The London Welshman

Nodiadau Golygyddol. YR EISTEDDFOD GENEDLAETHOL. DYMA Eisteddfod Genedlaethol Aberpennar bellach ymhlith y pethau a fu. Gweithiodd y Pwyllgor yn galed i barotoi ar ei chyfer, ac nid hwy sydd yn gyfrifol os na throdd allan lawn mor llwyddianus a rhai Eisteddfodau blaenorol. O'r braidd efallai y mae Aberpennar y lie goreu i gynal yr wyl genedlaethol ynddo, ac nid oes yno lawer o dai cyfaddas i letya lliaws o ddieithriaid. Trodd y tywydd hefyd yn eithaf anffafriol ganol yr wythnos, a pharodd hynny i gannoedd aros adref. Nid yw masnach ychwaith ym Morganwg a Mynwy ond digon canolig ers tro, fel nad oedd gan y gweithwyr fawr o arian i'w gwario ar hyd yn nod y difyrwch a garant oreu. Ac yn ben ar y cwbl yr oedd y Diwygiad wedi troi meddwl y genedl i gyfeiriad arall i fesur mawr. Nid oes neb rhesymol a dybia am foment fod crefydd a lien a chan yn anghydweddol a'u gilydd, na bod y Gymanfa a'r Eisteddfod mewn un modd yn elynion. Ond nis gall pobl fyddont yn frwd- frydig neillduol gydag un peth dalu llawer o sylw i bethau eraill ar yr un pryd. Diau mai i'r ffaith fod y Diwygiad wedi meddianu gwerin Cymru mor llwyr y rhaid priodoli y ffaith fod cyn lleied wedi ymgeisio ar y testynau llenyddol a barddonol, ac hefyd am fod y canu yn y mwyafrif o'r cystadleuaethau cerddorol yn wael- ach o gryn dipyn nag a arferid gael yn yr Wyl Genedlaethol. Ond pethau yn dylanwadu dros amser yn unig yw y pethau hyn i gyd. Ynfyd- rwydd yw tybied fod yr hen Eisteddfod yn colli tir, ac yn cael ei diorseddu yn meddwl a chalon y genedl Gymreig. Clywsom rywrai yn awgrymu fod cynydd addysg a dylanwad y colegau yn diddyfnu y to ieuengaf o'n cenedl oddiwrth farddoniaeth a cherdd. Nis gallwn gredu hynny am foment. Ym mhlith y dynion sydd wedi cyrhaedd safle uchel mewn addysg a diwylliant y ceir yr eis- teddfodwyr mwyaf aiddgar; ac er fod eisieu rhai o honynt yn Aberpennar, amgylchiadau a barodd eu bod yn absenol. Mae awen a chan yn angenrhaid bywyd meddyliol a moesol diwylliedig, yn llawer mwy o angenrhaid iddo nag yw gwyddoniaeth a gwleidyddiaeth. Faint bynag yw gallu athrawon ysgolheigaidd y colegau, ac nid oes dim ymhellach oddiwrthym nag awydd dibrisio eu gwasanaeth, eto dywedwn yn ddibetrus mai at y bardd a'r cerddor y rhaid myned am y gwersi olaf a therfynol mewn gwir ddiwylliant. Ar ol y bardd a'r cerddor y rhaid myned hefyd am y gwersi olaf mewn crefydd. Heb eu gweledigaethau mae hyd yn nod cref- ydd mewn perygl o fyned yn ddim amgen na moeseg lem a sychlyd, yn boddloni yn unig ar fuddioldeb daearol. Nid ydym yn dweyd nad oes lie i wella yr Eisteddfod er ei gwneyd yn fwy cydnaws a dadblygiad bywyd yr oes, ond yr ydym yn hollol sicr mai y golled fwyaf i Gymru, yn nesaf at golli yr efengyl, fyddai i'r hen wyl ddirywio a marw. Ac y mae y rhan amlwg a gymer dynion fel y Prifathraw John Rhys, Mr. O. M. Edwards, Mr. John Morris Jones, Mr. John Edward Lloyd, Mr. Edward Anwyl ac eraill o gyfarwyddwyr meddwl Cymru heddyw yn yr Eisteddfod yn profi fod yr ar- weinwyr gydag addysg y genedl yn ymwybodol o'i gwerth a'i phwysigrwydd. Nid y gwasanaeth lleiaf a wna yr Eisteddfod i Gymru yw peri i ni anghofio pobpeth oddigerth ein cenedl a'n hiaith am wythnos gyfan. Yng nghanol cyffroadau a gwahaniaethau y mae perygl i ni anwybyddu yr hyn sydd yn ddyfnach a llawer mwy parhaol. Pe buasai sefydliad tebyg i'r Eisteddfod yn nyddiau y tywysogion, i beri iddynt ollwng dros gof eu cwerylon a'u heiddig- edd y naill a'r Hall, ni buasai y dinystr a ddaeth ar Annibyniaeth Cymru wedi ei goddiweddyd. 