Tarian Y Gweithiwr

TANCHWA GLOFA HAYDOCK. yr wythnos ddiweddaf, ymwel- wyd ag Arglwydd laer Llundain gan y gynryoniolaeth a apwyntiwyd yn nghyf- arfod cyhoeddnB Liverpool, a gynahwyd dan lywyddiaeth Arglwydd Derby, er codi trysorfa at gynorthwyo y gweddwon a'r ai?ddifftid n j-chov'dsncbwi goHe^'i'f ir- 1 >'t' ddifaid, ac oedranus y rhai a gollasant en bywydaa. Dywedent mai nifer y marw- olaetbau, mor belled ag yr oeddid yn gallu casgln, oedd 202, a bod wedi en gadael yn weddwon 93, ac yn amddifaid 282, beblaw nifer o hen a metbedig a ym- ddibynent ar y rhai dibriod a weithient yno. Cyn y gellid cyfarfod a'r fath nifer, a hyny yn y doll arferol, fod yn ofynol cael rhyw 27,OCOp., a bod 6,000p. o'r cyf- ryw swm eisioes wedi en cyfranu. Go- beithient hefyd y byddai i deilyngdod yr achos ei dneddn i wnend yr hyn a allai er cynhyrfu haelfrydedd y cyhoedd. Dywed- odd y Maer mewn atebiad ei fod o'i ran ei hun yn hollol anfoddion i agor Trys- orfa yn y Mansion House, wedi y tyna mawi. oedd wedi bod yn ddiweddar o bwrs y cyhoedd, ac yn enwedig yn ngywneb yr ymosodiadan oedd wedi cael eu gwnead ar ei gynswyddog mewn cysylitiad a thrys- orfeydd o'r fath. Ar yr un adeg, ei fod yn teimlo rhwymau, dan yr amgylchiad preseool, i wneud a allai tnag at gyflanwni angen y rhai a daflwyd yii ddiamddiffyn trwy danchwa ddychrynllyd Haydock. Y byddai iddo dderbyn y tanysgrifiadau a anfonid iddo, ao yr anfonai efe y cyfryw i bwyllgor Arglwydd Derby i Lancashire, —ar yr hwn, ac nid arno ef, y byddai y cyfrifoldeb o'u dosbarthu. #

— LLOSGIAD CHWAREUDY AHMEDNUGGUR. I Yn ein rhifyn cyn y diweddaf cyhoeddas. om yr hysbysiad pellebrol mewn cysyllt- iad allosgiad chwarenia yn Ahmednnggur, pryd y llasgwyd i farwolaeth oddentu cant o'r rhai oeddynt yn bresenol. Yn y man- ylion sydd wedi cyrhaedd, dywedir mai pabell fawr oedd y chwarenfa, ac mai ym- «ddyrysu yn nghortynau a llieinian y babell y darfu y rhan luosocaf o'r rhai a losgwyd. Y petb mwyaf ysmala yn yr hanes ydyw awydd y brodorion i gael rbywnn i ddial arno am y ddaniwain, tra y cynygiodd un foneddiges frodorol ddyfod a'i henlon dduw teuluol fel tyst mai ar y milwyr Prydeinig yr oedd y bai, yn eu gwaith yn perswadio y brodorion i brynn y tooynan ond yr oedd yr hen eulun yn rhy fawr i'w Symnd, heblaw nad oedd nebyn rhy barod i gymeryd eidystiolaeth ac bwnc o'r fath*

