Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
-'-.::.;..;;;.L -). - -.,…
-L -). Y Golcfn Genhadol. I kG,, rc. i ?Gan T. L0- Ar ol iwythnosau a dawelwe4i i ar dudalennau'r 'Seren,' ceisiwn linwaith eto ddychwelyd at y 4 Golofn, a ,thraethu tipyn o han- z eg Y, Mudiad iCenhadol. Y rhes. wjpa. nad tl,w'r golofn wedi ym- d d angos yn ddiweddar yw fod y gwaith o ddarparu r mynegiad blynyddol wedi cymryd y rhjan s fwyaf o'n .hamser, yn ystod y tri mis sydd wedi myned heibio. Y mae hwn bellach wedi ei argraffu, ac y mae'r argraffwyr wedi addaw yn ddios y bydd y sypynna u wedi eu gyrru allan cyn y Nadol ig. Credaf mai dyma'r tro cyntaf i'r Mynegiad Cymreig ymddangos > yn dechreu'r flwyddyn newydd. Apeliaf, eleni eto, at yr ysgrif- eoyddion am lddynt wneud eu gor- eu yn y dosbarthiad o honynt. Fel y flwyddyn o'r 01aen, nid yd- ym yn gyrru allan ond digon i danysgrifwyr o 2s. 6c. ac uchod. Y mae enwau tanysgrifwyr a ddau swllt yn ymddangos yng nghorff y mynegiad, ond (drwg gennyf fod cost yr (argraffu ,gymaint ag in rhwystrol iiL .roddi mynegiad yn rhad i bob mn ohonynt. Y mae llawer o eglwysi'r Deheudir wedi awgrymu y bydd iddynt foddlo-ni ar lai 10 gopiau er mwyn arbed y draul ychwanegol ar y fcrym- deithas. Yr ydym yn ddiolchgajr y iawn iddynt am 'hyn, oblegid y mae pob cop-i yn costio dros swllt i'r gymdeithas .mewn argraffu yn ,I I unig, ac y mae pob copi o'r myn- I egiad yn cadw iswllt yn ol oddiwrth y gwaith .cenhadol. Nid ydymar un cyfrif \,yn dymuno rhoddi dim ar y. ffordd i gasgln. Y mae yn rhaid wrth y mynegiad i gael tan ittsgrifwyr, pnd lapelio r wyt aty. rhai isydd yn jben danysgrifwyxi er mwyn Vr tachos, am loddloni i roddi eu copiau hwy, i eraiii. Diolch. Pleser mawr i mi yw coinodi fod Y: swm a gasglwyd yng v Nghymru eleni yn fwy nag erioed o'r blaen. Y mae'r cynnydd yn gyffredinol, ac y mae eglwysi by en am y Gogledd wedi cyfrannu yn hynod o dda, ac yn rhagori ar y llynedd o dro s -200. Ymddengys i mi fod yn y wlad heddyw ryw adfywiad cenhadol, a hynny yn cael ei ddilyn gan gyfraniadau mwy haelionus. Y mae amryw o eglw' ysi nad ydynt yn cyfrannu dim. Meddylia Thai eu bod yn rhy fychan i wneud casgliad o gbl, at y genhadaeth, a bod symiau bychain heb fod yn werth iw dan- fon i'r Ty Cenhadol. Nid felly" frodyr annwyl. Y mae rhai rhodd iono ychydig .sylltau yn berar- oglau santaidd yn vNheml Dduw. am fod y (Cyfranwyr yn treuho amser ar eu gliniau, yn gweddio am lwyddiant y genhadaeth. Pawb i gyd-weddio, D a phawb i gyfrannu eu rhodd ydyw delfryd Eglwys Dduw. =' Er pan ysgrifenasom o'r blaen yr ydym wedi ymweled ag lamryw I ardalodd,i ,siarad ar ran y gwaith a melys oedd cyfarfod a chynii- er o frodyr a chwiorydd sydd yn gweithio mor dwymgalon yn yr eg- lwysi. Ymwelsom a Chwm Rhym ni yn ddiweddar. Treuliasom Sul hapus yn Penuel, a chafwyd cyn- ulleidfaeoedd lluosog trwy r dydd, er bod ty? (hin yn anffafriol. Yn yr hwyr, yr oedd y capel yn gyn nes, er bod yr eira gwyn yn syrth- io ac yn gorchuddio'r heolydd. Yr oedd cynulleidfa ,c)diclog yno i' groesawi'r cenhadwr, a