Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
34 erthygl ar y dudalen hon
I 1 R WYTHNOS.
1 R WYTHNOS. Y MAE carcharor o'r enwA. Hier Sav- 0 a 10 age, 53 oed, wedi ymgrogi yn ngharchar Warwick, nos Sadwrn. HYSBYSWYD mewn newyddiauur Saes- onig y dydd o'r blaen, fod tair byddin •*nwog yn Mhontypridd, sef y Salvation Army, y Blue Ribbon Army, a'r Box Hat Army. Deallwn fod Cadfridog yr jlaf wedi marw yn dra disymwth, ac wedi ei gladdu dydd Llun diweddaf. Sen filwr ydoedd, ond wedi bod yn cadw tafarn yn Nhrefforest. YN ystod yr adeg y mae mudiad y Riban Glas wedi bod yn gwneud eii ffordd yn Mhontypridd, y mae yr arian sydd wedi eu rhoddi yn ariandy cynilo y llythyrdy, wedi cynyddu 60 y cant. It ydym yn cael fod mudiad y Riban Glts yn gweithio ei ffordd yn rhagoroi yn Ferndale, a bod yn agos i ddwy fil wedi ymuno &'r mudiad. Y MAE yn dda genym ddeall fod cen- adaeth y Bifean Glas yn Aberdar yn dechreu gwneud eu ffordd yn ml&en yn dda, a bod Aai canoedd wedi ymuno y noson gyntaf. MAE cyailwyn wedi bod ar droed yn Woolwich i ddinystrio y docks. Derbyn- iodd rha.i o'r swyddogion lythyr dienw y dydd o'r blaen, yn rhoddi hysbysrwydd o'r cynllwyn, ond ni chymerodd dim le y noson apwyntiedig, ond cadwydgwyliad- wri>h am y nosweithiau canlynol, pryd y gosodwyd tan mewn adeilad seiri yn y gymydogsbeth, ac y gwnawd colled o SOOp. Y mae y cynllwynwyr wedi ei siceni yn eu hamcan y tro hwn. Y ma.e yn hysbys bellach fod yr aw- dordodau yn Llundain wedi gwrthod caniatad i'r rhai hyny o Aberdar a ddy- munent wneud ffordd oddiyma i'r Maer- dy. Nid oes amheuaet'h na fyddai j fath ffordd yn gaffaeli&d, ond credwn na fyddai yn iawn rhoddi trethdalwyr Aberdar o dan y baich hwn eto, pan y maent eisioes yn ymgrymu o dan eu beichiau trethol. UN noson yr wythnos ddiweddaf, mewn dawnsfa yn Dublin, gwelid un ferch ieuanc o'r enw Lynch, yn gosodoei llaw ar ei chalon, ac yn syrthio yn farw. Yr oedd wedi achwyn yn flaenorol am boen yn ei hochr, a chredir mai dolur y galon oedd achos y farwolaeth tra sydyn hon. Y MAE gan Mr Gladstone (telephone wedi ei osod i fyny rhwng Ty y Cyff- redin a'i swyddfeydd yn Downing-street, a gall fod yn y Ty mewn pum' mynyd wedi derbyn y neges fod ei angen. Y mae, trwy offerynoliaeth y telephone hwnw, yn gallu bod yn ei swyddfa am lawer haner awr nad oes ei wir angen yn y Ty. YN llys heddgeidwaid Manchester, ddydd Llun diweddaf, dygwyd un Mary Ellen Kirk i fyny ar y cvhuddiad o dry- wanu ei gwr, John Kirk, yr hwn sydd yn awr yn y clafdy. Nid oedd y gar- charores ond newydd dd vfod allan o garchar am drosedd arall, a plian cy deallodd fod ei gwr yn byw gyda menyw arall, ac na fynai efe ddim i'w wneud a [ hi, cyflawnodd y weithred hon. DYWEDIR fod Mr Fawcett yn awr mewn gohebiaeth a'r Trysorlys am ychwanegu cyllogau swyddogion y ychwanegu cyllogau swyddogion y llythyrdai. Dywedir y bydd yr ychwanegiad yn o leiaf 100,000p. Y MAE bron yn sicr bellach fod y Hong City of Dunedin, perthynol i Maryport, yr hon a fordrwyodd o Pensacola am y wlad hon ar yr 2il o Dachwedd di- weddaf, wedi ei cholli, yr nghyda'r holl ddwylaw—25 mewn nifer. HYSBYSIAD o Genoa, Nevada, a ddy- wed fod llithriad eira wedi cymeryd lie yno, trwy yr hwn y collodd 18 o ber- sonau Qu bywydau, ac yn eu plith nifer o Indiaid. Ymwelodd Due a Duces o Edinburgh a Hwlffordd ddydd Llun diweddaf, a chyflwynwyd iddynt anerchiad gan aw- durdodau y dref. DYWED rhai o newyddiaduron Llun- dain fod Archesgob Canterbury yn debyg o roddi i fyny ei swydd o herwydd gwaelder ei iechyd. Y MAE y tywydd am yr wythnos ddi- weddaf wedi bod yn bob peth ag y gallai yr amaethwr ei chwenych. Y mae y mathau goreu o yd y wlad hon wedi oodi rhyw ychydig yn ystod yr wythnos, ona y mathau ereill yn sefyll yn ddi- gyfne\»id, Y mae cynyrch y ddaear mor belled, yn edrych yn rhagorol, yn enwedig yr eglv gwenith. DYWED hysbysiod pellebrol fod ym- gais wedi ei wneud oj-, fywyd y brenin William o Servia. 0 FLAEN Ynad Pontypridd, dydd Mercher diweddaf, dygwyd Jx^rianwr o'r enw William Rogers, perthyaol i lofa y Cymer, o dan y cyhuddiad otiQri un o'r rheolau. Tra yr oedd amry^. ganoedd yn y lofa, aeth rhywbeth o le ar y rhaff, a chafwyd y beirianwr yn cysgu. Trowyd ef ymaith ar unwaith, a dirwywyfl ef i 40s. a'r costau am yr esgeulusdra. ODDEUTU wythnos yn ol, cymerodd merch ieuanc o'r enw Miss Jane Thomas, White House Farm, Leckwith, merch ieuanc 18 oed, dose o wenwyn, gan feddwl mai salts oedd. Wedi cael cy- northwy meddygol, meddyliwyd ei bod ar wella, ond yn dciisymwth iawn bu rfarw boreu dydd lau diweddaf.
