Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
CYHUDDIAD DIFRIFOL YN I LLANRWST
CYHUDDIAD DIFRIFOL YN I LLANRWST LLYTHYR RHYFEDD. I I Ddydd Uun, yn Llanrwst, gerbron Mr O. Isgoed Jones, cyhuddwyd Joseph Owen, Cernioge, o vsgrifenu llythyrau bygythiol at Mr William Hughes, saer, Llanrwst. Rhodd- wyd tystiolaethau ooddynt yn Wenrhoidiol i ohirio'r achos. Erlyniai Mr W. P. Roberts, 1 ao wrth wneyd cais am i'r fainoohirio'r axshos, I darllenodd y llythyT canljrnol: — I Cemioge, Mawrth, 1897. Gan na wnewch addaw na ddeuwch byth i BrynHaethog, 'rwyf yn meddwl mai y peth goreu i mi ei wneyd fydd dod i Lanrwst, a rhoddi diwedd tragwyddol arnoch- h73y os v bydd yn 0 nrnhe l 'diol, rhoddaf <?!ed drwv moh imm §id oes d??d aut v bvdd. I I a goreu po gynted y gwneir hyny, os na fydd I i chwi addaw i beidio byth myned i Bryn- Ilaothog eto fel ag i whosi unrhyw anhyfryd- wch. Trugaredd oedd yr hyn a ddangosais tuag atoch o'r blaen, pryd na ddarfu i mi gymeryd cylIeU a thori eich pen i ffwrdd heb siarad am unrhyw drugaredd drosoch rn y dyfodol. Nid mater i chwareu gydag ef yw, gan fy mod yn benderfynol o sefyll wrth fy I mwriad. Os y bydd yn rhaid i mi fyned i' dr.gwy?doldz gyda :g wi, ni wnaüf byny wahawaeth o gwbl i mi. Ni wnaf eich arbed yn y dyfodol os na wnewch addaw bod yn heddychol, ac os na fydd felly, ni fydd yna sicrwydd o gwbl, ond bydd i chwi roddi bwlod drwof os y gellwch, can eich bod yn dymuno I pob drwg yn fy erbyn, oherwydd mae eich mam wedi dyweyd wrthyf ei bod yn falch o glywed pobl Brynllaethog yn fy anmharchu, ac felly ni fydd yna ddiogelwch i chwi, ac y mae gair eystal a gweithred,—Joseph Owen. Yna gohiriwyd yr achos hyd ddydd Mawrth, pryd yr oodd Dr Jones yn gadeir- ydd y Fainc. Nid oedd neb yn ymddang- os ar ran y carcharor. Dywedocld Mr W P. Roberts ei fod, ers y tro diweddaf yr oedd yr achos gerbron wedi cael ar ddeall i'r cy- huddedig amser yn ol brynu llawddryll, ond ddarfod iddo ei werthu. Nid oedd yn wy- byddus a oedd y dyn yn ei iawn bwyll ai peidio. Os nad oedd, dylai ga.el .ei gadw lie nas gallai anafu neb, ond os oedd, dylai gael ei geryddu am ysgrifenu y Ilythyrau dan sylw, y rhai oeddynt wedi achosi an- esmwythder mawr i'r erlynydd.1—Galwyd William Hughes, Bryn Goleu, Lbnrwst, a rhoddodd dystiolaeth i'r perwyl iddo dderbyn y llythyTau bygythiol wedi eu harwyddo gan y cyhuddedig. Yr oedd un llythyr, yn mis Mawrth, yn bygwth ei lofruddio, ac yr oedd arno ef ofn i'r dyn wneyd rhywbeth iddo. Nid oedd erioed wedi gwneyd dim yn ei orbri Dy*edai y tyst ei fod wedi derbyn llythyr arall yn bygwth ei ladd a chyllell,- Yr Arolygydd Jarvis a ddywedodd iddo fyned i dy y cyhuddedig a gofyn iddo ysgrifenu ei enw. Gwnaeth ynta.u hyny, a dangoswyd ei lawysgrifen i'r Faine fel un tebyg i'r hyn oedd ar ddiwedd v llythyrau. ^Vaddodwyd of i sefyll ei brawf yn y frawdlys, a gwrthod- wyd meichiafon. OOPONG.—A judicious blend of the Choicest Tea, 2s per lb. Ceylon Tea, pure, fragrant, and delicious, Is 6d per lb. Six lbs. carriage paid to any address in the United Kingdom. Barber & Co. (Estab- lished over a century), 67a, Lord street, Liverpool, and 103, Market street, Man- chester. Dydd Maynth darfu i fachgen dwy-ar-bym- theg oed o'r enw Richard Jones, gwas fferm yn Bryndew Bach,Clwtybont, gyflawni hun- anladdiad. Yr oedd wrth ei waith yn y cae gerllaw y ty yn y boreu, ond pan aeth Mrs Griffiths, ei feistres, i'w alw at ei giniaw, nid oedd i'w weled. Pan aethpwyd yn ddiwedd- arach i'r ysgubor gwelwyd ef yn hongian wrth ei wddf 00 yn hollol farw. Cedwir dyddiadur gan ddyn a anfonwyd i i garchar am gardota yn Penge. Dangos- ai'r Uyfr fod derbyniadau'r dyn yn bedwar øwllt y dydd ar gyfartaledd. f PETROLEUM PUREDIG AR OL ANWYDWST. I Mao effeithiau sy'n aros ar ol yr anwydwst yn dra pheryglus i'r dioddefydd. Mae y pesweh yn drwblus ae yn anhawdd cael ym- adael ag of. Mae y gewynau fel wedi eu datod, a'r holl gyfansoddiad fel wedi gwan- hau. Yn y cyfryw amgylchiad.bj dd 1 Angier's Petroleum Emulsion gjiiuvrni rh.>leddod,.u, Bydd iddo ryddhau y peswch yn gyflym, a lliniaru pob enyniad yn y irwddf neu yr ys- gyfaint. Mae yn Uonyddu y gewynau ac yn cryfhau'r holl gyfundrefn. Coda yr iirchwaeth, a chynorthwya y treuliad, ac j ychwanega bwysau a nerth. Ar ol Anwyd- wst, Pneumonia, Pleurisy, neu unrhyw afiechyd fydd wedi i gadael y cyfansoddiad I mewn cyflwr o wend nid oes dim a rodda adferiad mor gyflym a sier, ac a adgyfner a yr holl gyfansoddiad. Mae yn hyfryd i'r archwaeth, a chytuna a'r ystumog fwyaf gwanaidd. Gccneler efelychiadau wedi eu gwneyd ag ob \v cyffredin. Mae'r olew a ddefnyddir i wneyd Angier's Emulsion yn dod o ffynonau neillduol, ac wedi ei buro yn arbenig at ei ddefnyddio yn fewnol. Gan fferyllwyr am 2s 9c a 4s (ic. Anfonir sampl ar dderbyniad tair ceiniog at y cludiad. The Angier Chemical Co., Ld., 32, Snow Hill, London, E.C.