chawsom am'ser da; gyda'n gilydd. Cawsom y fraint o letya gyda'r Esgob, a'i wraig garedig, lac yr oedd yn wledd i .aorff a meddwl i dreulio pedwar diwrnod yng nghwmni Mr. a Mrs. Griffiths. « » Trefnwyd taith yr wythnos, gan Mrs. S. Jones. Rh,yrn-ni-Ysgrlf- ennydd y cwrdd -dosba rth-la threfnodd einbrawd g-vfarf od kr- bennig i'r plant, am 5 dr gloen. -Æ! bob pi-ynhawn. Dyma drefn gwerth ei hefelyichu, ,oblegid y mae o bwys neilltuol i ennill y plant, a'u di- ddori yp L genhadath, a chaf- wy,d cyrddau 4a ymhob lie. Ym- welsom a Phontlottyn, New Tred egar, Bargoed, Pengam, ac Ystrad nach yn tYstod yr wythnos. Cyfarfodydd Jiwbili oedd yn New Tredegar, a phenderfynwyd uno'r cyfarfodydd. Felly cawsom y fraint, am y tro cyntaf erioed, i wrando iar y Dr. Morris, Treor- ci, yn pregethu. Yr oedd y cwrdd yn fendigedig. » Ym Margoed, cynhaliwyd cyn- hadledd genhadol, ;ac yr oedd cyn- rychiolaeth dda. p holl eglwysi'ir cflch yno. Disgwylir ffrwyth mawr fel canlyniad ii'r gvnadledd hon., Nid oes tdim fel cynhadledd i roddi cyile i'r cenhadwr i ddy- fod i gyffyrddiiad lagos a'r "bro- dyr yn y weinidogaeth, ac eraill I sydd yn casglu a gweithio. yn yr eglwysi. Nid estron pedd m cenhadwr yn Pengam, oherwydd, ef oedd ynj gwasanaethu yno ar Sul y Jiw- bili, y, mis cyn hynny. C,awsom gynuiiiad. arddercliog a chyfar- fod da p'r dechreu i'w ddiwedd, Teimlwn yn falch fod yr (eglwys hon yn idathlu ei Jiwbili itrwy roddi y Sul yn gyfan i'r Genhad- aeth Dramor. A gawn ni roddi awgrym fach yn y fan hon, i unrhyw eglwys sydd wedi talu ei holl ddyled pv y capel, i gyd- nabod daioni Duw 'tuag atypt trwy roddi y: lie blaenaf i'r Genhadaeth. Bydd hyn yn gydnabyddiaeth hef yd, fod un ddyled byth yn par- hau, sef Y, (ddyled yr ysgrifen- nodd Paul am dani. pan ddywed- odd-" Dyledwr ydwyf i'r Groeg- iaid, ac i'r barbariaid hef^yd." -0-
I BABELL, PONTABDDULAIS.
I BABELL, PONTABDDULAIS. I Cwrdd Anrhegu. Nos lau, Tach. 27, cynhaliwyd cyfarfod i janrhegu Mr. a Mrs. D. J. Da vies, M.E., Prif-oruch- wyliwr Glofeydd Tirdonkin, Raven hill, ar lachlysur eu by ma daw i ad o'r Babell, Pontarddulais, i Rav- enhill. Bu Mr. Davies, am idros ugain mlynedd yn oruchwyliwr ,i g a'-n m l ynec gwaith glo ;Birchrock, cyn ei benodi yn ddiweddar i swyddogaeth uwch dan gwmni Glofeydd 'Tirdonkin. Tua mis iyn ol, cynhaliwyd cyf- arfod i lanrhegu Mr. a Mrs. Dav- ies ar eu hymadawiad gan swydd- ogion a gweithwyr glofa Birch- ro,ck, pryd y derbyniasant anrheg- ion gwerthfawr, a hefyd gan y Pontardulais Brass Band. Ond nos Iau diweddaf, joedd noson brawd- oliaeth y Babell eu hunain i 'am- lygu eu parch vtua g at y teulu, eu hiraeth a'u gofid o'u colli, a'u dymuniadau da iddynt am y dyf- odol. Cymerwyd y gadair ganmr. Wm. Francis Bryncelyn, Trysor- ydd yr eglwys. Yn ei araith ag- oriadol, sylwodd y Cadeirydd ar wei thga rwéh y teulu er sefydliad yr eglwys. Yr oedd Mrs. Davies, yn un o blant y f am-eglwys, (y Tabernacl), ac ar hyd ei hoes wedi bod yn un o'r chwiorydd mwy- af defnyddiol a gweithgar yn yr holl gymdogaeth. Ni wyddai pa