Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Gwrdd Sefydtu'r Parch. Llwchwr…
Gwrdd Sefydtu'r Parch. Llwchwr Jones YN BETHLEHEM, C.Wmoawy. Amgylehiad pwysig ymhob cym- dogaeth yw dyfo-diad gweinidog i'r He. Y fendith fwyaf mewn ardal yw dyn er:yf.. Efe sy'n rhoi cyfeir- iad i feddylgarwch ac arferion y fro. Yr hyn yw my,nydd 'i'r dyff- wyn yw dyp cryf mewn ardal ac eglwys. Llongyfarchwn Bethlehem ,ar ei gweinidog newydd y mae ei 'gym- eriad yn loyw a'i enw da Yfll ber- S!rogl enwad. Yn sicr ddigon y mae dyfodol disglair i'r eglwys yjn yr erdal boblog, gynyddol. Yn wir, jy, mae'r amgylchiadau yn eithriadol Safriol y capel eang a'i organ ha-rdd yn rhydd c ddy,led. Manse godidog wedi ei brynu yn )gartref rr bugail a' i briod brodyr cryf- ion yn arweinyddion i'r ddiadell amiloedd o drigolion yn heidio'r ttrdal lafuroi. Gyda bendith Duw, proffwydwn am. eglwys a chynull- eidfa luosog yn y dyfodol &gos. Dydd Mercher, Tachwedd 19, daeth tyrfa ynghyd i ddathlu'T sefydliad. Am 3 o'r gloch, cymerwyd y gadair gan y brawd hyfwyji John .Williams, Penybont; ac mewn 'ar- aith fer, roddodd ychydig :o'i han- es a'i bronad fel hen ':aelod o'r eglwys, yn ystod 45 mlynedd. Darllenwyd a gweddiwyd .yn afaelgar iawn gan y Parch. T. Mansel Thomas yna darllenwyd y gohebiaethau, a rhoddwyd hanes yr alwad gan yr Ysgrifennydd, James Pope, yn bwrpasol a tthyn- er. Cadarnhawyd yr alwad gan ddati o frodyr hynaf yr eglwys, Jenkin Williams a William Lew- is dau ddiacon, ac ;nid yn fynych y clywir y fath arabedd !natur- iol. Atebwyd yr alwad yn ffurf- iol gan y gweinidog mewn geiriau hyderus a doebh. Offrymwyd yr urdd weddi, yn ddwys a llednais gan y Parch. William Thomas, Blaengarw. Yna canwyd yr emyn cyfareddol— Mae'r gwaed a redodd 'ar y groes 0 oes i oes i'w gono. A deffrowyd adgonon am ddi- wygiad 1905, a'r daith i Lan-' gefni, Llanerchymedd, ac Amlwch. Siaradwyd wedyn gan dri o fro- dyr da Bedwas, Thomas Harris ddoniol, Thomas Matthews ,n'raeth bert, a David Evans Seisnigj-Gym- raeg, y itri yn dwyn itystiolaeth aruchel i lafur dinino, a gofal dibaid, a phregethu grymns Llwch wr yn ystod γ saith mlynedd y bu ym Medwas. Gwelwyd jy, idag- rau yn llifo'n hidi wrth san) am Mrs. Jones,! a Derlwyn y bachgen. Siaradwyd ar ol hyn gan 'y; Parchn. M. J. Jones, Cymer, J. G. Jones, ar ran gweinidogion y cylch; E. Watkins, Casllwchwr ar ran mam eglwys y gweinidog a thyner iawn i'r teimladau oedd ei ddisgrinad o dad Llwchwr fel dyn cyson a Syddlon yn ei eglwys a'i chyrddau defosiynol. Yna, gan W. Paran Griffths, ar ran tmam eg- Ywys y Cwm, ac fel bachgen a an- -wyd ac a fagwyd jyu yr ardal Ll. Humphreys, Nantymoel, a Morgan Jones, B.A.. Whitland. Erbyn hyn yr oedd yn bryd ter- fynnu a 'blin oedd gan y 'cad- eirydd na -fedrai alw leraill i ddweyd gair. Yr iOedd tyrfa o weinidogion yn bresenhol ac eu plith 'y rhai canlynol :— Y Parchn. D. J. Davies, Oe-- more; D. R. John. Perth; J. H. Uewis, Maesteg; E. K. Jones, Bridgend Pugh. Ogmore Hir- waifn Jenkins, Nantymoel: Greg- ory, (A.), Nantymoel Williams, Soar Rees, Ogmore Vale, 'ac am- ryw eraill na chonwn eu 'henwau. Yr oedd yr eneiniad oddlwrtn y Sântaid'd Hwnnw ar y cyfar- Tod; a'r sia:rad iyd yn cymrvd b;rwea-cl grefyddol iawn. -Cafwya englynion tlysion