Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
.1Hyn ac Arall.
1 Hyn ac Arall. Dywed hynafgwr parchus yn ei gerdyn atom: "Digwyddodd peth rhyfedd iawn yn y; Seren" ddi- weddaf. íNid joedd ison jam fedyddio brodyr a chwiorydd ynddi. Dyna beth na ddigwyddodd ers llawer blwyddyn. A ydyw'r Reporters yn dod yn gallach ? Gwyr a gwragedd neu genhedlaeth gwiberod fedyddid yn yr amser gynt, ond heddyw bed- yddiant frodyr a chwidrydd." Hyderwn y rhoddir sylw i iair a chymaint o fin arno. Casbeth un o'n gweinidogion parchusaf yw'r geiriau "ar broffes o'u ffydd," yn union fel pe 'bedydd- id rhai freb broffesu ffydd yn-g Nghrist ymhlith y Bedyddwyr. Anfonwyd gair i'r perwyl hwn atom, bedair neu bum mlynedd yn ol. Darllenir y Seren," er hyny, ,gan lawer heblaw'r 'Bedyddwyr. Hysbysir yn y "South Wales News" fod arwyddion a rhyfedd- odau yn dilyn cenhadaeth ;yr ef- engylwr Jeffreys, o Lanelli, yn Aberaman, A berdar. Daw tor- feydd yno, pob Idydd, o # bell ac agos, a dywedir i lawer iawn eis- oes droi at Dduw. Er 'nad oes. gennym fawr feddwl o werth y dawn tafodau sy'n swyno Thai, eto, yr ydym yn barod i groesawu pob arwydd o ,wir adfywiad, ac [yn awyddus i bopeth sydd b Dduw yn Aberaman gerdded fel tan an- niffodd trwy Forgannwg a Chym- ru oil. Ofnwn i wr du'r wasg fynnu'r Swyddfa i'w feddiant ei hun, ddechreu'r wythnos ddiweddaf. Ni thrafferthwn i gywiro'r gwallau manaf, onddymunem ddywedytd mai "eglwysi efengylaidd," ac nid "eglwysi gweiniaid," oedd i'w ddar- llen uwch ben yr erthygl arweiniol, ac mai yn Noddfa, Bargoed, y pre- gethai'r Parch. Herbert Morgan, dair gwaith (nid ddeng waith). "Mazzini and his Message" oedd testun ei ddarlith. Y mae Cymanfa Mon wrthi'n brydlon a, u trefniadau ar gyfer gweinyddu'r Gronfa. Derbynias- om lythyr iat yr pglwysi a thabl cryno o fngyrau oddiwrth y Parc h cryno o fffgyra u oddiwrth ty. Parch J. B. Hughes, Llanerchymedd, a gwelwn arwyddion trefnu prydlon a doeth' ar gyfer (V cyfnod new- ydd ar yr eglwysi by chain. Bu'n ymdrech gennym o'r dech- reu i gadw'r '"Seren" yn rhydd o ddim ar lun ymosod ar bersonau o dan gysgód ffugenw. Ymddengys, er Jíynny, i rai pethau yn nodiad- all "Iconoclast" beri loes i'r Parchn Degwel Thoma's, Castellnedd, a Morgan Jones, B.A., Whitland, ac anfonir y nodiad hwn atom, ar ?a'nfon i r y ?n,o' d ia. ein cais, gari y Parch, T. Morgan. Sciwen :— An Y TTWR. I' Ymddengys fod rhai nodiadau a -wnaed yn y golofn hon wedi peri I loes a blinder ygbryd i !rai c,yX eillion. Blin iawn gennym am hynny, canyjs paid oedd dim, ym mhellach oddiwrth ein meddwl na'r syniad o beri loes i neb. Ysgrif- enwyd pob nodiad dan ddylanwad y cymhellion goreu a phuraf. Os dywedasom iliirhyw beth yn ang- erddoldeb ein hysbryd i gythruddo ysbryd unrhyw un arall, parold ydym i ymddiheuro am hynny. Ni fwriadasom ddrwg yn erbyn neb. Cariad ni feddwl ddrwg. Os gwnaed amryfusedd 4an gam-ar- weiniad, hyderwn yr esgusodir ni am hynny."