MARWOLAETH CYN-FRENIN HANOVER. Yn gymaifit a bod marwolaeth George V., cyn?Frenin Hanover, wedi bod yn nn o bynciaunewyddiaduroi yr Wythnos, y mae yn gofyn i ninan wneud sylwbyr o hono. Bu farw yn dra disymwth yn Paris, lie y mae wedi bod yn preswylio yn ddys- taw am amryw flynyddoedd, am 6 o'r gloch boren dydd Mercher diweddaf. Efe gynt oedd Brenin Hanover, Due o Cum- berland yn y wladhon, ac yn Knight of the Garter. Yr oedd yn wyr i George y III., ao yn gefnder i'r Frenhinee. Y mae Hanover, ot hwn le y tarddodd ein tenln brenhinol Bit wedi terfynu. a bod yn fren- hiaiaeth er's deaddeg mlynedd. Terfyn- wydy frenhiniaeth yn Langensalza, pryd !t rboddod byddin Hanover en harfan i awr wedi i fjddin Prwsia ei hamgylohn. Yr oedd Brenin Hanover y pryd hwnw yn ymladd o da y Germanic Confederation, ao er hyny Y lDae Hanover wedi ei chy- sylltn a Prwsia, a claeth yn rhan o'r Am- erodraeth Germanaidd yn 1871. Yr oedd yn ddyn uchelfiryclig a thra-arglwydd- laethol, ac fel brenin yn hynod unbenaeth- ol, heb roddi ystyriaeth i ddymnniadau na theimladan ei ddeiliaid. Ni ddyoddefodd ei deyrnas ond ycbydig, ond enillodd lawer, a bnan y boddlonodd i angbofio ei brenin am ogoniant Amherodraeth Germani.

t —• HXJNANLADDIAD MEWN GLOFA. 1 >Tcs Wer.er diweddaf, yn mhw,l Btirler, I:¡; c" pwll yn mhlith ereill er gweend ymqmwil- iad am weddill y cyrff oedd yn y lofa mewn caitlyniad i'r ddamwain oedd ne- wydd gymeryd lIe yno, pryd "y neidiodd efe allano'r cage pan mfewn oddeutu 60 llath i'r gwaelod, a lladdwyd ef bron ar unwaith. Gwnawd ymgais i'w rwystro, oDd yr oedd mor aflywodraetbus fel y collwyd gafael arno. Dywedir fod y gwaith yr oedd wedi bod wrtbo wecti efFeithio ar ei synwyrau*

1,* TARAWO TY GAN FELLTEN YN TOXGWYNLAIS. Prydnawn dyddSul diweddaf ynrw^l* wyd a Tongwynlais gan ystorm o fellt a tharanau. Tarawyd anedd-dy y Parch. W. Davies, St. Michael, a mellten, yx bon a wnaeth. gryn ddifeod. Aetn y fellten i mewn trwy y chimneyy yr hwn a ddrylliwyd i'r llawr, scan Wneud ei ffordd i'r parlwr, .lie y drylliodd yn d darn an wydr-ddrych mawr ac amryw geifi. Yr Oedd Mr. Davies ar y pryd wrth y drws yn darllen llyfr, yr hwn lyfr a darawyd b'i ddwylaw, ac yntau heb aderbyn unrhjrW niwgid.

•-» STRIKE Y GWEITHWYR COTWM. Yr ydyin yn cael fod nifer mlwf 'b weitl^wyr cotwm Lancashire, y rhai dyidd wadi bodar strike, wedi myned i mewn ddydd Llun diweddaf ar ostyngiad o ddtg, j cant, ac y bydd; i itifer mawr eto4de- ] chren "dydd Ian neSaf. Y gred gyffredin ydyw fod y strike bellach ar ben, ao yra cymaint ag y gaiff yu ol at eu gorchwylion ar y gostyngiad.

MARWOLAETH A CHLADD ¡,a- AETH MR. W. WILLIAMS, SIOP- WR, LLANTRISANTi ,I, Yr oedd y boneddwr uchod ya yr addol- iad ddydd Sul, Mehefiny 9fed. Cymerwyd ef yn glat nos Lun, a bu farw boren ddyad Mawrth, Mehefin I leg, oddentu. dan o'r gloch y boretL Yr oedd efe wedi bod yn anhwylus am amser, ao o dan law y meddygop ond nid oedd neb wedi dysg- wyl fod ei oes mor agos i'w therfyn. Claddwyd ef ddydd Sadwrn, Mehefin 15j yn mult ? tenia yn mynwent Llat$jris«j0fc. Ymgynullodd llawer iawn i'w gladdedig- aeth ef. Yr oedd llawer iawn'o weinidog- ion y Methodistiaid yno. Darllenodd a gweddiodd y Parch. Ezekiel Thomas wrth y ty. Yna anorchwyd y dorf yn Saesonaeg a Chymraeg gan y. Parchn. J). Evans. B. A., Eglwysnewydd; Edward Davies, Rhymney; Davies, Roath; a Green, Casnewydd. YkParch. Mr. Jones, a weinyddodd yn yr eglwys.

