Y Genedl Gymreig

'(C)'fc'ii!'r y VxrJdoniacth i Ei::d,1 Swvddfa'r Oendd," Crtwnarfon.)

AT Y BrIRDY).Fel hvsbysiad yn unig y cyhoeildir Ul1er,i,,(hl1 priodasol, coffad- wri;ion;ol, Ao. Ni chymer teilyngdod, dwa.m lIoJl.\ddd Idly i ystyriaeth. Am y U'k'mu, ymofyiic r a'r cyhoeddwyr.

CAS ARWKINIOli. I Riiuigordd "MVinir Meredydd. Ar dait-h hudolus fi-lus af, Gwiriontxld It Thnuldodiad gaf Yn gvronu uruuf ar fy hynt,—■ Gwareheidiol en1 Cymrn gynt; Tyf swyuion hyd fy Ilwybr gwyn 1Y1 brit'il! Klirill yn y glvn, Eu dylanwadau tuivcl, tawel Dry'n hvvndcr ar wefusau'r awe!. Mae Nant Gwytheyrn a'i muriau oreig Erioed yii etr.vog o Gymreig; Cvnefin iach yr awen rydd Yw'r ardal hon er's llawer dydd; Mao gonym destyu teg ar daen Yii hafaidd ngbo yn eu blaen, ?c nis gall tPQM 0 Hynyddim Eu cnddio w?nWLt dylanwadau. Gerllaw bu Dewi a'i awen fwyn, Ail llinos iaith yn llawn o swyn, A bardd y Bettws drwy ei oes Yn cajimol rhinwedd "Gwaod y Groee," Draw acw bu Nicandor fawr Ac Ebon, adar blaen y wawr, Oanasant um ir dydd gynyddu Kv r i ) d'du Dros fynvdd gweddnewidiad Cymru. Mao rhumant yma ar bob brvii Yn oistcdd megis ysbryd gwyn, Ac Dfergot-ledd ar bob tu Yn sibrud oyfrinachau lu Ond royn Hanesiaeth ambell dro Anadlu rliwn g clogwyni'r fro, Gan arwain llawer "Cool" i'r cysgod, iA selio'i wefus a mudandod. .Afagr mor fel ysbryd ar ddihun Bob dydd a nos hyd lanatt LJeyn, Yn tr rsgl-grwydro'n ol a blaen A dolw'r dymhestlllr ei raen; Gan ruo'i anniddigrwydd teifl Ei donau hyd glogwyni'r Eifl, Ond chwaiddaut arno'n oeisio'u hymlid, o ymwregysant a chadernid! 'A dyma'r fan ar dalar werdd I niinau odli Rhian-gerdd, Mao'r bwriad megis caethwan prudd o fowii fy rnron er's llawer dydd; Ond pvawriodd adeg ei ryddhad, Ei- maint yr oedi di-fwynhad, ■ELsgyned bellach yn ei afiaeth Ilyd ucboldl>rau nef barddonin.etb. BRYFDIR. I

ffFEPI Nn-,N,'D!. WEDI MYYD! I Mae'r byd o hyd yn newid Eí banes, fel ei wedd, A'r cyfan yn vmsymud At diriogaethaii'r bcdd; 'Does dim ond swn yr oesau Yn chwilio am eu beddaii 0 fown glyn rysgod angau, I irael myn'd! i gael myn'd! Dyeithriaid sydd yn lIanw Y preswylfeydd gerllaw; Mae'r hen rai wedi marw "I lanw'r "byd a ddaw;" Mae mwy o'n hadnabyddiaeth I Tudrnw i ffin marwolaeth, I Nag yn yr hen gym'dogaeth— I Wedi myn'd wed imyn'd i'r oedd Wynfa Ar rtiddiau llawer un, AIU gol;g yn gyflousdra 1'r haf i wel'd ei lun; Ond bellach mae y blodau Ag angeu wrth eu gwreidiliau; Ac A! mao tlysni'r gruddiau Wedi myn'd! wedi myn'd I Pa 10 mae'r ewmni anwvl Wrth gycluvyn gyrfa oes— Pan nad oedd neb yn disgwyl Ond gwynfyd heb un groes? 'Does dim o'u banes yma, Heblaw ar feini'r gladdfa, Y fynwent yw eu trigfa- ,Wedi myn'd I wedi myn'd Mor ddedwydd yw cael aros Tjwchben y pethau fu, CN-n rhoi ariwyluid agos Yn mhlith y uiarwol lu! Ond Ow! davvr adgof hwnw Yn mlaen ag adgof chwerw Am diuiynt oil yn feirv;- I Wedi myn'd! wedi myn'd I Pa lo mao'r "udgyrn arian" ► 0 furiau Seion Duw, Y rhai (klychrynent Satan Wrth wneyd y meirw'n fyw ? I Maont h;vythau wedi tewi, I A Seion yn glni I Yn sa-ii y "tonog genlli"- Wedi myn'd wedi myn'd I (Wn niiutu bofyd fwldrod 0 fewn y fyuwent (ud: )Jae'r alwlIIl bron II dyiod O'r anwoledig lyd Yn fiuui imvu hydJ rhywrai, Wrth grj-buyll :un ein henwau, Yn dywoyd am danom niiiaii- Wedi mytt',l wedi mynd TromtLil. YOLANDER JONES. I TrecasteU. I

AR Y BRYX. I Fy mebyd dreuliais or y bryn Lie tarddai ffrwd o fron yr ailt, Ysgafnaeh oedd fy mywyd gwyn Na'r awcl chwythiii trwy fy ngwallt; Rhwng blodau'r grug a'r eithin man Diofid bounydd oedd fy nghan. Pan ganai'r gwcw yn y Uwyn Fo geisiwn ei dynwared lii, Cael uyth ehedydd yn y bnvyn Oedd netoodd o fwynhad i mi; Ac weithiau awn o w;uvr hyd wyll I hela'r wiwer rhwng y oyll. Yn nghwmni'r defaid a'r wyn bach Y gorfoleddwn ar fy hynt, Tra'm ffyddlon gi gj'farthai'n iach Wrth geisio dianc ar y gwynt. Ac yn yr hwyr wrth dan o fawn Chwareuwn ar fy nhelyn rawn. Ar ael y bryn, yn ngoleu'r ser, Y gwelais Gwen y cyntaf tro, %ol profi bias ei chusan per Yn gysegredig byth mae'r fro; Agorodd gyntaf glo fy serch! A charaf hi er mwvn v ferch Llanfyrnach. BRYNACH. I

BRENHINOEDD YN RHAD I Gwerthwyd corph Ptolemy n. o'r Aifft, Aintochus I. Syria, ac Alpina, gwraig un o frenhinoedd litibiloii--)-r oil wedi eu per- arogli, wrth gwrs—am 75 gini yr wythnos ddiwoddaf yn Llunclain. Ychydig flyiiyddau yn ol gwrthodwyd mil o bunau am danynt. Yr oedd awdurdodau yr Amguoddfa Bryd- einig yn sicrhau eu dilvsrs-ydd. ,—„—^ — —

ENLUBIO CLERIGWR I Daeth clerigwr a chyngaws am enllib yn I erbyn gwraig weddw, yr hon oedd ganddi fywioliaeth Eglwysig dan ei nawdd. Yr oedd hi wedi wriadu cytlwyno'r fywoliaeth I i'r erlynydd, ond wedi iddo gyraedd y lie, newidiodd ei meddwl, a gorchymynodd i'r olerigwr ytnadael o'r ficerdy. "?rod gydag ef lyfrau yr eglwys, gan, meddai, nad oedd yn dymuno eu adael mewn ty gwag. A,nfo,m (i y foneddiges am was y person, a dywedodd wrtho oi fod ef a'i feistr wedi cyflawni lladrad drwy gymeryd y Uyfrau ymaith, a'i bod am roi cvfraith arnynt. Yn y llys gwadai y font'{ldiges hyny, a chadarn- bawyd ei thystiolaeth gan ei mam. Ond dyfarnodd y rboithwyr 150p o iawn i'r clerig- wr.