Family Notices
—— MARWOLAETHAU. Mav.K oil y 15fed, yn 75 mhvydd oed. Mr. Morgan Richards;5 Gadlys-street, Aberdar Y dydd Sadwrn canlynol, claddwyd ef, pryd y dð tyria luosog yn nghyd.
.GWEITHWYR GLOFEYDD YR OCEAN…
GWEITHWYR GLOFEYDD YR OCEAN A'R SLIDING SCALE. Y mae helynt gweithwyr yr Ocean yn un tra phwysig yn mhlith eu cydweith- wyr y glowyr y dyddiau hyn. Y mae v glowyr hyn fel eu c^<iweithwyr ereilJ am gael cyfnewidiadau yn y Sliding Scale sydd i'w llywodraethu am y dyfodol. Un o'r pynciau yn y cyfne- widiadau yw gositwng safon y scale o 10s i 9s., ond ni fyna y goruchwyliwr mewn modd yn y byd gyffwrdd a'r pwnc hwn, tra y mae y gweithwyr, dt ochr arall, mor benderfynol ag yntau, ac na fydd iddynt roddi y pwnc hwn i fyny. Sef- yllfa y mater yn awr yw, os bydd i Mr Jerkins geisio gan bwyllgor y gweith- wyr ddyfod i siarad dros y pwnc o hyn i ddydd Sadwrn nesaf, eu bod yn eithaf parod i gyfarfod ag ef, ac i geisio dwyn pethau i derfyniad heddychol, ond fod y pwyllgor yn parhau yn benderfynol yn ngostyngiad safon y scale, ac os na chaniateir hyn na fydd o un dyben cyd- ymgynghori. Os na cheir dealldwriaeth o hyn i ddydd Sadwrn, y mae y pwyllgor yn penderfynu cael rhybuddion argraff- edig er terfynu y scale sydd yn awr mewn gweithrediad. Yr unig bwnc o ddadl ac amheuaeth yn mhlith y gweith- wyr yn bresenol yw, pa un a wna mis o rybudd y tro iddynt, ac nid oes unrhyw oleuni wedi dyfod ar y pwnc hyd yn hyn. Ymddengys wedi y cyfan nad yw gweithwyr yr Ocean yn ceisio dim ond yr hyn y mae eu cydweithwyr o dan y scales ereill, rhai wedi ei gael a'r lleill yn ei geisio. Cawn fod y gwell- iantau yn scale Ferndale yn gyfryw ag sydd wedi gostwng safon y scale o 8s 6c y dynell i 8s, yn nghyda phump y cant o godiad heblaw hyny, yr hyn sydd yn rhoddi y fantais iddynt gyda'u gilydd o 8f y cant, ac yn It fwy na'r hyn y mae 4 4 gweithwyr yr Ocean yn ei ofyn.
ABERDAR-ARWERTHIANT PWYSIG.
ABERDAR-ARWERTHIANT PWYSIG. Dymunem dynu sylw ein darllenwyr at hysbysiad o auction mewn colofn arall, trwy yr hwn y gwelir fod arwerth- iant anarferol o dai i gymeryd lie y dydd Iau presenol gan Mr T. Whitty Evans, yn Aberdar. Bydd hwn yn gyfleusdra neilldtiol i wyr ag ariall i bryuu medd- ianau.
--PLENTYN YN CAEIJ EI CHY-IIYDSO…
PLENTYN YN CAEIJ EI CHY- IIYDSO 0 LOFRUDDIAETH. Yn mhrawflys heddgeidwaid Man- chester, dydd lau diweddaf, cyhuddid plentyn 10 oed, o'r eaw Amy Morrison, o geisio llofruddio Thomas Broughton, plentyn dwy flynedd a haner oed. Yr oedd y garcharores a'r plentyn yn byw gyda'u rhieni yn Newton Heath, ger Manchester. Yn foreu dydd Mercher, gwelid y ferch yn sefyll yn ymyl Jlyn o ddwfr ger y canal, yn Newton Heath, a'r plentyn yn y dwfr. Galwodd person arni i gymeryd y plentyn allan o'r dwfr, yr hyn a wnaeth, ond yr oedd yn hollol wlyb o'i haner i lawr, tra yr oedd y gwaed yn dyfod allan o'i enau a'i drwyn. Nid allasai y plentyu o hono ei hun fyned i'r lie, a dadl y rhai a gospent oedd, fod y ferch wedi myned a'r plentyn yno er mwyn ei ddystrywio. Ychydig ddyddiau cyn hyny yr oedd wedi ymosod ar blentyn arall, ac wedi ei gnoi.
