Tarian Y Gweithiwr

WHALTON" HO fEL 18, Blackfriars Road, London, S.E. Central I art of London (King's Cross). 'Buses pass the Door. Full Board, with every Comfc rt 3/6 Day, or 18- per WeeK.

Newyddion Cvffredinol. j Nos Sadwrn, collodd glowr o'r enw George Thomas, 36 mlwydd oed, ei fywyd trwy i ddarn o'r Denfwd syrthio arno yn nglofa y Mynydd, Gorseinon. Y mae y Parch W. Jones, Groeslon, sir Caernarfon, wedi derbyn galwad, i fyned i Sngeilio eglwysi yr Annibynwyr yn Amana a Bethmacca, Bangor. Dechreua ar ei weinidogaeth yno y Sul cyntaf yn y iSwyddyn newydd. Nos But, torodd tan allan yn Inkerman street, Llaneill. Deffrodd un o'r rhai oedd yn byw yn y ty oddeutu 4 o'r gloch, a gwelodd fod yr ystafell yn llawn rawg, a xJeffrodd y lleill oedd yn y ty. Llwyddwyd i atai y ffiamau i wiogaru, a dywedir fod y golled a wnawd rhwng pump a chwech chant o bunau. Mewn cyfarfod o Bvvyllgor Unedig Mor- ganwg, a gynaliwyd dydd Llun, rhoddodd y Prifgwstabl bill am 300 o bastynau hedd geidwaid ceddynt weai cael eu darnio yn ystcd terfysgoedd y Rhondda ac Aberdar. Dydd Sadwrn, yn nghapely Gadlys, Aberdar, ymunwyd y Parch Glanffrwd Hughes (diweddar weinidog yr eglwys j uchod), mewn glan briodas a Miss Edith Evens, merch ieuengaf y diweddar Barch B. Evans (Telynfab), Gadlys, Gweinydd- wyd ar yr achiysur gan y Parchn R E. Williams (Tw. fab), Ynyslwyd, atJ. Griffiths, Calfaria. Dydd Gwener, cynaliwyd trenghoHad yn Nhredegar ar gorlf plentyn tair biwydd ced i Herbe.t Lyon, 87 Church street, ced i Herbe.t Lyon, 87 Church street, Tredegar. Mae yn ymddangos fod y fim wedi myned i ateb curiad wrth y drws, a thra yn gwneyd hyny syrthiodd saucepan, yu iriha un yr oedd pudding yn berwi, oddiar y tan. YsgaSdanwyd y plentyn mor ddrwg fel y bu farw mewn caniyniad. Y mae yn debyg nad oedd un bai oherwydd diofalwch ar y fam. Dychwelwyd rheith- tarn o Parwolaeth ddamweinioi." Dywedir fod aelodau AnphydfTutfloI Dirprwyaefch yr Eglwys yn Nghymru wedi danfon cais at y Cadeirydd yn gofyn iddo dynu yr adroddiad yn ol, Dywedir fod -adroddiad Syr John Williams wedi cael ei newid, a bod protest yr Archddiacon Evans wedi ei osod i fewn. Mewn caniyniad, y mae yr o'i o'r aelodau Anghydflurfiol yn acfoddhaus. Yn oS y newyddion sydd wedi dyfod i law, yr ydym yn dean fod cryn dspyn o •derfysg wedi bod yn ngiyp a'r eiholiaJ yn yr iwerddon, a bod yr wedi gorfod ymyryd er dytod a phethau i drefn. Dywedir mai y dyn trymaf i bleldleisic yn yr etholiad hwn ydyw Mr George Lcvatt, o Dudley, yr hwn sydd yn 476 o bwysi. Y mae Mr J H Evans, o Goleg Bala-I Bangor wedi derbyn galwad i fyned i iugeilio eglwys yr Aanibynwyr Cymreig yn Nghascewydd, Mynwy. Y mae Mr E G Owen, o Goleg Coffad- wriaethol Aberhonddu wedi derbyn galwad i fyned i fageilio eglwysi Annibynol y Wern a PheDycae, Sir Aberteifi. Heddyw (dydd Mawrth) y mae sefyllfa y pkidiau yn jr etholiad hwn yn sefyll fel a gaolfo- Rhyddfrydwyr a Llafur 226 Ceidwadwyr 229 Cenedlaetholwyr 63 Nid yw canlyaiad yr etholiadau a gymeras- asant le dydd Llun yn yr uchod. Y mae y Parch D Marlais Da vies, Soar, Kartyrnoel, wedi derbyn galwad i fyned i tugeilio eglwys Mynydd Seion, Casnewydd, a'r achos yn Llantarcam. II' Nos lau, dsuwyd o hyd i William Henry Gould, 46 mlwydd oed, Eaton Road, Aber- tawe, wedi matw ya y gwely. Ddau fis yo ol bu o dan driniaetH feddygol mewn ysbjt- ,ty oherwydd ei ysgyfaint. Daetb crybwylliad allan mewn newydd- fadur dro yn 01 fod dyddiad Coroniad y Brenin i gael ei ohirio, ond y mae awdur- dodau y Llys Breninol yn dweyd nad oes un sail i hyny o gwbl. Í' Dywedir fod y rhagolygon yn arwyddo yn awr yr ail gychwynir gwaith yn nglofeydd Aberdar ar fyrder. ac fod teimlad cryf iawn yn ffafr hyny yn ffynu yn mhlith cyfangorff y igweithwyr,