0 dan ein holl wahaniaethau politicaidd ac enwadol, y mae ein bywyd cenedlaethol sydd yn orlawn o gariad at ein gwlad a'n hiaith, ac o hwnnw yr ydym i gyd yn cydgyfranogi. Ac nid oes llawer o berygl i'r cyffroadau ein dinystrio tra y caiff y bywyd gyfle i ddangos ei nerth a'i rym. Nid ffug a rhodres yw yr undeb o gylch y Maen Llog ac ar yr esgynlawr, nid rhyw glog o gydwelediad yn cael ei thaenu dros ddau fynydd- oedd o elyniaeth, eithr yn hytrach eigion mawr cenedlaetholdeb yn ymchwyddo, yn llanw an- wrthwynebol, rhy nerthol, rhy ddwfn i groes- wyntoedd gyffroi dim arno. Ac o'r ffaith hon y cyfyd ein gobaith y gwelir holl ymrysonau Cymru wedi eu dwyn i derfyn yn y man.

Notes of the Week. The Prorogation.—The Parliamentary Session of 1905 has come to an end, and our tired legislators are ere this scattered abroad. It has been a memorable session in more than one respect; but chiefly on account of its barren- ness of legislation. Out of a long and ponderous programme only three Government measures have found their way to the statute-book—the Aliens Bill, the Churches of Scotland Bill, and the Unemployed Bill. The first is a party dodge, the second made necessary by the inequitable, if strictly legal, decision of the Lord Chancellor in the previous year, and the third is a very meagre attempt to deal with one of the most serious and pressing problems of the day. From the first and the last very little fruit is to be hoped; whether the second will bring peace and contentment to Scotland remains to be seen. But the session, notwithstanding its barrenness, has brought into a clearer light the cleverness of the Prime Minister. Nobody expected, when Parliament met in February, that Mr. Balfour could keep his ship afloat until August, and bring it safe into the haven of rest. But he has done it in spite of everything—of a vigilant and fighting Opposition, of dissensions concerning fundamental questions in his own party, of a decreased majority and a defeat in the House of Commons upon a principle of policy. He and his colleagues will now be able to enjoy the perquisites and sweets of office for the next six months without fear of Mr. Chamberlain, Mr. Lloyd-George, Mr. Redmond, or Mr. Winston Churchill. Of course the Prime Minister has had to sacrifice many things in order to secure his object, things that most statesmen would have counted more precious than office. But he does not look upon these things with the same eye as Mr. Gladstone, Lord Beacon sfield? or his own uncle, Lord Salisbury, would have done. Parliament has decayed more since Mr- Balfour has been at the helm than it did during the previous quarter of a century. And if it is to be brought back into the position it once held in the estimation of the nation, it will be brought back, not by the Government, but by the Speaker. Mr. Lowther, during the feW weeks of his occupation of the chair, has proved that he is a much stronger Speaker than Speaker Gully, and less of an autocrat than Speaker Peel. If the Government expected to find in him a ready tool it must have experienced some rude shocks in the course of the last four weeks. Is it Peace?—As we write the voice pessimism thunders in our ears that the attenip to arrange terms of peace between Russia an