Y Gwladgarwr

Can o j<lod—. Dechreu "Peth hoff gan feirdd hen Gymru fad." Ymddengys. Ily J. a.M.Nicl cystal. Go wan yw:— "Ac lief yd yn ddi loes Y byddot yn bodoli." Enjrljiiuon J. W.-Dcchreu "Gwr o ddoniau." Da iawn. ond nid ydym yn deall y drydedd Uinell o'r pedwerydd englyn. Cymeradwy. Ceisiwch genym ni ddanfon i chwi y rhifyn o'r GWLADCARWJ: y byddo eich englynion ynddo. Y mae genym rywbeth arall i'w wneuthur. Er cof am fam-ynghfratth.—Dechreu "Fe redodd Ann hai gyrfa." Yr ydych yn dyweyd "Nid wyfynbarnify hin yn riw fardd gwich yn y Bid, ond yr wif wedi gwneid Amriw ddarnliai yn fy oes." Y mae yn ymddangos eich bod tua llygad eich lie yn y fan hon, a bod mwy o tarn genych nag o awen. Tua haner y farddas ceir y sylw a ganlyn "rwin newid y mesur y nawr." Aatudiwch Ramadeg Tegai a'r Gomerydd. -r fûn sy'n ywnio e Dylai can mor dyner beri i chwi ei henill., Y mae Awen yn ddiau genych, ond yn bendifaddeu rhaid i chwi ym- toi i feistroli gramadeg. Astudiwch Ramadeg ftyai a'r Gomerydd. Cymeradwy.

AWDL SALIS AR "DDYSTAWRWYDD." Trwyddi oil "Dystawrwydd" ei hun—a faidd < Sibrwd "Fi yw'r testyn," Hawlio dwys addoliad un Wna Awdl Salis-dlos eilun! Caerdydd. ABERALAW.

• ENGLYNION Molawd i Mr. Hwel YVatkin, goruchwyliwr, Ynysfach, Morthyr, fel peniganip dynwr bry- cheuyn o lygad dyn. 01 halogid hoir lygad dyn,—gan bwys Dygn-boen rliyw frycheuyn, A pharod tlws offeryn, O'i le moel Hwel a'i myn. Hyddysg wr, o ddysg eirian, —a hollol Ddeallus ei amcan; Daw i glod a'r llygad glan, Heb boen hir a'i bin arian. Un yw a fedd anian fad,—a thriniwr Athroniaeth y llygad; Gwron glew goreu ein gwlad, Ac hwylus i bob galwad. Rhif y gwlith o fendithion-a ddilyn Ei ddwylaw teleidion; Dewr y saif wedi'r oes hon, Fawredd ei dda arferion. Merthyr. bUAN FERDDIG.

MAE'TH FERCH YN FYW 0 HYD. Cyflwynedig i Mr. Phillip Phillips, Aberaman, yn yr amgylchiad galarus o golli ei ferch. Yn ami cawn ein gwthio yn mlaen gan hiraeth, Fel yn anfoddog trwy brudd niwl y glyn, Wrth golli ceraint hoff, hyd borth marwolaeth, Ac yno safwn mewn unigedd syu! Yr hoff drancedig weithian yma a gollwn, ^Tra ni'n brawycliu megys rhwng dau fyd, v)ttd wrth yr enaid llais yn yngan dybiwn, 'Mae'r un a gollaist di yn fyw o hyd." Athithau, Phillip hoff, a'th briod dyner, Wrth geisio dal cyfeillach da a'th ferch, Droediaaoch ddyeithr-ffin ynysig amser, Cyn medru tori aur linynau serch; yn eich ol gan wylo dychwelasoch Hyd lwybr sathredig, croes, galarwyr byd, d ha! 'roedd llais pryd hyny'n galw arnoch, Gan ddweyd "Mae'ch anwyl ferch yn fyw o hyd." Mae trwst y 'storm a chroch rsadau'r daran, Tra ti a'th deulu gylch dy aelwyd lan, Yn peri i'th feddwl grwydro'n wyllt, fel trydan, OnWrth wel'd mai gwag yw lie dy eneth lan; d na ofidia, gyfaill, ac na wyla, Beth byna' ddygwydd yn ein marwol fyd, Pe syrthiai'r haul o'r nen, mae llais lefara I'th ysbryd prudd, "Mae'th ferch yn fyw o hyd." Pan 'speilia'r angau oes diniwaid blentyn; Mae uniawn lwybr Rhagluniaeth fel yn gam, A. chroesau'r "drefn" fel erch bicellau gelyn, Yn gwanu dwys deimladau tad a mam; Ond perffaith gyfiawn y'nt gynlluniau'r arfaeth, Er mor anhawdd cymodi a hwy i gyd, I r saint mynedfa i fywyd yw marwolaeth, Am hyn mae'th Fary Ann yn fyw o hyd. BIGFYR.