[No title]
Er mor fedrus araith y Prifl Wfiinidog ym Manceinion, credwn wrth ddarllen rhwng y llinellauj mai diflasu a phellhau llu jo i gef- nogwyr a wna. Pa rai io hen Ra- dicaliaid Cyrnru all gydolygu ag g u ag ef ynghylch parhau y, Gymysg-i blaid bresennol? Boddlonwyd i'r uniad a'r Toriaid am ysbaid, end y ma&r syniad o sefydlu'r klrefn- iadaeth wleidyddol hon yn enw "Undeb Cenedlaethol" yn anniodd- efol i'r eithaf. Teimlir fod y bri- odas ffugiol hon rhwng y pleidiau yn niweidiol i foesoldeb y wlad, gan y rhaid o jhyd ,ac o hyd an- wybyddu argyhoeddiad ac isradd- oli cydwybod er mwyn cyfleustra. Disgwyl y buwyd y gogwydd- ai'r fath werinwr a Mr. Lloyd George bob yn dipyn i gyfeiriad corlan Llafur, ac mai ef fel "dyn y bobl" fyddai arweinydd y rheng- oedd sy'n gwneud am gyfiawnder, ond er mawr ofid inni, argoeli yn hytrach y mae i wneud ei gartref gyda'r mawrion. Yn wyneb hyjn, proffwydwn y bydd i finteioedd b bregethwyr ein gwlad, heb son !am eraill, newid ochor o hyn i'r eth- oliad nesaf. Bydded i Awdurdodau Llafur astudio mwy ar sefyllfa hoi iticaidd Cymru, a chyflwyno rhag- or o ymgeiswyr mewn cydymdeim lad a'u beithi cenhedlaethol yna cant weled llú o feibion Lefi ym mhlith eu cefnogwyr eiddgaraf. Diolch yn fawr i'r Parch. D. Davies, Penarth, am y isafiad la wnaeth ynglyn a chytundeb (?) y Dadwaddoliad; ac am. roddi inni ei is-a'droddiad, a gwyd gwrr y lien ar lawer o bethau loedd o'r golwg. Er na pherthyn y bonedd- wr galluog hwn inni yn swyddogol fel Bedyddwyr Cymru, eto teimlwn ei bod yn hen bryd inni drwy, ein Hundeb amlygu ein parch tuagato a'n gwerthfawrogiad o'i wasan- aeth. I un o hlant Rhydargaeau, pie yn well na ,Chaerfyrddin, yr wyl nesaf, i hyn o orchwyl, trwy ganiatau iddo le yn y rhaglen, os nad rhagor. Dangosodd y Gynhad- ledd yn Aberafon deimlad ei :cha- Ion tuag ate, ond nid_yw hyn yn ddigou. Ofnwn, yn wir, mai. "cicionyth cacwn" a wneir os defnyddir col- ofnau'r Seren" —sydd eisoes yn rhy brin-i ail-ymrafaelio yng nghylch Cyngrair yr Eglwysi Efengylaidd. Arferem ddeall, pe gwneid ymaith a mater y Cym- undeb y byddai ein Icweryl fel En- wad a'r '-Cyngrair ar ben. Gwyr pawb bellach fody "maen itram- gwydd" hwnnw wedi ei isymudff.nid yn unig yng Nghymru, eithr hefyd yn Lloegr ond ysywaeth rhaid mynd ar dl pwyntiau eraill jyn awr na ddychmygai ond un o bob mil am danynt. Gwell bod yn ofalus, rhag y posibilrwydd o beri rhwvg yn yr enwad, gan y blina hyd yn yn yr ?enwacl gan-, oed y Bedyddwyr ar 'hidlo gwybed a llvncu camelod yn barhaus. v K. (W. D. X*
- CALFARIA, ABERDAR.
CALFARIA, ABERDAR. Nos Fawrth, Hydref 14, cych- wynodd ein Cymdeithas Ddiwyll- iaclol ar ei gwaith. MwynhawyH. te ardderchog gan y lliaws a ddaeth ynghyd, Wedi'r wled, caed d,daeth ynghyd, W edi7'r w l e d cl, cls e d cyfarfod byr o adrodd a chanu gn aelodau'r gymdeithas. Llywyddwyd gan y gweinidog, a, threuliwyd noson felys ac adeiladol. Proffwyd- wn waith da, a hendith fawr y tymor hwn eto. Boed felly .er mwyn tynnu allan dalentau'r bobl ieunc, a gogoneddu Duw. Priodas Euraidd.-Dathlwyd y briodas hon gan Mr. Rees Rees a'i briod, ddydd Llun, Hydref :20, yn ei breswylfod, Ynyslwyd Cottage, Aberdar. Yr oedd yn bresennol Mr. a Mrs. Rees Davies, Mardy Mr. a Mrs. Jones, Grocer, Blaenrhondda Mr. a Mrs. Davies, Llansamlet; Mr. a Mrs. David Rees, Aber- tawe a Clement a Rees, dau o'u meibion Miss E. Price, 'Rose Cot- tage a J. Griffiths, Calfaria:, gweinidog Mr. a Mrs. Rees, a"i briod. Treuliwyd prynhawn hapus yng nghwmni Mr. a Mrs. :Rees, a Jennie Rees. Mwynhawyd atgof- ion o'r gorffennol pell wrth y bwrdd a llongyfarchwyd hwy am wenau Duw am flynyddoedd mor faith yn yr anial ;dir. Dymunwyid iddynt hefyd yr un gwenau w^ddill jyj daith 'ar y ddaear. Y 'mae Mr. Rees yn un o'r idiaconiaid ihynaf yng Nghalfaria, ac wedi bod yn drysorydd yr eglwys am dair blyn- edd ar ddeg ar hugain. pryd y cyf- lwynwyd iddo ef anerchiad hardd, ac i'w. briod, Silver Stand 'ar ei ymddiswyddiad, y flwyddyn ddi- weddaf. Bu hefyd yn gadeirydd, Bwrdd Gwarcheidwaid Merthyr, ac y mqe vn parha-i jvn aelod ffyddlon o'r bwrdd ers blynyddoedd. Yn 1907. bu yn Uwch Gwnstabl Mis- kin Uchaf. Llanwodd ein brawd swyddi pwysig eraill yn y 'dref, a pharhau y 'mae ei wasanaeth yn ddirwgnach a ffyddlon i'w leff lwys a'i gyd-Jddynion. Y Nef fo eto yn dyner a (mawr lei gofal am danynt hyd derfyn yr oes.