————————— MA8NACH YR HAIARN A'R GLO. [ODDIWBTH EIN GOHEBYDD 5EILLDUOL. ] NEWCASTLE. Ymae ymddiriedaeth am welliant yn y fasnach haiarn yn cael ei fynegu yn eglur yn ystod y pethefnos diweddaf, a chodiad bychan yn y prisoedd wedi cy- meryd He. Cawd gofyn teg iawn yr v.jthtcs ao yst^ried f dvrlrl- T 1. -J II, tI I y celfan iliw-weithiol. Hon yw yr unig olwg addawol ar bethan, gan fod y fasnach lo, os rhywbeth, yn arafach nao ydoedd bythefuos yn ol. Y mae mwy o ferw- eidd-dra yn y galwad am 10 cnapiau Lao a pi er. y sefyll allan, aey mae glo tai a nwy yn hynod araf. Y mae y gwelliant bychan a ymddangosodd yn ddiweddar, oblegyd y modd fygytbiol ar bethau ar y cyfandir, wedi syrthio ymaith.

MIDDLESBOROLIGII. Gan fod y gwylian yn dygwydd yr wythnos ddiweddaf* nid oes Uawer i'w! ddweyd. Cawd codiad diamheuol yn y faapchnad yr wythnos ddiweddaf; y eyfryw ag yr cedd y mwyafgwrthnysig yn gorfod eu. gyfaddefond y mae rhai yn ceisio gwrthweithio ei ddyknwad drwy hysbysu fod, pethau yn arafach. Y mae mwy o arafwch yr wythnos ddiweddaf na'r rhai blaenoro} yn ddiau, ond y mae yn aros i'w brofi, os mai nid effaith y gwyl ddydd- iau ydyw. Modd bynag, ni ddaw gwell- iantan amhvg yn y fasaach haiarn, ond yn iawn wedi dirwasgiad mor hiriaith. "DyagwyUr pethau mawr od4iwrth y fas- nach hon wedi i heddwoh gael ei sefydlu ar y cyfandir. Y mae He cryf i gredu fody gwelliant yn y fasnach hon yn y dosbarth hwn yn wirioneddol, ac nid oes tin rfceswm paham na ddylai barhau, yn neillduol pan ystyriom mai o'r braidd y mae neb yn gallu talu ei ffordd ar y pris- oedd presenol. Y prisoedd a ddai eu tir yn dda ydynt, No. 1, 43s. No. 2, 39s.: a No. 4 Forge, 38«. less 1 per cent.

¡ GIi^VELAND. w Un nodwedd neilldnol yn y fasnaoh ychod haiarn y Ue'l&rn ydyw fod symiau mawrion yn cael ew hanfon ymaith i'w llaw-weithio meWn :$aanau ereill. Yr oedd yr haiarn morthwyl a anfonwyd ymaith i Ddeheudir Oymru y mis di- weddaf yn Hawer mwy na'r hyn a arferid. Yr oedd tua dwy fil o dynelli yr wyth- nos. Ond, os cymer y lleuhad yn y igwnênthuriad a fWriedir gan feistri alcan y Deheudir, &c., tybyg yw y bydd yn rhaid lleihau y gwneuthuriad o'r dosbarth hwn o haiarn. Yma, nid oes un cyf- newidiad i'w nodi yn yr haiarn Uaw- wnenthnredig. Prisoedd Hong lafhau ydynt 6p. 2a. 6c. Nid oes nn gwelliant i'w bjysbysu yn masnaoh y bw-au ychwMth. Y mae masnacb y glo ager yn dawel; ond, a'i chymeryd ar y cyfan, y mae yr all- forion l.)rn (gymedrol iawn. Yn wir, a barnu oddiwrth y gwahanol adroddiadau, nid yw masnach lo Gogledd Lloegr yn ol i un Deheudir Cymru; ac yn neillduol nid oes genym gymaint o le i achwyn ar einprisoedd ac sydd ganddynt hwy. Eto nid oes rhyw le mawr i dybied y oeir un gwelliant bnan yn mhris y glo. Yr wythnos ddiweddat gwnawd yma gytun- deb am lo nwy, ao i barhau am dair Wynedd, am ychydig geiniogau uwchlaw y prisoedd marchnadol presenol.