GOLEUDY AR DAN. I
GOLEUDY AR DAN. I TRI WEDI LLOSGI. ) Yn ystod yr ystorm nos Fawrth, aeth gol- I endy Crosby ar dan, a llosgwyd trl--Y ceid- wad a'i briod, a dynes oedd ar ymweliad a j hwy-i farwolaeth. Safai'r goleudy ryw ddeng milldir o Lerpwl, ar ocbr sir Lan- caster i'r Mersey. Yr oedd yn 95 troedfedd o uchder, a gellul gweled ei oleu ddeuddeng I milldir o'r mor. Bernir mai'r gwynt a I chwythodd y lusern i fewn, ac i'r olew tan- Uyd rcdeg drwy'r naill lawr i'r llall, a rhoddi I yr holl le ar dan. Gan mai ar fanciau o dywod y safai'r adeilad, methwyd a chael dwfr, a bu raid gadael i'r tan losgi allan, ac ni allwyd achub y rhai oedd oddimewn. f
J LLTS SIROL CAERNARFON.
J LLTS SIROL CAERNARFON. CynhaJiwyd y llys hwn ddydd Mercher, gerbron y Barnwr Syr Horatio Lloyd.-Ro- bert R. Wiliams, Fronwydr, Rhostryfan, a hawliai oddiar gwmni rheilffordd y Narrow Gauge y swm o 8p, sef gwerth merlyn perth- ynol iddo a laddwyd ar reilffordd y diffyn- yddion. Ymddangosai Mr R. Roberts ar ran yr erlynydd, a Mr Carter ar ran y diffyn- yddion. Wrth agor yr achos, dywedodd Mr Roberte fod nifer o ferlynod yn arfer a phori ar fynydd Bryngwyn, ar yr hwn y rhedai y rheilffordd. Nid oedd dim yn cadw yr ani- feiliaid rhag myned ar y llinell, ac ar y 15fed o Fedi diweddaf, yr oedd dyn o'r enw O. Thomas, yn ngwasanaeth y diffynyddion, yn dod i lawT y rheilffordd ar wagen. Yr oodd tri merlyn wedi myned ar y llinell, ac yn He ceisio eu clirio, darfu iddo eu rhedeg i lawT gan belled a phont Cw'rmoel. Yma, syrth- I iodd anifail yr erlynydd i'r dwfr, a bu foddi. io'ld an-fal? ?-edi? o'r llys diweddaf ydoedd hwn, arboddodd B 'ddyf-,trnia?l yn ffafr yr achwynydd am y swm a hawlid.- Catherine Roberts, gweddw Thomas Roberts, yr hwn, amser yn ol, oedd yn cario busnes yn mlaen yn Nantlle, a wysiai D. G. Roberts am y swm o 8p. Ymddangosai Mr J. T. Ro- berts ar ran yr achwjmydd, tra yr amddi- ffynai Mr Nee. Galwyd ar yr achwynyddes, yr hon a ddywedodd mai i'w diweddar wr yr ¡ oedd yr arian yn ddyledus, ae nid oedd hi yn gwybod ond ychydig am yr hyn a gymerodd le rhwng y diffynydd ag ef, Canfyddwyd' oddiwrth lyfrau ei gwr fod y swm o 8p yn ddyledus iddo oddiwrth y diffynydd. Ar ran I y diweddaf, dywedodd Mr Nee ei fod wedi ¡ gwerthu heffer, gwerth 3p 10s, a llo, gwerth 2p i wr yr achwynydd. Yr oedd y diflynydd dan yr argraif mai yr hyn oedd yn ddyledus oddiwrtho i Thomas Roberts oedd 6p 10s, ac wrth dynu allan bris yr heffer a'r llo, nid oedd yn aros ond tua lp, ae yr oedd yn fodd- lawn i dalii hyn. Darfu i'r ddau gyfreithiwr drafod y mater a'u gilydd, a daethant i gyt- ucdeb.—Gwysiwyd Miss E. Roberts, gynt o Bodarfon Temperance, Caernarfon, gan Mri Tilling a Blackburn, gwerthwyr dodrefn, Caernarfon, am y swm o 7p 3s 9c. Ymddang- osai Mr Henwood ar ran yr achwynyddion, a Mr Carter dros y ddiffynyddes. Wrth agor yr achos, dywedodd Mr Henwood mai gwerth dodrefn a werthwyd gan yr achwynwyr oedd y SWIll a hawlid. Ychydig amser yn ol, bu i i un Miss Parry, oedd yn byw y nBodarfon Temperance, farw, ac fel canlyniad o hyny, yr oedd y dodrefn a werthwyd gan yr ach- wynwyr yn syrthio i feddiant y ddiffynyddes, yr hon a aeth i'r ty i fyw. V11 ddiweddar, gwerthodd y ddiffynyddes y dodrefn i'r rhai sydd yn byw yn y ty-ar hyn o bryd. Dych- welwyd dyfarniad drwy gydsyniad o blaid yr acuwyawyr.—Mary Jones, King's Head, Caernarfon, a hawliai oddiar W. Pritchard, li"l',JÙ C,I<:r"u, IlhoslryJ':ul, y swm o fy L, sef ariaii a fenthyciwyd ganddo. Erlynai Mr R. Roberts, ae amdditfynai Mr M. Nee. Rhoddodd yr achwynyddes dystiolaeth i'r perwyl fod y diffynydd yn arfer ymweled a'i thy, ac ar ddau aingylchiad darfu iddi roddi benthyg punt iddo y ddau dro i dalu i'r mcduyg, fel y dywedodd. Nid oedd y di- ffynydd wedi eu talu yn ol, ac yn awr yr oedd hithau yn eu hawlio, yn'nghyda swllt, sef pris ciniaw a roddwyd iddo pan yn aros yn y King's Head. Mewn croesholiad dy- wedodd yr achwynyddes i'r symiau gael eu rhoddi i lawr ar y Ilyfr ar y dyddiad oedd i'w weled yn y cyfryw. Nid oedd yn feddw pan roddodd fentliyg yr arian iddo. Yna galwyd ar y diffynydd, yr hwn a ddj ivedodd na ddarfu iddo erioed fenthyca yr un geiniog oddiar yr erlynes, gan y byddai bob amser yn cario digon o arian 67dag ef. Hhoddwyd dyfarniad yn ffafr y diffynydd.-Ann R0- berts, merch ieuanc 20 mlwydd oed, a hawl- iai oddiar John Jones, yr hwn oedd yn byw ger Groeslon, y swm o 2p 15s, sef cyflog yn ddyledus iddi. Ymddangosai Mr R. Roberts ar ei rhan, a Mr J. T. Roberts ar ran y di- ffynydd. Rhoddodd yr achwynyddes dyst- iolaeth i'r perwyl iddi fyned i weini gyda'r diffynydd ychydig amser yn ol, a'r cytimdeb oedd v buasai yn cael 3p o gyflog bob haner bivvy1 dyn. Darfu iddi adael y lie oddeutu pum wythnos cyn diwedd yr haner blwyddyn cyntiit. Yn ystod yr amser y bu yno, darfu i'r diffynydd a'i wraig ymddwyn yn galed iawn tuag ati, ac ni byddai yn owl ei bwyd yn brydlon. Ar un amgylchiad, ciciwyd hi gan y mab. Yr oeddynt yn ei chamdrin yn barhaus. Dywedodd gwraig y diffynydd wrthi unwaith am "fyned i'w chrogi." Ar ran y diffynydd dywedwyd i'r achwynyddes adael y ty heb i neb ofyn iddi, a hyny pan yr oedd ef a'i wraig yn wae1 eu hiechyd. Rhoddwyd dyfarniad yn ffafr yr achwynydd- es am 30s.—Gwysiwyd Joel Woolf, trafael- iwr oriaduron, gan John Parry, Glynllifon terrace, Groeslon, am lp 12s. Erlynai Mr J. T. Roberts, ac amddiflynai Mr R. Roberts. Ymddengys i'r diffynydd fyned at yr ach- wynydd tua, dwy flynedd yn ol a gofyn iduo fyned i ryw dy yn Groeslon i nol olwynur, a'i drwsio iddo. Gwnaeth yr erlynydd hyny, a thalodd 10s iddo ef am ei drwsio. Byth er JT adeg nono yr oedd yr .?-yn"r gadw ganddo ef, ac yr oedd yn .1-Li. y 108 I a dalodd ?g ih d, lp ?. li' I.Id i'? f y A; ,i?, y diffynydd, dywedwyd fod yr achwyn- ydd wedi addaw prynu yr olwynur am bunt. Rhoddodd y Barnwr ei ddyfarniad yn ffafr yr achwynydd am 10s.—R. J. Davies, Cae- lien Bulkeley, LLtnwndi, a wysiai Rowland lOwen, am 15p, sef rhent am dir pori. Er- lynai Mr G. Jones, ac amddiffynai Mr R. Roberts. Rhoddwyd tystiolaeth i'r perwyl i'r erlynydd osod tir pori i'r diffynydd am y swm o lop 11m tun. naw mis, ac nid oedd wecli talu dim o'r SWill yma, Gorchymynwyd y diffynydd i roddi meddiant 0 'r tir i fyny, a thalu y pymtheg punt oedd jrr ddyledus am rent.
