Y Genedl Gymreig

Dcchrellodd y ddadl fawr yn Nhy y Cyff- reclin nos lau, pryd y cynygiodd Mr Forster wclliant yu gwrthwynebu y bleidlais ananol, vr hyn a arweiniodd i ddadl bwysig, yn yr hon v traddododd Mr Cross araeth llawn o fustl chwerwedd yn erbyn Itwsia, ond hollol amddi- fad 0 reaymau yn erbyn dadlouon cedyrn Mr Forster. Traddododd Mr Bright araeth nud- edig am ei chymedrolder, a pharhaodd yr un ysbryd pwyllog i nodwcddu areithiau dilynol y blacnoriaii Rhyddfrydig, tra y parhaodd y Ceidwadwyr i chwythu bygythion a chelanedd. Ceisiodd Mr Gladstone, nos Lun, gymodi y ddwyblaid, trwy awgiymu fod i'r Llywodraeth dviiu y bleidlais yn 01, ar yr amod fod y ddau Dy yn ymuno mown anerchiad at y Frenhines yn amlygu parodrwydd i gefnogi y Gweinidog- ion mewn gwlaalywiacth neillduol. Ond jrwrtbodwyd hyn gyda dirmyg gan Mr Hardy, at folly aeth y ddadl yn mlaen. Y tebygol- rwydd ydyw y caiff y Llywodraeth fwyafnf o tua chant, oblegid y mae y teimlad cyhoeddus yn Lloegr yn elynol iawn i Rwsia.

Cymerodd yr etholiad le yn swydd Perth, Ysgotland, dydd Sadwrn diweddaf, ac yr oedd T Cnnljniad ar ol ynidrechfa galed fely caulyn —Milwriad Moray, Ceidwadwr, 2439 Cadben Greville, Rhyddfrydwr, 2255, ao felly enillodd y Ceidwadwyr, trwy fwyafrif o 184. Ond gan mai Ceidwadwr oedd y diweddar aelod, Syr W. Sterling Maxwell, nid oes dim cyfhewidmd yn certh y pleidiau, ao yn wir, pleidleisiodd y Khyddfrydwyr fwy, a'r Ceidwadwyr lai yn yr yn h yh 4d:4w,?ddf?yrhynaddengys fod 8)n- itdM Rhyddfrydig ar fYnydd.

V A ydyw troseddau ar gynydd yn Nghymvu f Ofnwn eu bod. Y mae dyfodol ein gwJad jnown pervgl. Cytiwysa ein rliifyn yr wythnos b .n adroddiadau am droseddau dybnv! r. iamweinitfu ungcuol ag y rhaid on fcysylli u a t) ynychedd meddwdod yn ein plith. Dyr'.i'r liindcVv.-Tr Facb.nllcth wedi b"ddi yn ■; i fccldwdod gcr Llanegryn chwarehvr gor Iicih- da, £;,1 Y Iliac gormod o le i gredu, wedi c-vfarfod i'r un iiiw Jd yn afon Ogw^n pan jn yi iwrhyw gyflwr; ac y mae yn hawdd canfod fod ;i wnolo y ddi id feddwol a'r ddau helynt o/iiidwy ger y Groeslon ac yh Mhenygroes. Yn wir, y "lae hull drosoddau a gyflawnir yn Nghymru Yn dwyn cysylltiad k dau bechod tydd,' fel y mlw lie i oini, wedi dyfod yn I-Y,Pliodttu coixecllaetlicl N- Cyary, sef meddwdod a-c aniweirdob. Ofnwn yn sicr fad y to ieuanc yn ein plith yn tyfu i fyny o dan y syniad mai y mwyaf haerllug, y mwyaf yfedgar, y mwyaf anweddus JIlewn iaith ac aflan mewn ymddyg- iad ydyw y mwyaf gwrol. Yr oedd y trenghol- iad ar gorph Richard Smart yn dadlenu cyflwr ofnadwy cymdeithas yr ardal. Addefid fod terfysg cegrwth y llanciau wrth ddychwelyd o'r tafarnau yn beth mor gyffredin yn yr ardal fol nas cymerid sylw neillduol o hyny gan y trigolion-11 dim ond mwstwr cyffredin hogiau wedi meddvá Tybed na fydd i helynt y gyllellyn Mhenygroes, ainarwolaeth druenusa drwgdybus Richard Smart fod yn foddion i ddychrynu a difrifoli rhai o'r llanciau gydd, or yn ddiweddar, yn gwarthruddo eu dosparth, eu gwlad, a'u eenedl ?