cabbdydd. Fe ataliodd y dyddiau gwyl grin lawer ar lwytho a dadlwytho y porthladd hwn, ond mewn achosion neillduol cawd oania- tad i orphen Hwytho Ilongau oeddent yn aros am fyned allan. Y mae y rhan fwyat o'r llwythwyr mewn gwaith teg, ond nid oes rhyw arohebion neillduol ar law. Nid oes galwad mawr am lo i unrhyw gyfeir- iad yn bresenol, eto, ao ystyried y tymhor o'r flwyddyn, nid oes lawer o le i achwyn ar y symiau a allforid, ond fod y prisoedd yn druenus o isel. Cyfanswm y glo a allforwyd oedd 88,068 o dynelli; oyf- erbyn a 112,657 yr wytlinos fiaenorol. Cliriodd Abertawe 8,327 o dynelli, yn nghyd a 1,510 o losglo. Cliriodd Cas- newydd 14r0S4 o dycelli o lo, a 1,000 o dynelli o haiarn. Da genym alln hysbysu yma fod y ewmwl du bygwthiedig a fn yn hongian uwch ein penau y pythefnos diweddaf, mewn ffart o pump punt y cant arall, wedi myned heibio heb ollwng ei gynwys arnom. Tebyg yw fod ychydig o feistri wedi bod yn achwyn ar eu sefyHfa yn nghyfarfod cynghor undeb y meistri a gynaliwyd yn Nghaerdydd tua dechreu y mis hwn. Aeth un nen ychwaneg o hon- ynt a'r 'stori i swyddfa y South Wales Daily News,' yr hyn a fu yn foddion i esgor ar yr ysgrif ar y cwestiwn yn y newyddiadnr hwnw. Ond wedi holi a gohebu ar y mater, yr ydym bellach yn gallu mynegn nad oes dim rhagor ynddo na bod ychydig o feistri yn dymuno ac yn deheu am i hyny fod; ond y mae mwyafrif y meistri, er eu bod yn teimlo dan ddirwae-iant masnachol, yn teimlo hefyd nad e v unol ac anrhydedd en CAm-e:th&sL X rs dan yr am- "• „ 1 -• e >f 4'! "1 I It.

CADAIR ERYRI. Da genym gael ar ddeall mai ein cvfaili awenyddol Bryntab, aeth a Chadair Eryri yn Eisteddfod Bethesda, Arfon, yr wyth nos diweddaf, allan ojjjtna dwsin o ymgeis wyr. Dyna ddwy ttjdair i Bontypridd yr un wythnos. Caape Caerffili i Dewi Wyn, a Chadair Eryri i Brynfab. Hwre "Lwc i bawb o glic y Bont." EL IAN.

AT FWNWYR A GWEITHWYR EREILL PERTHYNOL I HOLL LOifEYDD SIR FYNWY A DE HEUDIR CYMRU. Gydweithwyr,—Mewn cyfarfod neill- duol o gynrychiolwyr a gynaliwyd yn y Bute Arms, Aberdar, dvdd Llun, Mehefin, 3ydd, pasiwyd fod cyfarfod arall yw gynal yn yrun lie ar y 24ain oyfisol, am 11 o'r gloch yn y boren, er penderfynu pwv sydd i fod yn aelodau o bwyllgor y "Sliding Scale am y chwe' mis dyfodol. Mae yr enwau canlynol wedi eu hanfon atom oddiwrth rai o'r glofeydd fel ymgeiswyr ■ am etholiad Thomas Halliday, Lancas- hire Wm. Abraham (Mabon,) Rhondda Samuel Davies, Aberdar John Prosser, Aberdar,; James Rogers, Rhondda; R. Jones, Plymouth John Lewis, Deri, sir Fynwy Henry Mitchard, Abertileri; D. 'Thomas, Pontypridd; a Evan Owen, Aberaman. Pump o ba rai a etholir yn y cyfarfod rhagddywededig. Hefyddymnnir apelio am levy o chwe' cheiniog oddiwrth bob gweithiwr mewn eysylttikd a glofeydd sir Fynwy a Dehen. dir Cymrn, toag at dalu treuHau y Bwrdd. Yr eiddoch yn gywir, James Rogers, Cadeirydd, J. W. AnDBBWS, I ri j -r j Joseph Pmoe, f Oydysgnfenjddion. D.S.—Pob arian trwy y llythyrdy i'w gwneud yn daladwy i Mr. Edward Wil- liams, Trysorydd, Malsters' Arms Hotel, Pontypridd.