Advertising
•' Meddvginiaeth yr hen amser at y Pesweh Powell's Balsam ol Aniseed-At Beswch Powell's B.6a. of Anifsed—At Anwyd Powell's Balsam of Ani?ed-Pei?weh-Caethdra Powell's Balsam of Aniseed-Peawch-Brollchitis Powell's Balsam of Aniseed-Pe.weh Yr Ysgyfaint Powell's Balsam of Anisecd-Peswn -Yn y Nos. Powell's Balsam of Aniseed—A Jfenai Buan. Powell's Balsam of Aniseed—Seolyovwvd 70mlynedd powell's Balsam of Aniseed Jreswch -Anwydwsd powell's Ba.sam of Animed- (4ocheler Efelychiadau Powell's Baisam ot Ain.««o- jan Ciervilwvr Powell's Balsam of Auiseea -1 oteli (S 0 a s. Edryche ar y tradeMark —LIow rhwvdH ■ Pasiwyd deddf yn y Tyrol yn gwahardd i foneddigesau gario parasols oochion, oher- wydd fod y Uiw hwnw yn cythruddo da corn- iog. Arfaetha Ianci gyraedd y Pegwn Gogledd- ol drwy deithio mewn agerfad o dan yr ia. Yn nwyreinbarth swydd Caint, o fewn ychydig wythnosau, cafwyd hyd i gJTff clan ar bymtheg o fabanod, wedi eu tagu. Cyhuddid dynes ieuanc ffasiynol yn Llun- dain o anfon cockroaches drwy'r post i gym- ydoges. Gohiriwyd ei phrawf, a thranoeth cafwyd y garchares yn farw yn ei gwely- wedi yfed laudanum. Bu tri plentyn farw yn Battersea o dan iddwf, ar ol cael eu buch-frechu a'r un lymph. Bu dynes ieuanc farw yn Llundain, wedi ei gwenwyno gan salmon mewn tin. Tra yn saethu mewn chwarel yn Devon- port, taflwyd careg bellder 70 llath, a lladd- odd ddyn a eisteddai yn ei ardd. Llosgodd tad a'r plentyn i farwolaeth drwy i lamp droi a rhoi yr ystafell ar dan. Cyffyrddodd bachgen yn Southampton, yn ddamweiniol a gwn Ilwythog, a saethwyd y truan yn angeuol. r Y GWREIIDIDIOL A"R GOREU. P LA Y E R'S TOBACCO Gwerthir yn unig mewn Pacedi 1-oz., ac mewn Tiniau 2, 4, ac 8-oz. a phwys, pa rai sydd yn Bacco mewn cyflwr rhagorol i smocio. Gofynwch am PLA gan bob gwerthwr Bacco, etc,, ac na chymerwch eich perswadio i gymeryd yr un arall. ti, Y mae pob Tin a Baaeo aywir gn dwyn y Trade Mark, 1/ CASTELL I TL NAVY u PLAYER'S CICARETTES a werthir mewn Pacedi yn cynwys 12, ac mewn Tiniau yn cynwys 24,50, a 100, W- Maent hefyd mewn ffurf newydd [ -"MAGNUMS," mewn Blychau Cerdyn SMOC FELUSt FéAS US yn cynwysS, ac me",n T" y" i cynwys 16, 50, a 100. ?-? ? ? ? ? !? ? ? ? ? ? ? ? ;'? <? ? ? <? ;.? ? ? ? ? ? ? ()?? ??.? t' ? ?,' '? ?. .? & ? ? ? ? ? ? Ij.J ? ?? v ? ?  ?  I   "> An Eye OpeneiA ¡ E :x-K» C-r-a teaspoonful of Choice Dulcemona Tea goes b d' ? iwice as ?f m bre'vmg as any ordinary tea. 5* You \va?'d hardly credit it, but it is perfectly 0%1* <> true. The thrifty housewife will therefore find Abo%  it most economical, and a tea whose excellent  quality can always be relied upon.   ??' '?? E Dulcemona H tz I P'fh ? ? ? $ ? H ??? Ct ?? ?? h" been awarded highest honors wherever  | exhibited. It is therefore a tea of the greatest ?"  exclIence. It is refreshing-it is pure-it is 1 %0%1 wholesome, and its valuable nutritive properties — — place it foremost amongst the beverages of the low worid. %W Write for a sample and test it free, by mentioning >( the name of this paper. ??   460% ft.,W DULCEMONA TEA CO., 11, 11a & 12 Upper Thames Street, qbow LONDON, E.C. 4b0% Sold only r. I-lb., i-lb. and i-lb. lead packets, and 4bollo I-lb., 3-lb. and S-Ib. handsome decorated canis- 4&1% ters, by all leading grocers and stores through. 460% But the world. Prices, 1/6 to 3/- per lb. SOLD BY GROCERS EVERY. 40% WHERE 40% ¡:$SSSSSSSS$SSSS$s.#:SS$$$$$¡t !E?N???u?n! EMr BHMMm?* ??-w?- PR0DlCE,<, REST0RE* I ? ?a?NBS?? tatt)?t??E?TfM?\ ??? "ftttLEHE ?ft ?m TO EVERY MODERN TOILET. /?7??%? '??\ U/ ??«?? ? ??"? MODERt) TOtt-ET. ? P ????J\? ?/??? AtUXURYAMBAMECESStTY 1 4 ???'? ?) f?*??\ "R''ss)Nc.. ? M Produces Luxuriant^Hair, Prevents it Failing Oft or Turning G.?. I ([ f j|  UNEQUALLED FOR PROMOTING THE ?<? ?itB '?''?.????'?? eM?r//o/?e?/<MM</M??Mf.- ]l I t B Nn  ?"? WORLD-RENOWNED ? Y?? V\?'????/W? REMEDY for BALDNESS J ll i i W\1 1 /y/yJL For Curing Weak andThin Elrelashes,Pres,,ring. < 2 \?t?-t?y/ tr??'*??y7/' ?N ?t S?cn?h?tng,MdR<mdtringtheH.nrb<.)uttfuHy Sft, r ,i'g Scurf, Dandruff, &c., aJao for 2 — Restoring Grey Hair to its Natural Colour, j  ???  rT?"?*? IT IS WITHOUT A RIVAL. HARLENE W Pnserv. Smugthen., nd I., "HARLIINE" P,T-;Z- r: K b  S lp CA.'h j I i .5 vigor.te, Ch!\dnu', HAir, Keeps the Scalp au. — C2. -3 and allay. all 1 Is., 2s. Od., and (Triple ss. 6d. Size) Ie. Sd. per Bottle. Obtained Everywhere. EDWARDS' "HARLENE" CO., 95 & 96, HIGH HOLBORN, LONDON, W.C.