oddiwrth 071 Parchn. Onfel Jenkins a M. James. Hyf enwog fardd o Fynwyc-ei. ddoniau I ddynion yn arlwy; A oes ei fath? Pwy sy fwy;'? Gem hygar i Gwmogwy. ORFEL. A dyma fel y canodd (Y.x hen frawd o Bedwas ;— Ei drem daflai draw yma-am well lie i Mwy llawn, wel, "Ty Bara'' (Bethlehem) Ac ambell dy gw-611 a ga Ar ei hynt mi waranta. Mawr hedd yn yr Ogmore iclclo- a nawdd Ein lor fyddo arno lechyd dedwyddyd i'w eiddo, A nen ei fyd yn wyn iawn to. ? I feistres Cwrdd Gwnio'r Vestry— rhaid in' Roi gair da, mae'n Tiaeddu; Ail Ddorcas i Fedwas fu Ein chwaer pwy na wna'i charu ? 'IFORWYSION.. Cafwyd llythyrau a thelegrams oddiwrth y Parchn. Principal Ed- wards, W. T. Hughes, L. G.Lew- is; T. B. Humphreys D. S. Jones T. J. Hughesf S. Jones, W. Herber Jones C. J. Pipe Gwili, M.A.; E. T. Samuel, D. D. Hop- kins; J. B. Jones; Gurnos King,, B.A., B.D.; D. B. Evans; D. Grim-ths T. Bassett J. R. Ev- ans D. Tudwal Evans Boaz' Roberts; Onfel Jenkins; D. Rob- erts; D. Davies; E. G. Thomas; D. Davies ynghyd a'r ooneddwYI D. Ifor Davies, B.Sc,, a John I Jones. Carem ymhelaethu ar ddywed- iadau rhai o'r brodyr, ond gwn eich bod Mr. Gol. yn dymuno byrdra. Hyfryd oedd gweled yj cadeirydd a'i farf hirllais, a'i glywed yn son am yr hen annwyl weinidog J. B. Jones, a'r gweithio caled ifu yng-j  hylch codi'r capel. Duw fe-ndith io'r 'ddau a nawn-ddydd yn llawn o hedd. Bu chwiorydd yr eglwys yn ddy- fal iawn yn darparu lluniaeth ar- dderchog ar gyfer yr jymwelwyr. Taled yr Arglwydd iddlY:nt; a chredwn ei fod wedi dechreu gwneud hynny, wrth ddanfon plith ym mherson 'Mrs. Jones un o foneddigesau hyfrytaf en ad [y Bedyddwyr. Cafwyd oedfa breg- ethu nos Fawrth, cyn y sefydlu a nos .Fercher, ar ol y sefydlu pryd y pregethwyd gan y Parchn. D.i,D John, Morgan Jones, B.A., ac E. Watkins, i gynulleidfaoedd mawrion. Daeth 'tyrfa fawrf o Fedwas, Cymer, Caerdydd a Casllwchwr mewn motor cars a gobeithio iddynt gyrraedd adre'n ddiogel. NABOTH.
IICaernarvon.
II Caernarvon. j Fef llawer lie, wermod a gwin yw rhan yi eglwys hon, end o dnjgaiedd y gwin geir fynychaf. 'I s cbwe'd,d 12, yn y gyfp'iHacb, vr oeddi-! yn ymadael a brawd a fed)d(iwYQ gan Gynddelw, ac a fn naenor am agos i 30 mlynedd, yn a.t.braw a,m 'gyfnod maith, sef Mr. Richa,rd Evans, Caephil- ip. ef a'i deulu yn inyned i gyniniaR Pwllheli i amaethu. Ar yr a-chlysur anrhegw,yjd ef a Beihl ha nld gan y dosbarth yn yr Ys- gOl Sul, ac a. ff on wych, gan ei gyd-swyddogion, y,n ar\vydd o'r brawdgarwch a'r edmygedd a fod olai rhyngddynt. Ein wermod m fydd win melys i ¡Bullheli, gan fed y teulu yn .niferus ac* y!n sranghenau ffrwythlon yng ngwin- IIan eu Harglwydd. Tachwedd 13, rhyw gwrdd ami- blygiona: t gaw8omf, y chwiorydtd diarhed arnynt eu 'hunain wedi dar paru gwledd i'r corS, megis mown un-dydd-Tin-nos, er croesawi rhai o'n dewr gym'rodyr adref o'r hel- drin f awr, <ao yn ddor i dymor y Gymdeithas Lenyddol. )\Vedi gwaia, a chasgiu'r gweddill, caed cwrdd amrywiaithoi diddoroi, brwd ac .adeila.dol dan lywyddiaeth y,r emynydd loan Rh-ys, a phab acen .o'r gweithrediadau yn canghen- eddu'n rhwydd.