YSBEILIAD MAWR YN NGOGLEDD…
YSBEILIAD MAWR YN NGOG- LEDD CYMRU. Boreu dydd Sadwrn diweddaf, daeth yn hysbys fod ysbeiliad wedi cael ei gyflawni yn amaethdy y Derwydd,. ger Corwen, sir Feirionydd, preswylfa am- aethwr o'r enw Evans. Daeth Mr Evans i ddeall fod ysbeilwyr wedi bod yn y ty yn ystod y nos, ac wedi lladrata y swm o 2,500 mewn aur a nodau. Er fod ymchwiliad manwl wedi ei wneud, nid oes un clue am y lladrad.
. GORLIFIAD Y MISSISSIPPI.
GORLIFIAD Y MISSISSIPPI. Nid oes ond newyddion o drueni yn parhau i ddyfod o ddyffryn gorlifiadol y Mississippi. Dywedir mai lied yr afon bron yr holl ffordd o Cairo, ydyw deugain milldir, a bod y cwbl naill a'i wedi eu golchi ymaith neu eu gor- chuddio am yr holl ffordd.
DAMWAIN GLOFA Y GREAT WESTERN.
DAMWAIN GLOFA Y GREAT WESTERN. Rhyw chwech wythnos yn ol, yn nhywyllwch y boreu, syrthiodd dyn o Lanilltyd, ger Pontypridd, i dwll chwe' Hath o dclyfnder a dorwyd yn ymyl pen pwll y Great Western, yn Hopkinstown, Pontypridd. Trwy y ddamwain torodd y dyn druan ei goes, a bwriedid ei gael yn achos cyfrcathiol; ond y mae yn dda. genym ddeall fod yr iLclios wedi ei setlo yn heddychol trwy ofterynoliaeth Mr W. 'Abraham (Mabo-n), a bod y.dyn druan i gael 18p o iawn am y ddamwain, ac hefyd i gael gorchwyl ysgafn o dan y cwmni mor gynted ag y daw yn alluog i ymgymeryd ag ef.
DAMWAIN ANGEUOL YN BRITON…
DAMWAIN ANGEUOL YN BRITON FERRY. Fel yr oedd dyn o'r enw Willia.m Owen brakesman ar y South Wales Mineral Railway, yn cyplu dau druck ar ben uchaf yr incline, wrth fyned allan rhwng y ddau, y rhai ceddynt yn symud yn araf, daliodd yr olwynion ei droed, a dkwynodd ef hyd y forddwyd. Cymer- odd y ddamwain dost le boreu dydd Sadwrn diweddaf, y 18fed cyfisol. Cy- merwyd ei glun ymaith gan y meddygon, a'i fywyd gan angeu tua saith o'r gloch, prydnawn yr un dydd.
AT HAULIERS CWM ABERDAR YN…
AT HAULIERS CWM ABERDAR YN GYFFREDINOL. ANWYL GYDWEITHWYR,—Mae yn bryd i ni, fef corff o hauliers, godi ein llais yn erbyn yr arferiad sydd wedi dechreu mewn dau bwll, sef halio heb ddryswr. Pa hyd y goddefwn bethau fel hyn yn ein plith? Bydded i'r rhai hyny sydd wedi dechreu roddi yr arferiad i fyny, ac os na wnant, yr ydym wedi pender- fynu rhoddi eu henwau yn y papyrau, fel y gall y wlad a'r byd eu hadnabod. Beth a ddywed David Morgan, Mount- ain Ash, ar y pwnc hwn? Cymaint a hyna am y tro hwn.—HAULIER.
DAMWAIN I BLANT MEWN YSGOL-PEDWAR…
DAMWAIN I BLANT MEWN YSGOL-PEDWAR WEDI CAEL EU LLADD. Mewn ysgolion cyhoeddus yn Glasgow dydd Llun diweddaf, cymerodd damwain le i nifer o blant, trwy yr hon y lladd- wyd pedwar, ac y niweidiwyd o leiaf 20. Yr oedd y plant yn chwareu ganol dydd mewn shed perthynol i'r ysgol, pryd y syrthiodd yr adeilad, ac y claddwyd nifer o honynt o dan y dadfeilion.
STRIKE FAWR YN AMERICA.:
STRIKE FAWR YN AMERICA. Dywed hysbysiad o New York, dydd- iedig nos Sul diweddaf, fod strike rhanol wedi cymeryd lie yn melinau cotwm Lawrence, Massachusetts. I gyfarfod o'r gweithwyr gael ei gynal ddydd Sadwrn, oddiwrth don yr hwn y mae yn ofnus y cymer strike cyffredinol lë. Y rhai hyn ydynt y melinau mwyaf yn y byd, yn cynyrchu 80,000,000 o latheni o gotwm a zvorsted, ac yn rhoddi gwaith i 6,000 o ddwylaw. Darfu i'r meistri yn ddiweddar ostwng y cyflogau, yr -hyn; ydyw achos yr annealldwriaeth. I
'AT LOWYR Y GLO CAREG.