CWESTIWN PINYSIG. I Gofyniad sydd yn coili yn naturiol, ac a I ofynir yn ami wrth ddarllen hysbysiiulau a I gwahanol dystiolaethau am effeithiolrwydd Bitters Gwilym Evans yw :—"Pa fodd y gaU rhyw un feddyginiaeth fel y meddyglyn hwn wella oynifer o wahanol fathau o ddoluriau jvc anhwylderau, fel y Pruddglwyf ao Lselder Ysbryd, Diffyg Treuliad, Llewygon, a Dolur- iau yr Afu a'r Arenau r Mae yr ateb i'r gofyniad hwn yn ddigon syrol a boddhaol, fel y gwelwn wrt hy ffaith ganlynol. Mae i'r rhan fwyaf o ddoluriau ac anhwyl- derau ryw un achoa dechreuol, cyffredin idd- ynt oil; naill ai amhuredd yn y cylla, neu waed gwan ac amhur, ac.yn ami achosir yr olaf gan y oyntaf. byny yw, mae gwaed afiach yn un o ganlyniadau annrhefn yn y cylla. Iae Bitters Gwilym Evans yn taro at I wraidd y drwg, a thrwy gryihau y cylla a phuro y gwaed, y mae yn gosod y rhai hyn, prif ffrnonellau bywyd ac ioohyd, mewn trefn a gwaith adnewydcJol, ac mewn canlyniad, mae y clefyd, dan ba onw bynag ei gelwir, os yn tarddu o un o'r achosion hyn, yn diflanu. liae y gwahanol gyffyriau a gynwysir yn y Quinine Bitters hyn oil yn Uysieuol, ae am- ryw ohonynt, yn ol tystiolaeth y meddygon penal, v goreu ellir gael i nerthu ac adfer gweithrediadau y cylla, ac i buro y gwaod. Mae Bitters Gwilym Evans wedi profi yn effeithiol ganoedd o weithiau pan nad oedd dim arall yn tycio, nid yn unig i ymlid yr afiochyd o'r cyfansoddiad, ond i adfor nerth ac yni newydd yn gyflym i rai fu yn hir yn nychu a dihoeni ar ol ymosodiadau twym- ynau ac anhwylderau oreill. Oherwydd ei effeithiolrwydd a'i boblogrwydd ceir dynion diegwyddor yn cynyg efelvchiadau gwaol o hono mewn amrvw ranau c'r wlad. Gochel- j woh yr efelychiadau hyn. Gwerthir mewn poteli 2s 9c a 4s 6c yr un gan bob fferylfydd, neu trwy y post oddiwrth y perchenogion, Quinine Bitters Manufacturing Co., Jtd., i Llanelly, South Wales. Y mae Cor Merched Llundain, dan arwein- iad Miss Francis Rees, yn bwriadu cystadlu yn Eisteddfod Ffestiniog.

LLANGOED. 8rr>—Ychydig gyda blwyddyn yn ol cyn- hiiliwyd yma gyfarfod llenyddot rhagorol iawn, a fu y siarad a'r disgwyl am rag- tell cvfanoil Nadolig, lSD', oud hyd yn hyn nid yw wedi ymddangos.Pa le mae y diffyg hwn, tybed P Beth ddywed ysgrifenydd v pwyllgor ? A ydyw ef wedi cwblhau ei waith drwy alw y pwyllgor yn nghyd ? 'Rwy'n deall fod y cyfarfod llenyddol a gaf- wyd wedi dwyn elw sylweddol, ac fod y cyf- ryw wedi ei drosglwyddo at wasanaeth y Bwrdd Ysgol. Da iawn. Nid ydym yn gwarafun hyn. Ond paham y gadewir i symudiad o'r fath fyned I lawr ? Tybed nad ydyw cyfarfod o'r natur yma yn fanteisiol er codi chwaeth y bobl ieuanc at efrydiaeth? Cwynir gan swyddogion y gwa- hanol eglwysi fod y bobl ieuaince yn myned yn gyflym i ddinystr, a'r hen chwar- euon y bu y tadau yn ymladd i'w darostwng yn codi eu penau. Ac y mae lie, ysywaeth, i gredu hyn. Ond, a ydyw y swyddogion hyn yn symud i gyfarfod a phechod yr oes, a gwneyd ymdrech i gael rhywbeth i ddenu a gwella yrhai hyn? Hyd yn hyn, nis gallaf gredu eu bod. Meddyliais unwaith y buasai y cyfarfod llenyddol yn beth arhosol, ac y buasai yn fantais i ddyrchafu dynion ieuainc. Ond, ow! mae wedi ei gladdu! Tybed nai chaiff adgyfodiad ? Hyderaf y caiff. Chwi, arweinwyr, peidiwch beio pobl ieuaino, heb yn gyntaf wneyd pobpeth sydd yn eich gallu o'u plaid. Hyd yn hyn ar y ffordd fawr -y maent—dim i'w dyddori. Hyderaf a disgwyl- iaf svmudiad buan.-Yr eiddoch, DYN IEUANC.

GWREIDDIOL AI CYFEITHIAD? Syr,-Yr oeddwn yn digwydd gwrando ar bregethwr ieuanc o un o'r colegau yn pre- gethu yn ddiweddar, yr hwn a hysbysai ei wrandawyr fod un bardd Germanaidd wedi canu penill i berwyl mater ei bregeth, a bod y diweddar Hiraethog wedi ei gyfieithu i'r Gymraeg. Cyfeiria yr oedd at un o'r gemau penaf a fedd y prif-fardd, sef,- "Pan y gelwid yn y boreu Restr enwau ser y nen; Deuent oil dan ganu a dawnsio, Heibio i'r orseddfa wen: Yn ei thro, yn mysg y Uuaws, Ymddangosai'n daeor ni Cododd gwrid i wyneb cariad Dwyfol pan y gwelodd hfl" Yr oeddwn wedi arfer meddwl bob amser mai pelydriad o athrylith yr anfarwol Hir- aothog oedd yr uchod, a'i fod yn hollol nod- weddiadol 0 hono. Tybed fy mod yn cyfeil- iorni? Pwy aU daflu goleuni ar hyn ? A oedd y prif-fardd yn hyddysg yn yr iaith Almaenaidd ? Neu trwv ba gyfrwng y gall- asai gael gafael ar y Iri-r b- ? A oes ar- graffiad Seisnig ohono, cynarach .?ro Sid?d. Hiraethog )m Gymraeg ? Beth ddywed Aa- thropos ac ereiU ar hyn P—Yr eiddoch, &c., PWYLL. I