Marwolaetbi y Parch Eiiir Evans. Enw hysbys i feirdd Cyairu a'i Henorion ydyw yr uchod. Helyd yr ydoedd yn ad- nabyddus iawn yn Nghaerdydd, ac yn yr Eglwys Wladol. Cymeredd ei gladdedig- aeth le dydd Llun diweddaf yn Nghaerdydd. Gweinyddwyd ar yr achiysur gan nifer o offeiriaid yr Eglwys, ac yr oedd gwyr o nod o gylch ei fedd. Ar ei arch darlIenid- William Eilir Evans, ganwyd Ebrill 26ain, 1852, bu farw Rhagfyr y 7fed, 1910' Ad- aabyddir ef yn y dyfodol fel awdwr ac fel un a gyfranodd ddarnau dyddorol i'r Wasg Giaaieig.

Y STREIC. I Canolbarth y Rhondda. I Parhsu yn mlaen y mae y etretc yn y lie; uchod o hyd, ond y mae ymdrech reg yn cael ei gwneyd er dwyn yr anghyafod i j ben. Dydd Gwener, cyfarfyddodd Mr Askwith, Mr Isaac Mitchell, Mr F. L. Davis Mr D. A. Thomas, Mr W. Abraham, a nifer o gvnrychiolwyr glofeydd y Rhondda yn Nghaerdydd er cymeryd y mater i ystynaeth. Ni ddeuwyd i un penderfyniad yno, a gohiriwyd hyd dydd | Sidwrn. j Boreu dydd Sadwrn, cyxhaeddodd Mr F. L. DaVIS. yn gynar yn Nghaerdydd, a bu ef a Mr Askwitb, Mr Mitchell, Mr D. A. Thorns s, a Mr Leonard Llewellyn yn ymgynghori yn nghyd am awr, ac yr ydym yn cael ar ddeall fod awgrymiadan wedi eu tynu allan ganddynt, ? c yr ydym yn, cael ar ddeall nad yw y peicbenog'on yn foddlon i symud un iota yn ml ellach na'r rhai hyny. Ar yr un pryd; cyfailyddodd cynrychiol- wyr Pwyllgor Streic y Cyfuniad, o dan lywyddiaeth Mr W. Abraham fMabon), mewn ystafell gyfagos, er cymeryd i styr- j iaeth pa mor beli y gallant syrniid yn j mlaen er cjfarfod a dymuniad y perches- ogioQ. Oddeutu unarddeg o'r glcch, cyf- arfyddodd yr oil gyda'u gilydd vn yr un ystafell. Yr oedd Mr Thomas Richards; AS,, Mr Alfred Oaiocs, a Mr Watts Morgan hefyd yn bieser ol. Cais gwreiddiol y gweithwyr ydoedd am 2s 6c y duneSl am bob tuiell o Jo mawr a weithid, ac oddiar y gwnawd y cais hwnw, nid ydynt yn swyddogol wedi ei newid; ond oddiar y mae yr ymdrafod- aeth wedi dechieu. y maent wedi tsflu awgrym allan os yw gwythien y Br: tannic ¡ yn cael ei chymeryd fel safon, a deuddeg modfedd o rwbel yn cael ei gynwj s, y dylent gael 2s 9c y dunell. Cynygiad y Ojfaniad yw fod pris y BnteBiiic yn cael ei datu am dori y glo, a bod y gwaith marw i'w dalu ynol y p-is a I. delir yn ngwythien pum' troedfedu glo. feydd y Naval, ac y mae y te erau hyn yn well yn ngolwg y gweithwyr na'r rhai a geir am waith marw yn y Britannic. Fel ai; ter o ffaith. y mae y te'erau am y gwastii marw yn dderbvniol i'r dynion, a thrwy newid pris restr y Britannic o I Is lOo y dunell ar safoa 1879 i ssfon 1877, j fei y c nygir gan y pexhenogioo. y mae yn dyfod yn 203 1 3c y