HIR A THODDAID I Mr. Griffith R. Jones (Caradog.) Caradog alluog, "digoll eon," Arweinydd gwych, ar ddewrwych gerddorion, i^rawa', cana' ar yr acenion, Wifyr y tery'r hen Oratorion; Qorlwydda ar Gaerluddion-mil bunau, Ai hyfryd seiniau fel tanau tynion. GWILYM CABCWM.

ENGLYN I'R DIOGYN. Crwario'i amser wna'r seguryn,—gweithio Sy'n rhy gaeth i'r polyn; Mewn deddf, dylid mynu dyn I dagu pob diogyn. ely,clach. PERLLANOG.

„^yfrifa ystadegwyr fodmewn gwaith yn awr "0,000 o agerbeirianau, yn gyfartal i nerth euddeg miliwn o geffylau, neu nerth can lW-n 0 ddynion. Q -Sysbysa newyddiadur o Paris fod Don -^frain Wec^1 ^^anc» a disgwylid ef ar dir kenywod cyflogedig mewn gwahanol -^ithfeydd, heb gyfrif merched gweini, £ 2>5°0,000. Y mae 18,000 o ferched 8*°Pau> a 24,338 yn nglyn a galwedig- a^aethyddol yn Mhrydain Fawr.

MEETHYR. CYNGHERDD BLYNYDDOL MK. D. BOWBN. —Cynaliwyd y cyngherdd hwn yn Neuadd Ddirwestol Merthyr, nos Iau, y 17eg cyfisol. Er fod y noson yn anfiafriol iawn, yr oedd y neuadd wedi ei gorlenwi gan dorf o wran- dawyr astud. Cymerwyd rhan yn y gyng- herdd gan Miss Mary Davies, R.A.M, a Miss Martha Harries, R.A.M., Llundain; Eos Morlais, Llew Tawe, Seindorf Bres Cyfarthfa, a Mr. D. Bowen wrth y berdoneg. Cafwyd gwledd gerddorol ardderchog gan yr enwog- ion uchod. Canodd Miss Davies From Mighty Kings," "Gwraig y Capten," a "The beating of my own heart," yn ardderchog, a chafodd ei hencorio ar ol pob can. Gwnaeth Miss Harries argraff da iawn ar y dorf trwy ei datganiad o'r caneuon "Will he come," "When the tide comes in," "Wyt ti'n cofio'r lloer yn codi;" cafodd hithau encore gwresog ar ol ei chaneuon oil. Yr oedd Eos Morlais yn ei uchelfanau pan yn canu "Sound an Alarm," yn cael ei ddilyn gan String Band Cyfarthfa, yn nghyd a'r berdoneg. Canodd yr Eos yr "Ehedydd," (Proffeswr Parry) yn ardderchog, a chafodd encore gwresog ar ol pob can. Cawsoin "Will o' the Wisp" ac "I'm a Roamer" yn feistrolgar iawn gan Llew Tawe; encoxiwyd y^gan ddiweddaf. Chwareu- odd y seindorf rai darnau meistrolgar, yn mh'lith pa rai yr oedd y "Tydfil Overture," cyfansoddedig i'r seindorf hwn gan y Proffes- wr Parry. Cawsom eglurhad o'r darn hwn gan Mr. Bowen, ac y mae yn debyg fod y Proffeswr wedi cymeryd Merthyriad Tydfil yn destyn i gyfansoddi yr overture chwareu- wyd ef yn gampus. Gwnaeth pob un ei ran yn ardderchog, a chafwyd gwledd gerddorol o'r radd uchaf.