YR "EMYN" A'R "DON." Syr,—Yr wyf wedi dilyn trafodaeth ar emynau yn eich oolofnau gyda llawer o ddy- ddordob. Dvgwyd dadleuon cryfion dros eu credo gan y ddwy blaid, fel y mae yn anhawdd, gallwn dybio, cael deuddeg o reithwyr fuasent yn cytuno ar ddedfryd glir a diamwys ar yr achos. Yr oedd un peth yn amlwg yn syniadau un blaid, sef mai mewn adeg o gyffroad ar yr Egiwys gan Ysbryd Duw y cynhyrfid ao y dyrchefid dynion i gyfansoddi emynau teil- wng i fod yn gyfryngau mawl. Diau fod hyn yn fantais arbenig i fardd yr Eglwys, ae y mae y cynyrchion yn amlwg yn y Di- wygiad Methodistaidd yn niwood y ganrif ddiweddaf a dechreu y ganrif brasenol, yn Lloegr yn gystol ag yn Nghymru. Ond beth am Ddiwygiad '59 a '60 R A gynhyrfwyd beirdd y cyfnod hwn ? Yr oedd yn amlwg y teimlai y saint am ryw gyfryngau gwahanol i'r emynau oedd gan- ddynt, oblegid cawn gyfres o emynau yn cael eu dwyn allan yn llyfrynau bychain, y rhai a genid yn mhob cwr o'r wlad yn y Diwygiad hwnw. A rhaid i bawb gydnabod imai lsrauclol iawn oeaaynt, ac y mae eu diflaniad o ymarferiad yn fuan ar ol y cyfnod hwnw yn brawf mai dyna farn yr eglwysi am danynt. Yn awr, yr ymofyniad yw, pa gyfrif ellir ei roddi na chynyrohwyd yr un effeithiau, yn y ffurf o emvnau, gan y Diwygiad hwn, i ag a gynyrchwyd gan y Diwygiad blaenorol ? Nid yw yr oea oeraidd a materol bresenol yn ddaear fanteisiol i gynyrchu'r ffrwyth hwn medd un dosbarth yn y ddadl uchod. Rhaid cael 009 y cynhyrnadau crefyddol, oyn y bydd y tyfiant yn bosibl. Ao eto dyma Ddiwygiad mawr, grymus, a chyffredinol wedi cymeryd lie rhwng y ddau gyfnod, a theimlad o angen am gynyrcli felly yn dod y» amlwg yn yr eglwysi, ond heb un Bardd Ysbrydol yn gwneyd ei ymddangosiad i lanw y diffyg! Pa fodd y rhoddir eyfrif am hyn ? Hwyrach y cawn air ar v rhan hon o'r pwnc, gan rai o ddisgyblion galluog Anthropos. Ond yr hyn gododd awydd fwyaf ynof i ysgrifenu v tro hwn, ydyw ymholiad arall, sef" A ydyw toraoth y tonau genir yn gy- ffredin yn ein cynulleidfaoedd, yn gynyrch j un cyfnod arbenig yn hanes ein gwlad fel yr j emynau, ynte a ydynt wedi eu casglu fel aeddfed Srwyth pob oes a gwla.d?" I Carwn weled ein cerddorion yn cymoryd | y mater hwn i fyny, a phwy a wyr na ddeillia daioni o'r drafodaeth. Ao y mae genyf I ymholiad araLi yn nglyn a'r mater hwii [ hefyd, i yr hwn a gadwaf hyd y dyfodol.Yr I -1, o,uuvw., D IFOR JONES. I

ENWADAU CYMRU. I _u Syr,—Nis gallat gredu toa yr un a tviw hunan yn "M.C." lawn mor anwybodus ag y proffesa ei fod yn ei lythyr yn y "GenedT am yr wythnos ddiweddaf. Os ydyw, y mae yn esboniad i mi ar paham y dewisodd beidio I rhoddi ei ehw priodol o dan ei lythyr, o blegid y mae gwybod mor ychydig am gredo a daliadau enwad crefyddol sydd yn rhifo ei filiynau yn ddigon o reswm i unrhyw un dros deimlo yn swil, mi gredaf. Metha weled fod un gwahaniaeth yn yr "egwyddor" ar ba un y mae y Bedyddwyr yn cyfrif rhai yn aelodau rhagor yr enwadau taenellyddol. Pe buassu wedi meddwl ych- vdig uwcbben y dyfyniad a wna o'm hysgrif flaenorol, buasai wedi ei ddwyn i'r goleuni. Eglurais "nad yw y Bedyddwyr yn cyfrif neb yn aelodau yn eu plith ond y rhai fyddo wedi eu bedyddio ar broffes o'u ffydd." Dvwed "M.C." fod yr un egwyddor yn cael gwoith- redu wrthi gan yr enwadau ereill. Dyweduf finau ei fod yn camgymeryd. Y Bedyddwyr yw yr unig enwad crefyddol yn Nghymru sydti yn honi ei fpd yn gweithredu wrth y rheol hon. A dyma sydd yn gwneyd gwa- haniaeth yn yr "egwyddor" ar ba un y mae y Bedyddwyr yn cyfrif eu haelodau rhagor yr enwadau ereill. Ymddengys mai am y Methodistiaid Cal- finaidd y mae "M.C." yn gwybod fwyaf. Gwyr fod y Methodistiaid yn taenellu plant ar sail "ffydd eu rhieni," ao ystyriant y bed- ydd, fel y dengys Dr Parry, Carno, yn ei lyfr ar y Sacramentau, "fel yn cynrychioli cych- wyniad y bywyd crefyddol." Galwant blant aelodau yn "had yr eglwys," a gwyliant yr adeg pryd y byddant yn cyrhaedd eu 13 neu 14 oed, er mwyn eu derbyn, fel y dywed "M. C. yn gyflawn aelodau (awgryma hyn eu bod yn cael eu hystyried yn aelodau an- nghyflawn cyn hyny). Fodd bynag, gwydd- om cyn i "Al.C." ein hysbysu o hyny nad ydynt yn cyfrif plant dan 13 oed, ond fel plant. Ond y mae plant credinwyr gyda'r Mothodistiaid yn cael eu derbyn yn aelodau pan y cyrhaeddant 13 neu 14 oed,dyma reol ac arferiad yr enwad, ac ni ddisgwylir i'r un plentyn ddianc heb gael ei dderbyn yn aelod wedi cyrhaedd yr oedran hwn. l'r Bedyddwyr, y mae yr ymadroddion "ffydd eu rhieni" a "had yr eglwys" yn rhai mor ddieithr ac estronol ag yw daliadau y Bedyddwyr i "31-C." Nid oes neb gyda hwy yn cael ei fagu yn yr eglwys, yn yr un ystyr ag y megir rhai gyda'r Methodistiaid. Cadwant yn fanwl y terfyn rhwng byd ac eg- lwys, gan grodu nad oes ond rhai wedi eu hail-eni yn gymwys i gaol eu hystyriod yn ael- odau eglwysig. O'r byd y mae pob aelod newydd yn dod at y Bedyddwyr. Rhaid i blant eu haelodau hwy dyfu i fyny i oodran synwyr a chyfrifoldeb, dod i weled eu bod yn golledig wrth natur, credu yn Nghrist, a dod yn ymofynwyr am fedydd yn hollol ar eu eyf- rifoldeb eu hunain, gan feddu eu rhesymau eu hunain dros yr hyn a wnanfc. Gwyr "M.C." mai ychydig iawn yw nifer y rhai sydd yn eyraedd yr addfedrwydd ysbrydol hwn pan yn 13 oed, ac oblegid hyny y mae mwyafrif mawr plant aelodau gyda'r Bd dd- wyr rhwng 16 ac 20 oed pan yn owl eu 0_ yddio. Hefyd, tra mai y rhool gyda'r Meth- odistiaid yw derbyn holl blant credinwyr yn aelodau wedi iddynt ddod i oedran, y mae miloedd o blant credinwyr gyda'r Bedyddwyr na dderbynir hwynt yn aelodau ar hyd eu hoes, a hyny am y rheswm syml nad ydynt yn dod yn gredinwyr personol yn Nghrist. Neges fawr y Bedyddwyr yw pwysleisio y gwirionedd mai personol ydyw crefydd Mab Duw; ni chredant o gwbl ddysgeidiaeth Dr Parry, fod gras Duw "yn defnyddio sianel- ydd natur i redeg drwyddynt." Gobeithiaf y bydd hyn yn ddigon o eglur- had i "M.C." Os na fydd, gofyned ar fyrder i ryw frawd caredig o Fedyddiwr ei gyfar- wyddo yn mhellach.—Yr eiddoch, Llanberia. E. CEFNI JONES. I Hanberia.