BANGOR. I SoDDiAB T Loan Wit.i.ouohht.—Dydd Herclier, wythnos i'r diweddaf, cyrhaeddodd dwylaw y Hong uchod y dref yma, yr hon aeth yn ddrylliau ychydig ddyddiau yn flaenorol tuallan i Solway Mrth. Yr oedd yn rhwym o'r dref hon am Silloth gyda llwyth o leclii, a tbarawodd yn sydyn ar y lan. Gan ei bod yn lleuwi a dwfr yn gyflym, ac yn cael ei churo gan y aeth y dwylaw I r cwch yn mhen chwarter awr wedi y tarawiad, ac wedi 4 awr o rWJfo caled, cyrhaeddasant borth- ladd Silloth. Derbyniodd Cadben John Hughes niwed i'w aelodau tra yn myned o'r Uestr i r bad, ond dychwelodd y gweddill o'r dwylaw ynddiogel, a chowsant dderbyniad croesawgar ar eu glamad 1 Silloth gany trigolion,acynenwedig gany morwyr oeddynt yn y porthladd hwnw, ac ymddygwyd attynt yn garedig yn mhob modd. Aeth y llestr yn ddarnau yn fuan wedi iddynt ymadael a Ill. Luiuiad ak Y RnMILFFo ii)D.-Dydd Mercher, wythnos i ddoe, o flaen y Parch D. Evans, cyliudd- wyd Robert Roberts, platelayer, yn ngwasanaeth cwmni y rheilffordd yn agos i Borthaethwy, o dderbyn a lladrata swm helaeth o wifrcn ac eiddo arall perthynol i Gwmpeini Rheilffordd y London & North Western. Mae'n ymddangos oddiwrth y dystiolaeth a roddwyd ar y pryd, i Detective Howell, Caergybi, pan ar ei ymweliad a Phorth- aethwy y dydd blaenorol, ganfod y diffynydd yn •Hwytho trol mul gyda phump o sacbau yn llawn o fan goed a arferir ar y rheilffordd. Wedi i'r drol ladael yr orsaf, canlynodd Howell ef, a chwestiyn- odd ef yn nglyn a chynwysiad y sachau. Addef- odd Roberts eu bod yn cynwys eiddo y rheilffordd, ue erfyniodd ar iddo beidio ei wneyd yn liysbys. Gyda'i ganiatad, chwiliwyd ei dy j'll Penrhqs- garnedd, pan y canfyddwyd SWID helaeth o wiften, darn o bren deuddeg troedfedd o hyd, morthwyl, bar haiarn, a bwyall, gyda llytbyrenau y cwmni arnynt. Amheuir fod gan amryw ran yu y llad- rad. Gohiriwyd yr achos am bythefnos, a rhydd- hawyd Roberts dan feicliiefon. Mae'n ymddangos ei fod yn gweithio ar y rheilffordd er's deng mlynedd ar hugain. Dbwisiad Aroiyoydd ab TR Heddoeidwaid.— Da genym ddeall fod Mr John Jones, diweddar heddgeidwad yn Nghaernarfon, wedi ei ddewis yn aroiyoydd ar yr heddoeidwaid, ae yn myned i gartiefu yn ngorsaf heddgeidwaid y dref lioil. Duposiwn HEWN Addoliad.—Yn addoldy y Tabemacl, boreu Sul diweddaf, yn ystod pregcth ar Ephesiaid iii. 15: Oherwydd hyn yr wyf yn plygu fy ngliniau at Dad ein Harglwydd Iesu Grist," dywedodd y Parch John Williams, gwein- idog y 11e, y dylai teimlad o anheilyngdod nod- weddu gweddi, ac na ddylai ystum y c6rph fod yn anghydweddol & hyny. Gwyddai fod rhai eglwysi wedi rhedeg i eithafion yn y mater hwn, ond eatdbi m yr an pryd mai ein diffyg ni, yr Ymneill- duwyr Cymreig, oedd talu rhy ychydig o sylw i agwedd allanol pan yn gweddio. O'i ran ei hun, gwfidiai fod ein haddoldai wedi eu cynllunio yn y fath fodd fel nad oedd yn gjfleus i bawb o'r gyn- ulleidfa fynod ar eu gliniau yn ystod y weddi; ond cyhyd ag y gellid dylid cofio mai nid Pabyddiaeth, eithr Ysgrythyr, oedd yn cin dysgu i blygu y lin pan yn cyfarch gorsedd gras, a b) ddai yn dda ganddo ef weled byn yn cael ei gydnabod yn nghynlluniad a dodrefniad ein pwlpudan a'n lleoedd cyhoeddus. Yn ngwasanaeth yr hwyr, yn ol ei arfer pan yn ei bwlpud ei hun, galwodd Mr Williams ar y gynulleidfa i ddarllcn Salm o flaen y weddi, yr hyn a wnaed yn effeithiol a tharaw- iadol iawn gan y gynulleidfa luosog, dan arwein- iad Mr Thomas Lewis. Bendith i gynulleidfaoedd ein gwla4 a fyddai mabwysiadu yr un cynlluu. Cyvarkod ADLOllIADOL Hobbb.—Nos Lun di- weddaf cynhaliwyd cyfarfod o'r natur uchod yn ysgoldy newydd capel Horeb, o dan lywyddiaetli y Parch W. Jones, gweinidog y lie. Gwnaed y oyiMtod i fyny o amrywiaethau o gallu, adrodd, da/llen, cystadlu, &c, Mr T. C, Lewis, Garth'er-, wen, ydoedd arweinydd cor y plant, a Miss Lewis a chwaieuai ar yr harmonium, a chynorthwyid hwy gan Miss Jones (York-place), Miss E. Lewis, Cadben Rees Jones, Mr E. James (Ap Iorwerth), Mr Robert Jones, ac eraill, a chawsant gymera- dwyaeth uchel bob tro y canasant. Cafwyd adroddiadau gan Misses Leah Ellis, Margaret Pawy, E. C. Davies, David Robert Ellis, William Arthur Hughes (bacligen wyth oed yn nodedig o dda), Edward D. Jones. Enillwyd gwobrau mown llyfruu yn y gystadleuaeth mewn dar lien difyfyr gan E. C. Davie, Hirael; Elizabeth A. Prichard, Dean-street; a Wm. John Williams. Am adrodd b vmn oreu gwobrwywyd David Robert Ellis a William Arthur Hughes; ae am ateb cwestiynau gwobrwywyd John Owen Prichard, David Robert Ellis a Henry Ellis. Adroddwyd Salm 107 gan R. N. Hughes, C. Roberts, E. A. Prichard, a Leah Ellis. Can odd Mr Thomas Lewis" Cwymp Llowclyn" yn dda iawn, a derbyniodd Mr E. James (Ap Iorwerth) gymeradwyaeth uchel y cyfarfod am ddatganu Am nad oes ffrydiau," a gorfu arno ail-gauu, pryd y rhodd odd" Cymro yn helpu ei hun," geiriau a ymddangosasent yn ddiweddar yn y Gopiedi, ar fesur Hogyn yn gyru'r wedd." Anerchwyd y cyfarfod hefyd gau Mr J. Owen Prichard a Air Evan James; a cliafwyd anerchiadau barddonol gan Owain Arfon, Mr Richard Jones, Mr Joseph Jones, a Mr Samuel Hughes. Cofwyd cyfarfod hwyliog a da bron ar ei hyd.—Qviiiym. Y Siimbdd.—Yn y gymdeithas ddadleuol nos Lun, galwodd Mr Josiah Hughes sylw at sefylIfa trefedigaetb Deheubarth Affrica, ae amddiffynadd y Prifweinidog wladlywiaeth y Llywodraeth, sef gadael i'r trefedigion hyd y byddo yn bosibl weinyddu eu liamgylchiadau eu liunain, gydapr amddiffyniad Lloegr mewn achos o ymosodiad tramor. in nesaf Mr W. B. Lloyd (ar ran yr aelod dros swydd Gaernarfou) a ofynodd gwestiwn o barth i'r telerau heddweh, yr hwn a atebwydgau Mr Henry Lewis (Caughellydd y Trjsorlys), yr hyn a arweiniodd i ddadl frwd rhwng Dr. Ellis (arweinydd yr Wrthblaid), Mr Clayton, Mr T. Awstin Jones, Caughellydd y Trysorlys, a'r Prif- weinidog ()Ir Cadwaladr Davies). Ar ol i Dr. Ellis ddarllen rhestr o'r Weiuyddiaeth newydd, cododd Mr Henry Lewis (Canghell) dd y Trysorlys) ar ei draed, lie mewn araeth faith eglurodd wahanol adranau y Gyllideb, yr hon a gynwysai ad drefniad y dreth ar y tir fel ag i ddwyn chwe' luiliwn o bunnau yn ychwaneg i'r Cyllid, yr hyn a'i galluogai iddiddymu trathy tlodion, 8C i roddi miliwn o bunnau at achos addysg. Gofynid hefyd am swm o bedair miliwn fel rhagoeheliad gyda golwg ar agwedd fvgj thiol pwnc y Dwyrain. Beirniadwyd y cynygion hyn yii Ilym, yn enwedig yr adran gyda golwg ar dreth y tir, gan Mr T. Awstin Jones (Greenwich), ac ainddiffynwyd y Gyllideb, yn euwedig y ddarpariaeth i ddiddvmu treth y tlodion, gan Mr John Hughes (yr aelod dros Derby). O'r diwedd pasiwyd y Gyllideb. Bydd y Weinyddiaeth Ryddfrydig yn dyfod i awdurdod nos" Lun nesaf.

NEBO, MON. Merched Ieuainc.—Yn y Oenedi ddiweddaf ceir hysbysiadbrwnt ac angharedij?, gan un a gyfenwa ei hun yn Hen Lane eisieu Heddwcll," yn cad- arnhau fod merched ieuainc spruce ao yn proffesu crefydd, heb iod gan' niilldir o Nebo, Mon, yn arfer ymwisgo mewn dillad meibion, ac yn myned hyd y ffyrdd ac i'r ffermydd agosaf i geisio ffoli y morwynion. Yn wyneb y fath ymosodiad auwir- eddus, credwyf fod uniondeb a rhvddfrydig- rwydd golygwyr y Oenedi y fath rcl y cau- iatant i mi d(.vweyd fod y eyfan yn tarddu oddiar lid a mclais, ac i bcri i gosb a haeddasai yr hysbysydd ddifgyn ar y diniwed. Ni buaswn yn ymdraffertUu i anfon 'gair ar hyn oni bai teimladau personan parchus a diniwed. Mae yu resyn fod neb yn ysgrifenu ac yn talu am argraffu anwiredd. Ac ymddengys fod y cyhuddwr yn cyhuddo eraill o'r hyn y mae ef yn euog ei hun; oblegid yr un peth yùyw i wr priod wisgo y cymeriad o fod yn llane ac ydyw i ferched wisgo dillad meibion. Orkd beth bynng am y cyntaf, nid. ydyw yn wir am fercbed spruce a chrefyddol Nebo. Mae yn y gymydogaeth hon gynllun ar droed i gasglu yr athrodwyr oil al; eu gilydd a'u gwerthu i'r ucliaf ei gynyg.—Bleddyn.

CRICCIETH. IIat.i.ioni.—Yr ydsm yn deall fod Mr H. J. Ellis Nanney, o'r Plas Hen, yn dangos ei ofal mawr tuagat y tylodion eleni fel arfer, trwy ranu yn Criecieth a Llanystutndwy oddeutu ugain tunell o lo. Gobeithio y bydd i rywrai eraill ddilyn esiampl Mr Nanney i'r gweddwon a'r amddifaid mewn pethau angenrheidiol eraill. Llwydbiant MEiinvfioT..—Da genym ddeall fod Mr R. D. Evans, mab Mr John Evans, Post Of?' o'r dref hon, ernad yw ond 21 oed, wedi pasio yn llwyddianus yr arholiadau yn y Royal College of Physicians, Edinburgh, Ionawr 17 ac 18 Be yn y Royal College of Surgeons, Ionawr 31 a Chwefror 1. Sait ei diplomatic y canlyn L.R.C.P., L.R.C.S., ail L.M. Hefyd, cynvgiwyd iddo'yr anihydedd 0 fod yn house physician yn y Royal Infirmary of Edinburgh; oild bwriada ymsefydlu yn Ffestiniog, gyda Dr Thomas, Fourcrosses.—Oohebydd.