CILYBEBYLL. CYFARFOD TRETHDALWYR. — Yn unol a'r hysbysiad yn eich newyddiadur, cynaliwyd y cyfarfod uchod yn ysgoldy y plwyf, nos Fer- cher, Chwefror 16eg, pryd yr oedd yn bre- senol nifer luosog o'r trethdalwyr. Etholwyd Mr. Thomas Williams (Glan Llechau), Allt- wen, i'r gadair, yr hwn ar ol araeth fer a phwrpasol, a brysurodd yn mlaen at waith y cyfarfod yn unol a'r rhaglen. Prif ddyben yr ymgynulliad oedd galw ar D. Smith, ysw., Alltwen, i roddi cyfrif o'i oruchwyliaeth fel gwarcheidwad plwyf Cilybebyll, yn Mwrdd Undeb Pontardawe. Darfu i'r cadeirydd alw ar Mr. Smith i ddyfod yn mlaen er rhoddi cyfrif o'i gyflawniadau fel aelod o fwrdd y y gwarcheidwaid ond wedi galw a holi am dano, nid oedd y boneddwr yn bresenol, nac ychwaith wedi cymaint ag anfon gair o esgus- awd cyflwyn;r y ffaith hon i sylw y plwyf- olion. Yn nesaf ymdrafodwyd a mater pen- odiad trethgasglwr i blwyf Cilybebyll; eglur- odd John Llewellyn Jones ac ereill ymddyg- iad unochrog rhai o aelodau y bwrdd yn nghyswllt a'r cyfryw benodiad. Ond prif bwnc y cyfarfod oedd ymdrafod a'r orfodiaeth a os.odir ar weithwyr tlodion i dalu at gynal eu rhieni. Cymerwyd rhan yn y siarad cy- hoeddus ar y mater hwn gan J. J. Davies (Ieuan Ddu), Watkin Hopkin, Phillip Griffiths (dilledydd),. Thomas Williams, Pen- ygraig Thomas Davies, Rosser Davies, W. Lewis, T. Lewis, W. J. Lewis, &c. Con- demniodd y llefarwyr ymddygiadau gormesol Bwrdd Gwarcheidwaid Pontardawe yn yr helynt, a llefarent yn groch dros newid yr aelodau. Awgrymodd un o'r siaradwyr am i drethdalwyr yr undeb wneyd yn debyg a bwrdd Pontardawe ag a wnaeth Oliver Crom- well a'r Senedd Hir, sef eu troi allan er rhoddi lie i'w gwell. Cwynaiycyfarfodyn flin am waith y bwrdd hwn yn gosood y tlaivd i gynal y tlawd, tra gwarir arian y trethdalwyr i dalu cyflogau uchel i swyddwyr trahaus, am gyflawni gorchwylion rhwydd ac ysgafn, y rhai ellir eu cyflawni yn rhatach. Galwodd y cadeirydd am farn y cyfarfod ar ymddygiad eu gwarcheidwad. Yna cynyg- iwyd, eiliwyd, a phasiwyd yn unfrydol bleid- lais o ddiffyg ymddiried yn Mr. Smith fel gwarcheidwad plwyf Cilybebyll. Tra y mae y Cilbebylliaid wedi datgan eu barn ar ym- ddygiad y gwarcheidwaid, anogir trethdalwyr Ynysymond, Rhynddwyglydach, Llangiwc, ac Ystradgynlais wneyd eto yr un modd, gan ofalu danfon person au dyngarol a gwir gym- wys idd eu cynrychioli y tymor nesaf yn mwrdd Pontardawe. Bydded i'r guardians newyddion gael eu henwi ar neu cyn y 26ain o Fawrth nesaf. Galwer y gwarcheidwaid presenol oil i roddi cyfrif o'u goruchwyliaeth. Drethdalwyr, na ddychryner ni, ond bydded i ni ddangos i'n cynrychiolwyr gwarcheid- wadol y gwyddom pa fodd i sefyll dros ein iawnderau.—Gwyliedydd Glan Tawe.

DYCHYMYG. Do, gwelais wrthddrych hynod Yn rhodio rhwng y dail, Ei bedair troed o'r golwg Symudai bob yn ail. Mae golwg uthr a phrydferth Ar hwn greadur bach, Hoff natur a'i rhagolygon Addurna'm gwrthddrych iach. Fe a i'w wisg ysblenydd, A chuddia wrth y pren A'i glustiau rhwng ei goesau, A'i draed fydd ar ei ben. Pe t'rawai rhywun wrtho, Fe a'i fel pelen gron. Beth ydyw'r gwrthddrych cryno Sydd yn yr ardal hon. Trecynon. Ap TRYFAN. Da genym hysbysu fod gwaith haiarn y A'i draed fydd ar ei ben. Pe t'rawai rhywun wrtho, Fe a'i fel pelen gron. Beth ydyw'r gwrthddrych cryno Sydd yn yr ardal hon. Trecynon. AP TRYPAN.

