Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

8 erthygl ar y dudalen hon

Bwrdd 8Wareheldwaid Limarwst.

ICapel Curlg.

Penrhyndeudraeth.

Maentwrog.,

Cynuddiad o Ladrafta Da Pluog…

I Llythyr o South Affrica.…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Llythyr o South Affrica. NATAL, SOUTH AFFRICA. Chw*fror 10, 1906.. Dyma ychydig o ysgrifen eto i'w roi yn y Rhedeg- ydd." Nid wyf yn gwybod yn iawn beth a ddylaswn ei ddweyd fel newydd wrthych o Affrica yma, gan fod y prif ddigwyddiadan sydd yn cymeryd lie yma yn cael eu croniclo yn y wasg yna. Gellir dweyd ya ddibetrns fod Arglwydd Selborne yn ffafrddyn ynmblith y £ o«riaid a'r Prydeiniaid. Beth amser yn ol yr oadd ar daith trwy yr Orange River Colony a Natal yma, ac yr oedd yn anarch cyfarfod yn Harrismith. Boariaid oedd nifer fawr o'i wrandawyr yno, ac yr oedd yn em hanog i gydweithio a'r Llywodraeth bresenol, ac ynmhlith pethan eraill a ddy- wedodd, ceisiai ddangos mai nid Prydaia Tawr oedd wedi meddianu y ddwy drefedijatth, ond Nod y ddwy wlad yn hytrach wedi dod i mewn i etifedd »ttk fwy yr Ymherodraeth Brydeinig, ac fod binüu a ehyieu- derau y cyfryw bellach i'w plant hwy. 1redi i'w Ar- glwyddiaeth ddweyd yn dda yn y cyfeiriad yaa, dyma hen amaethwr o'r enw Van der Walt yn gwaaddi ar dop ei lais Thank yon, my lord, ITS never heard &my oino speak like that to us before." Parodd y digwyddiad frwdfrydedd mawr yn y lie. Tr hym tydtt wedi peri mwyaf o gyffro yma yn ddiweddar ydoedd pellebyr eddi- wrth y Llywodrath Gartrefol fod ymfadiad y Ckiieaiil i'r wlad i gael ei attal hyd nos y caiff y TraKsraal humax lywodraeth. Mae barn y wlad yn rhaaedig ar ddeeth- ineb y cwrs hwn, mae na dosbarth cryf yn eyneradwye y cam, a rhan arall yn condemnio y peth yn diiiarbod. Mae ar hyn o bryd 47,300 o'r Chineiaid ya gweithlo yma. Ya awr yrihyn sydd yn creu mwyaf o elyniaeth ya erbjn y dosbarth yma ydyw y nifer fawr olrai dieflig gydd yn eu plith. Fel y dywedaig mewn llythyr blaenorol aiae y perygl cymdeithasol oedd y mwyaf ynglym a hwy. Mae y digwyddiadau hyn wedi codi gwrthwynebiad cryf iawn yn erbyn! dod ac ychwaneg o honyat yma. Mae y Chamber of Mines wedi dwyn allan adroddiad i geisio dangos beth fydd effaith gwahtirddiad ymfadwyr o China yma. Dywedant fod ffwerth £ 10,103,4)7 o beir- ianau i'w gosod i fyny mewn tair blynedd, hefyd gwerth 92,180,661 o spare parts' ynglyn a'r nchod yit eisian i gwblhau y gwaith, hefyd bydd eigian 5192 o ddyaion gwynion ar gyfer y dadblygird, a'r cwbl i ddibyin medd awdurdodan y mwDgloddian ar ryddid i ddwyn i mewn i'r wlad y Chineaid fel bydd y galw am daaynt. Chwi welwch os yw y ffigyrau yn gywir, fod gwerth miliwnau o buroedd o beirianau yn eisian o Brydain ar gyfer y dadblygiad sydd i gymeryd lie yn y dyfodol agos, os caiff y Transvaal hunan-lywodraeth yn ystod y flwyddyn bresenol. Cant benderfynu cwestiwn y llafur Chineaidd en hunain, ac felly y dylai fod, fe wyr y bobl sydd yn y fan a'r lIe beth sydd eisiau yma i ddadblyga cyfoeth mwnawl y wlad. Gwelais mewn aewyddiadur fod rhyw awdures Seienig (nid wyf yn coflo yr enw yn awr) fn yma ar wibdaith gyda'r British Association, yn dweyd trwy y Wasg gartref fod eisiau Chineiaid yn mhob man yn Affrica, yn y mwngloddiau, ar y tir, yn wasanaeth- yddion mewn tai, &c. Dyma esiampl o'r bobl sydd yn gwybod y 'cwbl' am Affrica yma, rhyw hen wrageddos yn myned ar wibdaith trwy y wlad yu eu dining saloons na wyddant ddim beth yw bod am haner diwrnod heb bob moethan fel pe baent yn en palasau yn y West End yn Llundain. Pan ddeuant adref cyhoeddant ar benan y tai pa bethan sydd eisiau i wneyd Affrica yn baradwys o le. Dyma'r bobl, gwarchod pawb, sydd yn gwybod yr I I 611 am y wlad. Mae ebychiadau y cyfryw yn destvn ,Dll sin Y wtl,rard. ion sydd wadi treulio blynyddau yma. Mae yn ddihareb baOaeh auu y bobl syad wedi bod yn y wlad am bnm' munyd sydd yn gwybod fwyaf am Affiim, a'r bobl sydd yn trenfio eu hoes yiaa sydd yn gwybod leiaf wrth gwrs. Mae llawer o aawiradda* yn cael ea taena yna yn nghyloh y Chineiaid, aji WI. Dywedir en bod yn cael eu caethiwo fel caekiweision. Nia dyna'r ffaith,:mae pob rhyddid iddynt rya'i a ded hyd dref Johannburg wedi odau gweithio, oad ea bod i ddod i'r Coir pounds erbyn naw o'r gl;;i oikd ou bod Beth bynag a wneir ynglyn a'r Chineiaid yaia, ni all masnach fyn'd yn llawer gwaeth yma a dweyd y lleiaf. Mae y dirwasglnd presenol yn pwyso yn drwm ar laweroedd yma. Mae hunan-laddiadan yn feasydidiel yn cymeryd lie ynmhlith dynion cyhoeddns yma. Aakaws- deran a gofalon arianol sydd yn cael y bai aat y pefea* hyn bron yn ddieithriaid. Llawenydd o'r mwyaf i mi yma oedd clywed am fuddugoliaeth y Cymry ar y New Zealanders. Er j dydd y daeth y newydd yma brou na ellir dweyd fod pob Cymro yma yn cerdded ar iaeaaa ei draed, Nid rhyfedd fod ami i fachgen o Gymro wedi ymgripio adref yn ddbycach i anifail pedwar-carael na dim arall y noson hono, gan faint ei lawenydd. Mae canlyniadau yr Etholiadan wedi dod i law yma, a gwelaf fod Cymru wedi dychwelyd Rhyddfrydwyr i gyd. Nid oes genyf ddim gwell i'w ddweyd am hyn nac a ddywedir mewn hen ddywediad Cymreig, r "Pa wlad wedi'r son P a wlad wedi'r son sydd, mor lan a Chymru lonydd." Terfynaf ar hyn y tro hwn gan anfon fy nghofion goren at yr oil o ddarllea- wyr y Rhedesrydd." Yr eiddoch yn gywir, -.Yr eiddoch yn gJÕN W. JONES.

Blaenau Ffestiniog.

I R.Llanrwst.----