AT LOWYR FFOREST FACH A'R CYLCHOEDD. Ar gais amryw o gyfeiUion yr ydym wedi cael addewid gan Wm. Abraham, ein cynoiuchwyliwr, y bydd iddo ddyfod i anerch cyfarfod o lowyr yn long room y Marques Arms, Fforest Fach, nos Sadwrn nesat', y 22aincyfisol. Gan mae Hwn ydyw y tro diweddaf y cawn fantais ar y oytaill cyn ei ymadawiad i'r Rhondda, hyderwn y bydd i bawb a allo fod yn bresenol, fel y cafiom gyfarfod llwyddianus, Ydym, yr eiddoch, Y PWYLLGOB LLEOL.

CYFARKOD MISOL GLOWYR CWM RHONDDA. Dydd Uun diweddaf, 17eg cyfisol cy- naliwyd y cyfarfod uchod yn y Stuart Hall, Treherbert, pryd yr oecuyn bosen- ol 14 o weithfeydd yn cael eu oynrychioli. Yn mhliih pethau ereill, penderfynwyd fod glofeydd yr Ooean, sef Cwmparo, Dare, Ton, BwIMa, i ddewis pump o bob gwaith i gyfarfod yn y Griffin lnn, Pentre. am chwech o'r gloch, prydnawn dydd Mer- cher, 26ain cyllsol, er cymeryd i ystyr. iaeth aefyllfa bresenol y glofeydd hyn. Penderfynwyd hefyd fod y cyfarfod yn cymeradwyo pob glofa yn y dosbarth i gyfranu tnag at ddwyn trouliau y gyfraith yn achos Blanclydach. Derbynir yr arian gan Mr. John Williams, checkweiffher, Waun Cwrt, Tonypandy. Gan fod rbyw ugpin o bergonau yn methu oael myned yn ot i lofa Blaenclyd- ach, wedi i'r cyffiredinolrwydd benderfynu ailgychwyn gweithio, penderfynwyd ar gymeradwyo eu cynorthwyo hyd eni bydd- ont yn aUuog i gael gwaith mewn manau ereill. Fod y cyfarfod nesaf yw gynal yn y Porth Hotel, Perth, am 11 o'r gloch dydd Llui, laf, o Orphenaf.

CLADDEDIGAETH Y PARCH. J. JAMES, PENYBONT-AR-OGWR. Dyda Linn diweddaf claddwyd gwedd- illion daearol y Parch. John James, o Bridgend, yn nghapel Corneli, capel y Methodistiaid, Pyle, am 1 o'r gloch, p.m. Yr oedd efe wedi bod yn Twyn Cynffig am wythnos, pan y bu farw yn lied ddi- symwth boron dydd Mercher, Mehefin y 12fed, yn 72 mlwydd oed. Bu yn pregethu oddeutu 50 mlynedd. Aeth toif fewr i'w asgladd ef-oddeutn 1,500 i gyd. Yr oedd yno dros ddengain o bregethwyr a gweinidogion y Methodistiaid. Amryw hefyd o weinidogion enwadau ereill. Oyf- anrif oddeutu 50 o bregethwyr. Gwein- yddwyd ar yr aohlysur gan y Parchn. T. Richards, D. Hashes, Ezekiel Tho; i J HottpI's, T,: W 'V: ■* j y v\: A r ■d W