AT LOWYR Y GLO CAREG. GYFEILLION,—Am reswm neillduol cynelir y cyfarfod misol nesaf yn Mryn- aman, dydd Sadwrn, y laf o Ebrill, ac nid ar y 25ain cyfisol, fel y trefnwyd yn flaenorol. Yr eiddoch, E. REES, Ysg.
--,---ð-.-MOUNTAIN ASH^_J
MOUNTAIN ASH J Y mae cyfanswm ruawr o hadan gerckli &c., a'r rhai hyny o'r mathau goreu a mwyaf newydd, wedi eu derbyn gan G. H. White, Chemist, &c., Mountain Ash. Geliir cael llyfryn, yn cynwys rhestr o'r hadau, &c., am ddim, ond galw am dano.
LLWYDDIANT DAU GYMRO 0 FORGANWG…
LLWYDDIANT DAU GYMRO 0 FORGANWG YN MHRIF YSGOL LLUNDAIN. Bydd yn dda gan ganoedd o'n dar- llenwyr gael ar ddeall fod dau Gymro o Foiganwg, sef Mr H. W. Hughes (Ap Arwystl), Pontypridd, a Mr Edwin Williams, Ysgolfeistr, Llanilltyd Fawr, wedi matriculatio yn Mhrif Ysgol Llun- dain, Ionawr diweddaf, a daethant ill dau allan yn y dosbarth cyntaf. Y maent ill dau hefyd yn enedigol o'r Maesteg, os nad yaym yn camsynied. Sieryd eu safle yn yr arholiad yn uchel iawn afo eu galluoedd dysglaer a'u talentau ysblenydd, yr hyn a fwyheir pan gofiom i rai canoedd gael eu pluckio o dan y test. Deallwn fod y ddau fon- eddwr yn meddwl graddio yn yr un brif ysgol yn Gorphenaf, 1883. Gobeithio y cant fyWyd ac iechyd i esgyn eto yn uwch ar risiau aur gwybodaeth.
<'TY Y CYFFREDIN.
<' TY Y CYFFREDIN. Mawn abebiad i ynahpliad oddiwrth nm- rywiol aelodati, dywedai Mr Mandella, '.>weinidog Addysg, mewn pertbynas i Ddedufres newydd Addysg, Fod yr ocdiac1 j yu nghyhoeddiad y ddeddfres yn cyfodi oddiar analluawgrwydd yr argraffydd i gael y copiau yn barød, ond gobeithiai y baas. ent yn barod cyn diwedd yr wythnos. Y buasai y ddeddfres newydd, oddieithr ei gwrthod gan y Senedd, mewn grym ar Ebrill y 5ed ond buasai ei darbodaethau, t'e ddiehon, gael eu cytiuuio, yn herwyed rhyw ddadleuon yn y Senedd. Nad oedd efe yn gweied cvfieusdra i hyny cyny Pasc. Dywedai Mr Gladstone, mewn atebiad i Mr Mackintosh, nad allasai gymeryd i wneud dargynygiad i ryddhau deiliaid amaethyddol a phorfaol oddiwrth yr atlen B yn yr income lax eleni.
TY YR AR'iLWYDDI.—Dydd Mercher.
TY YR AR'iLWYDDI.—Dydd Mercher. Yn Nhý yr Arglwyddi, nododd Arglwydd Redosdale dydd lau er darllen yr ail waith Mosur Datganiad Seneddol. Aeth y SeWed Land Bill a'r Conveyancing Bill drwy y pwyllgor.
TY Y CYFFREDIN.
TY Y CYFFREDIN. Mown atebiad i Mr C. Lewis, dywedai y Cyfreithiwr Cyffredinol nad oedd yr un bwriad i gynyg am wys er ethol aelod dros Rhydychain. Fod yr holl leoedd a ddi- fuddiwyd o aelod o herwydd llwgrwobrwy.' aeth i gael ymddwyn atynt oil mewn un mesur. Gofynai Mr Lewis pryd y gwnelid hyny. Dywedai Syr H. James y gallasai ateb yn sicr mai y cyfle ymarferol cyntaf. Ar hyn rhoddodd Mr Lewis rybudd y buasai yn cynyg am y wys y diwrnod hwnw yn mlien yr wythnos; a dy-wedodd Mr T. Col- lins y buasai yntau yn cynyg i'r gwrth. wyneb. Mewn atebiad i Mr Gorst, dywed- odd Mr Gladstone fel eglurhad ar angen- rheidioldeb eithriadol ar adroddiad ar ddydd Llun am bleidleisiau ar amcangrif- iadaw y fyddin a'r llynges, fod hyny yn ddyledus o herwydd ynaadawiad y Fren- hines tua'r Cyfandir. Cafwyd ymholiadau ac atebion ar amrywiol o faterion ereill, ond nid oedd deddfu yn dal cysylltiad a'r cyf- ryw. Oorchymynwyd rhoddi gwys er ethol aelod dros Caernarfon yn lie y diweddar Mr Bulkeley Hughes a fu far-w.
