate, Wdh.m Roberts; ? b?oh?en i'w cartrefi yn y dref I hon, gau Mr H. Lander, 'yagnfenynd Cym- d?ithM y Morwyr Lion gddrylledig. LLYS YNADOL BWRDEKML. He.My? (ddy.id Llu? -gerbron Mr Ric?a?lT?01nss (maer) Mr Edward Hughes, )IT a Dr P?ry-cyhuddwyd Griffith Edward, Balaclava road, o dori?stny George Inn ar y 17eg cy69ol. Erlyn« Mr C?te, ? amddiffynai Mr Nee (MnN? R<>'«rt)- Robet t Davies, George Inn, ? 'f iddo glywed s?noddi.n?.-w ??d?d..u '? o'r ?h y bor'?u erybwyUed.g. ? ub o fyned allan gwelodd y CMehMor yn 'F ""°1. yr hwn, pan ?gorodd y drwo, a r- :d ato. Clywodd y ScM? yn cae. ou ton. Amcangyfrifai Y gol'? oddeutu 11 Griffith Roberts, Bridge street, a dys iodd iddo glywed swn tori ffenestri boreu Gwener diweddaf. Gwelodd y carcbaror yn yr heol. Yr oedd yn afreolus yn ei yraddygiad. Henry Parry, Bridge street, a dystiodd iddo weled y earcharor yn rhoadi ei droed trwy ffenestj y George Inn.-Ar gais Mr Carter, trosglwyddwyd y carcbaror i sefyll ei brawf yn y Frawdlys.—Caniatawyd meichiafon, y carcbaror mewn 200p, a dau arall mewn 250p yr un. ?YN?a S.ROL.-Ddydd Sadwrn ger- i bron Dr Taylor Morgan (cadeirydd), Mri J. Robinson, J. Davies, G. J. Roberts, J. W Jones, J. Issard Davies. a Dr E. Roberts, dirwywyd John Lewis, Penygroes, ac Owen Jones, Llanllyfni, i 2s 6c yr un a'r costau am fod yn feddw ac afreolus. Gorchymynwyd i Owen Williams, Nant Peris, a William Evans, Cefn, Llanideiniolen, dalu r costau am beidio rhoddi rhybndd priodol l r perwyl fed clafr ar en defaid.—Cyhuddwyd D. J. Di.vies a J. G. Jones, Ebenezer, o herwhela ar dir Frouchwith, Ebeuezer, perthynol i, Mr Asslieton Smith, nos Sabboth, y 4ydd cyfisol. Ymddangosai Mr J. B. AltMMn dros yr erlyniad, a Mr Richard Kobeits drus yr aiiiddiffyniad. William Hayward, cid- I wad helwriaetb, a ddywedodd iddo w, led y diffynyddion oddeutu chwech o'r gloch, gyda chi i'w canlyn. Gwelodd hwynt yn anfon y ei i gae Frouchwith, tru y safai y diffynydd ion ar y llwybr. Aeth U. J. Danes oddir-r y Uwybr dros y clawdd, a gwel/Jdd ef yn anfou y ci i dwll cwohiugen. Pan yr oedd- ynt yu dyfod yn eu hi dau am y 11 W) QI. j daetii y tyst i'w cyfarfod. Cydiodd yn lJ, J. Davies, ac agurodd ei ddillad, a gwiiaetn ymchwiliad ar y ddau, ond nid oedd na phridd na dim .all ar eu dillad. — Mr Richard Roberts a ddywedai fod ymddygiad y ceidwad helwriaeth yn hollol anghyfiawn, gan nad oedd ganddo hawl i afael mewn dyn ac agor ei duillad, a hyny ar lwybr (y- hoeddus.—Taflwyd allan y cyhuddiad yn erbyu J. G. Jones, a dirwywyd D. J. Davies | i 2s 6c a'r costau. Barnai y Fainc fod ym- ddygiad Hayward yn hollol anghyfieith- lawn, a rhoddwyd rhybudd iddo i beidio gafael mewn unrhyw ddyn eto gyda'r un BSYRDD GWAltClIBIDWAID.-CynLiliwyd I cyfarfod y Bwrdd hwn ddydd Sadwrn. Gan mai dyma gyfaifod cyntaf y flwyddyn aeth- pwyd at y gorchwyl o ethol cadeirydd.