—Y rhai fu'n cad- w'r fflam yn oleu, yn croes- awu, a'r dewt frodyr dychweledig yn diolch Pi galon am ofai yr .EO'- iwys drostynt tra'r oeddynt Swrdd ac am y breichiau agored heno. Yn y cyfwng hwn, esmwyth holl- todd hwn drachefn yn gwrdd an- rhegu'r gweinidog, y Parch. R. G. Roberts—am ei gymundeb didor a.'r bechgyn tra oddicartref. Gwnaed y gorchwyl hwn gan drys- orydd y mudiad—Mr. T. Roberts, -yr hwn a eglurodd y ;mudiad a'r modd y casglwyd gan gyn'&lwyr swm sylweddol ymhlith yr aelod- au. Yr oedd yn Jiyfrydwch ganddo gynwyno'r cyfryw mewn croesreng '(chejque). Siaradodd amryw fro- dyr a datganodd y gweinidog ei werthfawrogiad o'r annisgwyliedig wobr. Caed cwrdd i'w gono. A ganlyn oedd 'fynegiad teim-' ladau'r beirdd "WELCOME HOME" I FIL- I WYR CAERSALEM. I Croeso adref fechgyn gwladgar 0 beryglon .maes y tgwaed," Methodd Kaiser a'i ganlynwyr A'ch difwyno dan ei draed Chwisaf2,sochtn;egis rhagfur, Cadarn i'n hamddiffyn ni Bu rhagluniaeth yn garedig Yn cysgodi drosoch chwi. Mae' rhen ;a-elwyd yng Nghaersalem Eto'n gynnes ac yn lan, Brysiwch fechgyn, deuwch iYjIla I ymdwymo ger y; 'tan Tan brwdfrydedd a gweithgarwch, Nid tan segur" ydyw hwn Brysiwch yma i ymdwymno Er mwyn gwneud y cylch yn grwn. Tra'r ym ni yn gwledda'n 'ddifyr, ? Ac yn pyncio melys gainc, Conwn am y, "bedd di-gofnod, Sydd yn naear dawel .Ffrainc Lie mae rhai o'n ffrindiau goreu Wedi. gwneud yr "aberth mawr," Ac yn cysgu eu cyntyn allan Nes daw saint o Iwch y llawr. I T. J. CROESO I'R BECHGYN. I Yr oedd plwm mewn llawer calon, Wrth i'r bechgyn fynd i ffwrdd, Ac am amser hir fe welwyd, Cadair wag o gylch y 'bwrdd Yr oedd mainau'n methu cysgu, Ac 'roedd oriau'r nos yn 'hir, A gweddia u Cymru'n cerdded Ar y mor ac ar y tir. Ond daeth gwawr bore ddydd newydd, I oleuo hryn a dol, Ac fe glywyd clychau'n canu, Am i'r bechgyn ddod yn 101 Ambell fam yn mynd yn ieuanc, Dim oTid clywed swn ei 'droed, Ac 'roedd cartref iddynt hwythau Yn anwylach .nac erioed. Fe ddaw etto HsLf i Arfon, Gyda blodau ar y drain, Gwelir heddwch yn teyrnasu, A chleddyfau yn y wain Coned Gwalia am ei rhyddid, Am ei bailor, am ei Duw, Ac am fechgyn Cymru'n marw, Er mwyn cadw Cymru'n fyw. J. CROESO'R MILWYR. I I'n dewr frodyr, hyfrydwch—yw distaw ho d dwe h Estyn cro6so heddwch," 0 wlad lorn y .gwae'dlyd Iwch I aelwyd a thawelwch. J. P. 0 '0- Tachwedd 19, yr oedd yr am'- ryddawn frawd John Price, yn ei a6aith' yn ymdrin ar (t H wy:fa Mon," a'r cynghaneddwr (mewn mwy nag un cyfeiriad). J. P. Ow?n yn y gadair jy 'fbrodyr er- eill yn brwd sylwi ar t1 traethiad ? godidog, a'r cwrdd yn terfynu "d&n ei t Tachwedd 22, brawychwydpaLWb gan y newydd fodly, brawd ta.wel, ? boneddiga-idd, Evan Evans, Fron- deg oedd yn cyrraedd (adref, m noa on cynt p Lundain, ,wedi [myned i orffwys yn ei gynenn iechyd, &r fyr rybudd .wedi IDijed i'r jor- ffwysfa dragwyddol, er galar a cholled i deulu dyn. Y mae cyd- ymdeimlad dwfn a,'r teulu yn eu profedigaeth sydyn. Efe oedd ar- olygydd y; Cyngor Sir ers 'biynydd loedd. Claddwyd jef Tachwedd 26, yng nghysgcd Castcll Dinas Bran, Llangollen. )X Xt Xt ? Tachwedd .26, bedyddiedig i'r earn oedd y Gymdeithas gan mai "Gomer" oedd ei gwron. Sylwyd arno fel U'Dyn" gan Mr. Wm. Williams, Newborough Street; fel Pregethwr a g, inidog, gan Mr. S. Jones, Aneddle ac fe't "Darcld ac jEmynydd/' gan Mr. John Rees, Penfro. Yr oedd y ewrdd hwn dan iofal Mr. 'Thomas Jones, Vaynol Road.