PIGION AMERJOAXAIDD. Penderfynodd y Llywodra-th wneud daeargell yn yr is-drysord/j yn Now York, i gadwaur, anan, a nodim y Llywodraeth mewn dyogelwchi-hagysbeilwyr a tborwyr tai. Y roae y gfll yn 47 troedfedd oliyd, 24 o Jed. a 12 traedledd o uchder, Hey cedwir 40,000 000 o ddoleri mewn arias. Y mae'r Hawr, yr ochrau, a'r nan yn ddur caled, dwy fodtedd o drwch, ac wrth gefn y rhai hyn y mae pedair troedfedd o concrete' wedi ei wreud o'r cement ilr ceryg caletat. Beroir nasgall lladron gloddio drwy y mnr au hyn.' Djchwelodd un o'r gweithwyr ar y rheiU'or^vn Brazil, i Philadelphia ycbydig amserya of, a rhydd hanes br awychns am y cal-di a ddyoddefodd. Dat tyddodd yr ymborth rai dyddiau cyn iddynt gyrhae^d pen y daith aC wedi iddynt ddechreu gweithio, nid oedd un math o gigfwyd i'w gael ond cig parrots a ni^neicdv Edrychai y brodorion ar y i^tlxymboi th'tnl hynod ddanteithioI

LLAWENYDD PLVLODASOL YN Y PENTRE, PONTYPRIDD. Dydd Mercher, y 12fed cyfisol, yn Sardis, Pontypridd, gan y Parch. W. L. Morris, gweinidog y lie, yn cael ei gynorthwyo ganjf Parchn. L.Probert, Porthmadoc D. Evans, Siloh, Pentre a J. H. Jones, Bethesda, Ttfn, Pentre, y gwr ieuanc parchus a thra ad- nabyddus, Mr. Elias H. Davies, arwerthydd, Baglan House, Pentre, a unwyd mewn gian briodas a Miss Annie Jones, merch i'r di- weddar Mr. Thomas Jones, I md agent, Dan- ygraig, Pontypridd. Y mae pawb a ad- waenai Mr. Davies o herwydd ei gysylltiadau pwysig a'r plwyf, yn nghyd a'r eglwys lie y mae wedi bod yn ddiacon harddtltIf flynydd- au, yn llawenhau yn fawr wrth ei weled wedi cymeryd cydmares bywyd, fel y gellir dys- gwyl eto am ei wasanaeth yn y gwahanol gylchoedd, ac i fod yn sefydlog fel trigiaaydd yn y lie. Deallwn fod ei siriol gydmares hithau hefyd yn perthyn i deulu parchus a thra adnabyddus yn Mhontypridd a'r cyich- oedd. ac yn aelod gweithgar a diwyd yn Sardis, Pontypridd, er pan yn ieuanc iawn. Gadawsant y lie yr un diwruod am Ogledd Cymru. Dymuniad pawb o'u cyfeillien yw iddynt gael oes hir i fyw yn hapus yn y byd.

BRITON FERRY. Y SulCTWyn.—Cynaliodd y Bedyddwyr Seisnigwyl flynyddol eu bysgol ar y dyad tichod. Gwiiaetn y gwahanol bersonau a'r c6r eu gwaith yn rhagorol. Llywyddwyd y cyfarfodydd gan Ceredig, y gweinidog. Ar- weiniwyd y canu gan ^lr. D. E. Davies. w Y Llungwyk".—Cynaliodd Ysgolion Sab- bothol y Ue eu gorymdaith a'u gwyl flynyddol fel arfer. Yr oedd yn olygfa ogoneddus, tua 2,500 o ddeiliaid yr YSgol Sul yn gorym- deithio drwy y He. Trefnwyd yr oil o flaen y Yarnon House, y gwallgofdy, a cijannd gan yr hoH dorf yn unol We're going home tomorrow," dan arweiniad Mr. T. Thomas. Deallwyf fod yr arweinyddion yn arwain bob yn ail flwyddyn. Gorymdeithiwyd oddi- yno drachefn drwy ran arall o'r dref, a dy- chwelodd pob ysgol i'w cbapel ei hun i fwyn- hau y te a'r deisen flasus ddarparedig iddynt Yn yr hwyr, cynaliodd yr Annibynwyr Cy- mreig a Seisnig y Bedyddwyr, a'r Methodist- iaid Calfinaida gyfarfodydd adroddiadol a chystadleuol, a chafwyd cyfarfodydd rhagor- ol. Y mae yn dda iawn genym fod y cyftur- ydd hyn yn myned ar gynydd bob blwy ddyn, a'r chwareu hwyrol yn lleihau, ac yn sicr y mae hyn yn arwydd foesol dda iawn. EsTHER.-Bydd yn dda iawn gan gyfeiU- ion cerddorol Aberafon a Chastellnedd glywed fod c6r Bethel, gyda cherddorfa, yn bwriadu perfformio y gantawd uchod iddynt. Gellwch fentro mai gwledd o'r iawn fydd. Mynwch eu clywed, acni fydd edifargenych. Y mae Uawer o'r rhai sydd wedi eu clywed yn Llansawel yn falch i gael y cafle eto i'w clywed.-BRYTHON.