dunell Oad nid hyn yw yr oii, cbiegid y mae y L-ewid- iaeth, yn ymaiferol, yn ychwanegn ceiniog arall at bris y tori, fel y mae 50 tunell o )o •ve it el dori am Is 10c, yn iigh.yda 50 y t yn dr/oct i £f) 17s 6^ t s nne tcri yr nn cyfie»waa o io am 28 1.3c, vn nghyda 35 y cant, yn dyfod i £7 Is 9o, yr hyn sydd yn 4s 3o rf, wy am 50 tunell nag a eiiid e nIl yn y Britannic, ac y mae gweli tal o iawer am waith marw. 1 mee y perchenogion yn cytuno y gall gweithiwr gonest, da, aitfon 50 tunell o lo allan mewn pytfcefeos, ac eoill y gyflog a enw yd, a dywedant fod hyn wedi cael ei biofi, oblegid y mae swyddogion nad ydjst yn brofiadol o dori glo wedi gwneyd hyny. Y mae y dymoa, o'r ochr arall, yn gwadu hyn yn bsndant sc yn dweyd nas gallant eniil by-wolial. t 1 yn ol y pris a gynygir. Yn ystod yr ymdriniaeth dydd Sadwrn, gwnaeth cyniychiolwyyr y gwe:thwyr awgrym y dylasai isafdal gael ei oaui am weithio mewn lleoedd abnormal, ond gwrthododd y perchenogioa wx eyd dim a hyBy a phan y daeth. y cydgyfarfyddiad i ben, yr oedd y safle yn'hynod o fiein. Bydd y cydgyfarfyddiad. nesaf dydd Sadwrn, Be y mae y dynion wedi add aw dwyn rhestr. 0'11 cwynion i'r cyfarfod hwnw. Aberdar. Y mae y streic hefyd yn psrhau yr un fath yn Aberdar. Y mae y Bwrdd Oym- odol wedi cynghori y gwe thwyr i fyBei yn ol, ac yna y bussid yn cymeryd eu cwynion i ystyriaeth. Yr wythoos ddi- weddpf cynaliwyd cynadledd swyddogol yn N ghaerdydd er cymeryd safle gweith- wyr Aberdar i ystynaeth, ond gohiriwyd y cyfarfod heb ddyfod i bendetfyniad pendant hyd ddydd. Mercber (yfory), I Dydd lau cynaliwyd cyfarfod cyfiredinol o weitbwyr Aberdar yn Neuadd y Farch- nad. Ni chaniatiwyd i gynrychiolwyr y Wasg i fod yn bresonoi, ond yr ydym yn met ar ddeall fod llawer o grofs dynu yn bod yao, ac wedi llawer o siarad pender- fynwyd nad oedd neb i ddychwelyd at ei waith byd nes y ceir gwybod teth yw penderfyniad y cyfarfod yn Nghaerdydd dydd Mercher. Yr ydym yn cael ar ddeall fod mwyafrif mawr yr holl lofeydd yn awyadtis am ddychwelyd i weithio Os bvdd i'r cyfar- fod yn Nghaerdydd i benderf ynu yn erbyn y down tools (fel y mae yn debyg y gwna) yna yr ydym yn ceel ar ddeall y bydd yr holl lofeydd, o'r tu allan i'r P.D.'s, ya dechreu gweithio o hyn i ddechreu yr wythnoe nesai. Dichon y bydd llawer o weithwyr, er hyny, yn methu dechreu oherwydd cyflwr gwael y lleoedd ar ol hir segurdod.

£ )?wedir fod Mr Balfour wedi darganfod y I Referendum I fel y cwrs neu y trir-k olaf fedrai ddod o hyd iddo i hud ddenu yr etholwyr, ood profodd ya fethiant fel y mae yn hysbys i bawb erbyn hvn, ac er siomiant mawr i'r Toriald a'r Arglwyddi.