fodd i ddatgan ei fawr ofid oher- wydd ymadawiad 'y teulu. Yr oeddynfc yn deulu gwerth eu cael mewn eglwys, eu gweithgarweh a'u ffyddlondeb yn .ddiarhebol, ac yr oeddynt heno wedi cyfarfod i ddangos eu parch diffuant tuag at ynt, a'u gwerthfawrogiad o'u gwas anaeth atdderchog yn y gorffen- nol gan ddymuno Duw yn rhwydd iddynt yn 'Ravenhill, a hir oes etc i fod o wasanaeth gyda'r achos 1 goreu yn eu cymdogaeth" newydd. Gwedi cael unawdau gan Miss E-o-uie Purchase, Mr. W. H. Dav- ies, a Miss Gwenffrwd Jones, gal- wyd ar Mr. John Richards, Glan- yrafon, diacon hynaf vr eglwysi a Mrs. D. Richards, Whit Cot- tage. i gyflwyno'r anrhegion i Mr. a Mrs. Davies. a hefyd l Morwen a Randolph. Mewn (a raith bwr -i s pasol, sylwodd Mr. John Richards ar y, polled a. dderbynid trwy symudiad y teulu, ond dywedlai y byddai coiled yL Babell yn en- nill mawr \.i diavenhill, a idym- unai bob llwyddiant i'r ifceulu yn jY; ayfodol. Yna, mewn geiriau.deth oledig a (chymwys i Ir achlysur.) cyflwynodd Mrs. Richards, 31 Whit, oriawr .aur i Mrs. Davies, Fountain Pen i Mr. Davies, a Beibl i Morwen a Randolph. Dywedodd Mr. jThos. Samuel, fod ganddo 17 mlynedd o adnab- yddiaeth o'r teulu, a gallai dyst- iolaethu i'w ,hy,mroad diflino, a'u defnyddioldeb ymhob ystyr. Dym unai Duw Lvia xhNN-vdd iddynt yn y dyfodol. Sylwodd Mr. William Jones, ei fod yn blescr mawr ganddo yntau allu tystiolaethu i weithgarweh y teulu, eu caredigrwydd, a/u cym- eriadau cyhoeddus blodeuog. Nid proffeswy r yn unig oeddynt, ond gwneuthurwyr y gair hefyd mewn gwirionedd. Yr joeddynt yn ymad ael a phob dymuniad. da am ddyf- odol disglair a llwyddiannus. Yna c cyflwynodd Miss Lilian Keenan ar ran dosbarth Ysgol Sul Mrs. Davies, lanrheg werthfawr, fel amlygiad o'u parch la'u hedmyg- edd o'u hathrawes, a'u dymuniad- au da. Siaradwyd ymhellach gan Mr. W. Richards, Teganedd. Sylwodd ar y ddihareb Os mynni glod bydd farw." Gormod o wir yn y ddihareb, fel yr oedd gwaetha'r modd, ond nid felly'r oedd yn yr achos yma. Yr oedd Mr. a Mrs. Davies, wedi haeddu eu clodfori, ac yr oedd yn thleser mawr bod yn biesennol ar y.r lachlysur neilltuol yma. Dymunai wenau a bendith Duw ar y teulu i gyd yn Raven- hill. Ymfalchai fod y Babell yn cydnabod cymeriad a gweithgar- wch cyn iiddi fynd yn rhy ddi- weddar. Diolchodd Mr. Davies drosto'i hun a'i briod, am y rhoddion a'r teimladau da tuag atynt. Yr oedd ynt wedi bod yn falch o'r Babell erioed, a chredai nad oes eglwys debig iddi i'w chael, ac ni allai. fod ymhell o.'i le. Yr oedd yr unfryd- edd a'r unoliaeth a. nodweddai'r holl aelodau yn nodwedd arbennig yn hanes yr eglwys er ei chychwyn iad. Efallai cai rywbryd eto gyf- le i ddangos ei deimlad tuag at yr eglwys, la c l bydd ar ol o wneud hynny. Ymfalchiai i gael dywedyd ei fod wedi cael derbyn iad tywysogaidd yn Ravenhill, a chrceso eynnes gan bawb. Diolchai o galon i'r eglwys am ei hanrheg- ion a'r teimladau da a gynrych- iolent. Siaradwyd ymhellach ,gan v Cynghorwr H. W. Thomas, TT.T-T., Ysgrifennydd y Tabernacl, yr hwn a ddygodd idystiolaeth uchel