.EIN GWEINIDOGION ANG.I.HENUS.
EIN GWEINIDOGION ANG- .I HENUS. Mr. Gol.,—Caniatewch i mi fodfedd neu ddwy o'ch gofod i gyd- nabod derbyniad y symiau can- lynol, ac i gyflwyjno'r diolchgar- wch puraf i'r cyfranwyr l £ s. d. W. R., Gorseinon 10 0 Hen Gymraes -1 0 0 Cymraes arall 0 10 0 Mr. John Lloyd, Aber- cynon 5 0 0 Brawd o Brynamman 1 0 0 loan ap Ieuan, Porth 0 5 0 Brawd o Bedlinog 0 10 0 Credaf fod yr oil wedi cyfranu o'r blaen rhai o honynt droion. Diolch yn fawr iawn. Apeliwn yn daer at eraill am help uniongyrch- ol er ein galluogi i drosglwyddo calennig i gynifer ag sy'n bosibl o'n gweinidogion sydd mewn tlodi gwirioneddol. Brysier frodyr Mae'r flwyddyn newydd yn ymyl. Yn ervwir, I W. P. THOMAS, Trysorydd. I Treorchy.
———u——— CALFARIA, GILFACH…
——— u ——— CALFARIA, GILFACH GOCH. Cymdeithas Ddiwylliadol yi Bobl Ieuanc. Cychwynodd yr uchod yma gyda chwpanaid o de i'r aelodau, lac aeth y chwiorydd ati i drefnu yr hyn a wnaed gyda haelfrydedd mawr, a throsglwyddwyd tua phunt o arian gweddill i dryso,r- fa'r gymdeithas. Etholwyd, yr un noson, y swyddogion am y Itym- or. Y gweinidog yn llywyd'd, Gwalch Cynon, (er uwchlaw 70 oed, mor ieuanc a'r TIn iohonom), yn is-lywydd, James Luke, milwr sydd newydd gael ei ryddhad, yn drysorydd, a Miss S. Rees, Ath- rawes, yn ysgrifennydd. Cafwyd noson wir hapus gyda'r ,te &c. Ymlhenj yr ;w^y thnas,- cafwyd drakl1 gan y brodyr D. Rees, ac Artis Hopkin, ar Genedlaetholi'r fas- nachLofaoJ. Gwnaeth y brodyr eu gwaith yn feistrolgar, ac yn goron y cwbl, tywyiswyd ni i aw- yrgylch uwchraddol crefydd eyda't pwnc llosgedig hwn. Agoxiad llyg- ad i lawer ohonom ydoedd y modd y perthyna'r mater hwn i grefydd ein Harglwydd Iesu Grist. Terfyn- odd y cyfarfod rhagor ol hwn mewn teimlad a barodd i lawer dybied ein bod mewn cyfeillach. Nos Iau diweddaf, cafwyd dar- lith agoriadol y tymor gan Olyg- ydd y Seren,1 ar ei hoff destyn, Bob.' Daeth cynulliad rhagoxol ynghyd er oere'd yr hin. Ni raid i Gwili wrth lythyrau canmoliaeth digon yw dweyd iddo (fel jyr ar- fera wneud yma) roi llawn fodd- lonrwydd yn y modd deheuig ty triniodd ei destyn. Y mae'r gymdeithas yn cychwyn yn addawol iawn, a dis £ wyliwjn; bethau mawr oddiwrthi. Trefn ei chyfarfodydd syj fel yma hosbnj i dda'dl, noson i ddarlith, 'noson i gyfarfod adloniadol, a noson i fyfyrio'r "Bregeth ar y. Mynydd. Gwelir felly fod rhywbeth ',ar jy, bwrdd i bawb. rv GOHEBYDD.