SAETHU MEWN CHWAREUDY I
SAETHU MEWN CHWAREUDY I I Dychrynwyd y gynulleidfa yn chwarendv I y Gaiety, yn Llundain, gan dwrf ergyd. Gwel- wyd fod dyn oedd yn yr oriel wedi tamo llaw- I ddryll, a bernid mai ceisio saethu un o'r merched oedd yn chwareu ar y liwytan yr ya- oedd. Yn ffodus, ni niweidiwyd neb. Cy- merwyd y dyn i'r ddalfa, a gwelwyd fod ped- air o ergydion yn y llaw-ddryll, heblaw yr un I a daniwyd. Yr oedd ganddo hefyd 45 o er-I gydion yn ei logell.
EIRA A RHEW-WYNT. I
EIRA A RHEW-WYNT. I Yr wythnos ddiweddaf ymwelwyd a'r Unol Dalaethau gan un o'r ystormydd dinystriol a fu yno er's blynyddau lawer. Torwyd pob cymundeb rhwng tref Boston a phob man arall. Ataliwyd y cerbydresi, torwyd gwifrau'r pellebyr, a dyryswyd trefniadau'r llythyrdy, Safodd masnach yn lan, ac yn rhai o heolydd y dref yr oedd y lluwchfeydd eira yn ddeuddeng troedfedd o drwcà. Bu dau gant o geffylau farw o'r oemi neu ynte gael eu lladd drwy i wifrau y cerbydau tryd- anol ddisgyn amymt. Torwyd gwifrau y gol- 'Lno? d sl?ol mhob rhan o'r ddinas, a di- ffoddwyd y goleu. Torodd amryw danau allan, ond g?? d myned a pheirianau y tanddiffoddwyr atynt. Trwy hyn bu colled fawr. Bu amryw deithwyr dros nos yn ceir y tramffyrdd, y rhai oedd wedi eu claddu gan yr eira. Bernir fod colled Boston yn ddwy filiwn o ddoleri. Yn Vermount a thalaethau dwyreiniol ereill, claddwyd amryw gerbydrèsi yn yr eira. Disgynodd dwy droedfedd o eira ar heolydd New York, a rhoddwyd wyth mil o ddynion ar waith i'w clirio, gan fod pob trafnidiaeth wedi ei atal. Lladdwyd tri 0 Italiaid yn Massachusetts gan aradr ager a ddefnyddid i glirio'r eira. Yn Nahant rhed- odd llong i'r lan, a boddodd ei dwylaw-pump mewn naer. Claddwyd dwy gerbydres yn yr eira yn Long Island, a bu haner cant o ber- sonau am bedwar awr ar hugain yn y cerbyd- au oerion heb damaid o fwyd. Cloddiwyd hwy a.Uan foreu Mercher. Darogana swydd- fa'r tywydd ystorm waeth eto. Cafodd y ddiareb hon fodolaeth er y dydd- ian y darostyngwyd y wlad gan Mahomet yr Ail yn 1455. Ysgrifena Patrick Gordon j mewn llyfr oddeutu cant a deugain o flyn- yddau yn ol. Yr oedd y Groegiaid y bobl mwyaf enwog gynt mewn arfau a chelfau, a phob peth arall ag oedd yn wir werthfawr, ond yn awT y maent wedi dirywio yn fawr o'r hyn oeddynt y dyddiau hyny, ac wedi dyfod yn dra annhebyg i'r hyn fuont unwaith. Ond drwy'r cwbl, nid oes dim pobl i'w cael sydd yn fwy lion a difyr eu tueddfryd, ao y maent Z 'hoS 0 ganu a dawnsio, fei y r • wedi dyfod yn ddywediad diarebol, "M /en a Groegwr." Mewn dawnsfa yn Virginia tY" .ynes lawddryll allan o'i lIogell, ac yn a d yr holl ddawnswyr saethodd yn far n a wrthodai ymadiheuro iddi am i1 •> .x.thru I ar ei tlvroed wrth ddawnsio. 1
CYMRU A'R FANER FRENHINOL.
CYMRU A'R FANER FRENHINOL X'mae y symudiad i Gymru gael ei chyn- rycwoli ar y darian a'r faner Frenhinol a,'r ar- ian bathol yn para i fynd yn mlaen yn llwydd- inus. Y mae holl awdurdodau lleol Cymru uroa J11 adlelthriad wedi arwyddo y ddaiseb a anfonwyd allan gan Ysgnfenydd Trefol Caerdydd. CynhaJiwyd cytarfod o'r pwyll- gor, o dan lywyddiaeth Dr Treharne, dydd Llun yn Ngholeg Caerdydd, pryd y gwnaed paratoadau i gyflwyno y ddeiseb i'r Cyfrin Gynghor. Y moo yr aelod Seneddol dros Gaerdydd-Mr J. M. Alackan-wediam lygu ei barodrwydd i wneyd pobpeth a all i hyrwyddo y mudiad, ac ymddiriedir iddo ef benderfynu y dyddiad-rhywbryd yn mis Mawrth-i gyflwyno y ddeiseb. Wedi i'r amser gael ei benodi, gofynir i'r holl adodau Cymreig, yn nghyda'r Arglwyddi Cymreig, i roddi eu presenoldeb a'u dylanwad o blaid y mudiad gerbron y Cyfrin Gynghor. Os dang- osir digon o undeb; os profir fod Cymru yn unfarn ar y cwestiwn; does un amheuaeth beth fydd y canlyniad—fe fydd Cymru yn cael ei lie cyfreithlawn ar y faner Ymerodrol ao ar arian bathol y wlad.