— Cynygiodd Mr Robert D..viei ac eiliodd Mr Herbert Jones, ail-etholiad Mr C. A. Jones. Fel gwelliaut cynygiwyd Mr T. R. Jones, ond gwrthodai sefyll. Yna etholwyd Mr C. A. Jones i'r swydd yn unfrydol, ac with ddiolch am yr aurhydedd a osodwyd amo sylwodd ar y pwysigrwyda 0 dalu y calls rnewu pryd fel ug i wneyd yuiaith a'r anhawsderau arianol y bu y Bwrdd ynddynt mewn ar..ser a baa- iodd.- Ail-etholwyd Mr T. R. Jones yu j unfrydol yn is-gddeit,ydd. Etliolw),d y rbai canlynol ar y Pwyllgor Tiethol:— Mon, Mri Jones (Treifvi) a Richard Oweu, Llan- beblig, Mri W. J. Williaujs, J. Metizies, T. j Joues. Llauddeiniolen, Mri D. P. Williams, J. Griffith, Henry Parry, a T. R. Jones. Llaudwrog, Mri J. J. Evans, J. R. Jones, a Jones-Hugtes.—Etholwyd hefyd y Pwyl!- gor Arlsnol a r Pwyllgor Ymweliadol.— Diolehodl Mr Thomas Owen (Rhuddgaer) i'r Bwrd,l a'r Cyngor Dosbarth ac i'r Clerc (Mr J. H. Thomas) am eu datganiad o gyd- yuideiinlad gydag ef a'i dealu ar farwolaeth ei frawd, Mr W. H. Owen, Plas Pcnrhyn, ymgaia yr hwn bob amser oedd ceisio gwueyd yr hyn a allai dros ei genedl.— Al an o 16 < ymgeiawyr am y swydd o swyddog eluseuol dros Ddosbarth Llanidan o'r Undeb a eisteddasaut yu yr arholiad, cyilwynwyd y tri enw canlynol i'r bwrdd Mri David Griffith, Llanddeinioleu; R. tiu^'hes, Brynsieucyn G. G. Jones (0!an Peris), Groeslon. Y waith gyutaf yr uetd y pleidleisio fel y canlyn: Griffith, S Hughes, 17; Jones, 18. Yr oedd yr fit blsidlais rhwng y ddau ddiweddaf, ac yr oedd y ffigyrau yn sefyll fel y can'yn Jones, 26 Hughes, 17. Diolchodd Mr Jor e-s i'r Bwrdd am ei ethol, ac anfunudd i mewn ei ymddiswyddia 1 fel gwarcbeidwad. Peuderfynwyd rhoddi y swydJ o gofiestrydd genedigaethau a marwolaethau dros ddos- barth Llauidan i Mrs Ellis, gweddw y di- weddar swyddog eluseuol.—Mr J. T. Rvberts Idr J. T. Ribei ts a alwodd sylw at y nifer fawr o bobl a ddygid gerbren yr ynadon yn Nghaernarfon i gael eu hesgusodi o'u trethll, Yr oedd ef yu deall fod rhai o'r bobl hyn yn byw tuewit bu a'u rhent yn 16p. ac os oeddynt yn rhy dlawd i ,lalu eu tretbi dyleut fynd i fyw i liai lIai, Pasiwyd i ohebu a'r Cynghorau Piwyf o berthynas i'r mater,—Yn mysg nifer o dafleui ystadegol yu dangos sefyllfa ariauol yr undeb yr oedd un yn dal perthynas a'r cynorthwy alhmolo. dal wyd yn y dosbjrthiadau am 1895 o'i gyferbynu a 1890Dosbarth Llaubeblig (tri plwyf). llai o 299p; Llandwrog (pedwar plwyf), llai o 29op; Llaurug (pum' plwyf), mwyo 318p; Llanidan (pum' plwyf), llat o 138p.— Yr oedd y gwerth trethiauol am 1890 yn 13o,863p, o'i gyferbynu a 115,804p am 1890, a'r dreth sirol yn 1937p, o'i gyferbynu a 1247p yn 1890.—Yr oedd gweddiil o 1213p yn ffafr yr undeb.
Talrsarn. j
Talrsarn. j Penderfynwyd Van Ysgol Sabbothol M.C. ( ralysarn, nil. fydd a wnelo hwynt a gwerthu llyfrau ar y Sabbath o hyn allan.