Cwmdar. 'I Marwolcetk. PlfdnaWD dydd Mercher. bu farw Mrs Catherire Dsvies, Dare road. Cafotd gys- tudd hir a blin. Claddwyd hi yn mynwert gyhoeddi's Aberdar, prydrawn dydd Sadwrn. Derbynied ei phriod, Mr Lewis Davies, ein cydymdeicolad puraf, yn nghyd a'r perthynasau oil. Damicain Angeuol Boreu Sul, Rhagtvr y iofed, daeta y De. wydd torcaloDUS fod ein hardalydd ieuanc 1 parchus George Thomas, wedi cyfarfod ag anffawd ofnadwy yn Gorseicion, yr hon a brofodd yn angeuol iddo, Nid ydjs pan yn ysgrifenu yn gwybod am riatur yr an- ffawd, ac o berwydd fod yn rhaid cael ivquest nid ydys yn gwybod hyd yn hyn dclyddiad ei angladd. Gedy arei ol briod a phedwar o blart bychain, ac y mae yr ieuengaf o bonyrt yn wsei iawn. Yr oedd yr ymadawedig yn wir barcbus yn y lie, a theimlwjd yr ergyd yn fawr gan bawb o'r trigohon. Cawn gyfle y tro nesaf i facylu paitfced yr ymadawedig. Gwleidyddiaetk. Yn ystod yr wytbncs cynaliwyd cyfarfod- ydd hwylts gan y tri ymgeisydd, sef Mr Edipar Jores, M.A, Mr Keir Hardie, a Mr Watts. Da genym allu dwyn tystiolaeth i drefnusrwydd a boreddigeiddrwydd yr oil o'r cyfarfodydd. Ca'dd pob un o'r ymgeis- wyr fel eu gilydd berffaith cbwareu teg i osod eu msterion ger bron yr etholwyr. I mi, yn Ngh\* mdar, beth bynag, ni tbeimlais ond un discord ac er mwyn y dyfodol, croniclwn ef, a dyma ef— Piti fod rhaid ychwanegu costau ar ddydd yr ethol- iad. Yr ydxm yn credu mewn cludo n ben a'r metbedig i'r Polling Borth. Er hyn, disgwyliwn i ddynion ieuaitic-humm- dybiedig bwysig a Rhyddfrydig lmddang- osedig i gyrcbu i'r Bocth ar eu traed ar eu cost eu hunain. Ond dyra, efallai fcd eu pwysigrwydd yn hawlio Motor Car. Clywedion. Clywed fod y teulu yn cvnvddu- dres tuiijp cart o apeliadau dydd Sadwrn, Clywed fod llawer yn cydsynio a Llais o'r Lie 1 yn ei codiad yr wjthcos o'r blaen. Beth bynag am hyn mae y bregeth yn an. efieitbioS, cynyddu mae yr apeliadau am ymbortb, a neb yn cefnu, Clyv ed fod Lloyd George a Balfour ar j waetbaf yr ystorm wleidyadol yn rnedru fordo o i gvdswpera wrth yr un bwrdd, ord fod e r, « ,.tt f o her. wydd ihyw gratb^n f^ch, yn methu a go> ddef eu gilydd. Beth fu y caniyniad ? Wei, un o'r ddau yn colli « feed rhad with I gwrs. Mor ffol, onte ? I Clywed fod llawer o gystudd yn yr anM I ar hyn o bryd, ac yn mhlith y cyfryw y mae I yr hen wron Mr Wm. Protherce. Ilyderwn y daw awel o iechJd da beibio iddYJJt i gyd yn fuan. Clywed fed trigolion Cvmdar yn eithaf boddlon ar gaolyniad yr etholiad, gydag eithrio ychydig Dodaid, wrtli gwrs. Clywed tiai d>ma wy thcos olaf y streic, ac yr ydvm yn sicr y cyduna holl ddarllen- wyr y Darian a mi i ddweyd Amen, ie, felly bo hi.

Aberd,ar. Trenghchadau. Cynaliodd Mr R J Rhys, y crwrer, ddau drengholiad yn y Gacllys, Aberdar, dydd LIUIJ, a'r cyntaf oedd ar AnD Evans, yo oed, gweddw, yn trigianu yn y Penbryn, Gadlys, yr bon a fu farw y dydd Meicber blaerorol. Dywedai ei merch, Elizabeth Abraham, gyda'r hon y trigianai, iddi glywed cwymp dydd Merchev, ac iddi ddod o hyd i'w mam yn gorwedd ar waelod y grisiau. Bu farw yn TTohen harer awr wedi hyny. Tadogai Dr Bar ks achos ei marwolaeth i effeithiau y cwymp, a dychwelwyd rheithfarn i'r per- wyl hwnw. Y trergholiad arall oedd yn nglyn a mar- wolaeth David John Harris, 41 oed, yr hwu a fu farw yn sydyn dydd Sadwrn yn 5, Gad- lys street, Dywedai ei chwaer; Sophia Jalman, iddo fyned i'r gwely tugg 1 o'r gloch prydnawn dydd Sadwrn, a pban aeth hi i fyny i'r llofit yn mhen ychvdig oriau wedi hyny cafodd ei tod wedi marw. Yn ol tystiolaeth Dr Taggait, achoswyd ei farwol. aetb gan fethiar t y galon, a dychweiwyd rheithfarn yn unol a hyny.