Da genym hysbysu fod gwaith haiarn y Gadlys wedi cychwyn yr wythnos ddiweddaf. Yr ydym yn gobefthio fod hyn yn dechreu diwedd yr amser caled.

Ysgoldy Cenedlaethol Nelson, Llanfabon. BYDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD yn y lie uchod DYDI> LLU», MAI laf, 1876. Darnau Corawl. 1. I'r Côr a gano oreu "Fy Ngwlad," gan John Thomas, Blaenanerch. Gwobr 10p., a timepiece hardd i'r arweinydd, gwerth 2p. 10s. 2. I'r C6r a gano oreu "Hail, Judea," o Judas Maccabceus. Gwobr 4p., a Baton hardd i'r Ar- weinydd, gwerth lp Is. 3. I'r C6r o Blant, heb fod dan ugain mewn rhif, na thos 15eg oed, a gano oreu Yn Curo," o Sum y Jhvbili. Gwobr lp., a chopi o'r So-nus of Wales i'r Arweinydd. Caniateir i chwech mewn oed ganu gyda'r plant. BEIRNIAD,—EOS MORLAIS. Am y gweddill o'r testynau gwel y Programme, i'w gael am Ie. yr un, drwy y post lie., gan yr Ysgrifenydd, DAVID BEDDOE, Nelson, 1257 Near Pontypridd. Gwyl Gerddorol Dyffryn Rhondda. CYNELIR yr Wyl uchod yn PENTRE YSTRAD, DYDD LLUN PASO, 1876, pryd y gwobrwyir y Corau buddugol ar y damau canlynol 1. I'r COr, heb fod dan 80 mewn rhif, a gano yn oreu "\Vhy, my soul, art thou so vexed? y chorus diweddaf allan o 4s the, hart pants, gan Mendelssohn. Gwobr, 20p., a 5p. i'r Arweinydd. 2. I'r Cdr o'r un gynulleidfa, heb fod dan 4e mewn rhif, naenillodd dros lOp. o'r blaen, a gano yn oreu Y Blodeuyn Olaf (J. Â. Lloyd) Gwobr, lOp. 3. I'r Parti o Wrywod, heb fod dan 20 tnewn rhif na thros 25, a gano yn oreu Rhyfelgan y Myncod," gan Joseph Parry (Pencerdd America). I'w gael gan yr Awdwr. Gwobr, 3p. 3s. Brirniad-Mr. T. DAVIES (EOS Rhondda). Pianist-Mr. D. BOWBJS, Dowlais. Y mae y jyroyramme yn awr yn barod, ac i'w gael gan yr Ysgrifenydd am geiniog, trwy y llythyrdy, ceiniog a dimai.—Dros y pwyllgor, E. H. DATIES, Baglan House, Llywydd. D. fWILLIAMS, Timier Merchant, Trysorydd. D. THOMAS, Grocer, Peatre, Ysgrifenydd. 11 68 Oes y Byd i'r Iaith Gymraeg." Tra tra Brython." EISTEDDFOD IFORAIDD ABERDAR. CYNELIR yr EISTEDDFOD uchod DTDB LLUN SULGWTN, 1876, dan nawdd. Adran Iforaidd Aberdar. BEIRNIAID. Y C"im—J. Parry, Ysw., M.B., Aberystwith, a John Thomas, Blaenanerch. Y Farddoniaeth- Parch. W. Thomas (Islwyn). Traethodatt—Parch. J. Jones (Mathetes). CTiTBLIB GTNGHEBDD FA WREDDOG Yn yr hwyr, pryd y gofelir am enwogion o fri i wasanaethu. Cyhoeddir eu henwau yn y Newyddiaduron fis, o leiaf, cyn dydd yr Eisteddfod, yn nghyd aj enwau Llywydd ac Arweinydd y dydd--y lie, yn aghyi a'r pris i'r Eisteddfod a.'r Gyngherdd, ito. Programme, pris ceiniog a dimai, gan D. R. LEWIS, Ysg., 1273 33, Wind Street, Abordar. At holl Danwyr Deheudir Cymru a Mynwy. BYDDED hysbys i holl danwyr (underground firemen) trwy Ddeheudir Cymru a Mynwy, y cynelir cyfarfod yn y "Crown Inn," Aberdar, am ddeg o'r gloch, dydd Sadwrn, Chwefror v 26ain, 1876, pryd y dysgwylir fod cynrychiolydd o bob pwll a lefel, o'r