TY YR ARGL \VYDDI.-D!Jdd Iau.
TY YR ARGL \VYDDI.-D!Jdd Iau. Am yr ychydig amser yr ymgynullodd yr Arglwyddi heddyw, dygodd larll Stanhope Fesur i sylw y Tv i atal talu cyflogau mewn tafarndai, a chafodd ei ddarllen y waith gyntaf. Darllenwyd Mesur (Pylor) Clodd- feydd Llechi y drydcld waith, a phasiwyd ef.
TY Y CYFFREDIN.
TY Y CYFFREDIN. Rhoddodd Mr Causton rybudd er cynyg, pan fuasai y Ty yn cael ei gyfrif allan cyn haner awr wedi naw o'r gloch ar ddyddiau Mawrth neu Gwener, fod y Weinyddiaeth yn cael caniatad o fewn haner awr ar ol hyuy i ffurlio Ty, a myned yn mlaen a materion y Llywodraeth. (0, o, a chwer-. thiiiiad). y-a Nhv y Cylfredin heddyw nid oedd dim llai na chwech a deugain o gwesti- ynau i'w gofyn, wrth ý; rhai y treuliwyd c1"yn lawer o'r amser. a ddylasai gael ei ddefuyddio at bethau rawy pwysig. Dygwyd adroddiad y Supply i sylw, a chvtunwyd arno. Darllenwyd Mesur Tollffyrdd De- heudir Cymru yr ail waith. Ymffurfiodd y { Ty yn bwyllgor ar Fesur Gwellianol Deddi Bills of Sale (1878), a chytunwyd, gydag ychydig gyfnewidiadau, ar yr adranau 1 hyd 9 o'r cyfryw. Darllenwyd Mesur Lie oedd at adeiladu Addoidai yr ail waith.
TY Y CYFFREDIN-Difllrl Gu…
TY Y CYFFREDIN-Difllrl Gu ener. Ar y cynygiad o ymrfurfio n bwyilgor y Supply, galwodd Mr Gorst svlw at y frein- len a roddwyd yn ddiweddar i Gwmni Bry- tanaidd Gogledd Borneo, a chynygiodd am anerchiad i alwyn ol neu gyfnewid rhano'r freinlen sydd yn cynwys cydnabyddiaeth o ddal yn mlaen gaethwasiaeth o dan nodded y faner Brydeinig. Siaradodd Mr Dillwyn a Mr Henry Richard yn hynod feirniadol ar y freinlen, ac hefyd siaradodd y Cyf. reithiwr Cyffredinol. Dilynwyd ef gan Mr Gladstone, a dywedai beth bynag a allasai y cyfrifoleddau a'r perj'glon fod, na chodas ant oddiwrth y Lly wodraeth. Yna cytun- odd y Ty i ymffurfio yn bwyllgor ar amcan. gyfrifon y treulion am y flwyddyn, a phleid- leisiwyd 7,772 o bunau ar gyfer talu swydd- ogion LJysoedd y Man Ddyledion; 130,000 o bunau at dretfliau cysylltiedig a rhyfel Zulu, a rhyfeloedd eraill yn Nehenbarth ARrica 19,830 ar gyfer grants y Gwasan- aeth Gwlactol. Darllenwyd Mesur y Ddys- gyblaeth Filwraidd y waith gyntaf.
CASTELLNEDD.
CASTELLNEDD. Cynaliwyd cyfarfodydd diwygiadol yma yn ystod y tair wythuos ddiweddaf, y rhai oedd mawr angen am danynt, gan fod yr eglwysi wedi myned i sefyllfa o ddideiml- aarwydd a marweidd-dra. Pregethwyd gan y Parchn D. S. Davies, Bangor; a Owens (M.C.), Llangristiolis, i gynulleidfa- oedd mawrion. Llenwid y gwahanol addol- dai o gongl hyd gongl. Cynelid cyfarfod gweddi am 2 o'r gloch yn ddyddiol, pre- gethu am 7, a chyfeillach ar y diwedd, er rhoddi cyfle i'r dychweledigion i ymwasgu at y dysgyblion, a gwnaeth dros 140 hyny perthynol i'r gwahanol eglwysi. Dydd Sul, Mawrth y 19eg, rhoddodd y Parch D. S. Davies, Bangor, ddeheulaw cymdeithas i 75 dros eglwys Soar, a bedyddiodd pedwar mewn oed. Yr oedd yr addoldy eang yn orlawn yn mhell cyn amser dechreu y cyf- arfod. Cafwyd bias da ar ddanteithion yr efengyl,-E. W.
MAESTEG—GALW AD.
MAESTEG—GALW AD. Rhodcladd eglwys Anuibynol Dyffryn Spelter, Maesteg, alwad unfrydol i Mr J. Morris, o Goleg y Bala, i ddyfod i'w bu- geilio yn yr Arglwydd, gan obeitliio y bydd iddo yntau eu hateb yn gadarnhaol. Y mae yn ddagenym allu dweyd fod y Spelter yule gobeithiol iawn am gyuydd yn mhob ystyr. Ein dymuniad yw v bydd Haw yr Arglwydd yn amiwg yn y dyfbdol.—DEWI,
--LLANELLI.