Canfyddir mewn colofn arall sylwadau go- hebydd celfydd ar gyfarfodydd rhagbarotoawl canterion Cymreig Llundain. Dymunem i holl Gymry Llundain nstudio sylwadau a dilyn cynghorion ein gohebvdfl, Da genym ddeall fod Cymry cerddgar Llundain yn dangos cy- maint o frwdfrydedd dros G mtawd Gor- ymdaith yr Arch," o gerddoriaeth y Proffesydd Jenkins. Credwn y caiff y cerddor a'i gerddor- iaeth chware teg ganddynt. Ond, yn ein byw, nis gallwn ddeall paham y mae y Gantawd hon yn cael ei llysonwi. Gwvddom mai y lihrdU) awdurdododitr gan bwyllgor Eisteddfod Caer- narfon ydoodd Goi'ymdaith yr Arch." Gwy- ddom hefyd fod y wedi cyfyngu ei hun i'r un ol vg^i liono yn lianes yr Arch ae nis gwvdd <«i paliam y laae libretto. a fwriarlwvd 1 r-vf».iK,iddwyd i gynrychioli un agwndd. M u:i sefvllfa. nou un (ilygfa. neu nil digwydd- I iad,—pahiun y ilac y fath libretto yn cael ei Oicitlo i gyriivys TllW." na^a arfaethai y bardd. Doallwn fod y Ii. ettist yn pendei-frau mynu eglurhad trwyadl ar hyn, Yn y cyfamser, bydded i gantorio i Cymreig Llundain wneyd eu goreu i argyhoeddi cerddorion y byd o odidowgrwydd yr athrylith Gymreig,

Beallwji mii Mr Henry Jones, cigydd, Bansor- ttre.'t, a fu yn llwvddianus yflwyddyu ddiweddaf, «'r flw, ddyn hon hefyd, i ddangos yr oen c.ynaraf yn y farclmad. Magwyd yr oen a ddaiigosir g inddo yr wvtlinos hon gan Mr David Pavies, Pe'1!rWl'nl, fferm perthynol i Mr Assheton Smith, o'rFaynol. Dagony. ddeall fod Cymdeithrfi Frerinol y r.vwydfadau. &c., wedi gweled yn ddB i anrlicgu Mr John Jackson, Cocksidia, ysgrlfenydd y gangen grmdeithas leol, 3g rppienddrych arian gwertli- fawr, f-1 eydnabyddiaeth am ei lafor mawr yn nghn i'r Refydliad hwnw. Ar yr 28ain cynflsol, anfonwy 1 Mary MacVally i garchar am dri mis am gamytuddwyn yn yr heolydd. Dygwyd J. C. Ransome ac Elizabeth Ransome, ..ei wTaig, gcrbron yr ynadon ddydd Sadwrn di- weddaf, ar y cvTmddiad o yfed i ormodedd, a diiwvwyd hwy i 28 Gc a'r costau vr un. Y Pnivrm,vim —Yn nghyfarfod misol yr ym- dliiSdilw r uchid, a gynhaliwyd ddydd Ma wrth idiwe V3 if, g ilwvid Syr Llewelyn Turner sylw at y gwelliiijitiii dirfawr a effeithiwyd mewn cysyllt- ,a l A'r^ortblrtdd, a llongyfarchodd ei g' d-aelodau "1" y ffartt i iddynt lwydrlo i daln ymaith yn asros vr (.¡ o'r dd;. led trwy werthu y tiroedd a dywobrld y Jivddai y derbyniadau 0 hyn allan vn lliiwor uwdl ar gyfrif liysy. Sm-vnLUB CaisTios'ooOL Y I fod y sefydliad uchod wedi eael ei (ran. Yn iiLI, r. arf id yr yradd&iedolwyr, amlygodd Syr Llewelvn Turner ei laweaydd oblesid "h}-11) gan nad oedd yr ,rct:1fel1 yn cael <d phrisio gan y morwyr, ar tryfer T rhai yr oedd digoftedd o eglwysi ac addoldai yn r dref. Fel yr oedd Dr W. W. Roberts yn eroesi x Mncs mewn cerbyd, nos lau diweddaf. ilith odd y ceftM ax yso-lorfa! Brylliw:vd shafftiau y cerbyd, II thl.1ft- wy-1 Dr Roberts allan, ond diangold yn ddianaf. J ";lIag, er.fodd ys^rytiad lied dda. Dvl!t! yr awdurdodau heddgeidwadol rwystro y plant i j ysgk'rio mewn lie mor gyhoeddus a'r Maes, Oddeutu pump o'r gloch boreu ddydd Gwener I diweddaf, torodS tSn aUan yn y Regent House, maenachdy Ebeneier Jones a'i Gyf. Ymddengys i'r traw#tiau o dun un o'r ystafelloedd gymeryd tan, ond ni achoswyd Uawer iawn o niwed. Mahwolabth A Chlatjdbwgabth Ma R. PAltRY Moititis.-Ar ol maith a phoenus gystudd, bu farw y tyner a'r caredig Mr R. Parry Morris, nos Fer- cher, yr wythnos ddiweddaf, yu ei breswylfod yn Tithebam-street, yn yr oedran cynar o 29. el ysgrifenydd yn swyddfa Llys y Manddyledion perchid ef gan lawer, ac fel cyd-drefwr siriol a charedig, yr oedd hldo gylch eang o gyfeillion ac edmygwyr. aaddwyd ei weddUUon yu myn- went HaubeMic, ddydd Hun diweddaf. Yr oedd jti aelod diohlynaidd gyda'r Trefnyddion Wesley- aidd yn y drct hon. Y DDna.LBXyA A'H IiTfroell GfMOMDI-8.— Cynlialiwyd cyfarfod blynyddol y sefydl'.ad unhod yn y Neuadd Drefyl, noa Lun diweddaf, pryd y daeth lluaA8 o'i acludau a chvfeillion yn nghyd. Cymeiwvd y gadair gan Mr Hugh Pugh (mae.), yr hwu a wwodd ar Air R, Aylmer, ytrysorydd, i ddarllun taflen y cyfrifon am y flwyddyn yn ter- fynu Rhagfyr 31, 1877. Cyfanswm y derbvmadau ydoedd 53p lOs 6}c, a'r taliadau yn 44p 12s, gan adael 8p 18s 6le mewn 11aw. Yr oedd oddeutu 4p eto i gael eu derbyu ar gyfrif t diadau rhai ar aelodau, ac felly byddai y gweddill yn 12p 18s 60. Ddechieu y flwyddyn ddiweddaf, niter yr aelodau ydoedd 81; ond yn awr yr oedd 246 o aelodau yn perthyn i'r sefydliad, sef cynydd o 165 yn ystod y flwyddyn. Derbyuiwyd o 30 i 35 o gyfrolau ychwanegol yn ystod y flwyddyn oddiwrth gared- lgion y sefydliad, ond nid oedd y pwyllgor yn bwriadu pwrcasu nifer ychwanegol o lyfrau hyd nes yr ychwanegidy derbyniadau.—Cafwyd araeth ragorol gan y Maer, yu yr hon ycyfeiriodd at lefyllfa flodeuog y sefydliad, yr hwu yn ddiau a fyddai o fawr les i ddynion ieuaine y dref.— Cynygiodd Mr Lewi!l.. Lewis fod i'r adroldiad arianol gael ei fabwysiadu. Dywedodd os parh:>i y Bymudiad i lwyddo, fel ag y gwaelai yn awr, byddai yn ofynol cael sefydliad helaethach, ac hydt rai yn fawr gael gweled y cyfryw yn lied fuan (elyweh, clywch). Ar hyn o bryd, yr oedd pob gobaith y byddai i sefydliad felly gael ei ddwyn oddiamgylch, ac hefyd ei godimewn man cyfaddas yn mhob yotyr. Arwahan i ddarllenfa a llyfrgell, angenrheidiol fyddai cael ystafelloedd eraill yn nglyn a'r sefydliad, ae yr oedd efe yn fulch iawlI weled y fath gynydd wedi cymeryd lie yn rhif yr aelodau yn ystod y flwyddyn ddiweddaf, yr hyn a brofai fod ein dynion ieuaine yn prisio manteision a ddarparesid ar eu cyfer. Eiliwyd y cynygiad gan Mr J. Jones, druggist, a' chefuogwyd ef gan y Parchn E, Williams, E. Jones, E. Roberts, a Mr M. T. Morris, Liver Establishment. Mabwys- iadwyd yr adroddiad yn unfrydol.