Plasmarl. Nos lau diweddaf, dan nawdd yr eglwys ucbod, cynaliwyd petftormiad ardderchog o I Judas Maccav £ eus.' Cymerwyd yr ar. weinyddiaeth gan y brawd galluog Mr J Jones, Printer, Treforris, yr hwn sydd yn arweinydd cytulJeidfaol yr eglwys hefyd, Cymerwyd rhan y Soprano gan Miss Gertrude Reynolds, R A.M Contralto, Miss M L Williams, Abertawe Tenor, Mr Tom Bonnell, Cserau Bess, Mr D Hughes, Lsmdwr. Cbwareuwyd y ber- tioneg a'r Organ gan Mri T D Jones, Tre. forris, a T Jones, un o aelodau y cupel, Yn absenoldeb y Maer, awd yn mlaen a'r perflormiad beb gadeirydd. Yr oedd y mynediad i mewn yn bedwar swlIt, tri swllt, dau swlit a swllt, ond sicrhawyd yr boll seddau bron gan y pnsoedd ucbaf. Gwnaetb y pwyllgor drefnu yr eisteddfe oedd yn gelfyddydol iawn, fel yr oedd pob un yn ei lea lie neillduol i bob un. Daeth torf yn nghyd i wrando ar y darpariadau, a theg ydyw dweyd fod y cor wedi myned diwy eu gwaith yn ganmoladwy, a cbafodd i pawb oedd yn bresenol wledd o'r fath oreu a boddlonrwydd holiol am yr hyn a dalwyd am fyned i mewn. Rbywbetb newydd oedd hyn yn hanes yr eglwys, am yr ofnent pymeryd mewn Haw a gweithio allan berfformiad ar safon mor uchei hyd eleni, ond credwn erbyn byn nad oedd hynyma ond ysgub o flaen- ffrwyth o bethau gwell a pberffeithiach. Gwnaeth hyn gyhoeddusrwydd rhagorol o allu cerddorol Plasmarl, ac fel y dy wedodd un mai dim ond eisieu mwy o ysbryd bunan ymddiriedaeth sydd i sicrhau cor cenedlaetboly,n y gwersyil. I Yn y perfformiad hwn llanwy l y gwagle gsn offer cercd o'r dref dan arweiniad Mr Willie Roberts, a gwnaeth y rhai byn eu gwaitb yn rbagorol. Mae clod yn odyledus am y llwyddiant a gafwyd dt wy y perfformiad hwn mewn ys- tyr fIrianol yn ddyledus i'r brawd Mr D John, llyfrwerthwr, yn nghyd a'r ysgrif. enydd Mr Jer kins, er fod y draul yn fawr, ond swn llawsnydd sydd yn y gwersyil, rc fod yr elw yn fwy nag a feddyliwyd. Bu I gwragedd da pertbynol i'r eg wys allan yn gwerthu tocynau, a thystiolaeth s'cr sydd genym fod thai o honynt wedi gwerthu gwerth tua caw punt o docynau, 4 Where there's a will there's a way,' medd hen ddiarbeb Seisnig, a phwy fel gwraig neu ferch i enill calon a gosod slaw mewn paced. Da biint, cedwch mewn cof bob amser eiriau Crtst-I Yr hyn a aliodd hon, hi a'i gwnae'fh.' D.D.