Bangor ___I
Bangor I CynrDDi^s ODWYLL.—Yn Llys yr Yna- don, dydd ilawrth, gerbron y Maer (Mr J. E. Roberts) ac ynadon ereill, gwnaed ym- aliwiliau pellach i gyhuddiad yn erbyu Charles E. Byston ae Ann Byston ogael bwyd a llety gan Mr Maik Owen, Llan- gollen Vaults. Erlynwyd gan Mr W. Huw Rowland. Yn ol y tystiolaethau ymddeugys i'r carcharorion alw yn y Llangollen Vaults ar y 2ouiu o Chwefror, a rhoddasant ar ddeall eu bod wedi dyfod i feddiant o gryn eiddo a adawyd i'r ddynes gan un o'r euw M'Kay. Ar y dadganiad hwn buont yn aros am ohwech wythnos yn y Llangollen Vaults. Nododd y carcharorion enw firm o gyfreith- wyr yu Llundain oeddynt yn dal yr ystad mewn llaw, ond ar ol gohtbu a'r boneddig- ion hyn cafwyd allan nad oedd rhith o wir- ioneud yn yr ystori.—Trosglwyddwyd y car- charorion i sefyll eu prawf yn y Frawdlys nosaf, CYFARFOD ADLONIADCL. Yn adduldy Penuel, MM Fercher, cynhaliwyd cyfarfod adloniadol mewn cysylltiad a'r Gobeithlu. Llywyddwyd gan y Parch Edward Evans, y gweinidog. A ganlyu oedd y rhaglon — Ton gynulleidfaol, anerchiad gan y Ilywydd, adroddiad, Miss Grace Ann Jones; can, Miss Elizabeth E. Hughes; adroddiad, Miss K. A. Jones; dadl, L. H. Evaus a Maggie Evans; ton, Miss Williams a'i pharti; ad- roddiad, Miss Maggie Jones; deuawd, Misses Jenney Jones a Maggie Owen ad- roddiad, Miss Coridwen Williams dadl, A. Moore a Cerris Davies; adroddiad, Richie Jones: pedwarawd, Willie Owen a'i barti; dadl, Misies Catherine Owens a Alice Jones; adroddiad, Miss Lizzie Griffiths; ton, y plant; adroddiad, David Jones; gwobrwyo ffyddloniaid y Band uf Hope; too, Parti Mi-s Alice Jones. CAPEL SALEM, IIIRAEL.-Nos Fawrth, yn yr addoldy uchod, perfformiwyd cantata "Y teulu dedwydd gan gor dan arweiniad Mr J. A. Williams. Llywyddwyd gan y Parch B. R. Jenkins, B.A. Y prif ddatgeiuiaid oeddynt Miss S. Thomas, Miss Ellen Jones, Mrs C. Evans, Miss M. J. Edwards, Miss Elizabeth Jones, Miss Amy Jones, a Mr W. R. Roberta. Cyfeiliwyd gan Miss Lizzie Hughes a Miss Annie Roberts. rrwr GWYN.—Cynhnliwyd cyfarfod llen- yddol yn y capel uchodj mewn «ysylltiad a'r Ysgol Sablx thol, nos Fercher, dan lywydd- iaeth Mr E. M. Edwards, West End, ac ar- weiniad y Prihthraw John Price, Normal College, pryd y cafwyd gwasanaetn y Pai chn R. H. Morgan, M.A., D. Rowlands, M.A., D. D. Joues, Isalaw, a Mr Robert Thomas, IPrines f,?rrace, fel bairdiid. Gwasanaetb- wyd H,e",n dadgaDU gan Tenorydd Peris, wyd dadga.u Lfuann dain, ae eraill, a Miss Jennie Higgs, Llundain, ac eraill, a 1 chyfeiliwyd gan Mr J. H. Jones. Canodd y cor, dan arweiuiad Mr E. P. Roberts. Y rbai a enillasant y prif wobrau oeddynt Mri W. O..Jones, Goieufryn; E. Davies, F. Lewis, Juhu Parry, R. Lewis, Mcs Edwards, West End; Misses Williams, Vron Square; Miss Jones a Miss Hughes. Gwnaeth Mr Hugh Parry ei waith yn rha^orol fel ys- grifeuydd y cyfarfod. I YMCUWILIAB.