y fam eglwys i dystiolaeth gloyw 'a, gweithgarwch arbennig Mrs. Dav- ies, ynglyn a phob adran o'r gwa-s- anaeth. Cydymdeimlai yn fawr ag Eglwys y Babell yn eu colled, a chyd -la.wenhai a Ravenhill yn eu hennill. Dilynwyd ef gan y Parch. E. J. Hughes, Ravenhill, a sylwodd [ eu bod yn falch am ddyfodiad Mr. I a Mrs. Davies. atynt i Raven- hill. ac na byddent hwy yn ol 0 geisio gwneud y, teulu mor gysur us byth lag y gallent. Cymerwyd rhan ymhellach mewn adrodd a chanu gan "Barti PontlHw, Mr. Lemuel Morgan. Mr. John Thomas, Miss Mav Davies, a chan ddosbarth Mrs. Davies. a therfynwyd cyfarfod harms a chvs urus drwy cranii Dan Dy fendith wrth ymadael." Dymuniad y Babell Yw bywyd jdi-bla I bob un 'o'r teulhi Dymunwn lwc dda, Y Nefoedd festynno Fendithion at gwaith, A llwvdd a llawenydd, Hyd derfyn y daith". >Q ■ >
CORRIS. I
CORRIS. I Adfywiad.-Ers rha.i wythnosau bellach, IV, mae adfywiad grymuff wedi cymryd aneddiant o'r eglwvs hon ac yx ydym wedi, iac yn par- hau i deimlo pethau vn 11 awn mor nerthol a. dim a deimlwyd gen- nym yn ystod y diwygiad—peth- au nad adnabu'r byd, ,a phob ar- goel fod y Lign santaidd yn ytix- ledu. Bedyddia,dau.-T,dchw,edcl 2 8,f or ol pregeth !ar fedydd, cawsom y fiaint o weled tri yn cael eu claddu yn y bedydd (adau oddi wrth yr Annibynwyr). Golygfa i'w chofio oedd hon; iac nid rhyfedd ei bod (YJD. orfoledd yn y lie, 00- legid bu hir (ddisgwyl am weled hyn. Tachwedd 30, drachefn, YIlI dilyn pregeth eio Iar fedydd, j^roeh wyd yn ddiesgeulus un dyn ieu- anc ar broffes o'i ffydd yn M}aB Duw. Yr oedd yi gwr ieuanc hwn wedi cerdded (firos tehwe milltit i gael ei fedyddio>, a dychwelodd 3^1 ol y noson honno, i gyflawn freint ii&u'r eglwys. Gweinyddwydar y dd-au kchlysur Igt;n y, ffweinidotg;, y1 Parcli. c (Ri. Wilhnf$; (Llwjyridrtidd).
Advertising
'?:I." r r; ■; -v Croen, Cnawd, Asgwrn. RHAID OOFALU AM Y RHAI HYN. Eeg^ulusdod o unrhyw niwed i'r rhad hyA dr", Ddamwein neu GHefyd all adwai BLOOD POISONING A MARWOL- AETH. Br oagoi perygl rhaid ei ymmwfor mewn pqO. Does dani m«or hvyddia&us a sior A I Gomer's Balm Mae hwn yn awr yn cael ei gydnabot gan filoedd fel y moddyglin mwysl eior & diogel a ddarganfvddwyd w- ioed at iachad (Jlwyfau, Archtlllliol:, Taiddiant- 4 au y cnauvL Eczema, Crach a v Nedd yn mhenau Plant. Llogg. iadau, Ys- g«ldaitau, Scurvy, Llugrad Plant a P»ea- ywod a Ba- baaw- Par wdeN Go4 CymaJau Poenus, Rheumatics, Poen Cefn, Piles. Hynod o effeithiol a.t GLWYFAU ar UOESAU. Yr wyf wedi dieddef poenau dirfawr gaa fijj Tiglin am flynyddau, ao yn parhan felly hyd nes i mi ddefnyddio yr hwn yn ebrwydd a esrawytbaodd y boen a gwellhaodd 51 olwyfeiu yn bar faan. MILOEDD YN TYSTIO I'W EFFEITHIAU RHYFEDDOt. Rhoddwch Brawf Arno. GwefHiad sydd sicr. Ar wetth gan bob chemist a stores. Pris gan gynwyH War T&x 1/3, 3/ a 5/ Gc&ymw am Gomer's Balm. Myn-weh weled enw "Jacob Hughes" ar bob blwoh; heb hyn twyll ydyw. Neu danfoner ei gTmrth (P.O. neu Stamps) at JACOB HUGHES, Manu- facturing Chemist, M.P.S., L.D.S., Panarth, Carcftff. GwA-hodv,ah bob peth aash.