steam, coal, home coal, a'r stone coal yn bresenol Bydded i'r gweithiau hyny, lle nad oes ond un fireman yn y lofa, i gynrychioli eu gilydd, os ydynt yn gweled y draul yn ormodol. Caniateir i un gynrychioli 5 neu 6 o'r mAn weithiau a nodwyd. Na fydded i neb gymeryd esgusawd nas gall fod yn brydlon trwy fod y cyfarfod yn dechreu yn rhy foreu. Gwnewch eich goreu i ddyfod fel bydd y trains yn eich ateb, a bydd pob croesawiad i chwi y pryd hwnw. Cofied bechgyn y stone coal yn Nghwm Gwendraeth, fod y llinyn mesur yn eu cyrhaedd hwythau y waith hon. Yr eiddoch yn ffyddlon dros y frawdoliaeth,— AB CHNBCH. 1263 Eisteddfod Gadeiriol Treherbert. CYNELIR yr Wyl Flynyddol uctod yn y C PuBLIC HALL., DYDD GWKWBB T GBOGLITH, 1876. PRIF DDARNAV. Cerddoriaeth—I'r cor, heb fod dan 60 o rif, a gano yn oreu "Y Glowr" (Gwilym Gwent), buddugol yn Eisteddfod Tonypandy, 1874. I'w chael gan y cyhoeddwr, I. Jones, Treherbert. Gwobr, 20p, a medal aur i'r arweinydd. I'r C6r o'r un gynulleidfa, heb fod das mewn rhif, a gano'n oreu Fy Ngwlad" (J. Thomas, Llanwrtyd). Gwobr, lOp. I'r Parti a gano'n oreu Dewch i'r Gad" (Gwilym Gwent). Y gerddoriaeth i'w gael gan L Jones, Treherbert. Gwobr, 2p. I'r hon a gano'n oren Gyda'r Wawr (J. Thomas). Gwobr, 10s. 6e. I'r hwn a gano'n oreu Y Bachgen Dewr (J. Parry). Gwobr, 10s. 6c. Barddoniaeth—Jim y Bryddest oreu ar Gor- esgyniad Palestina o dan Joshua." Gwobr, 5p. a chadair hardd, Rhyddiaeth — Am y Traethawd goreu ar "Glanweithdrapersomolatheulnaidd." Gwobr. 2p. 2s., rhoddedig gan Dr. Rhys. Am y Traethawd goreu ar Gynydd Masnach Cwm Rhondda." Gwobr, lp., rhoddedig gan Mr. W. Evans, DunraTen Arms. Am y Casgliad goreu o Ffraothebau Cymreig. Gwobr, 3p. Bydd y programme yn barod ar y laf o Ionawr, ac i'w gael am y pris arferol gan yr Y sgrif eny ddion, Am y Ddau Englyn Unodl-union i'r Gath." [ Gwobr, 5a. BBIBNIAID. Y Gerddoriaeth—PawCIRDD AMKSICA ao EtB RHONDDA. Y Farddoniaeth, -MTKTDDOG. Cynelir CYNGHERDD mawreddog yn yr hwyr. Yr eht> i fyned at Brifysgol Gymru. D. P. Lewis, Dumfries-street, ( » G. M. Rnxs, StatioB-»tre«t, } l lIlt NEATH. A GRAND MUSICAL COMPETITION will take place on EASTER MONDAY, April 17th, 1876, when", PRIZE OF £40 will be given to the CHOIR of not less than 100 VOICES, that will best render "Worthy is the Lamb." Admis- sion One Shilling. JOHN JONES, Secretary, 1265 High Street, Neath. Temperance Hall, Tredegar. A GRAND EISTEDDFOD will be held in the above hall, on MONDAY, May 1st, 187 6, when prizes will be awarded to successful choirs and bands. To the Choir, of not less than 100 in number. that will best render We never will bow down" [Judas Maccabcevs), prize £30, and a silver cup (value £ 2) to the conductor. To the Choir of not less than 60, who have not won £ 15, that will best render And the glory of th'e Lord" [Messiah), prize £ 10, and a silver cup (value Bl) to the conductor. To the