—Dydd Mawrth, yn Neuadd v Cyngor, cynhaliwyd ymchwiliad gan yr Uchgadbeu Cardew, ar ran Bwrdd Mastiach, J i gais y G.'rfforaeth am awdurdod i ddwyn i I mewn i'r fwrdoisdref y goleuni trydauol. Cynrychiolid y Cyngor-y rbai trwy twy- afrif oeddynt wedi penderfynu o blaid y I cyulhm-gan Mr Marshall (yo. cael ei gyf- arwyddo gan yr Ysgrifenydd Trefol), ac ym- ddangosai Mr E. J. Griffith, A.S. (yn cue] ei gyfarwyddo gan Mr David Owen) ar ran y rhai a withwynebent y cais. Swm a sylwedd y tystioJaetbau o blaid y rhai a gefnogai y ca;s oedd fod cyi ydd aiuthrolj ? wedicytLker3,dileyn nefnyddbd cwyyn y dd:nM, ac mewn camyn'a.d fod y gwaith nwy presenol wedi mynd yn rhy fjdwn i gyfarfod y gofyniad, ac y buasai yu rhaid treulio rbai .?iloedd o bunau i helaethu y gwaith. Fodd bynag, yr oedd anhawsder ar ffordd cael tir i adeiladu gwaith o'r newydd, tra yr oedd tir wedi ei sicrhau i adeiladu gwaith ar gyfer y goleuni trydanol, a dadleuid y bmsai y gost o j ddwyn y goleuni hwn i'r dref islaw y draul o j ail-adeiladu y Gwaitb Nwy. Yn mhellaeh, rhoddid ar ddeall fud addewidion wedi eu rhoddi y cvmerid dros dair mil o'r goleuadau trydanol ailau o'r peduir mil. Dadleuai y gwrthwynebwyr fod yr adeg yn auauiserol i ddwyn y goleuni trydauol i r ddina ober- f wydd y rhesymau ClUllynol: Yr edd I gwerth tretbiannol y dref yn 3S,('00p, a'r dyledion rhwogHV.OOOp a 125,OOOp, ar I trethi od?eutu ?s. HO yr oedd cisoes gMii.ttad ? wedi e; roddi i fenthvea 10,OOOp yn yctiwa- negol. Dadleuid y bu«sid yn gallu cyfai fod a'r gofyn ycbwauego! anj nwy am lawer o fynyddoedd trwy wncyd gasometer ychwa- negol, a phe dygid y g01euDi trydanol i r d?iuas buasal yn sicr o effeithio yn mwei 10I M y Gwaith ?wy, oedd ar hyn o tryd bron yr rhdd oddiwrth ddyled. Allan o oddeutu 1800 n drethdalwyr yr ofdd 1070 wedi1, arwyddo deiseb yn erbyn goleuni trydanol. Ar lyfrau y Jreth yr oedd enwau 100 o bobl a drethid uwchlaw 20p, ac o'r nifer hwn yr oedd 201 wedi arwyddo y ddeiseb, yr oeid I 62 yn cymvys cwmniau a sefydliadau cY- hoeddus heb baMo penderfyniad, ac yr oedd 38 beb fod y naill ochr na'r lIall, neu wedi I ymadael o'r liref, Cynrychiola y 14 o aelodau y Cyriyhor oeddynt ya ffafr y goleuni try- I ianol werth trethianol o 780p, tra yr oedd y I deg yn erbyn vn cynrychioli 1245p is.
Portlimadoc. --I
Portlimadoc. Y CYNGOR DisEsia. —Cynhaliwyd cyfar- fod blynyddol y Cyngor Dinesig nos Weuer, a thaflwyd braaolwg ar y gwaith oedd wedi cael ei wneyd yn ystod y flwyddyn. Dewis- wyd Mr J. Davies yn gadeiiydd am y flwyddyn ddyfodoi,a diolchodd yntau am yr anrhydedd. Ffnrfiwyd y pwyllgorau fel y canlyn: Pwyllgor y Nwy Mri S. Grifith, D. Morris,R.M'Lean,a Morgan Jones; Pwyllgor y Ffyrdd Mri D. Morris,T.Morris,J. Morris, J. Davies, A. M. Greaves, M. Jones, E. Roberts, a D. Williams Pwyllgor y Carth- ffosydd Mri S. Griffith, J. E. Jones, R Isaac, D. Williams, a J. Jones; Pwyllgor Arianol: Mti J, Davies, R. M. Greaves, W. G. Davies, E. Roberts, a J. E. Jones; Pwyllsor v Gladdfa: Mri R. Isaac. Greaves, a S. Griffith Pwyllgor Cloc y Dref: Mri R. McLean, D. Williams, a J. Jones. CY.VGZIERDD. -Woo Wener yr oedd y Neuadd Gyhooddus yn llawn iawn, a chyn- haliwyd yno gyngherdd rhagorol er budd y datganwr addawol a phoblogaidd Mr R. Madog Davies, mab i Mrs Davies, High street, yr IIWE sydd yn efrydvdd yn y Royal Academy of Music. Dr W. Jones Morris oedd y cadeirydd. Cymerwyd rban yn y cyfarfod gan Gorau Meibion Porth- madog, Llanfrothen, Peurhyndeudraeth. a Thalsarnau, Miss Jennie Roberts, R,A.M., Miss Katsy Owen, Belle Vue J. J. Thomas I Bennet Williams, Ephraim Williams, E. P Williams, ac ereill, a chan y Seindors Liu. ynol. Cyfeiliwyd gan Mri J. C. McLean a Uriffith Roberts. Y FELIS FLAWD.—Y mae y gweithwyr yn y felin flawil wedi cael rhybudd i yu.adael yr wythnos boa. Cauir y felia ar 01 yr wythuos hon.