—————Q————— ? 1D LAN TAWE.I
—————Q————— ? D LAN TAWE. Cwrdd rhagorol gafwyd yng Nglandwr i sefydlu'r gweinidog newydd, y Parch. Idrys Thomas, Siaradwytd i bwrpas, a chafod'd y; gweinidog ieuanc dderbynia'd teilwng. Dymanol iawn toedd y) cy,feiriadau parchus at ei ragilaen amryddiawn a medrus, yr Hjyjbiarcli Ddr. )Williams. Cydymdeimlid yn fawr a'r Parch. Idry.s Thomas, .i'r hwn y rhoed y) jiewydd trist o ;farwol- aeth ei jaimwyl dad cyn gynted ag y cy&awnodd ei ran yn ei gwrdd sefydlu. Buwyd yn ddo.eth iawn i.'w gadw irhagddo 'hyd hynny4 Bendith .arno! 11- <. Y mae'r Parch. ,T. J. Hughes, Mountain Ash gynt, wedi dechreu ar ei waith gweinidogaethol yn Seion, Treforis, (hefyd. DymunJai Seio,n, fendith .iddo iyntau, ac i'r eglwys hefyd. <: Bella ch, y mae pulpndau'r Bed yddwyr yn y Cwm yn weddol lawn Gwelwn fod y Parch. W. Herber Jones, Taibach, tyn debig o ddod i Birch grove. w- Cynhaliwyd cwrdd te croeso ym Mrynhyfryd, Sadwrn, Tachwedd 29, er rhoi [derb¡y:niad cynnes i Afrs. D. B. wr:a ig Iim 'gweinidog, Mrs. D. B. Richards. Cafwyd cwrdd brwd, dan lywyddiaeth ,Mr. J. J. Havatd, un o'r di,aconiaid. Siaradwyd gan amryw o'r frawdoliaeth, a diolch- wyd gan Mrs. Richards a/r 'gwein- idog. 'GOHBBYDD.
———?——— Methu Cysgu a Diffyg…
——— ? ——— Methu Cysgu a Diffyg Traul. Mae Dr. Cassell's Tablets yn rhoddi lechyd Cadarn a Nerth. Dywed Mrs. F. G. 13a,,galey, 105, Oldfield Road, Fenton, StaSs,:—" Collais fy holl uerth, Bid cedd arnaf awydd am fwyd, aphob amt-er mewn poenau gan ddiftyg traul. Yr oeddwn yn ofDUs iawn hefyd, ac ar brydiau yn aiglo. Aethum mor wan fel y gorfu i mi roddi fy ngwaith i fyny. Peth aralt oedd diffyg cwsg'. Methwn gysgu Boaon ar ol noson, ao o un g'werth yn boreu, "Cefais gyn ghor meddygeJ. ond o unlles, a buw yn dost am tua biwyddyn pan y meddyllaia am dreio Dr. Oaosell's Tablets. Cefais fy aynu {yan mor fuan y gwnaethgnt les i mi. Rhoddont awsg a nerth i mi. Ar ol hyn aeth y diNyg traul a'r poen, ac yn awr yn ol gryda fy ngwaith yn iach a chryf.' Dr. Caeseirs Tablets yw'r ieddyaryniaeth at Giau Drylliedlg, Neuritis. Mal- nutrition, Treulio, Ana&mia. Diffyg Gwsg, AnfheuIiad.A&echydyrareaau. Mae'naddaa ar benig i famau fo'rmagu ac i fenywod canol oed. Ar werth aran holl Neryllwyr aoystofdai ynhollranauybyd, Prisiau:- Is. 3e. a 3o, y maint Ss yw y rhatat. Anfonir cyfar- wyddyd rha d am bob achos a ofyair. Qst' arwyddyd. Dr. CasseU'a Oo., ,Limi-, Càester Road, Manchester, Eng.