CYNGHERDDAU YN METHESDA. I Syr,—Dymunwn trwy gyfrwng eioh now- I yddiadur alw sylw ardal Bethesda at y ffaith I fawr na ddylai yr ardal yn gy:ffredinol ga.dw dim math o gyfarfodydd amrywiaethol na ) chyngherddau ar hyn o bryd. Fel y mae ) pawb yn gwybod mae ein hardal yn drwm dan ddyled, ac mae yma waith talu mawr er mwyn cael dod yn rhydd o'r ddyled yr aeth- om iddo yn ystod streic y Penrhyn. Nid wyf fi yn meddwl fod gweled o ddeg i ddeu- ddeg yn gwerthu tickets i fyned i'r math yma o gyfarfodydd yn iawn ar hyn o bryd, gan fod yma waith i dalu am ein bwyd cryn prynu tickets y cyfarfodydd hyn. Nid yw crefydd yn galw am ddi-ddyledu capelau na chodi gweinidogion ar draul met..u gwneyd pethau sydd gan mil mwy angenrheidiol. Nid yw erefydd yn galw ond am i ni roi fel ag y gallwn fforddio, ac nid spwngio ar ddyn i brynu tickets bob dydd, heb ben draw idd- ynt. Yn ostyngedig dymunaf ofyiTi'r ardal ¡ edrych ar ei chvflwr.-Yr eiddoch. &0.. UN 0 HONOCH. I

DRTUIAD AGERLONC. Colli 19 o Fywydan. Cymerodd trychineb alaothus le yn y Sianel Seisnig yohydig cyn toriad y wawr foreu Mawrth. Aeth yr agerlong "Chan- nel Queen" yn cario teithwyr a nwyddau o Plymouth i Ynysoedd y Sianel, yn ddrylliau ar y creigiau yn ymyl Guernsey, a chollwyd o leiaf bedwar-ar-bymtheg o fywydau. Gad- awodd Plymouth tuag un-ar-<ldeg nos Lun, gyda Uwyth llawn, 16 o ddwylaw, a 47 o deithwyr, o ba rai yr oodd 44 yn Llydawiaid. Daeth yn niwl mor dew, M nas geuid gweled y gwahanol oleudai. Tamwodd y Uestr ar graig, ac aetb yn gynhwrf mawr ar y grai& ??, '? enwedig yn mhlith y Llydaw- iaid—rhai wedi bod yn gwerthu wynwyn yn y wlad hon, ao yn dychwelyd gartref. Neid- iodd amryw i'r mor, a buont foddi. Gollyng- wyd cwch i lawr, a phan oedd un ddynes yn cyrnedd ei baban iddo, golchwyd ef ymaith o'i dwylaw. Neidiodd Sais i'r dwir, ond tarawodd ei ben yn erbyn y graig, a lladd- wyd of. Daeth cwch o'r lan, a llwydd- wyd i gael rhaff i'r llong, ar hyd hon llusgwyd y gweddiu o'r teithwyr i'r Ian, un ar ol y llall, tra yr oedd y tonau yn golchi drostynt. Suddodd y llong yn fuan ar ol i'r olaf ei gadael.

Y PERSON AR YSGOLFEISTR Darfu i reithor yn Lincoln ddirwyo ysgolfeLstr heb rybudd, oherwydd nad oedd adroddiadau yr arolygydd yn ffafriol am yr ysgol. Cymerodd Undeb yr Ysgolfeistriaid y mater i fyny, ac yn y llys sirol gorchymyn- wyd i'r person dalu 25p o iawn a'r costau.