LLANELLI. I Cynaliwyd cyngherdd ilynyddol cor y Tabernacl, nos Fawrth, v 14eg cyfisol, dan arweiniad Mr C. Davies (Alaw Meudwy). Y prif gantorion oeddynt Miss Jennie Mal- Parry, Abertawe. Cyfeiliwyd yno gan Mr Lnther Owen, Llanelli. Yr oedd y capel mawr ynllawn o wrandawyr astud, acaeth y cor a'r artistes trwy eu gwaith yn rbag. orol.—UN OEDD YXO.
Quinine Biitters
Quinine Biitters GWILYM EVANS. Y MAE hwn yn gymysg eelfyddvdgai a ffodus dros ben. Cyiiwysa Quinine Sarsaprilla, Saffron, Lauender, Dande- lion. Gentian, a Burdock, sef vr oil o't darpariadau a nodaFom, yn y fath gy- modedd fel ag i sicraau cydweithrediad llwyddianus ar yr oli o elfenau gweith- gar y cyffeiriau, or cyrhaedd a dyogelo y dybenion daionus mewn erolwc wrth ei gyfansoddi. Cyfaddefir gan b.-if fedd- ygon y dydd fod Quinine Bitters Mr. Gwilym Evans y cydgymysgiad mwyaf hapus ag sydd hyd yma wedi ei wneud o'r cyffeiriau uchod.
EU GWEITHBEDIAD.
EU GWEITHBEDIAD. Y maent yn cynorthwyo traiil yr yicB borth, yn gwellhani a hwylusu y cyleh; rediad, yn cryfhau y giau a'r cyhyrau, ac yn puro a ffrwythloni y gwaed. Y mae y cymysglyn hwn yn gryfboir cyft. redinol, ac yn lanhaydd effeithiol. Nertha y rhanau eiddil yn y cyfansodd- iad, ac o herwydd hyny y rhai mwyal agored i anwydon a'u canlyniadau. Y maent yn adnerthu ac ynadfywiochaay cyfansoddlad a'r tymherau, ac ar gyfril hyny y maent wedi enill iddynt eu hun- ain y gymeradwyaeth uckelaf ar gyfer pob math o wendidau, a sefyllfa isel, nychlyd, a marwaidd y corff. Pan yn galw sylw at y tystiolaethaa canlynol, dymnnem adgofio y darllenydd eu bod oil yn dyfod oddiwrth bersonan cyfiifol yn ngwahanol gylchoedd cym- deithas, yn dyfod trwy fferyllwyr (chemists), adnabyddus y rhan arnlaf 0 honynt, o bob rhan o'r wlad, yn cynwya cyfeiriadau ac enwau y personau a'o preswylfod, ac yn tystioiaethu y gellu yn hawdd brofi eu teilyngdod drwy' anfon at y personau eu hunain. NIB gellir dweyd fel hyn am lawer o dyst- tiolaetbau ereill. Nid oes nemawr i ddiwrnod yn myned heibio heb fod per- chenog y Bitters byn yn derbyn cymer- adwyaethau i'w heffeithiolrwydd. Rose Cottage, Aberdar, Tachwedd lOfed. 1880, GAREDIG SYR,—Yr wyf yn awr wedi cael cyfleu i wneud prawf teg a gonest o'r Qui. nine Bitters cyfansoddedig genych chwi, ao yr wyf yn gallu tystio oddiar brofiad per. sonol a thystiolaethau ainryw bersonan i ba rai yr wyf wedi cymeradwyo y Bitters, en bod yn meddu yr elfenau, y nodweddau, al. rhmweadau a hawliech iddynt. Yn y flwyddyn 1876, cefais gystudd trwm am wyth mis, ac y mae rhai o effeithiau y cys. tudd hwnw wedi aros gyda mi hyd heddyw. Bu yn achos o ddycliryn i mi ddyfod o't lloflt ar hyd y grisiau i'r ilawr rhag cwympo. Bu y cof, y cyila, a'r aelodau yn peidio gwneud eu gwaith; ond mae y Bitters wedi gwneud llawer iawn er symud hyn oil, Mae y cof yn llawer gwell, mae yr aelodau yn iach a chryiion, tra ir.ae y Bitters yn cren awydd am fwyd, ac yn lielp mswr i dreulio yr iij'n a dtierbyrr.r i'r cylla. Bu amser pan ag oedd dai yr ysgnPoiu yn faicii i mi, ond yn awr galiaf ysgrifenu yn ddigryn fel yn y dyduiau gynt, fel y gwclwch wrth y llythy* hwn. Nid oes gonyf yn awr ond dymuno 0 r, galon llwyudiant i chwi i wasanaethu eiob gwlad a'ch cenedl am flynyddau lawer; dd'od. Yr eiddoch, garedig Syr, yn wir serchog THOMAS PRICE, Baptist Minister. Llwynpia, Hydref 21, 1880. ANWYL SYR,— edi ciywed llawer am eich Quinine Bitters, penderfynais roddi prawl arnynt. Bum am rai misoedd yn cael fy mhoeni gan anhwylder cyffredinol, diffyg chwaeth at tidiiti, iselder ysbryd, ac ac brydiau poen angerddol rhwng fy ysgwydd. an, yn codi, yn