Llanberis.
Llanberis. RYDDI.T VVrRFODDor,.—Deallwn fod aw- durdod wedi ei roddi Ran Colonel Davies- C()(.)<e (2nd Vol. Ratt. R.W.F.) i ffurfio c.wrnrii o wirfoddolwyr, yn yr ardal hou. Y mae eisoes dros 100 wedi rhoddi eu henwau er ymiino a'r gatrawd i Dr R. H. Mills Roberts, Dinorwig Hospital. Cr CKEULAWIT.—'Ymwelodd ei creulawn a dolydd (fwastad Nant Padarn yn nghanol y nos, a lladdodd 16 o wyn diamddiffyn o fewn h'-ner awr o amser. Mr William Owen, H'fodty, iedd bia'r wirn. Yr oedd tua 130 o famogiaid vn y dolydd, Be agos yr un nifer a wyn, Be onibai am wyliadwriaeth Mr Ellis W. Owen, yr hwn a wyliai y dolydd y nos, gallasai yr oil fyned yn aberth i wane y ei diddysgyblaeth. Nid eisieu bwyd barai iddo ladd y fath nifer mewn lleied o amser, ober- wydd ni chaed foileroen un wedi ei rwysro. Pe cawsai awr o lonyddwch, buasai y fintai ddiniwed wedi myned yn aberth i'w wane reibus. Yn enw pob rheswm piiham na chedwir yatryw-gwn fel rhai hyn gartref, a'u cloi i fyny droa y noa ? Mae llawer yn eadw cwn diwaith, na ddygant geiniog o elw i'w perchenogion, ond gofidus meddwl fod y bythraid segurllyd hyn yn difrodi ac ysbeilio eiddo pobl eraill. Yr oedd gweled 16 o wyn addawol yn gyrff yn ddolur calon i lawer heb- law y perchenog. Bydded i'r ffaith hon fod yn wers i'r eyfryw ar agadwant gwn, trwy eu ciiii yn ddiogol, yn enwedig yn y cyfnod pwysig hwn ar y flwyddyn. CyiiRtr SOBR.-Nos Wener diweddaf ym- welodd mintai dd" o ieUengctid Bethesda a'r cyffiniau a'r ardal, er cynal cyfarfod dir- westol yn Ngkapel Gorphwysfa. C"hryd' cyf:ufod poblogaidd, pryd y deallwn IMi amcan yr ymweliad oedd sefydlu cangen o'r gymdeithas newydd hon.
LlanrwstI
Llanrwst SBION.—Dair wythnos yn ol bu y Parch E. Davies. Trefriw, a Mr Edwards, Talybont, yma dros Gyfarfod Misol Dyffryn Conwy yn derbyn llais yr eglays uchod yn nglyn a dewis gweinidog. Yr oedd dau gant a plied war ugain o'r aelodau yn bresenol, a phleidleisiodd y cyfan oud 2 ymhlairl rhoddi gwahoddiad i'r Parch Wm, Thomas, Pwll- heli, i ddod ymli i'w bugeilio. Nos Sill di- weddaf darllenwyd llythyr oddiwrth Mr Thomas yo royoe ei fad, ar ol dwys ys- tyried y cais, wedi dod i'r penderfyniad o'i dde'byn. Bydd yn ymaflyd yn ei ddyled- swyddau gweinidogaethol yn L'anrwst yn Ngorffenaf nesaf.
Advertising
ARDDANGOSFA FAffK » Hip YN Mhrif Fasiiachdai Goylerfit Cymru, Y SHOWROOMS YSBLENYDD 5 ORLATVtf ANFONWCH AM GOPI O'R "NELSCN." REOD. IR MILOEDD YN I.H;D I l^WB MORRIS & DAVIES, PERCHEXOGION.