AT LEWIS AFAN. Hen GYFAILL Anwyl,— v Fel un sydd wedi dilyn eich mawr laf- urns ymdrech o'n plaid fel gweithwjp: alcan, yr wyf yn teimlo awydd i ddiolch i chwi, ae i bawb a'ch cynorthwyant drwy anfon re-, ports i chwi. Yi ydych wedi gwneutBtar llawer; ond dyma y penaf waith erioed, debygaf fi, yw lioelio trwynau y meistri wrth gardboard y Factory Act. Pwy yn ein plith oedd ddigonol i'r pethau hyn ond eich hun- an? Ymdrechwch fy nghyfaill, ma# cich gwobr yn sicr. Ni lwydda un offeryn a lunir i'ch erbyn. Y mae tipyn o jnoaffrost gan wyr Ffos-yr-efail yma, fod eich hen gyfaiu Barf- goch wedi danfon ychydig i'r Gwladgarwr' i ch dimdclio. Mae yn debyg mae o Lan- elli y bydd loan yn ffugio danfon yr ysgrif. Digon yw dweyd wrthych chwi mae yn y Ffos mae'r bradwr yn bod. Nid drwg fydd- ai i bawb a glywent am fradwyr fel yma fod mor onwt la-u eyhooddi. Bu llawer yn ys- grifonu fel Alcanwr, CyfaiH i'r Alcanwyr, &c., «kc., nad oeddynt ond y gelynion penaf i'n achos ni- Clywaom fod hwn wedi methu cadw ei gyfrinach iddo ei hun heb ddweyd wrth yMathyr, a bod hwnw wedi ei fradychu yntau. Nid ffol fyddai pictiwr o'r Judas Coch wedi ei dynu gan Mr. Lewya Afan. Hir oes fy hen gyfaill i chwi wasan- aethu eich cenedlaeth, yn enwedig y dos- barth hyny ag y treuliasoch gymaint o '■Ikh. T" c.u i>litb. Y '-ae ci>h eis-aa. l -• 0 r *• 0 Mu; GMapri, ¡

HYN A'R LLALL YR WYTHN08. Y mae y tynel rhwng Aberdar a Merthyr wedi ei wella eto, ond bydd yn myned o dan archwiliad swyddog y ilywodraefch cyn ei ail agor, yr hya a gymer le mewn wythnos neu ddwy. Boreudydd Lhin diweddaf cyfarfydd- oaadyn dr enw David Humphreys, 82 oed, a'i ddiwedd yn nglofa y Cymer, Rhondda. Yr oedd y trancedig D. gweitMo ar un o'r fiyrdd tanddaearol, pryd y cymerodd cwymp ie ac a'i lladd- oddynyman. Y mae Mr. Thomas Thomas. Maer; Caerfyrddin, wedi derbyn y rhodd ardder- cbog o diarn o dir at wneud parh oy- hoeddus, gun Mr. Edward Berkley Mansel. 'I, Y mae ynadon Leeds wedi comitio Mri. Richard Mayers, cyfreithiwr • Charles Wellham, cigydd; a Benjamin Joy, ar- werthydd, i sefyll en prawf yn y sesiwn, ar y cybuddiad o fod wedi cyagynlhraio i wneud ewyllys dwyllodms i nn Mr. J. Hatfield, yr hwn a fa farw yn gyfoethog. Gomeddwyd cymeryd meichniaeth. Dydd Gwener diweddaf, yn Gwmbach, Aberdar, bu farw Benjamin Bowen, glowr mewn canlyniad i niweidiau a dderbyn- iodd ar y 18fed o Fai,yn nglofa Cwmbaoh, Yr oedd y trancedig ar y dyddiad hwn yn ripo y top, pan jr aeth tram oddiar y rdlian, gan daraw i lawr peth o'r coed, ac acbosi i gareg fawr ddyfod arno. > Y cydfnddagol a D. Davies, Gilfacb 0och,ar y Don, Mesur M.C.D., ynEeia- teddfod Caerffili oedd Wm. Samnelr Ystradgynl&is. Y mae wedi dyfod i'jp rhan yr wytinos hon i gyfnodi marwolaeth y Parch. B. Williams, Hengoed, yr hwn fa yn weinid- og yn mjilith y Bedyddwyr am dros 20 nuynedd. Ba farw dydd Linn diweddaf Brodorydoedd o Pandy-y-capel, Gogledd Cymrn, ac yn 46 oed. Bydd cynyrch cynauaf yr UnolDalaethi. an eleni, yn ol yr adroddiadan swyddog- ol, yn bedwar can' milivn o fvrsieli. Ymddengys fod goruchwyliwr Mri. Oolins, yn Washington, Unol Dalaethian, yn llwyddo i gael nifer o labrwyr i fynfed i weithio ar reilffordd Madeiria a Mamora, Brazil, am un dolar a 50 centy dydd, a'n cludiad yn ol ao yn mlaen. Pery y gwaith am oddentu dwy flynedd.