—Etholwyd y boneddigion canlyuol i weithredu fel pwyllgor am y flwyddyn ddyfodol:-Ilarcli E. Williams, Mri M T. Morris, Liver Establishment; David Thomat, Henwalia; J. Jones, druggist; S. Evans, Soutli- road; James Evans, North-road; R. Ayliior (trysorydd), D. H. Williams (ysgrifenydd), W. G. Thomas, R. Williams, swyddfa'r Oenedi; Lewis Lewis, Quellyn; a Charles Foulkes, Bank. Ar gais y Maer, eglurodd Mr Lewis pa beth a wnaed eisoes mewn perthynas i'r sefydliad a fwriada ei gyflWY110 i'r tlrcf. Dywedodd ei fod wedi sicrhau life inUrett ar dduu dy yu B an gor-street, ae fod Arglwydd liewborougk wedi addaw gweithtedu m dia haelionus gyda golwg ar y rhydd-ddaliad. Oyniunai ei (Mr Lewis) itwgrymu mai priodol iawn fyddai iddynt yn y onfttiuser-hyd nes y byddai y t,t,fydliacl iiewydd yu barod—ofyn i'r Cyngor Trefol ganintau iddynt gael defnyddio ystafell.3 r ynadon fel chss-romn, yn yr hon y gallai aelodau y ddar- llenfa gael mantais o wrandaw darlitboedd, &c. Byddai hyn yn atdyniad mawr, a diau y cynyddai rhif yr aelodau mewn calilynia(I.-Wedi talu diolcligarwch iMr Aylmer a Mr D. H. Williams am eu gwasanarth yn ystod y flwyddyh, ac hefyd i'r Maer am lywyddu, terfynodd y gweithrediadau. Dam eh Sti.w.—Er cymaint y galwad am y Nwyddau rhagorol yn y Liver Establishment, y mae M. T. Morris yn alluog i gynyg lotiau mawr- ion cyflelyb eto am yr un brisiau. M. T. Morkis, Liver ESTAIILISIIME.NT.-Dydd Sadwrn nesaf, ceir yn y masnachdy uchod, ddewis rhagorol ó Braces am Is y par, gwerth Is 9e. Derbyniwyd yr wythnos lion eto yn y Lifer Establishment, stoc ysplenydd o Scarfs Bidan, oll am Is yr un, gwerth Is 9c. BWRDD Y OW ARCIIEIDW AID, DYDD Sadwrk. 1 Cymhorth Allanol yn yr Undeb.-Galwodd Mr Murray Brown sylw at y ffaith fod nifer y rhai a dderbyniant gymhorth allanol mewn undebaii eraill wedi lleihau, tra yn ystod y ddwy flynedd diweddaf yr oedd y niferyn Undeb Caernarfon yn sefydlog, Be yn dangos 5 y cant ar y boblogaeth, yn erbyn 3 cant mews uudebau eraill. Gan fod masnach yn awr mor fywiog yn yr undeb, a'r cyf- logau yn uchel o'u cydmaru ag eiddo cvmydog- acthau eraill, credai ef y dylid cynyg y tloty i lawer a dderbyniant gymhorth allauol, gyda'r anican o leihau y nifer a Ueihau y trethi.—Mr John Lloyd a sylwodd fod amcangyfrif llr Drown yn anghywir, 09 oedd efe yn cymerydcyfriflad y bobl- ogaeth am 1871 fel safon. Yn ystod y pedair neu bam' mlynedd diweddaf, mewn canlyniad i fyw- iogrwydd masnach yn yr ardaloedd, yr oedd rhif y boblogaeth wedi dirfawr gynyddu. Os evmerid y boblogaeth brusenol fel safon, ercdai na fuasai y iliif ond 4 y cant.-Siaradodd atary,w o warcheidw- aid ar y mater, a thystiai yr oil fod y gofal mwyaf yn cael ei ddangos ganddynt er ceisio ysgafnbau y trethi. LLYS YR VNADON SIROL, Dydd Sadwuk.— Gerbron Arglwydd Newborough, Dr Millar, Mr E. G. Powell, a Mr Whitehead Certwyr Watnfatcr a Thollborth Glartgwna.—Hugh NVilliams, caxiwr o cliwarel Cefndu, Waenfawr, a \v\ siwyd am gcisio osgo: talu tollau. Ymddangos- o ld Mr J. A. Hughes, Caernarfon, dros y diffyn- y ld. Tystiodd Joseph Willi*ms ei fod yu eadw tollborth Glangwna. Ar yr 21ain cynflsol, daeth y diffynydd a gwagsn yn cael ei thynu gan dri o geffylau i fyny at ullt Ponyccfn, ac yno tvnodd un o'r ceffylau, lie anfonodd ef yn ol i Waenfawr. Felly nid oedd ganddo ond dau geffvl yn niyned drwy y porth. Galwyd sylw at ei rmddygiad gan geidwad y tollborth, a phan ddywedodd y byddai iddo ei erlyn, cynygiodd y diffynydd dalu yr hyn oodd ddyledus am dri ehdIyl. Ar pin y diffym dd, sylwodd Mr Hughes nad oedd bwri d ar ei ran i osgoi talu y doll am y trydydd ceffyl wrth gy- mervd hwnw o'r barnis. Nid oedd angen tri c??ffyi yn y wagen ar ol cyrhaedd i ben allt Peny- cefu, gan v teithid ar oriwaered i'r dref.—Dygwyd a chvhuddiad cvttelyb yn erbyn Richard Thomas, caiiwr, Waenfawr, 0 dan yr un amgylchiadau.— Ar gais y fainc, daeth Mr 0. Jones, ysgrifenydd Turnpike Trust Arron, i'r llys, a dywedodd fod yn rhaid profi bwriad i osgoi talu tollau cyn y gellid dirwyo yn yr achosiou hyn.—Wedi peth ystyr- i.ieth, barnodd yr ynadon nad oedd yr achosion wedi eu profi, a thaflwyd hwy allan. LLYS YR YNADON BWHDEISIOL, DYIJl) Lr.1'-3erbon y maer (31r Pugh), aG. R. Ree, Med'hciiod. Ann Williams, gwraigo Gaeathraw, am fod yn feddw yn y dref a ddirwywyd i 2s 6c a'r costau.—Henry ilowells, clopsiwr, am tod yn feddw bc aflonycldu gweithwrr Mr Cowell, Stryd Llyn, a ddirwywyd i 5s a'r coatau.—Gorfu i hen wr o'r enw Owen Parry, TwtliiLl, dalu 2s 6e a'r (mstau am feddwi ac aflonyddu yn yr ardal hono. Oyhuddiad 0 Ymotediad.—Owen Roberts, Bont. newydd, a gyhuddwyd o ymosyd ar fachgen o'r enw John Owen Jones, Henwalia. Ymddengys fod y diffynydd yn gweithio yn y Glanmorfa Slate Works, ac yn talu cyflog i'r erlynydd. Dywedai vr olaf fod mab y diffynydd yn bygythio ei guro ddydd Sadwrn, wythnos i'r diweddaf. Yn ystod yr ymrafael, daeth T diffynydd yno a tharawodd • f ddwywaith yn ei ben, a chiciodd ef.—Gwadwvd 1,n Ran y d ffynydd, yr hwn a ddywedodd ddarfbd t'r erlynydd arfer iaith anweddus iawn tuagato. 1 Vdarnhawyd hyn gan Joseph Hughes, un o'r uweithwv r.—Taflwyd yr achos allnn, a chynghor- wyd yr erlynydd i ymddwyn yn well ac yn fwy, ufudd yn y dyfodol. Y Neutydilion Diweddoraf 0 GymydogoetA Tan'rallt. —William Edwards, potiwr. Tau'rallt, a gyhudd- wyd 0 ymosod nr Patrick Riley, milwr ieuanc, a mab i'r f-wyddel mawr ndnabyidus Patfloy Riley." Oddiwrth y tystiolaethau, ymddengys fod yr erlynydd yn nrws ei dy ci hun, oddsutu haner a wT wedi uti-ax-ddeg nos Sadwrn diweddaf, a rwelodd y diffynydd yn codi ei law, fel pe buasai yu y weithred o luchio rhywbeth. Yna derbyniodd ddymod ar flaen ei drwyn gyda chareg, a niweid- iwyd ef yn dost. Cafodd gwraig o'r enw Mary Parry hefyd ei tharaw a chareg.—-Garwyd ar Mary Williams i brofi mai y diffynydd a luchiodd y ceryg, ond haerai ef ei fod yn ei wely ar y pl:yd.- Hamai y fainc fod y diffynydd yn euog o r trosedd. Nid oeddynt am ddirwyo neb a ddygid ger eu broa am gyflawni y fath ymosodiadau diirifol, ond yn hytrach byddai iddynt gospi ycyfryw.trwy eu carcharu. Oherwydd hyny, yr oeddyut yn anfon y diffynydd i garchar am dri mis. Lladrata Llodrau.—Cyhuddwyd Samuel Lincoln, currier, o ladrata par o lodrau, gwerth 18s, eiddo Ned Coion, Boot-street. Ymddengys fod yr erlynydd a'r diffynydd yn cyd-letya. Dywedodd y diffynydd ei fod yn euog, ac mai y ddiod oedd yr achos o'r cwbl. Anfonwyd ef i garchar am fis.