Advertising
??!ot:ce.?? PERSON!! snbject to eye disorders should know that any affliction can be cured by Singleton's Eye Oint- K ment, bt it must be SIngleton's. Of W all cbemistsand drug stores at 2/-per B POt. 300 years' reputation. 'How to preserve the Eyesight," a iitticbo? B of value to every family in which thf? ? is a case of weak eyes, wiU be se? 1^ freetto o w:t d "?. st" timn 210 Lambeth R"'d Londoq I CONSUMPTION TO:E LUNCS CONSUMPTION: ITS PREVENTION AND eURE. CONSUMPTION, The Crand Old Remedy. No other has ever eqa&Hed it, Duly -d ..5,stesty persevered with. -.I, t as a Lozenge on Sugu. TAlE IT OM FIRST APPEARANC1 OF CCH -d continue withot cea.ig natfl =c;O:to=tu.t:r:t RBAD Mr. C. T. CONCREVE'S mwmk ow cam DISEASES AND CONSUMPTION, et.port*W| OooiabA Lodge, P«okh*n, Loadoa, SJt
ARIMDY GOGLEDD A DEHEB-I DiR…
ARIMDY GOGLEDD A DEHEB- I DiR CYIRD. TV Id ?..wrt?.. Ionawr 25am, eynh-di?d cvtoil Uv.mldol (yr eilfed a thnugam) C i.wvr v Huuc hwn vn v Law *s- mi Hwu.;s, Lerpwl> (14, lywytliliact U SZ, iibk, V.H., i;,galeirydd yr Ari<lndy. y, Y 1,ddigion, cyn dechr? J ;»i.iN-xiiiiidau dvmunwn hysbysu fy mod ^di ilorbvn llythyr oddiwrth Mr Bulkeley S.Yr hwn/ oherwydd a&<-ehyd, ?ddyn  tod y« bKsenot heddyw. 1 el hyn v darli,, ?"? 1 mi boidio meddwl Mn fyned i Ler- P Wvtlmos nesaf. Mae tyn yn siom? ? y ? r i mi, gn mai dym& y tro cyntaf r„:11, v o tlvnvddoedd i mi fethu W yn Jnol vn nS^afrod blynyddol yr Ari-- dy A fvddwch mor garedig a oeyd )r aglurlmd hwn ir eyfaaod, a dweJd "Tth Y rhai fvdd vn bre^nol fod yn <Mrwg iawD genvf nas ?dhd ddod? f? nyll>dswydd ?acMf ydyw cynyg fod yr Ad-   1)()(1 yn cotio i -i Idweyd wrth- yeh ('N'firio?l diweddaf fod y tlwy'ddyn   w? ffneddtpon, mae yB biw?serg? eYf-- wyddwyr gi?,-l ey-l?,rfod a chwi etc gydag ad-  yr hwn,  fydd foddlonrwydd i'r cyfr-   Id ydyw )'11 ¡1.lIi.mwdd cyW yr 9,,bo-, o'e llw,Jdi:1l\t hwn, ,ID fod Uog i.,n wdi bod BfsisSWw* 3TS £ ,,7^ ? ?- ?dd.. h-t yr oedd vn b"t)i gi4,no,d "? id r har..? ar hyd y Bwyddyn. 1? ?.. hm vn foddion i'n faUuogt i gyn- zLJ ;ï;;i'bi- /r- cvfrauddalwyr trwy (?nR- ?n n? ?  a rydd foddloD.r\\)dd ,(eymeradw-yaoth). Dy- k±^wsfara» » 4 m ? nv"? diwcdd?f er mwyn c?Mt?'u wm Hoc i 13P :?tut am y tlwyddyn, 39 fo tebygolr^dd, iw«th- Hu vn V'luU hwn yn t dyfodol. ell> » ^lvliil l'dnth ar Y ,wm delir yn Gorphenaf fewirhvw arwyd,l o'r hyn a ddosbert,hr am tfl™ dvn Wrth gw», dymumad « £ wwvddw £ ydyw sicrhau cymaint. e?- ag øddJ vi« b?M.'r ?r?ndda?yr trwy e?g- ?? "wcith?d.adau. Ar yr un pryd, am- can,mt "'D y dviodol fel yn ? Mns?r sydd wedi mviu'd he'ibio i Oarwydd 0matoricn hm ar v llinellau diogel byny sydd wdi .1  hir-barhaol ?r Sol,fyUfa \I('hd Ina,, ,m aWl' Tn ei hau (c,;u,'r;lwy<l"thy. Wrth dro? at Y Cyfrifon,  Y d P?its, vr hvn a brofa dyfiant cyson em mas- M<h n'id ? y ni?T.? wedi Mwin end ych- v&u er v iiwydd?ddiweddaf, a pharhant yn Lra?s at snf? a roddwyd lawr ? y crfarwvddw\T fel arweiniad iddynt pan yn trafoil matorion aniuiol yr ariandy-yr hon Won a I uanddvnt wedi ei gosod ar syl- faen gadam, ac yn ddyoget i weithredu wrthi. Wrth edrvch ar weithrediadau tufewnol yr I ariandv, mae vn ddrwg genym am waeledd parhau. y cadeirydd, ac v maeyn ddiamheu asc* vf v bnld vn ehwith genych glywed fod Mr H u1 vn bpTiodu vmneillduo odcuar y bwrdd cvii pen hir. tewn canlyniad i'r dis- b,-(I(t i hvn gymeiyd lie, yr ydym w{,di )1pnodi general manager, yr hwn eisoes svdd w. di rhydcinati Mr Rae oddmrth rai o'i ornch-.vvlion, ae wedi dod yn ddolen gysylltiol rhwn" v lirif Swyddfa a'r adran wladol ohoni, a bvmi ef bellach Yn bersonol yn gyfrifol i'r vfarwvilAwvr. I'r sefyllfa hon yr ydym "Ii (fewis Mr T. Rowland Hughes, y di- Liverpool manager, yr hwn sydd yn bur mlnabvddus i'r cyfranddalwyr, ac yn l dderbyniol, mi n'daf, gan gwsmeriaid yr ar- iandv ;:( yn yr hwn hcfyd y mae gan y cyfar- wyddwyr yr ymddiried Uwyn\f (cymeradwy- | aeth). mac ddrwg -criviii hvsbysu am farwoliveth pedw<ir yn ystod v flwvildyn—yr oil ohon\-nt yn rhai gwerthfawr iawti. mae en Kefyllfaoodd; eiaoes wPlli en llenwi trwy ddyrehafiad rhai eroill pertliynol i'r ariandy—rhai y bu eu by- fforddiant o'r un natur a'u rhagflaononaid. Y mae vr oil o swvddogion yr ariandy yn rhai rbagorol, ae \n parhau i gjmeryd y dyddor- dob mWyaf Yll ngwpithredia(bll yr ariandy (cymeradiwaetli). Cwelwch ein bod wedi tynu (wOl.'p i I.ikt ar gyfrif 3-r adeiladau, gan fod v c-yfam-yddwyr yn teimlo fod gwneuthur j hrny vn beth doeth wrth ystyried rhifedi y caiigheniai yn awr yn ein meddiant., a'r ad-I eiladau newyddion'yr ydym yn gorfod eu, oodi er mwyn hwylusdod i'r cwsmeriaid ac or. cytanod unydd ein masnach mown amryw j tw?iL Nid tx?? unrhyw arwyddion fod y ?-.n,()!r..nth rhwng banc"1T yn Heihau. Cawn rui arian(hu y dyddiau hyn yn a?or j OM?houm mewn Ut'ocdd amghy.sbeU. ?iae 1 y cyfarwvddwyr yn effro i'w dyledswyddau r vu v c-,yi eirut(i ac nid ydym yn bwriadu bod ar ol yn y rbedegfa. Ar yr un pryd gor- fcxlir ni weithiau i agor mewn manau na bu- '1I1 vn meddwl am wneyd ond i amddiffyn ein masnach (clywch, clywch). Efallai eich bod wedi gwoled erthygl yn y "Times" yn ddiweudar yn dweyd nad yw gofalu am yr I liin mewn ystyr wleidyddol ond gwyddon- ieoth anfoddhaol ar y goreu. Gallwn ninau I yn ddvogel ddeinyddio yr un frawddeg gyda golwj; ar faterion arianol a rhagolygon ar- iandai am y flwyddyn hon; ond meddyliai Uaw?r nn prohndoi ac o vmddiried fod y cym- YL%u va amgylchynu y byd bancyddol yn clirio yniuith ,e na ddisgwylir dychweliad y Uog??ii i,,?i oddiwrth ba rai y bu i ni ddi- oddef ( vhvd. id ydyw masnach gyffredi.DOI! y wlad-yr hon ar y cyfan nid j-w yn anfodd- hwi?