YR ETHOLX/UX I Yr wythcos hon bydd yr EthoIiad yn inhlith y pethau a fu yn Nghymru eto. Hyd yn hyn y mae y wlad wedi llwydde i ad-enill un sedd Geidwadol, so wedi colli un sedd Rhyddfrydol, a thybir erbyn ? daw yr etholiad i ben y bydd cynrycl iol iolaeth Cymru fel o'r blaen. Yn bresenol y mae y gynrychiolaeth dios Gymiu yn sefyll fel a ganlyn MOD- a Mr D J Griffith (Rh) yn ddi- witbwynebiad. I Bwrdeisdrefi Caernarfon — a Gwir An- rhydeddus D Lloyd George (Rh), mwyafrif, 1,208, Caernarfon (dosbarth Arfon)—a Mr Wm Jones (Rb) yn ddiwfthwynebiad. Caernatfon (dosbarth Eifior) — a Mr Ellis W Davies (Rh) yn ddiwrthwynebiad. Bwrdeisdrefi Dinbych- a Anrbydeddus W Ormesby Gore (C) mwyafrif 9. Gorllewin Dinbych- a Syr J Herbert Robe ts (Rh), yn ddiwrthwynebiad. Bwrdeisdrefi Fflirt—a Mr J W Sum- mers (Rb), mwyafrif 509. Sir FBlDt-a Mr J Heibert Lewis (Rh), yu ddjwjthwyrebiad. Sir Feirionfdd-a Mr Haydn Jones (Rh), yn ddiwitbwynebiad. Sir Drefaldwyn — a Mr David Dayies (Rh), yn ddiwithwyDebiad* I Sir Faesyfed—Syr Francis Edwards (Rh) mwyafrif 42. Sir Fr cheiniog-a Mr Sidney Robinson 'Y (Rh). mwyafrif 1.880 Sir Aberteifi -a Mr Vaughan Davies (Rh) yn ddiwithwyr ebiad. Penfro a Hwlffordd — Cadfridog Henry Guest (Rh), mwyafrif 565. Sir Benfro -— a Mr Walter Roch (Rb), I mwi afrif 2,693. Bwrdeisrrtfi Caerfyrddin- a Mr W LI. Williams (Rh), yn ddiwithwynebiad. Dwyrain Caerfyrddin — a Mr Abel Thomas (Rh), mwyafrif Rhyddfrydiaeth a .1 Llafur dros Geidwadaeth, 4,686, Canoll,arth Morganwg-Mr John HUfh Edwards (Rh). mwyafrif dros Lafur 1 522 Bwrdeisdief Metthyr (dwy sedd)- a Mr Edgar Joces fRh); a Mr J Keir Hardie (Ll), mwyafrif Rhvddfrydiaeth a Llafur dros Geidwadaeth 18,488, Bwrdeisdrefi Oaerdydd—Arglwydd Nit- Bwrdeisdrefi Oaerdydd—Arglwydd NiL. ian Siuait (C), mwyafrif 299, II Dcsbaith Abertawe-a Syr David Bryn- morJoDfs (Rb ) yn ddiwrthwyi ebiad. Tref Abertawe- a Syr Alfred Mond (Rh), mwyafrif 2 246. I Bwrdeisdrefi Mynwy—a Mr Lewis Has l»m (Rb), mwyafiif 1,098. Gog.edd Mvnwy—-o Gwir Anrhydeddus Regnali "Rb), 3.13S. GorlJewir. Mynwy-a Mr T. Richards (Llafur), yn ddiwrthwynebiad. Golyga (a) hen aelodau.

„ ( Llanelli-Marwolaeth. Boreu dydd Linn, bu farw Dr Sydney I James Roderick yn ei breswylfod. Vaoxhall House, Liar el li, yn 46 mlwydd oed. Bu yn wael am beth amser, a gorfu iddo ym- ceillduo oddiwrth ei wasauaeth y mis di. weddaf. Yr cedd yn feddyg medtus, a delid ef mewn parch mawr, yn enwedig yn mhlith gweithwyr Llanelli a'u teuluoedo, y rhai yn ddiddadl a deimlant ei golled fwyaf. Mab ydoedd i'r diweddar Mr William Roderick, manager y London & Provincial Bark, a brawd i'r diweddar Cyrcel W Buckeley Roderick. Gedy briod a dau o blaL t. Corner ei angladd le dydd lau, yr hon fydd yn un gyhoeddus, a chitddir ef yn Felinfoel.

America. Maruolaethau Cymry o Nod. Mr Thomas LlOld WiUiamF, Racice, I Wisconsin, ydyw un. Yr oedd yn un o gychwynwyr Racine, lie sydd yn awr yn cynwys pymtheg mil ar hugain o bobl. Yr cedd yu lienor ac yn ysgolhaig. Yn ei ddilyn bu farw Robert Williams (Syllog), yr hwn oedd yn ysgrifenwr dar- llenacwy, ac yn ddyn o hi yn y He. Bu farw David Fulton, gyrt o Aberdar, yn 67 mlwydd oed Yr ydcedd yn arolyg- ydd glofaol yn Granville. Un arall ydoedd Frederick Ednyfed I' EvaDs, mab y Parch T T Evans (Doric Gwent,

Cwmbach. Maricolaeih. Ncs Fawrth diweidaf bu farw Mr Thomes Williams, Rose Row, Owmbach, Aberdar. Yr oedd yr ymadawedig yn aeiod o eglwys Bryn Seion. Bi am fiyn- yddcedd yn Gaubirydd Pwyllgor Cym- deithssy Co-operative. Hefyd, yr oedd yn amlwg iawn gycag acLosion ei eill yn y lie. Cymerodd yr scgladd le dydd Sadwrn diweddaf, a chiaddwyd ef yn y Giaddfa Gyhoeddus. Cyfarfod Pregeihu. Dydd Sul wythncs i'r ddiweidaf cynal- iodd Methodistiaid y He ea Cff&rfodydd preset bu. GwEsangethwyd gan y Parch Daniel Davies, Pentre, Rhondda. Cafwyd pregethau ihsgorol drwy y dvdd. a thystiolaeth' y gynulleidfa oedd "Melus mces eto."