Family Notices
GESKDIWAhTH AI a lit V WAItWOLAKTHir Gonedi^aethaa. Davies—Ebiill 7, priod Mr Robert Davies, S, Bowydd road, Blaenau FIestiniog, ar efeilliaid -mab a merch. Davies — Ebriil 13, priod Mr John Davies, Pencraig, Tauvgrisiau, Ffestiniog, ar i'erch. Evans—Ebriil 10, priod Mr R. C. Evans, 4, Doiyil street, Blaenau Ffestiniog, ar ferch. Frimston-Ebrill 11, priod y Parch T. Frimston, Llangefni, ar fab. Harrison-Morris—Ebriil 16, yn Fernleigh, Caemaifon, priod Mr E. Harrison-Morris, ar ferch. Hughea —Ebriil 11, priod Mr W. Hughes, Castell Bailwyd, Tunygrisiau, Ffestiniog, ar fab. Joues-Ebrill 8, priod Mr Richard Jones, Garregwen, Rhiw, Biaeuau Ffestiniog, ar fab. Joiies-Ebrill 10, priod Mr R. E. Jones, 3, Springfield terrace, Blaenau Ffestiniog, ar fab. Joties-Ebtfll 14, priod Mr Rielierd JocEs, 11, Park quare, BIaenau Ffestiniog, &r fab. Morgan-Ebrill 10, yn 2, Hannah street, Caerdydd, priod Mr William Morgan, ar fab- cyntaf-anedig. OlVens-Ehrill 9, priod Mr Owen Owens Bryngoleu, Blaenau Fie,til,iog, ar fab. Owen—Ebriil 16, priod Mr J. J. Owen, j, Brynbowydd, BiaeUHii Ffestiniog, ar ferch. Parry—Eb:;ll 8, priod Mr Robert Parry, Bryntirion, Blaenau Ffestiniog, ar fab. Roberts- Ebrill 11, priod Mr J. Roberts, 18, Maenofferen, Blaenau Fiestiiiirig, ar ferch. Thomas-Ebrill 7, pried Mr W. Thomas, Dolpadarn Hotel, Llanberis, ar ferch. Thollills-Ebrill 19. priod Mr J. Huxley Thomas, Bryn Myfyr, Newton street, Llanberis, ar forch—aiarw -anedig. WiIliams-Eurill 9, p,i,d Mr Owen Wil- liams, New street, Blaenau Ffestiniog, ar ferch. Priodasau. Edwards—Evans—Ebriil 10, yn Nghapel Ebenezer, Caernarfon, trwy dr wyd led, gan y Pa-ch Hugh Hughes, yn mliresen- oldeb Mr T. G. Jones, co''rcatrydd. Mr William Edwards, Crugan Shop, Pwll- heli, a Miss Margaret Evins, 19, Segon- tium terrace, Cae:narfon. Griffiths—Roberts—Ebriil 15, yn Nghapel Salem, Camsddi road, Bethesda, gau y Parch R. Rowlands, Treflys, yn cael ei gynorthwyo gau 1r J. W. Parry, Coetmor Hall, Mr William Griffiths, Hen Bare, ag Ann Roberts, Carueddi tei race-y ddau o Bethesda. Hngbcs-Hughes-EbriU 11, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, yn whreseuol- '?b Mr J. R. Jones, cofrestrydd, Mr John Wheldon Hughes, Pentre,a?l Lhn- beris, a Miss Harriet Mary Hughes, Bryn- crwn, Uwmyglo. H,ixley-Jii -Ebr*ll 8, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Bangor, gin 51r Lewis Morris, Mr Ge rge Huxley, Talybor.t Bangor, a Miss Jane Jp.pheth, Fourez-osspg Pwllheli. Jones—Hughes—Ebriil 11, Mr Ellis H. Jones, Penarth Ucha', Fourcrosses, Chwilog, a Miss Margaret A. Hughes, merch hynaf Mr a Mrs Hughes, Brynar- lais, LI maelhaiarn. Nid addas, Jcnes, heb ascn-na hwylus, I'r hylyw er Eden; Y fwyna' wych fenyw wen, Hardd ddeliaist mewn aur ddolen. ISEIFION. Owsrs—Smith—Ebriil 13, yn Nghapel Salem, Caerr