BETHESDA. Ak«tlchiad Du'rifoi,.—Boreu ddydd Sul, Chwefror 3, calwyd Daniel Hughes, y Cob, Tre- garth, chwarelwr, wedi boddi yn afon Ogwen, eyferbyn i thai Dolgoch, rhyw cbwarter milltir o ethooda. Cafwyd 5p yn ei logell. Mae yn an. bysbys beth achosodd i'r truan fyned o'r ffordd a chroesi y Ddol at yr nfon. Gadawodd wraig a phi ant i olaru ar ci ol. Dyma rybudd difrifol eto t't tkm tj4i yn ymarfer S'r pethau sydd yn dyrysu M yT meddwi dynion. Cydymdeuniwn t'r woddw a'r teulu galnrus yn eu mawi brofedigaeth.

YR HYN A WELAJ8 AO A OLYWAIS. I Mi a glywais ac a ryfeddais nad cyirciuuawn i weinidog ymneillduolsaethu cwningod. Yn ystod gwrandawiad cwyn yn erbyn un o weinidogion y Oorph yu Axfou, y dydd o'r blaen, dywedir mai U ud ddigrifol oedd rhai o'r tystiolaethan. Sicrhai uu u'r tystion fod yrysgrecharoddoddy creadur bychan. cyn ymadael, i'r bywyd hwn yn anni- oddefol," a thebygol ei bod hefydyn hollol an- fethodistaidd. Dywedir y bwriedir dwyn allan argraphiad newydd o'r Cyfei Ffydd, ac y bydd yno reol bendant yn gwahardd i weinidogion y Cyfun- deb gario gwn Cynghorem y cyfaiU o Dalsarn a fu mor anffor- tunus yr haf diweddaf a myned allan ar foreu Sul gyda'i bladur i dori ei wair, i fed ar ei wyliadwr- iaeth yr haf nesaf. Dywedir mai trwy gryn an hawsder y caed ganddo gredu mai y Sabboth oedd, ac i oliirio hyd foreu Lluu. Pan yn holi yr ysgol y dydd o'r blaen yn nghapel Rhyl, daeth yr liolwr (yr hwn sydd yn ddiacon yn y capel) ar draws y gair cant, gofynai i'r plant, Pa sawl ugain sydd tnewn cant, mhlant i f Gwaeddai un bachgen pert allan, Chwech ugain, syr, sydd mewn canto fala. Derbyuiais newydd heddyw'r boreu mai liid boddhaol oedd gwaith heddgeidwad y noswaith o'r blaen yn sefyll wrth ddrws tafarndy, ae yn edrych ar *r a gwraig yn ymrafaelio a'u gilydd, ac yn ddigon o Iwfrgi i edrych ar y Uegas arall ya oystwyo ei wrtiig yii ddidrugaredd. Beth, tybod, a ydyw y Police Act yn gwahardd ymyryd hyd nes y gwelant y naill ddyn yn ymosod ar y llall ? Yr wyf yn sier y cai y maer a'r ynadon eraill lawer llai o waith pe byddai i't heddgeidwaid ond tafln gair a tlirfeio tawelu yr ystorm. Y mae genyf barch i lawer ohonynt am eu docthineb yn nghyf- lawniad eu swyddi, ond y mae ymddygiad o'r fath a tfodais yn haeddu sylw eu harblygwyr. Clywed heddyw gan hen gyfaill" fod haelioni crefyddol ar gynydd neillduol, ac megis "ar ei heithaf yn un o eglwysi Talysarn. Beth fuasai yr hybarch J. Jones yn ei feddwl o ryw ysbryd ariangar ac ymhongar fel hyn! Ai nid oes dim arall tybed41 allasai gymhell y brodyr hyn i hael. ioni crefyddokheblaw y gorawydd amael eistedd yn y prif-gadeiriau ac ar yr esmwythfeinciau." "Ni ddylai y pethau hyn fod." Nid oes dim gwir yn yr ystori fod g*r Penllech, Lleyn, wedi addaw danl o dir tuagat adeiladu capel Pabyddol yn yr ardal; oblegid y mae pawb yn adwaen yr addfwyn a'r tawel ymresymwr, ae yn gwybod mai efe fuasai yr olaf o bawb i gyf- lawni y fath weithred, gan fod ei gariad a'i sel dros Iwyddiant yr achos yn y Tymawr yn eicr 0 fod wedi gwreiddio yn rhy ddwfn yn ei fynwes.- Gtevliwr.

LLANGEFNI. I Yr TCH AR FyoRDD Y Gerbydrrs.—Prydnawn dydd Mawrtli, y 29ain cynflsol, rhedodd eidion gwertlifawr o'r dref hon drwy tiding yr orsaf hyd y rheilffordd i fyny Nant y Pandy i gyfarfod y gerbydres 5.45 0 Amlwch, achafodd ei glwyfo mor drwm nes y bu yn rhaid ei ladd yn y fan. Yr oedd yr eidion yn ciddo i Mr Richard Jones, cigydd, o'r yr cidion yn ciddo i dref hon, a theimlir yn gyffredinol oblegid ei goMed, gan fod yr eidion yn werth pum' punt ar hugain. Yr oedd Mr Jones a dau lieu dri o'i weision gyda'r eidion yn mhen ychydig funudau, a gwnaethant eu goreu er diogelu yr oil oedd heb ei ddinystrio ohono. Oni buasai fod y gerbydres yn rhedeg yn hynod o araf yn y partli hwn, gan ei bod yn dynesu i'r orsaf, gallasai y canlyniadau fod yn wir alaethus, gan 'fod y lie y digwyddodd y ddamwain ar fane lied ucbel ger llyn y fclin. LLOSGI 1 Fabwoiabth.—Nos Sadwrn, yr 251 cyf., digwyddodd damwais dorcalonus yn Dyffryn Isaf, Llanfflnan, oddeutu tair milltir o'r dref hon, prv<1 y llosgw geneth fach dair a haner bhvydd oed i farwolaeth. Geneth fach i un o'r enw George Roberts, ceidwad helwriaeth Cadben Morgan, Plas Cadnant, oedd yr ymadawedig, ae ymddengys i'w main ei gadael hi a'i brawd bach yn gauedig yn llofffc y ty, tra yr oedd yn myned i Bias Peny mvnydd i geisio llAeth ac ymenyn. Nid oes sicr- wydd pa fodd y cymerodd y ddamwain le, gan nad oedd y byehan a adawyd yn fyw ond dwy flwydd oed. Credir mai anwyd oedd ar y rhai byehain, ne iddynt ddyfod i lawr i'r gegin, lie i ddillad y loies fafch gymeryd tan a llosgi i farwolneth. Anfonodd y Cadben Rowlands, Plas Penymynydd, negesydd ar farch i gyrchu y Dr Williams, Pen'rallt, Llan- gefni, ond yr oedd y fechan wedi marw cyn iddo gyrliaedd. Dyma eto rybudd i rieni i fod yn fwy gofulus, ac i beidio gadael eu rhai bach diniwaid heb rliywun i ofalu am danvut.—Gohebydd.

ROB WEN, ger CONWT. I Marwoi.akth Mrs M. Williams, LLAIN.-Dydd lau, Ionawr 31, wedi byr gystudd, o'r bronchitis, yn 68 mhvydd oed, bu farw Afrs Margaret Wil- liams, priod Mr David-Williams, Llain, Roe Wen. Yr oedd yn aelod parchus a cliymeradwy gyda'r Trefnyddion Calflnaidd er's degau o flynyddau, a chredwn nad oes neb oedd yn ei hadnabod a am- heua am foment nad oedd yn Gristion o'r iawn ryw. Daugosai yn amlwg at ddiwedd ei cliystudd ymostyngiad tawel i owyllys ei Tliad nefol. Yr oedd amiyw bethau nodedig yn perthyn i Mrs Williams. Dyma un peth neillduol iawn: ni chlywyd hi crioed yn absenu nag yn rhedeg neb i lawr yn eu cefn, na byth yn ymvraeth a materion pobl eraill. Yr oedd 0 ras li hysbryd yn hynod 0 ddistaw, tawel, a gostvngedig. Er na byddai ei phroflad yn rhyw nebel a goleu iawn vn ei bvwyd, eto ymddangosodd goleuni cryf yn yr hwyr. Credwymll didddani r41? s wrth farw ar yr Un a? oedd wedi gobeithio wrth fvw. Yn ei dyddiau olaf cyflawuodd Duw ei addewid iddi, sef, "Y rbfti a obeithiant yn yr Arglwydd a adnewyddant on nerth; ehedantfel eryrod." Dydd Llun diweddaf, hebryngwyd ei rhan farwol i dy ei hir gartref yn mynwent iEglwys newydd Llangelynin, a hyny gan dyrfa fawr o berthynasau a ehymydogion. Gwas- anaethwvd wrth y ty yu dra difrifol gau y-Parch E. Foulkes Jones, gweinidog yr nmaJ, yr hwn hefyd a draddododd breceth anlfl,1dol yn yr hwvr yn nghapel y Trefnyddion Calflnaidd, Roe Wen. Gwnaeth ytantorion hefyd eu rhan yn deilwng o dan arweiniad Mr R. W. Hughes. Shop, a hyny trwy ganu wrth y tv, hyd y ffordd, ac ar Ian y bedd, pryd y rhoddwyd ei 'cborpli yn ngWelyoer y beddhyd nes y del yr Are'wydd i'w "gn"I(J¡1,t yn ei saint, ac i fod yn rhyfeddol yn y rhai oil sydd yn credu.—Lltehidm.