TYMHOR AFIACH. Mae miloedd yn ein gwlad y tymhor hwn yn dioddef dan ryw afiechyd neu gilydd, a dywediad a glywir yn ddyddiol mewn llawer ardal yw, "Dyroa auaf a6ach! Byddai ych- ydig o rew ac eira yn werthfawr iawn, ac yn iechyd i ni ae i'r ddaear." Hen draddodiad ar lafar gwlad yn nyddiau ein tadau, ao a glywir eto yn pyen gan hen bobl yw, 11 au4f glas, mynwent fras." Diamheu fod yr hen wirair hwn wedi tarddu o'r Haith fod llawer mwy o afiechyd a m&rwolaathau yn ein gwlad yn ystod misoedd sydd yn can- lyn gauaf Uaith ac agored, nag ar ol gauaf oer a chaled. Ar ol tymhor gaufol llaith a thyn- er, mae y cyfansoddiad yn fwy anghymwys i wynebu a gwrthsefyll y gwyntoedd llym, a deifiol o'r Dwyrain, y rhai sydd yn ffynu yn gyffredin yn y gwanwyn. Gan hyny, dylai pawb sydd yn dueddol i anhwylderau a elwir yn rhai gauafol, fod yn wyliadwrus a gofalus iawn o'u hiechyd, J tymhor hwn o'r flwyddyn, a chryfhau y oyt- ansoddiad i wrthsefyll yn Uwyddianus ym- osodiadau y gwahanol anhwylderau y maent yn agored iddynt yn ystod y misoedd blin a gerwin sydd o'n blaen. Cydnebydd pawb sydd wedi rhoddi prawf arno nad oes dim mor effeithiol i atal ymosodiadau y cyfryw glefydau a Quinine Bitters Gwilym Evans. Mae canoedd o dystiolaethau o bob rhan o'r wlad yn sicrhau fod Bitters Gwilym Evans, nid yn unig yn cadw ymaith anhwylderau y gauaf a'r gwanwyn, os gwneir defnydd pryd- Ion o hono, ond ei fod y meddyglyn goreu sydd yn adnabyddus i gryfhau y cyfansodd- iad, ae adfer nerth, yni, ac iechyd i rai yn dihoeni mewn gwendid ar ol unrhyw dwym- yn neu afiechyd. Mae Bitters Gwilym Evans wedi enill y fath boblogrwydd fel meddyglyn adgryfhaol fel y mae amryw efelychiadau diwerth o hono yn cael eu cynyg i'r cyhoedd. Gocheler y rhai hyn trwy edrych fod enw Gwilym Evans ar y label, y stamp, a'r botel. Mae ar werth yn mhob man mewn poteli 2s a 4s 6c yr un. Gsllir hefyd ei gael am y piau hyn trwy y post yn uniongyrchol oddiwI, 11 y per- chenogion,—Quinine Bitters Manufacturing Company, Limited, Llanelly, South Wales. Yr Arglwyddes Augusta sydd wedi ei dewis yn fiy wyddes Cymdeithas Celf Merched Gwynodd. 4wYs ga(1 Aeth y swydd o wag, a Dr Wil-n, o eiriol Llanelwy yn wag, a Dr Wilson, o Rvdychen. a benodwyd iddi. Y Parch J. S. Lewis, M.A., rheithor y Drefnewydd, a benodwyd yn gaplan arhol- iadol Esgob Llanelwy.

PWLLHELI. ) GANLYNIADAU DAIONUS.—Da gen- J ym ddeall fod amryw o wrandawyr wedi ymuno ag eglwys Seion mewn canlyniad i'r gyfras o bregethau diwygiadol a draddodwyd gan y Parch R. Curry tua phymthognos yn I' ol. DIRWEST.—Tystir fod y Temlwyr Da yn gwoithio yn rhagorol, ac fod gwedd lewyrchus lwn ar y Demi. Beth po y mabwysiedid y cynllun a gariwyd allan mewu trefi ereill, & chael cyfres o gyfarfodydd dirwMtol bob nos am wythnos, a gwahodd gweinidogion adnabyddus i draddodi pregethau neillduol ynddynt? Clywais fod cyfarfodydd o'r fath wedi bod yn dra llewyrchus yn Mhorth- madog. COLLED.—Cwyna y Coedwigwyr yn fawr yn herwydd colli y brawd gweithgar, Mr Morris Roberts, Highlands. Yr oedd yr ymadawedig yn aelod dylanwadol a thra gwerthfawr. PRIODAS.—Yn y Tabernacl (B.), ar y 27ain cynfisol priodwyd Miss Ellen Williams, Eifionydd Temperance Hotel, a Mr Evan Thomas, asiedydd, Tydweiliog. Gwasan- aethwyd gan y Parch J. J. Williams, Pen- ygroes. Yr oedd y wledd briodasol yn Eifionvdd Hotel. HEDDLYS SIROL. I Chwefror 3ydd.—Gerbron Mri R. Carreg I (eadeirydd), B. T. Ellis, J. T. Jones, John Thomas, Owen Evans, a'r ,?arch J. Wil- liams Ellis. GWRTHWYNEBIAD.—Y Cadeirydd a ddywedodd nad priodol a fyddai i ardal Llanbedrog symud yr heddwas oddiyno i Lan- dud no. Hyderai efe na fyddai i'r bwriad gaol ei gario an .-Addawodd yr Arolygydd Jones ddwyn y mater gerbron y Prif Gwn- stabl. GWR A GWRAIG YN Fl-BABO.-Ann Lloyd, Castell Bach, Pistyll, yr hon a gyn- rychiolid gan Mr E. R. Davies, a gyhuddai ei gwr, Thomas Lloyd, o fod wedi ymosod arni yn frwnt iawn. Amddiffynai Mr W. George. Dywedodd Mr Davies fod y partion wedi priodi tua phedair blynedd yn ol. Cy- northwyai Mrs Lloyd ei gwr i gadw'r fferm. Aeth T. Lloyd i anhawsderau arianol, 30 aeth yn fothdalwr. Prynodd Mrs Lloyd y stoo gan y derbynydd swyddogol, a gwerthodd ran o'r stoc i T. Lloyd. Ond ni thalai efe am danynt, ac nichal hi y reiddo yn ol. Gwrth- odai ei chadw a byw gyda hi. Pan ofyuodd iddo am fwyd neu arian, ymosododd ami yn ffyrnig. Taflodd hi i lawr i ffos, curodd hi, a rhoddodd ei benliniau ar ei brest.—Yn y fan hon awgrymodd Mr George y priodoldeb o derfynu yr helynt, trwy i'r fainc benodi ar ryw swm rhaiymol i'r diffvnydd dalu yn wyth- nosol. Gwell oedd ganddo ef (Mr George) 1 hyn gael ei wneyd nag i holl hanes y partion gael ei amlygu. Y fainc a ddywedodd nad oedd cais felly o'u blaen ar y pryd. Cy- buddiad 0 ymosodiad oodd ger eu bron.—Mr Davies a ddywedodd fod cynygiad wedi cael ei wneyd, ond ei fod mor isel fel nag gallai y wraig ei dderbyn.-Mrs Lloyd a ddywedodd iddi ar Rhagfyr 30 diweddaf fyned t'r beudy at T. Lloyd, a gofyn iddo am fwyd nen arian i gael bwyd, gan nad oedd ganddi ddim yn y ty. Nid oedd efe yn aros yn y ty. Yr oedd ganddo loches mewn lie arall. Gafaelodd ynddi, curodd ac ysgydwodd hi, a thaflodd hi i ffos yn yr iard. Rhoddodd ei ddau ben lin ar ei brest yno. Ond cododd efe W, oddiyno pan ddywedodd hi ei bod bron a marw.—Mr George a ofynodd a oodd yn werth myned yn imlaen hefo'r achos? Achos anymunol oedd. —Dywedai'r Faine mai eyhuddiad 0 pnosod. iad ffyrnig oedd o.—Mr Davies a ddywedu, j y buasai ymosodiad cyffredin ar ddyn yn jill- 1 osodiad gwaeth ar ferch, yn ol y gyfraith.—- j ymyl Bontnewydd. Bu hi yn MOS yno am rai ymyl Bontnewydd: Bu hi yn aros yno am rai misoedd. Daeth hi a chyngaws yn Uys 7 dy- ledion yn erbyn T. Lloyd yn nglyn a'r aiddo, ond efo onillodd. D?chwetodd hi i fyw i Cas- teU Bach. Tanodd M bethau ato fo oher- wydd iddo fo dalfu pethau ati hi. Niddwfq hi guro y gwartheg na thaflu oeryg atynt nac ato yntau. Ond darfu iddi hi godi oeryg yn y cae.—Ail-holiad: Ni tharawodd hi ef or- ioed a chareg, or mor gas oedd of ganddi hi. Yr oedd yn barod i fyw ar wahan iddo of, os y rhoddai efe beth at ei chadw.-i- uinyu- ydd (yr hwn oedd wedi oodi croes-wys yn erbyn oi wraig) a ddywedodd mai. ofe oedd tenant Castell Bach. Darfu i Mrs Lloyd ei adael am fisoedd. Gwerthodd hi y stoc iddo ef. Pan oedd hi i ffwrdd ni ddarfu efe ofyn iddi ddychwelyd. Deuai yno a malai bob peth. Rhagfyr 30ain, daeth i'r beudy gan regi a gwaeddi a lluchio oerig ato ef a'r gwartheg. vi- oedd hi mewn ysbryd ofnadwy. Ni weloti' dfe erioed y fath beth. Byddai efe yn r -10 llywodraethu ei dymher.—Gan Mr Go ge: Cydiodd of ynddi rhag ofn iddi ei daro. Pan gydiodd efe mown un llaw, yn yr hon yr oedd careg, tarawodd hi ef yn ei wyneb, gan aohosi olion yno. Ceisiodd fyned yn rhydd, ac yn yr ymdrechfa, cwympodd i'r dwfr. Cododd ef hi i fyny. Daeth ar ei ol ef gan guro hen biser, a gwaeddi. Ceisiodd efe fyw gyda hi, ond nid oedd modd. Gad- awodd efe flawdiau yn y ty iddi, a phytatws yn y cae. Gadawodd yr wyau yn ogystal a'r ieir iddi. Yn lie defnyddio y blawdiau lluoh- iodd hwynt ar hyd yr iard. Hi brynodd y stock ac a'i gwerthodd wedyn. Gallasai efe fod wedi cael gan ereill ei helpu. Dwy gein- iog a dimai oedd ganddo of yn ei logell pan yr aeth hi yOiaith. Nid oedd ganddo ef ddim i fyw arno fo ond ei lafur.—Yr Heddwas J. H. Jones a ddywedodd iddo weledgwyneb T. Lloyd. Yr oodd yno glais, ac yr oodd y llygaid bron a chau.—David Griffith a ddy- wedodd iddo weled Mrs Lloyd yn rhedeg ar ol Thomas Lloyd, gan guro pwer a gwaeddi.