ddiau, oddiar aiiechyd y Liver. Ond da genyf eich hysbysu fy mod wedi cael llwyr iacluad teimlaf yu awr mot iach fy ngorff a bywiog fy ysbryd ag y teimiais nemawr enoed, wedi derbyn. o honwyf y budd Lwu trwy gymeryd cioh darpariaeth fyd-enwog. Mao dyledswydd yn fy ngorfcdi i anfon v llineilau hyn, gan eich gosod at eich rliyddid i wneuthur y defnydd o fynoch o honynt. Dymunaf i chwi bob llwydd i wasanaethu eich cenedl. Yr eiddoch yn gywir, J. R. JONES, Baptist Minister. Mynydd Cynffig, SYR,—Bum yn dyoddef llawer oddiwrth dd'olur yn fy mhen, iselder ysbryd, diffyg archwaeth at fwyt\ ac ar ol ei fwyta, blin- der mawr. Prynais botelaid 4s. 6c. oddi. wrth Mr. Richard Jenkins, Kenffig Hill, aa ar ol i mi ei chymeryd, teimlais fy hun wedi fy adferu i'm iecllyd arferol, ac yn alluog i ddilyn fy ngalweriigacth. Yr ydwyf weS eu cymeradwyo i eraill, a thystiolaeth y rhai hyny yw eu bod wedi derbyn lies anrhaethol trwyddyut, a byddaf yn teimlo yn ddyledswydd arnaf eu cadw bob amser fel trysor penaf y teulu. JOliN LLWYD (loan Cynfflg),
GOPALED PAWB AM HYN.
GOPALED PAWB AM HYN. Gan fod amry wiol o ddarpariadau 0 Quinine i'w cael, megys Tincture 01 Quinine, Quinine Wine, Quinine Mix- ture, &c., y mae rhai ymofynwyr am Quinine Bitters Mr. Gwilym Evans yn cael eu twyllo a'r pethau hyn ynymodd mwyaLdideimlad a digywilydd. Wrth geisio hwn gan yr Apothecari, nid digon yw gofyu fel hya, "Potelaid 0 Bitters, "Potelaid o Quinine Bitters," nac ychwaith "Y Quinine yna," ond gofalt,r gofyn am. "Quinine Bitters Mr. Gwilym Evans," a,c c's ua, fydd yr enw Gwilym Evans, F.C.S..M.P.S., wedi el ysgrifeiru ar Stamp y Lly wodraeth ar bob potei, twyll a RugÍád y- ynt. Pris y Potelau yw 2s. -9c. i,4&. be.; mewn blyeimu, 12s. 1' Cynwysa Pcteii 1s, Gc. tL.u cymainl a rhai 2s. 9c., ac felly gail y prynwi arbed Is. wrth gymeryd y rhai mwvall
TRYSORFA GOFFADWRIAETHOL MR…
TRYSORFA GOFFADWRIAETHOL MR A. MACDONALD, A.S. A ganlyn yw y symiau a gyfrariwyd gan y gwahanol lofeydd a enwir at y drysorfa uchod:—Ynyshir, 3p 2s Ie; Llwynypia, 2p 18s 4c; Great Western, 2p; Tylorstown, 2p; Dinas, lp 7s 6c; Fernhill, lp 4s 6c; Cymer, lp; Ponty- berem, 12s.; Gwauncaegurwen, 10s; Nantymoel, 5s; Brynaman, 3s 7c; Brynmorgan, 4s; Ty'nybedw, 10s. W. HOWELL, Trysorydd, W. ABRAHAM, Ysgrifenydd.
GLOFA Y GNOLL, CASTELLNEDD.
GLOFA Y GNOLL, CASTELLNEDD. "Mae gweithwyr y lofa hon wedi bod ar strike er yr 21ain o Ionawr. Rhoddodd yr holl weithwyr o dan y ddaear rybudd am godiad yn eu cyflogau o bump y cant, i'r hwn, modd bynag, nid ystyriai y meistri eu bod yn deilwng. Trosglwyddwyd y pwnc wedi hyny i bwyllgor y Sliding Seetle] a'r ddwy ochr yn penderfynu boddloni i'r farn a roddid ganddynt, yr hon a roddwyd o blaid y cwmni, pryd y daeth y gweithwyr allan a'u hoffer. Dywedir mai cyfartal- edd cyflog y gweithwyr ar adeg y strike oedd 4s 6c y dydd, a rhai yn gwneud 5s y dydd." [Er fod y nodyn uchod wedi ei ysgrifenu ar awdurdod uchel perthynol i'r lofa, nid ydym yn meddwl ei fod oil yn sylfaenedig ar y gwirionedd. Yr ydym yn cael na fu y pwnc o flaen pwyllgor y Sliding Scale o gwbl, ond yn unig o flaen bwrdd dosbarth Abertawe, y rhai a benderfynasant yn erbyn y gweith- wyr. Cofier mai bwrdd yn gynwys- edig o feistri yn unig ydyw hwnw, heb fod gan gynrychiolwyr y gweithwyr lais ynddo o gwbl, ond rhoddi tystiol- aeth. Cawn hefyd mai Mr Isaac Evans a ofynodd ar fod i'r gweithwyr gael gweithio yn mlaen ar y dealldwr- iaeth dyddiol hyd nes y gwrandawid yr achos gan bwyllgor y Sliding Scale, i'r hyn y caniataodd Mr Wales, y goruchwyliwr, heb fod y gweithwyr o gwbl wedi cytuno i benderfyniad y cyfry^.—GOL.]