BWRDD YSGOL WHITFORD AC ACHOS I GEORGE METCALF, FONEPDIGION,-Goddetwoh i mi O"d y mater poenm hwn o flaen y cyhoedd mor egior ag y gwWi mewm gobaith, pan ddeaMli- y tfelthiau, ytefinla rhywrai ar eu ealonauigynorthwyoydyn ieuano 1:rw!t'd Mae y mab a'r tad yr = enw, yn byw yn yr un ty, ond gan i'r tad, yr hwn sydd yn ervyn fyer t h?4tyi, aownnd gael ergyd o'r par!ys Zten t u p? ynedd yn 01, te Mi'? nluùluog! 1 ddilyn ei waith, mae wedi ?oAod vlbynu yn hollol er hymy am ei gynhaliaeth ar yr hyn mae y. g-l-'? PwYf chYlOg ..b. ta.d?y 'yned yu o pan oedd y mab o deu dwyarbymtheg oed. MtteifodyneniU eyaog lied dda, ao yn gweled nad odlgbith,,df,3?ld i'W d.?L i berchm y ty, Mr Pi.?r-, Baeflt, ?Y.. eie ef yn iii?t rhagilaw. (,ydr3yniodd -?w a'i eaia, heb wneuthur nn gwrthwynebiad, ond ?n fod Y d"u un enw, ni wnaed,un gwahaidwth rhyngddynt. yr ?Tenw, ni wedi bod yn d(?ntim ddwy flynedd pan ddaeth eth- .1i.dybwrddy.g.li-ddi cyae f bob dyn i ddatt?a pwy oedd y te?nt a rlxwy nad oedd. Aeth George y SS), ddydd y? :hI; i 'Wil I :o ge.: boeddue a'r un dyn a wth yno yn hyd y dydd; yr oo'Jd wedi myned i fotio trwy gyt?yniad ei dad, yr hwn a mcrhai wrth y rhai oedd ya gofyn iddo ef fyuod, mai gan Y mab yr oedd yr hawl, gan ,.i f? oedd y W?-t, gm y n:Lab  i- oedd yr haaw. l, Tdd. .v P- .?d,l w.'h bod yn 'I ?.t ddwy flynedd. 1'= oedd (4eorge y matj y?hwd5,d o MHo, tr?elodd el d&d mewn cerbyd yd. d.?,i d?i ?riU gydg ?f, gwaeddodd 0f.d wedi f ti I A *d(i ef' w,,U ?yniddo. "Ya f-. ar .1 yr ethoijad derbytiod.t r;ic.r")1ryrI ynadon am bmonDU et dad yn etUoRad y bwrdd ys?ll ynWhitford. Yr oedd y sum? we& ei thynu yn gy wrain droB ben, wedi ei thynu fel ag I rodd{ 1'r ynadon bawl i .d i'r achos f-I ei god! i ?ys uwch Ue y ceid ?n dr  i-r ( Z ig Th.- Svh..i.4 D-W, rheithwyr (!) Y Pør<Wig Thomas Saphaniah Davia, ojf**r- w I Whit/ord, Ynad Heddweh, Ex-upcio Guardian, Oaitirydd ?citoo? ?tt??M CbmMit<M, ,?,fdd y tyt cyntaf yn ei erbyn, ond nid oedd simddo et na chan yr un o'r UeiU ddim i ddvweyd heblaw Yr hyn a ddYW edwyd uchod. Ty?wU ? l?ierw, BagMt, a'! orchwyliwr, mai George ieuanC oedd eu teaant hwy er's dwy flynedd. Et > barnodd yr ynadon fod Geor g e Mot?Y[LOfUlyMn IC a dd Et?) bmiod(I euo 9 obersonolieidadynyrethohad, a gooodamut amo i dalu 2p (dwy bunt) a'r coetau!! Gan i'r ynadon omedd eaniatad! godi yr achos 1'r llys chwarterol, am eu bod hwy yn 'mp'tenlju-tg"pfth'fa't8, ymgymerodd Mr Cart- wright, Cwr, a chod! yr whos on point of law, i Lys y F..hi.?., i e(%y.h o.dd gn yr ynadon hawl 0 gwbl i ymgymer d. r achos o dan y (loddf (staga?) yr ym- gym?Mll a ef. Nid yw Llys y Prenhin? 3?n edrych <i i m i edå stlrhalfnne:ih:J: ni fydd a w.elo a phenderfynu gan ba un o'r (id? yr 1 haîïlfottohD:f\ldP;ct yr whos up? itg,?im morit?, fel y dywedir, ond os pen- derfynant n»d oedd gan yr ynadon hawl i gymeryd y gwr leu"c i fyny o dan y ddeddf y gwiiet?nt, yna d gobaith i gael yr achos ibro. y llys chwarterol, a byddai pawb ynberffaith to Yd? lawn gadwi i ddenddcg o -ithwvr ddyweyd pa un o'r ddan George yw y :trtY:e'!g 1:1 ii ddwy but .'r lo:roit yn cael 't'lu rho y ynadon ybyld i George i eModod7.bkddd wedi penderfynu nad efe oedd y t?eu?t-.i ddyweyd y gwerthi'd y celil o'r ty I dalu y ddirwy a'r costau, g'tidy :Itl t¡'dl, y carcherid OO" gydallafur caled Gw(?#h,, y celfl yntau heb Id y. ?n-t I A yw hyn y. debyg i ddeddf newydd yn N ghymru! Ond i goroni y cwbl, ?, George Metcmt, ieuanc, wcdi cael rhybydd i ymadael o'i wai?h yn mhm r:fe:;ho,cibT! ooyn yn ddiolchgar am g.?l gwybod, paham! T,3imli y cbg-Igyf- eillion yn ddi.1c? gar am y cymhorth lleW i ddwyn y draul, ao y maerit yn wir ddiolchgar ;i.Jlrfi"J' tadWi r colc fuau yn barod, ac we? tauy??grifto y 11 h.U. Bydded i'r neb fyddo am gadw ei enw yn midiMfid i i? ervhwvll h? wrth =fon ei rodd. E. Pan Jonks. I

PORTHAETHWY. LT.Y« YR VNADON. T.u7N.-GerhrnTt v Cap- t.i?'.id Verney, Morgan, ac Owm. Ueddwun i/i'da'i Oefyl a'i llr,—Oyhuddwyd William Prichard, 'tydd* n Ped-.v, Hentj.! wys, gan yr Arolygydd R. D. D.?i??, P.rt o j-n feddw t?. y? odd iJ'ei taljl;ïg::¡"))i;d' %td Anifeiliaid Crwudredig.—WiUiiim Jones, Cefn Mawr, Ni?b-ch. yyhuildwvd gan 'r AroivKydd Davi a, eaaiatau i'w anifeilioid gTwydro. illyngwyd y cy- ,,d,(3d, yn h?d(d.-A. gyffelyb dv i.- a dd cynuddwvd William J¡)nf". ('nnvi'pt¡" T.langnffo, /j,D yr HcJd- geidwad Joltn Jones, isiwV.vrch, a ùir" vyd ef i Id a'r costau. Ymosod or yr Cyhuddwyd William Jones, E h os^rat h Llangefni, am ymoeoa or yr liodd- gi^idwod. DyweJodd yr heddgeidwad iddo yrawelcd i gwesty yn v dref hono ar noson yr lleg cyniisol, ?ciddo s:r ynX£iftf;<lf :r'; a c::la¡ (yr hrddgeidwad) (imi allan, o.lerwydd et fod yn feddw. Mewn conlyniad. fodd bmag, derbyniodd y awyddog d,ly.?.d-ei .-]?.?th yr Hediigeidwad Hugh h:;t;J(b,fií:t, y diffynydd wrthod jTaa-iv>l» thy trwya-Jedl' sef y R.i t"y I. Llangefni, ar yr i7eg cynfisbl.—Gorchymynodd y f.i.? or f"d 1ddu ".I oi ""Ion i g.m-h.r am & gyda Qatar caled am ym(}od ar yr hedd-?,idwd, dir4i-?yd ef i a. ",tg,,d 'nadael a'r Railway Inn. Meddwdod—Am fod yn euog o'r trosedd hwn dirwy- wyd y rhid canlynolOwen Williams, Llange1nl, 28 6c a'r costau; David Rowlands,eto,2s«ca'rco8taii; Owen Owens, BodenW, 5s a'r coitau; Margaret Lewis, Pen- traeth, is a'r co?ita?; Robert wncs, Penterwyn, Cerigeoinwen, 2s 6o a'r costau; Owen Roberts a Th..?. Williams, Llaugefni, 6s a'r costau yrun; Hugh Hu?,he?, Niwbwrcn, ?!? 6c .'r costau; Robert Roberts, Ti;?- gwaithglo, Trefdraeth, 58 a'r cogtm. K,.Id., Y.?.,did Hddg"d??d --Cyk.dd- wyd John Stanley a Hugh e Lewis, Bmi?naris gan yr heddgeidwad Hugh Williams, Beum;?4,; ,y (?yntaf am ymosod arno, a'r olaf am 10d yn 1eddw. ac ymyraeth a'r 8wyddog yn nghvfiawn- iad ei ddyl-ds-ydd. Ymddangosodd Mr All Caernarfon, dros yr amddiffynyddion,—Dywedodd yr =fiddO:tr:I:ln,¡dd,Xg i LIandeg1uu. ar y 15fd (?ynfi?,ol, K-fd J.I,. 3taW.y y. fe<ldw tw. GorZqiymyno(ld ef I fyned dr.f yn ddistaw, i'r hyn in:)ld Stsinley ei fod "r y ffordd fawr, no y.caif af wneyd fel y mynm. Yr md(I ci ym- ddygiad yn b.r .fre.]-. T/nodd ei al-ed ddi r,a- tg4iYu0 T/:gd:g.Ni hd1; a.dd yr hCddgelclw"¡Jld'!o, gan ddyweyd yr elm ag ef i g?rchar oa parl IWfeUv.-(4wi Mr XUmson: Ni I iLaIJjo.t ollîii;)d,?o r dd"h ei wyneb, Yr oedd oddeutu dwsin o fechgy- gyda'r am- d,Ufiyuydd, <«d at y tulaa hyn y galwyd ef. Rhoddodd I r)'I:l \alIloj tid i brofi fod yr amddiffynyddion mewn diod, a pha fodd yr csboniai et (yr h,?,ld,, d?-,d) ddyn meddw, I'r hyn yr atebodd y swyddog fod eu hymddygiad yn arwydd 0 livnyy.' ob ogi pe na buasent yn f d Dw y rLt yil y fath fodd.—Rhoddodd {VilIio.m 8=, t yr amddiffynydd, dystiolaeth i'r perwyl fod ei ae 'n ber- tfaith obr ar y H080n d(lfwcdedig.-IBui 4 Jones, Beaumaris, a ddywedodd ei fod wedi bod mewn cyng- herdd y nosw,ûth hono gyda'r =ddiflyn?',dd. Ni chafodd Stanley end oddeuiu dan las6d o gwrw yr otny udeld¡:r=; 'f;J: ,sobrwypryd. Gw?lodlf(l(loolwetodetynbygwth taraw y swyddog.—William Roberts, Holland Williams, ?t William Thomas a roddasant gyffolyb dystiolaeth.— Ar ddy?h .,Ii?d y fainc dywedasimt eu bod yn dirwyo Stanley 12. 60 ?-.t.. am feddwdod, a 5e a'r e.,t.. hm fiwth y swyddog, ?i phe buasai wedi ei daraw an- fonii r ef i g?har; Hu?h l?w? i 2?? 60 Wr oostau am fod ddyledswyadc dy,myraeth a'r swyddog tra yn cyflawni ci yn'feddw CYA.Mi.4 ? Ladrai.—Cyhuddwyd Owen Williams, saer, Llangaffo (dros yr hwn yr ymddangosai Mr Allanson), 0 ddwyn plane porthynol i Mr R. Hughes, Cefn Mawr, Niwbwrch Erlynwyd yr amddi7 Ydd g.. ?r hdd- geidwad John jon( ond rho(ld" y mdatr gymeriad da iawn i'r amddiffynydd, oblegid uL hfN-l cf ddim y;i anoncst ilid. eriood. Ei saer wall roddodd hy.- b;d'(t nidf eeil;'d:ï. m o ran {hd cli fuasai ganddo i'? achos bei.H. Ly;ied y..1-Hy,- bysodd Mr AJlanson mi ? 4 menthyg y plane a ddarfu yr amddiffynydd i gynal tns wair i fyn.r rhag i'r g,?y.t,?i di?,.yst ?' oedd di myned a h!y yn 01 wedi hyny. --Ca('Iarnha?d hyny 1? 11" o'r enw )rg,sy1:a;:rn irn\l'Î; ;:l: a'r achos, ac y ?affai yr amddiffynydd y liudd o hyny, ond cynghoraaant ef i fd y?? fl. yn y dyfodol, oherwydd ni chafodd cnd gwaredigaeth y'fy, Felly rhyddhawyd yr achos.