Brass Band, of not less than 15 in num- ber, that will best perform Hallelujah to the Father" [Mount of Olives), prizes £ 20. Solos, £1 each. Adjudicator,—PuOFESSOB PARRY (Pencerdd America). Railway arrangements are being entered into, particulars of which will shortly appear. Programmes may be had of the Secretary, MR. J. DAVIES, Tailor & Draper, 1251 9, Fourth Row, Georgetown, Tredegar. Cerddoriaeth Newydd Eoblogaidd gan ALAW DDU. "CAN Y CARDOTYN" (The Beggar's Song), I loisiau Mezzo-Soprano neu Tenor. Geiriau Cymraeg a Saesonaeg. Pris 6a "CLEDD FY NHAD" (My Father's Stvard), Can i lais Baritone. Geiriau Cymraeg a Saeson- aeg. Pris 6c. ANTHEM "Rhaid i'r rhai a'i haddolant Ef" (They that worship IJim). Trefnedig i Gorau Bychain (fel Soli Quartett, a Chorus), gydag Organ neu Pianoforte Accom- paniment. Geiriau Cymraeg a Saesonaeg. Pris 4c. Cyhoeddedig ao i'w cael gan W. Davies, Pub" lisher & Bookseller, 31, Market St., Llanelly. Yr elw arferol i Lyfrwerthwyr a Dosbarthwyr. 1249. Tycoed, Pont-henry. OYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod DTDD LLUN Y PASG, EBBILL 17eg, 1876. Prif Ddarnau Coraitl. 1. I'r C6r, heb fod dan 70 o rif, a gaxo oreu Y Blodeuyn Olaf," gan J. A. Lloyd; gwobr, 12p. 2. I'r Côr, heb fod dan 50 o rif, a gano oreu "Yr Alarch," gan Stephens (Moelwynfab); gwobr, 5p. 3. I'r C6r, heb fod dan 40 o rif, a gano yn oreu unrhyw Glee neu Rangan; gwobr, 3p. 4. I'r G&r, heb fod dan 30 O rif, a gano oreu, O taste and see," gran Syr John Goss. Cyhoedd- edig gan Novello, Ewer, and Co., 1, B'erners-street, London; gwobr, 2p., rhoddedig gan Lady Thomp- son, Glyn Abbey. Cyfyngedig i Gwm Gwen- draeth. Bevrniad —EOS MORLAIS. Bydd pob manylion pellach i'w gweled yn y programme, i'w gael gan yr ya-^rifenydd am ddwy ?9. geiniog gyda'r post. GOORGE EVANS, Pontyeats, 1253 Kidwelly, Carm. Gellionen, ger Pontardawe. CYNELIR y DBYDBDD EISTEDDFOD FLTN- C YDDOL yn y lie uchod LLUN Y SULGWYN, 1876, pryd y gwobrwvir yr ymgeiswyr buddugol ar y testynau canlynel Am y Traethawd goreu ar Annyoddefgarwch Crefyddol;" gwobr, lp. 10s. Am y Bryddest oreu ar Daniel yn Ffau'r Llewod "—dim dros 200 o linella.u; gwobr, lp. 10s.. Prif Ddarn Corawl. Gwalia Wen gan D. Jenkins, Trecaatell; gwobr, lOp., a thlws i'r arweinydd. Beimiad y Farddoniaeth, &le.-D. L. MOSES, Cwmaman, R. S. O. Beimiad y Gerddoriaeth.—D. JHHXINS, Tre- eastelL Y gweddill o'r testynau i'w gweled yn y programme, i'w gael am y pria arferol gan yr yagiifenydd, LaWIS HOPKIITS, Cathelid Farm, 1247 Cwmclydach, Swansea. Tabernacl, Seiwen. BYDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD yn y Capel uchod am ddau o'r gloch prydnawn dydd SADWRN, y 25ain o FAWRTH, 1876, pryd y gwobrwyir y rhai llwyddianus ar y daraMl can- lynol 1. I'r Cdr, heb fod o dan 30 o rif, a gano yn oreu "NantyMynydd" (J. Thomas); gwobr, 5p., a ehrorn»iie pitcti] >rk i'r arweiaydd. 