MARCHOGAETH 305 0 FILLDIR- OEDDMEWN 15 AWR. Y mae Mexican, o'r enw Peralto, wedi marchogaeth 805 o filldiroedd, ar gefnau ceffylau, yn New York, mewn pymtheg awr. At Ý gorchwyl defnyddioaa haner cant o gefiylau, y rhai a newidid bob mill- dir. Ar y cyflymdra a'r hwn y newidiai efe y ceffylau yr oedd ei lwyddiant yn ym- ddibynu, yr hyn a wnelai mewn oddentn pedair eiliad, tra mewn rhai amgylchiadau y neidiai oddiar gein un ceffyl ar y llall. Ar ddiwedd yr yrfa yr oedd ganddo haner awr yn ngweddill, ond wedi colli 10 pwys o'i drymdra yn ystod y dydd. Diau fod llawer fel ninau yn barod i ofyn i beth y bu y golled hon ? ac yn barod i gyhoeddi uwchben y fath wrhydri gwallgol gwag- edd o wagedd."

» —■ MARCHNAD LLAFUR. Darin i wyliau y Sulgwyn effeithio llawer ar farchnad llafur cartref yn y prif weithfaoedd, 800 nid oes un adnewyddiad neilldnol i'w hysbysu hyd yma. Y mae pefchau ychydig yn well yn Ndheuoir Cymrn, a'r stocks yn lleihau yn Cleveland, so argoelion yn gwella yn ddyddiol. Y mae lladd gwair wedi dechreu yn rhai o'r siroedd cartrefol, yr hyn sydd wedi rboddi oyflogaeth i luaws o lafurwyr. Y mae mwy o fywyd allforawl yn Hull, ac y mae y fasnach haiarn yn bywhau yn Leeds. Y mas gweithiau alcan Forest of Dean wedi eu ailgychwyn. Y mae rhai o'rllaw- weithwyr wedi cychwyn yn Lancashire, a.thebygolrwydd y daw y sefyll allan i derfyniad bnan. Y mae yr annealldwr- iaeth rhwyng cwmni y Caledonian railway a'n peirianwyr wedi ei derfynu. Y mae gwaith rheilffyrdd mewn cryn fywiog- rwydd yn New South Wales a Queens- land a chynlluniau rheilffyrdd ar raddfa belaeth iawn wedi cael eu tynu allan yn Italli. Hysbysir ni hefyd fod pethau yn gwisgo gwedd mwy fFafriol yn yr Unol Daleithau, a gyrir yn mlaen yn egniol y rheilffyrdd yn orllewinol i'r Missisippi- Cyhoeddwyd cyfraith newydd y llaw- weithdai yr wythnos ddiweddaf, yr hon a effeithia ar luaws o gelfyddydau. Labour NEWS!