ABEBFFRAW. I Dydd lau diweddaf, rhaiiwyd yn ysgoidy y bwrdd 45 o bwysi o de i wcithwyr a gwragedd gweddwon Aberffraw. Uhoddwyd haner pwys i'r rhai mwvaf aughenus, a chwarter i'r lleill. Ni ddaeth ffafiaetli i mewn i'r dosraniad. Cyflawn- wyd y gorehwyl gan y Meistri Williams, Trefri; Griffiths, Bwian; Williams, Cellar; a Jones, grscer, &c. Pythefnos yn gynt rhanwyd deg tunell o lo i'r tlodion. Yr arian at y naill a'r llall oedd y gweddillllr ol datlilu djfodiad aer Bodor- gan i'w oed. Bye-laws y Bwkdd Ysool.—Mae deddfau Ileol y bwrdd o'r diwedd wedi ell cymeradwvo gan Swyddfa Addveg Llundain. Yn awi, gan fod y gallu i gosbi rliieni diofal yn nwylaw y bwrdd, hyderwn, er lies y plant a llogellan y treth- dalwyr, y oymerir mantais uniongyrchol ohonynt. Gormod 0 beth i'w fcilu grot y bunt o dreth at yr ysgol, pan y gallai yn hawdd dalu am dani ei hun, and gyru boll blunt yr ardal i'r Ile, yr liawlia cyfraith idd, iit fod.-W. H.

DOLYDDELEN. No Fercher, Ionawr y 30ain, cynbaliwyd c,vng-I hcrdd yn y He uchod, gan yr Ebenezer Glee Party. C.?wy.ttv ?awn: cymerwyd y gadair lywyddol gan y Parch Mr Williams, ac ftrwciniwyd gau Mr Williams, Prince of Wales Quarry. Cauwyd am- ryw solas gan y cyfeillion canlynolSamuel Roberts, arweinydd y cor, Eos Ourig, Tenorydd Curig, a Mair Klen. Hefyd, caiiwyddaniau gyaa'r delyn gau G. Thomas 8C 0. Jones yn wir dda. Y tolynor ydoedd Hugh Davies, i'r hwn yr oedd elw y cynglierdd yn myndd, trwy ei fod wedi ei ain- ddifadllq'i olwg or B amser mnith. Cauwyd am- ryw ganigau gan v party, no yn en plith daeth un al:Il11 e waith S. Roberts, yr arweinydd, ar eirinu "Llongau Maclog. Dylai hon gael ei chyhoeddi, mae'u ganig gaiuptxs.-Bro&r.

l Y CYFYNGDER YN Y DEHEUDIR. Derbyiuasom fr adroddiad canlynol oddiwrth Mr Roes, swyddog y Mountain A»h Relief Fund yd y mRe yn wybydduft i dd o'ch d-Ileawy, vn brol dif yn dtj "duwdd ?n gordoi em  srwlad, a'n ,= yn breaenot ?w rhoNdï eryno<leCnor gyfiawu ag y eaUwn, o f!e1!fu. aet?Mt fel y maent yn yUc T"?v ?"r 26--l y l::rlt J:wr l':t;rd.llil ,h ??-n ?4d ?d?i,.rh yr oedd 14,Mp we<u bu raoddi ar tfvfer tlodi =.= zh yn u?. yr h- le ydd <M9«Mo bobto?aet? a rho<lc).wyd lM2p tofah'-AmAy- deddtM Arglwydd ac Arglwyddes Abordar i'w barthu Arg =drl:r. (l'r y' b.- 'h' yn wadi ?w ?Hwe(ld ?nlyaol 71? lS fely canJyn :-Aberdar. 143p ?; Trehert?t. iá Cwm I:Irnt(3pri,; eB mawraNanty?o, lOOp; Abersy &>p; Centr'\l Committee Sir Fynwy, 90p; Merthyr, Mp. Diwi y bydd Ilawer yn b i ofyn paham y mae Merthyr yu cael ei f?MtaeI ar Mp ym uniif, 7,"bid Ar?wydd Aberdar ydyw ei wyoraeth cyfraniadau hadMD?? sydd wedt Y,. han&n i'r Uf uchod, ac wedi iddo ef a trf !Z. dT, q=l"Z?dUdidId. dy?'t ddirtod i'r penderfroiad o ddMifou ,y "i" ? Ueoedd hyny neddellt weAi d.??byi, ond ychydi? Lryfrimi.uliui. Vn y, fan hon, y mae yn dd. genym hysbysu am y «\ydyradeimlad a ddangosw.vd gan Cmvar- elwyr dyngaroln thosturiol Ponrhyn tuagat ddiodaei- wyrMmmtain Ash, p- 7i sydd we,U <?uysgriao t75p? aa yn o ':fI,1i,, Er's <*hai wythnosau. bellach y mae aatp hitch*ti mown llawn tv i .:h yma, o ba- un y mae 1400 yn cyfranogi dair gw?.til yr wl?tl.. mewn geiriau emili, 700 bbdY'l pa rai svdd ya cael pcÚlt 0 soup a chwarter pw's o fara bob dd, a dyd V. l-?--r- PWY5 0 fara. Y mae ,?.w?l o ?lGi6on yn derbyn ?r.M« soup a !Mxt??- mmts o'r Dyffryn, pro-iwylfa Arglwydd Ab,?dr, a theimla y boneddige.^iu ddyddordeb .ill(l..l ?17. ymweled a phawb cleition. Mae dros 80 0 blant vB'Jol dd??I Mountain Ash yn cael ?)? yn ddvddiol.parai .y ldY. (1""d Ö;r.:r:'kt' ft town. Gun tod yr ani?en am soup yn cynyddu. yr ydy a wedi gosod boikr arall i fyny yu "It' :? y ,dUi r g4 rbo d" i. gyfer lt 'y 1200 y dydd o hyn U.. ? y mae un hefyd yn Nghap Coch, Up y ma" tua 150 yn d- byn smp a ,)g "b yn itu. IN y. -,i gwith b.b .3,th-?o- i wmo v dillad Bydd 'yn -.1 rh-- ?h,-g y tloti?". Y m&e gwerth droa 500p 0 ddLUad wodi eu dosbarthu yn ystod .yw.?ht??=dd[U-1 r hyn 'th- ne eglur ▼ tlodi yn wir fawr. Br y:' dftrlionydd (amudroeto ei hu, g.?;. i W- )- y fan hon rehydlg enKreWau.aUan o g:1no, o en'lliou glowyr a?y mi& diweddaf :—T W Mith o deitu. 2 9, yc WTthm? ar ol talu dlJ'ut:nJy t;; wyth o deulu, tfM 1| !r 7yth?ofi uam(lyathiii; enween o deulvi, 3 i 8c yr wythnos ar 01 talu 8m dy a ih4ti;J.J.,illim? a? deulu, 4* 3c yr wythnos ar 01 t?T aLmd thl;??T pedwar o dewn, 88 9c yr wythnos ar ol talu am dy a. th&n; W. F" pump 0 deulu, 5s 2? >r wythnn* ur 01 thin; F., tgi'. oy yd1ol .1y. yn n ?itMo bob ii, -.d â;b Id'a!'&'Jl¡! gI Y m nifer luosog iawn 0 WeithWYT hafyd allan o ,th. yn m?u ca? dim er chwiHo yn ddyfal. pa Ili ?y4?-yn ymddibynuyngyf=gwbiwy,vur. x m«)iH«iuwwu ei f?neyd er cynorthwyo y di?,dd.f?yr ydyw ?od pob un i ddyfod a thocyn o swyddfa y gwaith lie ybydXo Ai (ld f,d th-,yi Zyd fydd 'ed! ,.M yi ys'?*d y mis. Be 08 d.,gy. y toey. h-l? fod dr.s I ? 6c y pen wedi ei enill ar gyier y teulu w ol talu am dy a. th?, idd ydynt i gaei rnm o'r s?p, ond ga"t g.,l diD.4, S n?fyd'dant yn fDiU dros 2s y pen yT :¿1edl wythnos ddiweddaf, s?mudodd ufam o deuInoe<M i BaciUt, swydd Fitmt. lie yroedd t;WMth yn eu hmoHyn N. of. B?ttiii6d tra? pa rai a dalwyd gan ?-??y Xb.rd-, yn gh?A?:? arian i gael ymborth am b7tl??f- nos ? ol i(ldnt gyrhaedd eu cartref newydd, ar V tcl- :ndr'ldi(:11d haner y .nilway fart a phris eu h^mborth Y?? avru,_yRolh?er cr.ron yr Wfthnos; ca?v llt bob peth oedd. yn angea- rheidiol amynt mewn diHad, er eu g?r d yn ?re'.u-M, yn rhad cyn cychwyn. Wd. dyna grynodeb, mor fyr ay y gallwn ei r)ddi, o wh' ?,dd pothall 1el ag y maent. Torcalonus Lw,, ydyw gweled llawer teulu, WOOl bod unwalth mewll sefyllfa gysurus, ond yn awr wedi gwerthu llawer e'u -.dd i.?nau er ww .o c,?,ldi?, eu tto Ro. rtod tro ?i ofvn am elu.on, Y mw yn an- .r.hoMbI i isith ddM?riao y teimlad a greir wrth vm- vcled -1 linger d.-rhi heb un math ddod, L?! Iieb ddtuad priodct i osod am danynt, ac eraill hob un math o wely i ?o'd eu pwys i lawT. Y mae lLiwor "kH¡;YU bychan wedi g.?f,,d, fel y mae Kwaett t y).i?!d. J},gu d wevd p- yn anaUno"- brat i ddvw^vd dim "mil. Y mae clod mawr yn ddvledus i r Aiiih'deddus Arglwfùd Aberdar a'i bnud am t gwathuarwch a'u uiwydrwydd gyds'r IIcho t<M?. ? 'd dy thw' Yl b,i.af, i mg,,i df.l? am mai livy gvchwynodd Y gwaith, ao am eu bod *n cadn y gW1"" l"r ,eh ?lnodo ;r,,Ydd i?-1) Y. gyffredinol.