arfon, trwy trwydded, gan y Parchn D. Stanley Jones a T. J. Teynon, yn uihresenoldeb Mr J. R. Jones, cofrestr- ydd. Mr John Henry Owens, Alltgocb, Cwmyglo (gyot o Cleveland, Ohio), a Mrs Maria Smith, 22, Castle street, Caer- narfon. Price-Jones-Ebrill 6, yn Swyddfa'r Cof- restrydd, Bangor, gan Mr Lewis Morris, Mr Thomas Price a Miss Jane M. Jones y ddau o T efdraeth. Robert-Williallls-Ebrill 9, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr T. G. Jones, cofrestrydd, Mr Henry Roberts, Ty'nyclwt. Waenfawr, a Miss J. Willbams, merch y diweddar Richard a Laura Wil- liams, Ty'r Ysgoldy, A'aenfawr. vent,ble, Williams- Pitrry Ebrill 15, yn Eglwys St. John's, Caerlleon, gau y Parch VeaaWes-Wi liams, M.A. (Uxon.), ficer Llandrillo, Colwyn Bay, tad y priod- fab, ya cael ei gynorthwyo gan y Parch L. Oarnett, M.A. (Oxon.), rheithor Christleton, a'r Parch F. A. Screeton (Durham), curad St. John's, William Montague Venables-Williams, Y.H. L.R.U.P. a L.R.C.S. (Edin.), Colwyn Bay, a Sara A. A. Parry, ail ferch Albert Parry, Vicai'a Cross, Caerlleon. WilIiarns-Nichol:ts-.I:brill4:yn Nghapel y Presbyteriaid, Crewe, gan y Parch W. H. Hawes, John Evton, uni > fab Mr J. Wil- liams, Tirion H use, Bjngor, ag Abie, merch hynaf Mr John Nicholas, Higg street, Crewe. Priodas Mr Piene J. Evans, Uunltin, a Miss Annie Jones, ail ferch Mr 0. Jones (Glan Menai). Ann a Pierce sy'n un person-mewn asiad O'u mynwesau ffyddlon Drwy oes hir boeil i ras Ion, Hoi gwen i'w IKvybrau gwynion. L. D. JOES. Marvrolaethau. Edwards -Ebriil 11, yn Gwynfryn House Pwllheli, Owaiu Nafalaw, plentyn Edward John a Laura Edwards, ya II mis a 3 wythnos oed. Edwards—Ebiril 14, yn 100, Forest Lanp Fore stGate, Llundain, Catherine Edwards yn 39 mlwydd oed, priod Mr Peter Edwards, Mus, Bac. (Pedr Alaw). Cladd- wyd kbrill 17 yn Manor Park Cemetery Gadawodd briod a phurnp o blant mew n galar. Griffith-Erill 8, ar ol poentis gystudd, yn 49, mlwydd oed, Miss Mary Griffith, Cae- cock Farm, ger Caernarfon. Hughes-Ebrill 10, yn sydyn, yn Llanfair- fechan, Mr John Hughes, 8, Park street, Upper Bangor, bu am dros 20 mlynedd yn baentiwr yu Brynynouadd, yn 68 m!wydd oed. Morris —Kbr'll 15, yn mhreswyifUii w rv r W. n Morris, w.t,,h Liverrool Shop, Rout Brid.i, C.tenarfoii yn 68 mlwydd oed, Mr Dani Morris' garddwr. CI?dwyd yn myL.?;,t L!an' bf,blig ddydd Lhm. Parry Mawrth 27, Mr Richard Parry, eon ¡ merchant, Oaellwyngrydd, LLu,llechid, YI! Ij2 ralwydd oed, ac a gladdwyd yn nya. went Llanllechid, Ebriil 1. ¡ Pritchard—Ebriil 9, yn ei breswylfod, 17 Stanley street, Caergybi, yn 61 Uilwyild oed, Mr David Pritcfaard. William. s-Ebrill 10, yn 2 flwydd a.3 mi, oed, Willie, plentyn Mr Hugh Williams, Freeman fern.ee, Blaenau Fistiili, Il. Williams-Ebrill 15, yn -19 mlwydd wl, yr Samuel Williams, paentiwr, ;i:j, :y street, Caernarfon.