-ti) wedi ev?awni disgwyliadau dech- reu y flwyddyn 1897, f"l y gwelwch oddiwrth I ffigrrau y ISwrdd Masnach. Dangosai cyf- •<msv;m y nwvildau a ddygir i'r wlad hon vn ¡ jotcu ml-. Khagfyr leihad o 2,28f!,567pa'r rhiii i aaufouir allan o'r deyrnas leihad o 1,015,578p tora y d.m^osai y ffigyrau am y flwyddyn gyn- i jfdd a ma 9,(JU,IIUOp yn y naill, a lleihad o tua o.ToO.OOOp, yn yr olaf a enwyd, wrth ei chydmaru a'r flwyddyn 1896. Priodolir hyn I amryw achosion, oud y penaf ohonynt yn ddianih<>>i ydyw yr anghydfod gofidus syd- wedi bodoli rhwng y moistr a'r gweithiwT, yr 1,,m sydd yn parlysu masnach a'i throi i gyf- eiriadau ereill. Ar y lIaw arall, mae yn sicr i fod mavnach yn yr America w(>(!i ¡!;wdla yn ar hyffredin fel y gwelir oddiwrth y cynydd di iwr sydd wedi cvmeryd lie yn ngwerth di< "lion ffyrdd haiarn y wlad hono, ac yr wy. n dpall fod nifor methdalwvr yr T'nol DIÙ hmi y liwydtlyn ddiweddaf vn lIai nag crtOt ). \)) ychwant'?o) at hyn dango? y derh\-n..?n oddiwrth drafnidiaeth y prif II"ay Utn.trdt??; mewn nifer) gynydd dir- fawr-,??f o apos i ddwy filii?ii yn Y,t.l tl,y ,1,"n- Onid vd? hvn \n dan- ?os )o(i masnach m,,?n ?h-hfa iach a cbtd- am <;?n hyny, os ydvw' y "ylkttt at ba rai > (yt?m.t.s (..s?s ?i eu H)T chwalu Ilavi,(-r o arwyddion o hynv-yr ydyni r, edrvch yn ,„laen am barhad o'r llwyd(ji i.H Yn Yitlil(l, o'r hwn lwyddiant y hydd hwn, yr w; yn goboithio, fedi I', .irwyth, l'.nvydd pvyddom fod ein le; i y 11 1111 iitli a diogol Yn mhob gwedd mi. Gyda'r ychvdig sylwadau hyn, fone;!i n, c-ariatewcli i mi gynyg fod vr adrodih y!1 cael ei fabwvsindu. Eihw.d >:an Mr William Watson, a char- wyd yr ,m" r ;do\. \{r' :b11. Xiehol,on. F.H. (Sonthport), H. .'J Il:d Mr Robert (,Iowr itpazipy a Mr !?.?) K.dk?fy Price, U.H., m cael eu -n Oiruvd(iw y bane. Yr yd-1 vr tritin(ly yr ams(?r pres(?not )n Uawcr ?,w,?il na'u disgwyliad, ac yn brawf o aroty?j?.tb t?yddianus y Cyfarwyddwyr. J L; y LIN-it,,hosi,dd Joil-d' a V "'of *1 ,??..y3ot. 1 Mr ?-?Md rMtU, C,H., 'a gyaygtodd:— Fod dio'chgarwch y cyfranddidwvT yn (';wl ei gyflwyno i liyfarwyddwyr y Banc am eu gwasunaeth gwerthfawr, a bod y swm 0 -1,OOOp yn c;wl oi roddi fel cydnabyddiacth ? iddynt am y Nwyddyn t'rcseno!. Dywedodd fod y swm a gynygir yn fwy o | 500p na'r hyn n roddid hyd yma i'r cyfM-- ?ydd?T, ac na fu i unrhyw gyfnewidiad pT- mcryd )io )?u y ?vm er's dwy tiywdd ar hug-, ain, ond fod eynydd yr Ariandy yn cyfiawn- hau yr vchwanegiad (clywcb, clywch). Yn 187G' nid oedd deposits yr Ariandy ond 4,500,000p, yn aWI" y maent yn7,800,000p, a chredai ef y byddai iddynt gyrhaedd lo,l)ooooop, RI iil,,i y canghenau 38 yn 1870, mi awr rhifant (13; rhifaii y svt-yddogion, yn awr 378, ar gyfer 229 y pryd hyny. Yn mhellach, mae rhifedi y cwsmeriaid wedi dyblu yn ystod yr un aroser (cymeradwy- aeth) Y miie hyn oil yn golygu cynydd yn ngwaith y cyfarwyddwyr, ac yr oedd yn bleser ganddo gynyg y penderfyniad. Kiliwyd giui Mr W. C. Aikman, a chefnog- wyd gan Mr W. R. Pearce, a phasiwyd gyda chymerad\vyaeth. Diolchodd y cadeirydd iddynt ar ei ran ei hlln a'i gyd-swyddwyr am yr amlygiad hwn o'u hvmddiriedaeth ynddynt, a dywedodd y gwnai hyn loni llawer arnvnt wrth fyned rhagddvnt. Ar gynygiad Mr R. W. Jones, yn cael ei eilio gan Mr Etlward Rae, ail-etholwyd Mri Harinood Uiuiner a'i Fab yn arehwilwyr. Diolchwyd yn wresog i oruchwylwyr (man- agers) a swyddogion ereill yr ariandy am eu gwasanaeth gan Mr R. C. Beazley, ao eil- iwyd ef gan Mr Harry Woodward, a chyd- nabyddwyd y bleidlais gan Mr T. Rowland Hughes, a therfynwyd y cyfarfod gyda phasio diolchgarwch i'r Ciideirydd ar gynygiad Mr G, C. DobeH, yn cael ei gefnogi gan Mr Joseph Wilson
COFSOLFON JOHN JONES, TALYSAIU
COFSOLFON JOHN JONES, TALYSAIU ( GAX YMWELYDD). I Pitn oedd plwv-t Dolwyddelen beth amser yi ol dan forthwyl yr arwerthwr, pwr- oasodd y Parch D. LI. Jones, M.A., Llan- dinnm <? nuib), hen fangre genedigol ei hybivrch dad, a'r enwogion eraill, sef TIW- er mwyn oadw yr hen fwtjhyn I anwyl,—uarwyl gan Gymru, ni gredwn- rhag Iuyned ohono yn adfeilion anghof; ac hefyd i owxl myneg fechan o barch i'w ooL(lwri.wth, yn ogystal a hysbysu y di- eitbr ddyn a fyddo'n pasio, mai yma eu gan- &b)'1\ hyn y mae oofgolofn hardd R ohadarn wMti ei chodi wrth enau y ffordd HYdd yn arwain i'r bwthyn, ac ar ochr y brif- ifordd sydd yn arwain o Fettwsycoed i Ffes- tiniog. Ei thryfesur yw liaw troedfedd wrth saith, a ehyfyd ir uchder o ddwy droedfedd ar bugam ac wyth modfedd o'r cyfrndd i'r gwrn. Nodwedd ei harwyneb yw un lechfacn fsiwT, a gloddiwyd allan o Chwarel y Cae, er csiel digon o arwynebedd i gynwys y oerfiadau, a mesurau oddeutu wyth troed'fedil a haner, wrth bedair troed- fedd a haner o led, ac uwchben hon drachefn gwelir Ciireg arall, haner-gylch o dan fwa., cryf a phrydferth, ac yn gerfiedig axnynt y I geiriau canlynol: — I A. D. 1897. Tanywistell, cartref genedigol tri gwein- idog a diacon: John Jo.c 1796 1857 David Jones 1806 1868 William Jones 1801 1885 a Richard Jones 1799 1850 Gweision ffyddlawn i Grist yn ghymru ac America. Er cof am John Jones, Talysarn, un 0 [ Bregethwyr mwyaf hyawdl Cymru, medd- yliwr eofn, gwreiddiol ac annibynol, gwein- idogaeth yr hwn a ddylanwadodd yn fawr ar tlduwinyddiiieth ei nwad, a cherddor j cooth, JT hwn a gyfansoddodd amryw don- au cys,egrodig, tyner a swynol." Clogwyni coleg aniitn-wiiaeth ryfedd Atlirofa i loan: Ai yn nidi gwron allan Mawr wr Duw, rhoes Gymru ar dan! DEWI ARFON. 