AT LOWYR CWM ABERDAR.
AT LOWYR CWM ABERDAR. Bydded wybyddus y cynelir y cyfar- fod misol nesaf yn y Mason's Arms, Aberaman, dydd Llun nesaf, y 27ain cyfisol, am 11 o'r gloch yn y boreu, ac y mae taer ddymuniad ar i bob glofa i anfon cynrychiolwyr i'r cyfarfod hwn, gan fod materion pwysig i'w trafod. YSG.
Y -SENEDD.
Y SENEDD. TY YR ARGL WYDDI.-Dydd Llun. Heddyw rhoddwyd cydsyniad breninol drwy ddirprwyaeth i'r Consolidated (Rhif 1) Act a Postcards Reply Act. Dywedai Iarll Kimberley mewn atebiad i Iarll Caer- narfon fod y gwifrhysbysai canlynol wedi cael ei derbyn am yr ymdrafodaethau yn Neheubarth Affrica oddiar Chwefror 27ain, Fod y Cadfridog Joubert a 60 o heddgeid- waid marchogol wedi myned er lluddias Skalafyn, Penog Kaffiraidd, oedd yn byw yn nhiriogaeth Transvaal, ar yr oror orllewin- ol, yr hwn oedd wedi peri gofid a chodi mur diffynol. Yrfy cyfamser, daeth Skalafyn i Pretoria, ar hyd ffordd arall, a rhoddodd eglurhad i'r Llywodraeth, yr hyn a arwein- iodd i gyfarwyddiadau i gael eu rhoddi i Jdubert i ymatal, ar yr un amod i Skalafyn i dalu traul yr hynt filwraidd, yr hyn a addawodd ei wneud.'
------. SARON, ABERAMAN.
SARON, ABERAMAN. Cynalicdd Ysgol Sul y lie uched ei chyf- arfod chwarterol prydnawn Sul, y 19eg cyfisol. Llywyddwyd gan y Parch R. Rowlands. Wedi dechreu yn y modd ar- ferol gau William Davies, awd trwy y rag- len gaulynol :-Adrodd ''Rwy'n meddwl myn'd at Iesu,' gan Scelia James Penod gan blant yr hall, a thon gan y Band of Hope, dan arweiniad Griffith Davies. Adrodd I Yr Ysgol Sul,' gan Thos. Jones. Ton, 'Ar lan Iorddonen ddofn,' gan John Thomas. Dad], I Y Ddinas Brydferth,'gan Catherine Mary Rowlands a'i chyfeillesau. Ton gan barti, dan arweiniad Wm. Lewis. Adrodd' Mynediad Israel trwy y Mor Coch,' gan Rees Rees. Can, Cwyn Nathanael,' gan Gwynalaw. Adrodd Mynediad Israel o gaethiwed Babilon,' gan Henry Lewis. Can. Yr awr weddi,' gan Rees James. Adrodd Yn rhwym i'r nef,' gan Thos. Jones. Can,' Drosoch chwi 'rwy'n gweddio,' gan John Williams. Adrodd Mae Crist yn frawd i mi,' gan Mary A. Davies. Can, Mae d'eisieu di bob awr,' gan Grfffith Davies. Adrodd penillion o'i waith ei hun ar 'Enedigaeth yt lesa,' gan W. Williams. Penderfynwyd yma fod dau destyn yn cael eu rhoddi erbyn y cyfarfod nesaf. Adrodd gan Henry Lewis. Parti W. Lewis i derfynu y cyfarfod. Cafwyd cyfarfod da dros ben.-D. J.
AIL AGORIAD JERUSALEM, CAPEL…
AIL AGORIAD JERUSALEM, CAPEL Y METHODISTIAID, YSTALYFERA. Penderfynodd brodyr crefyddol a gweith- gar y Metbodistiaid Calfinaidd yn y lie uchod, er's ychydig fisoedd yn ol, adgy- weirio eu capel trwy gael gallery iddo, a vestry o dan y capel. Y mae yn awr wedi ei orphen, ac y mae yn adeilad hynod o brydferth a cliyfleus. Dyddiau Sula Llun, y 12eg a'r 13eg cyfisol, cynaliwyd y cyfar. fodydd agoriadol, pryd y pregethwyd gan y Parchedigion canlynolD. James, L'an- eurwg a J. Hughes, Caerneddau, sir Dre- faldwyn, Bu brodyr ffyddlawn a pharchus yr AnmbynWyr yn y lie mor garedig a rlAiidi benthyg y Wern i ran o'r gynull. eidfa, o herwydd fod Jerusalem yn rhy fychan i'r dyrfa ddaeth yn nghyd. Caf, wyd cyculIeKliaoedd llubsog, 11 casgliadau da, a ph/pgethau arddercbog. 0_
Advertising
• SGs- Q WYDDFA'R DARIAN am bob math o argraffwaith rhad, Papyr ysgrifenu, Envelopes, Account Books, a phob math 0 Stationery.