OWED I BR AH A (iOFIiH GAN T. GWYNN JONES, DINBYCH. I PENNOD XIX. I O! Mr. ]Lloyd! ebai Miss riowen, Drama yn irawychus ac yna safodd ag un llaw ar ei chalon a'r Hall ar gefn cadair I geruaw. ) Ceisiodd Ivor siarad, ond methodd, a bu distawrwydd i poenus. Yno safai Myfanwy M delw o harddwch dieisor. j Yr oedd am dani own gwisgo Uac o ddefnydd coch, a barai i'r hyn oedd yn y golwg o'i gwddf claerwyn, perffaith ei Surf,, edrych yn wynnach fyth. Disgynnai ei gwallt modrwyog yn l gnwd eurog dros ei hysgwyddau Uuniaidd; ac yr oedd pradd- der a dagrau ar ei gwyneb, yn union fel y tybiasai Ivor ei gweled p; n oedd efe ar fedr gadael neu daro ei thad. Ym laryd Ivor yr oedd hi yn deecach nag erioed, a churai ei galon yn gyflymach WltIl edrych arni, ond ni fedrai efe ddweyd gair. Myianwy oedd y gyutaf i dorri drachefn ar y distawrwydd, ac ebai yn ofnus, gan symmud cam ym mlaen- 0 f Mr. Lloyd, be sydd ? Wel," tbai Ivor, a'i lais yn annaturiol o grynnedig, 'does dim o owys, Miss Bowen. Peidiwch cyffroi." Gwasgodd yr eneth ei llaw at ei mynwes; a daeth i ymyl Ivor. Dododd ei Ilaw ar gefn y gadair lie 'r eisteddai, plygodd ei phen i lawr, a sibrydodd yn isel—Nhad sy'n ddrwg, yn to? Peydwcli y gwir, Mr. Doyd anwyl!" Gvridodd Ivor, a llamodd ei galon. Elai llais yr enoth, yn enwedig y gair "anwyl," fel gwefr drwy ei holl wythierau, a chan byllu )-in itiyw ei llygaid, dywedodd yr boll stori wrth) heb gelu dim. Ni fedrai wrthod, yr oedd cyfaredd ei gwynob, a swyn ei llais. yn tynnu ei holl enaid allan; pe buasai dweyd y stoii yn eostio 'i fywyd iddo, nis gallasai efe beidio ei dweyd wrthi. Disgynnai'r dagran poethion oddiar ruddiau Myfanwy! wrth wrando 'r haIll"; syrthiodd un o honynt ar mdd Ivor; llosgai fel tan, a ehrynnai yntau drwyddo gan dosturi a chyd- ymdeimlad, a rhywbeth arall, hwyrach. I Yn y mai:, tovredd Myfanwy i wylo fel y gwnaethai ei j mam, ac estynnodd oi llaw a dywedodd O! Mr. Lloyd: anwyl! diolch i chi, diolch o 'nghalon i chi, Mr. Lloyd I anwyl!" Yaodd Ivor yn ei Uaw yn dyner, no aIr fraich arall; cysnpljcOd li t'a r.P;, ircr chwcxtr a uwja nes trynnu ] ^rwyddi. Vm mhan eiliad yr oedd'i;Myfanwy*a'i phen ar; ij ysgwydd, a wylodd ei gofid allan folly, tra y pwysai yntiu i ruddiau gwlybion yn erbyn ei gwallt sidanaidd. Yr oedd yn dri o'r gloch pan ymadawodd Ivor q Dan y Bryn y bore hwnnw. Cerddodd ar draws y caeau tua'r dref, a theimlai fwy na dedwyddweh, teimlai wynfyd. Ni welai ei lygaid swynedig ond harddwch gwedd Myfanwy, yr harddwch tyner sydd mewn gwyneb prudd ag arno ddagrrau ni welai ei lygaid swynedig ond yr harddweh hwnnw, a pherffeithrwydd urddasol ei ffurf luniaidd, ac ni chlywai ei glustiau cyfaredd- edig ond mwynder melodaidd ei llais—'does i lais dynol dynerach ton na thon bruddfelus gofid. Cerddai Ivor ym mlaen, a thegwch a hawddgarweh Myfanwy wedi ei ddal, gorph ac enaid. Curai ei galon yn gyflym mewn dychlam o wynfyd, a gyrrai ei gwefr ei hun drwy ei waed tanllyd nes oedd efo drwyddo.'n gaeth i swyn yr harddwch a ddygasai ei fryd. Ciliodd ei ludded blin, a theimlai mor hoyw a phettasai newydd ddeffro o hun ddi- freuddwyd,, adfywiol. Yn y cyflwr hwn .cyrliaeddodd y fan lie cawsai efe hyd i Mr. Bowen ar lawr, ond ni chofiai d''im am y digwydd- I iad. Eisteddodd ar fon coeden gerllaw. a rhedodd ei fyfyrdod ym mhell, bell h.vd lwybrau blodeuog serch ieuangc disiomiant, j y llwybrau na fedr neb eu eerdded ond unwaith. Ymwyn- I fydai ei feddwl crwydr yn nhegwch dwyfol y dduwies a I ddilynai hyd lwybrau troellog o fwswgl a rhwng llwyni J aroryliw o flodau prydferth a disylwedd dychymmyg gariad- ddwyn, heb weled, ond glas y cwmrnwl," fel Priodferch I Nedil." A- lng nghanol ei grwydr hudol, teimlai law yn disgyn ar ei ysgwydd, a chlywai lais a ofynnai 'n sydyn:— Gyfaill! be' 'di 'r matter? Neidiodd Ivor ar ei draed, a disgynnodd oi olwg ar wyneb ieuangc, hynaws, rhy hardd i fod dan helm plismon. Nid oi i'd yr tllonyddwr neb amgennaebeidwad yr heddwch, ac yr oedd ar ei wyneb wen siriol, banner direidus, a brofai yn amlwg oi fod yn gwylio Ivor er's peth amser. Edrychai Ivor yn lied ddyrys a hurt, fel pe bussaiyn ymdreuhu he] ei feddwl at ei gilydd. "Dcryn bore ydech chi, Mr Lloyd," meddai Huws; Ittis%vn i heb wybod mai twrne ydech chi, mi faswn yn deyd y'ch bod chi mewn cariad." Cododd Ifor, a cheisiodd atteb yn ddidaro-11 Ydech chi 'n meddwl fod twrneiod yn gi-eaduriaid hollol ddiser— "Hollol ddiscr-emoni," ebai Huws, ar darawiad, "gan ddwyn a gwyrdroi 'n w"1' gyUyui g, uv nea y I shwaxddoda iroi vn uoiiui, ''Ydech chi 'n meddwl eu bod nhw 'n fwy diseremoni na ,pbiiamy Mr Huws?" ebai Iv or. Well attebai Huws