1 Ie, clogwyu: a:nan enwog Dolwyddelen a fu yn athron: in a swreiddiot iddo ef; a'r un modd id; yciiydig eithriadau- talpiau bre^.on o giogwym gweuithog yr un ddol ac ai.ian sydd ew yn mynu oael an- rhydeddu ei geifad.vriaeth Iilmm dystaw- rwydd mud, t1'a'1' I:Wel auafol wrth droelli, megis, yn murmur trwy lythyrenau esgyll englyn rhagorol Devvi—" Mawr wr Duw, rlioe.s Gymru ar dnn," ac ymaith yn ei chrwydriad dan ymlioli,—" Pa le y cyfyd oto wr Duw i gynneu ei dan?" 31W yr anvyneb wedi ei weithio yn gad- urn ryMdo) ?g ithfaen caled Bwlch y EllId- ddin; a chredir y gall ithfaen brithog hen ?,uxi,d DoI'ddeiim berio mynor )T Eidal, a granite gwyneb-lyfn Aberdeen, am ddal gwyiieb i getheru a drychinoedd mynydd- oedd Eryri; felly yr OOrychant, yn y gwaith hwn, er yn erw, eto yn gryf a chadarn. Yn vr arwyneb o bob tu, ceir dau ateg- ydd, \'n ddwy diroedfedd wrth ddeunaw modfedd, yn oodi i'r uchder o wyth trued-I fedd, a boUt haiarn o'r naill du i'r llall, a nifer o gledrau heiyrn blaenllymion chwe' troedfedd o uchder, yn rhedeg trwy y bollt, ac wodi ei sicrhau mewn careg fawr sydd yn gorwedd rhwng yr attegyddion, er glmrchac y lleclifaen a'r oerfiadau. Ar ei JWII ceir yslabs trwehus wedi eu dodi, er cario allan y dwfr rhag treiddio i'r adeilad; am y gwyddis am rai cofgolofnau drudfawr cyn hyn wedi dymchwelyd ar dymhorau rilewllyd. Ar wyncb y tir o'i blaen, gwelir math o addurniant, ar ffurf bwaog, wedi ei weithio yn gadwynog a phriddfeini arbenig, ac oddi mewn i hon, hyd at odreu y golofn, wodi ei llenwi a chis-faen wan-pur nod- wediliadol o wynder y ddinas lie mae ysbryd- oedd y dynion da hyn yn preswylio er's llawer dydd, 0 fewn chwe' troedfedd i'r cefn, ar yr ochr ogleddol a deheuol, ceir tair o goed cupressus nutkaensls, hynod o brydferth, 3-n en bvthol-wisgoedd, ac fel pe wedi yIll- ilrwsio at yr iimgylchiad, tra mae'r oil o'r gwoddill o'r golofn hyd yr afon wedi ei blanu gyda phefrau Norway, pa rai a bryd- ferthant y llanerch yma o'r plwyf, am ei fod iiior noethlwm. Oes, v mal.) gan Gymru lu miiwr o enwog- ion wedi bod, ond pur ychydig, ysywaeth, ydyw nifer ei ehofgolofnau, ac eithrio y iMMldfeini: a rhaid yw cydnabod fod y Sans- on, vr Ysgotiaid, yr Americanlaid, a chen- hedloedd ereill m mhell yn nilaen urnom ni, cenedl y t'ymry, mewn anrhydeddu coffivdwriaeth eu dewrion, beirdd, pregeth- wyr, tt-c. Ond pell ydym o ddweyd mai diffyg sel genedlaethol ydyw yr achos o hyn, pan gofioni, mai gwlad fechan, dlawd, yw (Vmn, o'i chydmaru, ac o dan amryw feich- iall trymion, ac felly y bydd, tra y bo ei haur, a'i liarian cael eu hysgubo i Loegr, yn liytraeh 11a bod gwerth cynjTch pob gwlad yn ea.d ei dreulio yn y wlad a'i cynyrchodd, fel y gallai Cymru haddumo ei heolydd, a'i diniisoedd a c'hoffadvvriaeth ei moibion. Nis ualhni lai nag edmygu y Parch D. Lloyd JonM am anrhydeddu coffadwriaeth ei dad yn inhen canrif i ddydd oi enedigaeth; a pl,z, -,iii,vd(I (-enedlii(,tholi y syniad ryw dro, fe ellir rhoddi cerfddelw o'r seraph bre.;othwr ar nen y twr-golofa. -Nle-n ergvd careg i'r nofiod, ceir ysgoldy r.ewvitd hardd, a adeiledir gan y Method- istinid Calfinaidd, pa un sydd bron yn ar- phenedig, yn dwyn yr enw, Ysgol Ta"- I yca»tell, er mwyn ychydig o boblsydd yn proswvlio o anigylch. Saif hon gerllaw y gceden o dsm ba un yr arferai Elin ach Risiart (mam yr onwogion) dalu ymweliad beunvddiol i weddio dros ei phlaut am i'r Arglwvdd eu harwain, a'u golouo mewn am- seroetlil mor dvwylj. A phwy erioed a gaf- | odd well atebiad i weddi? Gwnaeth yr Ar- glwydd hwyyn ganhwyllau disglaer, a phar- haodd eu disgleirdeb ries Uwyr losgi allan yn ei wawuiaeth Ef. Bu adeg yn Nolwydd- t'icit par .1 id oedd t.ir i'w gaol at amoanion Ynun'iliiluol dan unrhyw delerau,ond diololi i'r nefoedd, y mae pethau wetli newid yn ddirtawr erbyn hyn—gymaint fel y mae'r tir i'w gael am ddim gan garedigion yr achos. Felly gyda'r ysgol dan sylw rhodd- wyd y tir yu anrheg i'r CVfundob am ddwy fit o flynyddoedd, gun Mr R. Williams, Bryntirion. Gwelir oddimewn i'r adeilad, ar y taleen gorllewinol, gareg o fynor, a osodwyd ar draul ychydig o gyfeillion, er coffad am v diweddar Dr Jones, ac yn gerf- iedig arni yr hyn a ganlyn Er serehog goftadwriaeth am Dr John Jones, Bryn- tirion, yr hwn a fu yn gynorthwy mawr i sefydlujT Ysgol Sabbothol yn y llanerch hon. Yr oedd yn feddyg ffyddlawn i'w wlad. Hunodd yn yr lesu, Gorphenaf 17, 1878, yn 59 mlwydd oed, ae a gladdwyd yn mynwent Ynyscynhaiarn ar yr 22ain." Gyda llawer o briodoldeb y gellir dy- weyd fod pobl Dolwyddelen yn cyf- lawni yr Ysgrythyr, "Coffadwriaeth y cyf- iawn sydd fendigedig," ao yn rhoddi moee- wom i Gymru oil.