Dydd Gwener diweddaf, daddwyd yr bye oedd farwol o'r Parch Joseph Milligban, 10 Clifton street, Aberdar, yr hwo fu yn gweinidogaethu gyda'r Wesleyaid Seisnig am flynyddau meithion. Yr oedd yn 7S mlwydd oed, ac wedi bod yn weel ei iechyd am rai blynyddan. Gedy ddau fab ac un fercb (sef priod Mr W, J, Evans, organ ydd SHoa), mewn galar ar ei ol. 1 Ymddengys fod masnach y Deyrnas Gyf- ucol wedi cynyddu yn ddirfawr yn ystod mis Tachwedd, mewn cymhariaeth ag eiddo yr un mis am y flwyddyn ddiweddaf, yr hyn sydd yn prcfi llwyddiant mawr Masnach Rydd, ac yn her i wrthddadl pleidwyr Diffyndoliaeth. Y mae tua dwy fil o weithwyr haiarn ar streic yn Sir Fflint yn terwyad ymrafael- iaeth rhwng dau undeb, meddir, a hyny am fod y naill fel y llall yn hawlio yr oruchafiaeth. Nid doeth mewn undebau ydyw gweithio yn eibyn tn giiydd, a d weyd y lleiaf. Boreu dydd Llun bu un o drigolion Tlotty Caerdydd farw yn sydyn ia m Tra yn bwyta ei foreufwyd gwelwyd ef fel pe yn tagu, Galwyd am gynoithwy y neddyg, ond bu y dyn fanv.

Llansadwrn, Nos Pawrth diweddaf, yn oghapel Seion, caiwyd darlith ar I Fryniau Casia,' gan y cenadwr enwog. y Parch L Edwards, yr hwn sydd ar ymweliad a Chymru ar hyn o bryd. Cafwyd darlith ardderchog, ac yr oedd yn cael ei tbraddodi gyda bias a dylanwad mawr, a daeth tyrfa luosog yn nghyd. Y cadeirydd ydoedd y Parch R Salmon.

A WORD TO LADIES Send 2 stamps for our new & original Illustrated Booklet, containing plain & practical advice how Irregularities,Suppressions,&c.may be prevented or removed by simple means in a few hours. Re- commended fey eminent Physicians & thousands l of Ladies, as being the only Genuine Remedy. This is not a quack medicine. Established 30 yrs I LESL-M BARTY-N, LTD. CHEMISTS. 34,MLSTM UIE, tQttfiW

.fi^eramau, ,f,w"¡ ,'( g. I Gyda gcfid dwys y cofnodwn farwolaeth Mr John Davies, 32 Curre street, yr hwn a fu farw dydd Sul, Tachwedd y 27ain, yn 71 mlwydd ced. Yr ymadaw- edig ydoedd dad i Mr David DLvies (Burfab), yr hwn sydd yn adntbyddus fel bardd, ac yn ddiacon yn eglwys Pedydd- ied;g Ynyslwyd, Daeth Mr John Davies i Aberaman oddeutu tri ugain mlynedd yn ol, o'r Gurnos, ger Llanfair Muallt. Bu yn aelad ffyddlon o eglwys y Bedyddwyr yn Ngbalfaria, Aberdar, am lawer o flynyduoedd, Cymerodd yr angladd le yn mynwent gyhoeddus Aberdar, pryd y gwasanseth- wyd gan y Parch James Griffiths, rweio. idog Calfaria, yn cael ei gynorthwyo gan y Perch W P Francis, Gwawr D Davies, Aberrman' a Mr J Afanydd Morgan. Gwasanaethwyd ar ran Cymdeithas Ddyrjgarol yr Hen Gymry, o ba un yr oedd yr ymadawedig yn aelod gan Mr Thomas Davies. Methai Mrs Dsvies, priod yr ymadaw- edig a bod yn bresenol Yr oedd nifer fawr o aJarwyr wedi dyfod i'r angladd, o ba rai y perthynassu agosaf oeddynt- D Davies (Eurfab), a Henry Daniel Davies, meibion Daniel Davies, brawd- yn-r^hyfraith David Evans a Ebenezer Thomas, meibion yn nghyfraith Evan J Lewis a David John James, wyrion. Cynwysai pump o gerbydau ereill alar- wyr mewn perthynasau drwy'r gyfraith ac ereill. Y claddwyr oeddynt Mri John Owens: Gwawr Joseph Davies, Calfaria D M Davies (Gwynwawr), Jobn Rees (Glan Cynon), Daniel Jones a Llewelyn Williams o Curre street. Yr oedd yn bresenol hefyd o gymdeith- asau y Cymrodorion a'r Ddra'g Goch y rhai canty no!Gwynwnwr, A'anydd, Ab Hefin, Mr Ricbard Morgan, Glan Cynon Dewi Aeron, Myfyr Arthen, loan Awst, ac yn y blaen. Methodd y Parch R E Wiliiams (Twrfab), a bod yn bresenol o berwydd aflechyd, ond anfonodd lythyr tyner a phrlodol i'r teulu. Diddaned yr Arglwydd y weddw sydd wedi ei gadael ar y naill aden, ac beb fod yn gryf, yn nghyd a'r holl deulu lluosog yn eu galar dwys. Teimlwn dros ein cyfaill, y batdd Eurfab, fu yn gwylio mor ffyddlon wrth wely cystudd ei anwyl dad. Rhoed i'r gweryd wr gorau,-twr ei blant I Trwy eu blin brciiadau Rhed eu cof i'r beddrod cau, Man daearwyd mwynderau. Y bardd dwys sy'n brudd ei don—a dwy Ffy i'w rudd o'i galon t ffrwdl Ond gwrendy hud gywreindon -dinas A thedd A rbyw swynrbyfedd trwy swn yr afon. AB HEFIN, J