ganjjwenu, "mi feder twrne dorri dyn i fyny lawn cyn gynted ag modr plismon daro dyn i dyn i lawr, Mr Lloyd." Chwarddodd Ivor drachefn, a chofiodd yn sydyn am yr hyn a ddigwyddasai yn y llanerch honno ychydig oriau I cynt. Methai yn lan a deall pa beth a wnai; nis gwyddai t I a adnabu Huws ef pan rododd ar ol v dyn a ddiangodd. Os nad adnabu ei, tybiai mai fiolineb a fyddai iddo ddyweyd dim yn nghylch y peth; ond os adnabu ef, bwriai mai gwell a fuasai iddo geisio dod i ddealltwriaeth a Huws ar unwaith. Ymresymai y buasai Huws yn sier o ddyweyd rhywbeth am yr amgylehiad os digwyddodd iddo ei adnabod ef neu Mr Bowen, a daliai i siarad ag ef yn hir, gan ddis- gwyl iddo awgrymu neu ddweyd rhywbeth am y digwyddiad. Ond ni ddywedai Hnws air, a theimlai Ivor ei hun mewn penbleth dost. Or diwedd, penderfynedd wneyd I ymdrech i gael allan a adnabu Huws ef neu Mr Bowen ai peidio. "Fuoch chi allan drwy'r nos, jMr. Httws I ebai, mor I ddidaro ag y medrai. "Do, Syr," attebai Huws, yn berffaith ddifatter, gan ddechreu chwibianu Ar hyd y nos." Wyddoch chi be," chwanegai Ivor, "hen swydd reit gas I ydi bod yn blismoii gorfod bod allan drwy'r nos fel hyn." Gorffenodd Huws chwibianu Ar hyd y nos," ac atteb- odd, "Rheit gwir, Mr. Lloyd. Mae'n dda gen i'ch bod chi'n I j medru eydymdeimlo-odditir brofiad, fel bydda nhw n deyd." Wodi ei dfi; o gan y geiriau, "oddiar brofiad," edrychodd Ivor yn inyw llygaid y swyddog, ond yr oedd Huws mor ddigylfro ag erioed. 'Does bossib fod pethe 'n digwydd yn am$il i'oh oadw chi ar y'ch traed drwy'r nosjfel hyn, Mr. Huws," ebai, ar fin rhoi 'r goreu i geisio cael dim rhagor allan o Huws. Ddim yn fynych, Mr. Lloyd," ebai Huws, ond rhaid i chi gofio mai nid plismyn ydi'r unig ddynion parchus sy'n 'arfer bod allan y nos. Er engraifiht, prin y baswn i'n dychmygu am y'ch gweld chi allan mor bwyr." Teimlodd Ivor fod ateb Huws yn awgrymu cwestiwn, ac ebai: Wel, a deyd y gwir i chi, Mr. Huws, methu cysgu yr oeddwn i, ac mi ddois allan am dro, gan fod hi'n annioddefol i ddyn fod yn ei wely'n effro ar dywydd fel hyn." Yn union felly," meddai Huwa; "'does dim i'w weld ( mewn Ilofft boeth av noson fwll fei hono, ond Kia- r' ywbeili j i'w weld hyd yu oed yn y nos, rhywbeth na welir mcao fo yn y if to lielld-nom i nOta ddands wybodaeth, tel m*'t Hen Lyfr yn deyd, wyddoch, Mr. Lloyd." Teimlai Ivor yn sicr fod rhyw ystyr yn ymadroddion cywrain, awgrymiadol y plismon, ond yn ofer y chwiliai efe | wyneb Huws mor ddigynnwrf ag erioed, a phenderfynodd Ivor ofyn yn blaen, doed a ddelai.(1 "Welsoch chi rywbeth heno, Mr. Huwa P 11 meddai, yn anesmwyth, a'i wyneb yn cochi ac yn poethi. Lawer o bethe, Mr. Lloyd," attebai Huws. Welsoch chi ddau ddyn yn y cae yma rai orie yn ol P" I Do, dri," ebai Huws yn berfiaith ddidaro—"Mr. isowen, I Pen y Bryn, Mr. Lloyd, sef y chi y'ch hun, a rwan, deydwch chithe pwy oedd y llall, Mr. Lloyd." « Wn i ddim," ebai Ivor, dyna faae'n dda gen i wybod Syllodd Huws yn graff arno am ennyd, chwibianodd yn isel a hir, a gorffenodd gyda "hym!" sychlyd. Tybiodd Ivor fod Huwa yn ei ammeu. Estynodd ei law allan, ac ebai,—" Mr. Huws, aUa i ymddiried ynoch chi ? "Fel y chi 'ch hun, syr," ebai Huws, gan ymaflyd yn ei law a'i hysgwyd yn galonog. "Wel," meddai Ivor, "feddylis i ddim y'ch bod chi wedi 'nabod yr un o honnon ni,-adweiiiiis i mo Mr. Bowen hyd nes y codis i o ar 'i &aed,-ond gan y'ch bod chi wedi'n hadwaen ni, mae gen i gymmwyuas i'w gofyn gynnoch chi. Be ddoth o'r dyn redodd i ffwrdd ? Dyna fwy nag fedra i ddeyd, Mr Lloyd," meddai Huws, dyna garswn inne wybod." Adroddodd Ivor hanes y noson yn fanwl wrth y swyddog, heb gelu dim ond ei serch at Fyfanwy a'i gyfarfyddiad a hi yn Nhay Bryn. "Mae gen i barch mawr i Mr Bowen," meddai, "ac er mwyn ei enw da fo, ac yn enwedig o dosturi at Mrs Bowen— welis i neb a golwg (mwy torcalonus arlli-fynswn i er dim i'r stori fynd allan. Yn wir, mae gen i ofn i neb glywed fod nelo fi ddim a'r peth—mi wyddoch mor gas fydde hynny. Yrwan, Mr HUIVe, rowch chi 'ch gair i mi na soniweh chi byth am y peth wrth neb byw ? "Wel," meddai Huws, a mwy o dynerwch nag arfer yn ei lais, 11 Wel, Mr Lloyd, mi wyddoch fod plismyn yn gweld llawer o bethau, ac mi alia ddeyd wrthoch chi fod nhw 'n cadw llawer o bethe hefyd. Er y'ch mwyn chi, ac er mwyn I Mre Bowen"—pesychodd Huws yn wybodus-" mi ro fy ngair i chi na sonia i byth am y peth. Bhyngoch chi a fi, mi fydd y busnes yma 'n agored, am bawb arall, sonia'i byth air am dano fo." Ll¡¡w;¡ dorasai'r wawr, a cherddodd y ddau tua'r dref, Huwa yn chwibianu "Serch Hudol ac Ivor yn ceisio c!ldw'r but a gythryblai ei fyvtres rhag eophi ei vyneb.