2. I'r Cdr, he; > fod dan 30 o rif, a gano yn oreu Carmel" [Stephens a Jones); gwobr, 2p. 10s. 3. I'r Cdr o Blant a gano yn oreu Yn y man caniateir chwech mewn oed ywobr, lp. 4. I'r Wyth a gano yn oreu "Cydgan y Mor- wyr," gan Joseph Parry; gwobr, 10s. 5. I'r Wyth a gano oreu "Ffawydden Werdd," o'r Cerddor Cymreig; gwobr, 8s. 6. I'r hwn a gano oreu Y Ddraig- Goch;" gwobr, 4s. 7. I'r hon a gano yn oreu Myfi sy'n rnagn'r baban;" gwobr, 3s. A droddiaddu. 8. I'r sawl a adroddo yn oreu Y Llong ar dân;" gwobr, 4s. 9. I'r sawl a adroddo oreu Prydlondeb," o Gorlan y Bevrdd; gwbbr, 3s. 10. Am yr Araeth oreu, heb fod dros bedwar mynud, ar Ddyrchafiad Joseph gan Pharaoh;" gwobr, 3s. n. Am y Traethawd goreu ar "Ufudd-dod;" gwobr, 3S. 12. Am y ddau Englyn goreu i'r Dyn dau- ddyblig ei feddwl; gwobr, 3s. 4 Beinviad y Canu-D. FRANCIS, Treforia. Bevrniad y Farddoniaeth a'r Adroddiadau, &c.— A. THOMAS (Crumlun), Llanaamlet. Enwau y eystadleu^yr a'r cyfansoddiadau i fod yn 11 aw yr Ysgrifenjpdd ar neu cyn yr 21ain o Fawrth.—LBWIS JONBS, Francis-Street, Sciwen. 1354 WANTED—A Housemaid; also, an Under waitress.—Apply at the Boot Hotel, Aber- dare. 2166 AG E N T S WANTED to sell Jewellery, -fl- Watches, and Birmingham Goods. New Specialities Wholesale Book Post-free. Apply -RBNHY MAY, Birmingham. 1255 "jVrONE Y te lend on good leasehold or freehold -1-TX security. For furthur particulars, apply Mr. John T. Howells, Solicitor, Public Hall Offices, Treherbert. 1166.

Free Emigration to Queensland. TJTREE PASSAGES are granted by the Govern- -1? ment to FBMALE DoMEsa'tc SBRVANTS of all kinds, who are at liberty to engage with whom they please at the best wages they can get Wages, Jl:25 to .:P50 a year, all found. FBEE PASSAGES given to Farm Labourers, whether married or single Wages .:230 to .-Ø50 a year, with board and lodgvngs. ASSBTBD PASSAGES to Mechanics and others II payment of 24. Wages as under a. s. Blacksmiths 12 to 14 per day. Carpenters 12 to 14 „ Shoemakers 9 to 10 „ Shipwrights 10 to 12 „ Twiors 9 to 10 „ Miners, celliers, & Quarrymfcn 10 toRl The above need not want work a single hour. Apply personally or by letter te the Ajj-ent General for Queensland, 32, Charing CroEs, Lon- don or to 111 W. J. PUKSSWKLL and Mr. JOHN JAMES, Crown Hotel, Aherdaj or to Mr. OWEN MOBGAJT, Morgan street, Pontypridd. 1200

P 0 W E L L I S COUGH LINCTUS. Meddyginiaeth effeithiol i bawb yn dyoddef oddiwrth BESWOH, ANVSYD, DIFFYG ANADL, INFLUENZA, BRONCHITIS, ASTHMA, CRUGNI. Mae y cyfleir hwn wedi ei brofi yn feddygm- iaeth effeithiol rhag y Coglaia yn y Gwddf yr hyn sydd yn amddifadu y dyoddefydd o gwsg, drwy achosi pesvrch blin a pharhaus. Tystiolaeth. Maesteg, Chwef. 