NODDEA, PENYDARREN.
NODDEA, PENYDARREN. Cwrdd Chwarter yr Ysgol Sul.-Hydref 5, yr oedd K cy- arfod prydna wn wedi ei neilltuoj ynunig i blant y Festri. Adrodd- wyd Salm, ac arweiniwyd mewnj gweddi gan W. Lewis. Cymerwyd rhan mewn ,adroddiadau gan S. J. Williams, ;B. Davies, J. Dav- ies, a A. Jones; a chafwyd can gan Ada Davies, ynghyd a. rhan- gan gan barti o fechgyn hefyd adroddwyd pwnc ar Hanes Iesu Grist," gan y Plant, a chanwyd amryw donau gandigmt. Aethant trwy eu gwaith yn hapus iawn. Yn yr hwyr, cyfarfod yr oed- olion. Adroddwyd rhannau o Air Duw, acrweiniwyd nimewn: gweddi gan J. Jenkins. Cafwyjd adroddiadau buddiol gan Trefor Powell, J. Jones, D. F. Thomas, J. Price, H. Hopkins, "a W. Lew- is, a dadganwyd yn swynol iawn gan J. Jenkins, J. Thomas, Liz- zie A. Griffiths, Maggie Davies^ Anne Davies, M;attie Stephens, a' Rachel Stephens, ynghyd a pharti D. Samuel. Yr oedd hwn yn un o'r cyfarfodydd goreu a gawsom^ yma. MJelys, moes eto. Llywyddwyjd y gwahanol oed- faon gan ;T. Jones 'a Thos. J. Jones. --1\
I SEION, ST. CLEARS.
I SEION, ST. CLEARS. Cynhaliwyd ein cyfarfodydd han ner blynyddol, Sul a Llun, Tach. 16 a'r 17, pryd y gwasanaethw! ;Yicl gan y Parch. R. S. Rogers, B.A., Capel Gomer, Abertawe. Er i'r ty- wydd fod yn anffafriol, cawsom: wledd o'r fath oreu.
I '; TALIADAU. ' ! ----.
I TALIADAU. Receipts Nov. 25—Dec. 15. £ s. c. W. Rowlands, Llan- faethlu 0 4 :10 R. James, .Talybont 0 12 0 Trevor Owen, Rhos 2 0 0 T. Davies, Machynlleth 0 2 2 J. Thomas, Llechryd 0 2 2 W. Davies, Aberbar- goed 0 11 3 W. H. Hughes, Felin- gerrig 0 4 10 R. H. Edwaids, Bryn 0 9 6 W. T. Williams, Am- lwch 1 0 0 Rev. A. S. Evans, ST., Mellons D 4 10 Rhys John, Cwmafoin 0 18 1 r R. Jones, Llangoed 0 10 0 W. Jones, Barmouth 0 10 0 J. R. Morgan, Pontar- dulais 2 0 0 O. M. Morris, Coedcae 1 18 8 'ATdvt. i1. Hee S: Nightingale, 2 9 9 Rev. H. Williams, Towyn 8 Jones. Pencerrig 0 31 7: Rev. W. IT. Jones, iTd- NOR Oil E. TJ. Thorgas, Treasurer.
IY Tu !ol i'r Lien.I
gyfamodau a wnaed dan gel. Dy- wedwn fwy, os trefnwyd a, tFfrainc i osod holl allu Prydain at ei gwasanaeth, rywdro arall, gwydd- om fod i gyfamod fel hwn ei rwymau, ac ofnwn mai ei effaith fydd peri i Brydaiin gadw byddin fawr dan arfau, a llynges fwy na'r un pedd gennym cyn 1914. Y mae meddwl am hyn, ac am'yr hyn a osodid ger ein bron, fel am- can pennaf y rhyfel diweddaf, jyn peri inni golli llawer o"n ffydd yn niffuantrwydd a nerth moesol rhai o'n liarweinwyr. Hyderwn yn fawr y bydd gan y Prif Weinidog eg- lurhacl a'n' rhyddha o'n hofnau gwaethaf, ac na chedwir dim gan- ddo'r tu )ol i'r lien. Y mae i Ffrainc lusgo Prydain i gaethiwed milwriaeth drachefn yn ormod pris am ei geirda, ac oni wna'r Llyw- odraeth, y mae rhaid trefnu rhyw foddion effeithiol i'w hys- bysu o hynny. Dyma waith new- ydd i ganlynwyjr Crist.