CENTRAL HALL, SWANSEA. A GRANPD EISTEDDFOD Will be held on Saturday, February 4, 1911. ADJUDICATORS— W. J. Evans. Esq., Aberdare John Evans, Esq, Landore W. J. Sims, Esq., Swansea. Literary—Rev. Wm. Thomas, M.A. CHIEF ITEMS— Cfiief Cheral, Mixed Voices^—" Ar Lan lorddonen Ddofn I' (T. Gabriel), Welsh or English. Prize, ^10 and £ 1 Is. value. 10/6 to each unsuccessful Conductor. Juvenile Cboirs-" Sleep Gentle Lady (Bishop) Prize, ^"3 and 10/6 value. Wind Instrument Competition, £1 Is.; Solos, £ 1 Is Pianoforte Solos, £ 1; Recitations, 10/6; Essay, 10/6; Children's Solos, 5/ Preliminary Programmes, Id. Official Pro- grammes ready January 2nd from the Secretary, D. T. LUFF, 64 Westbury St., Swansea. J The Great Welsh Healer. fiomer's Balm Noted Remedy for Skin, Flesh "My leg has been very bad for a long time, almost unbearable, Bone until I used GOMER'S BALM," wliicb at once eased my pain and Silmpnfe very soon cured me." "llIIieilLS. It will NOT cure Cancer. It has a Marvellous Power in Alleviating Paic Soothing, Healing, and Curing SORES, WOUNDS, SKIN RASH. ECZEMA, BURNS, SCALDS SCABBY HEADS, ERYSIPELAS, BAD LEGS, IRRITATIONS, EX- CORIATIONS, GALLINGS IN WOMEN AND CHILDREN, ITCH. INGS, SCURVY, PILES, RING- WORM, INFLAMED BUNION, CORNS, GOUT. STIFF JOINTS, RHEUMATIC LIMBS, LUMBAGO. There is nothing so efficacious for ——— BAD LEGS. PEOPLE TESTIFY. PRAYED FOR DEATH. Sir,-I have for the last four years suffered dreadful pains from an Ulcerated Sore Leg. At times I have been laid up for weeks, and so affected my whole system that I became a confirmed invalid, so weak and helpless that I have prayed for death to put an end to my sufferings. I h&\c. been a patient of both the Infirmary and Hospital, and used all kinds of medi- cines to no good purpose. I was persuaded to try your Gomer's Balm" for my leg. I am happy to say that the result has been wonderful. I also took some of your" Hughes's Blood Pills," which quite renovated my system, and the II Gomer's Balm" healed up my leg, and now I feel as well as ever. Your Remedies are worthy of every recommendation. Dean Lane, Bristol. M. McASH. SCABS AND RUNNING SORES. Sir,—I feel it my duty to bear testimony to the grand effects of your celebrated Gomer's Balm." My little girl suffered severely with a bad head, which broke out in Scabs and Running Sores (which had a most offensive small), the whole head being unclecn and in a foul state. I tried everything to no effect, but after using your "Gomer's Balm," as directed, for a little while, it healed' and the head is now as well as ever. It is truly a, most effective remedy, and no mother should be without it. J. E. JENKINS, Victoria Terrace, Abertiilery, Mou. Thousands are cured of all manner of Affections ()J' the Sfiin, -Flesh, C. IC'. 1" is har.Vir .ut:! most effective- It sho. oe in every bouse. Try It. CURE IS CERTAIN. AsK for GOMER'S BALM, and see that the name in full is on each Box. also name of JACOB HUGHES, without which none is genuine. Refuse any substitute. Sold by Cbemists and Patent Medicine Dealers at I ili, or send value in Stamps or P.O. to Maker, JACOB HUGHES, M.P.S., L.D.S., MANUFACTURING CHEMIST, PENARTH. CARDIFF