I 1/ LumI V I jl Of 113, Princavilli Square, Bradford, writes: For a xealim I suffered severely from XKTJMCHaSTXOBST- I consulted several doctors, but failed to get relief. I was induced to try your Wind H Pills, The results are marvellous. After taking a large box I was complstoly cured, H and now enjoy good health. You may publish my name and address." PAGE WOODCOCK'S WIND PILLS 1 AU Sufferers from INDIGESTION, LIYER COMPLJLINTS, BILIOUSNESS, SICK HEADACHE, SPASMS, &c., should wniilH then selves of this most exoellent medicine. V All Vendors Iiti and 2/IL Post free for price from H pAqw WOOSOOOX, XaXXrOOXdSR'. I ft V V » • '| "The Standard Brand of the day in Tea." !| | IDELXCIOTJS < | Mazawattee Common Teas are at once an insult to the Palate, and wasteful in the <' extreme. i Delicious MAZAWATTEE TEA il ? ? ?- — .——  |} Is the Perfection of High-class Tea, j ► Fragrant, Delicious, Unvarying in r Excellence, and Economical in Use. J ► Sold in Sealed Packets i > 1 ( ► BANGOR—: T. Lewis 4 Co., 31, ) High Street, and Dean St; and 11 I l Bodedern, Cama?on, Holyhe?d I Llangefni, Llanc-rehymedd Pen- at Amlwch, Betli,?l. (Bodorgau) > traetn,Penmaenmawr,and Vwu- heli. Henry Lewis, Comet Stores. ]lAU:lîerie Stores. BEAUMARIS: Lewis < f Owe;i,3!,C?HeSt.BErSE3D ? G, B[ymr, 19, Open Terre i E. Owen, High St. CARNAR- # [ VON: T. Lewi3 & Co" 29, High Street; Joseph Roberts. 14, Pool < Street. MENAI BRIDGE: 1 R. Daron Jones. JThe 'ilenai St ires. C la 'OJ ISwisiElliNER GINI I GWISCOEDD HANNER, GINI f JOHN NOBLE Mm 1:ee:.r yCfli:i: bDiJ f;t;t;Od:U an;6:or;iaI1Vl({!Ia}Ea j:Ondd¡ore y. d.1 tyw ydd ?? yn ly; Oill& C-t Jchn ob¡", gwynoh-lyln a.c 0 bwy..u Ylga/nacb,¡ PATRY M AU h:,d::(iI;;1:iwftdRI\)n4R" MTr 'J paPYI  Mwy   n  y el, (Ud y i.     ..wb?.?I h'u l?.n.in, ?dy -?dr.h.  hOŒ1Dt, ae a .n n. d. yhdy m?SURZ3 TRITLWSAU R,,di d,l* ,nll ?  f, ,w. g?,ph?.i.d '?'mJtL. YMA)NTSYDoiEWN8TOC'ES5 ???? ? l, dn y  Y SKIRTS ydYDt V, 13 mod;   ri ,b,.ig ? l' i Y. cliwan". LLIWIAU YN HOLL DAU:-D.,Ll.yd-ddl,, Gi. ;n  "tr:11:' p:  .yd. "J.- CY:\I.I.VS S78-Co; fr"Üwnoi. Skirt wedl t. gwn.f!! l{aQ deiHwr1 O(61dA. thai, p.e- (:.t;.i:: 1Dm.1Mi61:   dl. a'lf I -dd :6,cfudiad eo 1h.1; Ik?f ?i h- 3 ft  FFROC, BOB OYOD I 2EGDiDn y: llgl?n,  JOHN NOBLE, y..Ith f.?. y d?.dd, g !!36 !» CTLLUN 802. G,Jg Han»no »ty(fwvlLii M B»no Lod<1oq Midi..d.- J "I I lluniaidd, ffmod: Byddwch cyaUl ag envHs pl:.1hOJd¡.!tc'. ;1" ■' ?'SS '?'?j?' ''??S??i: mlu ffl\nliol. I KSk!ft ':Vl'; f; t "All WNH el weu { p.pu, h u: p.n ,n >¡?rro;('¡lt: ¡. '}: CYNLLUN ddwtlttf » I M?d. > phacio 1D of.1u.thl\"1 yoJUIia. I .1 Iter' 0 ..Ian W..dl C:VNl!I.UN 8l2.G..lsg ddt-tltJu. a ruanuth$:'ar i fOø@d. HmMC?Xdt '?-'y'Nnbrit. WMtitidnmmfo.brtdRu.i.tdd.ttirtwtdic?wT.tydyn S dda 38, 42, 46 mod r o byd yn y ffrynt (Cludiadto)^ Ni. g?lli, .,I gi 'Ig 0,,l 1,.I,.y? .1 wcai • 01 • g?n,yd y. Vw -10 3 116 yvnr uiDn ■■ ■ J?h? Nobis ..d y. u.ig g. OCK SI, MANCHESTER. !JMMM? LTD? 8S«S1 MANCHESTERJ iöLLIIJ FOOD For INFANTS a?d INVALIDS. { ? 9 MELLIN'S FOOD when prepared is similar to Breast Milk. 2 j f r.ir.:?tes post free from MELLIN'S FOOD WORKS, PBCKHAM, LONDON. S.B. 9 ';$ E I