Advertising
COFGOLOFNAU! COFGOLOFXAC ■ STOC FAWR, Cyn prynu Catgolofn, byddei i el.wi ,t gyda ? HUGH J 0 X K N 3IARBLK WONKS, CAKKVAKFON CINWYSIAD "CYMKU" EBRILL 15, 1 b3. DAN OLYGIALTII OWEN1 M. EDH'AHDS, 31 A. KHYL)V CHEN. Mawredd ,Cenhed'oe 1J. ù.11 W. 1. Williams, M.A., Linn lain. Goisedd y Beirdd. IV. yr Athriw J. Morris Junes, M.A. D. JeLk n?, Mus. Bac. Dar a nolyi.. Cerddorii n Roberts, Bettws. Gan (Darluniau gan yr awdwr.) Mis Thomas Jones, Beittlwy.1, Cjiiwy. (Darlun). •VJynydd l'arys. Gan yr Kehalur v. Griffith, Pen Sam. Adgufion Wnwcl Hllw o Sir lkalre. X. Gau Simon Llwyd. Cylfelybiaetbau Homer. GIll R. Macri. Lewis, Abertawe. Molianu Duw. Gan A. F. ,¡; ul t h r), thyh Methodistiaid T.efgatwg. 1. Y Messiah." lilin lolo C8Lt\tfúll. Iolo'r Go. Gan R. Bryan. G>Vltc.am, (loan Madog. Gan C,>flJe,0¡;, SaL:n0r. ljarlun). Ton, Y Ddeilen Olaf." 3. E A.C., Dyffryn. Mynwy yn Nghymru. Ovi Tttjtiba'.lwjr.. Daniel Joues, Tongwynlub. Gan Uwyn- I dud, Peurhyndeudraeth. Anturiaethau yn Ngftlad y Cewri. XIV. Gan J C. I avies, gp,t oBatagcuia. "Dal i Gauu," ae Ar fL v trj.«.-th,' 1:7, Tryfanwy. •' Y Noson Hono," gan Lr tuir. I Bara," gan Beren. X Pum' Cant. At Obebwyr. I Pris 60, i'w gael gan yr i.' Ii lyfrw-rthwyr. neu yn urdongyrchol 0 "Gej e il," Caernarfon.
" LLAFAP. DiD LLAFCR.''
LLAFAP. DiD LLAFCR. I ClwrL\D I h Y I 1 í 1.T I y ue.mm;N. I I Autbur. Gan Mr P. Lleut'er Tliouias, B.A. Tafodieithi edd Cymvu. lhu)" l'rolft"wr Morgan Lewis, M.A. Molawd i V>lal y G iilewiu. Gau Alavou. Talaeth Gwent. G;.u y P^ruh J. Rhy Morgan, D.D. (Lleiiiwg). Fy Ailgijfion am Ebeu F::r J. Gau IsaieJ. "Gwneuthur Masnach 0 Air Duw." (Pre- geth i Bregethwyr). Gau llyJ-erch Hael. Gwaseidd-dia y Cyuiry. Gan Ysbryd Llewelyn. Edward Richi.rd a'i Fiige;,gerddi. Gan D. Samuel, At. A. (Dewi (¡ üe;eJigiol). Enwogion Cyuiru.-V. Y Gwlaogaiwr. Gan Elphin. Llythyrau ar Athrotiiaet-. Gau y Dr Llugwy Owen, Lladd y Prophwydi." Gcii L'i or Setl, Syrnedigaet1 au Mr raiiiiigton G,wrti.- atteb. Gall Y Parcl1 Emryo "Ii Iwn. TuhwLt i'r Lieu. Gan y ParcllKhjsJr. Huws. Fy Xgb\!ch-fvwyd. G. Fciri?t?. G?lJg.rwch'CeL?U v Cy?ry. G?y Dr Kuno Meyer. „ I?. Llywarch Hea a rhai <-» baU Fleddyn. u Mr Jerkin Y^Ferch 0 Bcr.Jeryn.G.. Je.? Howell Cwyn Cell am E.r.voSion- Y Prifithraw Getbia Dayies, D.D.; ar Hybarch.Robert Jones, Llani'ytm. Gan 1!r It K. Joues ac Alavon. GWEDDILLION LLINVDDOL— Y Mabinogion. Gan Gynddelw. Emynau Cymreig. GanyrLu. Nott Angeu Arwrgerdd. Gtuyriu. Y Lhnellau Derwyddol. Gau Nicander. 1mswyn. Gan Gynddelw. Y Dr Fierce, Dinbych. Gan DuJno. Marwolaeth Baban. Gan yr Un. Y Ceiliog. Gan Ddewi Havhesp. GOHEBIAETHAU— David Jones, Cyfieithydd yr Anti.juitic? of Nations." Gan Lau Menai. Geinouydd." Vall Xoau Ddenv-i J Fon. )ms Wyn o Wyrfai. Gan F.edlyu. 'Macion Earddonol. Gan Mr G. H^. Humphrey, M.A., Atha, Ioau Arwystl, Tafolog, Gwilym DJH. Clwydfardd, Gwilym Deu.raeth,A.a* Tydfil, Gurnos, Beiw. Ab?t:. Ap Cl,,¡wu' Mr W. D. u"?, Cyndfy"J. MrT. tt- waladr, Grumog:' Ij eCw i(Iwal,ter. Argraffwyd a Chyhoeddwol gan Cwiuni r Mafg Genedlaethol G3rartig (CyV, CoP narfon.