YSWIRliETH TN RGOSLEDD cYlau.
YSWIRliETH TN RGOSLEDD cYlau. Y Mutual Life Insurance Company of New York. o dan arolygiaeth Mr D. E. Davies, Castle square, Caernarfon, y mae y Mutual Life Insurance Company of New York wedi gwneyd cynydd mawr yn y Dywysogaeth yn y tair blynedd diweddaf. Bu yr Arolygydd Talaethol (Mr Campbell) yn ymweled a'r cyn- rychiolwyr yn v rhanbarth yma y dyddiau cfiweddat, a dydd Iau cyfarfu a nifer o fedd- ygon, goruchwylwyr, a chyfeillion y CWUlni yn y Royal Hotel, Caernarfon, lie yr oedd ciniaw wedi ei ddarparu. I-lanwai Mr D. E. Davies y gadair, a Dr Evans yr is-gad- air. Wrtb gyflwyno y llwno-destynau, dar- llenodd y cadeirydd lythyrau oddiwrth fon- eddigion yn datgan eu gofid am na allent fod yn bresenol. Dywedai ei fod yn sicr eu bod yn teimlo yn falch eu bod yn dal cysylltiad a'r 6efydliad arianol pwysicaf yn y byd. Oherwydd mai cwmni cyd-cyfranogol rw y Mutual, nid oes ynddo gyfranddalwyr 1 sugno ei waed. Y mae pob ceiniog o'i enill- ion yn myned i'r aelodau. Teimlai yn llawen allu eu hysbysu fod y busnes yn Ngogledd Cymru wedi bod yn dra llwydd- ianus. Prif lwncdestyn y prydnawn oedd Llwyddiant y Mutual Life Insurance Com- pany of New York," yr hwn a gefnogwyd gan Dr Evans. Sylwai Dr Evans fod Uwydd- iant anghydmarol y. 1\1 utual Life yn profi y gallai lwyddo o dan faner masnach rydd yn ogystal ag yn y wlad y cychwynodd, sydd wedi bod yn enwog am ei diffyndollaeth. Llongyfarohai y cwmni a'r swyddogion ar eu llwyddiant mawr. Atebodd Mr Campbell mewn araeth gyfoethog mewn rhesymau a ffigyrau a llawer o hanesynau dvddorol. Y roae llwyddiant y cwmni yn y Deyrnas Gy- funol i'w briodoli i arolygiaeth ragorol Mr Haldeman, y prif reolwr Dechreuodd ei hunan yma 11 mlynedd yn ol. Erbyn hyn y mae ganddo dair mil o oruchwylwyr. Oddeutu 200,000p oedd busnes newydd y flwyddyn gyntaf, erbyn hyn y mae tros ddwy filiwn yn Lloegr a Chymru, heb gyn- vi-ys Ysgotland a'r Iwerddon. Wrth gyd- maru hyn a busnes swyddfeydd Prydeinig eydd wedi eu sefydlu ers amser mawr, y mae hyn yn s) ndod. Dechreuwyd y busnes yn 1843 pan y darfu i nifer o foneddigion yn New York gytuno i yswirio eu bywydau ax y cpùlun cydgyfranogol. Y mae y cwmni wedi glynu wrth yr egwyddorion hyny ar hyd yr amser, ac wedi gwrtliod rhoddi ton- tine policies,-y rhai nad ystyriai ef ond hap- chwareuaeth. Fel JT oedd yswiriaeth yn cynyddu gwelodd llywodraeth America y pwysigrwydd o arolygu y dirgelion a'r cyfrifon. Gwnaed hyn mor drwyadl a manwl gan y Llywodraeth fel y bu i hyny gynyrchu ymddiried hollol yn meddwl y cyhoedd. Yn 1885 yr oedd y trysorfeydd wrth gefn yn 22 o filiynau, ond erbyn 1897 I y maent dros 52 o filiynau. Y rheswm par ham y mae y cwnrni wedi bod mor llwydd- ianiis yn y deyrnas hon yw fod y cwmni yn gwerthu policies sydd yn cymeryd gyda'r bobi. knogai Mr Campbell y cynrychiol- wyr i wneyd y debentures 5 y cant, a'r con- j sols 3? y cant yn fwy adnabyddus i'r wlad. I I wyr priod heb feddu llawer o eiddo, y niaer rhai hyn yn dra gwerthfawr ar gyfrif y Hiawa dewisiadau dymunol sydd yn perthyn iddynt. j Sylwai fod gan yr aelodau Prydeinig y di- oehvch goreu yn y trysorfeydd mawnon sydd wrth gefn, ac, yn ychwanegol, fod y owmni fel pob cwmni yswiriol arall yn y wlad lion, wcdi lmddwdcii y swni gofynol gyda'r Bwrdd Masnach, n'u bod yn wastad yu cadw BjTniau mawrion yn y Bank of England ac ariandai ereill, a'u bod wedi pwr- oasu y rhyddleddiant o'r Prif Swyddfeydd yn Cornliill, Llundain, a bod y derbyniadau blysyddol yn y devnias hon yn unig dros 380,OOOp Os Oc, Dywedai ei fod newydd dderbyn brysneges yn hysbysu fod meddian- au y cwmni yn 52,100,OOOp, a'i rwymedig- aethau yn 44,810,OOOp, a bod y gweddill dros ben y gofynion yn 7,290,OOOp, tra yr oedd I y derbyniadau am y flwyddyn ddiweddaf yn 11,121,OOOp, a bod cyfanswm yr yswirebau j yn 192,300,OOOp. Dymunai longyfarch Mr D. 1 E. Davies ar gynydd y busnes yn Ngogledd Cymru, a gobeithiai y byddai iddo ef a'r gor- ■ uchwylwyr wneyd pethau pethau mwy eto. Yn ystod y cyfarfod anfonwyd brysneges at Mr Haldeman yn ei longyfarch ar enedig- aeth mab ac etifedd iddo, a derbyniwyd at- ebiad vn cydnabod yn ddiolchgar y llon- gyfarchiad.
i GWESTY AR DAN. I
i GWESTY AR DAN. Bu tan difrifol foreu Mawrth yn Glovers- ville, talaeth New York. Torodd allan yn I mhrif westy'r dref, yr hwn oedd yn llawn I ar y pryd. Yr oedd bron bawb yn eu gwely- au ar y pryd, a diangodd y rhan fwyaf i'r heol yn eu dillad nos. Cafodd deuddeg eu llosgi i farwolaeth, ac anafwyd lluaws mawr.