 ?mr. nt1Ut}r, '1" FFRAINU. Cynnaliwyd cytanoa jiuosog Ii pIlWY" j'11 ,-on", ddydd LInn, gan gynrychiolwyr pob math o weithfeydd masnachol, i ystyried y priodoldeh o gael cymdeithas i sefydlu math o bcrthynas a'r galluoedd cyhoeddus, gyda'r amean o roddi iddynt hysbysrwydd ci;liir am agweddririoned4ol daebarth gweitliiol Ffraiiic, ae i arddangos iddynt y perygl o ganiatau gostyngiad newydd yn y customs duties. Yr oedd yu y cyfa.'fod gynrychiol- wyr dros weithfeydd glo, mftn, a llongau, a dir- prwywyr oddiwrth bersouau yn nglyia ag adeiladau adduraol. Etholwyd pwyllgor gweithiol i tilw grda holl weithfeydd Ffraine i roddi ystyriaeth i amcan y gymdeithas.

CYNNADLEDI) IIEDDWCH. Y mae Awstria wedi danfon gvaliodditwl i r holl AUuoedd i ddyfod i Vienna i gnihal Gytiad- ledd, ac y maent oil, oddigerth Rwsia, wedi cyd- eynio, a disgwylir ei chydsyniad hithau bob dydd, os na ddigwydd rhywbeth anifodus gymeryd lie yn Adrianople.

ANFODDOGRWYDD YN RWSIA. Y mae teimlad o anfoddogrwydd at vmddfgiad. diweddar Awstria yn fiynu trwy yr holl wlad, ae y mae y Rwsiald yn bcio Germani yu fawr am na fuasai yn defnyddio ruwy o'i d^lanwad ar Oyitin- gynghor Vienna.

Y CYFFRO YN NIIIR GROECf. Dywed pellebyr o Paris fod y Llysgenbi. lon tramor yn Athen, wedi cytnno -ilu gilydd iddi- 1 y Pirœu. yn crbyn tanbeleniad gan lorgau M.U itid, ar y? amod na chyfodir maguelfeydd yu y lie.

RWSIA A, ROUMANIA. Nid oes dadl yn nghylch fod Rwei:, yn eyi'l'* 'o ar fod i Roumania roddi i fyny iddi hi foddi:*■ • o Besarabia, ond y mae y teimlad yn Bucbare n bur gryf yn erbyn cauiatau hynv, a t*mir y id i'r Llywodraeth Roumanaidd wrthod y cais :> • s- iaidd.

PWY FY]OD LLYIVYDD Y G YXlU.j). LEDD? Dywed y Daily Netcs mai y Count Ajidressy sydd yn debvp o gael ei wneyd yn llywydd y Gynhad- ledd Heddweb, er fod rhai yn teirnlo yn anfcWog i hyny, Nid (wi neb, ar yr adeg hon, ya c x-du fod un peryglo ryfel i Awstria, ac fa ddywedi.' fod y Llywodraeth Roegaidd wedi cydsynio i nhv ci milwyr yu ol o Thessali.

CYIIUDDO 0SMAK PASIIA. Dywed newycldiauuron liwsiavad fod Usman Pa3ha i gael ei brofi ger bron brawdlo o Lys; Milwrol o dau y cyhuddiad o orchymyn i garcluir- oiiou rhyfel eacl eu lladd.

CYMERIAD ERZEROUM. KARB, (Jhwet. 4. Y mae y Rwsiaid wedi cyineryd meddiaivt 0> Erzeroum. Dymuna y gwarchodlu Tyrcaidd a'r trigoliou tlotaf gael myned tua'r cyffiniau. Y mae y tyyhm fever yn lladd iniloedd o'r trigolion.

BRwnHt FA WR YN nmwcn Pellebyr i'r Standard a ddywed fod y (ft iaid wedi enill brwydr fawr yn Domoc. lc wedi cymeryd 13,000 o Dyrciaid yn garefc-for- ion rhyfol. I <

I YN EISIAU, BACHGEN IEUANC galluog i ysgrifenu yn dda, gi'da medr cymedrol i gadw cyMfo:), &. Telir yn dda i *U'hg< n parches ac a, -Ilp-, Danfoner yn ddiood at Mr W. Jarrett Ro rtN Academy of Music, Camarvon. c-g-1163—1

_,ae by-Mi* BoegMdd o ehwe mil wedi ?00.1 v ?yna- er mwyn ? rhaib a rhysedd y ?'wl&droa Circ?iMdd a'r Bazhi-Bazouks, y ?Tdy?t yn .ya.wm crehyuderau U.wu mor ?wy ae a gyflawnwyd yn Bulgaria. Hid oes 1&ia gymer y Sultan y weithred hon o e-iado Llywodraeth Athen fel dadganiad fel. Hyd yn hyn nid yw y Gweinidog Tyr- cialad wedi ymadael o Athon, er y dywedir fod Wobart Pasha wedi cael gorchymyn i ddal y llrnees yn barod i fyned yn erbyn Groeg. Y tcbygolrwydd vdyw y bydd i'r gwrthryfel yn ttnrrus a Theasaly. ar ol clywcd am ddyneaad byddiu Groeg, ymledu yn ddirfawr, a diau nas gallai y Porte yn wyneb hyny beidio cyhoeddi rhyfrl. Y mae ynys Crete hefyd wedi codl banef gwrthryfel, ac wedi eyhoeddi ei bod yn Ilewid Llywodraeth y Twrc am' Lywodraeth Proce Doetbineb yn Lloegr fyddai ineithrin ?feiUgMweh Groog, oblegid byddi Ymher-, ?raeth Roe?tdd yn y Dwymin y gwrth?wdd I mwy? e&i&tol dlid gael yn erbyn Rw??.