1874. Anwyl syr,— Oddeutu deuddeg mis yn ol'yr oeddwn yn dyoddef oddiwrth anwyd trwm, altt gwraia oddiwrth ddiffyg anadl a phesweh. Cyng- hoiwyd ni i wneyd prawf o'ch Cougk Linctus, a da genvf allu tystio i'r anhwylderau ymadael a ai ar ol defnyddio un eoetrelaid. Yr wyf yn cadw costrelaid o hono yn awr wrth law, a rhoddaf ef i'r plant fel byddo angen, ac y mae yn feddyginiaetk sicr. Yr wyf yn falch i allu tystio yn gyhoeddws am rinweddau eioh Linctus mewn achosio Anwyda.Pheawch.—Yi- eiddoch, JOSBPH HUTCHINSON. Paretoedig gan W. Powell, FferyUydd, &c., Caroline Street, Bridgend. I'w gael gan yr holl Fferyllwyr, mewn Coa- trelau, pris la 1 le. a 2a 9c. yr un. 1238 Wanted Immediately, AN ACTIVE YO1 "TH to learn as SALESMAN to the (Jabinu ind General Jfurnishing Trade. Must Bpeak s Ish language thoroughly. Indoor.—Apply, with xerences, to—J. M. Mosas and SONS, 7, High-street, Swansea. 1256 T\ANEDD!! DANEDD!! DAKEDPf! Y m.e Mtt. Hoiland, Daneddwr, 11, Neisma S'^reo%, Abwttw; yn gwnond Daoedd Geaecl o'r dofnydtidau gorou gydd i'w oaeJL, ao yn gyfarwydd ya mlub rhaa o'r gelfyddyd. ? mae hefyd yn gwaraaiiu y rhycid efe foddfen- rwydd cyffrcdinoi niswis brisiau. Y mae J. 1. H. yn fdorhaa pe^ ffo tbrwydd mewn fiva, eemwythder, IwddUnmjdd, a ohroewder jp. adrcdidiad. Dauedd songi, o 5s.; oyflawn seta, a A4. Bydd ya bresenol bob ail a pkedwerydd dydd bu yn mhob mis, yn meddygfa Mt. A Allen, Meddyg Llysieusl, 2, Market Straet. Aberdare. L223 FFJ5ITHIA U PWYSIGl ADFEEYD IECHYD, AC ATAL YMOSOD- IADAU CLEFYD. IMPROVED PILL OF HEALTH WHITE (OAERFYDDIN) At y Croen a'r Ghvaed wedi eu gwneyd yn tWf- flas itlrwy ddull newydd. "VI" AB y palesi hyn yn cael on oydnabod yn i A gyfee^ia»l fol moddicn ardderchog at wellhan y Bile, Diflyg Treul: ^d, Gwynt, Bol- rwymedd, y Bendro, Poen yr y Pea, y Cefn, y Fynwos. neu r Arenas, Clefy-t yr Afu, Curiad, y Galon, Gwaeyw, Pimples, Liffyg Chwaetbat Fwyd, &e. AnmJvririadwy at y Green a'r Gwaed. Ar werth gan holl gyffeirwyr mewn blychau 7ic. a Is 2c. yr un; drwy y post, ar dderbyn. iad naw neu bymtheg llythyrpJd, eeiniog, oddi. wrth y Percheoogion, WHITB BRGTHBSS, Fler yllwyr, 7, Guildhall-square, Caerfyrddin. Gellir gweled tystiolaethan aneirif yn medd- iant y Perchenogion. Erarbedllc, dymunant roddi y dyfyniadau canlynol o lythyrau ''Eioh Pll Of Health yw j peth goreu wyf wed! gael at j Bu6 ft jf Xagloei. "CymMaia ekh. Peleni y x o y cyfrfriad, a chafaii cKlyr Ate) (Afiachyd: DUfU treubad a afu ) "NLePetent White ynUedol lawn raewa achodoa e Boenan yn y Pea a'r SenAre; &0 yn rhydahaa BõI- rwymedA. MM y yeieiil roddaa?ch I ni wedi llwyr wsl-ban fy mynwes ac wedi sysard y poesas oedd yn fy y «wyd<laa> "Ti wyf wedi cael eioh peleni yn aiahihtadw, Kae un dogs ya gwtUa y BU« a Owyat j y Fyawea" Y mae yn well .1.. pokut okwi sag whsw mi ereill at y BUe, a Pkm Pea. Mae fy agwialg hatyd ya en dewia o flat n pob rikal «re&L" "Mae yn dda eMtyf 1 ahwi fy aaeg I gnand j P»Wai Wjrn; ntart ys aM y ftykea ya dda; ae J* fwy ijlaMM i'sa eyfaaaoMiad sagaaikyw Ideal «ri| wj^eiiwd wedi om. Ktwt o aatta fwym Muwje